1

Να τερματίσουμε το σύστημα των ιδιωτικών ευρεσιτεχνιών!

Παγκόσμια εκστρατεία


Για μια φαρμακοβιομηχανία κάτω από κοινωνικό έλεγχο
και ένα δημόσιο, οικουμενικό
και δωρεάν σύστημα εμβολιασμού


Χάρη σε μια τεράστια επιστημονική προσπάθεια βασισμένη στη διεθνή συνεργασία και σε ποσά δημοσίου χρήματος ιστορικών διαστάσεων, η ανθρωπότητα μπόρεσε να αναπτύξει πολλά αποτελεσματικά εμβόλια ενάντια στο COVID-19 μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο.

Ωστόσο, αυτή η μεγάλη επιτυχία θα μπορούσε να ακυρωθεί ολοκληρωτικά από την απληστία της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Σε μια κατάσταση τόσο κρίσιμη όσο αυτή που βιώνουμε τώρα, ο εξαιρετικός χαρακτήρας των μέτρων που απαιτεί η πλειοψηφία του πληθυσμού πρέπει να ισχύει και για την ιδιωτική φαρμακοβιομηχανία και τη μόνιμη δίψα της για κέρδη. Η αναστολή των ευρεσιτεχνιών (πατέντες) που συνδέονται με τον COVID-19 πρέπει να αποτελεί προτεραιότητα και ένα πρώτο βήμα.

Όμως, δεν μπορούμε να περιοριστούμε σε αυτά. Πρωτοβουλίες σαν το COVAX ή το C-TAP απέτυχαν τραγικά, όχι μόνο επειδή δεν ήταν στο ύψος των περιστάσεων, αλλά κυρίως επειδή απαντούν στην αποτυχία του παρόντος συστήματος παγκόσμιας διακυβέρνησης με πρωτοβουλίες στις οποίες οι πλούσιες χώρες και οι πολυεθνικές, συχνά με τη μορφή ιδρυμάτων, επιδιώκουν να αναδιαμορφώσουν την παγκόσμια τάξη πραγμάτων όπως τους συμφέρει. Η φιλανθρωπία και οι δημοσιο-ιδιωτικές πρωτοβουλίες που είναι σε πλήρη άνθιση δεν αποτελούν τη λύση. Και αποτελούν ακόμα λιγότερο λύση απέναντι στις σημερινές πλανητικές προκλήσεις σε ένα κόσμο όπου κυριαρχούν τα Κράτη και οι βιομηχανίες που κατευθύνονται αποκλειστικά και μόνο από το νόμο της αγοράς και του μέγιστου κέρδους.

Η υγειονομική κρίση είναι πάντα μακριά από την επίλυσή της. Το καπιταλιστικό σύστημα και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές έχουν παίξει βασικό ρόλο σε όλες τις φάσεις της. Στη γένεση αυτού του ιού, υπάρχει η ξέφρενη μεταβολή της σχέσης του ανθρώπινου είδους με τη φύση. Η οικολογική κρίση και η υγειονομική κρίση είναι στενά συνδεδεμένες. Και η ίδια αρπακτική νεοφιλελεύθερη λογική όξυνε τις συνέπειες και των δύο κρίσεων επιβάλλοντας την ιδιωτική και ανταγωνιστική διαχείριση της κρίσης. Το αποτέλεσμα είναι περισσότερες ανισότητες, περισσότερος πόνος και περισσότεροι νεκροί στο όνομα των συμφερόντων μια προνομιούχας μειοψηφίας.

Η πανδημία επιτάχυνε και βάθυνε τις επικίνδυνες τάσεις, τα κοινωνικά χάσματα και τα πολύμορφα φαινόμενα που παρατηρούμε εδώ και δεκαετίες και από τα οποία υποφέρουν κυρίως οι λαϊκές τάξεις, ειδικά οι γυναίκες και τα θύματα του ρατσισμού. Οι γυναίκες είναι πλειοψηφία στους υγειονομικούς και βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή στην πάλη ενάντια στη πανδημία, αλλά και στην υπεράσπιση της ζωής ενάντια στις περικοπές στις δημόσιες υπηρεσίες και στα κοινωνικά δικαιώματα των οποίων είναι και οι ίδιες τα πρώτα θύματα.

Η υγεία και η πρόσβαση στην υγεία και στον εμβολιασμό αποτελούν οικουμενικό ανθρώπινο δικαίωμα. Κατά συνέπεια, τα εμβόλια πρέπει να θεωρηθούν παγκόσμιο κοινό αγαθό. Και για να εξασφαλισθεί η οικουμενική τους πρόσβαση, η αναγκαία και κατεπείγουσα αναστολή των ευρεσιτεχνιών (πατέντες) πρέπει να συνοδεύεται από μηχανισμούς εθνικοποίησης των ιδιωτικών φαρμακευτικών βιομηχανιών και από μεγάλες επενδύσεις στην ανάπτυξη δημόσιων φαρμακοβιομηχανιών σε όλες τις χώρες. Χρειάζεται αποφασιστική δράση που επιτρέπει το δημόσιο σχεδιασμό της παραγωγής και διάθεσης των εμβολίων, αναπτύσσοντας τις τοπικές παραγωγικές ικανότητες όπου αυτό είναι δυνατό και συμπληρώνοντάς τες μέσω της υποχρεωτικής διεθνούς αλληλεγγύης στις άλλες περιπτώσεις.

Όπως οι ιοί δεν έχουν σύνορα, το ίδιο δεν πρέπει να έχει και η πάλη ενάντια στους ιούς. Ο υγειονομικός σωβινισμός είναι το άλλο πρόσωπο της αντιδραστικής μάστιγας του αποκλεισμού που σαρώνει το κόσμο. Οι λαοί του Νότου πρέπει να έχουν πρόσβαση στα εμβόλια ισότιμα με τους υπόλοιπους κατοίκους του πλανήτη. Χαιρετίζουμε τις προσπάθειες της Κούβας να αναπτύξει εμβόλια και θεραπείες για να αντιμετωπίσει την πανδημία και να θέσει στη διάθεση της ανθρωπότητας τα αποτελέσματά τους. Πλανητικές προκλήσεις σαν κι αυτή της πανδημίας απαιτούν τις κατάλληλες παγκόσμιες απαντήσεις.

Η ιδιωτική οικονομία, η τυφλή πίστη στην αγορά και το κυνήγι του κέρδους αποδείχτηκαν ασύμβατα με τη ζωή. Η υγεία δεν μπορεί να είναι εμπόρευμα. Η ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας δεν μπορεί να γίνει σε βάρος της υγείας και των δικαιωμάτων της πλειοψηφίας. Πρέπει να διαλέξουμε: Το κεφάλαιο ή τη ζωή. Πρέπει να δράσουμε γρήγορα και δυνατά, έχοντας κατά νου μια παγκόσμια στρατηγική ισότιμης πρόσβασης και οικουμενικής εξασφάλισης του δικαιώματος στην υγεία. Για όλους αυτούς τους λόγους, ζητάμε

  • Την αναστολή των ιδιωτικών ευρεσιτεχνιών για όλες τις τεχνολογίες, γνώσεις, θεραπευτικές αγωγές και εμβόλια σχετικά με τον COVID-19.
  • Την εξάλειψη των εμπορικών μυστικών και τη δημοσίευση πληροφοριών σχετικά με τα κόστη παραγωγής και τις χρησιμοποιηθείσες δημόσιες επενδύσεις, με τρόπο ξεκάθαρο και προσιτό από το σύνολο του πληθυσμού.
  • Τη διαφάνεια και το δημόσιο έλεγχο σε όλα τα στάδια της ανάπτυξης του εμβολίου.
  • Την οικουμενική, ελεύθερη και δωρεάν πρόσβαση στον εμβολιασμό και στη θεραπευτική αγωγή.
  • Την απαλλοτρίωση και την κοινωνικοποίηση κάτω από κοινωνικό έλεγχο της ιδιωτικής φαρμακευτικής βιομηχανίας ως βάσης ενός δημόσιου και οικουμενικού συστήματος υγείας που ευνοεί την παραγωγή γενόσημων θεραπευτικών αγωγών και φαρμάκων.
  • Την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων και προϋπολογισμών για τις δημόσιες πολιτικές υγείας και τις φροντίδες στο σπίτι, συμπεριλαμβάνοντας την αύξηση των προσλήψεων, των μισθών και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας του προσωπικού αυτών των τομέων.
  • Την εισαγωγή της φορολόγησης του πλούτου (των περιουσιών και εισοδημάτων του 1% των πιο πλούσιων) για να χρηματοδοτηθεί η πάλη ενάντια στην πανδημία και να εξασφαλιστεί η κοινωνικά δίκαιη και οικολογικά βιώσιμη έξοδος από τις διάφορες κρίσεις του παγκόσμιου καπιταλισμού.
  • Την αναστολή της εξόφλησης των χρεών κατά τη διάρκεια της πανδημίας και την ακύρωση των άνομων χρεών και εκείνων που συνάφθηκαν για να χρηματοδοτηθεί η πάλη ενάντια στον ιό.

Οργανώσεις που υποστηρίζουν

Intercontinental organisations :

  1. Committee for the Abolition of Illegitimate Debt (CADTM) international network www.cadtm.org;
  2. Global Campaign to Reclaim Peoples Sovereignty, Dismantle Corporate power and Stop Impunity https://www.stopcorporateimpunity.org/;
  3. Global/Glocal Network for Quality Education Red global/Glocal por la calidad educativa https://redglobalcalidaded.wixsite.com/redglobalcalidadeduc/integrantes;
  4. International Association of Health Policy (IAHP) https://iahponline.wordpress.com/;
  5. International Peoples’ Assembly (IPA) https://twitter.com/asambleapueblos;
  6. Labour Network of Solidarity and Struggles ://www.laboursolidarity.org/;
  7. People’s Dialogue (south-south network) https://www.peoplesdialogue.org/about/;
  8. People’s Health Movement (PHM) https://phmovement.org/;
  9. The Agora of the Inhabitants of the Earth https://agora-humanite.org/;
  10. Transnational Institute https://www.tni.org/en/transnational-institute
  11. World Social Forum Reflection Group https://www.foranewwsf.org/;
  12. World March of Women https://marchemondiale.org/
Europe :
International organisations
  1. CADTM Europe (Belgium, France, Italy, Greece, Luxembourg & Switzerland
  2. European Network against Commercialisation of Health and Social Protection http://europe-health-network.net/
Austria:
  1. Latin America Information Group Informationsgruppe Lateinamerika https://lateinamerika-anders.org/
  2. Institute for Intercultural Research and Cooperation https://www.latautonomy.com
  3. Zéro covid-# Convention Avenir
Belgium:
  1. A CONTRE-COURANT http://a-contre-courant.be/
  2. ATTAC Wallonia-Brussels https://wb.attac.be/
  3. CADTM Belgium http://www.cadtm.org/Francais
  4. CEPAG https://www.cepag.be/
  5. CETRI – Centre tricontinental, Belgique, www.cetri.be
  6. Cultural Presence and Action Présence et Action Culturelles https://www.pac-g.be/
  7. Forum North South Forum Nord-Sud
  8. General Labour Federation of Belgium Wallonia Fédération Générale du Travail de Belgique(FGTB) wallonne https://www.fgtb-wallonne.be/
  9. Fonds Ernest Mandel (Belgique) https://www.facebook.com/Ernest-Mandel-Fonds-1952230961709990/
  10. Formation Léon Lesoil (Belgique) http://formationleonlesoil.org/
  11. National Employees’ Centre Centrale Nationale des Employés (CNE-CSC) https://www.lacsc.be/cne
  12. Struggle for health La Santé en Lutte https://lasanteenlutte.org/ https://www.facebook.com/profile.php?id=100063697504866
  13. Walloon Anti-Poverty Network (RWLP) Réseau wallon de lutte contre la pauvreté
Bosnia-Herzegovina:
  1. Association for Culture and Art CRVENA in Sarajevo https://crvena.ba/
Czech Republic:
  1. Prague Spring 2 – Network against right wing extremism and populism – https://www.facebook.com/praguespring2/
England:
  1. Zéro Covid (England & Wales) https://zerocovid.uk
France :
  1. AITEC;
  2. Appel Brevets sur les vaccins anti-covid, stop. Réquisition !
    https://www.facebook.com/Stop-aux-brevets-R%C3%A9quisition-105952548197339/;
  3. Association for Employment, Information and Solidarity (APEIS) Association pour l’emploi l’information et la solidarité https://www.apeis.org;
  4. Association INDECOSA-CGT https://indecosa.fr/a-propos/;
  5. Citizens’ Science Association Association Sciences Citoyennes https://sciencescitoyennes.org/;
  6. ATTAC;
  7. Cedetim;
  8. Cerises la coopérative ceriseslacooperative.info
  9. CGT Sanofi https://www.facebook.com/sanoficgt/
  10. Collective of employees in Anti-Sanofric struggle Collectif des salariés en lutte Anti-Sanofric https://www.facebook.com/LesSanofi;
  11. Copernicus Foundation Fondation Copernic http://www.fondation-copernic.org/
  12. Democratic Kurd council in France Conseil démocratique kurde en France (anciennement: Fédération des Associations Kurdes en Francehttps://cdkf.fr/a-propos/;
  13. Emergency Workers Collective Collectif Inter-Urgences https://www.interurgences.fr/;
  14. Fédération SUD chimie -Solidaire, unitaire et démocratique- https://sud-chimie-solidaires.org;
  15. France Amérique Latine (FAL) : https://www.franceameriquelatine.org/;
  16. Henri Pézerat Association(health, work, environment) Association Henri Pézerat (santé, travail, environnement) https://www.asso-henri-pezerat.org/;
  17. Ipam;
  18. Medicines Common Good Médicament Bien Commun http://medicament-bien-commun.org/;
  19. National convergence of collectives for the defence and development of public service Convergence nationale des collectifs de défense et de développement des services publics https://www.convergence-sp.fr/;
  20. Observatory of Transparency in Medicines Policies (OTMeds) Observatoire de la Transparence dans les politiques du médicaments https://www.facebook.com/OTMeds/;
  21. “Our Health in Danger” Collective Collectif « Notre Santé en Danger »;
  22. People’s Health Movement France;
  23. Revue Inprecor http://www.inprecor.fr/home;
  24. Sud santé-sociaux http://www.sudsantesociaux.org/;
  25. The University of the Common Good of Paris L’Université du Bien Commun de Paris https://www.facebook.com/Université-du-bien-commun-2187371374822819/;
  26. Union Syndicale de la Psychiatrie uspsy.fr;
  27. Union of General Medicine Syndicat de la Médecine Générale https://smg-pratiques.info;
  28. Union syndicale Solidaire https://solidaires.org/;
  29. WOS/agence des hypothèses https://wos-agencedeshypotheses.com;
  30. Zero Covid Solidaire https://www.facebook.com/Zéro-Pandémie-Solidaire-113278857470238/?ref=page_internal;
Greece :
  1. Expel Racism Initiative https://www.kar.org.gr/;
  2. Initiative of Healthcare Workers for a Public Health – People’s Right – Social Good Πρωτοβουλία Υγειονομικών για μία Δημόσια Υγεία – λαϊκό δικαίωμα – κοινωνικό αγαθό;
  3. Naturefriends Greece https://www.naturefriends.gr/;
  4. Solidarity for All (Athens Greece) https://www.solidarity4all.gr/;
  5. Sunday Immigrants School https://www.ksm.gr/;
  6. Women’s Rights Organisation (TO MOV) Οργάνωση Γυναικείων Δικαιωμάτων ΤΟV tomov.gr
Hungary :
  1. ATTAC Hungary http://www.attac.hu/
Ireland :
  1. Campaign for an All Ireland National Health Service https://www.facebook.com/CampaignAINHS/
Italy :
  1. ATTAC Italy https://www.attac-italia.org/
  2. CADTM Italy http://italia.cadtm.org/
Portugal :
  1. Amílcar Cabral Development Intervention Centre (CIDAC) Centro de Intervenção para o Desenvolvimento Amílcar Cabral www.cidac.pt
Slovenia :
  1. Institut Mirovni https://www.mirovni-institut.si/en/ (Slovenia)
Spain :
  1. Andalusian Workers Union Sindicato Andaluz de Trabajadores/as (SAT) https://www.facebook.com/SindicatoSAT;
  2. ATTAC Spain https://attac.es/;
  3. Audit of the Health Care Debt (Health debt) Auditoria de la Deuda en Sanidad (Audita Sanidad) https://auditasanidad.org/;
  4. Basque Workers Solidarity (ELA) Euskal Langileen Alkartasuna https://www.ela.eus/es;
  5. Citizen’s Audit Platform on Debt Plataforma Auditoría Ciudadana de la Deuda https://auditoriaciudadana.net/;
  6. Coordination Against the Privatisation of Health Care Coordinadora Antiprivatizacion de la Sanidad https://www.casmadrid.org/
  7. Ecologists in Action Ecologistas en Acción https://www.ecologistasenaccion.org/;
  8. Galician Inter-Union Confederation Confederación Intersindical Galega (CIG) https://www.cig.gal/;
  9. Health Workers’ Assembly Movement Movimiento Asambleario de Trabajador@s de Sanidad(MATS) https://mats-sanidad.com/;
  10. Langile Abertzaleen Batzordeak Workers Union (LAB) Basque country https://www.lab.eus/es/
  11. Multinational Observatory in Latin America Observatorio de Multinacionales en América Latina (OMAL) https://omal.info/;
  12. Navarra Health Platform Plataforma Navarra de Salud /Nafarroako Osasun Plataforma http://nafarroakosasunplataforma.blogspot.com/ https://www.facebook.com/Plataforma-Navarra-de-Salud-Nafarroako-Osasun-Plataforma-462069400539481/
  13. Valencian Union Confederation Intersindical Valenciana (País Valencià) https://intersindical.org/
Switzerland :
  1. CETIM https://www.cetim.ch/
  2. MultiWatch https://multiwatch.ch/
  3. World March of Women
  4. Zéro covid
Africa
International organisations :
  1. African Alliance WoMin. https://womin.africa/;
  2. CADTM Afrique;
  3. North African Network for Food Sovereignty https://www.siyada.org/ar/;
  4. Pan African Association for literacy and Adult Education https://www.adeanet.org/fr/association-panafricaine-d-alphabetisation-et-d-education-des-adultes-paalae;
  5. Réseau nord-africain pour la souveraineté alimentaire https://www.siyada.org/ar/;
  6. Rural Women’s Assembly Southern Africa https://ruralwomensassembly.wordpress.com/ https://ruralwomensassembly.wordpress.com/
Democratic Republic of Congo :
  1. CADTM Lubumbashi
Kenya :
  1. Kenyan Peasants League www.kenyanpeasantsleague.org
  2. Kenya Debt Abolition Network
Morocco :
  1. Moroccan Association for Human Rights Association marocaine des droits humains (AMDH): http://amdh.org.ma/;
  2. ATTAC CADTM Morocco https://attacmaroc.org/;
  3. Democratic labour organisation Organisation démocratique du travail
  4. Moroccan Network for the Defence of the Right to Health and the Right to Life Réseau marocain pour la défense du droit à la santé et droit à la vie
  5. Southern Alternatives Forum Forum des alternatives Sud https://www.e-joussour.net/fr/
Senegal :
  1. Pan African Education for Sustainable Development NGO (PAEDD) La Panafricaine pour l’Education au Développement Durable ONG ongpaedd.org;
  2. Pan-African Youth Organisation Organisation des Jeunesses Panafricanistes;
  3. Senegalese Social Forum Forum social sénégalais
Tunisia :
  1. Al Warcha Media Association for Economic and Social Rights Association Al Warcha médiatique pour les droits économiques et sociaux https://www.inhiyez.com/;
  2. Tunisian Women’s Association for Research on Development (AFTURD) Association des Femmes Tunisiennes pour la Recherche sur le Développement
  3. Tunisian Observatory of the Economy Observatoire Tunisien de l’économie http://www.economie-tunisie.org/fr
South Africa :
  1. AIDC https://aidc.org.za/
  2. The People’s Vaccine Campaign
Americas :
International organisations :
  1. ALBA MOVIMIENTOS http://albamovimientos.net/;
  2. CADTM-Abya Yala Notre Amérique (CADTM-AYNA);
  3. Council for Popular Education in Latin America and the Caribbean (CEAAL) Consejo de Educación Popular de América Latina y el Caribehttps://www.facebook.com/CEAAL/;
  4. Jubilee South Americas
  5. Latin American and Caribbean Society for Political Economy and Critical Thinking (SEPLA) Sociedad Latinoamericana y Caribeña de Economía Política y Pensamiento Crítico https://sepla21.org/fr/;
  6. Latin American Council of Social Sciences (CLACSO), Steering Committee Consejo Latinoamericano de Ciencias Sociales, Comité Directivo https://www.clacso.org/
  7. Latin American Network for Access to Medicines (RedLAM), Red Latinoamericana por el Acceso a Medicamentos (Argentina, Brasil, Peru and Colombia) www.redlam.org
  8. Our America Trade Union Forum (ESNA), Encuentro Sindical Nuestra América http://encuentrosindical.org/
Argentina :
  1. ATTAC – Argentina;
  2. Argentine Workers’ Central Union Central de Trabajadores Autónoma regional CTA-A Rosario https://www.ctarosario.org.ar;
  3. Cooperative of Popular Educators and Researchers – Historic (CEIP-H) Cooperativa de Educadores e Investigadores Populares Histórica, Argentina;
  4. Corriente Sindical Carlos Chile (Argentina) https://www.facebook.com/CorrienteCarlosChileCTAA/;
  5. Darío Santillán Popular Front Frente Popular Darío Santillán https://abriendo-caminos.org/;
  6. Front of Organisations in Struggle (FOL) Frente de Organizaciones en Lucha https://www.facebook.com/FOLFrenteDeOrganizacionesEnLucha/;
  7. Fundación GEP (Argentina) Www.fgep.org;
  8. Health Institute Patria Salud Instituto Patria;
  9. Movement for Latin American Unity and Change Movimiento por la Unidad Latinoamericana y el Cambio Social http://mulcs.com.ar/ / Movimiento 8 de Abril)
  10. National Federation of University Teachers (CONADU)-Historic, Argentina Federación Nacional de Docentes Universitarios – Historica de Argentina
  11. People’s Movement: For a Feminist Socialism from Below Movimiento de los Pueblos: Por un socialismo feminista desde abajo (Frente Popular Darío Santillán – Corriente Plurinacional / Izquierda Latinoamericana Socialista;
  12. Santa Fe Teachers’ Association Asciación del Magisterio Santa Fe – Delegación Rosario http://www.amsaferosario.org.ar/;
  13. Sindicato ADEMYS;
  14. SUTEBA de El Tigre
Bolivia :
  1. Confederation of Urban Education Workers of Bolivia CTEUB Confederación de Trabajadores de Educación Urbana de Bolivia
Brazil :
  1. ECCE Union of Education Professionals;
  2. Homa – Human Rights and Business centre Homa-Centro de Direitos Humanos e Empresas http://homacdhe.com/index.php/home/;
  3. National Association for Higher Education (ANDES) Sindicato Nacional dos Docentes das Instituições de Ensino Superior;
  4. São Paulo Teachers’ Union
  5. São Paulo State Teachers’ Union – Ourinhos;
  6. São Paulo State Teachers’ Union – São Paulo;
  7. São Paulo State Education Teachers’ Union – Litoral Sul;
  8. São Paulo State Teachers’ Union of Official Education – Osasco;
  9. The National Union of Federal Servers of Basic, Professional and Technological Education (SINASEFE);
  10. Union of Education Teachers of the State of São Paulo – Salto;
  11. Union of Technical and Administrative Workers of UFRN and UFERSA;
  12. Union of Bank Employees and Financiers of Bauru;
  13. Union of Teachers of Official Public Education of the State of São Paulo – São Bernardo do Campo;
  14. Union of Teachers of São Paulo State Official Public Education Union – Sumaré
  15. Vinhedo Employees’ Union
Chile :
  1. National Federation of Associations of University Officials of the University of Chile (FENAFUCH) Federación Nacional de Asociaciones de Funcionarios de la Universidad de Chile
Colombia :
  1. Colombian Platform for the Audit of the Public Debt and the Recovery of the Commons Plataforma Colombiana por la Auditoría de la Deuda Pública y la Recuperación de los Bienes Comunes http://www.pacdeprebico.org;
  2. Grupo Kavilando Medellin Colombia;
  3. Inter-University Network for Peace (REDIPAZ) Red Interuniversitaria por la Paz;
  4. Latin American Autonomous University, Socio-legal Research Centre of Colombia Universidad Autónoma Latinoamericana, Centro de Investigaciones Socio jurídicas de Colombia;
  5. National Federation of Colombian Bank Workers Unions (FENASIBANCOL) Federación Nacional de Sindicatos Bancarios Colombianos http://www.fenasibancol.org;
  6. National Union of Bank Employees (UNEB) http://www.unebcolombia.org;
  7. Research Group University de San Buenaventura Medellin (GIDPAD) Grupo de Investigación Universidad de San Buenaventura Medellín
Costa Rica :
  1. Association of Secondary Education Teachers (APSE) Asociación de Profesores de Educación Secundaria
Ecuador :
  1. National Union of Educators (UNE) Unión Nacional de Educadores;
  2. Platform “It’s worth of you Ecuador” https://vaportiecuador.wordpress.com/
El Salvador :
  1. Alforja network Red Alforja http://enlazandoculturas.cicbata.org/?q=node/103
Haiti :
  1. Haitian Advocacy Platform for Alternative Development (PAPDA) – Plataforma Haitiana de Defensa para el Desarrollo Alternativo. http://www.papda.org/
Honduras :
  1. COPINH Honduras
Mexico :
  1. Autonomous Movement for Community Emancipation (MAECC) of Oaxaca Movimiento Autónomo por Emancipación Comunitaria de Oaxaca;
  2. Confederation of Retired, Pensioned and Older Persons (CONJUPAM) Confederación de Jubilados, Pensionados y Adultos Mayores;
  3. Executive Committee, Section 9 Democracy (SNTE-CNTE) Comité Ejecutivo Sección 9 Democrática SNTE-CNTE
  4. Mexican Plural Pedagogic Collective Colectivo Plural Pedagógico Mexicano Kaichuk Mat Dha, Durango
  5. Mexican Union of Electricians Sindicato Mexicano de Electricistas http://www.sme.org.mx/index.html;
  6. Mujer, Pueblo – Magisterio. Cnte Durango Mexico https://www.facebook.com/puebloMagisterio/;
  7. National Assembly of Electrical Energy Users (ANUEE) Asamblea Nacional de Usuarios de la Energía Eĺectrica;
  8. National Coordinating Committee of Users in Resistance (CONUR) Coordinadora Nacional de Usuarios y Usuarias en Resistencia
  9. New Workers’ Centre Nueva Central de Trabajadores https://nuevacentral.org.mx/
  10. Workers Union of Higher Media Education Institute of CDMX (SITRAIEMS) Sindicato de Trabajadores del Instituto de Educación Media Superior de la CDMX
Panama :
  1. Association of Educators of Veraguenses of the Republic of Panama Asociación de Educadores Veraguenses de República de Panamá
  2. Critical Mass Panama Masa Crítica Panamá
  3. Teachers’ Association of the Republic of Panama (ASOPROF) Asociación de Profesores de la República de Panamá
Peru:
  1. Autonomous Territorial Government of the Wampis-Gtanw Nation Gobierno Territorial Autónomo de la Nación Wampis-Gtanw https://nacionwampis.com/;
  2. Unified Union of Education Workers of Peru (SUTEP)
Puerto Rico :
  1. Teachers Federation of Puerto Rico (FMPR) Federación de Maestros de Puerto Rico
  2. University of Puerto Rico Teachers Association Asociación de Profesores de la Universidad de Puerto Rico
United States of America :
  1. New York Communities for Change https://www.nycommunities.org/
Uruguay :
  1. Marcosur Feminist Articulation (AFM) https://www.facebook.com/ArticulacionFeministaMarcosur/
  2. Plataforma Descam
  3. International Network of University Professors and Academics on the State of the Public Debt Red Internacional de Cátedras Instituciones y Personalidades sobre el estado de la Deuda Pública
Venezuela :
  1. Centre for Research and Border Studies Centro de Investigación y Estudios Fronterizos
  2. International Observatory on Educational Reforms and Teacher Policies (OIREPOD) Observatorio Internacional de Reformas Educativas y Políticas Docentes
  3. International Research Centre other voices in Education (CII-OVE) Centro internacional de investigaciones otras voces en educación www.otrasvoceseneducacion.org
  4. Popular Training School Our America (EFPNA) Escuela de Formación Popular Nuestra América
  5. Venezuelan Forum for the Right to Education Foro venezolano por el derecho a la educación
Asie :
International Organisations :
  1. Health Action International Asia Pacific (HAIAP), http://www.haiasiapacific.org Regional organisation – virtual HQ – Penang Malaysia;
  2. International Network for a Human Economy Asia (RIEH) https://www.rieh.org/;
  3. NGO Forum on ADB;
  4. SAAPE https://saape.org/ South Asia
  5. World March of Women, Asia
Bangladesh :
  1. Bangladesh Working Group on External Debt (BWGED): https://bwged.blogspot.com ;
    CLEAN (Coastal Livelihood and Environmental Action Network): https://cleanbd.org
India :
  1. Citizens Forum for Mangalore Development;
  2. Collective for Economic Justice https://collectiveforeconomicjustice.wordpress.com/;
  3. Growthwatch (India) https://growth-watch.blogspot.com/;
  4. Indian Social Action Forum (INSAF) https://www.insafindia.com/;
  5. Karavali Karnataka Janabhivriddhi Vedike;
  6. Nadi Ghati Morcha;
  7. People’s Alliance of Central-East India (PACE-India);
  8. Prantojon https://www.facebook.com/prantajan;
  9. Progressive Plantation Workers Union (PPWU);
  10. Tamil Nadu Land Rights Federation (TNLRF) https://www.facebook.com/TNLRF/
Japan :
  1. ATTAC Japan
Malaysia :
  1. HAIAP Regional organisation – virtual HQ – Penang Malaysia
Pakistan :
  1. Haqooq Khalq Movement Pakistan
  2. Pakistan Kissan Rabita Committee
Philippines :
  1. Sentro ng mga Progresibo at Nagkakaisang Manggagawa -SENTRO- (Philippines) www.sentro.org
South Korea :
  1. KPDS (Korean Pharmacists for Democratic Society), Korea www.pharmacist.or.kr
  2. People’s Health Movement, South Korea
Sri Lanka :
  1. Ceylon Estate Staffs Union (CESU), http://cesusrilanka.org/index.html;
  2. Liberation Movement https://www.facebook.com/LiberationMovementLka;
  3. Movement for Land and Agricultural Reform https://monlar.lk;
  4. Movement for Nature Farming and Indigenous Livestock Farming;
  5. National Fisheries Solidarity Movement www.nafso-online.org;
  6. People’s Alliance for Right to Land –PARL-, http://parlsl.com Sri Lanka;
  7. Progressive Women’s Collective https://www.facebook.com/progressivewomensc;
  8. Protect Union;
  9. Sri Lanka All Telecommunication Employees Union SLATEU https://www.facebook.com/slptsunion;
  10. Telecommunication Engineering Diplomates’ Union (TEDA);
United Federation of Labour (UFL)

 

Πηγή: contra-xreos.gr




Covid-19 Self Tests: η «ατομική ευθύνη» ανεβαίνει επίπεδο

Του Κ.Μ.

Όλο και περισσότερο απλώνεται στην ελληνική κοινωνία η αίσθηση ότι ο έλεγχος της πανδημίας έχει χαθεί. Σε αυτό δεν συντελεί μόνο το γεγονός ότι στην κορύφωση του τρίτου κύματος μετράμε κάθε εβδομάδα πάνω από 500 νεκρούς από Covid-19, έχοντας καταγράψει συνολικά σχεδόν 9.000 θανάτους και με πρόβλεψη να υπερβούμε τους 10.000 στον επόμενο μήνα. Ο κόσμος συγκλίνει στο συμπέρασμα αυτό, περισσότερο λόγω της ορατής πλέον έλλειψης σοβαρής αντιμετώπισης της πανδημίας από την κυβέρνηση, σε συνδυασμό με την διαπίστωση ότι η περιβόητη επιστροφή στην κανονικότητα μοιάζει να είναι χαμένη στo cloud της virtual ζωής που μας έχει εγκλωβίσει τους τελευταίους 13 μήνες.

Το χρονικό 10.000+ προαναγγελθέντων θανάτων


Από το 1ο κύμα της πανδημίας η κυβέρνηση δεν φάνηκε διατεθειμένη να εφαρμόσει μια ολιστική αντιμετώπιση της πανδημίας, περιορίζοντας τα μέτρα σε κλείσιμο αρκετών δραστηριοτήτων και απαγόρευση μετακινήσεων εκτός εργασίας, αφήνοντας όμως τον συνωστισμό στα ΜΜΕ και χώρους μαζικής εργασίας, που λειτουργούσαν κανονικά, χωρίς ελέγχους και μέτρα. Αρνήθηκε οποιαδήποτε σοβαρή ενίσχυση του συστήματος υγείας, αλλά και την διενέργεια μαζικών τεστ και ιχνηλάτησης των κρουσμάτων. Μας άφησε με μοναδικό όπλο τις μάσκες (που στην αρχή μάλιστα έλεγε διά του κυβερνητικού εκπροσώπου σε θέματα υγείας κ. Τσιόδρα ότι δεν χρειάζονται …).

Το μικρότερο επιδημιολογικό χτύπημα της χώρας στο 1ο κύμα (λόγω της χαμηλών διακρατικών μετακινήσεων από/προς την Ελλάδα την περίοδο που προηγήθηκε) επέτρεψε (σε συνδυασμό με τη λίστα Πέτσα) την επικοινωνιακή διαχείριση της κατάστασης από την κυβέρνηση παρουσιάζοντας τον μικρό αριθμό κρουσμάτων και θανάτων σαν «επιτυχημένη διαχείριση».

Όμως ο χρόνος που κερδήθηκε με την ύφεση που ακολούθησε μετά την άνοιξη δεν αξιοποιήθηκε. Τουναντίον, τα οφέλη του χαμηλού επιδημιολογικού φορτίου της Ελλάδας θυσιάστηκαν στο ανεξέλεγκτο άνοιγμα του τουρισμού. Χιλιάδες θετικοί τουρίστες εισήλθαν χωρίς τεστ στη χώρα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται σε μελέτη ότι, για το διάστημα Ιουνίου με Σεπτέμβριο 2020, οι Βρετανοί που επέστρεφαν στο Η.Β. από την Ελλάδα ήταν σε ποσοστό 20% θετικοί στον κορονοϊό, με την χώρα μας να κατακτά την πρώτη θέση στη σχετική λίστα! Παράλληλα, η ανάγκη για φτηνά εργατικά χέρια στην αγροτική παραγωγή (και όχι μόνο), επέφερε σημαντική αύξηση κρουσμάτων στη Βόρεια Ελλάδα, αφού χιλιάδες εργάτες περνούσαν μέχρι τον Αύγουστο χωρίς τεστ.

Ταυτόχρονα και ενώ τα παραπάνω είχαν γίνει γνωστά μέχρι τον Σεπτέμβρη, καθιστώντας πλέον αναπόφευκτο το δεύτερο και πιο «βαρύ» κύμα της πανδημίας, η κυβέρνηση προχώρησε στο άνοιγμα των σχολείων χωρίς ουσιαστικά μέτρα (εκτός ίσως από τις μάσκες-αερόστατα).

Την ίδια περίοδο στο μέτωπο της ενίσχυσης του ΕΣΥ δεν λαμβάνουν σχεδόν κανένα μέτρο, με την κυβέρνηση να θέτει παράλληλα υποψηφιότητα για όσκαρ υποκρισίας. Οι μόνες νέες ΜΕΘ που εγκαινίασαν Μητσοτάκης και Κικίλιας ήταν οι 50 κλίνες που δώρισε η Βουλή και οι 30 κλίνες του ιδρύματος Νιάρχου. Και ενώ δεν έγινε καμία πρόσληψη νέου προσωπικού (δηλ. το υφιστάμενο προσωπικό κλήθηκε να εξυπηρετήσει περισσότερες κλίνες), με περισσό θράσος μιλούσαν για χιλιάδες προσλήψεις στην υγεία (παρά το ότι οι αριθμοί τούς διέψευδαν αφού, σε σχέση με το 2019, ο αριθμός προσωπικού μειώθηκε κατά 5.000 άτομα) και την ίδια στιγμή μείωσαν τις δαπάνες υγείας κατά 531 εκ.

Συνέπεια όλων των παραπάνω ήταν ένα εφιαλτικό δίμηνο Νοέμβρη – Δεκέμβρη, ειδικά στη Βόρεια Ελλάδα, με εκατόμβες νεκρών, γεγονός στο οποίο συνέβαλε σημαντικά η έλλειψη κρεβατιών ΜΕΘ (με αποτέλεσμα εκατοντάδες θανάτων διασωληνωμένων ασθενών που δεν είχαν την κατάλληλη περίθαλψη).

Το δεύτερο λοκντάουν που επέβαλε η κυβέρνηση (με πολύ περισσότερες -σε σχέση με το πρώτο- επαγγελματικές δραστηριότητες ανοικτές) αποδείχθηκε περιορισμένης αποτελεσματικότητας. Ακόμη και η επαναλαμβανόμενη αναφορά των πρωθυπουργικών διαγγελμάτων στις «επόμενες δύο εβδομάδες που θα είναι κρίσιμες», για τον κόσμο φαινόταν ότι μάλλον έχει να κάνει με «παραμύθι δίχως τέλος».

Στη διάρκεια του 2ου κύματος και προκειμένου να «κλείσει» η συζήτηση για τυχόν ευθύνες στη διαχείριση της πανδημίας, η κυβέρνηση βιάζεται να διακηρύξει την αρχή του τέλους της πανδημίας λόγω του εμβολίου που ανακαλύφθηκε (και ας μην το είχαν δει ούτε με το κιάλι…). Παραμύθιαζαν τον κόσμο για την γρήγορη επίτευξη ανοσίας (εξαγγέλλοντας 2 εκ. εμβολιασμούς τον μήνα), ενώ γνώριζαν ήδη ότι αυτό δεν ήταν εφικτό, λόγω των προβλημάτων που υπήρχαν τόσο στην παραγωγή όσο και στη διάθεση των εμβολίων.

Πριν κοπάσει το 2ο κύμα είχαμε την κυβέρνηση, πιεσμένη από την αγορά, να σπεύδει για χαλάρωση του (περιορισμένου) λοκντάουν, συνοδεύοντάς την με νέο επικοινωνιακό κρεσέντο περί λύτρωσης μέσω των εμβολιασμών.

Όμως και πάλι μέσα σε λίγες εβδομάδες άρχισε το σκηνικό της «επιτυχίας» να ανατρέπεται. Η χώρα εισήλθε με ταχύτητα (λόγω και των μεταλλάξεων που έχουν εμφανιστεί) στο 3ο κύμα της πανδημίας, με καταγραφή που φτάνει τα τρεις και τέσσερις χιλιάδες κρούσματα καθημερινά. Η μαύρη λίστα των απωλειών εκτοξεύτηκε σταδιακά σχεδόν στα επίπεδα του 2ου κύματος (είναι λίγο πιο κάτω, λόγω μικρότερης μέσης ηλικίας των νοσούντων, εξαιτίας των νέων μεταλλάξεων, που χτυπούν μικρότερες ηλικίες, αλλά και των εμβολιασμών στους πιο ηλικιωμένους). Αποτέλεσμα είναι η κατάρρευση του εθνικού συστήματος υγείας με υπερπλήρωση των κλινών ΜΕΘ και μέχρι και πάνω από 100 διασωληνωμένους καθημερινά εκτός ΜΕΘ να ελπίζουν μήπως αδειάσει εγκαίρως κάποιο κρεβάτι και επιλεγούν να εισαχθούν, ενώ το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό έδινε τη μάχη χωρίς να περιμένει πλέον ενισχύσεις και έχοντας προ πολλού ξεπεράσει τα όρια των αντοχών του…

Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, η Ελλάδα είναι στις χειρότερες θέσεις στον κυλιόμενο μέσο όρο 7 ημερών του αριθμού νεκρών ανά 1 εκ. κατοίκους, εμφανίζοντας και στην 5η χειρότερη πανευρωπαϊκά θνητότητα των νοσούντων από Covid-19 (βλ. σχετικά διαγράμματα).

Και χωρίς να είναι δεδομένο ούτε καν ότι αγγίξαμε την κορύφωση του 3ο κύματος της πανδημίας, η κυβέρνηση μεθοδεύει, ενόψει τουριστικής περιόδου, την άρση των όποιων μέτρων προστασίας ισχύουν, χωρίς κανένα πλέον ουσιαστικό σχέδιο ελέγχου της πανδημίας ή των επιπτώσεών της στο ΕΣΥ, επιστρατεύοντας ως τελευταίο αφήγημα το όπλο των «self tests» (που εξετάζουμε παρακάτω).

Η πολιτική διαχείριση της πανδημίας


Στο σκηνικό αυτό της πλήρους χρεοκοπίας της πολιτικής διαχείρισης της πανδημίας, η κυβέρνηση οργανώνει προπαγανδιστικά την «αφήγησή» της σε τρεις άξονες:

α) Μια αδιόρατη προσπάθεια η εκτίναξη του αριθμού των θανάτων να εμπεδωθεί από την κοινωνία ως κάτι το «αναμενόμενο», ως ένα στατιστικό νούμερο που δείχνει το μέγεθος μιας «φυσικής» καταστροφής, χωρίς υπεύθυνους και ηθικούς αυτουργούς.

β) Μια συστηματική προετοιμασία ανάδειξης «αποδιοπομπαίων τράγων», οι οποίοι θα θεωρηθούν υπεύθυνοι για τα «λάθη» στη διαχείριση της πανδημίας, στους οποίους θα περιλαμβάνει από τους ίδιους τους «πρόθυμους» επιστήμονες των ειδικών επιτροπών (που θυσίασαν την επιστημονική τους ακεραιότητα στον βωμό των κυβερνητικών σκοπιμοτήτων), μέχρι και τους γιατρούς τους ΕΣΥ, στους οποίους ήδη χρεώθηκε ότι ευθύνονται γιατί επέλεγαν ποιοι θα μπουν στις ΜΕΘ…

γ) Μια οργιώδη προετοιμασία μεταρρυθμίσεων για το μετα-πανδημικό κράτος με την υπόκρυφη «υπόσχεση» ταξικού επιμερισμού των δεινών της πανδημίας: Από τη μια πλευρά η φόρτωση των δεινών της πανδημίας στα λαϊκά στρώματα, που θα τους καταλογιστεί το βάρος της ατομικής ευθύνης στην αντιμετώπισή τους και τις θυσίες που θα κληθούν να κάνουν˙ και στον αντίποδα, η καλλιέργεια προσδοκιών για ταχύτατη ανάκαμψη, η οποία αφήνει στα μεσαία στρώματα την (ανομολόγητη ίσως) υπόσχεση της ταξικής (σχετικής) αναβάθμισής τους, μέσω της συμμετοχής τους στο μοίρασμα της «πίτας» του «νέου σχεδίου Μάρσαλ» – φρούδες ελπίδες, αφού τα χρήματα δεν είναι αρκετά και θα απορροφηθούν από το μεγάλο κεφάλαιο και τους «ημετέρους».

Απαραίτητο υπόβαθρο, για να είναι αποτελεσματικός αυτός ο σχεδιασμός, είναι -σε πρώτο επίπεδο- η διατήρηση του αφηγήματος της επιτυχίας, που ξεκίνησε πέρσι στο τέλος του πρώτου κύματος και -σε πείσμα της δεινής πραγματικότητας- συνεχίζεται μέχρι και σήμερα.

Σε δεύτερο επίπεδο, ενισχυτικό και του πρώτου, πρέπει να διατηρείται η αισιοδοξία του ορατού τέλους της κρίσης, καθώς και η ψευδαίσθηση της νίκης ή έστω της επάρκειας των όπλων για αυτήν. Στο επίπεδο αυτό επιλέχθηκε τον τελευταίο μήνα η χρήση των self tests, που προβλήθηκαν σαν πανάκεια για την υιοθέτηση μέτρων χαλάρωσης (αλλά και σε μεγάλο βαθμό για την συνολική αντιμετώπιση της πανδημίας). Χαρακτηριστικά είναι τα λόγια του Σκέρτσου: «Η νέα φιλοσοφία είναι ότι οι πολίτες πλέον μπαίνουν σε συνδυασμό συμμετοχικού και υποχρεωτικού screening […] Το κεντρικό μήνυμα στην τρέχουσα συγκυρία της πανδημίας, λοιπόν, είναι μεγαλύτεροι βαθμοί ελευθερίας με αυξημένο αυτοέλεγχο της κοινωνίας και έμφαση στην όσο πιο πιστή τήρηση των ακόλουθων μέτρων. Δηλαδή μάσκες, self-test, εμβόλια και βεβαίως αποφυγή κοινωνικών εκδηλώσεων μεγάλων ομάδων».

Self Tests: μύθοι και πραγματικότητα


Τα self tests δεν αποτελούν κάποια ιδιαίτερη καινοτομία. Αποτελούν παραλλαγή των γνωστών rapid tests αντιγόνων, τα οποία βασίζονται σε τεχνολογία που προϋπήρχε της πανδημίας και διαδόθηκαν ευρέως από το τέλος του 1ου κύματος και μετά (όταν οι εταιρείες φαρμάκων άρχισαν να παράγουν μαζικά για να ανταπεξέλθουν στην μεγάλη ζήτηση, ενώ ακολούθησαν και πολλές κινεζικές εταιρείες). Ως προϊόν, με απλά λόγια, περιλαμβάνει τα ίδια κατά βάση αντιδραστήρια με τα rapid tests, αλλά παρέχει και τα κατάλληλα «εργαλεία» ώστε με αντίστοιχη μεθοδολογία να μπορεί να γίνει η συλλογή του δείγματος στο σπίτι από τον ίδιο τον χρήστη (συνήθως με απλό δείγμα ρινικών υγρών ή σιέλου). Εκεί ακριβώς μειονεκτούν έναντι των rapid tests, που διεξάγονται με ρινο-φαρυγγικό ή στοματο-φαρυγγικά δείγματα και σε εργαστηριακό περιβάλλον (ή ειδικών σημείων POS) από υγειονομικό προσωπικό. Και αν τα rapid tests έχουν μειωμένη αξιοπιστία (ειδικά όσον αφορά στην διάγνωση αρνητικών δειγμάτων), για τα self test η αξιοπιστία αυτή είναι επικίνδυνα μειωμένη (ανεξάρτητα του θεωρητικού ποσοστού ακρίβειας που αναφέρουν), με αποτέλεσμα αυτή να πέφτει στο 70% ή, σύμφωνα με κάποιους ειδικούς, ακόμη και κάτω από 50%!

Τα λίγα self tests στις ΗΠΑ που έχουν αδειοδοτηθεί από τoν FDA έχουν ειδική άδεια «επείγουσας χρήσης» (δηλ. δεν έχουν ολοκληρωμένη τη σειρά των ελέγχων και κλινικών μελετών που απαιτούνται), ενώ και ο ευρωπαϊκός ECDA στις οδηγίες που δημοσίευσε σχετικά, αφού επισημαίνει ότι «δεν υπάρχει στην αγορά της Ε.Ε. CE πιστοποιητικό για RADT for self-testing, που να είναι σύμφωνο με την Οδηγία 98/79/EC», αναφέρει ότι «η μετατόπιση της ευθύνης της αναφοράς αποτελεσμάτων δοκιμών από επαγγελματίες υγείας και εργαστήρια σε άτομα θα μπορούσε να οδηγήσει σε υποεκθέσεις και σε ακόμη πιο δύσκολη την ανίχνευση και τη λήψη μέτρων αντιμετώπισης». Προσθέτει δε ότι «οι αρχές δημόσιας υγείας που επιθυμούν να εφαρμόσουν αυτοδιαγνωστικούς ελέγχους θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους πληθυσμός που στοχεύουν, καθώς και τον επιπολασμό της νόσου σε αυτόν τον πληθυσμό».

Γενικά, είναι κατανοητό ότι η χρήση των self tests δεν αποτελεί τον ορισμό της καλής επιστημονικής πρακτικής. Η αναγκαστική επαφή με τα υλικά, αυξάνει εκθετικά τον κίνδυνο αλλοίωσης των αποτελεσμάτων, ανάλογα με τις συνθήκες που επικρατούν στην εκάστοτε περίπτωση, ειδικά σε προϊόντα με σημαντικό περιθώριο λάθους. Πιο επικίνδυνο όμως είναι το γεγονός πως οι ψευδώς αρνητικοί ασυμπτωματικοί θα κυκλοφορούν πιστεύοντας πως δεν αποτελούν απειλή για κανέναν – και αν αναλογιστεί κάποιος ότι σε πρώτη φάση αυτοί θα είναι οι μαθητές Λυκείου, με την ιδιαίτερη κινητικότητα που έχει η ηλικία τους, τότε το σενάριο αυτό γίνεται σχεδόν εφιαλτικό για τις επιπτώσεις που μπορεί να επιφέρει στο σύστημα υγείας…

Ο ECDA επισημαίνει επίσης: «Η εισαγωγή της χρήση self tests ως ρουτίνας για την ανίχνευση μολυσματικών ατόμων πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη και να εφαρμοστεί προσεκτικά».

Εδώ τα πράγματα γίνονται τραγικά: Ξεπερνώντας τις αρχικές κυβερνητικές εξαγγελίες που έγιναν χωρίς την ενημέρωση των φαρμακοποιών οι οποίοι αποτελούν την βάση διανομής των tests, καθώς και την παρωδία του πρώτου διαγωνισμού για την προμήθειά τους, διαπιστώνουμε ότι το σχέδιο εφαρμογής εκπονείται χωρίς στοιχειώδη προετοιμασία, περιοριζόμενο ad hoc μόνο στους μαθητές και εκπαιδευτικούς Λυκείων (αφού οι ποσότητες για κάτι άλλο δεν είναι διαθέσιμες). Ακόμη και η υλοποίηση της απαραίτητης πλατφόρμας για την καταχώριση των αποτελεσμάτων παρουσίασε συμπτώματα… σκοϊλ ελικίκου 2.0», ενώ σειρά ζητημάτων (διασταυρώσεις στοιχείων από ιδιωτικά σχολεία ή εσπερινά λύκεια) αντιμετωπίζονται κυριολεκτικά «στο πόδι». Ακόμη σημαντικότερο είναι το γεγονός ότι δεν υπάρχει καμιά μέριμνα για όσους μαθητές βρεθούν θετικοί, οι οποίοι απλώς αποκλείονται από τα μαθήματα (γι’ αυτούς σταματάει η τηλε-εκπαίδευση!).

Self Tests και ευκαιρίες μέσα στην κρίση


Η ανάπτυξη των συγκεκριμένων self tests, σε αυτή τη συγκυρία, δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας επιτακτικής ανάγκης που κλήθηκε να καλύψει η αγορά, αλλά περισσότερο προσπάθεια των μεγάλων εταιρειών φαρμάκων (Siemens, Abbott, Roche κ.ά.) να εκμεταλλευτούν την κατάσταση που διαμορφώθηκε με την πανδημία, διευρύνοντας την αγορά τους, ειδικά όταν, μετά την είσοδο των αντίστοιχων κινεζικών προϊόντων στην αγορά, είδαν το ποσοστό κέρδους των rapid tests να μειώνεται. Έτσι στοχεύουν να αυξήσουν τις πωλήσεις τους, π.χ. στην Ευρώπη, από 0,19 ~ 5,01 tests ανά κάτοικο (μοριακά και αντιγόνων) στη διάρκεια των 13 μηνών της πανδημίας σε 4 ή και 8 self tests ανά κάτοικο τον μήνα.

Αποδεικνύεται έτσι για μία ακόμη φορά ότι οι κρίσεις (κάθε είδους) στον καπιταλισμό, μπορεί να έχουν δυσάρεστες ή καταστροφικές επιπτώσεις για τον εργαζόμενο λαό (ή και αδύναμα τμήματα του κεφαλαίου), όμως παρουσιάζουν και τεράστιες ευκαιρίες πλουτισμού για κάποιους. Οι εταιρείες υγειονομικών προϊόντων και φαρμάκων δεν θα μπορούσαν, σε μια τέτοια υγειονομική κρίση, να μην είναι στην «πρώτη γραμμή» της εκμετάλλευσης της συγκυρίας. Έτσι, μετά από την κερδοσκοπία με τις μάσκες στην αρχή της πανδημίας και τα τεράστια κέρδη με την ανάπτυξη των εμβολίων για τον κορονοϊό, ακολουθεί η ανάπτυξη της αγοράς των self tests.

Τώρα, το πώς η Ελλάδα που μέχρι πριν μερικούς μήνες ήταν ουραγός στους ελέγχους για Covid-19, γίνεται πρωτοπόρα στην εφαρμογή των self tests ως κεντρικό όπλο για τον έλεγχο της πανδημίας, ανακοινώνοντας 10 εκ. τεστ την εβδομάδα (ένα για κάθε κάτοικο), είναι ένα ερώτημα που δύσκολα βρίσκει απάντηση. Ειδικά όταν πέρυσι το καλοκαίρι είχαμε ακούσει τον κ. Τσιόδρα να δηλώνει ότι δεν επαρκούσαν τα χρήματα για την διενέργεια ελέγχων σε όλους τους ~ 5 εκ. τουρίστες που ήρθαν το καλοκαίρι! Όμως, το ερώτημα απαντάται εύκολα με τον συνδυασμό δύο λογικών σκέψεων: α) η ανάγκη της κυβέρνησης για ανατροφοδότηση του αφηγήματος της επιτυχημένης διαχείρισης της πανδημίας, ειδικά την στιγμή που προετοιμάζει πλήρες «άνοιγμα», και β) ο σταθερός προσανατολισμός στην εκμετάλλευση κάθε ευκαιρίας για να βγουν κέρδη – ειδικά αν αυτά προορίζονται για «ημετέρους» (και όταν προέρχονται από τον κρατικό κορβανά ακόμη καλύτερα, γιατί τότε εξυπακούονται και αντίστοιχες «αμοιβές», με μεγάλο μέρος αυτών να προορίζονται στο επιτελείο διαμοιρασμού των «δουλειών»).

Στα προηγούμενα πρέπει να προστεθεί και η έμμεση εκδούλευση που παρέχεται, ειδικά για την περίπτωση των self tests (με τη δημιουργία ενός πιλοτικού case study για τη διάδοση των self tests σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες) ή και άμεση (μένει να αποδειχθεί) σε οικογενειακούς φίλους σε μεγάλες εταιρείες, ειδικά τώρα που το αντίστοιχο προϊόν τους πήρε πιστοποίηση από τον BfArM (τον γερμανικό ΕΟΦ).

Γενικά, αν και ξεκίνησε πριν την πανδημία, στη διάρκειά της άνθησε μια «βιομηχανική» παραγωγή αναθέσεων (είτε απευθείας είτε μέσω «περίεργων» διαγωνισμών) έργων και προμηθειών Δημοσίου, φαινόμενο που είναι διαχρονικό, σε μικρότερη κλίμακα, και στο οποίο δεν πρωτοτυπεί η Ελλάδα παγκόσμια. Η ελληνική ιδιομορφία, ειδικά αυτή την περίοδο, συνίσταται στο ότι πολλές φορές αυτές οι προμήθειες ανατίθενται σε εταιρείες που είτε εμφανίζονται «από το πουθενά» (όπως η SWISS MED ΙΚΕ στον διαγωνισμό για τα self tests) είτε είναι άσχετες με το αντικείμενο (όπως π.χ. μανάβικα που προμήθευσαν είδη προστασίας από τον κορονοϊό) είτε παραβιάζουν κάθε έννοια «υγιούς ανταγωνισμού», «φωτογραφίζοντας» προκλητικά προμηθευτές. Πιο εξοργιστικό όμως είναι ότι αυτές οι προμήθειες συνιστούν, πολλές φορές, μεγάλες ευκαιρίες για τις εταιρείες των κυβερνητικών «ημετέρων». Για παράδειγμα, προμήθεια 140.000 μασκών ΚΝ95 προς 6,15 € στην Ένωση Περιφερειών ή rapid tests προς 9,31 € στην Περιφέρεια Αττικής (τα ίδια που τώρα προμηθεύεται η ΓΓΠΣ προς 2,29 € το ένα!).

Και για τους εργαζόμενους, «ατομική ευθύνη»…


Τα self tests εξυπηρετούν βέβαια και την πεμπτουσία της στρατηγικής διαχείρισης της κρίσης, που συνιστάται στην μεταφορά της ευθύνης από την κυβέρνηση στους εργαζόμενους, οι οποίοι βλέπουν το «Μένετε σπίτι» να μετασχηματίζεται στο «Κάντε αυτοέλεγχο» (για να πάτε σχολείο, για να πάτε στη δουλειά ή για να πάτε για ψώνια). Η πρόβα κοινωνικής μηχανικής και πειθάρχησης, που ξεκίνησε με τα SMS και τις παράλογες απαγορεύσεις, συνοδευόμενη από ακραία αστυνόμευση και καταστολή στους «απείθαρχους» ανεβαίνει πίστα, στο ιδιαίτερο αυτό παιχνίδι βιοπολιτικού ελέγχου, μεταβιβάζοντας στους εργαζόμενους την ευθύνη ελέγχου της υγείας τους, δημιουργώντας πλέον άπλετο χώρο στην φαντασία για το τι άλλο μας επιφυλάσσει η κυβέρνηση…

Η ατομική ευθύνη γίνεται σταδιακά η κυρίαρχη αντίληψη για τον τρόπο ζωής μας στη διαδικασία επιστροφής στην «κανονικότητα». Σε αυτήν μεταφέρθηκε, εκτός της προστασίας από την πανδημία, η αντιμετώπιση των προβλημάτων υγείας από άλλα νοσήματα: να προσέχουμε να μην έχουμε τροχαίο και να μην πάθουμε έμφραγμα ή εγκεφαλικό, γιατί το ΕΣΥ εξυπηρετεί μόνον περιπτώσεις Covid-19 – εκτός αν είσαι ο Άδωνης… Και ασφαλώς, ατομική μας ευθύνη είναι και η επιβίωσή μας, είτε με τα επιδόματα φτώχειας των 534 ευρώ είτε και χωρίς αυτά – γιατί, όπως δήλωσε ο Κυρανάκης, καλομάθαμε να μην δουλεύουμε…

Πότε θα ξημερώσει ή τι να κάνουμε


Είναι σαφές ότι σε αυτήν τη φάση, παρότι έχει χαθεί ο έλεγχος της πανδημίας από πλευράς κυβέρνησης, θέλουμε και το άνοιγμα των σχολείων (και των υπόλοιπων δραστηριοτήτων) και τη χρήση των self tests (καθώς και κάθε προσφερόμενης δυνατότητας περιορισμού της εξάπλωσης). Πρέπει όμως να γίνει συνείδηση ότι κανένα μέτρο δεν πρόκειται να εφαρμοστεί με «αγνά» κίνητρα για την προστασία του λαού. Τα αιτήματα για την προστασία από την πανδημία -με πρωταρχικά την ενίσχυση του ΕΣΥ, το άνοιγμα σχολείων με μείωση των μαθητών ανά τάξη, την διεκδίκηση ελέγχων και μέτρων για τα ΜΜΜ και τους χώρους εργασίας- είναι υπόθεση δική μας και πρέπει να συνδυάζονται με τις διεκδικήσεις κάθε χώρου (όπως στα Λύκεια η μείωση της ύλης, η κατάργηση τράπεζας θεμάτων και μείωσης εισακτέων) αλλά και τα κεντρικά ζητήματα (αυξήσεις μισθών και επιδομάτων κ.λπ.).

Το σκοτάδι στο οποίο μας βυθίζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη δεν μπορεί να κρατήσει πολύ. Μετά τα γεγονότα της Νέας Σμύρνης και τις κινητοποιήσεις των φοιτητών, μετά το τσουνάμι των αποκαλύψεων με επίκεντρο την υπόθεση Λιγνάδη, μετά το κίνημα για την υπεράσπιση του απεργού πείνας Δημήτρη Κουφοντίνα, οι ρωγμές στο κυβερνητικό οικοδόμημα είναι ορατές. Γι’ αυτό κάθε άνοιγμα δραστηριότητας πρέπει να το δούμε ως ευκαιρία συνάντησης για την άμεση οργάνωση των εμπλεκομένων, ώστε να συστηματοποιηθούν οι διεκδικήσεις μας και να προετοιμάσουμε άμεσα αγωνιστικές κινητοποιήσεις. Είναι η στιγμή που πρέπει να «σπάσει» το δυστοπικό περιβάλλον που διαμορφώθηκε με την πανδημία, ήρθε η ώρα του λογαριασμού. Το «άνοιγμα» που θέλει να κάνει ο Μητσοτάκης πρέπει να το πληρώσει ακριβά με το «κλείσιμο» του δικού του «μαγαζιού»!

Σχετικά με τους όρους:
https://www.jhsph.edu/covid-19/articles/clarifyingcovid-19-terminology.html
Δες Case Fatality Ratio
https://coronavirus.jhu.edu/map.html
Δες και για mortality
https://coronavirus.jhu.edu/data/mortality
 Όσον αφορά τα test: ο μέσος όρος στην Ευρώπη είναι 917.570 tests ανά εκ. κατοίκους, με την Ελλάδα να βρίσκεται (διαχρονικά πάντα) στα 692.035 tests ανά εκ. κατοίκους.
Όμως οι αριθμοί των test δεν είναι αξιόπιστο μέτρο (για τη θνητότητα), γιατί δεν γνωρίζουμε πόσοι έχουν κάνει 2-3 test ή και περισσότερα και πόσα test έκαναν όσοι ήταν κρούσματα  (οι αριθμοί αυτοί δεν αναφέρονται σε unique κατοίκους, γι΄ αυτό και υπάρχουν χώρες όπως π.χ. το ΗΒ και η Κύπρος που έχουν 2,022 και 3,295 εκ. test ανά 1 εκ. κατοίκους).




Η αντιμετώπιση του Covid-19: «πόλεμος» ή ταξική πάλη;

του Δημοσθένη Παπαδάτου-Αναγνωστόπουλου

Διασχίζοντας τους εμπορικούς δρόμους και τα δρομολόγια του διεθνούς αεροδρομίου της Γουχάν, ο COVID-19 έπεισε ότι στις πανδημίες κινδυνεύουμε όλοι. Αυτό, όμως, ήταν η μισή αλήθεια. Οι πανδημίες σημαίνουν κατάσταση συναγερμού για τις κυβερνήσεις, γιατί ο κίνδυνος και οι επιπτώσεις τους δεν αφορούν όλους το ίδιο: αυτός είναι και ο λόγος που, παρότι κρίσεις δημόσιας υγείας, οι πανδημίες είναι δυνατό να εξελιχθούν σε πανεθνικές κρίσεις.

Ένα κείμενο του μακρινού 1844 –η Κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία– θεωρείται μέχρι σήμερα έργο ιδρυτικό για τη δημόσια υγεία, ακριβώς γιατί επισημαίνει αυτή τη διαφοροποίηση του κινδύνου. Σε πείσμα της ευφορίας για τη θριαμβεύουσα βιομηχανική επανάσταση της εποχής του, ο Ένγκελς δείχνει ότι η διασπορά νοσημάτων ευνοείται («προσδιορίζεται») από συγκεκριμένα κοινωνικά περιβάλλοντα και συνθήκες στέγασης και εργασίας που διαφέρουν ριζικά για τους ανθρώπους στις καπιταλιστικές κοινωνίες. Τεκμηριώνοντας τον διαφοροποιημένο κίνδυνο, ο Ένγκελς ζητεί να στρέψουμε το βλέμμα στο επίπεδο του πληθυσμού, αντί της «αυτονόητης» έμφασης που δίνει η βιολογική ιατρική στα άτομα: καταπολέμηση νοσημάτων σημαίνει εξάλειψη «νοσογόνων» συνθηκών (εργασίας, στέγασης, ζωής) και των κοινωνικών σχέσεων που τις επιβάλλουν: «Οι εργατικές συνοικίες, όπως το Ιστ Εντ», διαβάζουμε, «είναι εστίες λοιμωδών νόσων: οι πιο φριχτές σπηλιές και τρύπες όπου ο κεφαλαιοκρατικός τρόπος παραγωγής κλείνει κάθε νύχτα τους εργάτες».

Η εναντίωση στην καραντίνα έχει παρελθόν

Μήπως όμως είναι πολύ γενική, σχεδόν προπαγανδιστική, αυτή η σύνδεση «αόρατων», μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως ο φονικός COVID-19, με τον τρόπο παραγωγής – την οικονομική, την πολιτική και την ιδεολογική του διάσταση; Μια ιστορία συγκαιρινή του Ένγκελς δείχνει ακριβώς το αντίθετο.

Το 1851, το Πρώτο Υγειονομικό Συνέδριο του Παρισιού –«πρόδρομος» του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας– διχάζεται: Η μια πλευρά (οι «μεταδοτιστές») πιστεύει ότι η χολέρα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο· συνεπώς, τα πληρώματα και οι επιβάτες των πλοίων που φτάνουν στα λιμάνια πρέπει να μπαίνουν σε καραντίνα. Oι «αντι-μεταδοτιστές» αμφισβητούν την επιστημονική βάση του μέτρου: η χολέρα, λένε, μεταδίδεται από στοιχεία του εδάφους – συνεπώς αρκούν μέτρα δημόσιας υγείας ανά χώρα που να μην επηρεάζουν τη διεθνή κυκλοφορία των πλοίων. Στους «μεταδοτιστές» ανήκουν κυρίως οι χώρες της Ανατολικής Μεσογείου – και η Ελλάδα. Τον τόνο στην απέναντι πλευρά δίνει η Βρετανία. Λεπτομέρεια: τα 2/3 των πλοίων που κινούνται εκείνη την εποχή μεταξύ Ευρώπης και Ασίας, κυκλοφορούν υπό βρετανική σημαία. Η βρετανική αντιπροσωπεία δεν θέλει να ακούει για καραντίνα, γιατί καραντίνα σημαίνει καθυστερήσεις στα δρομολόγια πλοίων και την κυκλοφορία ανθρώπων και εμπορευμάτων. Καθώς με τη Βρετανία συμπλέουν η γαλλική και η αυστριακή αντιπροσωπεία, η σύμβαση του 1851, που υποχρεώνει τους πλοιοκτήτες να τηρούν υγειονομικά πρωτόκολλα, υπογράφεται από τρία μόνο κράτη. Μόλις το 1892, έπειτα από αλλεπάλληλα κύματα χολέρας, εφαρμόζεται η πρώτη διεθνής σύμβαση που δεσμεύει σε αυστηρά μέτρα αντιμετώπισης επιδημικών κρίσεων (1).

Δημόσια υγεία, επιχειρηματικό συμφέρον και ιδεολογία

Όπως σε διεθνές επίπεδο, έτσι και σε κάθε χώρα ξεχωριστά, οι κυβερνήσεις δεν κάνουν τα «αυτονόητα» για την υγεία, εκτός αν αναγκαστούν. Ο καγκελάριος Μπίσμαρκ της Γερμανίας θεσπίζει το πρώτο κρατικά εγγυημένο σύστημα υγείας στην Ευρώπη το 1883, γιατί θέλει να αποσπάσει τα ταμεία ασθενείας από τα εργατικά συνδικάτα της εποχής. Τη στιγμή της τέλειας άγνοιας για τον COVID-19, η πολιτική ξαναγίνεται υπόθεση των κρατών, μολονότι η πανδημία υπερβαίνει τα σύνορά τους: με όλες τις σοβαρές διαφορές ανά χώρα, ωστόσο, η πολιτική αυτή δεν μεριμνά αποκλειστικά για την υγεία. Σταθμίζει εξαρχής κόστη και οφέλη, ισορροπώντας μεταξύ (α) της δημόσιας υγείας, θεωρούμενης ως κατάστασης ασφάλειας για «την οικονομία» και την πολιτική εξουσία· (β) ιδιωτικών οικονομικών συμφερόντων (παρατεταμένο κλείσιμο σημαίνει μεγαλύτερη ύφεση· ιδιωτικός τομέας υγείας σημαίνει ελευθερία του επιχειρείν)· (γ) συνεπειών για τη θέση κάθε «εθνικής οικονομίας» στον διεθνή ανταγωνισμό· και (δ) ιδεολογικών αντιλήψεων για το τι είναι επιστημονικό, δημοκρατικό, εθνικά ασφαλές.

Ως ζήτημα ασφάλειας, και ως ζήτημα αρμοδιότητας ειδικών επιστημόνων, παρουσιάστηκε διεθνώς η πανδημία COVID-19. Πιο εμφατικά δε, ως «πόλεμος». Πώς ξεκίνησε όμως ο πόλεμος αυτός;

«Πόλεμος» με πολλούς «στρατηγούς», χωρίς προϋπολογισμό και με άνισες επιπτώσεις

Οι «βασικοί εργαζόμενοι» –στα επαγγέλματα υγείας, τα σούπερ-μάρκετ, τα εργοστάσια κρέατος–, αδυνατώντας να «μείνουν σπίτι», εκτέθηκαν περισσότερο από τους ειδικευμένους, που μπορούσαν να τηλε-εργαστούν ή τους ανειδίκευτους που επιδοτούνταν για να προστατευτούν. Η έκθεση στον COVID-19 ήταν μεγαλύτερη στα κατώτερα κοινωνικά στρώματα –στις ΗΠΑ, τη Βρετανία, τη Γερμανία–, και η περιορισμένη δυνατότητα απομόνωσης ή πρόσβασης σε μέσα προστασίας θύμισε ότι οι ταξικές ανισότητες στην υγεία δεν έμειναν στα βιβλία του Ένγκελς (2).

Η κατάσταση ήταν πολεμική, όχι όμως όπως το εννοούσαν οι κυβερνήσεις: Στις 4 Φεβρουαρίου 2020, ο ΠΟΥ ζητούσε εσπευσμένα 675 εκ. δολάρια για να χρηματοδοτήσει το σχέδιο αντιμετώπισης της επιδημικής κρίσης μεταξύ Φεβρουαρίου και Απριλίου. Ο γενικός διευθυντής του προειδοποιούσε: «Αν δεν λάβουμε νέους πόρους, θα μείνουμε χωρίς χρήματα πριν από το τέλος της πανδημίας». Τον Μάρτιο του 2020, 30% των χωρών δεν διέθεταν εθνικό σχέδιο ετοιμότητας και απόκρισης στον COVID-19, ενώ μόνο οι μισές χώρες είχαν εθνικό πρόγραμμα πρόληψης και ελέγχου των λοιμώξεων ή πρότυπα υγιεινής για τις δομές φροντίδας υγείας (3). Τα πράγματα μπορούσαν να πάνε χειρότερα: εντάσσοντας τον ΠΟΥ στον ανταγωνισμό ΗΠΑ-Κίνας, και τροφοδοτώντας την ανορθολογική συνωμοσιολογία περί παρασκευής του ιού σε κινεζικά εργαστήρια, ο Τραμπ υπέγραφε στις 23 Απριλίου το διάταγμα για την αναστολή της αμερικανικής χρηματοδότησης του Οργανισμού.

Υποχρηματοδοτούμενος ήδη από την εποχή Ρίγκαν, ιδεολογικά αφομοιωμένος στη λογική των συμπράξεων με τον ιδιωτικό τομέα και της αποτελεσματικότητας των συστημάτων υγείας με βάση το κόστος τους (cost-effectiveness) και παραδομένος στο έλεος φιλανθρωπο-καπιταλιστών δωρητών, όπως ο Μπιλ Γκέιτς, ο ΠΟΥ θα έβγαινε από τη δεινή κατάσταση στα μέσα Μαρτίου, χάρη στο «Ταμείο Αλληλέγγυας Απόκρισης στον COVID-19». Το Ταμείο δημιουργήθηκε επιτούτου από το Ίδρυμα των Ηνωμένων Εθνών (UN Foundation), ανεξάρτητο οργανισμό που ιδρύθηκε το 1998, χάρη και πάλι σε έναν φιλάνθρωπο καπιταλιστή – τον ιδρυτή του CNN, Τεντ Τέρνερ. Στο Ταμείο συνέβαλαν επιχειρηματικοί κολοσσοί άσχετοι με την υγεία (όπως το NBA ή το facebook), και βεβαίως φιλανθρωπικά ιδρύματα. Οι δωρεές τους δεν θα φορολογούνταν: πολλές κυβερνήσεις –και η ελληνική– φρόντιζαν εκείνες τις μέρες για τη φοροασυλία των δωρητών.

Αν οι πόλεμοι διεξάγονταν μέχρι πρότινος από κυβερνήσεις, στρατηγούς και πειθαρχημένα σώματα ασφαλείας –πάντως όχι από Κοινοβούλια, συνδικάτα υγείας, ενώσεις επιστημόνων ή κινήματα–, η αποποίηση της ευθύνης κρατών και διακρατικών οργανισμών, η διάχυση της ευθύνης αυτής σε άλλες χώρες ή στα άτομα, και ο «εθνικός εγωισμός» (η εγκατάλειψη λ.χ. της Ιταλίας από τους Ευρωπαίους «εταίρους»), έφερναν τώρα στο πεδίο της μάχης, σαν σωτήρες, τους ιδιώτες.

Στους πολέμους απαιτούνται γρήγορες και αντισυμβατικές αποφάσεις, υποταγή στην ιεραρχία, εθνική ενότητα, συστηματικός έλεγχος της πληροφορίας: η επιλογή των κυβερνήσεων να παρουσιάζουν μια κρίση δημόσιας υγείας σαν πόλεμο, είχε προφανή πλεονεκτήματα. Είχε, όμως, και σοβαρές επιπτώσεις διεθνώς (4): Δυσανάλογους περιορισμούς στην κίνηση σε εξωτερικούς χώρους˙γενίκευση της επιτήρησης μέσω αστυνόμευσης ή υπερσύγχρονων τεχνολογιών˙ σοβαρή οπισθοχώρηση σε ζητήματα ιατρικής ηθικής (όπως η επιλογή νεότερων ασθενών για διασωλήνωση στην Ιταλία ή ο εξαναγκασμός ασθενών να δηλώνουν ότι δεν επιθυμούν ανάνηψη στην Αγγλία και την Ουαλία)˙ έξαρση της διαφθοράς στην περίπτωση δημόσιων συμβάσεων για υλικό και εξοπλισμούς˙ ενίσχυση της εκτελεστικής σε βάρος της νομοθετικής εξουσίας, με το πρόσχημα ότι οι κυβερνήσεις εφάρμοσαν «απλά» μέτρα που εισηγούνταν ειδικοί επιστήμονες· και, βεβαίως, χειραγώγηση των ΜΜΕ. Σε αυτά ήρθε σύντομα να προστεθεί μια νέα εφαρμογή της θεωρίας των άκρων: η ταύτιση κάθε εύλογης διαφωνίας ή διαμαρτυρίας για την κυρίαρχη πολιτική με τις αντιδράσεις της ανορθολογικής ακροδεξιάς.

Ως «συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα», ωστόσο, κάθε πόλεμος απαιτεί επίσης στρατηγικό σχέδιο: πιθανή αποτυχία του τελευταίου –βαριές απώλειες ανθρώπων στη μάχη–, είναι δυνατό να οδηγήσει σε «Βατερλό» παντοδύναμους στρατηγούς. Παρά την πολεμική ρητορική, ο Τραμπ ηττήθηκε: η πανδημία, που έπληξε «προνομιακά» Μαύρους και ισπανόφωνους (και ιδίως μια Νέα Υόρκη αφημένη στη μέριμνα του Ιδρύματος Γκέιτς), αποδείχτηκε βασικό κριτήριο της ψήφου υπέρ του Μπάιντεν. Προτού χάσει, ωστόσο, ο Τραμπ είχε φέρει τις ΗΠΑ πρώτες μεταξύ των κρατών που χρηματοδότησαν την έρευνα και την παραγωγή εμβολίων (5). Μόνο η Μoderna, μέχρι τον Ιούλιο του 2020 είχε λάβει αμερικανικό δημόσιο χρήμα περί το 1 δισ. δολάρια. Στην Ευρώπη, Γαλλία, Γερμανία, Ολλανδία και Ιταλία σύστηναν την Inclusive Vaccine Alliance, συμφωνώντας με την AstraZeneca την προαγορά 400 εκατ. δόσεων του εμβολίου της. «Φιλάνθρωποι» καπιταλιστές όπως ο Γκέιτς, με ισχυρή ανάμειξη (και) στην έρευνα για το εμβόλιο, δήλωναν σε ανύποπτο χρόνο ότι τα συστήματα υγείας είναι χαμένα λεφτά: το παν είναι τα εμβόλια.

Περιμένοντας το εμβόλιο όπως άλλοι το Πάσχα, και ανταγωνιζόμενες για την ταχύτερη παρασκευή και πώληση των δικών τους, «εθνικών», εμβολίων (ο μετριοπαθής ΠΟΥ προειδοποιεί καιρό τώρα για τον «εμβολιαστικό εθνικισμό»), οι ηγετικές χώρες στον διεθνή καπιταλισμό διέθεσαν περί το 20% του ΑΕΠ τους σε μέτρα στήριξης κυρίως επιχειρήσεων, δευτερευόντως και εργαζομένων. Την ίδια στιγμή, και παρά τα παραδείγματα μερικής εθνικοποίησης και συγκέντρωσης κατακερματισμένων συστημάτων υγείας, οι ίδιες άφησαν τα συστήματά τους έκθετα στον ανταγωνισμό από τον ιδιωτικό τομέα. Η βιασύνη να ξανανοίξει η «οικονομία» χωρίς ενίσχυση των συστημάτων υγείας φέρει μήνες τώρα την καπιταλιστική Ευρώπη πρώτη ανάμεσα στις πιο πληγείσες περιοχές στον πλανήτη.

Ο «πόλεμος κατά της πανδημίας» στην Ελλάδα

Πώς εξειδικεύονται αυτά στην ελληνική περίπτωση; Πώς μπήκε η Ελλάδα στον «πόλεμο»;

Το 2019, ο ΟΟΣΑ συνόψιζε με σκοτεινά χρώματα τις συνέπειες δέκα χρόνων λιτότητας στο εθνικό σύστημα υγείας: υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση· γερασμένο εργατικό δυναμικό· σοβαρές περιφερειακές ανισότητες· έντονη ανισορροπία στην κατανομή εργατικού δυναμικού (η Ελλάδα έχει τον υψηλότερο αριθμό γιατρών και τον χαμηλότερο αριθμό νοσηλευτών ανά 1.000 κατοίκους στην ΕΕ)· ποσοστό καταστροφικών δαπανών από τα υψηλότερα στην Ευρώπη· πάνω από το 1/3 των δαπανών για την υγεία προερχόμενο από τα νοικοκυριά (συμπεριλαμβανομένων των «άτυπων πληρωμών»)· εκτεταμένη ιδιωτικοποίηση (6). Σε αυτά προστέθηκε το 2019 η κατάργηση του ΑΜΚΑ για τους πρόσφυγες.

Ενώ στις αρχές Ιανουαρίου δοκιμάζονταν πιλοτικά οι Συμπράξεις Δημοσίου-Ιδιωτικού σε τρία νοσοκομεία, στις πρώτες εβδομάδες της πανδημίας αποκαλύπτονταν τραγικές ελλείψεις σε κλίνες ΜΕΘ, υλικό αυτοπροστασίας και εκπαιδευμένο προσωπικό. Οι γιατροί που θα τις δημοσιοποιούσαν, κινδύνευαν άμεσα με πειθαρχικό έλεγχο. Στο πλαίσιο αυτό, μια ολόκληρη κοινωνία χρειάστηκε να πειστεί ότι, για άγνωστο διάστημα, οι μόνες επιτρεπόμενες «κατ’ εξαίρεση μετακινήσεις» θα ήταν όσες αφορούσαν αποκλειστικά ανάγκες επιβίωσης, έκτακτες κοινωνικές υποχρεώσεις ή τον οικονομικό καταναγκασμό της εργασίας.

Η δημόσια υγεία σαν «ασφάλεια»

Μια κρίση δημόσιας υγείας αντιμετωπίστηκε εξαρχής ως ζήτημα ασφάλειας· καταρχάς, ασφάλειας συνόρων: «Το μεταναστευτικό τώρα αποκτά μια νέα διάσταση», δήλωνε ο πρωθυπουργός στις 27 Φεβρουαρίου, «καθώς στις ροές προς την Ελλάδα περιλαμβάνονται άνθρωποι από το Ιράν –όπου είχαμε πολλά κρούσματα κορονοϊού– και πολλοί διερχόμενοι από το Αφγανιστάν». Στις 17 Μαρτίου λειτουργούσε δοκιμαστικά το Κέντρο Ιχνηλάτησης Κρουσμάτων στο κτήριο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής!

Ενώ τα σχέδια απόκρισης και ετοιμότητας πρέπει να είναι διαφανή, ώστε να κερδίζουν την εμπιστοσύνη και τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων, το σχέδιο για τα Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης Προσφύγων στα νησιά καλυπτόταν από πλήρη αδιαφάνεια: δεν επρόκειτο για σχέδιο του υπ. Υγείας ή του ΕΟΔΥ, αλλά για σχέδιο αποτροπής κρουσμάτων βίας και εξεγέρσεων, που επιπλέον θα κρατούσε τους ασθενείς από COVID-19 μέσα στα στρατόπεδα. Η κυβέρνηση είχε αποφασίσει να τα διατηρήσει, ενώ η Επιτροπή Λοιμωξιολόγων τα θεωρούσε ρητά εστίες υπερμετάδοσης και ο ΠΟΥ σύστηνε να εκκενωθούν το συντομότερο. Ο υπουργός Μεταναστευτικής Πολιτικής παραδεχόταν ανοιχτά ότι η κυβέρνηση εφάρμοζε άλλα μέτρα για τους πρόσφυγες και άλλα για τον γενικό πληθυσμό.

Στις φυλακές, τα αιτήματα για αποσυμφόρηση και παροχή ειδών προσωπικής υγιεινής κατέληγαν σε τιμωρία των «υποκινητών» και στέρηση επισκεπτηρίων. Για όσο η Ελλάδα πρόβαλλε ως ιστορία επιτυχίας στην αντιμετώπιση του COVID-19, ο πρωθυπουργός παραδεχόταν: «Όταν μιλούσα για ασφάλεια είχα υπόψη μου μια άλλη διάσταση της ασφάλειας. Δεν φανταζόμουν την υγειονομική ασφάλεια» (Καθημερινή 19.4.2020).

Θορυβημένη από τις απώλειες ανθρώπων στην Ιταλία, η κυβέρνηση δεν αντέγραψε την πολιτική Τραμπ, αλλά ανέδειξε τις συνεργασίες της με τους «ειδικούς» (Τσιόδρα, Μόσιαλο, Λινού κ.ά.): κλείνοντας «οικονομία» και Εκκλησία, κέρδισε τη στήριξη της αντιπολίτευσης. Τα φιλοκυβερνητικά Μέσα θαύμασαν την πειθάρχηση «ενός απείθαρχου λαού». Αλλά η έμφαση στην πειθαρχία (η ενοχοποίηση και η βία σε βάρος νέων στις πλατείες της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, η αμειβόμενη ευθυγράμμιση των ΜΜΕ, η γενίκευση του στρατοπεδικού εγκλεισμού προσφύγων με ΠΝΠ και νόμο) ήταν η άλλη όψη της ιδεολογικής εμμονής στην απογύμνωση του ΕΣΥ: Τις μέρες που αίρονταν το πρώτο λοκντάουν, ο φιλοκυβερνητικός Τύπος επανέφερε ολόκληρη την ατζέντα της ιδιωτικοποίησης: συμπράξεις Δημοσίου–Ιδιωτικού Τομέα, αμοιβή βάσει απόδοσης, μείωση διοικητικού και βοηθητικού προσωπικού, αξιολόγηση («Θεραπείες για τις …ασθένειες του ΕΣΥ», Καθημερινή 4.5.2020).

Νεοφιλελεύθεροι και «ειδικοί»

Η εχθρότητα προς τη «μη παραγωγική» εργασία (την εργασία που δεν παράγει εμπορεύματα), «ενέπνευσε» την αποφυγή προσλήψεων στην υγεία, όπως και στην εκπαίδευση: οι καταληψίες μαθητές που την απαίτησαν, προκειμένου να «σπάσουν» οι τάξεις άνω των 15, ταυτίστηκαν ψευδώς από την κυβέρνηση με τους ανορθολογικούς αρνητές. Οι «ειδικοί» είτε στήριξαν την πολιτική αυτή, είτε σιώπησαν. Το ίδιο συνέβη με τη μη διατίμηση των τεστ, την αύξηση της πληρότητας των πλοίων τον Αύγουστο, την έκθεση εκατοντάδων χιλιάδων στον συγχρωτισμό των μέσων συγκοινωνίας, την αποκάλυψη τριών πόλων καταγραφής κρουσμάτων (ΕΟΔΥ, ΗΔΙΚΑ, γ.γ. Δημόσιας Υγείας), την ελεγχόμενη δημοσίευση επιδημιολογικών δεδομένων, την περιορισμένη επιδημιολογική επιτήρηση, την απόκρυψη όσων συζητούνται στο πλαίσιο της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων.

Η αποποίηση της κυβερνητικής ευθύνης και η διάχυσή της στα άτομα έγινε, δικαίως, η πιο συζητημένη πλευρά της κυβερνητικής πολιτικής· προσέχτηκε λιγότερο, έτσι, η άφεση του συστήματος υγείας στην καλοσύνη των δωρητών (ιδίως του Ιδρύματος «Σταύρος Νιάρχος») και η υπερ-ανάθεση ελπίδων στο εμβόλιο. Η κυβέρνηση ομογενοποίησε τους όρους αποδοχής των δωρεών στα 18 υπουργεία και, ήδη από τον Αύγουστο, ανακοίνωσε την παραγγελία εκατομμυρίων δόσεων του εμβολίου της Οξφόρδης, μολονότι αυτό δεν είχε περάσει την τελική κλινική δοκιμή.

Στο κλίμα αυτό, αγνοήθηκαν αιτήματα για προσλήψεις, στήριξη της πρόληψης, ενίσχυση της ιχνηλάτησης και της αποκατάστασης μέσα στην κοινότητα. Η επίταξη του ιδιωτικού τομέα (η ένταξη του οποίου στον σχεδιασμό απαιτούσε χρόνο) έγινε απλά ενοικίαση επ’ αδρά αμοιβή. Και η κυβέρνηση διαπραγματεύτηκε με τον Πανελλήνιο Ιατρικό Σύλλογο προκλητικές αμοιβές για τους ιδιώτες γιατρούς. Αγνοήθηκαν, εντέλει, οι επιστημονικές μελέτες για το πώς βγαίνει μια χώρα από ένα λοκντάουν ώστε να μην ξαναμπεί, ιδίως όταν οι συστάσεις τους αφορούσαν την ενίσχυση του συστήματος υγείας και τη δημοσιοποίηση επιδημιολογικών δεδομένων (7). Οι αποστάσεις μελών της Επιτροπής Λοιμωξιολόγων και τα επικριτικά σχόλια ακόμα και στον φιλοκυβερνητικό Τύπο έγιναν δείκτες μιας εγκληματικής αποτυχίας που μπορούσε ένα αποφευχθεί.

Αντί ενίσχυσης του ΕΣΥ, αποδυνάμωση

Στις πέντε εβδομάδες του δεύτερου, απολύτως «ιδιότυπου» λοκντάουν, η Ελλάδα μέτρησε περισσότερους θανάτους, διασωληνωμένους και κρούσματα απ’ ό,τι σε ολόκληρη την προηγούμενη περίοδο. Κρούσματα και απώλειες αφορούν πλέον γιατρούς και νοσηλευτές. Και στις απώλειες αθροίζονται εκατομμύρια επισκέψεις που αφορούν τη μη COVID νοσηρότητα (συχνά μάλιστα για ανελαστικές ανάγκες υγείας, όπως αυτές ογκολογικών ασθενών ή ατόμων με σοβαρά επιβαρυμένη ψυχική υγεία (8). Παρά το ασφυκτικό τοπίο, οι δαπάνες για την υγεία μειώθηκαν κατά 572 εκ. ευρώ στον προϋπολογισμό τού 2021 και η απεύθυνση σε δωρητές για προμήθειες ΜΕΘ συνεχίζεται, η δε υιοθέτηση των συστάσεων της Έκθεσης Πισσαρίδη (και) στο τμήμα που αφορά την πολιτική υγείας είναι ενδεικτική ενός προσανατολισμού εχθρικού για το δημόσιο σύστημα υγείας, που ακυρώνει εκτιμήσεις περί «στροφή στον κεϊνσιανισμό»:

* Αύξηση διοικητικής και οικονομικής «αυτονομίας» των δημόσιων νοσοκομείων

* Ενίσχυση συστήματος παρακολούθησης και αξιολόγησης νοσοκομείων και άλλων μονάδων υγείας

* «Ευφυής υγεία» (smart health) και «έξυπνο νοσοκομείο», για τη μείωση του κόστους

* Ανάπτυξη συνεργασίας δημόσιου και ιδιωτικού τομέα υγείας με συμβάσεις με ιδιωτικές κλινικές, συμβάσεις διαχείρισης ή μίσθωσης εξοπλισμού ή συμβάσεις εκχώρησης.

Εν κατακλείδι

Πράξεις, παραλείψεις, εμμονές και καταχρήσεις –όπως η πολιτική χρήση του ΠΚ 285 «περί παραβίασης μέτρων για την πρόληψη ασθενειών»– δείχνουν ότι ο «πόλεμος ενάντια στην πανδημία», που διεξάγουν οι κυβερνώντες, δεν είναι παρά «πολεμικός» κοινωνικός ανταγωνισμός: Ταξική πάλη, με πολλαπλά αλλά συγκεκριμένα επίδικα: ποιος κατέχει και ποιος διοικεί δομές του συστήματος υγείας· ποιος και πόσο χρηματοδοτεί· ποιος παρέχει υπηρεσίες υγείας και ποιες, για πόσο και σε ποιους· ποιες σχέσεις συνδέουν ειδικούς και μη ειδικούς· ποιες χρήσεις της τεχνολογίας ευνοούνται και σε ποια σχέση με την εργατική δύναμη στα συστήματα υγείας.

Ο ανταγωνισμός αυτός δεν αφορά αφηρημένες θεωρίες ή αριθμούς: τα αποτελέσματά του «αποφασίζουν» για τη ζωή και τον θάνατο, την ελευθερία και τον αυταρχισμό.


1 Mark W. Zacher and Tania J. Keefe, The Politics of Global Health Governance. United by contagion. New York, Hampshire: Palgrave-MacMillan 2008.
2 Ενδεικτικά: Aaron van Dorn, Rebecca E Cooney, Miriam L Sabin, “COVID-19 exacerbating inequalities in the US”, Lancet, vol. 395 18, April 2020· Sarah E Hill, Sharon Friel, Jeff Collin, “Positive effects of covid-19 and social determinants of health: all in it together?”, BMJ, vol. 370, 3 July 2020, doi: https://doi.org/10.1136/bmj.m2633· Hajo Holst, Agnes Fessler & Steffen Niehoff , “Covid-19, social class and work experience in Germany: inequalities in work-related health and economic risks”, European Societies, 13 October 2020, doi: 10.1080/14616696.2020.1828979.
3 Ann Danaiya Usher, “WHO launches crowdfund for COVID-19 response”, Lancet, vol. 395 (10229), 28 March 2020, doi: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30719-4/
4 Stephen Thomson, Eric C Ip, COVID-19 emergency measures and the impending authoritarian pandemic, Journal of Law and the Biosciences 64, https://doi.org/10.1093/jlb/lsaa064.
5 “Whoever Finds the Vaccine Must Share It” Strengthening Human Rights and Transparency Around Covid-19 Vaccines, Human Rights Watch, October 2020 https://www.hrw.org/sites/default/files/media_2020/10/globalvaccine1020_web.pdf.
6 OECD/European Observatory on Health Systems and Policies (2019), Greece: Country Health Profile 2019, State of Health in the EU, OECD Publishing, Paris/European Observatory on Health Systems and Policies, Brussels.
7 Μελέτη στο περιοδικό Lancet πρότεινε τον Σεπτέμβριο ένα τέτοιο πλαίσιο, με τις εξής παραμέτρους: Ι. Γνώση του επιπέδου μετάδοσης (Δείκτες παρακολούθησης της επιδημιολογικής κατάστασης). ΙΙ. Εμπλοκή της κοινότητας (πολιτικές αποστασιοποίησης και μάσκα, μέτρα προστασίας σε σχολεία και εργασιακούς χώρους, επικοινωνία για τη διασφάλιση της δημόσιας εμπιστοσύνης και της συνεργασίας, προστασία ευάλωτων πληθυσμών, παροχή κοινωνικο-οικονομικής στήριξης). ΙΙΙ. Δημόσια υγεία (Τεστ, ιχνηλάτηση και απομόνωση, ρόλος ειδικών). ΙV. Ικανότητα συστήματος υγείας (Δομές θεραπείας, ιατρικός εξοπλισμός, εργατικό δυναμικό στη φροντίδα υγείας). V. Μέτρα ελέγχου συνόρων (περιορισμός εισερχόμενων). Βλ. Emeline Han, Melisa Mei Jin Tan et al., «Lessons learnt from easing COVID-19 restrictions: an analysis of countries and regions in Asia Pacific and Europe», Lancet 396 (10261), pp. 1525-1534, 7 November 2020, https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)32007-9.
8 Σχετικά στοιχεία δημοσιεύτηκαν στην διαδικτυακή ημερίδα του Κέντρου Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πολιτική Υγείας (healthpolicycenter.gr), στις 12.12.2020. Τα πρακτικά της θα κυκλοφορήσουν στις αρχές του 2021 σε ειδική έκδοση.

 

 

Πηγή: commune.org.gr




Πόσο «πραγματική» είναι η πανδημία; Covid-19, κράτος «έκτακτης ανάγκης» και Αριστερά

του Πάνου Κοσμά

Πόσο «πραγματική» είναι η πανδημία της covid-19; Το ερώτημα έχει τεθεί κατά κύριο λόγο από τους φορείς ανορθολογικών θεωριών («ψεκασμένους»), αλλά διαχέεται και επηρεάζει επίσης ανθρώπους που θα τους κατατάσσαμε στον «προοδευτικό χώρο», ακόμη και στην Αριστερά και τον αναρχισμό. Βεβαίως, έχει τεθεί με πολύ διαφορετικούς όρους: οι οπαδοί ανορθολογικών θεωριών διατείνονται ότι η πανδημία είτε είναι στο σύνολό της κατασκευή («κοροϊδοϊός») είτε, ακόμη χειρότερα, προκλήθηκε εσκεμμένα (ο κορωνοϊός κατασκευάστηκε σε κρατικά εργαστήρια και διέρρευσε βάσει σχεδίου)˙1 σε κόσμο της Αριστεράς και του αναρχικού χώρου είναι αρκετά διαδεδομένη η αίσθηση ότι η πανδημία έχει επιμελημένα και προσχεδιασμένα διογκωθεί και δραματοποιηθεί, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για την επιβολή κράτους «έκτακτης ανάγκης» ή και να ευνοηθεί μια δυναμική οικονομική ανάκαμψη στο έδαφος της θρυλούμενης «νέας ψηφιακής επανάστασης».

Υπάρχουν, τέλος, και εκείνοι που εκπροσωπούν μια επιστημονικοφανή εκδοχή της άποψης περί εσκεμμένης δραματοποίησης μιας «απλής» επιδημίας ώστε να εφαρμοστεί το «δόγμα του σοκ».2

«Ύποπτη δραματοποίηση» και αξιολόγηση κόστους

1. Γιατί μια πανδημία που δεν έχει φονικότητα μεγαλύτερη από ασθένειες όπως ο καρκίνος, η στεφανιαία νόσος, το σάκχαρο κ.λπ. -και πολύ περισσότερο από το σύνολο αυτών- αναγορεύτηκε από τις κυβερνήσεις, τον ΠΟΥ και τα αστικά μίντια σε απειλή κατά της ανθρωπότητας; Δεν είναι εσκεμμένη μια τέτοια δραματοποίηση και δεν ενέχει δόλο;

Θα ήταν βέβαια ασύγγνωστη αφέλεια να μεμφθούμε τον καπιταλισμό για… επιλεκτική ευαισθησία στην περίπτωση της covid-19. Ο ανθρώπινος πόνος ή και ο θάνατος δεν συγκαταλέγονται σε αυτά που θα κάνουν τις κυβερνήσεις του και τους θεσμούς του να υποστούν συγκινησιακό σοκ. Δύο τινά λοιπόν μπορεί να συμβαίνουν: Είτε πράγματι «κάτι άλλο έχουν στο μυαλό τους» είτε κάποιο μη αποδεκτό κόστος φοβούνται. Οφείλουμε τουλάχιστον να εξετάσουμε τη δεύτερη περίπτωση. Σοβαρά και με επιστημονικούς όρους. Με επιστημονικούς όρους, σημαίνει για παράδειγμα, να μην κηρύξουμε άχρηστα τα… μαθηματικά υπέρ μιας «εμπειρικής» γνώσης» του συρμού – και του ποδαριού. Ο ρυθμός εξάπλωσης της πανδημίας είναι εντελώς κρίσιμος – και προϋποθέτει γνώση των μαθηματικών! Η «εμπειρική γνώση» ενάντια στα μαθηματικά, την ιατρική κ.λπ. είναι ανορθολογισμός˙ αυτό το μάθημα ήταν από τα οφέλη της πανδημίας σε μια εποχή που ο αντιδραστικός ανορθολογισμός επανέρχεται με αξιώσεις στο ιστορικό προσκήνιο με σημαιοφόρο την ακροδεξιά και τους φασίστες, και είναι ανεπίτρεπτο να το πετάμε στα σκουπίδια.3

Ποιο είναι το μη αποδεκτό κόστος που φόβισε τις κυβερνήσεις και τους καπιταλιστικούς οργανισμούς; Ότι χωρίς «δραματικά» μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης θα κατέρρεαν τα συστήματα υγείας και θα δεχόταν βαρύ πλήγμα η ήδη τραυματισμένη πολιτική ηγεμονία των αρχουσών τάξεων˙ ότι θα δημιουργούνταν καταστάσεις κοινωνικής κατάρρευσης που θα έπλητταν βαρέως το αίσθημα ασφάλειας και το κύρος αυτών που τη διακηρύσσουν και υποτίθεται ότι την εξασφαλίζουν, άρα και τη δυνατότητά τους να κυβερνούν˙ ότι αν δεν εφαρμοζόταν ένα σχέδιο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, θα υπήρχαν μεγάλα ρήγματα στο αστικό στρατόπεδο που θα ενέτειναν την κρίση ηγεμονίας και κυβερνησιμότητας˙4 ότι, υπ’ αυτές τις συνθήκες, δεν θα αποφευγόταν καν το βαρύ οικονομικό κόστος.

Ήταν υπερβολικοί αυτοί τους οι φόβοι; Τον Μάρτιο του 2020 υπήρχαν πολλά που οι κρατικοί ιθύνοντες και οι λοιμωξιολόγοι σύμβουλοί τους δεν γνώριζαν για την πανδημία. Γνώριζαν όμως κάτι, και ήταν αρκετό: ότι είναι υπερμεταδοτική και ότι σκοτώνει. Έκτοτε, έχοντας μάθει όσα έμαθαν μέχρι και το φθινόπωρο, δεν ήταν έτοιμοι να παραγνωρίσουν τις συνέπειες της υπερμεταδοτικότητας και του φονικού χαρακτήρα του ιού, και προχώρησαν σε δεύτερο κύκλο lockdown διεθνώς παρότι το «ξόρκιζαν» σε όλους τους τόνους στο διάστημα ύστερα από τη λήξη του πρώτου. Οι εξελίξεις στην Ελλάδα δικαιώνουν τους φόβους τους: Ύστερα από 5 βδομάδες γενικού lockdown, ο αριθμός των διασωληνωμένων δεν έχει πέσει ακόμη κάτω από 450 ενώ στην αιχμή του δεύτερου κύματος είχε φτάσει πάνω από 600 ξεκινώντας από μερικές δεκάδες έναν μήνα πριν!

Στο σημείο αυτό, μια απλή λογική άσκηση μπορεί να τα ξεκαθαρίσει όλα: Χωρίς δραστικό περιορισμό του κοινωνικού συγχρωτισμού, ο αριθμός των διασωληνωμένων θα μπορούσε κάλλιστα να ξεπεράσει -και μάλιστα κατά πολύ- τους 1.000. Οι νεκροί ξεπέρασαν σε ημερήσια βάση τους 100 στο δεύτερο κύμα της πανδημίας, και ο αριθμός αυτός θα μπορούσε να διπλασιαστεί επίσης. Ας μη μιλήσουμε για ακόμη χειρότερα ενδεχόμενα – αυτά αρκούν. Μπορούμε να φανταστούμε τις συνέπειες, κοινωνικές και πολιτικές, από τη βέβαιη κατάρρευση του συστήματος δημόσιας υγείας; μπορούμε να φανταστούμε ποια θα ήταν η θέση της κυβέρνησης με 1.000 διασωληνωμένους και 200 νεκρούς κάθε μέρα και το σύστημα υγείας να καταρρέει αν δεν προσποιούνταν έστω ότι παίρνει «όλα τα αναγκαία μέτρα»;

Για να ξαναγυρίσουμε στο ερώτημά μας, υπάρχει μια μεγάλη διαφορά μεταξύ των χρόνιων παθήσεων (καρκίνος, διαβήτης, στεφανιαία νόσος κ.λπ.) από τις ιογενείς πανδημίες τύπου Covid-19: Οι πρώτες απειλούν μόνο τους φορείς τους, οι δεύτερες απειλούν τις αντοχές του συστήματος υγείας και το κύρος των κυβερνήσεων και των αρχουσών τάξεων και άρα την κυβερνησιμότητα του συστήματος.

2. Αφού η πανδημία είναι φονική σχεδόν αποκλειστικά για άτομα μεγάλης ηλικίας και με βαριά υποκείμενα νοσήματα, τι χρειάζονται τα μέτρα περιορισμού της διάδοσης που βάζουν στον «γύψο» όλη την κοινωνία; Γιατί να μη ληφθούν μέτρα καραντίνας μόνο για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού;

Αυτή πρέπει λοιπόν να είναι η πρόταση της Αριστεράς; Αυστηρή καραντίνα για όλους τους ηλικιωμένους (πάνω από 65 ετών για παράδειγμα;) και τους έχοντες «υποκείμενα νοσήματα», και όλοι οι άλλοι… ελεύθεροι; Να δημιουργηθούν συνθήκες υπερμετάδοσης του ιού στις ηλικίες κάτω των 65 (δηλαδή «ανοσία αγέλης» για τους κάτω των 65) και να δημιουργηθεί «υγειονομική ζώνη» για τις ευάλωτες κατηγορίες; Και όσοι/ες θα συνέδραμαν τις ευάλωτες κατηγορίες; Κι αυτοί σε καραντίνα;

Κατ’ αρχάς θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι όλοι αυτοί μετριούνται σε μερικά εκατομμύρια (το σχέδιο για τους εμβολιασμούς προβλέπει την ολοκλήρωση του εμβολιασμού των ευάλωτων κατηγοριών στις αρχές καλοκαιριού και τις υπολογίζει ότι αριθμούν πάνω από 3 εκατ. ανθρώπους). Αλλά ας αφήσουμε αυτούς και ας σκεφτούμε τι θα γινόταν με τους άλλους. Ό όσοι/ες κάτω των 65 νοσούσαν και δεν είχαν υποκείμενα νοσήματα, δεν θα έπρεπε να μπουν σε καραντίνα; Και όταν αυτό συνέβαινε -και θα συνέβαινε με μαθηματική βεβαιότητα χωρίς περιοριστικά μέτρα- με την πλειονότητα του πληθυσμού, αντιλαμβάνεται κανείς το μέγεθος του οικονομικού πλήγματος;
Πάνω απ’ όλα: αντιλαμβάνεται κανείς το αξιακό σύστημα στο οποίο εγγράφεται η «απόλυτη» καραντίνα για τους γέροντες και τις ευάλωτες κατηγορίες όταν όλοι οι υπόλοιποι θα απολάμβαναν μια «ελευθερία» συνώνυμη με την κοινωνική αναλγησία;

Η πανδημία αποκάλυψε την καπιταλιστική βαρβαρότητα με τις «κοινωνικές χωματερές» που συνιστούν οι κατ’ ευφημισμόν «οίκοι ευγηρίας»˙ αποκάλυψε ότι στον νεοφιλελεύθερο καπιταλισμό «σκοτώνουν τα’ άλογα όταν γεράσουν»˙ ότι η πυρηνική οικογένεια είναι ανίκανη να υποκαταστήσει το κοινωνικό κράτος -που καταρρέει- στη φροντίδα των ηλικιωμένων. Κι αντί η Αριστερά να αρπάξει αυτή την ευκαιρία για να προτείνει έναν τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας σύμφωνο με το αξιακό της σύστημα της κοινωνικής αλληλεγγύης, θα «έπρεπε» να προτείνει λύσεις αντιμετώπισης των γερόντων και των ευάλωτων ομάδων σαν… λεπρών ενώ όλοι οι άλλοι θα απολάμβαναν την… ελευθερία τους;

3. Γιατί οι στατιστικολόγοι του συστήματος καταγράφουν σαν θανάτους από κορωνοϊό θανάτους που οφείλονται στα βαριά υποκείμενα νοσήματα για τους οποίους ο κορωνοϊός ευθύνεται «απλώς» επειδή δίνει την «τελική ώθηση»; Δεν θα μπορούσε αυτή την «τελική ώθηση» να δώσει οποιοδήποτε γεγονός ή άλλη ασθένεια; Δεν είναι ύποπτο ότι ο ΠΟΥ επέτρεψε στις σχετικές στατιστικές να καταμετρώνται σαν θάνατοι από κορωνοϊό θάνατοι που οφείλονται στην πραγματικότητα σε άλλα, προϋπάρχοντα νοσήματα;

Στην πιο χυδαία του εκδοχή αυτό το ερώτημα τίθεται ως εξής: Αφού οι γέροι και οι ευάλωτοι δεν έχουν πολλή ζωή μπροστά τους, αφού λιγότερο ή περισσότερο σύντομα θα πεθάνουν, γιατί να μπει όλη η κοινωνία στον «γύψο» γι’ αυτούς; Όσο εκλεπτυσμένα και αν διατυπώσεις το ερώτημα, η ουσία παραμένει η ίδια. Ένας τέτοιος αμοραλισμός είναι σύμφωνος με τα «ιδεώδη» της νεοφιλελεύθερης ευγονικής και ακόμη πιο σύμφωνος με τη φασιστική θεωρία του Καιάδα, αλλά είναι αδιανόητο να συνδέεται με την Αριστερά!

Επανερχόμενοι στον στατιστικό χαρακτήρα του ερωτήματος, είναι προφανές ότι έχει ελάχιστη αν όχι μηδαμινή ουσιαστική και πρακτική αξία. Πολλές ασθένειες μπορούν να σκοτώνουν κάποιον/α που έχει ήδη σοβαρά προβλήματα υγείας. Πόσο νόημα όμως έχει να συζητάμε, για παράδειγμα, πώς θα καταγραφεί στατιστικά ο θάνατος κάποιου που έχει υποσκαμμένη υγεία επειδή είναι χρόνια διαβητικός και πέθανε από επιδημία γρίπης; Το ζήτημα είναι να αναβαθμίσουμε την επικινδυνότητα των φονικών χρόνιων νοσημάτων για να υποβαθμίσουμε την επικινδυνότητα αυτού που σκοτώνει τώρα;
Οι νεοφιλελεύθεροι ιθύνοντες δεν θα είχαν πρόβλημα με μια τέτοια στατιστική θεώρηση, αλλά δυστυχώς γι’ αυτούς ο αριθμός των διασωληνωμένων και των νεκρών «εδώ και τώρα» είναι μια στατιστική που δεν μπορούν να παραγνωρίσουν. Πόσο Αριστερά θα ήταν αυτή που θα… συνιστούσε στους νεοφιλελεύθερους να παραγνωρίσουν τη στατιστική του θανάτου στο σήμερα στο όνομα της στατιστικής που σκοτώνει… μεσοπρόθεσμα; Που θα κατήγγελλε τις κυβερνήσεις ότι «δραματοποιούν» τους εδώ και τώρα θανάτους για να υποβαθμίσουν τη σημασία των… μελλοντικώς προδιαγεγραμμένων;

Από την άποψη του στοιχειώδους ανθρωπισμού, το ερώτημα είναι: Γιατί να πεθάνουν άνθρωποι που θα μπορούσαν να ζήσουν έστω και μία μέρα παραπάνω εξαιτίας της απροθυμίας/ανικανότητας του καπιταλισμού να προστατέψει τις ζωές τους; Αυτό θα μπορούσε να είναι αναγκαία επιλογή μόνο με μια λογική αξιολόγησης κόστους: για να αποφευχθεί ένα ακόμη μεγαλύτερο κόστος που αλλιώς θα είναι αναπόφευκτο. Σε αυτό ακριβώς το σημείο έρχεται η σειρά του επόμενου ερωτήματος.

4. Στο πλαίσιο αξιολόγησης του συνολικού κοινωνικού κόστους από την πανδημία, δεν είναι παράλογο, επομένως και ύποπτο, να αξιολογείται το κόστος σε ανθρώπινες ζωές από την πανδημία σημαντικότερο από τα παράπλευρα και μακροπρόθεσμων συνεπειών κόστη της αύξησης της νοσηρότητας εξαιτίας της λιτότητας και της ανεργίας που πυροδοτεί η οικονομική κρίση εξαιτίας του lockdown αλλά και εξαιτίας της μετατροπής του συστήματος υγείας σε «υγειονομική ΕΚΑΜ» αποκλειστικά για την Covid-19;

Μήπως λοιπόν να αποδεχθούμε το κόστος του να πεθάνουν τώρα κάποιοι/ες που θα πέθαιναν ούτως ή άλλως λιγότερο ή περισσότερο γρήγορα, για να αποφύγουμε σημαντικότερες απώλειες, που στο κάτω-κάτω θα αφορούν όλες τις ηλικίες, ακόμη και τα παιδιά; Είναι αλήθεια ότι στα χρόνια του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, με τη συστηματική αποδόμηση όχι μόνο του συστήματος δημόσιας υγείας αλλά συνολικά του κοινωνικού κράτους, με όλο και μεγαλύτερο μέρος του κόστους ιατρικών υπηρεσιών να έχει μεταφερθεί σε νοικοκυριά με διαρκώς μειούμενο εισόδημα, το επίπεδο της γενικής νοσηρότητας έχει ανέβει και οι απώλειες ζωών έχουν αυξηθεί. Όμως, τι θα μπορούσε να μας κάνει να πιστέψουμε ότι αυτό θα διορθωνόταν αν αποδεχόμασταν σαν… εύλογο το κόστος ζωών της πανδημίας; (Με το ερώτημα τι θα μπορούσε να μας κάνει να πιστέψουμε ότι θα αποφευγόταν καν το βαρύ οικονομικό κόστος και οι συνέπειές του, θα ασχοληθούμε σε ξεχωριστό κεφάλαιο).

Θα είχε νόημα να συγκρίνουμε και να επιλέγουμε ανάμεσα σε κόστη μόνο αν αυτά ήταν αναπόφευκτα, δηλαδή αν δεν σχετίζονταν με πολιτικές επιλογές και αποφάσεις˙ και αν παραγνωρίζαμε ταυτόχρονα ότι αυτές οι επιλογές και αποφάσεις έχουν ταξικό χαρακτήρα.

Η βασικότερη εξ αυτών: οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις δεν είναι διατεθειμένες ούτε σε συνθήκες πανδημίας να αλλάξουν πολιτική απέναντι στην υγεία. Δεν θέλουν να ενισχύσουν το δημόσιο σύστημα υγείας, εξακολουθούν να τους προκαλούν αλλεργία οι «μη παραγωγικές», κοινωνικού χαρακτήρα δαπάνες˙ υιοθετούν τα απολύτως έκτακτα μέτρα και δαπάνες (σε περιπτώσεις όπως η Ελλάδα ούτε καν αυτές) για να περάσει όπως-όπως η «μπόρα» της πανδημίας. Αν ο κίνδυνος κατάρρευσης του συστήματος δημόσιας υγείας (και οι παρεπόμενες πολιτικές και οικονομικές του συνέπειες) ήταν ο ένας μεγάλος τους φόβος, ο άλλος ήταν να μην αμφισβητηθούν οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές στην υγεία – με κίνδυνο να ανοίξει ο δρόμος για την αμφισβήτηση των νεοφιλελεύθερων πολιτικών γενικώς.
Μην ξεχνάμε ότι οι κυβερνήσεις δεν έθεσαν μόνο -στην πράξη- το δίλημμα αν «δικαιούται» περίθαλψη ο διαβητικός, ο καρδιοπαθής και ο καρκινοπαθής ή ο πάσχων από covid-19, αλλά αν θα προτιμηθεί για εισαγωγή στη ΜΕΘ ο υπερήλικας ή ο νεότερης ηλικίας πάσχων από covid-19. Η Αριστερά θα πρέπει -όπως και έκανε στη μεγάλη πλειονότητα των οργανωμένων εκφράσεών της- όχι να θέσει σε συγκριτική αξιολόγηση τις ανάγκες περίθαλψης όσων πάσχουν από covid-19 σε αντιδιαστολή με όσους πάσχουν από χρόνια νοσήματα, αλλά να φέρει σε αντιδιαστολή τις ανάγκες περίθαλψης τόσο των μεν όσο και των δε με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.

Οι οικονομικές συνέπειες και το παραμύθι της «νέας ψηφιακής επανάστασης»

Αν υπάρχει «φόνος», δηλαδή εσκεμμένη αναγωγή της Covid-19 από «απλή» επιδημία σε φονική πανδημία, θα πρέπει να ανακαλύψουμε το κίνητρο. Δύο «ιδέες» κατατίθενται εδώ, ανεξάρτητα ή σε συνδυασμό: Η πρώτη, ότι το κίνητρο είναι να διευκολυνθεί-επιταχυνθεί η μετάβαση στη θρυλούμενη «4η τεχνολογική επανάσταση», άλλως στη «νέα ψηφιακή επανάσταση». Πριν εξετάσουμε αν αυτός ο θρύλος ισχύει, ας εξετάσουμε πρώτα το κόστος. Κάποιος που παίρνει τοις μετρητοίς τα πάνω και κάτω των χρηματιστηριακών αγορών θα μπορούσε να ξεγελαστεί και να παραβλέψει το τεράστιο οικονομικό κόστος του lockdown για τον καπιταλισμό. Ήδη προ της πανδημίας, από το φθινόπωρο του 2016 και ύστερα, μια πυκνή αρθρογραφία στα αστικά διεθνή ΜΜΕ προοιωνιζόταν ένα «νέο 2008» διεκτραγωδώντας τα έκδηλα «υποκείμενα νοσήματα» 5 του νεοφιλελεύθερου μοντέλου συσσώρευσης. Τελικά, το «νέο 2008» πρόλαβε να πυροδοτήσει ο υποτιθέμενα «εξωγενής» παράγοντας της πανδημίας και του εξ αυτής επιβληθέν lockdown.5

Πέρα από την ύφεση, που είναι σημαντικά μεγαλύτερη της ύφεσης του 2009, το lockdown επιδεινώνει δραματικά όλα τα «υποκείμενα νοσήματα» του νεοφιλελεύθερου μοντέλου συσσώρευσης: πρωτοφανής και πέρα από κάθε οικονομική λογική πληθωρισμός στην αποτίμηση ακίνητων αλλά κυρίως κινητών αξιών (μετοχές, ομόλογα), πρωτοφανές και διαρκώς αυξανόμενο χρέος (δημόσιο και ιδιωτικό), διαρκής πτωτική πορεία για ρυθμούς συσσώρευσης του κεφαλαίου, ρυθμούς αύξησης του ΑΕΠ, παραγωγικότητα. Το δημόσιο χρέος θα εκτιναχθεί κατά τουλάχιστον 15 εκατοστιαίες μονάδες διεθνώς, οι κεντρικές τράπεζες αύξησαν τους ισολογισμούς τους σε τρομακτικά επίπεδα (πάνω από 21 τρισ. δολάρια!) για να αποσοβήσουν την οικονομική κατάρρευση, το χρέος των επιχειρήσεων θα αυξηθεί επίσης σημαντικά, ο υπερπληθωρισμός των κινητών αξιών κατακτά νέα ιστορικά υψηλά, οι προβλέψεις για τους ρυθμούς συσσώρευσης του κεφαλαίου, την ανάπτυξη και την παραγωγικότητα μόνο ενθουσιώδεις δεν είναι. Ο καπιταλισμός για δεύτερη φορά σε μία δωδεκαετία αποτυγχάνει να εξασφαλίσει τη θεμελιώδη προϋπόθεση για μια δυναμική έξοδο από την κρίση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου συσσώρευσης: μια σαρωτική εκκαθάριση των αδύναμων, μη παραγωγικών κεφαλαίων. Ο ιδιότυπος νεοφιλελεύθερος «κρατισμός» των κρατικών ενισχύσεων και της διοχέτευσης τρισεκατομμυρίων από τις κεντρικές τράπεζες είναι στην πραγματικότητα μηχανισμός διάσωσης κι όχι εκκαθάρισης αδύναμων κεφαλαίων. Αντί λοιπόν για την προσδοκία δυναμικής εξόδου, ένα από τα αγαπημένα κεντρικά θέματα της αρθρογραφίας των διεθνών ΜΜΕ είναι η παραγωγή νέας γενιάς εταιρειών-«ζόμπι» που κρατιούνται στη ζωή μόνο και μόνο χάρη στις κρατικές ενισχύσεις και, κυρίως, στην πολιτική «ποσοτικής χαλάρωσης» και χαμηλών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών που τους επιτρέπει να εξυπηρετούν το χρέος τους.

Κι όλη αυτή η «εκατόμβη», για τι; Για τη «νέα ψηφιακή επανάσταση»; Σε αυτές τις συνθήκες ο καπιταλισμός έχει μεγάλη ανάγκη από έναν νέο οικονομικό μύθο – η «νέα ψηφιακή επανάσταση» είναι ακριβώς αυτό. Και είναι απλώς παραμύθι χωρίς δράκο. Το πιο «στρατηγικό» ίσως πρόβλημα του νεοφιλελεύθερου μοντέλου συσσώρευσης, η πολύ χαμηλή παραγωγικότητα, που σέρνεται σε ποσοστά λίγο πάνω από το μηδέν, όχι μόνο δεν επιλύεται αλλά παραμένει και εντείνεται. Τι νέο έφερε η τωρινή κρίση στον τομέα αυτόν; Τη μεγάλη αύξηση της κεφαλαιοποίησης των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας και τη θεαματική άνοδο του Nasdaq; Αυτό είναι ένα χρηματιστηριακό αλλά όχι ένα τεχνολογικό γεγονός και μάλιστα τέτοιας κλίμακας ώστε να μπορεί να τραβήξει το κάρο του καπιταλισμού από τη λάσπη – και άρα το κίνητρο να είναι τόσο ισχυρό ώστε να δικαιολογεί τον «φόνο». Μήπως η μεγάλη άνοδος στην πώληση υπηρεσιών τηλεδιάσκεψης και γενικώς τηλε-επικοινωνίας; Οι σχετικές τεχνολογίες προϋπήρχαν, και το μόνο που αλλάζει είναι ότι διευρύνεται η χρήση τους. Με το τέλος της πανδημίας θα υπάρξει επάνοδος σε χαμηλότερα επίπεδα – έστω και υψηλότερα σε σχέση με την πριν την πανδημία περίοδο. Η τεχνητή νοημοσύνη και η ρομποτική ακολουθούσαν την πορεία τους ανεξάρτητα από την πανδημία και το πρόβλημα με αυτές δεν είναι η τεχνολογική ωρίμανση αλλά τα όρια στη μαζική υποκατάσταση ζωντανής εργασίας – ένα θέμα που δεν μπορούμε να πραγματευτούμε εδώ, αλλά σαφώς είναι άσχετο με το lockdown. Τι από όλα αυτά μπορεί να μπει σε μαζική κλίμακα στην παραγωγή ώστε να οδηγήσει σε μαζική υποκατάσταση εργασίας και να επισυμβεί το «θαύμα» μιας έκρηξης της παραγωγικότητας της εργασίας; Βεβαίως, θα ενισχυθεί το e-εμπόριο (προϋπάρχουσα της πανδημίας τάση) και θα επεκταθεί η τηλε-εργασία. Όλα αυτά όμως θα συμβούν σε κλίμακα που κατά κανένα τρόπο δεν τεκμηριώνει τη νέα «μεγάλη αφήγηση» περί ψηφιακής επανάστασης. Το πιθανότερο είναι πραγματικά αξιόλογες συνέπειες να δούμε στις πολιτικές «ελέγχου του πλήθους» ή υποκατάστασης υπηρεσιών του Δημοσίου από τηλε-υπηρεσίες, κυρίως στην εκπαίδευση.
Αντί για φόνο», λοιπόν, μάλλον θα πρέπει να μιλάμε για «χαρακίρι». Αντί για «δράκο», απλώς ένα παραμύθι σε συνθήκες που οι άρχουσες τάξεις δεν μπορούν να «πουλήσουν» πραγματικές προοπτικές δυναμικής εξόδου από την κρίση.

Το κράτος «έκτακτης ανάγκης»: μια πανδημία «κατασκευασμένη» γι’ αυτό;

Θα μπορούσε όμως η αναγωγή μιας «απλής» επιδημίας σε φονική πανδημία να είναι εσκεμμένη, με στόχο να επιβληθεί το κράτος «έκτακτης ανάγκης» ενάντια στα δημοκρατικά και κοινωνικά δικαιώματα και κατακτήσεις; Πολιτικές κράτους «έκτακτης ανάγκης» έχουν αναμφίβολα επιβληθεί με αφορμή την καραντίνα. Γιατί όμως να υποθέσουμε ότι η πανδημία δεν ήταν αφορμή αλλά μια κατασκευασμένη αφορμή; Ο νεοφιλελευθερισμός έχει σταθερή πηγή έμπνευσης το «η κρίση είναι κίνδυνος και ευκαιρία». Αξιοποίησε για να επιβάλει πολιτικές κράτους «έκτακτης ανάγκης» την κρίση του 2008 – μήπως ήταν κι αυτή κατασκευασμένη; Αξιοποίησε για τον ίδιο λόγο τον «πόλεμο κατά της τρομοκρατίας» – μήπως οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι και αλλού ήταν επίσης κατασκευασμένες; Όποτε έγινε πόλεμος, το αστικό κράτος επέβαλε κατάσταση «έκτακτης ανάγκης» – αυτό δεν σημαίνει ότι οι πόλεμοι ξεσπούν για να επιβληθεί κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Αν υπάρξει μεγάλης έκτασης φυσική καταστροφή, το κράτος θα πάρει ταξικά μεροληπτικά μέτρα – αυτό δεν σημαίνει κιόλας ότι έχει σχεδιάσει τη φυσική καταστροφή με σκοπό να πάρει ταξικά μεροληπτικά μέτρα. κ.λπ. κ.λπ.

Φυσικά, δεν έχουμε καμία εμπιστοσύνη στην «ηθική» των νεοφιλελεύθερων˙ τους έχουμε απόλυτα ικανούς να «κατασκευάσουν» ένα γεγονός για να πετύχουν κάποιον σημαντικό σκοπό. Αυτό όμως ισχύει για «κατασκευές» που α) δεν έχουν μεγάλο και γενικευμένο κόστος για το σύστημα συνολικά, β) που είναι «υποχρεωτικές» γιατί ο στόχος έχει κρίσιμη σημασία και δεν μπορεί να επιτευχθεί διαφορετικά. Στην προκείμενη περίπτωση το (α) δεν ισχύει, όπως εξηγήσαμε στα προηγούμενα. Δεν ισχύει όμως ούτε το (β): η Αριστερά, το εργατικό κίνημα και τα κινήματα αντίστασης γενικώς είναι σε γενική υποχώρηση και αδυναμία να ορθώσουν αποτελεσματικές αντιστάσεις. Σχεδόν παντού, οι κυβερνητικές ρυθμίσεις περνούν εύκολα και «αναίμακτα» – πλην σπάνιων εξαιρέσεων. Στα καθ’ ημάς, το νομοθετικό έργο της κυβέρνησης Μητσοτάκη «πήγαινε τρένο» ήδη πριν την πανδημία. Προφανώς προσαρμόστηκε στα δεδομένα της πανδημίας, αλλά ο ρυθμός επιβολής του κυβερνητικού προγράμματος δεν άλλαξε ουσιωδώς.

Εν τέλει, γιατί να μετατοπιστούμε από το ερμηνευτικό πλαίσιο «κίνδυνος και ευκαιρία» στο σκέτο «ευκαιρία», και μάλιστα κατασκευασμένη; Γιατί δεν μας αρκεί η ερμηνεία ότι μια κρίση που επήλθε ανεξάρτητα από τη θέληση του συστήματος επιφέροντας βαρύ κόστος, αξιοποιείται και ως ευκαιρία; Το ερμηνευτικό σχήμα «ευκαιρία που κατασκευάστηκε» μετατοπίζει αντικειμενικά την Αριστερά στην κατεύθυνση μεταφυσικών και ανορθολογικών θεωριών. Την καθιστά ευάλωτη στην προσβολή από τον ιό του ιδεαλιστικού υποκειμενισμού: το αντικειμενικό στοιχείο, το στοιχείο των αντιφάσεων και της κρίσης, δεν υπάρχει. Ό,τι γίνεται, οφείλεται σε συνειδητά σχέδια και «συνωμοσίες» του συστήματος.

Κι έτσι, ανεπαισθήτως, είναι για πρώτη φορά ορατός ο κίνδυνος η γενική μετατόπιση στον ανορθολογισμό να αποκτήσει «προγεφύρωμα» και μέσα στην Αριστερά. Μπορεί σε επίπεδο οργανωμένων εκφράσεων η αντίληψη αυτή να είναι οικτρά μειοψηφική, αλλά δυστυχώς δεν ισχύει το ίδιο για τον ευρύτερο «κόσμο της Αριστεράς».

Πού οφείλονται οι υπερβολές, οι αντιφάσεις και οι «αστοχίες»;

Παρ’ όλα αυτά, οι υπερβολές και διογκώσεις, ακόμη και οι τερατολογίες, πολύ περισσότερο τα δύο μέτρα και δύο σταθμά, τέλος οι αντιφάσεις και οι «αστοχίες», είναι υπαρκτά και σε κοινή θέα. Δεν αφορούν ωστόσο το μέγεθος του κινδύνου, αλλά τον τρόπο και τα μέσα αντιμετώπισής του. Όλα ξεκινούν από την ιδιομορφία αυτής της κρίσης, που ξεκίνησε ως υγειονομική για να μετασχηματιστεί άμεσα σε οικονομική και στη συνέχεια να πυροδοτήσει «παράπλευρες» κρίσεις και να γίνει η συμπύκνωση πολλών κρίσεων. Για να πείσουν τον κόσμο να κλειστεί στα σπίτια του ώστε να περιοριστεί η διάρκεια του lockdown και οι εξ αυτού δραματικές οικονομικές συνέπειες, έπρεπε να φοβηθεί – εδώ έχουν τη ρίζα τους μια σειρά υπερβολές του «Μένουμε σπίτι». Για να σώσουν το κύρος των κυβερνήσεων και των αρχουσών τάξεων και να διατηρήσουν την αποτελεσματικότητα της «διακυβέρνησης», αλλά και για να περιορίσουν ή και αποφύγουν το κόστος, άμεσο και μεσο-μακροπρόσθεσμο, ουσιαστικής και με «στρατηγικά» χαρακτηριστικά ενίσχυσης του δημόσιου συστήματος υγείας, αποθέωσαν την πρόληψη της διασποράς και μετέθεσαν τις ευθύνες στους «ανεύθυνους πολίτες». Για να περιορίσουν τις απώλειες για τους καπιταλιστές και να αποφύγουν την εκτός ελέγχου αύξηση των κρατικών ελλειμμάτων και του κρατικού χρέους, βιάστηκαν για το «άνοιγμα» της οικονομίας στις αρχές καλοκαιριού και παρέβλεψαν συνειδητά ουσιώδεις προϋποθέσεις ώστε αυτό το «άνοιγμα» να μην οδηγήσει γρήγορα σε πιο επώδυνο δεύτερο κύμα πανδημίας. Κάνοντας διαρκώς ασκήσεις ισορροπίας ανάμεσα στην επιβεβλημένη αρχική δέσμευση για την «προάσπιση της υγείας του λαού» και στα πραγματικά «προτάγματα» (κέρδη, κρατικά ελλείμματα, «κυβερνησιμότητα», πολιτικές για την υγεία) και υποχρεωμένοι να αλλάζουν εμφάσεις μήνα με τον μήνα, έπεσαν σε σωρεία αντιφάσεων και προκάλεσαν τη νοημοσύνη του κόσμου. Εν τω μεταξύ, δίπλα σε όλα αυτά, η ζωή συνεχιζόταν μαζί με το business as usual της κυβερνητικής διαχείρισης, μαζί με τη διαφθορά και τη ρεμούλα και την ανάγκη να «ταϊστούν» οι «ημέτεροι» και τα κομματικά ταμεία – προσαρμοσμένα όλα στις ιδιάζουσες συνθήκες της καραντίνας. Τίποτα το ανεξήγητο και «μεταφυσικό»: μια καπιταλιστική κρίση που πυροδοτεί και συμπυκνώνει πολλαπλές κρίσεις και μια μεγάλη αντίφαση ανάμεσα στην αναπόφευκτη υγειονομική δέσμευση και τα πραγματικά «προτάγματα» που διέπουν τις κυβερνητικές πολιτικές διαχείρισης της πανδημίας, συν οι πάγιες «έγνοιες» και πρακτικές της κυβερνητικής διαχείρισης. Και φυσικά καμία έκπληξη που η κρίση, πέρα από κίνδυνος, αξιοποιείται από το σύστημα και σαν ευκαιρία.
Μπορούμε λοιπόν -και πρέπει- μια χαρά να ερμηνεύσουμε τις κυβερνητικές πολιτικές στο πλαίσιο ενός τέτοιου ερμηνευτικού σχήματος, αριστερού και μαρξιστικού. Μπορούμε -και πρέπει- να αξιοποιήσουμε με τη σειρά μας τον κίνδυνο για το σύστημα σαν ευκαιρία για το δικό μας στρατόπεδο˙ να αξιοποιήσουμε τις αντιφάσεις του και τα αδιέξοδά του για να επινοήσουμε μορφές αντίστασης, να ανοίξουμε και διευρύνουμε ρωγμές. Ιστορικά, εκδοχές κράτους «έκτακτης ανάγκης» επιβάλλονται σε συγκυρίες μεγάλων κινδύνων και αστάθειας για το σύστημα και έχουν τη μορφή προληπτικής αντεπανάστασης. Είναι επικίνδυνες, αλλά συνάμα προϊόν αδυναμίας.

Δεν είναι αντίφαση η Αριστερά να αμφισβητεί την απαγόρευση των δημόσιων συναθροίσεων;

Αν όμως η πανδημία είναι υπαρκτή και όχι «κατασκευασμένη» (έστω και με την έννοια της συνειδητής αναγωγής μιας επιδημίας μικρομεσαίου βεληνεκούς σε παγκόσμια απειλή) και αν τα μαθηματικά της πανδημίας για τους ρυθμούς μεταδοτικότητας κάνουν τη λήψη περιοριστικών μέτρων απαραίτητη, δεν είναι «οπορτουνισμός» και «ανευθυνότητα» η Αριστερά να ζητάει και να παλεύει για το σπάσιμο της καραντίνας διεκδικώντας μονομερώς και καταχρηστικά το δικαίωμά της να διοργανώνει μαζικές πορείες και συναθροίσεις;

Όχι! Διότι η διαχείριση της πανδημίας δεν είναι «ουδέτερη» ούτε ανάγεται σε κάποιου είδους κοινή δέσμευση σε υγειονομικούς κανόνες˙ δεν είναι «κοινωνικό συμβόλαιο», αλλά ταξική πάλη!6 Αυτό σημαίνει ότι το κράτος και οι κυβερνήσεις από τη μια, το κίνημα και η Αριστερά από την άλλη δεν μας διέπουν τα ίδια προτάγματα: Αυτοί θέλουν να περιορίσουν τις ζημίες για τους καπιταλιστές και το σύστημά τους μεταφέροντας τα βάρη και τις συνέπειες στους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους εξαθλιωμένους˙ εμείς θέλουμε να περιορίσουμε τις απώλειες σε ζωές, τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες για τους «από κάτω», να ενισχυθεί το δημόσιο σύστημα υγείας, να οργανώσουμε την αντεπίθεση στις πολιτικές της λιτότητας κ.λπ. Δεν έχουμε τους ίδιους στόχους, επομένως δεν έχουμε ούτε τις ίδιες μεθόδους και προτάσεις για την αντιμετώπιση της πανδημίας. Δεν μας ενώνει η υποτιθέμενη κοινή ιδέα υπέρ του lockdown.7 Το κυρίαρχο lockdown είναι απόλυτα συμβατό με τα δικά τους προτάγματα˙ η δική μας πρόταση διαφέρει τόσο ως προς το υγειονομικό σκέλος (τη διάρθρωση των μέτρων πρόληψης) όσο και ως προς τις κοινωνικές, πολιτικές και οικονομικές συντεταγμένες. Τέλος, είμαστε αυτονόητα ενάντια σε κάθε προσπάθεια αξιοποίησης της πανδημίας για την επιβολή κράτους «έκτακτης ανάγκης» και μέτρων ενάντια στους «από κάτω».

Δεν είναι ασύμβατη με τη δική μας αντίληψη για τη διάρθρωση και την ένταση των μέτρων κοινωνικής αποστασιοποίησης η διεξαγωγή πορειών και συγκεντρώσεων – αρκεί να μην αδιαφορούμε για τα μέτρα αποστασιοποίησης κατά τη διοργάνωσή τους. Και αναλαμβάνουμε απολύτως δικαιολογημένα το εντελώς περιορισμένο -σε σχέση με το πατείς με πατώ σε των μέσων μαζικής μεταφοράς και των μαζικών εργασιακών χώρων- ρίσκο μετάδοσης των κινηματικών συναθροίσεων όταν η κυβέρνηση «σπάει την ανακωχή» ενόψει του πολέμου με την πανδημία προωθώντας ταξικά μεροληπτικές πολιτικές για το κεφάλαιο και μέτρα «έκτακτης ανάγκης» ενάντια στα κοινωνικά και δημοκρατικά δικαιώματα.

Η πρωτόγνωρη συνθήκη της πανδημίας επέβαλε στην κυβέρνηση (στις κυβερνήσεις γενικότερα) μια «υγειονομική» και γενικότερα κοινωνική δέσμευση από την οποία έχουμε κάθε συμφέρον να μην της επιτρέψουμε να αποδράσει. Υποχρεώθηκε, στα λόγια βεβαίως, σε μια επανιεράρχηση των αξιών: να χειροκροτήσει το δημόσιο σύστημα υγείας και τους δημόσιους υπαλλήλους την ίδια στιγμή που εξακολουθεί να εργάζεται αόκνως υπέρ της κερδοσκοπίας του ιδιωτικού τομέα. Να αναδείξει σε κοινωνικό πρόταγμα την «υγεία του λαού» την ίδια στιγμή που την έχει γραμμένη στα παλαιότερα των υποδημάτων της. Να μιλήσει και να διαχειριστεί ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα που δεν έχει σχέση με τα κέρδη και τα ξόρκια στα κρατικά ελλείμματα και χρέη. Έχουμε κάθε λόγο να παρατείνουμε όχι το κυβερνητικής κοπής lockdown αλλά την κυριαρχία στον δημόσιο λόγο και αντιπαράθεση των προταγμάτων που αναφέρονται στο διάνυσμα των κοινωνικών αξιών, καταθέτοντας τις δικές μας προτάσεις και οργανώνοντας τις δικές μας διεκδικήσεις.

Σημειώσεις και παραπομπές:

 

1. Κατά παράδοξο τρόπο, η άποψη ότι ο κορονοϊός παρήχθη σε κρατικά εργαστήρια και «απελευθερώθηκε» σκοπίμως δεν συνδέεται με τον γεωπολιτικό ανταγωνισμό, αλλά παραπέμπει στις γνωστές θεωρίες συνωμοσίας των «ψεκασμένων» που στοχοποιούν την «παγκόσμια κυβέρνηση», τους μασόνους τους Εβραίους κ.λπ. Η ιδέα ότι μια «ανώτερη παγκόσμια αρχή» καπέλωσε τον Τραμπ, τον Χι Τζιπίνγκ, την Μέρκελ, τον Μακρόν κ.λπ. για να πετύχει στόχους που είναι δύσκολο να συλλάβει ακόμη και η πλέον καλπάζουσα φαντασία (και γι’ αυτό είναι δύσκολο και να αναφερθούν καν), είναι το ανώτατο στάδιο του ανορθολογισμού.

2. Το Στάνφορντ

3. Σε αυτό το «τεύχος» του Commune ο Ηλίας Ιωακείμογλου και ο Γιώργος Γαλανής επεξηγούν τα σχετιζόμενα με τον ρυθμό εξάπλωσης της πανδημίας χρησιμοποιώντας για εκλαϊκευτικούς λόγους ένα φυσικό ανάλογο. Βλέπε το άρθρο «Η μαθηματική περιγραφή της πανδημίας με ένα φυσικό ανάλογο».

4. Που μπροστά τους οι αντιπαραθέσεις Τραμπ – Φάουτσι κ.λπ. θα ωχριούσαν

5. Βλέπε σε αυτή την «έκδοση» του Commune τα άρθρα «Η κρίση του νεοφιλελεύθερου σχήματος αναπαραγωγής και η νέα καπιταλιστική «κανονικότητα» του Σταύρου Τομπάζου και «’’Πολεμικός’’ καπιταλισμός και Αριστερά».

6. Βλέπε στο Commune, Δημοσθένης Παπαδάτος «Η αντιμετώπιση του Covid-19: ‘‘πόλεμος’’ ή ταξική πάλη;»

7. Βλέπε στο Commune, Γιώργου Γαλανή και Αχιλλέα Μαντέ «Οι δύο πολύ διαφορετικές εκδοχές του lockdown».

 

Πηγή: commune.org.gr




Εκκλησία Α.Ε. – μια ανοιχτή πληγή αιώνων

του Μάριου Αυγουστάτου

Τα κρούσματα Covid-19 στη Θεσσαλονίκη τις τελευταίες μέρες είναι πολλαπλάσια από την Αθήνα. Μέσα σε όλη τη συνολικά ανεύθυνη στάση της Εκκλησίας από την αρχή της πανδημίας, να επισημάνουμε το συνωστισμό στον Αγ. Δημήτριο στη Θεσσαλονίκη στις 25/10. Χωρίς αποστάσεις ασφαλείας οι παπάδες έφτασαν στο ναό χωρίς μάσκα. Σήμερα Κυριακή μάθαμε ότι θετικός στον κορωνοϊό είναι ο Μητροπολίτης Ιερισσού, Αγίου Όρους και Αδραμερίου Θεόκλητος (ένας από τους Μητροπολίτες που συμμετείχαν στη λειτουργία στον Αγ. Δημήτριο). Πριν λίγο καιρό, ο ίδιος είχε δηλώσει: «Είμαι 65 ετών. Όλες αυτές τις ημέρες που κοινώνησα τον κόσμο, μαζί με τους διάκους μου κοινωνήσαμε και εγώ κατέλυσα το άγιο ποτήριο. Βλέπετε να έχω κορωνοϊό; Οι γιατροί ιδίως αν θέλουν να με εξετάσουν εδώ είμαι».

Όλα αυτά έχουν ανοίξει τη συζήτηση για το ρόλο της εκκλησίας, εν μέσω υγειονομικής και οικονομικής κρίσης, o οποίος είναι από ανεύθυνος έως εγκληματικός. Απ΄την άλλη το υπουργείο Παιδείας στέλνει εγκύκλιους για ενός λεπτού σιγή για τη Δευτέρα 2/11 στα ελληνικά σχολεία για τον δολοφονημένο Γάλλο Samuel Paty, παίζοντας έμμεσα το ισλαμοφοβικό παιχνίδι του ιμπεριαλιστή Μακρόν. Κορυφαία κυβερνητικά στελέχη, όπως ο Αδωνις Γεωργιάδης χρέωσαν στη συγκέντρωση του Εφετείου της 7/10 την αύξηση των κρουσμάτων. Τα νέα μέτρα, που ανακοίνωσε ο Μητσοτάκης, δεν αγγίζουν στο παραμικρό την Εκκλησία Α.Ε. Ποια είναι λοιπόν η Εκκλησία Α.Ε. στην Ελλάδα και ποια τα συμφέροντά της;

Εκκλησιαστική περιουσία

Πιθανόν κάποιοι να νομίζουν πως δεν είναι και τόσο μεγάλη η εκκλησιαστική περιουσία ώστε να αξίζει να ασχοληθούμε. Το γνωρίζετε πως μπορεί να είναι πολλαπλάσια του ελληνικού χρέους; Και όχι, η εκτίμηση δεν είναι υπερβολική.

H εκκλησιαστική περιουσία είναι κατακερματισμένη σε ένα αδιαφανές πέπλο από περισσότερα από 10.000 Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (μητροπόλεις, ναοί, μονές, προσκυνήματα, ιδρύματα, κληροδοτήματα και άλλα). Το κράτος κρύβει αποτελεσματικά το σύνολο τής εκκλησιαστικής περιουσίας από τα αδιάκριτα μάτια του ελληνικού λαού.

Κάθε ένα από αυτά τα ΝΠΔΔ έχει δική του “ανεξάρτητη” οικονομική διαχείριση, γεγονός που καθιστά το εγχείρημα για την καταμέτρηση της εκκλησιαστικής περιουσίας πολύ δύσκολο. Ακόμα και για τη γνωστή ιδιοκτησία της Εκκλησίας δεν μπορεί να βγει ασφαλές συμπέρασμα. Κανείς δεν μπορεί να αποτιμήσει επακριβώς τη συνολική αξία των δασών, των λιβαδιών αλλά και των δεσμευμένων οικοπέδων.

Κάποιοι υπολογισμοί, φέρουν την “επίσημη” περιουσία της Εκκλησίας της Ελλάδας να ανέρχεται σε τουλάχιστον δεκαπέντε δις ευρώ. Στο ποσό αυτό προστίθεται και η ανυπολόγιστη-αμύθητη περιουσία των περίπου δυόμισι χιλιάδων (2.500) μοναστηριών. Εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα γης, εκατοντάδες οικοδομικά τετράγωνα, μετοχές, αμοιβαία κεφάλαια και καταθέσεις αξίας εκατομμυρίων ευρώ αποτελούν την εκκλησιαστική περιουσία. Ωστόσο, το «ιερό» θησαυροφυλάκιο είναι πολύ βαθύ και ανέγγιχτο.

Η τελευταία προσπάθεια ρύθμισης περιουσιακών θεμάτων ήταν ο νόμος Τρίτση του 1987, που δεν ήταν και η πιο “ριζοσπαστική” πολιτική αλλά ήταν πρώτη φορά που έθετε:

α. την αξιοποίησή της στους αγροτικούς συνεταιρισμούς, που θα παρέδιδαν το 10% από τις εισπράξεις στην Εκκλησία και το 5% στο Δημόσιο, ενώ για τις αστικές εκτάσεις (τα λεγόμενα και «φιλέτα») πρότεινε τη δημιουργία ειδικού φορέα και

β. καθιέρωση περισσότερης δημοκρατίας στην Εκκλησία με συμμετοχή λαϊκών στα μητροπολιτικά και εκκλησιαστικά συμβούλια.

Η εκκλησία φυσικά εστίασε στο δεύτερο, αντιδρώντας σθεναρά και ουσιαστικά κέρδισε τη μάχη φτάνοντας μέχρι τα ευρωπαϊκά δικαστήρια, ο νόμος ουσιαστικά έμεινε ανεφάρμοστος και διώχθηκε ο Τρίτσης από το υπουργείο.

Πέντε μονές που προσέφυγαν στα ευρωπαϊκά δικαστήρια εναντίον του νόμου Τρίτση αποτιμούσαν τα περιουσιακά τους στοιχεία στο αστρονομικό ποσό των 8 τρισ. δραχμές. Εν τέλει το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο τους επιδίκασε το ποσό των 3 τρις. Μπορεί να φανταστεί κανείς ότι εάν η περιουσία των 5 μονών άγγιζε πριν μια 20ετία τα 8 τρισ. δρχ., τότε πώς μπορεί κανείς να υπολογίσει την περιουσία των 2.500 μοναστηριών και ναών σε όλη τη χώρα; Mε έναν απλό (και πρόχειρο…) υπολογισμό μόνο η μοναστηριακή περιουσία υπολογίζεται σε 4 με 5 τρις ευρώ (10-12 φορές το χρέος της χώρας).

Σύμφωνα με εκτιμήσεις αλλά και στοιχεία του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, η συνολική έκταση της εκκλησιαστικής περιουσίας φτάνει τα 1.300.000 στρέμματα. Από αυτά 732.000 είναι βοσκότοποι, 367.000 δασικές εκτάσεις και 189.000 γεωργικές. Και περίπου 400.000 στρέμματα χαρακτηρίζονται ως «διακατεχόμενα» αφού για αυτές τις εκτάσεις δεν υπάρχουν τίτλοι ιδιοκτησίας. Να σημειώσουμε ότι διαθέτει παράλληλα και ολόκληρα νησιά και βραχονησίδες σε νησιωτικά συμπλέγματα, όπως π.χ στις Σποράδες και στις Κυκλάδες.

Η Εκκλησία φέρεται μεταξύ άλλων να διαθέτει περίπου οκτακόσια (800) κτήρια με γραφεία, καταστήματα, εμπορικά κέντρα, θέατρα, ξενοδοχεία, ακόμα και μισθωμένα βενζινάδικα. Όσον αφορά δε την ρευστότητα της Εκκλησίας της Ελλάδος, υπολογίζεται σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ. Ταυτόχρονα η Εκκλησία της Ελλάδος έχει συστήσει δύο Ανώνυμες Εταιρίες (Α.Ε.), μία για την διαχείριση κοινοτικών κονδυλίων, με την επωνυμία «Υποστήριξη Επιχειρησιακών και Χρηματοδοτικών Προγραμμάτων Μελετών και Έργων, Ανώνυμη Εταιρία» και μία για την διαχείριση της περιουσίας της.

Συν τοις άλλοις η Εκκλησία διαθέτει εκατοντάδες χιλιάδες τραπεζικές μετοχές (σύμφωνα με την Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονομικών στο χαρτοφυλάκιό της υπάρχουν περίπου 95.000 μετοχές της Εθνικής Τράπεζας, 16.000 της Τράπεζας της Ελλάδος, 2.000 της Πειραιώς και μερικές εκατοντάδες των άλλων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων). Είναι οι τράπεζες που σώσαμε, με τον ιδρώτα και το αίμα μας από τα μνημόνια, που κρατάνε στα χέρια τους το 40% του ελληνικού χρέους!

Και δεν φτάνουν όλα αυτά, η μισθοδοσία των κληρικών γίνεται από το τον κρατικό προϋπολογισμό, που το ετήσιο κονδύλι φτάνει στο ύψος των 200 εκατ. ευρώ ετησίως.

Συμπεράσματα

Τα τελευταία χρόνια ο ελληνικός λαός έχει πληρώσει με το σκληρότερο τρόπο τη λιτότητα των μνημονίων, αλλά παρ’όλα αυτά καμία κυβέρνηση δεν διανοείται να θίξει το καυτό θέμα της εκκλησιαστικής περιουσίας. Στην Ελλάδα η ορθόδοξη εκκλησία ήταν πάντα μέρος του κράτους και αποτελεί έναν κατεξοχήν αντιδραστικό παράγοντα στην εξέλιξη της κοινωνίας που υπηρέτησε σε γενικές γραμμές (και με λίγες “ηρωικές” εξαιρέσεις) κάθε αντιδραστικό καθεστώς. Από ανοιχτή στήριξη και συμπόρευση με τις δικτατορίες μέχρι τη ναζιστική κατοχή, παραεκκλησιαστικές οργανώσεις π.χ «Ζωή» µετατράπηκαν σε ισχυρό βραχίονα του αντικοµµουνιστικού αγώνα (η πρόσφατη σχέση Εκκλησίας – ΧΑ…).

Πρέπει να επιμείνουμε σθεναρά στο διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας. Κάτι που ο ΣΥΡΙΖΑ υποτίθεται προσπάθησε αλλά το αποτέλεσμα δεν διέφερε σε τίποτα από τις κωλοτούμπες του για άλλα θέματα. Μεμονωμένες ρυθµίσεις που έγιναν στο παρελθόν, όπως η εξίσωση του πολιτικού γάµου µε τον θρησκευτικό ή οι πιθανές αλλαγές στο µάθηµα των θρησκευτικών (που η Κεραμέως σε αγαστή συνεργασία με τα ιερατεία θέλει “να το κάνει πιο ελκυστικό για τους μαθητές”), δεν αποτελούν και δεν εντάσσονται σε µια συνολική πολιτική διαχωρισµού. Αντιθέτως, αποτελούν πρόχειρα και πρόσκαιρα σχέδια που γίνονται στα πλαίσια πιέσεων της κοινωνίας (και της “κοσμικής” ΕΕ ενίοτε…) αλλά συνήθως αποσκοπούν στον αποπροσανατολισµό της κοινωνίας από άλλα τρέχοντα καυτά ζητήµατα.

Βεβαίως σεβόμαστε τις θρησκευτικές πεποιθήσεις κάθε ανθρώπου. Αλλά μεταξύ άλλων, η ορθόδοξη εκκλησία, ο μεγαλύτερος ιδιοκτήτης γης και ακινήτων της χώρας, παραμένει στο απυρόβλητο της φορολογίας ενώ δεν έχει κανένα πρόβλημα να καλύψει τις οικονομικές υποχρεώσεις της, τις μισθοδοσίες και όχι μόνο.

Ειδικά εν μέσω της υγειονομικής και οικονομικής κρίσης που ζούμε ως ένας κοινωνικός παράγοντας που επηρεάζει (καλώς ή κακώς) πολύ κόσμο πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες της και υγειονομικά, αλλά και οικονομικά, συνεισφέροντας τα φτωχότερα στρώματα!




Όταν η εργατική τάξη δεν μπορεί να «μείνει σπίτι» και πάει στη δουλειά χωρίς προστασία…

της Λ.Π.

Υπάρχουν κάποιοι/ες, και είναι πολλοί/ές, που δεν µπορούν να µείνουν σπίτι. Είναι οι µισθωτοί εργαζόµενοι, που για να ζήσουν, πρέπει να πάνε κάθε µέρα στη δουλειά. Για να φτάσουν και να επιστρέψουν από εκεί, πρέπει κάθε µέρα να πάρουν τα µέσα µαζικής µεταφοράς (λεωφορείο, τρένο, µετρό), σε συνθήκες υψηλού συνωστισµού. Χάρη στην κυβερνητική ανευθυνότητα και νεοφιλελεύθερη εµµονή να µην ενισχύoνται οι δηµόσιες µεταφορές µε προσωπικό και λεωφορεία/συρµούς.

Όταν φτάσουν στους χώρους εργασίας τους, θα αντιµετωπίσουν και την εργοδοτική ανευθυνότητα, αφού και εκεί τα µέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό είναι είτε ανύπαρκτα είτε ανεπαρκή.

∆εν είναι λοιπόν τυχαίο ότι έρχονται στο φως της δηµοσιότητας διαρκώς περιπτώσεις µαζικών κρουσµάτων σε χώρους εργασίας, µε πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις τις µεγάλες βιοµηχανίες τροφίµων. Τα 114 κρούσµατα σε κονσερβοποιία στο Μαυροβούνι Σκύδρας είναι η απόδειξη τόσο της κυβερνητικής όσο και της εργοδοτικής ανευθυνότητας, που βάζουν το καπιταλιστικό κέρδος πάνω από τις ζωές των εργαζοµένων.

Η καθυστέρηση στη δηµοσιοποίηση των κρουσµάτων, που στην πλειονότητά τους είναι εποχικοί υπάλληλοι, καθώς και τα ελλιπή µέτρα πρστασίας σε αυτές τις µονάδες οδήγησαν έναν ολόκληρο νοµό σε κατάσταση άµεσου κινδύνου και πιθανή ραγδαία εξάπλωση του ιού.

Το εργοστάσιο της Σκύδρας δεν είναι το µοναδικό. Σε ολόκληρο τον νοµό Πέλλας και στον γειτονικό νοµό Ηµαθίας πολλά εργοστάσια έκλεισαν λόγω κρουσµάτων. Σε εργοστάσιο των Γιαννιτσών µε 190 επιβεβαιωµένα κρούσµατα, ο πρόεδρος του συνδικάτου κατήγγειλε τα προφανή: τα ελλιπή εως ανύπαρκτα µέτρα προστασίας, τα γεµάτα λεωφορεία και τον συνωστισµό.

Νέα κρούσµατα εντοπίστηκαν σε Θήβα και Καβάλα σε εργοστασιακές µονάδες επεξεργασίας κρέατος, σε εργοστάσιο του Ασπρόπυργου που µετρά 34 κρούσµατα, σε πολλά εργοστάσια στα Οινόφυτα, στη Χαλκίδα και στο Κορωπί, ενώ το καλοκαίρι το κύµα έξαρσης του ιού στη Χαλκιδική εντοπίστηκε σε εργοστάσιο τροφίµων µε περισσότερους από 50 εργαζόµενους θετικούς. Στην Ευρώπη παρατηρείται η ίδια εικόνα, µε µεγάλο αριθµό κρουσµάτων να εντοπίζεται σε εργοστάσια και µονάδες παραγωγής σε Γερµανία και Βρετανία.

Κι όµως, υπάρχουν και χειρότερα από αυτά: η απόκρυψη κρουσµάτων είναι άλλη µια τακτική των εργοδοτών, αφού οι ίδιοι αρνούνται τους διαγνωστικούς ελέγχους για να µην κλείσει η παραγωγή, απειλώντας µάλιστα το προσωπικό µε απολύσεις!

Η εργατική τάξη πληρώνει βαρύ τίµηµα στον βωµό του κέρδους γιατί πολύ δύσκολα ένας εργαζόµενος µπορεί να διαθέσει τουλάχιστον 100 ευρώ για να κάνει τεστ αλλά και να επιβαρύνεται ο ίδιος µε τα έξοδα αγοράς µάσκας για την προστασία του – αυτή που τα ΜΜΕ αποκαλούν «ατοµική ευθύνη»… Η ευθύνη είναι ολοκληρωτικά κρατική· η ατοµική ευθύνη σταµατά το πρωί στα ΜΜΜ, όταν ο κόσµος στοιβάζεται λόγω περικοπών στα δροµολόγια.

Οι τραγικές ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναµικό στα δηµόσια νοσοκοµεία και οι ανύπαρκτοι και καθυστερηµένοι διαγνωστικοί έλεγχοι έχουν αποτελέσει «µηχανισµούς» εξάπλωσης του ιού στους εργαζόµενους των νοσοκοµείων. Πολλοί από τους νοσοκοµειακους γιατρούς και νοσηλευτές αναγκάζονται να δουλεύουν διπλή βάρδια ή υπερωρίες (εξαιτίας του µειωµένου προσωπικού) χωρίς να αµείβονται ανάλογα. Οπότε η ήδη επιβαρηµένη καθηµερινότητα των νοσοκοµειακών κινδυνεύει ακόµη περισσότερο µε τις παραπάνω κυβερνητικές πρακτικές, όπως συµβαίνει για παράδειγµα στα νοσοκοµεία Ιωαννίνων και Αγρινίου.

H προστασία της υγείας όλων µας θα πρέπει να µπει πάνω από τα καπιταλιστικά κέρδη. Η ανάγκη για περισσότερα τεστ σε εργαζοµένους αναδεικνύεται επιτακτική. Το δηµόσιο σύστηµα υγείας δεν θα αντέξει άλλη πίεση και η ουσιαστική ενίσχυσή του θα έπρεπε να ξεκινήσει… χθες, µε περισσότερους γιατρούς και νοσηλευτές, µε ειδικές µονάδες διαχείρισης της πανδηµίας, εφαρµόζοντας ειδικά πρωτόκολλα και λαµβάνοντας αξιόπιστα µέτρα προστασίας.

Οι ζωές µας πάνω από τα κέρδη τους!




Διπλωματικό chicken game ή πραγματικός κίνδυνος πολέμου;

Ελληνο-τουρκικός ανταγωνισμός για τις ΑΟΖ

 

Του Βαγγέλη Λιγάση

 

Ταυτόχρονα με την πανδημία του covid-19 και την εξελισσόμενη παγκόσμια οικονομική κρίση, μια άλλη απειλή υψώνει υψώνεται απέναντι στις εργαζόμενες τάξεις στην Ελλάδα και την Τουρκία: η απειλή του πολέμου. Όσοι έχουν μεγάλη εμπιστοσύνη στην ικανότητα του καπιταλισμού να λύνει τα περιφερειακά και παγκόσμια προβλήματα με τη διπλωματία, διαβεβαιώνουν με υπεροπτική σιγουριά ότι οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις «δεν θα αφήσουν ποτέ να γίνει κάτι τέτοιο», ξεχνώντας ότι η Συρία και η Λιβύη είναι δίπλα μας, ξεχνώντας ακόνη τι αποφεύχθηκε στο «παρά ένα» το 1996 στα Ίμια σε μια παγκόσμια και περιφερειακή συγκυρία πολύ λιγότερο «εκρηκτική». Υπάρχουν βέβαια και αυτοί που φοβούνται ντον πόλεμο, αλλά έχουν πάρει ήδη θέση… στα χαρακώματα υπέρ των «εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων». Υπάρχει, τέλος, η σκληρή και επίφοβη πραγματικότητα που κάνει οποιονδήποτε εφησυχασμό να ισοδυναμεί με έλλειψη επαφής με τα γεγονότα, τη σημασία τους και τη δυναμική τους.

Οι εργαζόμενες τάξεις και η Αριστερά δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τους τεράστιους κινδύνους που κρύβει ο ελληνο-τουρκικός ανταγωνισμός με τα ληθαργικά ανακλαστικά που προκαλεί η αίσθηση πως πρόκειται «απλώς» για ένα διπλωματικό chicken game.

Το «κουαρτέτο» και η Τουρκία

Το κουαρτέτο αυθαίρετου διαμοιρασμού των δικαιωμάτων εκμετάλλευσης στα διεθνή ύδατα της Ανατ. Μεσογείου Ελλάδας – Κύπρου – Αιγύπτου – Ισραήλ και ο αυθαίρετος, μονομερής από Ελλάδα και Κύπρο, καθορισμός ΑΟΖ, ακολούθησε η κατάθεση στον ΟΗΕ του (επίσης αυθαίρετου) τουρκο-λιβυκού συμφώνου για καθορισμό ΑΟΖ στην ίδια περιοχή, για να ξαναφουντώσει ο λιβυκός εμφύλιος, με φανερή πλέον εμπλοκή Ελλάδας και Αιγύπτου (υπέρ του στρατηγού Χαφτάρ) και Τουρκίας (υπέρ της κυβέρνησης της Τρίπολης) και με τη Γαλλία (που ασκεί δικαιώματα χρησικτησίας στην μισή Αφρική) να βομβαρδίζει την (κυβερνητική) βάση Αλ Ουατίγια.

Τις στρατιωτικές συμφωνίες – συμμαχίες της Ελλάδας με το Ισραήλ, της Ελλάδας με την Αίγυπτο και της Τουρκίας με την Λιβύη, ακολούθησε στρατιωτική συμφωνία της Ελλάδας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα!

Με βάση τα συμβόλαια εξόρυξης στην «κυπριακή» ΑΟΖ με Exxon, Total και ΕΝΙ, οι τρεις πολυεθνικές προχώρησαν σε δοκιμαστικές γεωτρήσεις οι οποίες «ολοκληρώθηκαν» άρον άρον μετά την περικύκλωσή τους από πολεμικά πλοία της Τουρκίας, της Γαλλίας και της Ιταλίας.

Πάνω από τα διαφιλονικούμενα «οικόπεδα» διεξάγονται διαδοχικά πολεμικές «ασκήσεις» Ελλάδας-Ισραήλ, Ελλάδας-Κύπρου, Τουρκίας-Β. Κύπρου και μετά την έμπρακτη αμφισβήτηση των «ελληνο-κυπριακών οικοπέδων» από το τουρκικό σκάφος Ορούτς Ρέις και τον συνωστισμό των στόλων Ελλάδας – Τουρκίας γύρω από αυτό (που οδήγησε και σε εμβολισμό τουρκικού πολεμικού) ακολούθησαν διαδοχικές (στα ίδια νερά και ανησυχητικά χρονικά κοντινές) navtex (δέσμευση διεθνών υδάτων για πολεμικές ασκήσεις) Ελλάδας και Τουρκίας. Το (πυρηνικό) γαλλικό αεροπλανοφόρο Σαρλ ντε Γκωλ περιπολεί μόνιμα στην Αν. Μεσόγειο και συνολικά οχτώ (8) χώρες αυξάνουν την στρατιωτική τους παρουσία στην περιοχή.

Διπλωματικά, μετά την κύρωση των συμφωνιών για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ με την Ιταλία και την συμφωνία για ΑΟΖ με την χούντα του στρατηγού Σίσι (Αίγυπτος), ακολούθησαν οι πρόσφατες δηλώσεις του υφ. Εξωτερικών των ΕΠΑ που «ανησυχεί» για την πολιτική της Τουρκίας και καταδίκασε «τις γεωτρητικές πρωτοβουλίες και το τουρκολιβυκό σύμφωνο». Με αυτές τις «πλάτες» και ακόμη περισσότερο αυτές της Γαλλίας (της ισχυρότερης στρατιωτικά χώρας της Ε.Ε.) ο Δένδιας δεν νιώθει υποχρεωμένος να «συρθεί» άμεσα σε οιαδήποτε διαπραγμάτευση˙ αντίθετα, απειλεί με ενδεχόμενο στρατιωτικής δράσης στην πρόσφατη σύνοδο των υπ. Εξωτερικών της Ε.Ε. για την κρίση στην ανατ. Μεσόγειο.

Μισές αλήθειες, ψέματα και τερατολογίες

Η καθεστωτική και μιντιακή προπαγάνδα που θέλει να εμφανίσει την Ελλάδα «μας» αμυνόμενη απέναντι στον «σουλτάνο» Ερντογάν (που κυβερνάει την Τουρκία με ισχυρή λαϊκή νομιμοποίηση από το 2002) είναι μισές αλήθειες, ψέματα και τερατολογίες. Στην πρόσφατη κρίση του Ορούτς Ρέις μιλούσαν για ελληνική υφαλοκρηπίδα (που είναι το μόνο θέμα που η Ελλάδα αναγνωρίζει από το 1974 προς διαπραγμάτευση με την Τουρκία – εξ ου και η απαγόρευση γεωτρήσεων ανατολικά της Θάσου), ελληνική ΑΟΖ (που δεν έχει κατατεθεί οπουδήποτε επίσημα όπως για παράδειγμα η τουρκο-λιβυκή) και για «κυριαρχικά δικαιώματα» που σκοπίμως συγχέουν τις ΑΟΖ (δηλαδή δικια΄λωματα εκμετάλλευσης σε διεθνή ύδατα) με τα θαλάσσια σύνορα (=χωρικά ύδατα, σήμερα 6 ν.μ.).

Μιλούν για διεθνές δίκαιο, για 200 ναυτικά μίλια (νότια του Καστελόριζου κ.λπ.), αποκρύπτοντας ότι η σύμβαση για το δίκαιο της θάλασσας του 1982 που επικαλούνται, αναγνωρίζει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ στα νησιά αλλά όχι με «πλήρη επήρεια» (άρθρο 3) και στις περιπτώσεις που υπάρχει διένεξη λόγω μεγάλης ακτογραμμής που διακόπτεται από ξένο νησί προβλέπει διμερείς κ.λπ. διαπραγματεύσεις ή προσφυγή στο αντίστοιχο για το δίκαιο της θάλασσας διεθνές δικαστήριο ή στο δικαστήριο της Χάγης (άρθρο 74 για τις ΑΟΖ και 83 για την υφαλοκρηπίδα αντίστοιχα). Η δε νομολογία του διεθνούς δικαστηρίου για το δίκαιο της θάλασσας σε αντίστοιχες διενέξεις (Γαλλίας-Καναδά, Ρουμανίας-Ουκρανίας το 2009, Νικαράγουας-Κολομβίας το 2012 και Μπαγκλαντές-Μιανμάρ το 2012) δεν «δικαιώνει» ούτε τις ελληνικές αξιώσεις ούτε το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο αντίστοιχα.

Γι’ αυτό και η ελληνική κυβέρνηση επικαλείται το διεθνές δίκαιο αρνούμενη να προσφύγει στα δικαιοδοτικά του όργανα! Υπερασπίζεται ωστόσο με φρεγάτες κάποιες ΑΟΖ που δεν έχουν επισήμως διακηρυχθεί και οριοθετηθεί (όπως και της Κύπρου) διακινώντας ανεπίσημα χάρτες και υπογράφοντας συμβόλαια εκμετάλλευσης με δυτικούς ενεργειακούς κολοσσούς για λογαριασμό των Ελλήνων πετρελαιάδων (και όχι μόνο). Αν αυτό δεν είναι πειρατεία, τότε άνετα το βαφτίζουμε περιβαλλοντική ευαισθησία… Η μόνη νομιμοποίηση βασίζεται στην υποστήριξη από τον «ανθό» της… διεθνούς νομιμότητας: τις ΗΠΑ, την Γαλλία, το κράτος-χωροφύλακα Ισραήλ, τον δικτάτορα της Αιγύπτου και την σκοταδιστική Σαουδική Αραβία και ΗΑΕ…

Ο ελληνικός υπο-ιμπεριαλισμός και το «κράτος-έδρα»

Πέρα από τις μπουρδολογίες των μίντια και των κατ’ επάγγελμα «πατριωτών», η πραγματικότητα είναι ότι η ελληνική αστική τάξη με την παράδοση του κοσμοπολιτισμού και το εργαλείο του κράτους-έδρας που της προσέφεραν οι εκάστοτε διεθνείς της συμμαχίες (1827, 1912, 1944), μετατρέποντας το 2010 την κρίση τραπεζών σε κρίση δημόσιου χρέους, χρεοκόπησε το ελληνικό κράτος (και τον λαό) 4 φορές αλλά δεν χρεοκόπησε ποτέ η ίδια. Άλλωστε, οι δύο μεγαλύτερες «ελληνικές» καπιταλιστικές ενώσεις, η ΕΕΕ (Ένωση Ελλήνων Εφοπλιστών) και ο ΣΕΒ (Σύλλογος Ελληνικών Βιομηχανιών), η μεν πρώτη συνεδριάζει στο Λονδίνο, η δε δεύτερη έχει πρόεδρο που δεν απασχολεί έναν (1) εργαζόμενο στην Ελλάδα!

Οι «πρωτοβουλίες» στην Κύπρο, η πάλαι ποτέ «φιλοαραβική» πολιτική που επέτρεψε στις ελληνικές τεχνικές εταιρείες να χτίσουν το μισό Μαγκρέμπ και Μέση Ανατολή, η «συστράτευση» με τους «προθύμους» σε όλες τις πρόσφατες ιμπεριαλιστικές εκστρατείες, οι υπέρογκες σε σχέση με το μέγεθος στρατιωτικές δαπάνες (στην Τρίτη θέση με κριτήριο το ποσοστ΄πο του ΑΕΠ στην Δύση), πρόσφατα το «Μακεδονικό», είχαν και έχουν ένα νόημα. Όχι τη χώρα-πελάτη όπως εννοεί το ΚΚΕ και σύμπασες οι «αριστερές» εξαρτησιακές – πατριωτικές θεωρίες της «Ψωροκώσταινας» (και των «σταδίων» προς τον «σοσιαλισμό»). Στην πραγματικότητα, για «ίδιον όφελος», η ελληνική αστική τάξη προσπάθησε και εν πολλοίς τα κατάφερε να λειτουργήσει ως «υποϊμπεριαλισμός» της «εγγύς Ανατολής» (Βαλκάνια – Αν. Μεσόγειος). Αυτός ο ρόλος αμφισβητήθηκε από την Τουρκία τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, με ορόσημο μετά την παράδοση του Οτσαλάν, την κρίση των Ιμίων το 1996. Ωστόσο, με την ευκαιρία της σταδιακής ανεξαρτητοποίησης της τουρκικής αστικής τάξης (ο επονομαζόμενος καπιταλισμός της Ανατολίας) από το δυτικό στρατόπεδο (αρχής γενομένης από την άρνηση χρησιμοποίησης της αμερικανικής βάσης του Ιντσιρλίκ στους βομβαρδισμούς του Ιράκ το 2003) και τη σχετική διάρρηξη των σχέσεων ΗΠΑ – Τουρκίας μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα απομάκρυνσης του «απείθαρχου» Ερντογάν το 2016, η «Ελλαδίτσα μας» είδε μια νέα ευκαιρία να πάρει «ρεβάνς» με τον EastMed και τις αυθαίρετες ΑΟΖ, σχεδιάζοντας (μετά την Ελλάδα των 5 θαλασσών και των 2 ηπείρων) την Ελλάδα Χ 4 (δηλαδή χωρικά πεδίο εκμετάλλευσης 4πλάσιο της έκτασης της ηπειρωτικής χώρας). Αυτή η στρατηγική ξεκίνησε όταν κυβερνούσαν οι «Σαμαροβενιζέλοι», κορυφώθηκε με τον «Τσίπρα-Τζίφρα» και την συνεχίζει τώρα ο «Κούλης».

Ο τουρκικός υποϊμπεριαλισμός

Για αντίστοιχους αντιδραστικούς σκοπούς, ο αντίπαλος «υποϊμπεριαλισμός» της Τουρκίας απαντά βάζοντας στο τραπέζι, αφενός την γεωστρατηγική της τοποθέτηση, αφετέρου το βάρος του οικονομικού και στρατιωτικού συσχετισμού δύναμης. Η Τουρκία με οχταπλάσιο πληθυσμό, πενταπλάσιο ΑΕΠ, τριπλάσια πολεμική μηχανή (9ος στρατός στον κόσμο, «εμείς» 20οί) δεν ήταν αναμενόμενο να αφήσει το δικαίωμα εκμετάλλευσης των 2/3 της Αν. Μεσογείου στην Ελλάδα (και την Κύπρο) αρκούμενη στο εναπομείναν δικαίωμα ψαρέματος με πετονιά από την ακτή…

Ο Ερντογάν έχοντας αποπληρώσει σχεδόν ολοσχερώς το δάνειο του ΔΝΤ από την οικονομική κρίση του 2001, έχοντας προσφέρει στον τουρκικό καπιταλισμό για 15 περίπου χρόνια διψήφιους ρυθμούς ανάπτυξης, από το 2016 και μετά προσπαθεί να αποφύγει την οικονομική κατάρρευση που πάνω της ισορροπεί η τουρκική οικονομία λόγω του νομισματικού πολέμου των ΗΠΑ («διεθνείς οίκοι» πιστοληπτικής αξιολόγησης κ.λπ.) και του αρνητικού ισοζυγίου εξωτ. πληρωμών που διαμόρφωσε η διεθνής οικονομική κρίση, προσφέροντας φθηνό χρήμα στην ισχυρή εσωτερική αγορά (8,5% επιτόκιο, όταν ο πληθωρισμός τρέχει με 12,5%), αλλά δεν μπορεί να αποφύγει την λαϊκή δυσαρέσκεια. Έτσι, καθόλου πρωτότυπα, «κατέφυγε» στον εθνικισμό καταστέλλοντας τα κουρδικά και αριστερά κόμματα (και για την εξασφάλιση των στρατηγών), ανοίγει την Αγιά Σοφιά ως τζαμί, ανακαλύπτει την «γαλάζια πατρίδα» κ.λπ.

Chicken game ή πραγματικός κίνδυνος πολέμου;

Είναι η σημερινή αντιπαράθεση των δύο υποϊμπεριαλισμών, κάποιο chicken game («παιχνίδι» κινδύνου που χάνει ο πρώτος που θα «στρίψει το τιμόνι»); Δεν έχουμε γίνει μάρτυρες παλιότερων αντίστοιχων κρίσεων που αποφεύχθηκαν την τελευταία στιγμή υπό το βάρος των εκατέρωθεν συνεπειών και τις παρεμβάσεις επιδιαιτητών, όπως με το «βυθίσατε το Χόρα» το 1977, την επιστράτευση με το Σισμίκ το 1987, την κρίση στα Ίμια (έναν πραγματικά «κωλόβραχο») το 1996 κ.λπ.;

Δυστυχώς, εκτιμούμε ότι ο κίνδυνος πολέμου είναι άμεσος και πραγματικός για δύο λόγους:

Ο πρώτος είναι ότι μιλάμε για επιβεβαιωμένα κοιτάσματα όπου πάνω στις «πειρατικές» ΑΟΖ της Ελλάδας και της Κύπρου έχουν υπογραφεί συμβόλαια με ενεργειακούς κολοσσούς και για την ενεργειακή απεξάρτηση της Δυτ. Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο με τον αγωγό EastMed. Χρειάζονται πολύ περισσότερα για την διασφάλισή τους από τις κρουαζιέρες που έκανε ο Λάτσης στον Μπους παλιότερα για την υλοποίηση του αγωγού Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολης π.χ.

Ο δεύτερος είναι ότι η μακριά, βαθιά, δομική οικονομική κρίση του καπιταλισμού που βιώνουμε την τελευταία δεκαετία ανοίγει τον «ασκό του Αιόλου» σε ό,τι αφορά το εύρος και την ποιότητα των ανταγωνισμών σε έναν κόσμο ήδη πολυπολικό, όπου το παραμικρό επιπλέον περιθώριο κέρδους δεν αφήνει καμία αναστολή όχι μόνο για την περιβαλλοντική καταστροφή που θα σημάνει η εξόρυξη επιπλέον υδρογονανθράκων αλλά ούτε για ενδεχόμενα ρίσκα πολεμικών συρράξεων. Επιπλέον, της απληστίας τους για κάθε ίντσα εδάφους, θάλασσας ή αέρα που θα τους κάνει πλουσιότερους (δεν γνωρίζουμε πλην της κρατικής νορβηγικής εταιρείας εξορύξεων καμία χώρα που διαθέτει υδρογονάνθρακες στην οποία ο λαός της να ωφελήθηκε από την ύπαρξή τους), δεν πρέπει να παραγνωρίζεται το ενδεχόμενο «ατυχήματος»…

«Ατύχημα» ήταν ο ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 που ξεκίνησε από την χρεοκοπημένη (και τότε) Ελλάδα με ατάκτους από τον «εθνικό οίστρο» κάποιας «Εθνικής Εταιρείας» (του «εθνικού» ιστορικού Παπαρρηγόπουλου κ.λπ.), που κατέληξε με τα τουρκικά στρατεύματα να σταματήσουν έξω από την Αθήνα, στην πληρωμή πολεμικών αποζημιώσεων και στον Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο (που έδρευε στο σημερινό Προεδρικό μέγαρο, με τα γνωστά στους παλαιούς «μονοπώλια» και έληξε το… 1978). «Ατύχημα» ήταν και το πραξικόπημα του Σαμψών στην Κύπρο το 1974, από τους στριμωγμένους από την πολιτικοοικονομική κρίση καραβανάδες. «Ατύχημα» ήταν και ο παρ’ ολίγο πόλεμος Ελλάδας-Τουρκίας το 1996, όταν μετά από «αυθόρμητα» ανεβοκατεβάσματα σημαιών από «δημοσιογράφους» κ.λπ. σε έναν «κωλόβραχο», ο τότε ΓΕΕΘΑ ναύαρχος Λυμπέρης θεώρησε καλό το timing (υπεροπλία του ελληνικού στόλου) για ξεκαθάρισμα του «προστάτη» περιοχής. «Ατυχήματα» ονομάζουν όλα αυτά που συμβαίνουν από κρατικούς ή παρακρατικούς μηχανισμούς που η ίδια αστική τάξη «στήνει» αλλά αυτονομούνται περιστασιακά και την κρίσιμη στιγμή.

«Ατύχημα» είναι που δύο συμμορίες (η ελληνική και η τουρκική αστική τάξη) βαδίζουν μέρα με τη μέρα, σκαλοπάτι με σκαλοπάτι σε σύγκρουση (έστω πρόσκαιρη, μια χαρά τα ξαναβρίσκουν στις μπίζνες), γνωρίζοντας ότι θα μας χρησιμοποιήσουν σαν κρέας για τα κανόνια, υποζύγια για την «επιμελητεία», φορολογούμενους για το κόστος κ.λπ., ενώ εμείς κοιτάζουμε μουδιασμένα, χωρίς να φωνάζουμε, να ουρλιάζουμε, να συγκρουόμαστε με τη «δική μας» συμμορία για να αποφύγουμε την καταστροφή.

Το να καταγγέλλουμε γενικόλογα, επικαλούμενοι το διεθνές «δίκαιο», ευχόμενοι την «ειρήνη», όπως έκανε το Μερα25 στην πρόσφατη συζήτηση στη Βουλή για την επικύρωση της ελληνο-ιταλικής και ελληνο-αιγυπτιακής συμφωνίας, προτρέποντας όμως σε διμερείς διαπραγματεύσεις (όπως προβλέπεται είδαμε στα σχετικά άρθρα του δικαίου των θαλασσών) δεν αρκεί. Ακόμα χειρότερα, το ΚΚΕ και κομμάτι της σταλινογενούς πατριωτικής αριστεράς μιλάει για «μη αλλαγή των συνόρων» αλλά μέμφεται την κυβέρνηση Μητσοτάκη για «ενδοτισμό» (δηλαδή ότι μπορεί να προσέλθει σε διαπραγματεύσεις αντί για πόλεμο) και ζητάει (στην ίδια συζήτηση της Βουλής) επέκταση των χωρικών υδάτων και στο Αιγαίο στα 12 ναυτικά μίλια (δηλαδή αλλαγή συνόρων).

Το μεγαλύτερο «ατύχημα» ορίζεται από την φρίκη του πολέμου όπως την βίωσαν σε αυτό που περιγράφεται ως «μικρασιατική καταστροφή» όχι μόνο από την πλευρά του ηττημένου ελληνικού ιμπεριαλισμού (φόνοι, ξερίζωμα, προσφυγιά, φτώχια), αλλά και από την πλευρά των Τούρκων ιθαγενών που έζησαν τα ίδια και χειρότερα στην τριετία της ελληνικής κατοχής και που η ζωή τους δεν βελτιώθηκε με το ξερίζωμα των «χριστιανών» συμπατριωτών τους. Τότε, οι σύντροφοί μας κομμουνιστές στοχοποιούσαν τον ελληνικό και όχι τον τουρκικό εθνικισμό, υποσκάπτοντας το «αξιόμαχο» του στρατού και περνούσαν στρατοδικεία και εκτελεστικά αποσπάσματα για να πρωταγωνιστήσουν μετά στον αγώνα για αξιοπρεπή ζωή («παλαιοπολεμιστές», Παντελής Πουλιόπουλος).

Σήμερα, πρέπει να χτυπήσουμε τις καμπάνες κινδύνου, να εξηγήσουμε ότι δεν έχουμε τίποτε να κερδίσουμε από μια νίκη της αστικής «μας» τάξης˙ ότι η διαμάχη δεν είναι για εδάφη και κατοχές («τι θα κάνεις άμα θα έρθει ο Τούρκος στο νησί»…) αλλά για ποσοστά εκμετάλλευσης μεγαλοεταιρειών˙ να παλέψουμε για εργασιακά δικαιώματα και ανθρώπινη ζωή τώρα και όχι από μια υποτιθέμενη «πίτα» που πρέπει να μεγαλώσει για να φτάσουν μερικά ψίχουλα και σε μας˙ να αντιταχθούμε σε νέες περιβαλλοντικές καταστροφές που θα κάνουν αβίωτη τη γη για τα παιδιά μας˙ να σπάσουμε με τέτοιου τύπου αγώνες το μέτωπο «εθνικής ομοψυχίας», ώστε να σκεφτούν δύο φορές πριν πάρουν οποιοδήποτε ρίσκο πάνω στις πλάτες και τις ζωές μας˙ οι δύο γαλλικές φρεγάτες που συμφωνήθηκαν και οι υπόλοιποι εξοπλισμοί που σχεδιάζονται, να μείνουν στα χαρτιά. Όπως το έθεσε μια γιαγιά στο Καστελόριζο μπροστά από το μαρκούτσι ενός (εμβρόντητου) δημοσιογράφου, «εμείς παιδί μου τα τουρκικά πολεμικά δεν τα φοβόμαστε, τα έχουμε συνηθίσει, έναν γιατρό θέλουμε, έναν γιατρό»…

Σήμερα, γιατί με ή χωρίς θερμά επεισόδια, ο εθνικισμός και ο μιλιταρισμός μπορεί να κάνει οποιαδήποτε διεκδίκηση σχεδόν αδύνατη αύριο.

Παραπομπές:

(1) για περισσότερα βλ. https://www.redtopia.gr/%ce%bf%ce%b9-%ce%b1%ce%bf%ce%b6-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%b1-%cf%80%ce%b5%ce%b9%cf%81%ce%b1%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ac-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%bc%ce%b5%cf%83%ce%bf%ce%b3%ce%b5%ce%af%ce%bf/).




Η ανασκόπηση μιας πανδημίας

του Γιάννη Νικολοπούλου

 

Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, στην επίσημη ιστοσελίδα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) για την covid-19, έχουν καταγραφεί 25.327.098 ασθενείς και 848.255 νεκροί από την πανδημία του νέου κορωνοϊού.Η αναλογία των θανάτων σε σχέση με το σύνολο των ασθενών φτάνει το 3,37% και βρίσκεται στο «κατώφλι» των αντίστοιχων, εκτιμώμενων νεκρών από τη μεγάλη επιδημία της καταχρηστικά λεγόμενης «ισπανικής γρίπης» το 1918-1919. Αν δεχθούμε ως αληθείς ή πολύ κοντά στην πραγματικότητα τις προβλέψεις ορισμένων επιστημόνων και στην περίπτωση που οι ερευνητικές προσπάθειες για ένα αποτελεσματικό εμβόλιο αποβούν άκαρπες, όπως έχει συμβεί στο παρελθόν με όλους τους υπόλοιπους κορωνοϊούς, περίπου το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού πρόκειται να νοσήσει από τον κορωνοϊό, μέσα στα επόμενα δύο-τρία(;) χρόνια, δηλαδή περίπου τα 3 δισεκατομμύρια και ακόμη 37 εκατομμύρια των κατοίκων του πλανήτη σήμερα. Αν η θνησιμότητα παραμείνει στο 3,37% και ανεξάρτητα από την πιθανότητα να υπάρξουν σοβαρές ή και πιο «δύσκολες» μεταλλάξεις του ιού, τότε και υπό το πρίσμα αυτών των προβλέψεων οι θάνατοι θα μπορούσε να αγγίξουν τα 100 εκατομμύρια 110 χιλιάδες – πάνω από δύο φορές τους νεκρούς του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ένα, σίγουρα, εφιαλτικό και απευκταίο σενάριο. Για να το αποφύγουμε, όμως οφείλουμε να φωτίσουμε ορισμένες, λίγο-πολύ, άγνωστες φάσεις της μέχρι στιγμής εξέλιξης της πανδημίας στην υφήλιο και ειδικότερα στην Ευρώπη και για την ακρίβεια, στα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Ένας ‘πόλεμος’ από σώμα σε σώμα

Στους πρώτους οκτώ μήνες της πανδημίας και ο ΠΟΥ σε γενικές γραμμές και οι κυβερνώντες ειδικά του λεγόμενου δυτικού κόσμου, που έχει το υποτιθέμενο, καπιταλιστικό  προβάδισμα, στην οικονομία, την πολιτική, τις υποδομές, τα συστήματα υγείας και ασφάλισης, ακόμη και μετά από κοντά σαράντα χρόνια εφαρμοσμένου νεοφιλελευθερισμού πιάστηκαν απροετοίμαστοι για το τσουνάμι που χτυπά σε αλλεπάλληλα κύματα τα κράτη και αποδιοργανώνει την οικονομία, τη δημόσια υγεία και την κοινωνική ζωή.

Ευθύς εξαρχής τέθηκε το ζήτημα αν ο «πόλεμος» που διεξάγεται, στρέφεται εναντίον του ιού ή εναντίον των ανθρώπων με τα στρατοκρατικής φύσης μέτρα που έλαβαν σχεδόν αμέσως και σχεδόν στο σύνολο τους οι χώρες, που επλήγησαν βαρύτερα από την πανδημία και σε μεγάλο βαθμό ανέστειλαν δημοκρατικές και φιλελεύθερες κατακτήσεις. Χωρίς την επιστημονική έρευνα που θα οδηγεί σύντομα σε εμβόλια και φάρμακα με ακαριαία επίδραση, οι «μάχες» διεξάγονται από σώμα σε σώμα και από τις ιδιωτικές, κοινωνικές συναναστροφές στους δημόσιους και μαζικούς χώρους. Με διαλυμένο και αφυδατωμένο το κοινωνικό κράτος της μεταπολεμικής, κεϋνσιανής συναίνεσης, ειδικά στον τομέα της περίθαλψης και της πρόνοιας, ο «πόλεμος» λαμβάνει χώρα με περιορισμένα «όπλα» και μέσα, καθώς πολλά εξ αυτών (νοσοκομεία, έμφαση στις ανθρωπιστικές σπουδές υγείας, προσωπικό, κεφάλαια και χρηματοδότηση) είχαν θυσιαστεί το προηγούμενο διάστημα στον βωμό της νεοφιλελεύθερης ορθοδοξίας και τις κατά προτεραιότητα εξυπηρέτησης του τραπεζικού χρέους που κατέστη δημόσιο και κρατικό μετά το 2008.

Οι κυβερνήσεις έπαιξαν σχεδόν ταυτόχρονα, ειδικά στη Δυτική Ευρώπη, με (αρχικές) εξαιρέσεις τη Μεγάλη Βρετανία, την Ολλανδία και τη Σουηδία, και όσο κυρίως οι νεκροί αυξάνονταν με ταχείς ρυθμούς, το χαρτί του λοκντάουν – με καταστροφικά αποτελέσματα για την οικονομία, που ουδέποτε βγήκε πλήρως από τον βαθύ λάκκο της κρίσης των ετών 2008-2010. Παράλληλα, πρωθυπουργοί, πρόεδροι και βασιλιάδες βγήκαν πλειστάκις στις τηλεοπτικές και διαδικτυακές οθόνες για να «ενημερώσουν» και να νουθετήσουν τους λαούς για τη νέα κατάσταση και την «επιστημονική» αντιμετώπιση της νόσου, που άρχισε να σπέρνει χιλιάδες θύματα. Η σχεδόν ταυτόχρονη κατάρρευση στη ζήτηση, την παραγωγή και τις τιμές του πετρελαίου, που παραμένει όχι απλώς το καύσιμο του καπιταλισμού, αλλά το πολυτιμότερο στοιχείο όλων των οικονομιών στην υφήλιο αποτέλεσε την αφετηρία για την επανεξέταση της στο περίπου καθολικής απαγόρευσης και του γενικού λουκέτου και την αναζήτηση άλλων μεθόδων περιορισμού της διασποράς του ιού. Και κάπως έτσι η άρση του λοκντάουν και η επανεκκίνηση και της οικονομίας και της κατανάλωσης του μαύρου χρυσού συνδυάστηκε σε μεγάλο βαθμό με τη φετιχοποίηση της μάσκας ως ελάχιστο μέσο ετεροπροστασίας και περιορισμού της διασποράς του ιού στον δημόσιο χώρο.

Το λοκντάουν και οι ‘αόρατοι ασθενείς’ του κόσμου της εργασίας

Την ίδια στιγμή, από τις αρχές του Απρίλη, κράτη όπως η Γερμανία που βασίζουν τον καπιταλισμό της γεωργίας και της κτηνοτροφίας στην εποχική μεταναστευτική κινητικότητα από την Ανατολική Ευρώπη (Πολωνία, Ρουμανία, Βουλγαρία) βρέθηκαν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση – «η μάχη των σπαραγγιών» όπως ονομάστηκε κωδικοποιημένα και δημοσιογραφικά η γερμανική, ομοσπονδιακή τακτική για την ανάταξη της αγροτικής παραγωγής μέσω της μεταναστευτικής εργασίας και στον κυκλώνα της πανδημίας, έφερε τις πρώτες, κραυγαλέες αντιφάσεις εντός της ΕΕ για τις «βέλτιστες πρακτικές» στην αντιμετώπιση του νέου ιού. Την ώρα που εκατομμύρια Δυτικοευρωπαίων πολιτών διατάζονταν να παραμείνουν στα σπίτια τους, να περιορίσουν τις κοινωνικές τους επαφές, να προσδιορίσουν τις εξόδους τους αποκλειστικά για τον ανεφοδιασμό των ραφιών και των ψυγείων τους σε τρόφιμα και αγαθά πρώτης ανάγκης, να εργαστούν εξ αποστάσεως και διά του διαδικτύου, να ανεχθούν και να αντέξουν τη νέα, δυστοπική κατάσταση, περίπου 80.000 Ρουμάνοι εργάτες γης, σε σχέση με τους 340.000 της άνοιξης του 2019, στοιβάζονταν σε έκτακτες πτήσεις τσάρτερ, ώστε να σώσουν τη γερμανική γεωργία από μια άνευ προηγούμενου καταστροφή.

Στις 26 Απριλίου, περίπου 200 μετανάστες εργάτες βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊό σε σφαγεία χοίρων στο Μπίρκενφελντ της Ρηνανίας-Παλατινάτου και αμέσως ξεκίνησε ένα εκνευριστικό blame game ανάμεσα στο Βερολίνο και το Βουκουρέστι για το ποια κυβέρνηση ευθυνόταν για τη διασπορά του ιού ανάμεσα στον μεταναστευτικό πληθυσμό των εργατών – η γερμανική ή η ρουμανική; Και ποιος φορέας, ποιο κράτος, ποια κυβέρνηση όφειλε να κάνει μοριακά τεστ ώστε να εξακριβωθούν και να απομονωθούν οι πιθανοί ασθενείς, ανεξαρτήτως συμπτωμάτων, για να μη διασπείρουν τον ιό εν αγνοία τους στους χώρους εργασίας και διαμονής τους;

Αυτό το φαινομενικά ασήμαντο γεγονός αποτέλεσε ουσιαστικά το πρελούδιο όσων ακολούθησαν πρώτα στους μαζικούς και βιομηχανικής κλίμακας και εκμετάλλευσης χώρους δουλειάς, ειδικά στον τομέα της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της αλιείας και εν συνεχεία στον τουρισμό σε όλη την Ευρώπη. Πέρα από τις γενικόλογες και απολύτως ανεφάρμοστες σε συνθήκες καταναγκαστικού και αναπόφευκτου συνωστισμού οδηγίες για την κοινωνική αποστασιοποίηση, τη χρήση μάσκας και την προσωπική υγιεινή, οι κυβερνήσεις, τα συστήματα υγείας, ο λεηλατημένος από τους ιδιώτες ασφαλιστικός τομέας εργαζομένων και συνταξιούχων αρνούνταν σε γενικές γραμμές να αναλάβουν το κόστος για τη διεξαγωγή μαζικών ελέγχων με μοριακά τεστ ανάμεσα στους εργαζόμενους, μετανάστες και γηγενείς, που μετακινούνταν και δούλευαν από τα χωράφια έως τα ράφια των σουπερμάρκετ κατά τη διάρκεια του λοκντάουν. Με αυτόν τον τρόπο και αυτομάτως, ένα σημαντικό, ίσως το σημαντικότερο «όπλο» στη συγκυρία έμενε αχρησιμοποίητο και πεταμένο στα αζήτητα της μονεταριστικής δημοσιονομική πειθαρχίας.

Η επιλογή αυτή που είχε ελάχιστες, φωτεινές εξαιρέσεις σε συγκεκριμένα κρατίδια ή επαρχίες της Γερμανίας, της Ολλανδίας και της Γαλλίας έδειξε σύντομα τα δόντια της – στη Βόρεια Ρηνανία- Βεστφαλία, περίπου 800 κρούσματα ανάμεσα στους μετανάστες εργάτες κτηνοτροφίας και σφαγής βοοειδών και χοίρων και ακόμη 560 ανάμεσα στους μόνιμους κατοίκους οδήγησαν στο πρώτο, τοπικό λοκντάουν σχεδόν αμέσως μετά τη σταδιακή άρση του προηγηθέντος γενικού. Στη Λέριδα της Καταλονίας, η συγκομιδή φρούτων και λαχανικών σταμάτησε για περίπου τρεις εβδομάδες όταν διαπιστώθηκαν εκατοντάδες ασθενείς τόσο ανάμεσα στους ανειδίκευτους μαροκινούς εργάτες γης όσο και ανάμεσα στους εξειδικευμένους καταλανούς και ανδαλουσιανούς εργάτες βιομηχανίας της περιοχής. Η ίδια κατάσταση επικράτησε και στη βιομηχανία κρέατος στην Καβάλα και τη μονάδα επεξεργασίας προϊόντων ελαιόκαρπου στον Πολύγυρο της Χαλκιδικής – κανένας φορέας, ούτε οι ίδιες οι επιχειρήσεις δεν είχαν προγραμματίσει μαζικά, προληπτικά τεστ ανάμεσα στους εργαζομένους τους, με αποτέλεσμα ο κορωνοϊός να καλπάσει στις εγκαταστάσεις με δεκάδες ασθενείς και ένα σχεδόν αυτόματο και πολυήμερο λουκέτο.

Η μήτρα του κακού για τον τουρισμό ήταν τα τεστ που δεν έγιναν

Το ζήτημα του ποιος, πότε και με ποιο κόστος κάνει τα προληπτικά, μοριακά τεστ αποτέλεσε την πανευρωπαϊκή ρίζα της αναζωπύρωσης της πανδημίας με άξονα τον τουρισμό. Από τις 4 έως τις 18 Μαΐου, ακόμη και αεροπορικές εταιρείες, όπως η ισπανική Iberia, θεωρούσαν προαπαιτούμενο το «υγειονομικό διαβατήριο»-αρνητικό τεστ για τους ταξιδιώτες τους, ενώ η πληρότητα των αεροσκαφών τους δεν θα ξεπερνούσε το 40-45% για λόγους υγειονομικής ασφαλείας και ανεξάρτητα από τη χρήση μάσκας. Όλα άλλαξαν στις διαδοχικές τηλεδιασκέψεις των ευρωπαίων ηγετών, όταν και με «λαγό» την ελληνική κυβέρνηση της ΝΔ, το ζήτημα του ποιος πληρώνει και πότε πραγματοποιεί τα τεστ μετατοπίστηκε στα κράτη υποδοχής τουριστών, που με «δειγματοληπτική» ευχέρεια θα κρατούσαν το κόστος του τελικού αριθμού τεστ σε χαμηλά επίπεδα,, αποφεύγοντας ταυτόχρονα και πολύ βολικά να αποκαλυφθεί ένας σημαντικός αριθμός ασθενών, κυρίως ασυμπτωματικών, ανάμεσα στους τόσο πολύτιμους οικονομικά και καταναλωτικά τουρίστες. Με αυτήν την πυξίδα, τα κράτη-μέλη της ΕΕ ουσιαστικά αποδέχτηκαν ότι μπροστά στην ολοκληρωτική καταστροφή της τουριστικής οικονομίας θα υπήρχε «σημαντική» αλλά και «ελεγχόμενη» αύξηση ασθενών και κρουσμάτων. Σε γενικές γραμμές, πρώτα η Γαλλία, εν συνεχεία η Ελλάδα και κατόπιν η Ολλανδία διαψεύστηκαν στις προβλέψεις τους. Στο ίδιο πλαίσιο, και πάντα με την ελληνική κυβέρνηση «μπροστάρη», αεροπορικές εταιρείες και διεθνή πρακτορεία, που αντιδρούσαν στις ποσοστώσεις επιβατών, όπως η Lufthansa και η TUI, πέτυχαν την αναθεώρηση των σχετικών, αρχικών σκέψεων, με όχημα τη γενική χρήση μάσκας και τη… σύντομη παραμονή (!) των ταξιδιωτών μέσα στο κάθε αεροσκάφος.

Στην Ελλάδα, μάλιστα, οι ελπίδες για αναθέρμανση του τουρισμού μέσω των γειτονικών βαλκανικών χωρών, που υποτίθεται ότι είχαν εξίσου καλές επιδόσεις στη συγκράτηση της εξάπλωσης κατά την περασμένη άνοιξη, σύντομα διαψεύστηκαν πανηγυρικά, καθώς η πολιτική επιλογή να διεξαχθούν πολύ λίγα τεστ αναφορικά με τον γενικό πληθυσμό και όχι με τον αριθμό των επιβεβαιωμένων ασθενών, υπήρξε διαβαλκανικός κανόνας. Αποτέλεσμα ήταν η φαινομενική παραδοξότητα, χώρες όπως η Βόρεια Μακεδονία, η Σερβία, η Αλβανία και η Βουλγαρία να έχουν ένα «μπουμ» κρουσμάτων σχεδόν 10-15 μέρες μετά την άρση των λοκντάουν, με συνέπεια να τιναχτεί στον αέρα ο τουριστικός προγραμματισμός και να αναστραφεί επί τα χείρω το όποιο «καλό» κλίμα είχε διαμορφωθεί με όρους καταρχάς επικοινωνίας και διαφήμισης – στις 11 Ιουλίου με επτά θετικούς ασθενείς ανάμεσα στους Σέρβους τουρίστες της Εύβοιας και ακόμη 2 στη Φωκίδα, περίπου 5.000 επισκέπτες από τη γειτονική χώρα κατ’ ουσίαν απελάθηκαν ως ανεπιθύμητοι από την Κεντρική Ελλάδα, με τον φόβο της ύπαρξης περισσότερων ασθενών ανάμεσα τους.

Από κει και έπειτα, η ραγδαία αύξηση των κρουσμάτων στις μαζικές εκδηλώσεις διασκέδασης και τα πολυσύχναστα και δημοφιλή νησιά αρχικά των Κυκλάδων εξανάγκασε την κυβέρνηση να θεσπίσει μερικές προϋποθέσεις «υγειονομικού διαβατηρίου» για συγκεκριμένες χώρες (Σουηδία, Τσεχία, Ισπανία, Βέλγιο, Ολλανδία), ενώ ταυτόχρονα ο μεγαλύτερος tour operator της Ευρώπης, η TUI, ξεκαθάριζε εκ νέου ότι δεν επρόκειτο να επωμιστεί το κατά μέσο όρο κόστος των 40 ευρώ για κάθε τεστ πελάτη της, το οποίο προαπαιτούσαν πλέον οι ελληνικές αρχές. Και κάπως έτσι η τουριστική σεζόν με την σφραγίδα της TUI έληξε ακόμη πιο πρόωρα από τις συνθήκες state of mind που διαφήμιζε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από το ηλιοβασίλεμα της Σαντορίνης. Ο τουρισμός κατά τους tour operators και τις αεροπορικές εταιρείες θα μπορούσε να είναι state of mind και σε ικανή απόσταση πια από την Ελλάδα, αλλά σε καμία περίπτωση, state of a negative coronavirus test.

Κατά σύμπτωση, την ίδια ακριβώς ημέρα που η Ελλάδα έδιωχνε σχεδόν κλωτσηδόν Σέρβους τουρίστες από την Στερεά και την Εύβοια, και ο ΠΟΥ επανερχόταν στο θέμα των τεστ. Με κατεπείγουσα ανακοίνωση του και με αξιολογική σειρά προτεραιότητας, ο διεθνής οργανισμός καλούσε τα κράτη να προχωρήσουν πρώτα σε μαζικά τεστ στον γενικό πληθυσμό ως «προληπτικό μέτρο στην καταπολέμηση της διάδοσης», κατόπιν σε σύντομα και γρήγορα τεστ ιχνηλάτησης «στις κοινωνικές επαφές των επιβεβαιωμένων κρουσμάτων» και εν συνεχεία στη θέσπιση γενικής υποχρέωσης «για τη χρήση υφασμάτινης μάσκας στους δημόσιους χώρους». Η ανακοίνωση εν πολλοίς αγνοήθηκε για τις επόμενες τρεις-τέσσερις εβδομάδες με εξαίρεση συγκεκριμένες χώρες όπως η Γερμανία που ούτως ή άλλως έχει αναγάγει τα τεστ σε κεντρικό σημείο της αντιπανδημικής πολιτικής της.

Το αμέσως χειρότερο στοιχείο είναι ότι μόλις πριν από μια εβδομάδα, ο ΠΟΥ επανήλθε στο θέμα ενόψει του ανοίγματος της χειμερινής οικονομίας και των σχολικών μονάδων ανακρούοντας πρύμναν – για τον επικεφαλής του Γραφείου Εκτάκτων Καταστάσεων, Μάικ Ράιαν «τα τεστ στον γενικό πληθυσμό δεν έχουν αποδειχθεί πάντα χρήσιμα και στοίχισαν πολλούς πόρους». Προφανώς ούτε η δήμαρχος του Παρισιού, Αν Ινταλγκό ούτε και η δήμαρχος του Άμστερνταμ, Φέμκε Χάσελμα διαβάζουν…. ΠΟΥ, τουλάχιστον στις τελευταίες κυβιστήσεις του, γιατί θεώρησαν σκόπιμο να προχωρήσουν τις προηγούμενες μέρες σε γενικευμένα και δωρεάν τεστ ανάμεσα στους κατοίκους και τους επισκέπτες των δήμων τους, σε μία ακόμη μεγάλη και μαζική προσπάθεια να ανιχνευτεί και να τιθασευτεί η εξάπλωση του κορωνοϊού που ταλανίζει τις δύο πόλεις και λόγω του τουρισμού.

Οι μαθητές και ο ιός στα ‘κτήρια-κοτέτσια’ της νεοφιλελεύθερης και αντιεκπαιδευτικής Ευρώπης

Μέσα σε αυτό το κλίμα, το άνοιγμα των σχολείων στην Ευρώπη  αποτελεί τη νέα λυδία λίθο εν μέσω πανδημίας. Στην Ιταλία, η υπουργός Παιδείας, Λουτσία Ατσολίνα κατάφερε να αποσπάσει μέσα σε μερικές εβδομάδες, 2,5 δις ευρώ ως «προίκα» για τα σχολεία και τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, ποσό που ο «πεντάστερος» προκάτοχος της, Λορέντσο Φιοραμόντι, που κατήγγειλε σταθερά «την αναξιοπιστία του εκπαιδευτικού μας συστήματος και την αθλιότητα των σχολικών μας κτηρίων», όσο και αν προσπάθησε στις ενδοκυβερνητικές διενέξεις της κυβέρνησης Κόντε, ουδέποτε είδε στον κρατικό προϋπολογισμό, με αποτέλεσμα να παραιτηθεί από το κυβερνητικό σχήμα, τον περασμένο Δεκέμβριο. Η πανδημία ανέτρεψε εν μέρει τη μονεταριστική κληρονομιά των κυβερνήσεων Μόντι-Τζεντιλόνι – στην Ιταλία ανοίγουν περίπου 4.000 νέες αίθουσες διδασκαλίας και προσλαμβάνονται 50.000 εκπαιδευτικοί όλων των βαθμίδων, ώστε όπως δήλωσε η υπουργός «οι μαθητές να μην επιστρέψουν σε τάξεις-κοτέτσια» – ανάγκα και οι Ιταλοί υπουργοί πείθονται ότι χρειάζεται επεκτατική και επιθετική κοινωνική εν ευρεία έννοια πολιτική για να αντιμετωπιστεί ο ιός χωρίς να ξεχαρβαλώνονται η οικονομία και η κοινωνική συνοχή.

Στην Ελλάδα, η ομόλογος της Ατσολίνα, Νίκη Κεραμέως εξέδωσε έναν «25λογο» για τη νέα, σχολική χρονιά, της οποίας η ακριβής ημερομηνία έναρξης προσδιορίστηκε στις 14 Σεπτεμβρίου, έπειτα από ένα κουραστικό «κρυφτούλι» με τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους γονείς, έναν «25λογο» στον οποίον περισσεύουν οι διαταγές και τα πρόστιμα για τη χρήση μάσκας, ενώ ομολογείται ο πραγματικός σκοπός για το όπως-όπως άνοιγμα των σχολείων – ο σκοπός δεν είναι η μόρφωση, η εκπαίδευση και ο εφοδιασμός με κοινωνικές και μαθησιακές δεξιότητες των παιδιών και των εφήβων, αλλά η επιστροφή των γονιών στη «φυσική» και «εκ του σύνεγγυς» εργασία και η προστασία των ηλικιωμένων από την επέκταση του ωραρίου στα ολοήμερα σχολεία. Τα παιδιά και οι έφηβοι αντιμετωπίζονται από το υπουργείο Παιδείας ως εν δυνάμει «υγειονομικές χειροβομβίδες» που μπορεί να απασφαλίσουν και να διασπείρουν ανεξέλεγκτα τον ιό και όχι ως άνθρωποι και προσωπικότητες εν εξελίξει, υπό διαμόρφωση και σε διαρκή αναζήτηση και ανακάλυψη του εαυτού, της γνώσης και του κοινωνικού περιβάλλοντος.

Η αμέσως επόμενη «πρωτοτυπία» στην Ελλάδα έγκειται στο γεγονός ότι το μέλος της επιτροπής ειδικών, που συμβουλεύει την κυβέρνηση, καθηγητής λοιμωξιολογίας, Νίκος Σύψας έκρινε σκόπιμο να προσδιορίσει πριν από την ημερομηνία έναρξης της φετινής σχολικής χρονιάς, ημερομηνία νέου λοκντάουν (!) στα σχολεία, «κάποια στιγμή μέσα στον Δεκέμβριο» – και προφανώς πριν από τις χριστουγεννιάτικες διακοπές και ανάλογα με τις εξελίξεις, τους αριθμούς και την επιθετικότητα της πανδημίας.

Σε κάθε περίπτωση, οι αντιδράσεις της εκπαιδευτικής κοινότητας στην Ελλάδα έχουν ήδη ξεκινήσει, καθώς ούτε ένα μίνιμουμ σχέδιο αλά Ιταλία δεν βρίσκεται στα σκαριά – με περισσότερες αίθουσες και περισσότερους εκπαιδευτικούς, ώστε να τηρηθούν αποστάσεις και να επέλθει «αραίωση» του μαθητικού πληθυσμού, σε συνδυασμό με τους κανόνες προσωπικής υγιεινής και γενικής καθαριότητας και την προληπτική διεξαγωγή μοριακών τεστ σε μαθητές, δασκάλους, καθηγητές και φοιτητές, διεξαγωγή που είναι εντελώς εκτός κυβερνητικών πλάνων, παρά το γεγονός ότι τα κρούσματα ειδικά ανάμεσα σε μετόχους της πανεπιστημιακής διαδικασίας έχουν ήδη κάνει την εμφάνιση τους σε πάρα πολλά ιδρύματα της ανώτατης εκπαίδευσης, όπως στο Πανεπιστήμιο και το Πολυτεχνείο της Κρήτης.

Τα εμβόλια, ‘όπλα’ ζωής και θανάτου στο γεωπολιτικό σκάκι της υφηλίου

Και ενώ και στην Ελλάδα και στην υπόλοιπη Ευρώπη, που έζησε τον εφιάλτη νωρίτερα, ο πονοκέφαλος για τα γηροκομεία και τις υπόλοιπες, κλειστές και στεγασμένες δομές υποχρεωτικής, καταναγκαστικής ή περιστασιακής διαμονής και συνύπαρξης πολλών ανθρώπων, όπως είναι οι φυλακές και τα κέντρα κράτησης μεταναστών, δεν έχει βρει τα παυσίπονα του, μπαράζ δηλώσεων ειδικών, με χρονικά τελευταία εκείνη του καθηγητή λοιμωξιολογίας και επίσημου, κυβερνητικού εκπροσώπου για την πανδημία, Σωτήρη Τσιόδρα, βασίζει τη λύση του γόρδιου, κορωνοϊικού δεσμού στην εφεύρεση ενός αποτελεσματικού εμβολίου, κάποια στιγμή προς τα τέλη του Οκτωβρίου.

Ο ΠΟΥ, όμως έχει άλλη άποψη – ο περιφερειακός διευθυντής του οργανισμού για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε τονίζει ότι «θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με την πανδημία και χωρίς να υπάρχει εμβόλιο», προσπαθώντας να ρίξει ίσως τους τόνους ενθουσιασμού που έχουν προκαλέσει είτε οι επίσημες δηλώσεις του ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν, είτε οι ανακοινώσεις του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και της φαρμακευτικής εταιρείας, AstraZeneca ότι έχουν προσέλθει και έχουν εμβολιαστεί με τα πειραματικά σκευάσματα τους, εθελοντές, που στο σύνολο τους, θα φτάσουν τους 32.500 ανθρώπους. Ο Κλούγκε και ο ΠΟΥ γνωρίζουν ότι στο παρελθόν, το ερευνητικό ενδιαφέρον που προκάλεσαν άλλοι κορωνοϊοί για την αντιμετώπιση τους, δεν οδήγησε στην παραγωγή ενός κατάλληλου εμβολίου, κάτι που φαντάζει εξαιρετικά πιθανό και στην περίπτωση του ιού ο οποίος φέρνει τη νόσο covid-19.

Αυτή η ισχυρή πιθανότητα που βασίζεται στα έως σήμερα επιστημονικά και ερευνητικά δεδομένα, δεν πτοεί τους μεγάλους παίκτες της υφηλίου, το Πεκίνο του Σι ΖιΠίνγκ, το Κρεμλίνο του Βλαντιμίρ Πούτιν ή την Ουάσιγκτον του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πιέζει φορτικά την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων ώστε να δοθεί έγκριση για ένα αμερικανικό εμβόλιο, «πρόωρα» και σε κάθε περίπτωση πριν από τις κάλπες της 3ης Νοεμβρίου. Τα εμβόλια εξελίσσονται σε «όπλα» όχι εναντίον του ιού, αλλά στο γεωπολιτικό σκάκι της υφηλίου, με αποτέλεσμα οι επιφυλάξεις και οι φωνές κριτικής πως ένα «πρόωρο» εμβόλιο αντί να καταπολεμήσει τον ιό σαν άλλος ίππος του σκακιού, θα φέρει καταστροφή και ανεπιθύμητες παρενέργειες στην προσωπική και τη δημόσια υγεία σαν άλλος δούρειος ίππος να είναι ισχυρές, βάσιμες και γειωμένες. Εξάλλου, ένα «πρόωρο», αναποτελεσματικό και «κακό» εμβόλιο θα ήταν η μεγαλύτερη «δικαίωση» για όλους εκείνους τους σκοταδιστές των αντιεμβολιαστικών κραυγών και όλους εκείνους τους αρνητές του ιού και των θανάτων του, που έχουν ήδη κάνει τεράστια ζημιά, είτε ως απλοί διαδηλωτές είτε ως σημαντικοί ηγέτες ανά την υφήλιο – θυμηθείτε τις αρχικές δηλώσεις και τις αντίστοιχες τακτικές «μάχης» που είχαν επιλέξει ο Μπόρις Τζόνσον στη Βρετανία, ο Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ ή ο Χαΐρ Μπολσονάρο στη Βραζιλία.

Ένας εξαιρετικά δύσκολος χειμώνας στο τούνελ της πανδημίας

Σε αυτό το πλαίσιο, με τις οικονομίες να σημαίνουν επανεκκίνηση, τους μαζικούς χώρους εργασίας, στη βιομηχανία, την αγροτική παραγωγή και τις υπηρεσίες, να σηκώνουν ρολά μετά την περίοδο του λοκντάουν και των θερινών διακοπών, με τα σχολεία και τα εκπαιδευτήρια, να υποδέχονται ξανά μαθητές και σπουδαστές, με τις φυλακές, τα κέντρα κράτησης μεταναστών, τις στρατιωτικές εγκαταστάσεις και τους οίκους ευγηρίας ανά την Ευρώπη να παραμένουν «νησίδες» υπερπληθυσμού ο πρώτος, ουσιαστικά, χειμώνας της πανδημίας προβλέπεται ένα τούνελ χωρίς φως στην άκρη του. Πολλώ δε μάλλον, από τη στιγμή που ο συνδυασμός και η ταυτόχρονη χρήση όλων των διαθέσιμων «όπλων» στον «πόλεμο» με τον κορωνοϊό (τεστ, κοινωνική αποστασιοποίηση, καθαριότητα και υγιεινή, επεκτατισμός δημόσιων συστημάτων υγείας, αύξηση πόρων και προσωπικού στην υγεία, την πρόνοια και την παιδεία) δεν αποτελούν κοινή και στιβαρή ευρωπαϊκή πολιτική, αλλά μια «κατ’ εξαίρεση» σποραδική «νέα επινόηση» του κοινωνικού κράτους, όταν και όπου ξεσπούν μικρές επιδημίες μέσα στη μεγάλη πανδημία. Με μία τέτοια στρατηγική, ο «πόλεμος» ενάντια στην covid-19 μοιάζει πολύχρονος και ίσως χαμένος και μπορούμε ίσως να ξαναδιαβάσουμε με πικρία και εύλογη οργή τη στατιστική εκτίμηση για ένα ζοφερό μέλλον, όπου τα 3 δισεκατομμύρια και ακόμη 37 εκατομμύρια ανθρώπων θα έχουν μολυνθεί και περίπου 100 εκατομμύρια και ακόμη 110 χιλιάδες άνθρωποι θα έχουν πεθάνει, εξαιτίας πρώτα και κύρια των υπερφίαλων και αυτοκαταστροφικών, νεοφιλελεύθερων πολιτικών ενάντια στην κοινή λογική, την ανθρωπότητα και το κοινωνικό κράτος και κατόπιν εξαιτίας ενός ιού, που ήρθε «ξαφνικά» και «από το πουθενά» να ταράξει και να επαναπροσδιορίσει τις ζωές μας.

 

Πηγή:kosmodromio.gr




Ανακοίνωση ΟΕΝΓΕ για τη διασωληνωμένη συνάδελφο στη Λάρισα

Αθήνα 13 Αυγούστου 2020

Α.Π:10553

Η ΟΕΝΓΕ εύχεται ταχεία ανάρρωση στη νεαρή συνάδελφο στη Λάρισα που προσβλήθηκε από τον SARS – COVID 19 και δίνει τη μάχη διασωληνωμένη. Της ευχόμαστε γρήγορα να είναι πάλι δυνατή και υγιής.

Φοβούμαστε όμως ότι, εφόσον δεν αλλάξει η κυβερνητική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης, θα αρχίσουμε να μετράμε νοσούντες και διασωληνωμένους συναδέλφους κάθε μέρα και περισσότερους. Σε ένα ΕΣΥ βαριά υποστελεχωμένο, με εξουθενωμένους και λίγους γιατρούς και υγειονομικούς, αυτό ισοδυναμεί με έγκλημα εκ προμελέτης από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας και την κυβέρνηση της ΝΔ.

Έχουμε επισημάνει από την πρώτη στιγμή, τα αναγκαία μέτρα που έπρεπε να πάρει η Κυβέρνηση ήδη από τον Μάρτιο 2020, ώστε να θωρακίσει το ΕΣΥ. Διεκδικήσαμε επανειλημμένα, μαζί με χιλιάδες άλλους συμπολίτες μας, μαζικά και τακτικά τεστ στους υγειονομικούς και τον γενικό πληθυσμό, υγειονομική επιτήρηση των θετικών κρουσμάτων σε συνθήκες σεβασμού και αξιοπρέπειας, αποφασιστική αύξηση των κλινών ΜΕΘ, ενίσχυση του ΕΣΥ με χιλιάδες νέους μόνιμους γιατρούς και υγειονομικούς. Η κυβέρνηση όχι μόνο δεν έκανε τίποτε από αυτά, όχι μόνο μας ειρωνεύτηκε κατ’ επανάληψη (ας θυμηθούμε τη δήλωση Κοντοζαμάνη περί προσλήψεων 370 επικουρικών γιατρών που και αυτοί “δεν χρειάζονταν”), αλλά στήριξε το αφήγημα της επανεκκίνησης της οικονομίας και του success story του ελληνικού καλοκαιριού κυριολεκτικά στις πλάτες του λαού μας και των εργαζόμενων στο ΕΣΥ.

Το άνοιγμα των συνόρων χωρίς συστηματική διενέργεια τεστ στους εισερχόμενους, χωρίς καμία μαζική ιχνηλάτηση, η εξυπηρέτηση των απαιτήσεων μεγαλοξενοδόχων και εφοπλιστών, η λογική που θυσιάζει στο βωμό του κέρδους την υγεία του λαού μας, έχει δημιουργήσει μία άκρως επικίνδυνη κατάσταση στη χώρα, σχετικά με τη διασπορά της νόσου.

Αυτή η πολιτική δε σέβεται την ανθρώπινη ζωή.

Πραγματική θωράκιση του συστήματος υγείας σημαίνει μαζικές προσλήψεις ΜΟΝΙΜΟΥ προσωπικού και γενναία αύξηση της χρηματοδότησης από τον κρατικό προϋπολογισμό. Διεκδικούμε να μην απολυθεί κανένας συμβασιούχος, διεκδικούμε τη μονιμοποίηση όλων των επικουρικών χωρίς όρους και προϋποθέσεις.

Η ΟΕΝΓΕ θα συνεχίσει να παλεύει για την ενίσχυση του ΕΣΥ, θα συνεχίσει να υπερασπίζεται τη ζωή και την υγεία των συναδέλφων μας και του λαού μας.

Πηγή:oengegr.com




Πανδημία και αντιβιοτικά: ο ένοχος καπιταλισμός, ξανά στο εδώλιο

Του Αλέξη Λιοσάτου

Η κρίση του κορωνοϊού έθεσε τα ζητήματα δημόσιας υγείας σε πρώτη προτεραιότητα και στο κέντρο του ενδιαφέροντος. Το αποτέλεσμα είναι όχι μόνο η πυκνή σχετικά αρθρογραφία, αλλά και μια ιστορικών διαστάσεων «ζύμωση» γύρω από τα ζητήματα αυτά. Η σχετική έρευνα αποκαλύπτει διαρκώς νέα ζητήματα κρίσιμης σημασίας για την υγεία των ανθρώπων τώρα και στο μέλλον. Ένα από αυτά, που μέχρι τώρα δεν έτυχε μεγάλης δημοσιότητας αλλά είναι εξαιρετικά κρίσιμο και μάλιστα συνδέεται άμεσα και με πολλούς τρόπους με την πανδημία covid-19 είναι το ζήτημα των αντιβιοτικών, καθώς τα διαθέσιμα στοιχεία τεκμηριώνουν ότι ο αριθμός των θανάτων από κορωνοϊό (και όχι μόνο) αυξάνεται εξαιτίας δευτερογενών λοιμώξεων από βακτήρια τα οποία ευθύνονται για την πνευμονία τα οποία είναι ανθεκτικά σε αντιβιοτικά. Ακούγεται πολύ «ιατρικό» και ίσως όχι και τόσο σημαντικό, αλλά όπως θα τεκμηριώσουμε στη συνέχεια πρόκειται για μια κλιμακούμενη νέα πανδημία, που όχι μόνο προκαλεί η ίδια και διαρκώς αυξανόμενο αριθμό θυμάτων, αλλά και αυξάνει τον αριθμό των θυμάτων από άλλες πανδημίες ή απλώς ασθένειες που καθαυτές δεν θα είχαν θανατηφόρο αποτέλεσμα.
Οι αιτίες είναι γνωστές, αλλά υποτιμημένες όσον αφορά την πολυμορφία και την επικινδυνότητα των συνεπειών τους: η υπερσυνταγογράφηση, η απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας, το «βρόμικο» κίνητρο του ιδιωτικού τομέα υγείας για μεγαλύτερο κέρδος. Και πίσω από αυτές τις αιτίες, προβάλλει ξανά επικίνδυνος για τις ζωές μας ο μεγάλος ένοχος: ο καπιταλισμός και η «κινούσα αρχή» του κέρδους.

Πανδημία covid-19 και ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις

Ας εξετάσουμε πρώτα τα δεδομένα:
-πνευμονία μπορεί να προκληθεί τόσο από ιούς όσο και από βακτήρια
-οι ιογενείς πνευμονίες (όπως αυτή που προκαλεί ο νέος κορωνοϊός) καθιστούν το ανοσοποιητικό σύστημα και τους πνεύμονες πιο ευάλωτους σε δευτερογενή βακτηριακή λοίμωξη.
-η συντριπτική πλειονότητα των προσβεβλημένων ασθενών με Covid-19 που νοσηλεύονται με σοβαρά συμπτώματα στις ΜΕΘ νοσοκομείων λαμβάνουν ακριβώς γι’ αυτόν τον λόγο αντιβιοτική αγωγή.
-μεγάλο ποσοστό λοιμώξεων από ανθεκτικά βακτηριακά στελέχη παρατηρείται στα νοσοκομεία (οι λεγόμενες ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις), που λειτουργούν σαν χώροι-«εργαστήρια» για την ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηριακών στελεχών και όπου συνωστίζονται ασθενείς με εξσθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Μεγάλο ποσοστό ασθενών που προσβάλλονται από τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αφορά νοσηλευόμενους στις ΜΕΘ, ανθρώπους με ιδιαίτερα ευάλωτο ανοσοποιητικό σύστημα – οι οποίοι βεβαίως σε σημαντικό ποσοστό χάνουν τη ζωή τους από αυτές.
Οι ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις αποτελούν παγκοσμίως την τέταρτη αιτία θανάτου μετά τα καρδιαγγειακά νοσήματα, τον καρκίνο και τα δυστυχήματα. Στις ΗΠΑ μόνο ένας μικροοργανισμός, ο ανθεκτικός στη μεθικιλίνη χρυσίζων σταφυλόκοκκος, σκοτώνει κάθε χρόνο περισσότερους από ό,τι σκοτώνουν αθροιστικά το εμφύσημα, το AIDS, η νόσος του Πάρκινσον και… οι ίδιοι οι άνθρωποι (ανθρωποκτονίες). (1)
-Υπάρχουν διάφορα μικρόβια (βακτήρια) που δύνανται να προκαλέσουν πνευμονία. Το πιο συνηθισμένο αίτιο είναι ο πνευμονιόκοκκος (Streptococcuspneumoniae), ένα μικρόβιο που φυσιολογικά αποικίζει τη ρινική κοιλότητα και τον φάρυγγα μεγάλου τμήματος του πληθυσμού χωρίς να είναι παθογόνο, υπό προϋποθέσεις όμως μπορεί να προσβάλει το αναπνευστικό σύστημα και να γίνει παθογόνο. Το εμβόλιο του πνευμονιόκοκκου, που την τελευταία 20ετία έχει ενταχθεί στα υποχρεωτικά εμβόλια στις περισσότερες χώρες του κόσμου, μειώνει τον κίνδυνο των σοβαρών επιπλοκών που προκαλεί ο πνευμονιόκοκκος.(2)
Στην πανδημία του H1N1 του 2009 σημειώθηκαν 300.000 θάνατοι. Το 29-55% αυτών των θανάτων υπολογίζεται ότι προήλθαν από δευτερογενή βακτηριακή πνευμονία. Στις τρεις προηγούμενες πανδημίες γρίπης (1918, 1957, 1968) οι περισσότεροι θάνατοι επίσης προκλήθηκαν από δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις, οι οποίες αποτέλεσαν πρόβλημα και στο ξέσπασμα της επιδημίας SARS το 2003.
Στοιχεία μελετών από τη Βουχάν της Κίνας έδειξαν ότι 1 στους 7 νοσηλευόμενους ασθενείς με Covid-19 είχε προσβληθεί από δευτερογενή βακτηριακή λοίμωξη, αλλά και το 50% αυτών που πέθαναν. Μία από αυτές έδειξε ότι το 50% όσων πέθαναν είχαν προσβληθεί από δευτερογενή βακτηριακή λοίμωξη, αλλά μόνο ένας στους 137 όσων επέζησαν. Τα αποτελέσματα αυτά δεν αποδεικνύουν ότι όλοι αυτοί οι ασθενείς πέθαναν από τη βακτηριακή λοίμωξη και δη από ανθεκτικά βακτηριακά στελέχη, συνηγορούν όμως υπέρ της άποψης ότι τα τελευταία αποτελούν παράγοντα που εμπλέκεται αυξάνει τον αριθμό των θανάτων της πανδημίας Covid-19.
Νορβηγοί ερευνητές απέδωσαν σε έναν βαθμό τη μεγάλη θνητότητα του κορωνοϊού στην Ιταλία σε ανθεκτικά βακτήρια, καθώς τα ιταλικά νοσοκομεία είναι γνωστό ότι έχουν αναπτύξει ανθεκτικά βακτήρια, σύμφωνα με στοιχεία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Ελέγχου Νόσων (ECDC), λόγω της αλόγιστης χρήσης αντιβιοτικών.(3)
Καθηγητές πανεπιστημίου στην Ελλάδα, ακόμα κι ο ίδιος ο κ.Τσιόδρας, δεν αρνήθηκαν ότι το εμβόλιο κατά του πνευμονιόκοκκου μπορεί να προστατεύσει στις μέρες της πανδημίας, καθώς
«δεν έχει δημοσιευθεί κάποια μελέτη σχετικά με το εάν ο ιός SARS-COV-2, που προκαλεί τη νόσο COVID-19, προκαλεί αυξημένες βακτηριακές επιπλοκές ή πνευμονίες, αλλά δεν υπάρχει και κανένας λόγος να μην το κάνει», αφού το ίδιο συμβαίνει και με πολλούς άλλους αναπνευστικούς ιούς. Επιβεβαιώνει κι αυτός λοιπόν ότι οι δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις εμπλέκονται στη θνητότητα της πανδημίας.(4)
Θεωρώντας λοιπόν δεδομένο πως ο βακτηριακός παράγοντας και τα ανθεκτικά στελέχη αυξάνουν (λιγότερο ή περισσότερο) τη θνητότητα της πανδημίας, άρα τα αντιβιοτικά προσφέρουν στη μάχη κατά της πανδημίας, είναι σημαντικό να εξετάσουμε τι ισχύει σε σχέση με το ζήτημα.

Ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά:
μια κλιμακούμενη επιδημία

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά αναγνωρίζεται ως μια από τις μεγαλύτερες απειλές για την παγκόσμια υγεία παγκοσμίως. Διανύουμε μάλιστα την εποχή της παν-αντοχής, αφού σε αρκετές χώρες ασθενείς εμφανίζουν λοιμώξεις από βακτήρια ανθεκτικά σε όλα σχεδόν τα διαθέσιμα αντιβιοτικά. Η παγκόσμια εξάπλωση της μικροβιακής αντοχής που αφορά αναπνευστικούς παθογόνους μικροοργανισμούς, όπως ο Streptococcus pneumoniae και το Μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης, έχουν αποκτήσει ρυθμούς επιδημίας. Χωρίς αποτελεσματικά αντιβιοτικά, θα χάσουμε την ικανότητα να θεραπεύουμε νόσους όπως η πνευμονία, προειδοποιούσε πρόσφατα η Σούζαν Χιλ, διευθύντρια του τμήματος Σημαντικών Φαρμάκων και Προϊόντων Υγείας του ΠΟΥ.(5)
Ο ΠΟΥ το 2012 ανέφερε πως 170.000 άνθρωποι πέθαναν από ανθεκτικά στελέχη του μυκοβακτηριδίου της φυματίωσης.(6)
Τουλάχιστον 700.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες ανθεκτικές στα φάρμακα, ενώ ο ΟΗΕ προειδοποιεί ότι ο αριθμός θανάτων μπορεί να αυξηθεί σε 10 εκατομμύρια ετησίως έως το 2050!(7)
Ο Ευρωπαίος επίτροπος για την Υγεία και την Ασφάλεια των Τροφίμων, προέβη σε μια τρομερή προειδοποίηση λίγες μέρες πριν ξεσπάσει η πανδημία του κορωνοϊού (8.12.2019) πως «με την αυξανόμενη αντοχή των μικροβίων, ακόμη και στα τελευταίας γενιάς αντιβιοτικά, αντιμετωπίζουμε ένα τρομακτικό μέλλον, όπου η χειρουργική επέμβαση, ο τοκετός, η πνευμονία και οι δερματικές λοιμώξεις θα μπορούσαν και πάλι να απειλήσουν τη ζωή των ασθενών».(8)
Στην Ευρώπη σήμερα πάνω από 25.000 άνθρωποι χάνουν κάθε χρόνο τη ζωή τους, λόγω μικροβίων ανθεκτικών στα αντιβιοτικά(9) ενώ 99.000 Αμερικανοί πεθαίνουν κάθε χρόνο από ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις οι οποίες οφείλονται κυρίως σε παθογόνους μικροργανισμούς ανθεκτικούς στα αντιβιοτικά. Το 2006 σχεδόν 50.000 αμερικανοί πέθαναν μόνο από πνευμονία και σηψαιμία που προκλήθηκαν από ενδονοσοκομειακή λοίμωξη.(10)
Η ανθεκτικότητα του πνευμονιοκόκκου στα αντιβιοτικά, 15 χρόνια πριν, στη Γαλλία, την Αγγλία, την Ιταλία και την Ισπανία, κι άλλες ευρωπαϊκές χώρες σύμφωνα με ορισμένες έρευνες ξεπερνούσε το 20, 25 ή και 50%.(11)
Η Ιταλία είναι η χώρα στην Ευρώπη όπου πεθαίνουν οι περισσότεροι άνθρωποι, σχεδόν 11.000 ετησίως, από ανθεκτικά βακτήρια.(12)
Από έρευνες πριν λίγα χρόνια βρέθηκε ότι στην Ευρώπη τα ποσοστά ανθεκτικού E. coli  κυμαίνοται μεταξύ 1% (Σουηδία) και 18,2% (Ελλάδα) και ανθεκτικής Κ. pneumoniae (που επίσης προκαλεί πνευμονία) μεταξύ 0,7% (Σουηδία) και 64,1% (Ελλάδα!). Η ανθεκτικότητα των δυο μικροβίων στην Ασία είναι ακόμα μεγαλύτερη (≥60%).(13)

Υπερκατανάλωση αντιβιοτικών

Ο βασικός λόγος ανάπτυξης ανθεκτικών μικροβιακών στελεχών είναι η υπερσυνταγογράφηση και υπερκατανάλωση αντιβιοτικών. H κατάχρηση αντιβιοτικών σχετίζεται άμεσα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, με την ανάπτυξη μικροβιακής αντοχής, που στη συνέχεια εξαπλώνεται μεταξύ διαφόρων ειδών βακτηρίων μέσα από τη μεταφορά πλασμιδίων.(14)
Διεθνώς υπολογίζεται από έρευνες πως το 20-50% των συνταγογραφήσεων αντιβιοτικών σε νοσοκομεία και χώρους υγείας είναι μη απαραίτητες ή ακατάλληλες ως προς την επιλογή του αντιβιοτικού και τη διάρκεια λήψης της αντιβιοτικής αγωγής. (15)
Επιπλέον, το 30% to 60% των αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται σε ασθενείς ΜΕΘ έχει βρεθεί είτε ακατάλληλο είτε μη απαραίτητο.(16)
Aναλύσεις δεδομένων στις ΗΠΑ έδειξαν ότι αντιστοιχεί πάνω από 1 συνταγογράφηση αντιβίωσης ανά έτος ανά άτομο.17
Σύμφωνα με τον παγκόσμιο χάρτη του CDDEP (στοιχεία του 2015), η ανθεκτικότητα του πνευμονιόκκοκου στις πενικιλίνες ευρέως φάσματος που θεωρούνται αντιβιοτικά εκλογής, είναι μεγαλύτερη στις Ευρώπη, ΗΠΑ, Καναδά, Τουρκία, Σ. Αραβία, Ινδία, Τυνησία, Βενεζουέλα, Αργεντινή και κάποιες χώρες της Α. Ασίας. Η εικόνα δεν αλλάζει πολύ στον χάρτη που απεικονίζει την ανθεκτικότητα του ίδιου μικροβίου στις μακρολίδες, την άλλη κατηγορία αντιβιοτικών εκλογής.18
Οι χώρες που βρίσκονται στην κορυφή της διεθνούς κατάταξης στην κατανάλωση αντιβιοτικών καταναλώνουν 16 φορές περισσότερα αντιβιοτικά ανά 1.000 κατοίκους από τις χώρες που καταναλώνουν τα λιγότερα αντιβιοτικά.19
Η αμοξικιλίνη και ο συνδυασμός αμοξικιλίνης/κλαβουλανικού οξέος (πενικιλίνες ευρέος φάσματος) είναι τα πιο χρησιμοποιούμενα αντιβιοτικά παγκοσμίως. Σε 49 χώρες αποτελούν μάλιστα περισσότερο από το 50% των καταναλισκόμενων αντιβιοτικών.20

Οι «θανάσιμες» πρωτιές της Ελλάδας

Στην Ελλάδα η ανθεκτικότητα και στις δύο κατηγορίες αντιβιοτικών δείχνει ότι είναι η μικρότερη στην Ευρώπη, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι θα εξακολουθήσει να είναι. Διότι σύμφωνα με τον παγκόσμιο χάρτη κατανάλωσης αντιβιοτικών, η Ελλάδα είναι πρώτη σε κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρώπη (με μια πρωτιά που κρατάει από το 2003) και τρίτη στον κόσμο, μακράν πρώτη σε κατανάλωση μακρολιδών στον κόσμο (!), ενώ όσον αφορά την κατανάλωση πενικιλλινών βρίσκεται στην πρώτη δεκάδα.21,22
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ (2018) στην Ελλάδα δείχνουν ότι η αντοχή του S. pneumoniae στις μακρολίδες, όσον αφορά στελέχη που έχουν απομονωθεί από απειλητικές για τη ζωή λοιμώξεις, προσεγγίζει το 40%.23
«Κάθε χρόνο 1.000 θάνατοι ασθενών σχετίζονται με ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις που έχουν προκληθεί από πολυανθεκτικά μικρόβια. Το 9% των ασθενών που νοσηλεύονται στα δημόσια νοσοκομεία αναπτύσσει λοίμωξη, ποσοστό πολύ υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 6%. Οι περισσότερες λοιμώξεις εντοπίζονται στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (περίπου το 55%), καθώς εκεί νοσηλεύονται βαρέως πάσχοντες με πολλαπλούς παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης νοσοκομειακής λοίμωξης. Επιπλέον, οι Έλληνες ασθενείς λαμβάνουν αντιβιοτικά σε πολύ μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους Ευρωπαίους: το 54,7% όσων νοσηλεύονται στο ΕΣΥ θα λάβει κατά τη νοσηλεία του αντιβιοτικά, έναντι του 37,1% που είναι ο αντίστοιχος ευρωπαϊκός μέσος όρος. Στην Ελλάδα το 61,9% των λοιμώξεων από Kl. Pneumoniae που απομονώθηκαν το 2015 αφορά στελέχη του μικροβίου ανθεκτικά στις καρβαπενέμες, που χαρακτηρίζονται αντιβιοτικά «τελευταίας γραμμής» (σ.σ. δηλαδή τα πιο ισχυρά και το έσχατα «όπλα» απέναντι σε ανθεκτικά στελέχη). Το ποσοστό παραμένει σταθερά υψηλό τα τελευταία χρόνια (60,5% το 2012, 59,4% το 2013, 62,3% το 2014) και μακράν το υψηλότερο στην Ευρώπη, όπου ο μέσος όρος ήταν πέρυσι 8,1%. Επιπλέον, η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ε.Ε. στη χρήση καρβαπενεμών και πολυμυξινών (χαρακτηρίζονται «η τελευταία λύση» για τη θεραπεία λοιμώξεων από πολυανθεκτικά gram αρνητικά βακτήρια) εντός των νοσοκομείων» 24, γράφει η «Καθημερινή» επικαλούμενη στοιχεία του ΚΕΕΛΠΝΟ και του ECDC.
Με βάση τις προειδοποιήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), η Ελλάδα θα είναι η πρώτη χώρα στην Ευρώπη που θα αντιμετωπίσει σοβαρό πρόβλημα μικροβιακής αντοχής. Άλλωστε, η χώρα μας εμφανίζεται να έχει σχεδόν διπλάσια χρήση αντιβιοτικών σε σύγκριση με τον μέσο όρο που ισχύει στην Ε.Ε.25
Ο ΟΟΣΑ εκτιμούσε πρόσφατα ότι η Ελλάδα θα έχει 70 χιλιάδες νεκρούς μεταξύ 2015- 2050 λόγω ανθεκτικών μικροβίων στα αντιβιοτικά και το σοβαρότερο πρόβλημα των χωρών του ΟΟΣΑ μαζί με την Ιταλία! Στην Ελλάδα η αντοχή στα αντιβιοτικά αυξήθηκε κατά 7% μεταξύ 2005-2015, ενώ η έκθεση εκτιμούσε ότι περίπου 2,4 εκατομμύρια άνθρωποι μπορεί να πεθάνουν σε Ευρώπη, ΗΠΑ και Αυστραλία μεταξύ 2015-2050 από αυτή την αιτία.26
Σύμφωνα με στοιχεία του Ιατρικού Συλλόγου Αθήνας (ΙΣΑ) το 70% των ανθρώπων που καταναλώνουν αντιβιοτικά δεν τα χρειάζονται, όταν στη Φιλανδία αυτό το ποσοστό (των πολιτών που καταναλώνουν άσκοπα αντιβιοτικά) δεν ξεπερνά το 3%.27
Τέλος, η προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η μικροβιακή αντοχή με συνδυασμούς αντιβιοτικών θεωρείται πιθανό να επιταχύνει την ανάπτυξη της ανθεκτικότητας μακροπρόθεσμα.28,29

Ποιες είναι οι αιτίες της υπερκατανάλωσης αντιβιοτικών;
Οι θλιβερές «πρωτιές» της Ελλάδας

Η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών είναι αποτέλεσμα των εξής:
1. Η υπερσυνταγογράφηση και η εσφαλμένη συνταγογράφηση των αντιβιοτικών. Υπάρχει μια σειρά αιτιών γι’ αυτό:
-Η πίεση από τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, που μεταφέρεται μέσα από διάφορα κανάλια στους κόλπους της «επιστημονικής κοινότητας», καθώς διακυβεύονται κέρδη δισεκατομμυρίων από την υπερβολική και ακατάλληλη χρήση των προϊόντων τους.30
-Η απουσία σοβαρού συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης Υγείας. Αυτό π.χ. απαντούν οι φαρμακοποιοί στις κατηγορίες ότι παρέχουν αντιβιοτικά χωρίς συνταγή. Ιδιαίτερα στην επαρχία και στα νησιά, όπου υπάρχει έλλειψη γιατρών, τον ρόλο αυτό υποκαθιστούν οι φαρμακοποιοί.31
-Η κακή κατάσταση των δημόσιων νοσοκομείων. Όταν τα νοσοκομεία δουλεύουν μονίμως σε κατάσταση υπερπληρότητας, όταν ένα συρρικνωμένο προσωπικό καλείται να αντιμετωπίσει τη μεγάλη ζήτηση, έχοντας να αντιμετωπίσει επιπλέον ελλείψεις σε πόρους κι εξοπλισμό, είναι λογικό να υφίσταται την πίεση του χρόνου, να μην τηρούνται 100% τα διαγνωστικά και θεραπευτικά πρωτόκολλα, να μην τηρούνται 100% τα πρωτόκολλα υγιεινής, ο συνωστισμός σε συνδυασμό με τον ανεπαρκή αερισμό να δημιουργούν επιπλέον επιβαρυντικές συνθήκες˙με αποτέλεσμα να υπερχορηγούνται αντιβιοτικά για να καλυφθούν οι λοιπές ανεπάρκειες. Και και όλα αυτά, συνδυαστικά, να συμβάλλουν με τη σειρά τους στην εξάπλωση των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων και την ανάπτυξη της μικροβιακής αντοχής.
Η Ελλάδα είναι και όσον αφορά αυτούς τους παράγοντες χαρακτηριστικό παράδειγμα, με τα νοσοκομεία της να λειτουργούν μονίμως στο «κόκκινο». Η λύση προφανώς είναι περισσότερα νοσοκομεία, πόροι, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, αποκέντρωση του δημόσιου συστήματος υγείας και ενίσχυση της πρωτοβάθμιας περίθαλψης – μόνο που, αντ’ αυτών, ο Μητσοτάκης έχει στο μυαλό του σχέδια για ΣΔΙΤ…
-Ο διογκωμένος ιδιωτικός τομέας. Ένα μεγάλο μέρος της ιατρικής ασκείται από ιδιώτες ιατρούς και ιδιωτικές κλινικές, οπότε παρεμβάλλεται η επιπλέον πίεση του ανταγωνισμού για πιο «προβλέψιμα» αποτελέσματα απέναντι στους ανταγωνιστές. Ο ιδιώτης από την ταξική του θέση πιέζεται να λειτουργεί με βάση την πίεση του γρήγορου κι εξασφαλισμένου αποτελέσματος και όχι με γνώμονα τα μακροπρόθεσμα οφέλη για την υγεία του πληθυσμού και την ανθρωπότητα. Οπότε στον ιδιωτικό τομέα παίζει ρόλο η «θυσία της ποιότητας στην ποσότητα», με αποτέλεσμα να οδηγείται συχνά στην παραβίαση των υγειονομικών πρωτοκόλλων. Γιατί περισσότεροι ασθενείς ανά μέρα σημαίνει περισσότεροι πελάτες, άρα περισσότερο χρήμα.
Ως προς τους δύο τελευταίους παράγοντες, οι χρονικοί περιορισμοί αποδεδειγμένα υποχρεώνουν τους γιατρούς να μην αφιερώνουν τον δέοντα χρόνο στη διάγνωση και το σχέδιο θεραπείας. Τους ενδιαφέρει να βλέπουν περισσότερους ασθενείς (τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, για διαφορετικούς λόγους: στον πρώτο για να αντιμετωπίσουν με περιορισμένους πόρους και προσωπικό την αυξημένη ζήτηση και στον δεύτερο γιατί και πάλι κριτήριο είναι το κέρδος). Μια έρευνα έδειξε ότι οι γιατροί με την περισσότερη δουλειά συνταγογραφούσαν περισσότερα αντιβιοτικά από τους λιγότερο «πολυάσχολους» συναδέλφους τους. Επίσης η αντιμετώπιση μεγάλου αριθμού ασθενών οδηγεί σε κόπωση τους γιατρούς, με αποτέλεσμα -μεταξύ άλλων- λανθασμένες συνταγογραφήσεις, όπως έδειξε άλλη έρευνα.32
Ως προς τον ιδιωτικό τομέα υγείας, η Ελλάδα και πάλι «διαπρέπει»: Σύμφωνα με τη Eurostat, η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών με τις υψηλότερες δαπάνες για υπηγρεσίες του ιδιωτικού τομέα υγείας, μετά τη Βουλγαρία (47,67% ιδιωτικές πληρωμές το 2015), την Κύπρο (43,9%) και τη Λετονία (42,07%). Το 2016 το 34,3% της συνολικής δαπάνης υγείας στη χώρα μας προήλθε από τις τσέπες των νοικοκυριών, για να αντιμετωπίσει τα κενά που έχει αφήσει η δημόσια χρηματοδότηση των υπηρεσιών υγείας. Όπως σχολίαζαν οικονομολόγοι της Υγείας, στην Ελλάδα οι ιδιωτικές πληρωμές είναι διαχρονικά υψηλές.
Το ποσοστό ιδιωτικών δαπανών για την υγεία είναι από τα υψηλότερα στον κόσμο, με την Ινδία να προηγείται σε ποσοστό 65%. Υστερα, ακολουθούν το Μεξικό με ποσοστό 41%, η Ρωσία με 40% και η Κίνα με 36%, η οποία βρίσκεται σχεδόν στα ίδια επίπεδα με την Ελλάδα. Την ίδια στιγμή, το δημόσιο σύστημα ασφάλισης υγείας καλύπτει περίπου το 61% των συνολικών δαπανών υγείας, έναντι 71% των χωρών του ΟΟΣΑ.33-35
-Οι γιατροί φοβούνται την ευθύνη και νιώθουν ανασφάλεια αν δεν εντάξουν στο σχέδιο θεραπείας τα αντιβιοτικά.36
Αυτή η ανασφάλεια λογικά παίζει μεγαλύτερο ρόλο σε χώρες όπως οι ΗΠΑ, όπου ενδεχόμενη αποτυχία σημαίνει ενεργοποίηση της «βιομηχανίας μηνύσεων» και αποζημίωση εκατομμυρίων στους ασθενείς μέσω του διευρυμένου κυκλώματος ιδιωτικών ασφαλιστικών εταιρειών.
2. Η χορήγηση αντιβιοτικών φαρμάκων από τα φαρμακεία χωρίς ιατρική συνταγή, κατ’ απαίτηση του πελάτη. Η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε στη χρήση αντιβιοτικών, με το 20% να χορηγείται χωρίς ιατρική συνταγή.37
3. Όσο μεγαλύτερη είναι η φτώχεια και όσο πιο υποβαθμισμένο το δημόσιο σύστημα υγείας, τόσο μεγαλώνει η τάση των ανθρώπων να καταφεύγουν σε λύσεις… αυτοδιάγνωσης και αυτοΐασης, αναζητώντας αντιβιοτικά γιατί δεν δύνανται να πληρώσουν τον ιδιώτη ιατρό ή να περιμένουν ατελείωτα στις λίστες αναμονής των νοσοκομείων. Τα αντιβιοτικά είναι εύκολα προσβάσιμα και σχετικά φτηνά και θεωρούνται μια λύση (αν και συχνά εσφαλμένα). Επ’ αυτού συνηγορεί και το αποτέλεσμα σχετικής έρευνας που έγινε σε 15 ευρωπαϊκές χώρες, που έδειξε ότι όσο μεγαλώνουν οι ταξικές ανισότητες τόσο μεγαλώνει η μικροβιακή αντοχή απέναντι στα αντιβιοτικά.38
Η «αυτοθεραπεία» με αντιβιοτικά είναι κοινή πρακτική σε αρκετές χώρες του κόσμου όπου οι αντιβιώσεις δύνανται να πουληθούν και χωρίς συνταγή. Είναι κοινό χαρακτηριστικό πολλών χωρών στην Ασία, την Αφρική, τη Νότια και Κεντρική Αμερική αλλά νότιες ευρωπαϊκές χώρες όπως οι Ιταλία, Ισπανία, Ελλάδα και Μάλτα.39
4. Σε σχέση με τα δημόσια συστήματα υγείας, η «επιστημονική κοινότητα» κάνει ιδιαίτερη μνεία στις σκανδιναβικές χώρες, των οποίων το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης διαθέτει και προβαίνει σε πληθώρα τεστ για να διαπιστωθεί αν πράγματι πάσχει ο ασθενής από βακτηριακή λοίμωξη αλλά και σε ποιο αντιβιοτικό είναι ευαίσθητο το συγκεκριμένο βακτήριο, με αποτέλεσμα σε αυτές οι χώρες να παρατηρείται σε πολύ πιο περιορισμένη κλίμακα το φαινόμενο άσκοπων συνταγογραφήσεων.40

Η βιομηχανική γεωργία και κτηνοτροφία,
παθογόνα εργαστήρια και «μηχανισμοί» μόλυνσης

Στον αναπτυγμένο και τον αναπτυσσόμενο κόσμο, τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται μαζικά στην κτηνοτροφία.41
Το 80% των αντιβιοτικών στις ΗΠΑ κατευθύνεται στη γεωργία, την κτηνοτροφία και τις υδατοκαλλιέργειες.42
Στην Κίνα, οι κτηνοτρόφοι χορηγούν τεράστιες ποσότητες κολιστίνης, που αποτελεί το τελευταίο όπλο για μια σειρά ανθεκτικών παθογόνων βακτηρίων.43
Στην Ιταλία, τόνοι αντιβιοτικών πηγαίνουν απευθείας σε 10 εκατομμύρια χοίρους ετησίως.44
Το 2005 ερευνητές στην Ολλανδία, που έχει εκτεταμένη χοιροτροφία, διαπίστωσαν ότι τα στελέχη του MRSA (ανθεκτικού χρυσίζοντος σταφυλόκοκκου στo αντιβιοτικό μεθικιλίνη) που ταλαιπωρούσαν τους Ολλανδούς χοιροτρόφους και τις οικογένειές τους με θανατηφόρες μολύνσεις του δέρματος, του αίματος και των πνευμόνων, προέρχονταν από τα ζώα που εξέτρεφαν. Έως το 2007 ένα πέμπτο από τις μολύνσεις ανθρώπων με MRSA στην Ολλανδία προερχόταν από εκτρεφόμενα ζώα στα οποία χορηγούνταν αντιβιοτικά.
Το 2014 οι φαρμακευτικές εταιρείες πούλησαν 10.000 τόνους κρίσιμης σημασίας αντιβιοτικών για χρήση σε ζώα εκτροφής, τρεις φορές μεγαλύτερη ποσότητα από εκείνη που πουλήθηκε για χρήση σε ανθρώπους.45
Η πραγματική αιτία δεν είναι η προστασία των ζώων από τις ασθένειες, αλλά η ταχύτερη και μεγαλύτερη ανάπτυξή τους με λιγότερη τροφή. Επίσης, παίζει ρόλο το γεγονός ότι χιλιάδες ζώα στοιβάζονται σε άθλιες συνθήκες σε μεγάλες κτηνοτροφικές μονάδες, οπότε τα αντιβιοτικά λειτουργούν σαν ασπίδα προστασίας από τη μαζική νόσησή τους, νόσηση που βεβαίως θα μπορούσε να αποφευχθεί με καλύτερους όρους εκτροφής των ζώων.46-48
«Αλλά υπάρχει μια φοβερή συνέπεια αυτού του τρόπου εκτροφής ζώων. Τα αντιβιοτικά μετατρέπουν τα αθώα ζώα σε εργαστήρια κατασκευής θανατηφόρων ασθενειών, για τις οποίες δεν υπάρχει θεραπεία. Γίνονται πηγές μικροοργανισμών όπως ο MRSA… Αυτά αναπαράγονται πιο εύκολα σε ένα περιβάλλον όπου έχουν εκλείψει σχεδόν όλα τα άλλα μικρόβια και σαν να μην έφτανε αυτό, διαπιστώθηκε ότι με ευκολία μεταδίδουν την ανθεκτικότητά τους και σε άλλα είδη παθογόνων μικροβίων, μέσω ανταλλαγής πλασμιδίων. Διαπιστώθηκε μάλιστα ότι τα βακτήρια που εκτίθενται σε αντιβιοτικά μοιράζονται με πιο γρήγορο ρυθμό με άλλα μικρόβια τα πλασμίδια ανθεκτικότητας που διαθέτουν», γράφει ο «Ριζοσπάστης», σε αναδημοσίευση κειμένου του επιστημονικού περιοδικού Scientific American.

Επιπλέον, λόγω της χρήσης απορριμμάτων των σφαγείων για ζωοτροφές, εντοπίστηκε MRSA και σε ζωοτροφές. Ως αποτέλεσμα της χρήσης της κοπριάς των χοιροτροφείων για λίπασμα, μελέτη του 2016 έδειξε τετραπλασιασμό των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά γονιδίων στα μικρόβια του χώματος που λιπάνθηκε. Οι άνθρωποι που ήταν εκτεθειμένοι, είτε ως καλλιεργητές είτε επειδή ζούσαν κοντά σε φυτικές καλλιέργειες που αναπτύχθηκαν σε αυτά τα χωράφια, εμφάνισαν 30% περισσότερες μολύνσεις από MRSA. Το 2006, η μόλυνση εκατοντάδων ανθρώπων από σπανάκι με ανθεκτικό στέλεχος Ε. coli διαπιστώθηκε ότι προερχόταν από άρδευση με νερό από υδροφόρο ορίζοντα μολυσμένο από κοντινό χοιροτροφείο. Τέλος, οι επιχειρήσεις του τομέα συνήθως απαγορεύουν στους ερευνητές να πλησιάσουν τις φάρμες και να μελετήσουν τις επιπτώσεις από την ευρεία χρήση αντιβιοτικών…49
Τα αντιβιοτικά μέσω των ζωικών ούρων και κοπράνων περνάνε στους υδροφόρους ορίζοντες.
Επιπλέον, οι τετρακυκλίνες και η στρεπτομυκίνη, χρησιμοποιούνται σε καλλιέργειες οπωροφόρων δένδρων. Οι καλλιέργειες επιβαρύνονται με αντιβιοτικά τόσο μέσω των λιπασμάτων που προαναφέραμε όσο και με τη συστηματική χρήσή τους για τη βελτίωση και την αύξηση της σοδειάς αλλά και για τη συντήρηση φρούτων και λαχανικών.50, 51
Από τα φυτά και τα ζώα, μέσω της επαφής ή μέσω της τροφικής αλυσίδας, η έκθεση στα αντιβιοτικά επεκτείνεται στους ανθρώπους, συμβάλλοντας δραματικά στη μεγέθυνση του φαινομένου της μικροβιακής αντοχής.52,53

Πολυεθνικές φαρμάκου και… αποεπένδυση

Τα κράτη εναποθέτουν όλο και περισσότερο την έρευνα στον ιδιωτικό τομέα και οι ιδιωτικές φαρμακοβιομηχανίες που χρηματοδοτούν την έρευνα δεν επενδύουν σε εμβόλια, καθώς τα εμβόλια χορηγούνται συνήθως μια φορά, οπότε ο λόγος «χρήματα για την ανάπτυξη και παραγωγή εμβολίων/ προσδοκώμενα κέρδη) κρίνεται ασύμφορος για τον ιδιωτικό τομέα. Το ίδιο συμβαίνει και με τα αντιβιοτικά. Η παραγωγή νέων αντιβιοτικών την τελευταία δεκαετία έχει μειωθεί δραματικά, με αποτέλεσμα, στην εποχή της παν-αντοχής που διανύουμε, να μην υπάρχουν διαθέσιμα φάρμακα για τη θεραπεία σοβαρών λοιμώξεων.54
H φαρμακοβιομηχανία διστάζει, λόγω του μεγάλου κόστους που συνεπάγεται πλέον η παραγωγή νέων αντιβιοτικών, να επενδύσει κεφάλαια στη σχετική έρευνα, με αποτέλεσμα να μην προβλέπεται στο ορατό μέλλον η κυκλοφορία νέων αντιβιοτικών. Ο λόγος είναι η έλλειψη κινήτρου, δηλαδή αποκόμισης μεγάλων κερδών για τον φαρμαβιομήχανο καπιταλιστή.55
Από τις 18 μεγαλύτερες φαρμακευτικές βιομηχανίες διεθνώς, οι 15 εγκατέλειψαν το πεδίο των αντιβιοτικών. Επιπλέον, λόγω της οικονομικής κρίσης οι συγχωνεύσεις μεταξύ εταιρειών οδήγησαν στη συρρίκνωση των ερευνητικών ομάδων και περικοπές στον τομέα της έρευνας. Ο αριθμός νέων αντιβιοτικών πέφτει σταθερά τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, καθώς τα αντιβιοτικά είναι σχετικά φτηνά, χρησιμοποιούνται για μικρό χρονικό διάστημα, έχοντας άμεσο θεραπευτικό αποτέλεσμα, οπότε δεν «συμφέρουν». Πιο επικερδής θεωρείται η αγορά φαρμάκων για χρόνιες ασθένειες. Επίσης πλέον τα νέα αντιβιοτικά δεν συνταγογραφούνται μαζικά, διότι (πρέπει να) διαφυλάττονται ως τελευταία γραμμή άμυνας. Άρα υπάρχει η προσδοκία για μειωμένες πωλήσεις και μειωμένα κέρδη, που οδηγούν εκ νέου σε μειωμένες επενδύσεις στην έρευνα. Τέλος, υπάρχει και η πιθανότητα πλέον να αναπτυχθεί σχετικά γρήγορα ανθεκτικότητα (η ταχύτητα ανάπτυξης της οποίας δεν μπορεί να προβλεφθεί), οπότε να αχρηστευθεί σχετικά γρήγορα το νέο αντιβιοτικό, χωρίς να «προλάβει να καλύψει το κόστος επένδυσης» της έρευνας για την παρασκευή του.56,57
Σε όλα αυτά έρχεται να προστεθεί και ο παράγοντας πανδημία. Πέρα από το γεγονός ότι η αντοχή στα αντιβιοτικά μειώνει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων που είναι επειγόντως απαραίτητα για την καταπολέμηση βακτηριακών λοιμώξεων κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, η μικροβιακή αντοχή στα αντιβιοτικά φάρμακα μπορεί να αυξηθεί και λόγω των μεγάλων ποσοτήτων αντιβιοτικών που συνταγογραφούνται σε ασθενείς με COVID-19, γεγονός που θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματική θεραπεία για ένα πλήθος ασθενειών για μεγάλες ομάδες πληθυσμών πέρα από το πεδίο οποιασδήποτε πανδημίας.58

Καπιταλισμός, ο μεγάλος ένοχος

Τα παραπάνω φωτίζουν από μία ακόμα σκοπιά γιατί ο καπιταλισμός, και δη ο καπιταλισμός της νεοφιλελεύθερης σήψης, είναι ανίκανος να προστατεύσει την υγεία των ανθρώπων. Για να αντιστραφεί η κατάσταση, απαιτείται κεντρικός σχεδιασμός στον τομέα της υγείας και μαζικές επενδύσεις σε ανθρώπινο δυναμικό και υποδομές υγείας (από επαρκώς εξοπλισμένα νοσοκομεία μέχρι φάρμακα και εμβόλια). Σε αντίθεση με τα νεοφιλελεύθερα παραμύθια που ενδημούν στη χώρα μας, ότι «βγάζουμε πολλούς γιατρούς» ή ότι «το δημόσιο είναι υπέρογκο», η αλήθεια είναι ότι οι γιατροί είναι λίγοι για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά το σύνολο των υγειονομικών αναγκών των ανθρώπων. Σε αντίθεση με τον αστικό μύθο ότι «ο ιδιωτικός τομέας υπερέχει λόγω του κινήτρου για ατομικό κέρδος», αποδεικνύεται ότι ο ιδιωτικός τομέας στα δύσκολα αποδεικνύεται παντελώς άχρηστος να προασπιστεί την υγεία των ανθρώπων, ακριβώς εξαιτίας αυτού του κινήτρου…
Δεν πρόκειται μόνο για τις επαρκείς πλέον αποδείξεις της «ακαταλληλότητας» του ιδιωτικού τομέα υγείας και ότι το βάρος το σήκωσε (στην Ελλάδα μάλιστα αποκλειστικά) ο -δυστυχώς συστηματικά απαξιωθείς- δημόσιος τομέας˙ πρόκειται για το γεγονός ότι μπροστά σε έναν τεράστιο κίνδυνο για την ανθρωπότητα όπως αυτός της μικροβιακής αντοχής στα αντιβιοτικά, οι αρμόδιοι καπιταλιστές το μόνο που έχουν να απαντήσουν είναι «δώστε αντιβιοτικά παντού, στους ανθρώπους, στα ζώα, στα φυτά» και, ταυτόχρονα, «δεν με συμφέρει να επενδύσω σε καινούρια αντιβιοτικά».
Είναι σαφές ότι για να αντιμετωπιστεί το ζήτημα αυτό προϋποθέτει την κοινωνικοποίηση των φαρμακοβιομηχανιών και του τομέα έρευνας, κι αυτό είναι ανέφικτο στο πλαίσιο του καπιταλισμού, χωρίς ανατροπή του κι εγκαθίδρυση του διεθνούς σοσιαλισμού, ενός συστήματος που θα ενώνει τις επιστημονικές δυνάμεις για να αντιμετωπίσει, καθολικά και δωρεάν, την υπόθεση «υγεία» με κριτήριο όχι το κέρδος αλλά τις ανάγκες των .
Η περιφερειακή διευθύντρια του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) για την Ευρώπη, δήλωσε με αφορμή την κρίση των αντιβιοτικών πως «τα πιο ισχυρά μας όπλα είναι η αποτελεσματική πρόληψη και ο έλεγχος των λοιμώξεων».59
Με αφορμή την πανδημία του κορωνοϊού αποδείχθηκε ότι η ανθρωπότητα έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να προλάβει και να ελέγξει τις λοιμώξεις, αλλά και να προβλέψει και να προλάβει ακόμα και τις πανδημίες, αφού είναι γνωστό ότι οι επιστήμονες προειδοποιούσαν τα τελευταία 15 χρόνια γι’ αυτό που τελικά έγινε ζοφερή πραγματικότητα. Ο καπιταλισμός όμως ούτε θέλει ούτε μπορεί να λειτουργήσει μακροπρόθεσμα και με γνώμονα το καλό της ανθρωπότητας˙ μπορεί να λειτουργήσει με βάση μόνο την άμεση κερδοφορία των μεγάλων επιχειρήσεων που λυμαίνονται τον χώρο της υγείας και του φαρμάκου, της διατροφής κ.ο.κ., με αποτέλεσμα να υποθηκεύει όλο και περισσότερο και σε αδιανόητο βαθμό την υγεία των ανθρώπων – άλλωστε, αυτό αποδεικνύει και η επί δεκαετίες συστηματική απαξίωση του δημόσιου συστήματος υγείας.
Πρόκειται για μια γενικευμένη στρατηγική «ανοσίας αγέλης», που όμως δεν αφορά μόνο τον κορωνοϊό αλλά οτιδήποτε σχετίζεται με την υγεία και τη ζωή των ανθρώπων, των ζώων και της φύσης – παρά τις υποκριτικές κριτικές στον Τραμπ από τους πολέμιους της «ανοσίας αγέλης». Τους καπιταλιστές δεν τους ενδιαφέρει αν θα πεθάνουν οι άνθρωποι ή αν θα καταστραφεί το περιβάλλον, αλλά μόνο η μεγαλύτερη δυνατή κερδοφορία σε ανταγωνισμό με τους άλλους καπιταλιστές.
Σε σχέση με την πανδημία, το σύστημα αποδεικνύει και με έναν άλλο τρόπο ότι είναι ένοχο και ανίκανο να την αντιμετωπίσει , ότι ευθύνεται και για έναν ακόμα λόγο για τις εκατόμβες θυμάτων, ότι υπεύθυνο είναι το ίδιο για την πανδημία και όχι «το κακό το ριζικό μας» ή ο «φονικός κορωνοϊός». Είτε με καραντίνα είτε χωρίς, έχει δώσει ήδη αρκετά δείγματα ότι τα κέρδη τους μπαίνουν πάνω από την υγεία μας. Το ίδιο ισχύει και με τα αντιβιοτικά.
Τέλος, τα αντιβιοτικά καταρρίπτουν επίσης τον μύθο της θωρακισμένης Ελλάδας -διεθνούς υποδείγματος, με τους Τσιόδρα, Χαρδαλιά και Μητσοτάκη σε ρόλο… Θάντερκατς.
Με βάση τα στοιχεία που παραθέσαμε, δικαιούμαστε να ισχυριστούμε ότι δεν πρόκειται για ηγέτες που προασπίζονται αποτελεσματικά τη δημόσια υγεία, αλλά για κυβερνητικούς υπαλλήλους όσων κατέχουν την πραγματική εξουσία, από τη Novartis και τις φαρμακοβιομηχανίες μέχρι τους κλινικάρχες και τους χρυσαυγίτες κατασκευαστές μασκών.
Η Ελλάδα βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας κατάταξης επικινδυνότητας για μη αντιμετωπίσιμες επιδημίες και πανδημίες στο άμεσο μέλλον (είτε αφορούν βακτήρια είτε αφορούν ιούς που μπορούν να οδηγήσουν σε δευτερογενείς λοιμώξεις από βακτήρια) και η θλιβερή και επικίνδυνη αυτή πρωτιά θα διαιωνίζεται όσο επιβιώνει ο καπιταλισμός και μας κυβερνούν οι υπάλληλοί του. Μπορεί να μην το πληρώσαμε ακριβά σήμερα, αλλά είναι πιθανό να το πληρώσουμε αύριο ή μεθαύριο. Αντί να περιμένουμε απαθείς το αναπόφευκτο σαν «πεπρωμένο», η λύση είναι να οργανωθούμε και να δώσουμε μαζικές κι αποφασιστικές μάχες τόσο απέναντι στην κυβέρνηση όσο και απέναντι στο σύστημα που τη στηρίζει.

Παραπομπές:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
https://www.care.gr/post/4431/o-xronos-paramonis-ayksanei-tis-endonosokomeiakes-loimokseis

Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αντιμετώπιση της Μικροβιακής …ΕθνικόΣχέδιοΔράσηςγιατηνΑντιμετώπισητηςΜικροβιακήςΑντοχήςσταΑντιβιοτικάκαιτωνΛοιμώξεωνσεΧώρουςΠαροχήςΥπηρεσιώνΥγείας 2008 – 2012
www.moh.gov.gr › ethnika-sxedia-drashs › 95-ethnika-sxedia-drashs
https://pergamos.lib.uoa.gr/uoa/dl/frontend/file/lib/default/data/2820873/theFile/2820892
2. https://www.hygeia.gr/to-emvolio-tis-gripis/
https://www.iatronet.gr/ygeia/anapnefstiko/article/5955/prolipsi-pnevmoniokokkikwn-loimwxewn.html
https://www.cdc.gov/pneumococcal/global.html
https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2018/12/Infections_Book.pdf

3. https://www.cebm.net/covid-19/rapidly-managing-pneumonia-in-older-people-during-a-pandemic/
https://www.tovima.gr/2020/03/26/world/pou-ofeiletai-i-ypsili-thnisimotita-stin-italia-ti-apantoun-norvigoi-ereynites/
https://blogs.scientificamerican.com/observations/antibiotic-resistance-could-lead-to-more-covid-19-deaths/

Antibiotic resistance: the hidden threat lurking behind Covid-19

Antibiotic Research UK, coronavirus (COVID-19), bacterial infection and antibiotic resistance


https://www.covid-19facts.com/?p=84042
https://www.iefimerida.gr/ygeia/koronoios-na-ti-pathainoyn-oi-pneymones-ton-asthenon-me-covid-19
4. https://www.healthyliving.gr/2020/03/28/koronoios-emvolio-pneumoniokokkos/
5. https://www.who.int/medicines/areas/rational_use/oms-amr-amc-report-2016-2018-media-note/en/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4165128/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika
6. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
7. https://www.capital.gr/health/3448955/mikrobiaki-antoxi-en-meso-pandimias-koronoiou-mia-sobari-apeili
8. https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika
9. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
https://www.messinialive.gr/nea-pagkosmia-apeili-echei-onoma-antochi-sta-antiviotika/
10. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
11. http://www.pneumon.org/el_GR/september-december-2005-vol-18-issue-3/showreferences789/nv/newsid789/121/showfulltext789/1
12. https://www.tovima.gr/2020/03/26/world/pou-ofeiletai-i-ypsili-thnisimotita-stin-italia-ti-apantoun-norvigoi-ereynites/
13. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
14. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
15. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
https://theconversation.com/infection-control-why-doctors-over-prescribe-antibiotics-24785
https://www.pewtrusts.org/en/research-and-analysis/articles/2017/06/30/why-doctors-prescribe-antibiotics-even-when-they-shouldnt
16. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/

17. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/

18. https://resistancemap.cddep.org/AntibioticUse.php

19. https://www.who.int/medicines/areas/rational_use/oms-amr-amc-report-2016-2018-media-note/en/
20. https://www.who.int/medicines/areas/rational_use/oms-amr-amc-report-2016-2018-media-note/en/

21. https://resistancemap.cddep.org/AntibioticUse.php
22. https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika 8.12.2009
23. https://eody.gov.gr/wp-content/uploads/2018/12/Infections_Book.pdf
24. https://www.kathimerini.gr/887351/article/epikairothta/ellada/enas-stoys-deka-noshleyomenoys-ekdhlwnei-loimw3h
25. https://pis.gr/103763/%CF%83%CF%84%CE%B1-%CF%80%CF%81%CF%8C%CE%B8%CF%85%CF%81%CE%B1-%CF%85%CE%B3%CE%B5%CE%B9%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CE%BA%CF%81%CE%AF%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%B7-%CF%87%CF%8E%CF%81/
26. https://www.iefimerida.gr/news/457131/oosa-hiliades-nekroi-stin-ellada-mehri-2050-logo-anthektikon-mikrovion-sta-antiviotika
27. https://www.iatropedia.gr/eidiseis/stoicheia-sok-gia-ti-mikroviaki-antochi-7-stous-10-ellines-katanalonoun-askopa-antiviotika/124460/
28.http://www.bioethics.gr/index.php/el/anakoinosis/2600-19-01-2020
29. https://bmcgenomics.biomedcentral.com/articles/10.1186/s12864-017-3718-2
30. https://www.imerodromos.gr/ypervoliki-chrisi-antiviotikon-aities-kai-kindynoi/
31. https://www.iatropedia.gr/eidiseis/iatrikoi-syllogoi-zitoun-apagorefsi-ton-antiviotikon-choris-syntagi-antidroun-oi-farmakopoioi/124049/
32. https://www.pewtrusts.org/en/research-and-analysis/articles/2017/06/30/why-doctors-prescribe-antibiotics-even-when-they-shouldnt
33.https://www.kathimerini.gr/956760/gallery/epikairothta/ellada/prwta8lhtes-se-idiwtikes-dapanes-ygeias-oi-ellhnes-sthn-eyrwph
34.https://virus.com.gr/oi-dimosies-dapanes-ygeisa-echoyn-lavei-tin-katioysa-eno-oi-idiotikes-tin-anioysa/
35.https://www.kathimerini.gr/1061705/gallery/epikairothta/ellada/to-35-twn-dapanwn-ygeias-apo-thn-tseph-mas
36.https://theconversation.com/infection-control-why-doctors-over-prescribe-antibiotics-24785
37. https://www.imerodromos.gr/ypervoliki-chrisi-antiviotikon-aities-kai-kindynoi/
38.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3756954/
39.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
40. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
41.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
42. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4232501/
43. https://www.messinialive.gr/nea-pagkosmia-apeili-echei-onoma-antochi-sta-antiviotika/
44. https://www.tovima.gr/2020/03/26/world/pou-ofeiletai-i-ypsili-thnisimotita-stin-italia-ti-apantoun-norvigoi-ereynites/
45. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9244915
46.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
47. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9244915
48. https://www.messinialive.gr/nea-pagkosmia-apeili-echei-onoma-antochi-sta-antiviotika/
49. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9244915
50.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
51.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4165128/
52. https://www.rizospastis.gr/story.do?id=9244915
53. https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika
54. https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika 8.12.2009
55.
Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Αντιμετώπιση της Μικροβιακής Αντοχής στα Αντιβιοτικά και των Λοιμώξεων σε Χώρους Παροχής ΥπηρεσιώνΥγείας 2008 – 2012 www.moh.gov.gr › ethnika-sxedia-drashs › 95-ethnika-sxedia-drashs
56.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4378521/
57.https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4165128/
58. https://www.capital.gr/health/3448955/mikrobiaki-antoxi-en-meso-pandimias-koronoiou-mia-sobari-apeili
59. https://www.efsyn.gr/nisides/222243_teleionei-o-hronos-mas-me-ta-antibiotika