Του Χρήστου Βαγενά*
Η νέα χρονιά ξεκίνησε µε την κυβέρνηση και τα συστηµικά ΜΜΕ να συνεχίζουν τους διθυράµβους για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονοµίας, για το κέρδισµα της εµπιστοσύνης των αγορών, για την ανάδειξη της Ελλάδας από ξένα έντυπα που απευθύνονται στον «κόσµο της αγοράς» σε «χώρα της χρονιάς» και άλλα τέτοια.
Αυτή είναι η µία πλευρά της εικόνας, αλλά οτιδήποτε θετικό περιλαµβάνει αφορά αποκλειστικά το µεγάλο κεφάλαιο, τους καπιταλιστές, και τους συµµάχους του. Στην άλλη πλευρά της εικόνας κυριαρχούν το χαµηλό εισόδηµα, η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, η ασυδοσία των αφεντικών, η διάλυση του κοινωνικού κράτους, η φτώχεια.
Υπερκέρδη για το κεφάλαιο
Πράγµατι οι µεγάλες επιχειρήσεις στην Ελλάδα µετά την οικονοµική κρίση λόγω covid, σπάνε το ένα ρεκόρ µετά το άλλο στην αύξηση της κερδοφορίας τους. Χαρακτηριστικό παράδειγµα αποτελούν τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν πρόσφατα από την ICAP CRIF για τις 500 πιο κερδοφόρες ελληνικές εταιρείες, όπου τα συνολικά κέρδη τους αυξήθηκαν κατά 75,5% το 2022 σε σχέση µε το 2021. Ιδιαίτερα υψηλή ήταν η αύξηση των κερδών στους κλάδους των καυσίµων, στην ενέργεια και στις τηλεπικοινωνίες.
Είναι προφανές ότι η ακατάσχετη αύξηση των τιµών των αγαθών και των υπηρεσιών έχει συµβάλει καθοριστικά στα υπερκέρδη των µεγάλων επιχειρήσεων στη χώρα, τα οποία δεν επηρεάστηκαν καθόλου από τον πόλεµο στην Ουκρανία. Στον αντίποδα, η ακρίβεια έχει δηµιουργήσει µια νέα εισοδηµατική αφαίµαξη για τα λαϊκά στρώµατα, που δαπανούν όλο και περισσότερα για τις βασικές τους ανάγκες. Αποτελεί µια νέα µεγάλη, καµουφλαρισµένη λιτότητα, που τροφοδοτεί µε έσοδα τις επιχειρήσεις και τα τα ταµεία του κράτους (από έµµεσους φόρους & ΦΠΑ), που µέρος των εσόδων αυτών χρησιµοποιείται από τη Νέα ∆ηµοκρατία για τα διάφορα κοινωνικά επιδόµατα ελεηµοσύνης και pass.
Ο συνδυασµός της αύξησης των τιµών µε την απουσία φορολόγησης των κερδών, τις ιδιωτικοποιήσεις, τις σχέσεις διαπλοκής µεταξύ κεφαλαίου και πολιτικής εξουσίας, τους χαµηλούς µισθούς, την απουσία ελέγχων για την τήρηση της εργατικής νοµοθεσίας, τη θυσία του περιβάλλοντος για τα κέρδη κ.ά., οδήγησε τις επιχειρήσεις να έχουν πετύχει το 2022 τα υψηλότερα κέρδη που έχουν καταγραφεί στην ιστορία, σύµφωνα µε στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Τα οποία συνεχίζουν και το 2023 µε βάση τα µέχρι τώρα στοιχεία.
Φτώχεια για την εργατική τάξη
Η άλλη πλευρά όµως της καθηµερινότητας αποδεικνύει ότι η ανάπτυξη και η αυξηµένη κερδοφορία των επιχειρήσεων, για µία ακόµη φορά δεν ανεβάζει το επίπεδο διαβίωσης της εργατικής τάξης και του κοινωνικού συνόλου, όπως διατείνονται οι νεοφιλελεύθεροι. Το αφήγηµά τους ότι η ανάπτυξη των επιχειρήσεων, η αύξηση των κερδών τους και ο ανταγωνισµός θα φέρουν καλές και καλοπληρωµένες δουλειές και χαµηλότερες τιµές στα αγαθά, για άλλη µια φορά καταρρέει.
Η ακρίβεια τσακίζει το λαό και την εργατική τάξη την ίδια στιγµή που δεκάδες έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι τιµές ίδιων προϊόντων στην Ελλάδα είναι πολύ ακριβότερες από όλη την Ευρώπη. Προϊόντα ελληνικά ή πολυεθνικών εταιρειών στην Ελλάδα µε τους χαµηλότερους µισθούς πωλούνται σε υψηλότερες τιµές και καθώς τα περισσότερα περιλαµβάνονται στα είδη βασικής ανάγκης, δεν µειώνεται ιδιαίτερα η ζήτησή τους, οδηγώντας σε µεγαλύτερα κέρδη τις µεγάλες εταιρείες. Πλέον το λαϊκό νοικοκυριό καταναλώνει το µεγαλύτερο µέρος του εισοδήµατός του σε τρόφιµα, είδη πρώτης ανάγκης, ηλεκτρικό, ενοίκιο και θέρµανση.
Ο µέσος ετήσιος µισθός στην Ελλάδα είναι από τους χαµηλότερους στην Ε.Ε., ενώ στις περισσότερες έρευνες είµαστε στην τελευταία θέση, παρά την πενιχρή αύξηση του κατώτατου µισθού. Πολύ χειρότερα είναι τα πράγµατα για τους εργαζόµενους µερικής απασχόλησης, που αποτελούν πλέον το ¼ του εργατικού δυναµικού και λαµβάνουν περίπου 435€ µικτά.
Καταργώντας τα κοινωνικά επιδόµατα
Η κυβέρνηση Μητσοτάκη αναδεικνύεται ο καλύτερος σύµµαχος της αστικής τάξης και ο µεγαλύτερος αντίπαλος της εργατικής τάξης και των φτωχών, λαϊκών στρωµάτων. Τελευταίο µέτρο εναντίον µας αποτελεί η κατάργηση του επιδόµατος επίσχεσης εργασίας από την ∆ΥΠΑ (πρ. ΟΑΕ∆) µε Κοινή Υπουργική Απόφαση του Χατζηδάκη και του Αδ. Γεωργιάδη λίγο πριν φύγει από το υπ. Εργασίας.
∆ικαιούχοι είναι οι ασφαλισµένοι που δεν συγκεντρώνουν προϋποθέσεις τακτικής επιδότησης σε περίπτωση διακοπής των εργασιών της επιχείρησης και αδυναµίας για οποιοδήποτε λόγο καταγγελίας της σύµβασης εργασίας από τον εργοδότη, ή σε περίπτωση άσκησης από τον µισθωτό του δικαιώµατος της επίσχεσης εργασίας. Επίσχεση εργασίας πραγµατοποιούν οι εργαζόµενοι εάν ο εργοδότης καθυστερεί να καταβάλει τις αποδοχές που τους οφείλει επί σηµαντικό χρονικό διάστηµα. ∆ηλαδή δικαιούται να δηλώσει στον εργοδότη ότι διακόπτει την εργασία του, µέχρις ότου να καταβληθούν οι καθυστερούµενες αποδοχές του. Ένα δικαίωµα που µπορεί και αυτό στο µέλλον να τεθεί υπό αµφισβήτηση, όσο τους ανοίγει η όρεξη.
Με την ίδια ΚΥΑ καταργούν ακόµα το ειδικό επίδοµα που καταβάλλεται στους ανέργους µετά τη λήξη της τακτικής επιδότησης ανεργίας και το ειδικό βοήθηµα που καταβάλλεται µετά την τρίµηνη παραµονή στο µητρώο ανέργων, συνεχίζοντας την τιµωρία των ανέργων και τις ποινές για αυτούς που καθιερώθηκαν µε τον νόµο «∆ουλειές Ξανά».
Η κυβέρνηση της Ν∆ και τα νεοφιλελεύθερα παπαγαλάκια της θεωρούν ότι οι άνεργοι δεν πηγαίνουν να εργαστούν γιατί βολεύονται µε τα επιδόµατα και γι’ αυτό ο ΟΑΕ∆ έχει διαρκή µείωση της χρηµατοδότησής του και περικοπές στις παροχές που δίνει. Βέβαια, πολλοί άνεργοι δεν πηγαίνουν να εργαστούν σε κάποιες δουλειές, καθώς τα χρήµατα που θα πάρουν δεν καλύπτουν ούτε καν τα έξοδα για µετάβαση στον τόπο εργασίας τους. Τέτοιες είναι οι «καλοπληρωµένες» δουλειές στη ναυαρχίδα της ελληνικής οικονοµίας τον τουρισµό, στην εστίαση, στην αγροτική παραγωγή και αλλού.
Αύξηση ρεκόρ στα εργατικά δυστυχήµατα
Η κατάσταση στους εργασιακούς χώρους έχει γίνει ανεξέλεγκτη µε την διάλυση των κρατικών υπηρεσιών ελέγχου της εργασίας. Οι απλήρωτοι µισθοί, οι απλήρωτες υπερωρίες, η ανασφάλιστη ή υποδηλωµένη εργασία, η εντατικοποίηση, ο αυταρχισµός των εργοδοτών και οι παραβιάσεις κάθε µορφής εργατικής νοµοθεσίας που έχει αποµείνει, είναι καθεστώς. Το ΣΕΠΕ έχει µετατραπεί σε Ανεξάρτητη Αρχή και ακόµα αναζητεί τον ρόλο του, ενώ ο ΕΦΚΑ έχει κάποιους δεκάδες ελεγκτές σε όλη την Ελλάδα για να ελέγξει εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις.
Όλα αυτά έχουν αποτέλεσµα ο αριθµός των εργατικών ατυχηµάτων και δυστυχηµάτων να έχει εκτοξευθεί. Το 2023 υπολογίζεται ότι 182 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωής τους και 286 έχουν τραυµατιστεί σοβαρά! Ενώ δεν υπολογίζεται πόσοι έχουν µείνει ανάπηροι από αυτά τα εργατικά ατυχήµατα, όπως επίσης και πόσοι νοσούν ή πεθαίνουν από επαγγελµατικές ασθένειες εξαιτίας των συνθηκών εργασίας. Ο αριθµός αυτός σίγουρα είναι µεγαλύτερος, καθώς πολλά ατυχήµατα µένουν κρυφά.
Είναι δεδοµένο ότι η περαιτέρω αύξηση των ωρών εργασίας µε τους αντεργατικούς νόµους Χατζηδάκη-Γεωργιάδη οδήγησε στη µεγάλη αύξηση των αδικοχαµένων εργατών.
Και ενώ συµβαίνουν αυτά στους εργασιακούς χώρους, ο υφυπουργός Εργασίας, ακροκεντρώος Τσακλόγλου µιλάει για αύξηση των ορίων συνταξιοδότησης και για εργαζόµενους µεγαλύτερης ηλικίας που πρέπει να πάνε να εργαστούν στα σούπερ µάρκετ ή όπου αλλού για να ανοίξουν τον δρόµο στην εργασία των νέων!
Για την ανασυγκρότηση του εργατικού κινήµατος
∆υστυχώς η απουσία ορατής πολιτικής απάντησης στη Νέα ∆ηµοκρατία και το ακραία νεοφιλελεύθερο πρόγραµµά της, έχει στοιχίσει στο εργατικό κίνηµα, ενώ και η συνδικαλιστική γραφειοκρατία ακολουθεί µια ξεκάθαρη φιλοκυβερνητική-φιλεργοδοτική στάση.
Μετά την απεργία του Σεπτεµβρίου έχει πέσει… σιωπητήριο, παρά τα προβλήµατα – ειδικά µε την ακρίβεια και την επιβίωση των λαϊκών στρωµάτων. Μετά τις γιορτές έχει ανοίξει η συζήτηση για µια πανεργατική απεργία, όµως ακόµα δεν έχει συγκεκριµενοποιηθεί κάποια ηµεροµηνία, ενώ θα πρέπει να υπάρξει και συνέχεια στις κινητοποιήσεις. Ταυτόχρονα, αρκετοί κλάδοι προετοιµάζονται για αγωνιστικές κινητοποιήσεις αυτή την περίοδο.
Αυτή η απεργία θα πρέπει να συνδεθεί και µε τις κινητοποιήσεις ενάντια στα ιδιωτικά πανεπιστήµια, που έχουν ξεσπάσει ήδη. Ο νικηφόρος αγώνας για να µην καταργηθεί το άρθρο 16 του Συντάγµατος το 2006-2007 είναι ένα καλό παράδειγµα προς µίµηση.
Το επόµενο διάστηµα η εργατική τάξη και οι δυνάµεις της Επαναστατικής-Ριζοσπαστικής Αριστεράς πρέπει να δώσουν µάχες για το ζήτηµα της λιτότητας και της ακρίβειας, τις ιδιωτικοποιήσεις, τη διάλυση του κοινωνικού κράτους, τη διαρκή υποβάθµιση και ιδιωτικοποίηση των δηµόσιων αγαθών (υγεία, παιδεία, κοινωνική ασφάλιση) και την καταστροφή του περιβάλλοντος.
Η πάλη του εργατικού κινήµατος πρέπει ακόµα να συνδεθεί µε τον αντιπολεµικό αγώνα ενάντια στη σφαγή στη Γάζα. Ήδη στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ µεγάλες νικηφόρες απεργιακές κινητοποιήσεις και µαζικές διαδηλώσεις ενάντια στα εγκλήµατα του Ισραήλ µας δείχνουν το δρόµο.
*Ο Χρ. Βαγενάς είναι µέλος στο ∆Σ της ΠΟΣΕ-ΕΦΚΑ
Υποβολή απάντησης