του Ηλία Ιωακείμογλου
Αναδημοσίευση από την εφημερίδα του ΑΚΕΛ Χαραυγή
Πώς µπορεί να αντιµετωπιστεί ο πληθωρισµός; Θεωρείτε ότι τα µέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; Ποια µέτρα πρέπει να ληφθούν για στήριξη των νοικοκυριών;
Το εισόδηµα που προκύπτει από την παραγωγή µιας χώρας (δηλαδή το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν πριν από την φορολόγηση) διατίθεται µε τον εξής τρόπο: ένα µέρος του αποπληρώνει τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, και το υπόλοιπο επιµερίζεται σε εισόδηµα της εργασίας και εισόδηµα του κεφαλαίου. Όταν αυξάνεται το κόστος που πρέπει να καταβάλει µια χώρα για τις εισαγωγές της, όπως συµβαίνει τώρα, το ποσό που αποµένει για να επιµεριστεί µεταξύ επιχειρήσεων και εργαζοµένων µειώνεται, και αυτοµάτως προκύπτει το ζήτηµα ποιος θα επωµισθεί αυτή τη µείωση ή πώς θα κατανεµηθεί αυτή στα δύο µέρη.
Οι επιχειρήσεις στην παρούσα συγκυρία διατηρούν άθικτο το εισόδηµά τους αυξάνοντας τις τιµές τους, έτσι ώστε ολόκληρη η µείωση του διαθέσιµου εισοδήµατος να µεταφερθεί στους µισθωτούς. Καλούνται εποµένως οι µισθωτοί να αναλάβουν ολόκληρο το κόστος του εισαγόµενου πληθωρισµού ακριβώς όπως ανέλαβαν ολόκληρο το βάρος της κρίσης του 2013-2014. Υπέστησαν τότε µια µεγάλη απαξίωση της εργασίας τους, στην οποία προστίθεται τώρα και µια δεύτερη, αυτή τη φορά µέσω του πληθωρισµού.
Τα µέτρα που εξήγγειλε η κυβέρνηση δεν λαµβάνουν υπόψη τους τίποτα από τα παραπάνω, και αποτελούν εποµένως σιωπηλή αναγνώριση του δικαιώµατος των επιχειρήσεων να µεταφέρουν ολόκληρο το κόστος από τις ανατιµήσεις των εισαγωγών στον κόσµο της εργασίας.
Οι λόγοι γι’ αυτό ποιοι είναι κατά την άποψή σας;
Τα µέτρα δεν αντιµετωπίζουν το πρόβληµα στην ουσία του προκειµένου να µην θιγούν τα εισοδήµατα του κεφαλαίου, οπότε αποτελούν «παυσίπονα» για τις δυσκολίες που αντιµετωπίζουν οι λαϊκές τάξεις. Αυτό µάλιστα συµβαίνει σε µια συγκυρία κατά την οποία η κερδοφορία των επιχειρήσεων βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας εικοσαετίας. Ακόµη και σε αυτό το υψηλό επίπεδο κερδοφορίας αρνούνται οι επιχειρήσεις να συµβάλουν στη λύση του προβλήµατος. Στο ίδιο µήκος κύµατος, η κυβέρνηση, µη διαθέτοντας αίσθηση κοινωνικής δικαιοσύνης, αρνείται να λάβει µέτρα για τον περιορισµό των ανατιµήσεων (αρχίζοντας µε τη µείωση του ΦΠΑ και συνεχίζοντας µε φορολογικά ή άλλα µέτρα).
Αξίζει µετά από αυτά να σηµειώσουµε ότι η σηµερινή κατάσταση δείχνει µε γλαφυρό τρόπο πόσο σηµαντικός για τους µισθωτούς είναι ο θεσµός της ανόθευτης και πλήρους Αυτόµατης Τιµαριθµικής Αναπροσαρµογής και πόσο επίκαιρο γίνεται ξανά το θέµα της επαναφοράς της.
Η Κοµισιόν στην έκθεσή της µιλά για την ανάγκη αλλαγής του µοντέλου της κυπριακής οικονοµίας. Ποιες αλλαγές πρέπει να γίνουν και πού να δοθεί έµφαση;
Η ανάκαµψη της κυπριακής οικονοµίας από το 2015 και µετά βασίστηκε στην καθήλωση της αγοραστικής δύναµης των µισθών και στην αύξηση των κερδών. Η αύξηση των εισοδηµάτων από κέρδη, όµως, αυξάνει δυσανάλογα τις εισαγωγές (διότι τα υψηλότερα εισοδήµατα δαπανώνται σε µεγάλο βαθµό για την αγορά εισαγοµένων αγαθών και υπηρεσιών) και δηµιουργείται έτσι µεγάλο έλλειµµα στο εξωτερικό ισοζύγιο (το οποίο στην Κύπρο είναι το µεγαλύτερο µεταξύ των 27 χωρών της ΕΕ). Αυτή η µεγάλη ανισορροπία µπορεί να περιοριστεί, πρώτον, µε αναδιανοµή του εισοδήµατος υπέρ των µισθών (και ιδιαίτερα από τον µικρότερο µισθό έως τον µέσο µισθό), ώστε να µειωθούν οι εισαγωγές και δεύτερον, ευνοώντας τις επενδύσεις σε τοµείς που παράγουν για εξαγωγικές αγορές.
Η κρίση που έφερε ο κορoνοϊός και ο πόλεµος στην Ουκρανία είναι νέα ή πρόκειται για συνέχεια της παγκόσµιας οικονοµικής κρίσης; Στο παρελθόν είδαµε ότι οι κρίσεις του καπιταλισµού ήταν παροδικές. Ωστόσο αυτή είναι παρατεταµένη. Πώς εξηγείται αυτό;
Ο κορoνοϊός και ο πόλεµος είναι εξωτερικοί παράγοντες που λειτουργούν σαν καταλύτες της διαρθρωτικής κρίσης του καπιταλισµού που ξεκίνησε το 2008. Τέτοιου είδους κρίσεις υπήρξαν άλλες τρεις στο παρελθόν, η πρώτη (1973-1895) λύθηκε χάρη στη δεύτερη βιοµηχανική επανάσταση, η δεύτερη (1929-1939) λύθηκε χάρη στον Β’ Παγκόσµιο Πόλεµο και στην κεϋνσιανή πολιτική της κρατικής παρέµβασης, η τρίτη (1974-1983) χάρη στην ανασυγκρότηση του καπιταλισµού µε βάση τις αρχές του νεοφιλελευθερισµού.
Σήµερα, που βρισκόµαστε εν µέσω της τέταρτης μεγάλης διαρθρωτικής κρίσης του καπιταλισµού, όπου ο νεοφιλελευθερισµός έχει κάνει τον κύκλο του, είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του καπιταλισµού που δεν διαφαίνεται καµία λύση: ούτε πρόταση πολιτικής υπάρχει για την έξοδο από την κρίση, ούτε τεχνολογική λύση (εάν υπήρχε, θα έπρεπε να βλέπουµε τα αποτελέσµατά της στα στατιστικά στοιχεία της οικονοµίας, αλλά δεν τα βλέπουµε). Εάν προσθέσουµε σε αυτά και την κλιµατική κρίση (που δεν είναι εξωτερικός παράγοντας, αλλά παράγεται από το ίδιο το οικονοµικό σύστηµα), ο καπιταλισµός φαίνεται να οδεύει σε εκείνο το κοµβικό σηµείο που είχε προσδιορίσει ο Καρλ Μαρξ ως το δίληµµα «σοσιαλισµός ή βαρβαρότητα».
Υποβολή απάντησης