του Δημήτρη Αυγέρη
Τέτοια μέρα, πριν 4 χρόνια ένα μαζικό κοινωνικό μπλοκ κατάφερε αυτό το συντριπτικό 62% ΟΧΙ στο δημοψήφισμα. Το κοινωνικό αυτό μπλοκ είχε ηγεσία την πρωτοπορία της εργατικής τάξης και της νεολαίας, τους εκατοντάδες χιλιάδες αγωνιστές, που είχαν δώσει τις μεγάλες μάχες όλη την προηγούμενη πενταετία ενάντια στα μνημόνια, ενάντια στο φασισμό και το ρατσισμό, είχαν γκρεμίσει την επιρροή του άλλοτε κραταιού ΠΑΣΟΚ και είχαν σπρώξει στο καναβάτσο τη ΝΔ. Η πρωτοπορία αυτή είχε τραβήξει πίσω της τεράστιες μάζες από ταλαντευόμενους εργαζόμενους, καθώς και ένα πολύ μεγάλο κομμάτι των μικροαστικών στρωμάτων που είδαν μέσα στην κρίση τα μαγαζιά τους να κλείνουν, τον τζίρο τους να κατακρημνίζεται, την προλεταριοποίηση πολλών απ’ αυτών ήδη συντελεσθείσα. Το πρόγραμμα αυτού του κοινωνικού μπλοκ ήταν το πρόγραμμα αυτής της πρωτοπορίας και είχε ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο: σύγκρουση με τους δανειστές, σύγκρουση με τους πλούσιους, σύγκρουση με τους τραπεζίτες, τους εφοπλιστές και τους βιομήχανους, σύγκρουση με το κεφάλαιο, σαν μόνη διέξοδο από την κοινωνική καταστροφή.
Όμως αυτό το ξεκάθαρο ταξικό πρόσημο αυτού του κοινωνικού μπλοκ, δεν είχε καθόλου αντίστοιχη ταξική πολιτική έκφραση. H πολιτική ηγεσία αυτού του κοινωνικού μπλοκ κρίθηκε στα κρίσιμα 5 χρόνια κοινωνικών αγώνων και πολιτικών διεργασιών που προηγήθηκαν του δημοψηφίσματος. Η επαναστατική αριστερά είχε φροντίσει με την ανικανότητά της, είτε ακολουθώντας πολιτική ουράς μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, είτε ακολουθώντας σεχταριστική πολιτική εκτός ΣΥΡΙΖΑ (οι δυο αλλητροφοδοτούμενες πολιτικές παθητικής στάσης απέναντι στην κοινωνική και πολιτική ριζοσπαστικοποίηση), ώστε αυτή η κοινωνική και πολιτική πρωτοπορία και συνεπώς και το κοινωνικό μπλοκ που την ακολουθούσε, να μην έχει επαναστατική πτέρυγα στην πολιτική ηγεσία του. Αντίθετα, η πολιτική άνοδος του ΣΥΡΙΖΑ συνοδεύτηκε παράλληλα και από την απόλυτη κυριαρχία της ρεφορμιστικής πτέρυγας εντός του. Το 2015, μοναδική πολιτική ηγεσία αυτού του κοινωνικού μπλοκ ήταν ο ρεφορμιστικός ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα -η επαναστατική πτέρυγα στον ΣΥΡΙΖΑ είχε αυτοακυρωθεί. Σε αυτό τον ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα είχε εναποθέσει η κοινωνική και πολιτική πρωτοπορία τα καθήκοντα του αρχιστράτηγου και των αξιωματικών που χρειάζεται κάθε στρατός για να νικήσει.
Το δημοψήφισμα κερδήθηκε σε πείσμα της πολιτικής του Τσίπρα, ο οποίος το έκανε για να το χάσει, αλλά με αυτόν σαν αδιαμφισβήτητη ηγεσία των μαζών. Όταν λοιπόν ο Τσίπρας πρόδωσε το ΟΧΙ και συνθηκολόγησε με την αστική τάξη και τους δανειστές, το κοινωνικό αυτό μπλοκ έχασε την αυτοπεποίθηση και την συνοχή του. Όταν ο αρχιστράτηγος και οι αξιωματικοί του στρατού του ΟΧΙ σάλπισαν άτακτη υποχώρηση, οι “φαντάροι” έμειναν παγωμένοι και χωρίς καμιά εναλλακτική ηγεσία για να υπερκεράσουν τη συνθηκολόγηση και να δώσουν τη μάχη (οι αποχωρήσαντες βουλευτές με ηγεσία τον Λαφαζάνη, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούσαν εναλλακτική ηγεσία, ουρά του Τσίπρα και της “εθνικής σωτηρίας” ήταν πάντα διαφωνώντας με κάτι εσωκομματικές τροπολογίες της πλάκας που δεν τις ήξεραν ούτε τα μέλη του ΣΥΡΙΖΑ).
Αυτό το μούδιασμα, σχεδόν παράλυση, της πρωτοπορίας μπροστά στη σύγχρονη Βάρκιζα, επέτρεψε στον Τσίπρα, να πείσει ότι δεν υπάρχει εναλλακτική, να πείσει για την ΤΙΝΑ, να κρατήσει πίσω του πάνω από το μισό εκείνου του κοινωνικού μπλοκ του ΟΧΙ, σε μια πολιτική παθητική, χωρίς ταξική σύγκρουση, χωρίς μεγάλες προσδοκίες, “γιατί δεν γίνεται αλλιώς”.
Σήμερα η κατάσταση έχει αντιστραφεί σε πολύ μεγάλο βαθμό. Τα μικροαστικά στρώματα, έχασαν κάθε εμπιστοσύνη και δεν ακολουθούν την εργατική τάξη στη σύγκρουση με το κεφάλαιο, έχουν αντίθετα στραφεί στην ουρά του κεφαλαίου, έχουν υιοθετήσει τον κοινωνικό δαρβινισμό της ΝΔ και ελπίζουν ότι θα δουν καλύτερες μέρες σε σύγκρουση με τους πιο φτωχούς. Και όχι μόνο αυτό, αλλά τραβάνε προς τα δεξιά και μεγάλα τμήματα των εργαζομένων, των καλύτερα αμοιβόμενων που εντελώς λάθος τσουβαλιάζονται στη “μεσαία τάξη”, που ελπίζουν κι αυτά στις φοροαπαλλαγές που τάζει ο Μητσοτάκης.
Το 2015, ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο κοινωνικός συντηρητισμός αυτών των μεσαίων -εισοδηματικά- στρωμάτων, είχε πάει “έναν παρά πίσω”, μπροστά στις ελπίδες για σωτηρία που άνοιγε η κοινωνική σύγκρουση με τα μεγάλα αφεντικά. Σήμερα, αυτά τα στρώματα ελπίζουν από το κεφάλαιο να φέρει ανάπτυξη και να τα τραβήξει κι αυτά προς τα πάνω και βλέπουν τη σύγκρουση του 15 ως “τρέλα”. Πλέον ο κοινωνικός δαρβινισμός, ο ρατσισμός, ο εθνικισμός, ο κοινωνικός συντηρητισμός έχουν βγει “έναν παρά μπροστά”, έχουν βγει στον αφρό και έχουν οδηγήσει σε ιδεολογική και πολιτική μεταστροφή του κλίματος του 15.
Η κοινωνική και πολιτική πρωτοπορία που παρήχθη το 2010-2015 δεν έχει εξαφανιστεί. Έχει συρρικνωθεί, έχει αποπροσανατολιστεί και βρίσκεται σε θέση άμυνας μπροστά σε μια επαπειλούμενη δεύτερη ήττα μετά την συνθηκολόγηση του 2015. Μια ήττα από την ακροδεξιά ΝΔ που κινδυνεύει να οδηγήσει σε πλήρη αντιστροφή, σε μια επιστροφή όχι απλά στο 2010, αλλά σε πολύ πιο αντιδραστική κατεύθυνση. 5 χρόνια μετά την προδοσία του ΟΧΙ, ένα σημαντικό μέρος των ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ έχει στραφεί προς τη ΝΔ, μέσα από την διαδικασία συντηρητικοποίησης που περιέγραψα παραπάνω. Όμως κανένας νέος αρχιστράτηγος δεν έχει προκύψει, τα λαϊκά στρώματα που εξακολουθούν να αμύνονται εκφράζονται πολιτικά -και ακόμα πιο παθητικά- από την ίδια ηγεσία του Τσίπρα σε σημαντικό βαθμό, σε μικρότερο βαθμό από τον Βαρουφάκη και ακόμα μικρότερο από το ΚΚΕ, ενώ ένα σημαντικό μέρος της πρωτοπορίας του 2010-15 έχει πάει και στην αποχή.
Η κωλοτούμπα στην κοινωνία από το 2015 μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρωθεί, θα κριθεί από τα αποτελέσματα της κάλπης και από τους αγώνες στη συνέχεια. Η σταθεροποίηση της ΝΔ δεν είναι καθόλου βέβαιη πάνω στο έδαφος της κρίσης και των μνημονίων. Το ΟΧΙ του 15 δεν ήταν “τρέλα”, ήταν μια τεράστια χαμένη ευκαιρία. Από τη μάχη των εκλογών, από τους κοινωνικούς αγώνες, από το αν η επαναστατική αριστερά θα βγάλει διδάγματα, θα μπορέσει να βγει από το τέλμα και να αρχίσει να διεκδικεί να εκφράσει πολιτικά την κοινωνική και πολιτική πρωτοπορία της εργατικής τάξης, εξαρτάται αν το “τρελό” πνεύμα της σύγκρουσης το ’15, θα ξαναζωντανέψει ή θα συντριβεί πλήρως για μεγάλο χρονικό διάστημα…
Υποβολή απάντησης