Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα (Γενάρης 1944): Η αντικαπιταλιστική δυναμική του εαμικού κινήματος

image_pdfimage_print

Αναδημοσίευση από elaliberta.gr

Κόμμα Κομμουνιστών – Διεθνιστών Ελλάδα

(ελληνικό τμήμα της 4ης Διεθνούς)

Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα

Απόφαση 2ης Συνδιάσκεψης (Γενάρης 1944)

Μέσα στις συνθήκες του πολέμου, κάτω από την ξένη ιμπεριαλιστική κατοχή και καταπίεση, την οικονομική καταστροφή, τον πληθωρισμό, τη φοβερή πείνα και εξαθλίωση και την κοινωνική αποσύνθεση, ένα λαϊκό κίνημα πλατύ, ζωηρό, ορμητικό, με χαρακτήρα εθνικοαπελευθερωτικό και «λαοκρατικά» εμβλήματα φούντωσε και ανδρώθηκε με εξαιρετική γοργότητα μέσα στη χώρα αγκαλιάζοντας μικροαστικά και εργατοϋπαλληλικά στρώματα και αγροτικές μάζες στην ύπαιθρο. Το κίνημα αυτό ουσιαστικά εμπνέεται και καθοδηγείται από το σταλινικό κόμμα που με την εθνικοαπελευθερωτική του πολιτική εξυπηρετεί τα συμφέροντα της ελληνικής μπουρζουαζίας και του συμμαχικού με αυτήν ιμπεριαλιστικού μπλοκ που του πρόσφερε μεγάλες στρατιωτικές υπηρεσίες με την οργάνωση των αντάρτικων σωμάτων. Στο βάθος του όμως το κίνημα αυτό αντανακλά και εκφράζει θολά και συγχυσμένα την ταξική αντίθεση των μεγάλων στρωμάτων των εργαζομένων και εκμεταλλευομένων της χώρας εναντίον της ελληνικής κεφαλαιοκρατίας, το απέραντο μίσος και την αγανάκτησή τους κατά των καταπιεστικών μέτρων των ιμπεριαλιστών της κατοχής και κατά των εξαθλιωτικών όρων της ζωής τους μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα, τα αντιπολεμικά και φιλοσοβιετικά τους αισθήματα και γενικότερα τους πόθους τους για μια ριζική αλλαγή.

Η ελληνική μπουρζουαζία μ’ όλο που, όπως ήτανε φυσικό, ύστερ’ από την πολεμική της ήττα και την ξένη κατοχή τάχθηκε υπέρ του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, απόφυγε εντούτοις να μπει επικεφαλής ή να πάρει μέρος, στην οργάνωση για ένα κίνημα μαζών στηριγμένο σ’ αυτή τη βάση. Σαν τάξη εκμεταλλευτική που από καιρό έχει ξεπεράσει τον προοδευτικό της ρόλο και βρίσκεται στη δύση της τρέφει έμφυτη και δικαιολογημένη δυσπιστία προς τις μάζες και μάλιστα για ένα τέτοιου είδους κίνημα που θα τους έδινε όπλα. Άλλωστε μέσα στις συνθήκες της καπιταλιστικής παρακμής και κατάρρευσης και κάτω από την πρωτοφανή οξύτητα των κοινωνικών αντιθέσεων ή δημιουργία και η ανάπτυξη όχι μιας απλής εθνικιστικής κίνησης αλλά ενός μαζικού λαϊκού κινήματος είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μόνο στη βάση ενός εθνικοαπελευθερωτικού προγράμματος που πλαισιώνεται από αντικαπιταλιστικές διεκδικήσεις και συνθήματα. Επομένως μόνο από τα κόμματα της μικροαστικής δημοκρατίας και ιδιαίτερα από το σταλινικό με την παλιά του παράδοση και την αχτινοβολία του σαν εκπροσώπου της Διεθνούς θα μπορούσε ένα τέτοιο κίνημα να οργανωθεί και όχι από τη μπουρζουαζία και τα κόμματά της. Γι’ αυτό η ελληνική μπουρζουαζία στηρίζει και την επιτυχία του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα, του αγώνα δηλαδή για την αποκατάσταση της χαμένης πολιτικής κυριαρχίας της μέσα στη χώρα, στη στρατιωτική νίκη του συμμαχικού μ’ αυτήν αγγλοσαξονικού μπλοκ που στην υπηρεσία του έχει διαθέσει τα στρατιωτικά της στελέχη και τον «εθνικό στρατό» της που βρίσκεται στο εξωτερικό και καθοδηγείται από την κυβέρνηση του Καΐρου. Κι αυτοί ακριβώς είναι οι λόγοι που τα δυο μεγάλα ιστορικά της κόμματα, το Φιλελεύθερο και το Λαϊκό, που πάντα τους εμπιστεύθηκε τις τύχες της η μπουρζουαζία σ όλη την ιστορική της διαδρομή, κρατήθηκαν παράμερα από κάθε κίνηση, μέσα στην αφάνεια που είχανε πέσει από την εποχή ακόμα της δικτατορίας του Μεταξά.

Ωστόσο, ανεξάρτητα από τις διαθέσεις της μπουρζουαζίας, ένα ολόκληρο κίνημα αναπτύχθηκε μέσα στη χώρα γύρω από εθνικοαπελευθερωτικά συνθήματα που περιλαμβάνει μέσα στους κόλπους του ένοπλα σώματα στην ύπαιθρο και οπλισμένες ομάδες μέσα στις πόλεις, και εκφράζει από μιαν άποψη την ταξική αντίθεση, των προλεταριακών μαζών απέναντί της. Η κατάσταση αυτή, όπως είναι επόμενο, έχει γεμίσει με φροντίδες και ανησυχία τη μπουρζουαζία. Ξέροντας καλά το βαθύ αντικαπιταλιστικό αίσθημα που κυριαρχεί σήμερα μέσα στις μάζες, διαπιστώνοντας την ανάπτυξη της μαχητικής τους διάθεσης και τον ταξικό δρόμο πού πήρανε οι τελευταίες κινητοποιήσεις τους, βλέπει καθαρά να διαγράφεται στον ορίζοντα το φάντασμα της κοινωνικής εξέγερσης των εργαζομένων μέσα στις συνθήκες του φοβερού χάους που απεργάζεται ο σημερινός ιμπεριαλιστικός πόλεμος. Δεν την ησυχάζει καθόλου η εθνικιστική σφραγίδα που βάζει η σταλινική καθοδήγηση στις εκδηλώσεις των μαζών. Με το ένστικτό της νιώθει πως αυτές εκφράζουνε τα αντικαπιταλιστικά και αντιπολεμικά αισθήματα τους κι όχι την πίστη τους στην ιδέα του έθνους. Διαισθάνεται πώς όλο αυτό το λαϊκό κίνημα του ΕΑΜ, παρ’ όλο που διαπαιδαγωγείται συστηματικά με εθνικιστικές ιδέες, κλείνει μέσα του πολλούς κινδύνους γι’ αυτήν. Οι κίνδυνοι αυτοί έχουνε τη ρίζα τους όχι στις ανύπαρχτες επαναστατικές διαθέσεις των καθοδηγητών του αλλά στο αντικαπιταλιστικό πνεύμα που ολοένα και περισσότερο μεγαλώνει μέσα στη μάζα και τροφοδοτείται ακατάπαυστα από την αποσύνθεση και την κατάρρευση του καπιταλιστικού συστήματος. Διαισθάνεται πώς από τη μια στιγμή στην άλλη η μάζα αυτή μπορεί να μπει σ’ άλλο δρόμο και να δράσει κάτω από συνθήματα όχι πια εθνικιστικά…

Οι αποφάσεις που πάρθηκαν από τους Αγγλοαμερικάνους και τη σοβιετική γραφειοκρατία στις συνδιασκέψεις της Μάλτας και της Τεχεράνης επρόκειτο όπως ήτανε φανερό να ασκήσουνε μιαν αναμφισβήτητη επίδραση στις πολιτικές ζυμώσεις και εξελίξεις μέσα στη χώρα, επίδραση που έχει αρχίσει ήδη να εκδηλώνεται και γίνεται αισθητή. Η συμφωνία για να συνεχιστεί και να ολοκληρωθεί η προσπάθεια για να συντριβεί στρατιωτικά η Γερμανία και να συνθηκολογήσει χωρίς όρους, απαιτεί την ενοποίηση και κάτω από ενιαία κατεύθυνση διεξαγωγή του εθνικααπελευθερωτικού αγώνα στις κατεχόμενες χώρες και στην Ελλάδα. Για να πραγματοποιηθεί η ενότητα αυτή παραμερίζουνε για την ώρα από το προσκήνιο το διχτάτορα βασιλιά (εξαναγκασμός του Γλύξμπουργκ να δηλώσει ότι θα επανέλθει στο θρόνο του μόνο όταν το θελήσει ο λαός υστέρα από δημοψήφισμα) που στεκόταν εμπόδιο στο δρόμο αυτό εξαιτίας της πάνδημης καταφοράς εναντίον του, και εξασκούνε μια συνδυασμένη πίεση για τη συμφιλίωση και τη συνεργασία των κομμάτων και των αντιμαχομένων οργανώσεων πάνω στη βάση του κοινού αγώνα εναντίον του «ξένου καταχτητή» (διακοίνωση του επιτροπάτου των Εξωτερικών της ΕΣΣΔ στον Έλληνα πρόξενο, δηλώσεις Ήντεν). Έτσι η επίδραση από την πλευρά των διεθνών πολιτικών εξελίξεων στη σημερινή περίοδο επενεργεί κατευναστικά στη διαμάχη και στις αντιθέσεις των κομμάτων και των οργανώσεων και ανοίγει προοπτικές για τη πραγματοποίηση μιας «εθνικής κυβέρνησης», δηλαδή μιας σύμπραξης του σταλινικού κόμματος με την αστική αντίδραση. Οι προοπτικές αυτές είναι τόσο περισσότερο πιθανές όσο από τη μια μεριά οι διαθέσεις και η θέληση της μοσχοβίτικης γραφειοκρατίας εξασκούν αποφασιστική επίδραση στη διαμόρφωση της πολιτικής των σταλινικών κομμάτων και από την άλλη η άρνηση κάτω από τις δοσμένες συνθήκες των αστικών κομμάτων να συνεργαστούν και να συμμετάσχουν σε μια κοινή κυβέρνηση με το σταλινικό κόμμα, που βρίσκεται επικεφαλής του εαμικού κινήματος, θα ερχότανε σε σύγκρουση όχι μόνο με τα ιδιαίτερα κομματικά τους συμφέροντα αλλά και με τα γενικότερα συμφέροντα της τάξης που εκπροσωπούνε και που γι’ αυτήν η απόχτηση της λαϊκής βάσης του ΕΑΜ αποτελεί κυριολεχτικά σανίδα σωτηρίας.

Η συμμετοχή του σταλινικού κόμματος σε μια κοινή κυβέρνηση με τα κόμματα της αστικής αντίδρασης πραγματοποιούμενη θα αποτελέσει ένα σημαντικό σταθμό στην πολιτική ζωή της χώρας. Υστερ’ από τις κυριολεχτικά κοσμογονικές ζυμώσεις και εξελίξεις των τελευταίων χρόνων που αποστερήσανε τη μπουρζουαζία από κάθε λαϊκή βάση απογυμνώσανε και αποσκελετώσανε τα κόμματά της, ξεσηκώσανε ένα τεράστιο κύμα αγανάχτησης και μίσους εναντίον της, το σταλινικό κόμμα, το κόμμα αυτό της πιο επαίσχυντης προδοσίας, ετοιμάζεται με τη συμμετοχή του στην αστική κυβέρνηση να ολοκληρώσει το προδοτικό του έργο, να καταβάλει και την τελευταία προσπάθεια για να σώσει το καθεστώς του ελληνικού καπιταλισμού που καταρρέει, προσφέροντάς του σαν έρεισμα και υπόβαθρο τη λαϊκή βάση του ΕΑΜ και αναλαβαίνοντας να παίξει το ρόλο του δήμιου της επαναστατικής πρωτοπορίας, ακριβώς όπως και η σοσιαλδημοκρατία στον περασμένο πόλεμο…

Στη σημερινή στιγμή η πάλη εναντίον της καπιταλιστικής αντίδρασης, συγκεντρωμένης γύρω από την αξονόδουλη κυβέρνηση Ράλλη και τους Γερμανούς κυρίαρχους, στη χώρα, αποτελεί το κεντρικό άμεσο καθήκον της εργατικής τάξης και του επαναστατικού της, κόμματος. Στην επίθεση που επιχειρείται από μέρους της για τη συντριβή του κινήματος των μαζών, με το σταμάτημα και το πνίξιμο των απεργιακών κινήσεων και γενικά των ταξικών εκδηλώσεων τους, τις διώξεις, συλλήψεις, φυλακίσεις, δολοφονίες και εκτελέσεις των πρωτοπόρων αγωνιστών τους, πρέπει να απαντήσουμε με την κινητοποίηση και το κατέβασμα, στον αγώνα των μαζών, παίρνοντας σαν βάση τις άμεσες διεκδικήσεις τους, και με τη μεθοδική οργάνωση της μαζικής αυτοάμυνας κατά εργοστάσια και συνοικίες για το τσάκισμα των τρομοκρατικών ενεργειών. Ουσιαστική όμως προϋπόθεση για μια νικηφόρα πάλη εναντίον της αντίδρασης είναι η αποτελεσματική καταπολέμηση των εθνικιστικών και λαϊκοδημοκρατικών αυταπατών που συστηματικά έχει καλλιεργήσει μέσα στις μάζες το σταλινικό κόμμα κι έτσι θολώνουν τη συνείδησή τους, σπέρνουν σύγχυση μέσα στις γραμμές τους και παρεμποδίζουν την ταξική κινητοποίησή τους και την ανάπτυξη της επαναστατικής τους πρωτοβουλίας. Το κόμμα μας, παίρνοντας ανοιχτά μέρος στις ταξικές συγκρούσεις που οδηγεί ακαταμάχητα η όλη εξέλιξη της κατάστασης σε διεθνή και εθνική κλίμακα, μέσα στη νέα περίοδο των Εξεγέρσεων και των επαναστάσεων, πρέπει: α) να προσπαθήσει να δώσει συνειδητή έκφραση στους συγχυσμένους αγώνες των εργαζομένων και να τους μπάσει στο δρόμο της με απόλυτη συνέπεια ταξικής πάλης· β) στην πορεία της πάλης και στο φως της συγκεντρωμένης από τις ίδιες τις μάζες πείρας, να τις πείσει να σπάσουν κάθε δεσμό με τη μπουρζουαζία και με την εθνικιστική της πολιτική και να δημιουργήσουν το ανεξάρτητο ΤΑΞΙΚΟ ΜΕΤΩΠΟ των εργατών, υπαλλήλων, φτωχών χωρικών και βιοπαλαιστών, στηριγμένο στο πρόγραμμα των αμέσων οικονομικών, συνδικαλιστικών και πολιτικών διεκδικήσεών τους και στη βάση της οργανωτικής μορφής του ενιαίου μετώπου (αναλογική συγκρότηση επιτροπών Ταξικού Μετώπου στις επιχειρήσεις, στα εργοστάσια στα καταστήματα, υπεύθυνων μπροστά στη μάζα και ανακλητών απ’ αυτή σε τοπική και εθνική κλίμακα) γ) αποκαλύπτοντας όλο το ουτοπιστικό, δημαγωγικό και αντιδραστικό περιεχόμενο του συνθήματος της «Λαϊκής Δημοκρατίας», να αντιτάξει σαν μόνη διέξοδο για τους εργαζόμενους μέσα στη σημερινή φοβερή κρίση την πάλη για τη σοσιαλιστική επανάσταση και το ανέβασμα στην εξουσία της επαναστατικής κυβέρνησης εργατών – αγροτών, της μόνης που μπορεί να συντρίψει την αντίσταση των εκμεταλλευτών και να δώσει ολοκληρωτική ικανοποίηση στις διεκδικήσεις των μαζών…

Δημοσιεύεται όπως παρατίθεται στο: Χρήστος Αναστασιάδης, «Το εαμικό κίνημα και ο τροτσκισμός. Σταλινικές ψευτολογίες και ιστορικές αλήθειες», Μαρξιστικό Δελτίο, τεύχος, 2 Απρίλιος – Ιούνιος 1979, και Χρήστος Αναστασιάδης, Ο τροτσκισμός και η εποχής μας. Ιστορικά και πολιτικά κείμενα, Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη, Αθήνα 2003, σσ. 188-192. ολόκληρη η απόφαση υπάρχει στο: «Προλετάριος και «Διεθνιστής» της Κατοχής, Πρωτοποριακή Βιβλιοθήκη Αθήνα 1986, σσ. 323-329.

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.


*


Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.