Αναδημοσίευση από το commune.org.gr
του Ηλία Ιωακείμογλου
Τα “πλατιά κόμματα” της Αριστεράς, που επικράτησαν παγκοσμίως μετά το 1990 ως μορφές οργάνωσης των υποτελών κοινωνικών τάξεων, ήταν κόμματα που (α) είχαν εγκαταλείψει την έννοια της εκμετάλλευσης της εργασίας από το κεφάλαιο, η οποία αντικαταστάθηκε από την έννοια του κοινωνικού αποκλεισμού και της στέρησης δικαιωμάτων, (β) δεν αναγνώριζαν τον ανταγωνισμό κεφαλαίου και εργασίας ως κεντρικό στοιχείο της αστικής κοινωνίας, (γ) δεν κατανοούσαν και επομένως δεν υιοθετούσαν την λενινιστική μεταγραφή του θεωρητικού σχήματος του Κλαούζεβιτς για τον πόλεμο στο πεδίο της πολιτικής, ούτε την λάμβαναν υπόψη τους για να καθορίσουν την μορφή της πολιτικής οργάνωσης, (δ) δεν διέθεταν αναφορά στον σοσιαλισμό ως στρατηγικό στόχο, και (ε) μοιραία, εξαιτίας αυτών των επιλογών τους, υιοθετούσαν την πολιτική των μικρών βημάτων και του σημειωτόν, των οριακών βελτιώσεων της ζωής των υποτελών κοινωνικών τάξεων, και υιοθετούσαν την γλώσσα, άρα τις έννοιες και την πολιτική πρακτική της αστικής πολιτικής και του δικαιωματικού νεοφιλελευθερισμού σε μίξη με έννοιες του πολιτικού μάρκετινγκ.
Φαίνεται ότι οι εκλογές της 21ης Μαΐου έκλεισαν την αυλαία για τα πλατιά κόμματα της ελληνικής (κεντρο)Αριστεράς, εν προκειμένω για τον Σύριζα και το Μερα25, με την έννοια ότι σηματοδοτούν την επιτάχυνση της παρακμιακής πορείας του Σύριζα, και την έναρξή της για το Μερα25.
Τι άλλο θα μπορούσε, άραγε, να συμβεί σε αυτά τα κόμματα των άτολμων μικρών βημάτων, του κατώτατου μισθού των 880 ευρώ, της «Δήμητρας» και της ταξικής συνεργασίας, μέσα στην σημερινή ιστορική συγκυρία κατά την οποία ο αχαλίνωτος καπιταλισμός στρέφεται με μανία εναντίον του κόσμου της εργασίας και σπρώχνει στο περιθώριο της ανυπαρξίας τους «περιττούς πληθυσμούς» των μακροχρόνια ανέργων, των φτωχών και των άλλων, καταστρέφει τους όρους συντήρησης και αναπαραγωγής των εργαζόμενων τάξεων και υπονομεύει τις μεγάλες ισορροπίες της φύσης; «Ακόμα και για να κάνεις μικρά βήματα, πρέπει να οραματίζεσαι μεγάλες λεωφόρους», έλεγε ο Ρεζίς Ντεμπρέ. Αντί για αυτό, ο Σύριζα κάνει πολιτικό μάρκετινγκ και το Μερα25 φανταχτερές πιρουέτες, θα μπορούσαμε να συμπληρώσουμε εμείς.
Τι πολιτικό υποκείμενο για την παρούσα ιστορική στιγμή;
Επειδή έτσι έχουν τα πράγματα, η ανάγκη συσπείρωσης των κοινωνικών δυνάμεων των υποτελών κοινωνικών τάξεων σε πολιτικά υποκείμενα αντάξια της παρούσας ιστορικής στιγμής γίνεται άκρως επίκαιρη. Τι είδους πολιτικά υποκείμενα, όμως, είναι αντάξια της παρούσας ιστορικής στιγμής κατά την οποία ο καπιταλισμός παίρνει την απεχθέστερη μορφή του; Τι είδους καπιταλισμός είναι αυτός; Ο καπιταλισμός της εποχής μας, που μπορεί να επιζήσει μόνο αν τα κέρδη είναι υψηλά αλλά και αυξανόμενα (εάν δεν είναι αυξανόμενα κλονίζεται το σύμπαν), δεν βρίσκει τεχνολογικό διέξοδο στο πάθος του για εκμετάλλευση, ούτε νέες μορφές οργάνωσης της εργασίας που θα τον βοηθούσαν να αυξήσει την παραγωγικότητα της εργασίας (επομένως την σχετική υπεραξία)˙ ακόμη και ο από μηχανής θεός τον έχει ξεχάσει, έτσι ώστε η μόνη δυνατή λύση που του έχει απομείνει είναι να απαξιώνει την εργασία και να διαθέτει για την συντήρηση των εργαζόμενων τάξεων ένα διαρκώς μειούμενο μερίδιο του προϊόντος˙ και αυτό το επιτυγχάνει χαλαρώνοντας τα δεσμά που επιβάλλει στο κεφάλαιο η προστασία των μισθωτών, απορρυθμίζοντας την αγορά εργασίας, συρρικνώνοντας το κοινωνικό κράτος και εξωθώντας στο κοινωνικό περιθώριο τους «πλεονάζοντες» πληθυσμούς – όσους περισσεύουν, που είναι περιττοί για την καπιταλιστική οικονομία, και γι’ αυτό τα έξοδα της συντήρησής τους δεν βαρύνουν το σύστημα.
Αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο θα βαδίσει ο καπιταλισμός στην επόμενη περίοδο και δεν έχει εναλλακτική λύση: συνθλίβοντας ζωές των υποτελών κοινωνικών τάξεων, οικονομικά, κοινωνικά, ηθικά, ακόμη και βιολογικά˙ είναι ένας πολεμικός καπιταλισμός, ο οποίος μάλιστα ριζοσπαστικοποιείται στον βαθμό που επιβραδύνεται ή μειώνεται η παραγωγικότητα της εργασίας.
Με αυτά τα δεδομένα, τι να κάνουμε; Πρέπει να υπάρξει ξανά αυτόνομη πολιτική εκπροσώπηση των συμφερόντων των υποτελών κοινωνικών τάξεων, και αυτό μπορεί να γίνει μέσω πολιτικού κόμματος (ή πολιτικών κομμάτων) με στιβαρή οργάνωση και αντικαπιταλιστικό πολιτικό πρόγραμμα, που θα αποκαθιστά την εκμετάλλευση της εργασίας από το κεφάλαιο στο κέντρο των αναλύσεών του, θα θεωρεί τον κομμουνισμό, όχι μόνο ως μια μελλοντική κοινωνία, αλλά και ως ιστορική τάση ενύπαρκτη στα πράγματα εδώ και τώρα, θα θέτει τον σοσιαλισμό ως στρατηγικό στόχο μετάβασης από τον κεφαλαιοκρατικό τρόπο παραγωγής στον κομμουνισμό, θα αντιλαμβάνεται την πολιτική με τους όρους της τέχνης του πολέμου ακριβώς όπως η λενινιστική θεωρητική παράδοση, και θα διεκδικεί την πολιτική ηγεμονία χάρη σε ένα πολιτικό πρόγραμμα στο οποίο θα αναγνωρίζουν τα συμφέροντά τους αλλά και το πρόπλασμα ενός κόσμου στον οποίο θα αξίζει να ζεις, οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις, οι καταπιεσμένες κοινωνικές ομάδες, αυτοί που δεν έχουν φωνή, όσοι ζουν σε υλική και πολιτισμική στέρηση. Και τίποτα από αυτά δεν θα πετύχουμε εάν δεν ξαναπιάσουμε τα σπασμένα νήματα της μαρξιστικής θεωρητικής παράδοσής μας.
Εάν τα έχουμε αυτά, θα μπορούμε να συγκροτήσουμε κοινωνικό συνασπισμό εξουσίας, δηλαδή ταξική συμμαχία που δένει μεταξύ τους κοινωνικές τάξεις, μερίδες τάξεων, κοινωνικές ομάδες, και συγκροτεί έτσι ενιαίο πολιτικό σχηματισμό μάχης, που μόνο αυτός μπορεί να αντιπαρατεθεί στον αστικό κοινωνικό συνασπισμό εξουσίας, όχι για να ηττηθεί ηρωικά, αλλά για να νικήσει.
Υποβολή απάντησης