Του Αλέξη Λιοσάτου

Είναι πλέον… καθεστώς: από τα κανάλια μας βομβαρδίζουν καθημερινά και επί ώρες, με κάθε υπαρκτή και (συνήθως) ανύπαρκτη αφορμή, με «ρεπορτάζ» που ξεκινούν με τη στερεότυπη αναφορά στην «προκλητική στάση της Τουρκίας». Έτσι αφενός συντηρούν τον μύθο μιας Ελλάδας αδικημένης και «αμυνόμενης» και αφετέρου δικαιολογούν την όλο και μεγαλύτερη ενίσχυση των εξοπλισμών, του εθνικισμού, του αυταρχισμού και του μιλιταρισμού. Ο απλός κόσμος «πρέπει» να ξεχάσει τα προβλήματά του, τη φτώχεια και τη δυστυχία, την καραντίνα στα δικαιώματά του και τον θάνατο λόγω της άθλιας δολοφονικής πολιτικής αντιμετώπισης της πανδημίας, πρέπει να ξεχάσει την κατάσταση στην οποία τον βύθισαν η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ελληνικό κεφάλαιο και να νιώσουν όλοι μαζί ένα ενιαίο σύνολο, να «ενώσουν όλοι μαζί τις δυνάμεις τους για την πατρίδα, γιατί πάνω απ’ όλα είμαστε Έλληνες και στα εθνικά θέματα δεν χωράνε διαφωνίες». Ωστόσο, μια απλώς προσεκτική επισκόπηση της επικαιρότητας, μόνο με βάση την ειδησεογραφία των τελευταίων εβδομάδων, είναι πολύ αποκαλυπτική και οδηγεί σε εντελώς διαφορετικά συμπεράσματα. Η Ελλάδα ούτε «μόνο αμυνόμενη» είναι ούτε μόνο με σύνορά της υπερασπίζεται (ανεξάρτητα από τον τρόπο που το κάνει) ούτε με δυνάμεις του «διεθνούς δικαίου» συμμαχεί και συνεταιρίζεται…

Αμυνόμενη στην… Αφρική

Την αποστολή αστυνομικών και στρατιωτικών δυνάμεων στο Σαχέλ (τμήμα της ερήμου Σαχάρα) της Αφρικής σχεδιάζει η κυβέρνηση Μητσοτάκη. Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ–ΜΠΕ, οι αποφάσεις της ελληνικής κυβέρνηση λαμβάνονται στο πλαίσιο των πρωτοβουλιών για …«σύσφιξη των σχέσεων Ελλάδας–Γαλλίας»!
Η Ελλάδα εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο ενίσχυσης της παρουσίας της στην περιοχή, με την αποστολή αστυνομικών αλλά και στρατιωτικών δυνάμεων, στο πλαίσιο των πολυεθνικών αποστολών που δρουν στο Μάλι, σημείωναν οι ίδιες πηγές.
Ουσιαστικά η κυβέρνηση ετοιμάζεται να πάει ένα βήμα πιο πέρα την εμπλοκή, στέλνοντας στρατιωτικό τμήμα που θα ενταχθεί στη γαλλική «Δύναμη Επιχειρήσεων TAKUBA».
Παράλληλα, η Ελλάδα άνοιξε πρόσφατα πρεσβεία στο Ντακάρ της Σενεγάλης, για να συμβάλει στην καταπολέμηση της «τρομοκρατίας» και στον αποκλεισμό των μεταναστευτικών ρευμάτων, για να συμβάλει δηλαδή ακόμα περισσότερο στα βασανιστήρια και τις δολοφονίες ανθρώπων που η ιμπεριαλιστική Δύση ξεριζώνει από τις πατρίδες τους.
Πίσω από τα κυβερνητικά όμορφα λόγια και την καθεστωτική προπαγάνδα που λίγο ακόμα και θα μας μιλήσουν για… διεθνιστική αλληλεγγύη, κρύβονται τα τεράστια συμφέροντα γαλλικών επιχειρηματικών ομίλων. Ο ορυκτός πλούτος της Δυτική Αφρικής έχει προσελκύσει γαλλικές πολυεθνικές (Total, Bouygues, Ballore, Areva), οι οποίες εκμεταλλεύονται τα συγκεκριμένα κοιτάσματα, και οι ταραχές στην περιοχή βάζουν σε κίνδυνο τα συμφέροντά τους. Η Total έχει επενδύσει 20 δισ. ευρώ για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου στη Μοζαμβίκη, αυτά τα δισ. όμως έχουν μπει σε κίνδυνο το τελευταίο διάστημα εξαιτίας της αστάθειας που προκαλούν τζιχαντιστές αντάρτες.
Το ελληνικό κεφάλαιο δρομολογεί εδώ και καιρό τη συνεργασία με την ΤΟΤΑL για τα κοιτάσματα φυσικού αερίου σε Κρήτη, Κύπρο και νοτιανατολική Μεσόγειο και προσβλέπει σε κέρδη δισεκατομμυρίων. Αλλά η κυβέρνηση Μητσοτάκη εκφράζει και τα συμφέροντα τμήματος Ελλήνων εφοπλιστών οι οποίοι θέλουν να αναλάβουν εργολαβίες από τις γαλλικές πολυεθνικές για τη μεταφορά του ορυκτού πλούτου από την Αφρική, αλλά και να κινούνται με ασφάλεια από τα στενά της Σομαλίας.
Εξ ου και η «αλληλεγγύη» του ελληνικού στρατού, που φυσικά υπάρχει για να εξυπηρετεί τους Έλληνες Λάτσηδες και όχι τη «χώρα μας».(1)

… και στη Λιβύη ιδιαίτερα

Λίγες εβδομάδες πριν επιβλήθηκε υπό την ηγεσία του διεθνούς ιμπεριαλισμού (δηλαδή του ΟΗΕ) νέα μεταβατική κυβέρνηση στη Λιβύη. Ο Μητσοτάκης έσπευσε άμεσα και συναντήθηκε με τη λιβυκή κυβέρνηση για να ζητήσει ακύρωση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, απειλώντας θα διαφορετικά θα διαταραχθούν οι σχέσεις Λιβύης-ΕΕ. Δήλωσε ότι θα επαναλειτουργήσει η πρεσβεία στην Τρίπολη και θα επανασυσταθεί μάλιστα και προξενείο στη Βεγγάλη για τη συνεργασία «σε όλους τους τομείς, ιδίως στην ενέργεια, τις κατασκευές και την ασφάλεια με σημαντικές προοπτικές στις οικονομικές και τις εμπορικές σχέσεις». Για να πατήσει δηλαδή καλύτερα το ελληνικό κεφάλαιο (εφοπλιστές, κατασκευαστικές, πετρελαιάδες κ.λπ.) αλλά και ο στρατός («ασφάλεια») στην περιοχή. Κάλεσε μάλιστα τη Λιβύη «να απαλλαγεί από βαρίδια που την τραβούν προς τα κάτω, όπως η παρουσία ξένων δυνάμεων και μισθοφόρων» (εννοεί την Τουρκία). Αντίθετα, υποθέτουμε, ότι η παρουσία ελληνικών δυνάμεων που θα προωθούν τις ελληνο-λιβυκές business συγκαταλέγεται στις… ντόπιες δυνάμεις της Λιβύης.(2)

Σ. Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα:
συμμαχώντας με τον σκοταδιστικό φονταμενταλισμό

Η Σαουδική Αραβία μαζί με τις ΗΠΑ βομβαρδίζουν την Υεμένη επί χρόνια. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους από τις βόμβες, την πείνα και τις ασθένειες, όπως η χολέρα, εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ξεριζωθεί κι έχουν χάσει τα σπίτια τους. Η Σ. Αραβία έχει επιβάλει εμπορικό αποκλεισμό στην Υεμένη και έχει βυθίσει τον πληθυσμό της σε λιμό και στη μεγαλύτερη σύγχρονη ανθρωπιστική κρίση – σύμφωνα και με τον ΟΗΕ. Η Ελλάδα πουλούσε και πουλάει όπλα στη Σ. Αραβία για να συνεχίσει αυτή την κτηνωδία. Το έκανε με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, σήμερα το κάνει και με κυβέρνηση Μητσοτάκη.
«Οι στρατιωτικές σχέσεις της Ελλάδας με τις μοναρχίες του Περσικού Κόλπου, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδικής Αραβίας, έχουν ενισχυθεί σημαντικά κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους».(3)
Τον Μάρτιο, μαχητικά αεροσκάφη F-15 της Βασιλικής Πολεμικής Αεροπορίας της Σαουδικής Αραβίας με τα πληρώματά τους έφτασαν στην Ελλάδα για κοινή στρατιωτική άσκηση στο πλαίσιο της εντεινόμενης «αμυντικής» συνεργασίας τους – η Ελλάδα, που «αμύνεται» απέναντι στον… λαό της Υεμένης…
Η κυβέρνηση έχει προγραμματίσει επίσης, ήδη από τις αρχές του 2020, την ανάπτυξη μέρους των αμυντικών πυραυλικών της συστημάτων MIM-104 Patriot στη Σαουδική Αραβία, καθώς και «προσωπικού περίπου 130 ατόμων», με -πατριωτικό ασφαλώς- στόχο την προστασία των ενεργειακών υποδομών του σαουδαραβικού βασιλείου.(4)
Η κυβέρνηση έχει επίσης ενισχύσει περαιτέρω. Προηγήθηκε πέρυσι η αποστολή τεσσάρων αεροσκαφών F-16 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΑΕ στην Κρήτη, ακολούθησε στρατιωτική συμφωνίας για αλληλοϋποστήριξη και ανταλλαγή τεχνογνωσίας και κοινή δήλωση ενάντια στην Τουρκία, με την Ελλάδα να τη χαρακτηρίζει… τη σημαντικότερη συμφωνία μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Τον Φεβρουάριο του 2021, αξιωματούχοι της Σαουδικής Αραβίας, των ΗΑΕ και του Μπαχρέιν βρέθηκαν στην Αθήνα ως ένδειξη υποστήριξης της Ελλάδας όσον αφορά την διαμάχη της στην Ανατολική Μεσόγειο, μαζί με εκπροσώπους της… αγαπημένης χούντας της Αιγύπτου.
«Όσον αφορά τη σχέση Ελλάδας και ΗΑΕ, οι δεσμοί στον στρατιωτικό τομέα είναι ισχυροί και μπορούν να ενισχυθούν περαιτέρω», ανέφεραν τα ρεπορτάζ στα καθεστωτικά μίντια. Η ατζέντα της Ελλάδας περιλαμβάνει περαιτέρω κοινές ασκήσεις. Η φρεγάτα του Ελληνικού Ναυτικού «Ύδρα» (5) συμμετέχει σε πρότζεκτ για την ασφάλεια των εμπορικών πλοίων στον Περσικό κόλπο (και εδώ δρουν λοιπόν ελληνικά εφοπλιστικά συμφέροντα). Υπάρχει επίσης η προοπτική πώλησης όπλων μεταξύ των δύο συμμάχων στο προσεχές μέλλον – η συνταγή της Σ. Αραβίας είναι πετυχημένη και δεν αλλάζει.
Υπό φυσιολογικές συνθήκες πάντως (σε έναν φανταστικό, λίγο καλύτερο και λίγο δημοκρατικότερο κόσμο), θα έπρεπε να εξεγείρεται ο «ελληνικός λαός» ακόμα και για πολύ πιο… ευγενείς συνεργασίες, μόνο και μόνο επειδή πρόκειται για συνεργασία με αντιδραστικές μοναρχίες του σκοταδιστικού φονταμενταλισμού. Φυσικά και είναι «λεπτομέρεια» ότι ΗΑΕ και Σ. Αραβία συμμετείχαν στον πόλεμο της Συρίας δι’ αντιπροσώπων, συμμετέχοντας σε ένα άλλο από τα μεγάλα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.

…αλλά και με το σιωνιστικό κράτος του Ισραήλ

Ταυτόχρονα, η Ελλάδα ενισχύει τη συνεργασία της με το Ισραήλ.(6)
Στην αρχή της χρονιάς Ισραήλ και η Ελλάδα ανακοίνωσαν ότι θα υπογράψουν 20ετή αμυντική συμφωνία αξίας περίπου 1,7 δισεκατομμυρίου δολαρίων, η οποία περιλαμβάνει ισραηλινή σχολή πτήσεων για την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία και 10 αεροσκάφη M-346.(7)
Πιο πρόσφατα ο Βορίδης έταξε 2,5 δισ. στους δήμους για να αγοράσουν «τεχνολογίες ισραηλινών εταιρειών για έξυπνες πόλεις», δηλαδή με λίγα λόγια έταξε 2,5 δισ. στο ισραηλινό κεφάλαιο.(8)
Εννοείται πως κι αυτά επίσης έχουν… αμυντικό χαρακτήρα, καθώς το Ισραήλ είναι «ένας σημαντικός εταίρος που μπορεί να αποδειχθεί σανίδα σωτηρίας για τον ελληνικό τουρισμό αυτό το καλοκαίρι»…(9)

Βαλκάνια: να μην κάνουν τα ίδια και στη «γειτονιά μας»;

Η κυβέρνηση της Ελλάδας προχώρησε σε συνάντηση με τη Σερβία, και πάλι για τη συνεργασία σε τομείς όπως «η περιφερειακή ασφάλεια, η ενέργεια, οι μεταφορές και ο τουρισμός», με τον αέρα της ισχυρότερης χώρας, που επιπλέον έχει το διαπραγματευτικό χαρτί ότι η ίδια βρίσκεται στην ΕΕ και -με το αζημίωτο φυσικά- θα στηρίξει την ευρωπαϊκή προοπτική της Σερβίας. Ο Δένδιας, μάλλον… επειδή είναι ψυχάρα, κάλεσε τους Σέρβους να επισκεφτούν την Ελλάδα για διακοπές, ενώ η σερβική κυβέρνηση… ανταπέδωσε, αναγγέλλοντας ότι η Σερβία ένα μέρος των αναγκών της σε φυσικό αέριο θα το προμηθεύεται από την Αλεξανδρούπολη όταν ολοκληρωθεί η σύνδεση με την Βουλγαρία – win-win…(10)
Μπορεί να αποδεχίθηκε περίτρανα για δεξιούς-ακροδεξιούς ότι δεν ισχύει πως «το όνομά τους είναι η ψυχή τους», αυτό όμως δεν τους εμπόδισε να συμφωνήσουν με τη βορειομακεδονικό κράτος την κατασκευή του διασυνδετήριου αγωγού μεταφοράς φυσικού αερίου μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας.
και την αμοιβαία προστασία ανταλλασσόμενων διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ Ελλάδας και Βόρειας Μακεδονίας. Το λες και …διεθνισμό μεταξύ των (παρα)κρατικών μηχανισμών των δυο χωρών.(11)
Η Ελλάδα επιπλέον στις αρχές της χρονιάς ψήφισε την μονομερή επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στο Ιόνιο στα 12 ναυτικά μίλια, παρά τη διαφωνία της Αλβανίας. Όλη η αντιπολίτευση συμφώνησε και επαύξησε με αυτή την επέκταση, από το ΚΚΕ μέχρι τον ΣΥΡΙΖΑ κι από εκεί μέχρι τον Βελόπουλο. Η Ελλάδα μεταξύ άλλων ήθελε να στείλει επιθετικό μήνυμα απέναντι στην Τουρκία. Το αξιοπερίεργο είναι ότι τελευταία έχουν εκλείψει τα ρεπορτάζ για «αλβανική προκλητικότητα-προκλητικότητα του Ράμα», τον οποίο κατηγόρησε η δεξιά αλβανική αντιπολίτευση ότι τα έχει βρει με τον Μητσοτάκη υποχωρώντας στην ελληνική πίεση. Ο Ράμα βέβαια αρνείται «την εθνική μειοδοσία», αλλά αναγνωρίζει το δικαίωμα της Ελλάδας να επεκταθεί στα 12 ν. μίλια και ότι οι όποιες διαφορές θα λυθούν στη Χάγη. Υπερβολικά κομψή τοποθέτηση για κυβέρνηση ανταγωνιστικού κράτους, ενώ μάλιστα ο Ράμα το προηγούμενο διάστημα συνήθιζε να ανεβάζει περισσότερο τους τόνους απέναντι στους χειρισμούς της ελληνικής κυβέρνησης. Δεν αποκλείεται να ευσταθούν οι κατηγορίες της αλβανικής δεξιάς, αφού η Ελλάδα σαν ο νταβατζής των Βαλκανίων έχει πολλούς τρόπους να εκβιάζει (και) το αλβανικό κράτος. Οικονομικά, στρατιωτικά, διπλωματικά, με την «ενταξιακή πολιτική» κ.ο.κ. Θα δούμε.(12)

Για το κεφάλαιο ρε γαμώτο…

Ακόμα και αστοί αναλυτές πάντως δεν τρώνε τα φούμαρα που προορίζονται για τον «κοσμάκη», ότι «ο Μωυσής-Μητσοτάκης θωρακίζει την Ελλάδα με στρατιωτικές συμμαχίες απέναντι στην Τουρκία». Όπως σημείωνε ο Γ. Τζογόπουλος, «Θα ήταν αφελής η Ελλάδα αν πιστεύει ότι άλλοι παίκτες θα έρθουν προς υποστήριξή της σε περίπτωση που ξεσπάσει νέα κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο […] (αλλά αντίθετα) η εταιρική σχέση […] υποκινείται από αμοιβαία συμφέροντα». Και ποια είναι αυτά τα συμφέροντα; Κάποια όπως αυτά των ελληνικών εταιρειών, κατασκευαστικών και άλλων που κάνουν πάρτι κερδοφορίας στις αραβικές χώρες, όπως και οι «επενδυτικές ευκαιρίες» στην Ελλάδα για να επενδυθούν τα δισεκατομμύρια των Αράβων δισεκατομμυριούχων. Η «αλληλεγγύη» είναι όχι μόνο σπάνιο αλλά προ πολλού εξαφανισμένο είδος στη ζούγκλα των ιμπεριαλιστικών «διεθνών σχέσεων»˙ αντίθετα, το «αμοιβαίο οικονομικό όφελος», δηλαδή οι μπίζνες μεταξύ των αρχουσών τάξεων και πάντα εις βάρος των εργαζόμενων τάξεων είτε των συνεργαζόμενων είτε των αντιμαχόμενων πλευρών, είναι η σταθερή «αξία»… Όταν λέμε μπίζνες, δεν εξαιρούνται και αυτές που αφορούν στην «αμυντική συνεργασία».
Και για να μη μένει αμφιβολία, ιδού, εντελώς δειγματοληπτικά με βάση πρόσφατα δημοσιεύματα, κάποιες πτυχές της δραστηριότητας της ελληνικής επιχειρηματικότητας στη Μ. Ανατολή:
«Στην πληθώρα αξιόλογων ευκαιριών για ελληνικές επιχειρήσεις, σε τομείς υπεργολαβικής ανάληψης έργων δημιουργίας και εκσυγχρονισμού υποδομών, εξαγωγών δομικών υλικών και μεταφοράς ελληνικής τεχνογνωσίας, αναφέρθηκαν στις 27/3 οι ειδικοί προσκεκλημένοι, σύμβουλοι οικονομικών και εμπορικών υποθέσεων, ΟΕΥ Α’ Καΐρου, Παντελής Γκάσιος και επικεφαλής ΟΕΥ Β. Ελλάδας, Αλέξανδρος Αλεξιάδης.
Η ραγδαία βελτίωση του κλάδου κατασκευών σε αγορές της Μέσης Ανατολής δημιουργεί εξαγωγικές προοπτικές για ελληνικές υπηρεσίες αξίας, σε επαγγελματίες που έχουν πληγεί πολύ κατά τα τελευταία έτη λόγω της δυσμενής θέσης της αντίστοιχης ελληνικής αγοράς».
Αυτά σε ημερίδα με θέμα «Προοπτικές Ανάπτυξης του Κλάδου των Δομικών Υλικών στον Αραβικό Κόσμο» στις 27/3, στο «Μακεδονία Παλλάς».(13)
«Σε… πολυεθνικές μετασχηματίζονται οι μεγάλοι ελληνικοί κατασκευαστικοί και ενεργειακοί όμιλοι, με τις αγορές της Μέσης Ανατολής και των Βαλκανίων να αποφέρουν πλέον σχεδόν το ένα τρίτο του κύκλου εργασιών τους», διαπιστώνει σε άρθρο του ο Ηλίας Μπέλλος στην «Καθημερινή» ήδη από το μακρινό 2013.
Ως πρωταγωνιστές σημειώνει τον J&Ρ-Άβαξ, τη ΜΕΤΚΑ του ομίλου Μυτιληναίος, τον Ελλάκτορα και τη ΓΕΚ Τέρνα.
«Είναι χαρακτηριστικό ότι το ανεκτέλεστο ορισμένων από αυτούς στο εξωτερικό προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ, ενώ η συμμετοχή, ή ακόμα και σε μακρινά και δύσκολα projects, όπως οι ΗΠΑ, έχει αρχίσει να μεγεθύνεται», σημείωνε το άρθρο.
Αν δεν αφορούν αυτά την «αμυντική ικανότητα της χώρας», τότε τι την αφορά;..
Πάντως, για να έχουμε μια εικόνα για την εξέλιξη αυτής της «εθνικής υπόθεσης», έκτοτε, οι μπίζνες για κατασκευαστικά έργα αυξάνονται σημαντικά, υποσχόμενες διαρκώς διευρυνόμενα κέρδη.
Τέλος, τις ευκαιρίες για την ελληνική επιχειρηματικότητα και τη δραστηριοποίησή της στη Μ. Ανατολή και Β. Αφρική υπογραμμίζει και το Δελτίο του ΕΛΙΑΜΕΠ.(15)
Όχι για την «Ελλάδα» αλλά για την κερδοφορία του κεφαλαίου ρε γαμώτο…

Παραπομπές:
(1) https://www.imerodromos.gr/kyvernisi-mitsotaki-etoimazetai-na-steilei-astynomikoys-kai-strato-sto-mali/
http://diktiospartakos.blogspot.com/2021/03/total.html
https://www.capital.gr/diethni/3476135/sumfonia-gia-tin-prostasia-project-fusikou-aeriou-20-dis-dol-upegrapse-i-total-sti-mozambiki
(2) https://www.capital.gr/politiki/3536941/ta-minumata-tis-episkepsis-mitsotaki-sti-libui-oi-epidioxeis-tis-athinas
(3) https://www.capital.gr/forbes/3535912/poso-simantiki-einai-i-enisxusi-tis-stratiotikis-sunergasias-tis-elladas-me-iae-kai-saoudiki-arabia
(4) http://diktiospartakos.blogspot.com/2021/02/patriot_28.html
(5) https://www.capital.gr/epikairotita/3529122/summetoxi-fregatas-udra-stin-apostoli-emasoh-agenor-stin-arabiki-thalassa
(6) https://www.capital.gr/forbes/3535912/poso-simantiki-einai-i-enisxusi-tis-stratiotikis-sunergasias-tis-elladas-me-iae-kai-saoudiki-arabia
https://www.enikos.gr/politics/772690/ellada-israil-enonoun-tis-dynameis-tous-se-senaria-yvridikou-pole
(7). https://www.capital.gr/diethni/3507090/i-amuntiki-sumfonia-elladas-israil-exei-proektaseis-polu-pera-apo-ta-exoplistika
(8) https://www.kathimerini.gr/politics/561308068/presvis-israil-exairetikes-oi-dimereis-scheseis-me-ellada/
(9) https://www.news247.gr/politiki/ellada-israil-symmachia-kai-apenanti-stin-toyrkia-kai-ston-toyrismo.9136121.html
(10) https://www.news247.gr/kosmos/voreia-makedonia-symfonia-gia-kataskeyi-agogoy-fysikoy-aerioy-me-ellada.9180335.html
(11) https://www.news247.gr/amyna/ellada-voreia-makedonia-symfonia-prostasias-antallassomenon-pliroforion.9155848.html
(12) https://www.tanea.gr/2021/01/19/politics/stin-olomeleia-tis-voulis-to-n-s-gia-tin-epektasis-tis-aigialitidas-zonis-sto-ionio-sta-12-naytika-milia/
(13) https://exportnews.gr/thessaloniki-nees-eykairies-apo-mesi-anatoli-gia-ellinikes-epicheiriseis/
(14) https://www.kathimerini.gr/economy/business/504546/erga-se-mesi-anatoli-kai-valkania-gia-tis-ellinikes-kataskeyastikes/
(15) https://www.eliamep.gr/publication/%CE%B4%CE%B5%CE%BB%CF%84%CE%AF%CE%BF-%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B7%CF%82-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE%CF%82-%CE%BC%CE%B5%CF%83%CE%BF%CE%B3%CE%B5%CE%AF%CE%BF%CF%85-16%CE%BF-%CF%84%CE%B5%CF%8D/

Από την παρακάτω νηφάλια ανάλυση περί ΑΟΖ, που δημοσιεύθηκε στην κυπριακή, προσκείμενη στο ΑΚΕΛ, εφημερίδα “Χαραυγή” κρατήστε 3 κυρίως σημεία, που οδηγούν σε αντίστοιχα συμπεράσματα :

1. Είναι μύθος ότι μια ΑΟΖ πρώτα ανακηρύσσεται μονομερώς και μετά οριοθετείται διμερώς. Η μονομερής κατάθεση συντεταγμένων ΑΟΖ απαγορεύεται από το Διεθνές Δίκαιο. ΑΟΖ αποκτάται μόνο μέσω διμερούς συμφωνίας. Συμπέρασμα : η σχετική πατριωτική φιλολογία (χρόνων) είναι για τα μπάζα

2. Οι μαξιμαλιστικές θέσεις της Ελλάδας την εμπόδισαν επί δεκαετίες να υπογράψει συμφωνίες ΑΟΖ με Ιταλία, Λιβύη, Αίγυπτο. Εάν αυτές είχαν υπογραφεί, το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο δεν θα ήταν εφικτό. Συμπέρασμα : σ’ αυτό το παιγνίδι πάντα οι ανένδοτοι χάνουν

3. Είναι αδύνατο μια μελλοντική ελληνική ΑΟΖ να συνορεύει με κυπριακή. Διότι θα παρεμβάλλεται οπωσδήποτε μια τουρκική ΑΟΖ, ίσως όχι στην έκταση, που προβλέπει το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, αλλά σε κάθε περίπτωση θα παρεμβάλλεται. Συμπέρασμα : η προώθηση του αγωγού EastMed ερήμην της Τουρκίας συνιστούσε επιθετική κίνηση εκ μέρους της Ελλάδας, “πρόκληση”, όπως συνηθίζεται να λέγεται τελευταία. *

 

---

Του Θόδωρου Τσίκα**

1. Ο προσδιορισμός υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ προϋποθέτει συμφωνία μεταξύ των χωρών, των οποίων οι διεκδικήσεις σε θαλάσσιες ζώνες επικαλύπτονται σε κάποια περιοχή διεθνών υδάτων. Δεν νοείται μονομερής προσδιορισμός υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Όπου δεν υπάρχει συμφωνία μεταξύ των χωρών ή σχετική απόφαση διεθνούς δικαστικού ή δικαιοδοτικού οργάνου, δεν υπάρχει ΑΟΖ. Παραμένουν διεθνή ύδατα, με το καθεστώς που έχουν μέχρι εκείνη τη στιγμή.

Είναι μύθος ότι πρώτα ανακηρύσσεται μονομερώς η ΑΟΖ και κατόπιν οριοθετείται διμερώς. Η δήλωση απόκτησης ΑΟΖ εκφράζεται μέσα από τη συμφωνία καθορισμού περιοχής άσκησης δικαιωμάτων. Οι συμφωνίες πρέπει να υπάρχουν για να ασκηθεί το δικαίωμα. Μονομερής κατάθεση συντεταγμένων για ΑΟΖ από μία χώρα, είναι αντίθετη με το Δίκαιο της Θάλασσας.

Αλλά και όταν προσδιοριστεί υφαλοκρηπίδα και Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη, τα ύδατα αυτά με το βυθό τους παραμένουν διεθνή και δεν ανήκουν στην παράκτια χώρα. Η διαφορά είναι ότι με τη συμφωνία, η παράκτια χώρα έχει πλέον μόνο η ίδια τη δυνατότητα οικονομικής εκμετάλλευσης σε αυτά.

2. Σε κάθε διαπραγμάτευση, κάτι δίνεις και κάτι παίρνεις. Πάντα υπάρχει συμβιβασμός. Δεν μπορείς να καταλήξεις σε μια συζήτηση με τις αρχικές μαξιμαλιστικές θέσεις σου, διότι υπάρχουν και τα δικαιώματα των άλλων.

Εδώ και πολλά χρόνια η Ελλάδα δεν είχε κατορθώσει να συνάψει συμφωνίες με καμία από τις χώρες, με τις οποίες γειτονεύει θαλασσίως. Διότι επέμενε σε πλήρη επήρεια όλων ανεξαιρέτως των νησιών της, μικρών και μεγάλων, σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Ενώ υπάρχουν συμφωνίες μεταξύ κρατών αλλά και διεθνείς δικαστικές αποφάσεις, που περιορίζουν την «επήρεια» νησιών σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ. Έχουμε και ορισμένες, που δεν δίνουν καθόλου «επήρεια» σε πολύ μικρά νησιά.

Διότι σύμφωνα με το Δίκαιο της Θάλασσας, το μήκος των ακτών παίζει μεγάλο ρόλο στη χάραξη της γραμμής. Ειδικά αν τα νησιά είναι κοντά σε μεγάλες ηπειρωτικές ακτές, όπως της Τουρκίας, ή της Αφρικής (Αίγυπτος, Λιβύη), δεν μπορούν να ακυρώσουν τα δικαιώματα τής απέναντι μεγάλης ακτής.

Αν είχε υπογραφεί συμφωνία για ΑΟΖ, στη βάση αμοιβαίων παραχωρήσεων, με Ιταλία, Αίγυπτο και Λιβύη, δεν θα είχε προκύψει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Η καθυστέρηση τόσων χρόνων, το μόνο που έφερε είναι επιδείνωση των συμφερόντων της πλευράς μας. Το ίδιο ακριβώς που συμβαίνει και στο Κυπριακό. Η πολιτική ατολμία μάς έχει φέρει να διεκδικούμε, όσα πριν θεωρούσαμε “αυτονόητα”.

Η πρόσφατη συμφωνία με την Ιταλία για την ΑΟΖ επετεύχθη διότι η Ελλάδα επέδειξε ρεαλισμό και ευελιξία. Αποδέχτηκε ότι οι Οθωνοί, βορείως της Κέρκυρας, και οι Στροφάδες, νοτίως της Ζακύνθου, έχουν μειωμένη “επήρεια” στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη.

Το πρόβλημα παραμένει με τη Λιβύη, όσον αφορά την περίπτωση της Γαύδου, της οποίας την πλήρη «επήρεια» η Λιβύη αρνείται. Αυτό υπάρχει εδώ και πολλά χρόνια, επί καθεστώτος Καντάφι ήδη, και όχι μόνο με τη σημερινή, διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση Σάρατζ.

Είναι το ίδιο θέμα που εμποδίζει και αντίστοιχη συμφωνία και με την Τουρκία, με αιχμή την επήρεια του Καστελόριζου. Ενώ το Καστελόριζο έχει αναμφισβήτητα υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ, δεν θα έχει 100% επήρεια. Δεν μπορεί να έχει ΑΟΖ 4.000 φορές μεγαλύτερη από την έκτασή του και να «εμποδίσει» την έξοδο της Τουρκίας στα διεθνή ύδατα, όσον αφορά ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.

Μια μελλοντική ελληνική ΑΟΖ δεν θα “συνορεύει” με την κυπριακή ΑΟΖ. Ανάμεσά τους θα παρεμβάλλεται ένα τμήμα της τουρκικής ΑΟΖ. Όχι τόσο σε μέγεθος, όσο “δίνει” η παράνομη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης, αλλά θα υπάρχει.

3. Η συμφωνία με την Αίγυπτο είναι μερική, τοπική. Περιλαμβάνει μόνο τη θαλάσσια περιοχή ανατολικά της Κρήτης μέχρι το μέσον της απόστασης από τη Ρόδο. Αποφεύγει να οριοθετήσει την ΑΟΖ στην αμφισβητούμενη από την Τουρκία περιοχή, που έχει επήρεια από το Καστελόριζο. Είναι γνωστό ότι και η Αίγυπτος διαφωνεί με την επήρεια του Καστελόριζου σε υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.

Με τα όσα γνωρίζουμε μέχρι στιγμής, στη συμφωνία με την Αίγυπτο η Κρήτη έχει μειωμένη επήρεια κατά λίγο, ακόμα πιο μικρή επήρεια έχουν Ρόδος, Κάρπαθος και Κάσος, ενώ η νησίδα Χρυσή -νοτίως του Λασιθίου- καμία επήρεια. Η συμφωνία αντικρούει τον ισχυρισμό της Τουρκίας ότι τα νησιά δεν έχουν καθόλου ΑΟΖ. Επίσης, βάζει στο προσκήνιο τη διευθέτηση μέσω διαπραγματεύσεων και όχι μέσω ισχύος.

Το “τίμημα” είναι ότι η Ελλάδα φαίνεται να εγκαταλείπει μαξιμαλιστικούς ενεργειακούς σχεδιασμούς για την Ανατολική Μεσόγειο. Εδώ και πολλά χρόνια, όσα λέγονταν σε Αθήνα και Λευκωσία για τις ΑΟΖ ήταν εκτός πραγματικότητας. Η αναδίπλωση ήταν αναπόφευκτη κάποια στιγμή.

Η ρεαλιστική αναπροσαρμογή της επίσημης θέσης της Ελλάδας έγινε διότι με το τουρκολιβυκό σύμφωνο, η Άγκυρα δημιουργούσε τετελεσμένα στην Ανατολική Μεσόγειο. Τα μόνα πλοία που κάνουν πλέον έρευνες στην περιοχή είναι τα τουρκικά. Καμία από τις χώρες με τις οποίες προχωρούσε η ενεργειακή συνεργασία, ΗΠΑ, Αίγυπτος, Ισραήλ, δεν φάνηκε διατεθειμένη να δράσει στο πεδίο που βρίσκονταν τουρκικά πλοία.

Δέκα χρόνια μετά την έναρξη ερευνών, τα κοιτάσματα αερίου που έχουν βρεθεί, δεν είναι εντυπωσιακά, και σε καμιά περίπτωση δεν αξίζουν να μπει σε περιπέτειες κανείς. Και όπως ήδη τονίστηκε, το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης γενικά δεν αναγνωρίζει στα νησιά ίση ΑΟΖ με την ενδοχώρα, ειδικά όταν γειτονεύουν με ενδοχώρα που έχει μακρά ακτογραμμή.

Η συμφωνία με την Αίγυπτο δεν ακυρώνει το τουρκολιβυκό σύμφωνο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε. Ένα σύμφωνο ακυρώνεται είτε με απόφαση αυτών που το συνήψαν, είτε με απόφαση διεθνούς δικαστικού ή δικαιοδοτικού οργάνου. Σίγουρα όμως το αντιρροπεί πολιτικά και διπλωματικά.

Το τουρκολιβυκό σύμφωνο δεν θα μονοπωλεί πλέον το καθεστώς της περιοχής. Θα συνυπάρχουν δύο αντίρροπα σύμφωνα για το καθεστώς μιας συγκεκριμένης περιοχής διεθνών υδάτων της Ανατολικής Μεσογείου. Δημιουργείται μια νομική διαφορά. Ίσως κάποια στιγμή, οι πολιτικές συνθήκες επιτρέψουν την παραπομπή της σε δικαστική κρίση (στη Χάγη ή αλλού).

4. Σίγουρα μια συμφωνία στη βάση συμβιβασμού αμοιβαίου οφέλους, που διευθετεί μια εκκρεμότητα, είναι θετικό βήμα. Φυσικά, δεν προσφέρεται για πανηγυρισμούς. Σε καμιά περίπτωση δεν λύνει οριστικά το πρόβλημα.

Όπως εμείς δεν αναγνωρίζουμε το τουρκο-λιβυκό σύμφωνο, έτσι και η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την ελληνο-αιγυπτιακή συμφωνία, και το δήλωσε ήδη ρητώς. Χωρίς οριοθέτηση με συμφωνία όλων των κρατών της περιοχής, ή με απόφαση Διεθνούς Δικαστηρίου, το θέμα θα “σέρνεται” και δεν θα ξέρουμε αν και πότε θα συμβεί κάποιο θερμό επεισόδιο.

Η καλύτερη λύση θα ήταν να πρωταγωνιστήσουμε σε μια Διάσκεψη των ενδιαφερόμενων χωρών της Ανατολικής Μεσογείου για την από κοινού χάραξη των ΑΟΖ, σε συνδυασμό με την επίλυση του Κυπριακού, και να αποφεύγουμε να συμβάλλουμε σε αχρείαστες εντάσεις.

 

Μια αντίρρηση για τη συμφωνία έγκειται στη χρονική στιγμή, που αυτή συνήφθη. Αν την ώρα, που μετά από πιθανότητα θερμού επεισοδίου πηγαίναμε για διερευνητικές επαφές με την Τουρκία, αυτές ακυρωθούν, κάτι τέτοιο αποτελεί σοβαρό πρόβλημα. Πόσω μάλλον, αν ξαναγυρίσουμε σε κλίμα έντασης μεταξύ των δύο χωρών.

Σε κάθε περίπτωση πάντως, το μείζον είναι να γίνει συμφωνία για την περιοχή και με την Τουρκία. Είτε με διμερείς διαπραγματεύσεις, είτε με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης, και ακόμα καλύτερα με συνδυασμό αυτών των μεθόδων. Κάτι τέτοιο δεν μπορεί να παρακαμφθεί. Και εκεί θα απαιτηθούν φυσικά συμβιβασμοί.

*σχόλιο του Γιάννη Παπαδημητρίου

**Πολιτικός Επιστήμονας – Διεθνολόγος

Πηγή:dialogos.com.cy

Όταν η Ελλάδα συμμετέχει σε «πόλεμο μέσω τρίτων»

και η νοτιοανατολική Μεσόγειος μυρίζει μπαρούτι

 

Του Πάνου Κοσμά

 

Υπάρχουν αρκετοί που υποστηρίζουν τις απόψεις τους με θέρμη, με πάθος ή και με φανατισμό. Υπάρχουν κι αυτοί που είναι έτοιμοι να προπηλακίσουν ή και να τραμπουκίσουν αυτόν/ήν που διατυπώνει διαφορετική άποψη από τη δική τους – ιδιαίτερα αν το αντικείμενο της διαφωνίας είναι το προσφυγικό ή τα «εθνικά θέματα». Όμως στα πολύ σοβαρά ζητήματα έρχεται πάντα, ακόμη και αν αργεί, η «ώρα της αλήθειας», τότε που από τις ιδέες περνάμε σε πράξεις και γεγονότα με ιστορική σημασία. Τότε που η βαριά ετυμηγορία της Ιστορίας αποκαλύπτει -«ξεσκεπάζει» σε πιο λαϊκή διατύπωση- το πραγματικό περιεχόμενο και τις συνέπειες των λόγων. Από αυτή την άποψη, τα «εθνικά θέματα» είναι ίσως τα πιο πλούσια σε ιστορικά παραδείγματα.

 

Για τον ταγματασφαλίτη της Κατοχής, η «ώρα της αήθειας» σήμανε όταν ο «πατριωτισμός» του μεταφράστηκε σε σύμπραξη με τους ναζί κατακτητές. Για τον χουντικό, όταν οργάνωσε το πραξικόπημα κατά του Μακάριου που οδήγησε στην τουρκική εισβολή. Για τον σύγχρονο «Μακεδονομάχο», όταν ο «δικός του», ο εθνικά ανένδοτος  σημερινός πρωθυπουργός απαιτεί την πιστή εφαρμογή της «εθνοπροδοτικής» συμφωνίας των Πρεσπών και εθνικά υπερήφανος κορδώνεται που ελληνικά F-16 πετούν πάνω από τον ουρανό των Σκοπίων, πρωτεύουσας της Βόρειας Μακεδονίας – και υπ’ αυτές τις συνθήκες ο ίδιος ξεχνάει τους βαριούς όρκους του προς τη «Μακεδονία – γη ελληνική». Πώς θα μοιάζει η ιστορική αλήθεια που θα μας αποκαλύψει η υπόθεση των υδρογονανθράκων εάν και εφόσον οδηγήσει ως τις τελικές συνέπειες; Όσοι έχουν λόγο να κερδοσκοπούν πάνω σε αυτά τα ζητήματα, αλλά και ο «απλός λαός» που σηκώνει αδιάφορα τους ώμους καταπίνοντας ό,τι του σερβίρουν οι πολιτικοί κερδοσκόποι, τότε θα καταλάβουν ότι με μερικά πράγματα δεν μπορείς να παίζεις…

 

Ο «στρατηγός» Χαφτάρ στην Αθήνα…

 

Πριν  ο «στρατηγός» Χαφτάρ πατήσει το πόδι του στην Αθήνα για να τον υποδεχθεί με… ασυγκράτητο ενθουσιασμό ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας, οι δυό τους είχαν συναντηθεί στη Λιβύη το Δεκέμβριο. Ο συμβολισμός εκείνης της επίσκεψης ήταν ακόμη εντυπωσιακότερος και… εκρηκτικός. Για να αξιολογήσουμε τη σημασία εκείνου του ταξιδιού, ας δούμε εν συντομία ποιος είναι ο «στρατηγός» Χαφτάρ. Πρόκειται για αυτοανακηρυγμένο «στρατηγό», πλιατσικολόγο πολέμαρχο, που θέλει να καταλάβει την Τρίπολη για να εγκαταστήσει τη δική του «νομιμότητα» και να ζητήσει τη «διεθνή αναγνώριση». Μέχρι εκείνη την ώρα -που δεν θα έρθει ποτέ γιατί οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και οι υποϊμπεριαλισμοί γύρω από τη Μεσόγειο ψάχνουν άλλες ισορροπίες στην «επίλυση του Λιβυκού»- είναι ένα από τα μέρη του εμφύλιου πολέμου που διεξάγεται στη Λιβύη με τα όπλα. Προς το παρόν, τη διεθνή αναγνώριση έχει η κυβέρνηση της Τρίπολης (χωρίς αυτό να σημαίνει βέβαια ότι απαρτίζεται από «προσωπικότητες» με ανώτερη ηθική από αυτήν του Χαφτάρ), ενώ ετοιμάζεται η διάσκεψη για το «Λιβυκό» στη Γερμανία, με συμμετέχουσες αρκετές χώρες – πλην της Ελλάδας. Τον Δεκέμβριο που ο Νίκος Δένδιας συναντήθηκε με τον Χαφτάρ το δεδομένο ότι τη «διεθνή νομιμότητα» εκπροσωπεί στη Λιβύη η κυβέρνηση Σάρατζ ήταν ακόμη ισχυρότερο απ’ ό,τι σήμερα.

Τι σήμαινε λοιπόν η επίσημη συνάντηση του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών με τον Χαφτάρ; Πρώτον, με αυτή η Ελλάδα χάνει κάθε δικαίωμα να μιλάει στο όνομα της «διεθνούς νομιμότητας». Αν η κυβέρνηση της Τρίπολης αντιπροσωπεύει μια αμφιλεγόμενη «διεθνή νομιμότητα», ο Χαφτάρ δεν αντιπροσωπεύει καμία! Δεύτερον, και αυτό είναι ακόμη σημαντικότερο, εμπλέκεται στον εμφύλιο πόλεμο μιας άλλης χώρας «αναγνωρίζοντας» ντε φάκτο έναν πολέμαρχο! Αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι η Ελλάδα εμπλέκεται σε καταστάσεις όπου τον λόγο έχουν όχι η διπλωματία αλλά τα πολεμικά μέσα! Ότι εμπλέκεται σε εμφύλιο πόλεμο μέσω τρίτων.

Έχει ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι η συνάντηση εκείνη διαφημίστηκε στη διαπασών. Συνήθως με τέτοιους πολέμαρχους οι κυβερνήσεις συναντιούνται μυστικά και σίγουρα όχι με τον υπουργό τους των Εξωτερικών! Το ξέρει όλη η οικουμένη ότι ο Χαφτάρ έχει σχέσεις με τη CIA (πιθανότατα τόσο θερμές ώστε να δικαιούμαστε να τον ονομάσουμε πράκτορα της CIA και των ΗΠΑ), αλλά ακόμη και ο Τραμπ δεν σκέφτηκε να στείλει τον υπουργό του των Εξωτερικών για να συναντηθεί μαζί του διαφημίζοντάς το κιόλας…

Τι είχε να ζητήσει ο κ. Δένδιας από τον Χαφτάρ είναι μάλλον εύκολο να υποθέσουμε: να ακυρώσει τη συμφωνία με την Τουρκία για τις ΑΟΖ σε περίπτωση που καταλάβει την Τρίπολη και γίνει «νόμιμος» κυβερνήτης της Λιβύης. Εξίσου εύκολο είναι να υποθέσουμε τι «καίγεται» να ζητήσει ο Χαφτάρ: όπλα! Το ερώτημα που μένει μετέωρο είναι τούτο: ο κ. Δένδιας πήγε έτοιμος να ανταποκριθεί σε ένα τέτοιο αίτημα;;;

Το σίγουρο είναι ότι εκείνη η συνάντηση ήταν σε κάποιο βαθμό (που δεν μπορούμε να γνωρίζουμε) «παραγωγική» για να έχει αυτή τη θεαματική συνέχεια σήμερα, με την επίσημη επίσκεψη του Χαφτάρ στην Αθήνα…

 

Ελλάδα: συμμετέχοντας στον λιβυκό εμφύλιο

«πόλεμο δι’ αντιπροσώπων»

 

Η εμπλοκή της Ελλάδας στον λιβυκό εμφύλιο έχει μακρά προϊστορία:

• Το 2011 μάθαμε ότι ελληνικά νοσοκομεία χρησιμοποιούνταν για τη νοσηλεία Λίβυων «ανταρτών»,⁽¹⁾ στο πλαίσιο της ελληνικής «συνδρομής» στο θεάρεστο έργο της ανατροπής του Καντάφι και της διάλυσης της Λιβύης.
• Το 2013 μάθαμε ότι το ελληνικό Ναυτικό κάνει νηοψίες στο Αιγαίο σε τουρκικά πλοία με οπλισμό που προορίζεται για τη Λιβύη⁽²⁾ και ότι διοχετεύουμε αυτό τον οπλισμό στους Κούρδους του Ιράκ.⁽³⁾ Κρίμα που δεν είχαμε από τότε «άριστες σχέσεις» με τον Χαφτάρ να του στείλουμε το κατιτίς…

Έχοντας αυτές τις σκοτούρες, οι ελληνικές κυβερνήσεις… ξέχασαν να συζητήσουν καν με τη Λιβύη για το ζήτημα της ΑΟΖ. Την παρέκαμψαν βολικά και παραχώρησαν «οικόπεδα» για έρευνες σχετικά με υδρογονάνθρακες νότια της Κρήτης. Πρόκειται προφανώς για την επιτομή του «διεθνούς δικαίου»: μονομερές «καπάρωμα» θαλάσσιων περιοχών χωρίς συνεννόηση με τη χώρα που βρίσκεται στις απέναντι ακτές. Τώρα, τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης κόπτονται για την «παράνομη» συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας, διότι τάχα οι δύο χώρες δεν έχουν αντικριστές ακτές. Ξεχνούν όμως να μας πουν για ποιο λόγο η Ελλάδα… ξέχασε να απευθυνθεί αυτή στη Λιβύη, ως έχουσα αντικριστές ακτές… Η απάντηση είναι ότι η… μνήμη εξασθένισε για δύο λόγους: Πρώτο, διότι η Λιβύη ήταν υπό διάλυση – με τη συνδρομή και της Ελλάδας. Δεύτερο, οι «ισχυρές συμμαχίες» -σε συνδυασμό και με το πρώτο- εγγυούνταν το μονομερές «καπάρωμα» του θαλάσσιου πλούτου.

Όμως, όταν η Ελλάδα μπορεί κάνει μονομερείς ενέργειες, «δικαιούται» και η Τουρκία να πράξει αναλόγως…

 

Ελλάδα-Τουρκία: η στρατιωτικοποίηση

της αντιπαράθεσης προ των πυλών…

 

Θα το πούμε χωρίς περιστροφές: η συνάντηση με τον Χαφτάρ αντικειμενικά ευνοεί τη στρατιωτικοποίηση της αντιπαράθεσης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία και στη νοτιοανατολική Μεσόγειο συνολικά. Αντιπαράθεση μέσω τρίτων αυτή τη στιγμή, αλλά αυτό καθόλου ανακουφιστικό δεν είναι αφού τα πράγματα δεν εξελίσσονται στην κατεύθυνση της εκτόνωσης…

Ιδού ένα απάνθισμα σχετικών ειδήσεων που έχουμε συνηθίσει να ακούμε σαν υπνωτισμένοι χωρίς να τους δίνουμε την πρέπουσα σημασία:

• Οι αερομαχίες μεταξύ ελληνικών και τουρκικών μαχητικών έχουν γίνει πιο «μαζικές» και ριψοκίνδυνες παρά ποτέ. Τη μια διαβάζουμε σε ελληνικές ιστοσελίδες για το δέος που προκάλεσε η μαζική ταυτόχρονη έξοδος στον εναέριο χώρο του Αιγαίου σχεδόν 40 ελληνικών μαχητικών, την άλλη ακούμε στις ειδήσεις ότι η Τουρκία έπραξε το ίδιο ακριβώς σηκώνοντας κι αυτή πάνω από 40 μαχητικά. Μέχρι χθες ήταν αερομαχίες ρουτίνας και… εκπαίδευσης των Ελλήνων και Τούρκων πιλότων. Όμως, καθώς απομακρυνόμαστε γοργά από το χθες και στο κλίμα που έχει δημιουργηθεί, ποιος εγγυάται ότι δεν θα έχουμε κάποιο «ατύχημα»;
• Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έχει δηλώσει δύο πράγματα που «μυρίζουν μπαρούτι»: Πρώτο, ότι η Τουρκία θα πραγματοποιήσει έρευνες εντός της ΑΟΖ που έχει καθορίσει με την κυβέρνηση της Λιβύης στα νότια της Κρήτης. Δεύτερο, ότι θα αποτρέψει προσπάθειες άλλων (δηλαδή της Ελλάδας) να πραγματοποιήσουν τέτοιες έρευνες σε περιοχές της «δικής» της ΑΟΖ. Τι θα συμβεί στη μία και στην άλλη περίπτωση, όταν πλέον τα ερευνητικά σκάφη συνοδεύονται από πολεμικά πλοία, ελληνικά, τουρκικά, γαλλικά, ιταλικά, αμερικανικά;..
• Πρόσφατα ο αγγλικός Independent φιλοξένησε άρθρο του Αχμέτ Αμπουντού σύμφωνα με το οποίο «Ο Ερντογάν έχει επίγνωση των κινδύνων με την απόπειρα να αυξήσει την επιρροή του αλλά φαίνεται έτοιμος να διακινδυνεύσει έναν πόλεμο που η Τουρκία θα μπορούσε να χάσει. Η Αίγυπτος και η Ελλάδα δεν πρέπει να δείξουν κανένα σημάδι αδυναμίας. Αυτή είναι η στιγμή να κρατήσουν την ψυχραιμία τους και να μην παρασυρθούν σε αυτό που μπορούσε να είναι μία τεράστια σύγκρουση». Ο Άραβας αρθρογράφος έχει τη δική του εκτίμηση για το αποτέλεσμα ενός τέτοιου πολέμου και συνιστά σε Ελλάδα και Αίγυπτο να μην υποχωρήσουν. Εμείς ας το αφήσουμε ασχολίαστο για να επικεντρωθούμε στο βασικό: αρχίζουν πλέον πολλοί να «βλέπουν» ότι η δυναμική της ελληνο-τουρκικής αντιπαράθεσης και συνολικά των αντιπαραθέσεων στη νοτιοανατολική Μεσόγειο μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πόλεμο.

Ένα από τα σημάδια ότι τα πράγματα δεν εξελίσσονται καθόλου καλά είναι πάντα όταν οι στρατηγοί αρχίζουν να συμπεριφέρονται σαν πολιτικοί κάνοντας «καυτές» δηλώσεις. Στις 3 Δεκεμβρίου, από την ενημέρωση των δημοσιογράφων στο ΓΕΝ, βγήκε -επειδή «έπρεπε» να βγει- η εξής είδηση: ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού αντιναύαρχος Νικόλαος Τσούνης έκανε την εξής χαρακτηριστική δήλωση: «Θα πάμε μπροστά, θα ρίξουμε κι όσες φάμε»! Σαν να πρόκειται για καβγά μεταξύ αντίζηλων όπου «δεν τρέχει τίποτε» κάποιος από τους δύο «να φάει μερικές παραπάνω»! Όταν «χρειάζεται» να ειπωθούν τέτοια…

 

Τραμπ προς Μητσοτάκη: Και αν χάσετε (σ.σ. τον πόλεμο);

 

Ωστόσο, η αποδεικτική αξία των προηγούμενων ωχριά μπροστά σε αυτά που μάθαμε από επίσημες κυβερνητικές διαρροές ύστερα από το ταξίδι του Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ. Ίσως με στόχο να «απαντήσουν» στην κριτική περί ενδοτικότητας και αποτυχίας του ταξιδιού που δέχθηκε ο Κ. Μητσοτάκης, κάποιοι κυβερνητικοί προπαγανδιστές μας ενημέρωσαν ότι μεταξύ άλλων διημείφθη μεταξύ των κ. Τραμπ και Μητσοτάκη ο εξής διάλογος:

– Κ. Μητσοτάκης: Αν η Τουρκία αμφισβητήσει στην πράξη κυριαρχικά μας δικαιώματα, θα απαντήσουμε δυναμικά.

– Τραμπ: Κι αν χάσετε;

– Κ. Μητσοτάκης: Δεν θα χάσουμε! (Τι άλλο να απαντήσει;..)

Ιδού λοιπόν από ποιο «κλίμα» εμπνεύστηκε ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού για να δηλώσει ότι «θα προχωρήσουμε μπροστά, θα ρίξουμε, κι όσες φάμε»… Και για όσους είχαν κάποια αμφιβολία, ήρθε η Ντόρα Μπακογιάννη να τις διασκορπίσει δηλώνοντας: «Τώρα ο Κ. Τραμπ γνωρίζει πώς θα αντιδράσει η Ελλάδα σε περίπτωση που η Τουρκία αμφισβητήσει κυριαρχικά μας δικαιώματα».

Σε μια συζήτηση καφενείου η επωδός θα ήταν δικαιωματικά: Τι κάνει νιάου-νιάου στα κεραμίδια;

Μάθαμε λοιπόν έτσι ότι η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη, εξ ονόματος των Ελλήνων κεφαλαιοκρατών, είναι έτοιμη για πόλεμο αν η Τουρκία αμφισβητήσει στην πράξη ελληνικά «κυριαρχικά δικαιώματα»! Ποια αμφισβήτηση εννοεί ο Κ. Μητσοτάκης; Μα αυτή που έχει ήδη προαναγγελθεί από την Τουρκία: Τη διεξαγωγή ερευνών εντός της ΑΟΖ που έχει καθορίσει με την κυβέρνηση της Λιβύης στα νότια της Κρήτης, την οποία όμως η Ελλάδα θεωρεί δική της ΑΟΖ. Ταυτόχρονα με την αποτροπή (από την Τουρκία) οποιασδήποτε προσπάθειες άλλων (δηλαδή της Ελλάδας) να πραγματοποιήσουν τέτοιες έρευνες σε περιοχές της «δικής» της ΑΟΖ.

Η ελληνική αστική τάξη «ξανοίχτηκε» τυχοδιωκτικά σε ένα μεγαλεπήβολο σχέδιο να «καπαρώσει» μαζί με την Κύπρο και σε συμμαχία με το Ισραήλ και την Αίγυπτο το σύνολο της ΑΟΖ (δηλαδή των δικαιωμάτων επί των υδρογονανθράκων) της Μεσογείου, βγάζοντας την Τουρκία ολοκληρωτικά εκτός παιχνιδιού. Βασίστηκε σε μια ευνοϊκή διεθνή συγκυρία που εξασφαλίζει τη διπλωματική απομόνωση της Τουρκίας και σημαντικούς συμμάχους για την Ελλάδα. Όμως η Τουρκία δεν είναι Βόρεια Μακεδονία ούτε Αλβανία, αλλά μια υπερτοπική/περιφερειακή δύναμη, με πληθυσμό 7,5 φορές όσο η Ελλάδα, με ΑΕΠ 4,5 φορές πάνω από το ελληνικό, με πιο ισχυρό και ετοιμοπόλεμο στρατό. Δεν υπήρχε ούτε υπάρχει περίπτωση να αποδεχτεί τον πλήρη της αποκλεισμό από τους υδρογονάνθρακες της Μεσογείου. Η ρελάνς που επέλεξε το αυταρχικό καθεστώς του Ερντογάν εξ ονόματος του τουρκικού υποϊμπεριαλισμού είναι η μετάπτωση από τα διπλωματικά στα στρατιωτικά μέσα: με τη συνοδεία πολεμικών πλοίων, ξεκίνησε γεωτρήσεις εντός της κυπριακής ΑΟΖ στα νότια της Κύπρου. Η κυβέρνηση της Κύπρου ήταν η πρώτη που αντιλήφθηκε ότι δεν μπορείς μόνο με τη διπλωματία να στερήσεις τα πάντα από τον αντίπαλο… Όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία της Τουρκίας με τη Λιβύη (κυβέρνηση της Τρίπολης) για τη μεταξύ τους ΑΟΖ (η οποία περιλαμβάνει και θαλάσσιες εκτάσεις νότια της Κρήτης), ήρθε η σειρά της ελληνικής κυβέρνησης να αντιληφθεί ότι δεν μπορεί μόνο με τη διπλωματία να κερδίσει τα πάντα…

Επειδή το θέμα είναι τεράστιο, θα μείνουμε μόνο σε μία, τη σημαντικότερη πλευρά του: αν η συμφωνία για την ΑΟΖ μεταξύ Λιβύης και Τουρκίας δεν ακυρωθεί στους επόμενους λίγους μήνες, η πιθανότητα να ξεκινήσει η Τουρκία γεωτρήσεις νότια της Κρήτης είναι ισχυρή! Πόσο πιθανό είναι να ακυρωθεί άμεσα η συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας; Ελάχιστα! Ακόμη και αν είναι θετική (δηλαδή υπάρξει συμφωνία) η έκβαση της διάσκεψης της Γερμανίας για το «Λιβυκό», το βέβαιο είναι ότι σε αυτή συμμετέχει η Τουρκία αυτοπροσώπως ενώ η Ελλάδα συμμετέχει μέσω του… Χαφτάρ! Αυτό είναι ένα ασφαλές μέτρο για να εκτιμήσουμε ότι οι πιθανότητες για άμεση ακύρωση της συμφωνίας Λιβύης – Τουρκίας είναι μηδαμινές.

Έχοντας ιστορικά χαρακτηριστικά θρασυδειλίας, ο ελληνικός καπιταλισμός μετατοπίστηκε στην κατεύθυνση του θράσους και του τυχοδιωκτισμού ποντάροντας στη διαφαινόμενη «ιστορική» ευκαιρία να πετάξει ολοσχερώς έξω από το παιχνίδι των υδρογονανθράκων της Μεσογείου την Τουρκία. Φετιχοποίησε τα διπλωματικά μέσα και τις «ισχυρές συμμαχίες», πιστεύοντας αφελώς ότι αυτά από μόνα τους αρκούν. Τώρα υποδέχεται με τιμές τον Χαφτάρ στην Αθήνα, στηρίζοντας σε αυτόν τις ελπίδες της για ακύρωση της συμφωνίας Τουρκίας – Λιβύης ώστε να αποφύγει θερμό επεισόδιο με την Τουρκία! Πρόκειται για τα απτά αδιέξοδα της στρατηγικής του ατλαντισμού και του τυχοδιωκτισμού με τις ΑΟΖ, που εγκαινίασε ο ΣΥΡΙΖΑ και συνέχισε η ΝΔ. Ο ΣΥΡΙΖΑ και η ΝΔ πήγαν τόσο μακριά σε αυτή τη γραμμή, ώστε τώρα να είναι δύσκολη οποιαδήποτε «επιστροφή». Η Κύπρος ανακοίνωσε ήδη τη μονομερή προσφυγή στη Χάγη για το ζήτημα – που σημαίνει άμεσα την  παραδοχή πως δεν μπορεί να απαντήσει στην ωμή πραγματικότητα των τουρκικών γεωτρήσεων στα νότια της Κύπρου. Κυβερνητικά στελέχη και κρατικοί αξιωματούχοι στην Ελλάδα θέτουν ζήτημα προσφυγής και της Ελλάδας, αλλά μονομερής προσφυγή θα ήταν πολύ ταπεινωτική ενώ διμερής, μαζί με την Τουρκία, προϋποθέτει τη συμφωνία πάνω στο «αντικείμενο» της προσφυγής. Πέραν των προϋποθέσεων, και τα δύο απαιτούν πολύ χρόνο ωρίμανσης. Μέχρι τότε, ποιος εγγυάται ότι η Τουρκία δεν θα πραγματοποιήσει την… υπόσχεσή της για γεωτρήσεις νότια της Κρήτης;

 

Είμαστε έτοιμοι να στείλουμε τα παιδιά μας

να σκοτωθούν για τους υδρογονάνθρακες;

 

Οι γενιές που είχαν γνωρίσει τη φρίκη του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου και της Κατοχής στην Ελλάδα δεν ζουν πια – ή ζουν πολύ λίγοι. Ο πόλεμος του 1974 στην Κύπρο βιώθηκε μόνο από τους Κύπριους – οι Έλληνες τον παρακολούθησαν μέσα από τις ειδήσεις, ενώ τον βίωσαν έμμεσα οι επιστρατευμένοι μέσα από την περιπέτεια της επιστράτευσης. Οι νέες γενιές που μεγάλωσαν σε συνθήκες ειρήνης έχουν συνηθίσει να θεωρούν την ειρήνη «δεδομένη». Έτσι, ο κίνδυνος του πολέμου φαίνεται μακρινός, σαν να αφορά όλους τους άλλους τριγύρω αλλά όχι εμάς. Μακάρι βέβαια να αποδειχτεί για πάντα μακρινός, αλλά υπάρχουν πολλοί λόγοι που δεν επιτρέπουν να τον υποτιμήσουμε. Η «εστία» της Συρίας είναι ακόμη ενεργή και παράγει διαρκώς «σεισμικά» κύματα. Η Μ. Ανατολή είναι αποσταθεροποιημένη σε συστήματα συμμαχιών στα οποία εμπλέκονται και οι μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις (κυρίως ΗΠΑ και Ρωσία). Η Τουρκία έχει ήδη γίνει μέρος του «προβλήματος» με την εισβολή στη Συρία και την ανάμιξή της στη Λιβύη. Ο πόλεμος μέσω τρίτων είναι ένα χαρακτηριστικό που γενικεύεται στην ευρύτερη περιοχή. Η υπόθεση με τις ΑΟΖ στην ανατολική Μεσόγειο είναι ένα βήμα πριν τη στρατιωτική εμπλοκή. Και τώρα, εμπλέκεται και η Ελλάδα σε πρακτικές πολέμου μέσω τρίτων αναπτύσσοντας θερμές σχέσεις με τον πολέμαρχο Χαφτάρ.

Ας σκεφτούμε λίγο πιο αφαιρετικά: αν στη δεκαετία του ’90 έγινε εφικτή μια κρίση τύπου Ιμίων, σήμερα που η ένταση στην περιοχή πλησιάζει το «σημείο βρασμού», είναι ή όχι μεγαλύτερος ο κίνδυνος πολέμου; Και πρέπει να μας κινητοποιήσει αυτή η τρομερή πιθανότητα, που μόνο αμελητέα δεν είναι;

Η νοτιοανατολική Μεσόγειος μυρίζει μπαρούτι, κι εμείς πρέπει να αποφασίσουμε αν είμαστε έτοιμοι να στείλουμε τα παιδιά μας να σκοτωθούν για τους υδρογονάνθρακες.

Είναι η ώρα των πρωτοβουλιών και των καθαρών θέσεων για την Αριστερά! Που πρέπει να διακηρύξει ότι δεν πολεμάμε για τους υδρογονάνθρακες και δεν θα θυσιαστούμε για τα τυχοδιωκτικά σχέδια της ελληνικής άρχουσας τάξης με τις ΑΟΖ, παίρνοντας σε αυτή τη βάση άμεσες πρωτοβουλίες.

 

 

 

Σημειώσεις-παραπομπές:

 

1. Δώρα Αντωνίου, «Δίαυλος παράνομης μετανάστευσης Λίβυων στην Ελλάδα», «Καθημερινή» 18/12/2011
2. κα «Θρίλερ μες πλοίο γεμάτο όπλα στα ανοιχτά της Ρόδου», «Καθημερινή» 12/11/2013
3. «Πυρομαχικά στους Κούρδους του Ιράκ στέλνει η Αθήνα», «Βήμα» 24/9/2014
4. «Έπεσαν οι υπογραφές για έρευνες υδρογονανθράκων στην Κρήτη», ανυπόγραφο, «Εφημερίδα των Συντακτών» 27/6/2019. Ταυτόχρονα και με τον ίδιο ακριβώς τίτλο, στην «καθημερινή», επίσης ανυπόγραφο!

 

 

* το κείμενο αυτό γράφτηκε πριν τη διάσκεψη του Βερολίνου και δεν αποσκοπεί να προεικάσει τα αποτελέσματα της