1

Πόλεμος και Αριστερά: διεθνισμός και πατριωτισμός

Του Θανάση Κούρκουλα

 

Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, έχει ανοίξει η συζήτηση στο κίνημα και στην Αριστερά για τον χαρακτήρα του, τα αίτιά του, αλλά και τον δρόμο προς την ειρήνη και την αλληλεγγύη των λαών. Η συζήτηση είναι πολύ παλιά και τα ιδεολογικά ρεύματα που την διεξάγουν, επίσης. Υπάρχει τμήμα της Αριστεράς που αποδέχεται έναν κάποιο δίκαιο χαρακτήρα του πολέμου από τη μεριά του Πούτιν, αναμασώντας το απλοϊκό επιχείρημα πως πρόκειται για πόλεμο αντιφασιστικό ή για πόλεμο κατά του ιμπεριαλιστικού ΝΑΤΟ που είναι ο κύριος εχθρός, ξεχνώντας τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα της Ρωσίας. Άλλα τμήματα της Αριστεράς υιοθετούν τα επιχειρήματα του Δυτικού μπλοκ πως ο πόλεμος είναι δίκαιος από τη μεριά της Ουκρανίας, καθώς ο ρωσικός στρατός είναι ο επιτιθέμενος ενώ ο λαός της Ουκρανίας αμυνόμενος. Δικαιολογούν με αυτό τον τρόπο την εμπλοκή των χωρών του ΝΑΤΟ σε αυτόν με κάθε είδους διευκολύνσεις, οικονομικές κυρώσεις στη Ρωσία, οικονομική βοήθεια ή και άμεση συμμετοχή στον εξοπλισμό της Ουκρανίας του Ζελένσκι. Και στις δύο περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι η αποδοχή του πολέμου σαν δίκαιου και η στοίχηση των εργαζόμενων τάξεων διεθνώς με κάποια πλευρά του πολέμου. Πρόκειται για απολύτως λάθος πολιτικές.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι ιμπεριαλιστικός και άδικος και από τις δύο πλευρές (ΝΑΤΟ-ΕΕ-Ουκρανία από τη μία και Ρωσία με την αρωγή της Κίνας από την άλλη), αφού αιτία και αντικείμενό του είναι η προσπάθεια αναβάθμισης της γεωστρατηγικής θέσης των αντιπαρατιθέμενων  ιμπεριαλιστικών δυνάμεων. Τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία, οι εργαζόμενες τάξεις μόνο να χάσουν έχουν από αυτό τον πόλεμο, όποιος στρατός και αν είναι ο νικητής στα πεδία των μαχών. Το ίδιο και οι εργαζόμενοι σε κάθε γωνιά του πλανήτη, που φτωχοποιούνται ραγδαία βλέποντας να εκτοξεύονται στα ύψη οι εξοπλιστικές δαπάνες, οι τιμές στα καύσιμα και στα είδη λαϊκής κατανάλωσης, ενώ έχει ξεκινήσει για άλλη μια φορά μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου η ανατριχιαστική συζήτηση για την πιθανότητα πυρηνικού πολέμου.

Όμως πώς και ποιος μπορεί να σταματήσει τον πόλεμο; Ποια θέση και ποια τακτική από την πλευρά της Αριστεράς μπορεί να υπερασπιστεί την ειρήνη με πιο αποτελεσματικό τρόπο; Η συζήτηση πηγαίνει πίσω στον χρόνο, πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και παραπέμπει στον διεθνιστικό χαρακτήρα του εργατικού κινήματος, που στόχο έχει να ενώσει τις υποτελείς τάξεις διεθνώς, αναγνωρίζοντας ως εχθρό τις αστικές τάξεις και τις κυβερνήσεις που διεξάγουν τον πόλεμο και υπενθυμίζοντας ότι η εργατική τάξη δεν πρέπει να ξεχάσει την ταξική πάλη απέναντι στους «δικούς της» καπιταλιστές, τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια του πολέμου…

Ο δρόμος για την ειρήνη

Πριν από την έναρξη του Α’ Παγκόσμιου Πολέμου και ενώ ήταν φανερό πως οι αστικές τάξεις διεθνώς εξοπλίζονταν πυρετωδώς με στόχο την διεξαγωγή του, υπήρχαν τρεις τάσεις μέσα στο εργατικό κίνημα και την Αριστερά.

Η πρώτη ήταν εκείνη της υπεράσπισης της πατρίδας καθεμιάς από τις αντιμαχόμενες πλευρές. Βασικός φορέας της άποψης αυτής ήταν η δεξιά σοσιαλδημοκρατία της εποχής (Ρώσοι Μενσεβίκοι, γερμανική σοσιαλδημοκρατία κ.λπ.), που ψήφιζε τις στρατιωτικές δαπάνες στη Βουλή και καλούσε τον λαό να πολεμήσει για την πατρίδα. Σύμφωνα με αυτή, οι εργαζόμενοι και τα λαϊκά στρώματα έπρεπε να συνταχθούν με τις κυβερνήσεις τους, αποδεχόμενοι τα παραμύθια τους πως κάποτε ζούσαμε ειρηνικά, ο ένας επιτέθηκε κι ο άλλος υπερασπίζεται τον εαυτό του. Σύμφωνα όμως με τους Μπολσεβίκους και τον Λένιν,

«δεν έχει σημασία ποιος επιτέθηκε πρώτος. Όλοι προετοιμάζονταν για τον πόλεμο και επιτιθέμενος ήταν εκείνος που θεώρησε πιο συμφέρον να επιτεθεί στη συγκεκριμένη στιγμή».

Η δεύτερη τάση μέσα στα προοδευτικά κόμματα της εποχής ήταν εκείνη του πασιφισμού. Μια γενική επίκληση της ειρήνης και  φραστική καταδίκη του πολέμου, χωρίς καμία πρόταση για το πώς μπορεί να σταματήσει το σφαγείο. Πάλι σύμφωνα με τους Μπολσεβίκους, ήταν μια αδιέξοδη στάση που οδηγούσε πρακτικά στη συνέχιση του πολέμου:

«Οι σοσιαλιστές πάντα καταδίκαζαν τους πολέμους ως βάρβαρους και κτηνώδεις»,

έλεγε ο Λένιν.

«Όμως διαφέρουμε από τους αστούς πασιφιστές επειδή καταλαβαίνουμε τη σχέση ανάμεσα στους πολέμους και στην ταξική πάλη μέσα σε μια χώρα. Η ειρήνη εξασφαλίζεται από αυτούς που αποκαλύπτουν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου και καλούν τους λαούς να εξεγερθούν κατά των εγκληματικών τους κυβερνήσεων».

Η τρίτη, ήταν η διεθνιστική άποψη των Μπολσεβίκων, εκείνη της λεγόμενης επαναστατικής «ηττοπάθειας». Σύμφωνα με αυτή, η εργατική τάξη έπρεπε να σκέφτεται και να δρα για την ήττα της «δικής της» κυβέρνησης. Σύμφωνα πάλι με τον Λένιν,

 «το προλεταριάτο πρέπει να επωφεληθεί από τις πολεμικές δυσκολίες της δικής του κυβέρνησης και αστικής τάξης και να τις ανατρέψει».

Οι επαναστάτες και των δύο αντιμαχόμενων πλευρών θα έπρεπε να αρνηθούν τις εξοπλιστικές δαπάνες και τον πόλεμο και να οδηγήσουν το προλεταριάτο σε επανάσταση. Η τάση αυτή, αν και αρχικά ήταν οικτρή μειοψηφία το 1915 σε μια μικρή συνάντηση διεθνιστών επαναστατών στο Τσίμερβαλντ της Ελβετίας, εξελίχθηκε στην πολιτική που σταμάτησε τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οδήγησε στην πρώτη νικηφόρα εργατική επανάσταση στην Ιστορία το 1917.

Πρώτος παγκόσμιος πόλεμος

 

Ήδη από το 1914 και παρά τη διεθνιστική στάση του προηγούμενου συνεδρίου της Β’ Διεθνούς, τα μεγάλα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της εποχής ψήφισαν τις εξοπλιστικές δαπάνες των χωρών τους και υποστήριξαν το καθένα τον δικό του εθνικό στρατό. Η μακρά περίοδος ταξικής ειρήνης και παρατεταμένης οικονομικής ανάπτυξης που είχε προηγηθεί, από το 1890 μέχρι τις παραμονές του πολέμου, είχε οδηγήσει τα κόμματα αυτά να υιοθετήσουν πολιτικές ταξικής ειρήνης, είχε ενισχύσει την γραφειοκρατία στα συνδικάτα και στα σοσιαλιστικά κόμματα. Η πατριωτική αυτή πολιτική οδήγησε στη διάσπαση της Β’ Διεθνούς και στην δημιουργία της Γ’ Διεθνούς από μια μειοψηφία διεθνιστών επαναστατών σε μια σειρά από χώρες, ξεκινώντας από την διακήρυξη του Τσίμερβαλντ. Τμήματα της Διεθνούς αρνήθηκαν να συμμαχήσουν με τις κυβερνήσεις τους για το «καλό της πατρίδας». Με αυτούς τους αρνητικούς οιωνούς ξεκίνησε ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος, στην αρχή με πατριωτικό ενθουσιασμό από τους εργάτες, που πήγαιναν πρόθυμα στο μετωπο για να πολεμήσουν. Όμως, σύντομα η φρίκη του πολέμου άλλαξε τις διαθέσεις του κόσμου. Η παραγωγή έπεσε ραγδαία. Υπήρξε κατακόρυφη αύξηση χρεών των χωρών που συμμετείχαν στον πόλεμο.Οι εκατόμβες νεκρών στα χαρακώματα, καθώς και η πείνα, οι μαζικές ασθένειες και οι θάνατοι στα μετόπισθεν, μετέτρεψαν τον ενθουσιασμό σε απογοήτευση και οργή για τις κυβερνήσεις που διεξήγαγαν τον πόλεμο. Στις μεγάλες πόλεις ξεσπούσαν άγριες απεργίες για την εξασφάλιση μισθών επιβίωσης και βασικών αγαθών. Στα χαρακώματα υπήρχαν αυθόρμητες συναδελφώσεις φαντάρων. Η ηθική αμφισβήτηση των καθεστώτων που διεξήγαγαν τον πόλεμο ήταν ραγδαία.

Σε αυτές τις συνθήκες, οι διεθνιστές επαναστάτες καταψήφιζαν τις πολεμικές πιστώσεις των χωρών τους, υποστήριζαν και ενίσχυαν όλες τις απεργίες, ενώ κλιμάκωναν την αντιπολεμική τους προπαγάνδα και δράση σε πόλεις και χαρακώματα. Στην κατηγορία που τους απευθυνόταν ότι έτσι δουλεύουν για τη νίκη της Γερμανίας, οι Μπολσεβίκοι απαντούσαν πως η ήττα της δικής τους κυβέρνησης ήταν το μικρότερο κακό και πως άμεσο καθήκον ήταν να σταματήσει ο πόλεμος και να πάρει η εργατική τάξη την εξουσία. Το σύνθημα των Μπολσεβίκων «Γη – Ειρήνη – Δημοκρατία» μετατράπηκε μετά την λήξη του πολέμου σε «Γη-Ψωμί-Ειρήνη» και οδήγησε το 1917 στη νίκη της επανάστασης στη Ρωσία και σε επαναστάσεις σε μια σειρά χώρες της Ευρώπης. Ήταν η πολιτική που οδήγησε και στην Ελλάδα τον πρόδρομο του ΚΚΕ, το ΣΕΚΕ, να υιοθετήσει αρνητική στάση απέναντι στη Μικρασιατική Εκστρατεία, με βασικά αιτήματα το 1920 να τελειώσει ο πόλεμος και η επιστράτευση, να δοθεί αμνηστία σε λιποτάκτες και ανυπότακτους, και να υποστηρίξει μια σειρά μεγάλων διαδηλώσεων ενάντια στον πόλεμο και στις αυξήσεις των τιμών των προϊόντων.

Δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αυτό  το σενάριο δεν επαναλήφθηκε. Η επικράτηση του σταλινισμού στην ΕΣΣΔ και η πολιτική της υποστήριξης της «μητέρας πατρίδας» από την σταλινική πλέον Γ διεθνή, οδήγησε στη συμμαχία της ΕΣΣΔ με τον δυτικό ιμπεριαλισμό. Ήταν η συνέχεια της γραμμής των «Λαϊκών Μετώπων» που έβαζαν τους κομμουνιστές να συμμαχούν με αστικά κόμματα στις δυτικές χώρες ενάντια στη φασιστική απειλή, απέναντι  στη γραμμή του «Ενιαίου Εργατικού Μετώπου» που πρότειναν ο Τρότσκι και οι υποστηρικτές του ως απάντηση τόσο στον φασισμό όσο και στις ιμπεριαλιστικές κυβερνήσεις της Δύσης. Το πόσο «αντιφασιστικές» ήταν οι δυτικές κυβερνήσεις που διεξήγαγαν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν πασιφανές για όποιον ήθελε να το δει. Ο υποτιθέμενος αντιφασίστας αντικομμουνιστής Τρούμαν έλεγε το 1941 για την προοπτική της νίκης της Ρωσίας στον πόλεμο με τη Γερμανία, έλεγε:

«Κι αν κερδίζει τον πόλεμο η Ρωσία, οφείλουμε να βοηθήσουμε την Γερμανία και να τους αφήσουμε να σκοτώσουν όσο μπορούν περισσότερους Ρώσους».

Εν μέσω του ολοκαυτώματος των Εβραίων, οι «αντιφασιστικές» κυβερνήσεις των ΗΠΑ και της Βρετανίας κρατούσαν ερμητικά κλειστά τα σύνορα των χωρών τους για τους Εβραίους πρόσφυγες. Ονόμασαν αντιφασιστικές ενέργειες τις ατομικές βόμβες στην Χιροσίμα και στο Ναγκασάκι, καθώς και την ισοπέδωση της πόλης της Δρέσδης με θύματα εκατοντάδες χιλιάδες άοπλους αθώους ανθρώπους από την συμμαχική αεροπορία. Ενώ δεν ήταν λίγες οι καταγγελίες βιασμών Γερμανίδων από στρατιώτες Δυτικών χωρών αλλά και Ρώσων στρατιωτών όταν εισέβαλαν στην Γερμανία για να επιβάλουν την «αντιφασιστική νίκη». Στο εσωτερικό των χωρών της Δύσης, τα Κομμουνιστικά Κόμματα δέχτηκαν τον αφοπλισμό των ανταρτών που πολεμούσαν τους ναζί, στη Γαλλία, στο Βέλγιο και στην Ιταλία, ενώ στην Ελλάδα η τραγωδία της συμφωνίας της Βάρκιζας οδήγησε το ΚΚΕ στις εξορίες, τις φυλακίσεις και τις δολοφονίες χιλιάδων αγωνιστών μέχρι το 1974.

Όμως, όπως στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, έτσι και στον Β’ Παγκόσμιο, υπήρχε ξανά δυνατότητα μετατροπής του πολέμου σε εργατική επανάσταση. Το παράδειγμα της Ελλάδας είναι ενδεικτικό. Η γερμανική κατοχή και οι δωσίλογοι της κυβέρνησης Τσολάκογλου έφεραν απίστευτη φτώχεια και πείνα στον λαό, ενώ οι μαυραγορίτες συνεργάτες των ναζί θησαύριζαν. Σε αυτήν ακριβώς την ταξική βάση, το ΕΑΜ συσπείρωσε την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα στην Ελλάδα σε έναν αγώνα ενάντια στην πείνα, τον γερμανικό φασισμό και την ντόπια αστική τάξη, υποσχόμενο λαοκρατία και κοινωνική δικαιοσύνη. Το ΕΑΜ απευθύνθηκε επίσης στα ιταλικά και γερμανικά στρατεύματα με ξενόγλωσσες προκηρύξεις, καλώντας τους φαντάρους σε κοινό αγώνα απέναντι στον Χίτλερ. Οι επιτυχίες του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ οδήγησαν σε λιποταξία χιλιάδες Ιταλούς και Γερμανούς στρατιώτες. Μια ολόκληρη ιταλική μεραρχία, η Πινιερόλο, πέρασε με τη μεριά του ΕΛΑΣ.

Με την αποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από την Ελλάδα, η ηγεσία του ΚΚΕ και του ΕΑΜ είχε να αποφασίσει αν θα πάρει την εξουσία, ξηλώνοντας τους συνεργάτες των Γερμανών, ή θα την παραδώσει στην ντόπια αστική τάξη και στους Άγγλους. Διάλεξε το δεύτερο! Ήταν αποτέλεσμα της συνθήκης της Γιάλτας, που μοίρασε τον μεταπολεμικό κόσμο ανάμεσα στις μεγάλες δυνάμεις και έφερε την υπογραφή του Στάλιν. Ακολούθησε ο εμφύλιος, η παράδοση των όπλων από τον ΕΛΑΣ και το μετεμφυλιακό κράτος που ανέλαβε να εξαλείψει τον «κομμουνιστικό κίνδυνο». Όπως έλεγε προφητικά ο Τρότσκι για τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο,

«Αν στον τωρινό πόλεμο η εργατική τάξη δέσει τη μοίρα της με τη μοίρα της ιμπεριαλιστικής δημοκρατίας, το μόνο που θα εξασφαλίσει είναι μια σειρά από ήττες».

Διεθνισμός

 

Ο διεθνισμός είναι και σήμερα η μόνη απάντηση στον πόλεμο και τους εξοπλισμούς. Καθήκον των διεθνιστών στη Ρωσία είναι να ενισχύσουν το αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στον Πούτιν και την σφαγή στην Ουκρανία. Στην Ουκρανία, αντίστοιχα, τα καθήκοντα των διεθνιστών είναι ενάντια στο καθεστώς Ζελένσκι, τους φασίστες που εξοπλίζει και το ΝΑΤΟ στο οποίο προσδένει τη χώρα. Στην Ελλάδα, αγωνιζόμαστε για να σταματήσει η εμπλοκή της χώρας σε αυτό τον πόλεμο. Τόσο με την παραχώρηση της βάσης στην Αλεξανδρούπολη και αλλού για να προωθείται στρατιωτικό υλικό, όσο και με την αποστολή εξοπλισμού κάθε είδους από την Ελλάδα στην Ουκρανία. Αγωνιζόμαστε για έξοδο της Ελλάδας από το ΝΑΤΟ και διάλυση του ΝΑΤΟ. Για το κλείσιμο όλων των ΝΑΤΟϊκών βάσεων στη χώρα. Είμαστε ενάντια στις υπέρογκες εξοπλιστικές δαπάνες για μαχητικά Rafale και φρεγάτες, διεκδικώντας λεφτά για την υγεία, τους μισθούς και τις συντάξεις, αντί για εξοπλισμούς. Σήμερα δεν είμαστε βέβαια σε φάση μετατροπής του πολέμου στην Ουκρανία ή όπου αλλού σε επαναστατική εξέγερση όπως στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Όμως μπορούμε να συμβάλουμε στην μη εμπλοκή της Ελλάδας στον πόλεμο, στην αποκάλυψη του ιμπεριαλιστικού χαρακτήρα της συμμαχίας της Ελλάδας με ΗΠΑ, Ισραήλ και Αίγυπτο στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο, καθώς και στην καταδίκη της «δικής μας» κυβέρνησης και αστικής τάξης, που είναι εξίσου επιθετική με την κυβέρνηση του Ερντογάν και την αστική τάξη της Τουρκίας.

Μόνη διέξοδος είναι η αλληλεγγύη των λαών από τα κάτω, παρά και ενάντια στα φιλοπόλεμα σχέδια των στρατοκρατών και των πολεμοκάπηλων κυβερνήσεων.

 




XIV. Ο διεθνιστικός χαρακτήρας του αγώνα κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου και η σοσιαλ-πατριωτική φύση της σταλινικής θεωρίας του «σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα»

 

Μετάφραση Αλέξης Λιοσάτος.

{ΣτΜ: Πρόκειται για το 14o κεφάλαιο του βιβλίου «O αντι-ιμπεριαλισμός στην εποχή του μεγάλου ανταγωνισμού ισχύος (-οι παράγοντες πίσω από τον επιταχυνόμενο ανταγωνισμό μεταξύ ΗΠΑ, Κίνας, Ρωσίας, ΕΕ και Ιαπωνίας-Μια κριτική στην ανάλυση της Αριστεράς και ένα περίγραμμα της μαρξιστικής προσέγγισης) » του Μίχαελ Πρόεμπσταϊν, γενικού γραμματέα της RCIT.}

                                                                                                                   

Σημείωση της συντακτικής επιτροπής: Το ακόλουθο κεφάλαιο περιέχει διάφορα στοιχεία. Για τεχνικούς λόγους, αυτά μπορούν να προβληθούν μόνο στην σε μορφή pdf έκδοση του βιβλίου που μπορείτε να κατεβάσετε εδώ.  download

Είναι επίσης απαραίτητο να επισημάνουμε επιπρόσθετους παράγοντες που καθιστούν υποχρεωτικό να βλέπουμε το προλεταριάτο ως διεθνή τάξη και ως εκ τούτου τον ταξικό αγώνα ως διεθνούς χαρακτήρα από τη φύση του. Οι μαρξιστές πάντοτε επέμεναν ότι ο καπιταλισμός γενικά και ο μονοπωλιακός καπιταλισμός (δηλαδή ο καπιταλισμός στην εποχή του ιμπεριαλισμού), ειδικότερα, μπορούν να κατανοηθούν μόνο ως ένα παγκόσμιο πολιτικό και οικονομικό σύστημα. Οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις σε κάθε χώρα δεν μπορούν, από μαρξιστική άποψη, να πηγάζουν μόνο από εσωτερικούς παράγοντες. Ο ιμπεριαλισμός δεν αποτελεί ένα σύνολο εθνικών κρατών και οικονομιών που συνδέονται μεταξύ τους. Είναι περισσότερο η παγκόσμια οικονομία και η παγκόσμια πολιτική είναι οι καθοριστικές κινητήριες δυνάμεις. Δρουν ως χωνευτήρι για τους εθνικούς παράγοντες, σχηματίζοντας μια ανεξάρτητη ολότητα που εγείρεται πάνω από τα εθνικά κράτη και επιβάλλεται σε αυτά. Η συνδυασμένη και ανισόμερη ανάπτυξη του παγκόσμιου καπιταλισμού συνάδει με τις δεδομένες τοπικές ιδιαιτερότητες μιας χώρας και συγχωνεύεται με την ιδιαίτερη εθνική δυναμική των πολιτικών και οικονομικών σχέσεων αυτού του κράτους. [1]

Ο Μαρξ το επισήμανε ήδη στα κείμενά του «Grundrisse», την «προεργασία» του για το Κεφάλαιο:

“Στην παγκόσμια αγορά η σύνδεση της κάθε χώρας με τις άλλες, αλλά ταυτόχρονα και η ανεξαρτησία αυτής της σχέσης από αυτές, έχει εξελιχθεί σε τέτοιο σημείο ώστε η διαμόρφωσή της ήδη να εμπεριέχει τις προϋποθέσεις για την υπέρβασή της.” [ 2]

Αργότερα, ο Τρότσκι επεξεργάστηκε συστηματικά αυτές τις βασικές ιδέες και ανέπτυξε τη θεωρία της διαρκούς επανάστασης. Τόνιζε ότι κανείς δεν πρέπει να ξεκινά με την εθνική οικονομία αλλά με τον κόσμο ως ολότητα. Ο Τρότσκι υπογράμμισε σωστά τη σημασία της παγκόσμιας αγοράς. Το ίδιο ισχύει και για το γήπεδο της πολιτικής.

«Ο μαρξισμός εκκινεί από την παγκόσμια οικονομία, την οποία αντιμετωπίζει όχι ως άθροισμα των εθνικών μερών, αλλά ως μια ισχυρή και ανεξάρτητη πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί μέσα από τον διεθνή καταμερισμό της εργασίας και την παγκόσμια αγορά, η οποία στην εποχή μας κυριαρχεί αγέρωχα πάνω τις εθνικές αγορές . “[3]

Αν κοιτάξουμε στις εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία τις τελευταίες δεκαετίες μπορούμε να δούμε μια πλήρη δικαίωση της μαρξιστικής πρόβλεψης του όλο και πιο κυρίαρχου ρόλου της  παγκόσμιας αγοράς. Η παγκοσμιοποίηση έχει οδηγήσει στη υπερμεγέθυνση- συγκριτικά με την παγκόσμια παραγωγή – των εξαγωγών και εισαγωγών των παγκόσμιων αγαθών. Ομοίως, οι εξαγωγές κεφαλαίου αυξήθηκαν σημαντικά σε σύγκριση με τη συνολική παγκοσμίως συσσώρευση κεφαλαίου.

Όπως έχουμε επισημάνει αλλού, τα μονοπώλια οδηγούνται σε μεγαλύτερη διεθνοποίηση με τη μείωση του ποσοστού κέρδους στις εγχώριες αγορές τους και σε μια τόσο μεγάλη κεφαλαιακή συσσώρευση κεφαλαίου που οι εθνικές αγορές από μόνες τους είναι πολύ μικρές για αυτούς. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι τεράστιες επενδύσεις στις ολοένα και μεγαλύτερες παραγωγικές εγκαταστάσεις που απαιτούνται από τον ίδιο τον ανταγωνισμό απαιτούν μια ολοένα και μεγαλύτερη αγορά για την πραγματοποίηση κερδών. Αυτό οδηγεί επίσης στην μεταφορά μέρους της παραγωγής στο εξωτερικό προς εύρεση φθηνότερης εργασίας στον πλανήτη. Η σύγχρονη τεχνολογία και τα φθηνά μεταφορικά έξοδα  συμβάλλουν στη διαδικασία αυτή. Το καταγκαστικό άνοιγμα  των αγορών σε ολόκληρο τον κόσμο συμβαδίζει με αυτό. Το αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης είναι ότι, τα τελευταία 25 χρόνια, η εξαγωγή κεφαλαίου έχει γίνει  πολύ πιο σημαντική τόσο για τα ιμπεριαλιστικά κράτη όσο και για τον ημιαποικιακό κόσμο ». [4]

Ας το εξηγήσουμε αυτό με δύο σχήματα.  Όπως δείχνουμε στο Σχήμα 33, η εξαγωγή κεφαλαίου (που εκφράζεται με τις Άμεσες Ξένες Επενδύσεις) και η πλήρης ενιαιοποίηση της παγκόσμιας αγοράς έχουν φτάσει, μέσω αυτού του φαινομένου, σε επίπεδα χωρίς προηγούμενο ποτέ στην ιστορία του καπιταλισμού.

Σχήμα 33. Παγκόσμιες ροές Άμεσων Ξένων Επενδύσεων ως ποσοστό του ΑΕΠ (%), 1880-2000 [5]

Ομοίως παρουσιάζουμε στο Σχήμα 34 τον βαθμό στον οποίο το παγκόσμιο εμπόριο έχει αυξηθεί – σε σχέση με την παγκόσμια παραγωγή – σε όλη την ιστορία του καπιταλισμού από το 1820 μέχρι σήμερα.

Σχήμα 34. Οι παγκόσμιες εξαγωγές ως ποσοστό του παγκόσμιου ΑΕΠ, 1820-2013 [6]

Από μια τέτοια παγκόσμια σκοπιά του καπιταλισμού προκύπτει ότι οι μαρξιστές βασίζονται σε μια παγκόσμια οπτική του προλεταριάτου και, ως εκ τούτου, σε μια παγκόσμια αντίληψη για τον ταξικό αγώνα. Αυτό έχει προφανή «διαταύτα» για την πολιτική της εργατικής τάξης γενικότερα και ειδικότερα για τις αντιπολεμικές και αντιιμπεριαλιστικές τακτικές της. Μια τέτοια αντίληψη έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη ρεφορμιστική θεωρία του «σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα» που αναπτύχθηκε από τους σταλινικούς, που την αντιπαραθέτουν στη διεθνιστική στρατηγική που αναπτύχθηκε από τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους και αργότερα υποστηρίχθηκε από την Τέταρτη Διεθνή του Τρότσκι. Αυτή η σταλινική θεωρία ισχυριζόταν ότι ο σοσιαλισμός, δηλ. μια κοινωνία  ευημερίας με υψηλότερο βιοτικό επίπεδο για τον πληθυσμό από ότι μπορεί να προσφέρει ο καπιταλισμός, μπορεί  να οικοδομηθεί σε μία χώρα χωρίς τη νίκη της εργατικής τάξης σε άλλες χώρες. Από αυτή τη θεωρία προέκυπτε ότι η εξωτερική πολιτική της Σοβιετικής Ένωσης και επομένως η πολιτική της Κομμουνιστικής Διεθνούς δεν έπρεπε πλέον να εξυπηρετεί το στόχο της διεθνοποίησης της επανάστασης, αλλά να συμβάλλει στην οικοδόμηση του «σοσιαλισμού» στη Σοβιετική ΕΣΣΔ.

Ο Τρότσκι συνόψισε την αντίθεση μεταξύ των δύο θεωριών στο βιβλίο του για τη διαρκή επανάσταση με τα ακόλουθα λόγια:

«Ακριβώς εδώ βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τις δύο αμοιβαία αποκλειόμενες απόψεις: τη διεθνιστική επαναστατική θεωρία της διαρκούς επανάστασης και την εθνικο-ρεφορμιστική θεωρία του σοσιαλισμού σε μια χώρα. Όχι μόνο η καθυστέρηση της Κίνας, αλλά σε γενικές γραμμές καμία χώρα στον κόσμο δεν μπορεί να οικοδομήσει τον σοσιαλισμό μέσα στα δικά της εθνικά όρια: οι «ανεπτυγμένες παραγωγικές δυνάμεις που υπερβαίνουν τα εθνικά σύνορα αντιστέκονται σε αυτή τη λογική, όπως και οι δυνάμεις  που είναι ανεπαρκώς ανεπτυγμένες για την εθνικοποίηση της οικονομίας τους. Η δικτατορία του προλεταριάτου στη Βρετανία, για παράδειγμα, θα συναντήσει δυσκολίες και αντιφάσεις, διαφορετικού χαρακτήρα, είναι αλήθεια, αλλά ίσως όχι μικρότερες από εκείνες που θα αντιμετωπίσει η δικτατορία του προλεταριάτου στην Κίνα. Η υπέρβαση αυτών των αντιφάσεων είναι δυνατή και στις δύο περιπτώσεις μόνο μέσω της διεθνούς επανάστασης. Αυτή η άποψη δεν αφήνει περιθώρια για το ζήτημα της «ωριμότητας» ή της «ανωριμότητας» της Κίνας για τον σοσιαλιστικό μετασχηματισμό. Αυτό που παραμένει αναμφισβήτητο εδώ είναι ότι η καθυστέρηση της Κίνας καθιστά εξαιρετικά δύσκολη την αποστολή της προλεταριακής δικτατορίας. Αλλά επαναλαμβάνουμε: Η ιστορία δεν εξελίσσεται κατά παραγγελία και το κινεζικό προλεταριάτο δεν έχει άλλη επιλογή ». [7]

Τι σημαίνει αυτό για τον επαναστατικό αγώνα ενάντια στην ιμπεριαλιστική επιθετικότητα και τον πόλεμο;

Οι σταλινικοί, πιστεύοντας στο ενδεχόμενο εθνικά απομονωμένων νίκων της εργατικής τάξης που διαρκούν, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι είναι δυνατό να οικοδομηθεί ο σοσιαλισμός σε μια μόνο χώρα, αν μόνο η εργατική τάξη κατορθώσει να αποτρέψει την ιμπεριαλιστική αστική τάξη από το να επέμβει και να επιτεθεί στη σοσιαλιστική χώρα. Αγνόησαν τη θεμελιώδη αλήθεια, που διατύπωνε ο Λένιν και πολλοί άλλοι μαρξιστές, ότι ο πόλεμος είναι αναπόφευκτος στον καπιταλισμό και ότι οι ιμπεριαλιστές δεν πρόκειται ποτέ και δεν μπορούν ποτέ να συνυπάρχουν ειρηνικά με ένα εργατικό κράτος. Ως εκ τούτου, οι ιμπεριαλιστές προκάλεσαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τον Πόλεμο της Κορέας, τον πόλεμο του Βιετνάμ και τον Ψυχρό Πόλεμο μεταξύ της Δύσης και της ΕΣΣΔ μέχρι την κατάρρευση του τελευταίου το 1989-91.

Ως τακτική συνέπεια της λανθασμένης θεωρίας τους, οι σταλινικοί κήρυξαν τη δυνατότητα της «εξουδετέρωσης της παγκόσμιας μπουρζουαζίας», δηλ. της δυνατότητας να ασκήσουν πίεση σε αυτήν ώστε να σταματήσει την επίθεση στο εργατικό κράτος. Αυτή η θεωρία ήταν θεωρητικά ανόητη και ιστορικά λάθος.

 

«Μια κατάσταση στην οποία το προλεταριάτο είναι ακόμα ανίκανο να εκμεταλλευτεί την εξουσία αλλά μπορεί να εμποδίσει την αστική τάξη να χρησιμοποιήσει τη δύναμή της για έναν πόλεμο, είναι μια κατάσταση ασταθούς ταξικής ισορροπίας στην υψηλότερη έκφρασή της. Μια ισορροπία ονομάζεται ασταθής ακριβώς όταν δεν μπορεί να διαρκέσει πολύ. Πρέπει να στρέφεται προς τη μία πλευρά ή την άλλη. Είτε το προλεταριάτο έρχεται στην εξουσία είτε αλλιώς η μπουρζουαζία, με μια σειρά συντριπτικών χτυπημάτων, αποδυναμώνει την επαναστατική πίεση τόσο ώστε να ανακτήσει την ελευθερία δράσης, κυρίως στο ζήτημα του πολέμου και της ειρήνης. Μόνο ένας ρεφορμιστής μπορεί να αντιμετωπίζει την πίεση του προλεταριάτου στην αστική τάξη ως έναν παράγοντα που οδηγεί σε εγγύηση κατά της επέμβασης. Ακριβώς από αυτή την αντίληψη προέκυψε η θεωρία της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα, με δεδομένη την ουδετεροποίηση της παγκόσμιας μπουρζουαζίας (Στάλιν). Όπως η κουκουβάγια που πετάει τα χαράματα, έτσι και η σταλινική θεωρία της ουδετεροποίησης της μπουρζουαζίας από την πίεση του προλεταριάτου ήρθε μόνο όταν οι συνθήκες που προκάλεσαν αυτή τη θεωρία είχαν αρχίσει να εξαφανίζονται “[8].

Τέτοιες πασιφιστικές ανοησίες σχετικά με τη δυνατότητα να γίνει πασιφιστική η αστική μπουρζουαζία έπρεπε να καταλήγουν αναπόφευκτα σε μια ανοιχτή συνθηκολόγηση με τον ιμπεριαλισμό. Ο Τρότσκι είχε ήδη προβλέψει το 1928 ότι η σταλινική εθνικιστική απόκλιση έπρεπε να οδηγήσει σε μια κοινωνικο-πατριωτική κατάρρευση και στη συνεργασία της γραφειοκρατίας με το ένα ιμπεριαλιστικό στρατόπεδο  (ενάντια στο άλλο).

«Είναι δυνατόν να οδηγήσουμε το προλεταριάτο να κρατήσει ντεφετιστική θέση σε σχέση με το αστικό κράτος μόνο μέσω ενός διεθνιστικού προσανατολισμού στο πρόγραμμα πάνω σε αυτό το κεντρικό ζήτημα και μέσω μιας καθαρής απόρριψης της σοσιαλ-πατριωτικής παραχάραξης που έρχεται μασκαρεμένη  αλλά που επιδιώκει να χτίσει μια θεωρητική φωλιά μέσα στο πρόγραμμα της Διεθνούς του Λένιν ». [9]

Θα μπορούσαμε να υποτιμήσουμε τη σημασία αυτών των σκέψεων για σήμερα, καθώς δεν υπάρχουν πλέον εργατικά κράτη. Όμως, πρώτον, ένας σημαντικός τομέας σταλινικών και μισοσταλινικών εξακολουθεί να θεωρεί την Κίνα ως «σοσιαλιστικό κράτος» ή «παραμορφωμένο εργατικό κράτος», όπως προαναφέραμε. Άλλοι ρεφορμιστές δεν πάνε τόσο μακριά, αλλά εξακολουθούν να βλέπουν την Κίνα και τη Ρωσία ως κάτι πολιτικά- ποιοτικά ανώτερο από τα παλιά ιμπεριαλιστικά κράτη και, επομένως, καταλήγουν στην υποστήριξη στις  αναδυόμενες Μεγάλες Δυνάμεις. Επιπλέον, είναι εύκολα κατανοητό να φανταστούμε ένα σενάριο όπου οι  ρεφορμιστές θα υπερασπίζονται  μια, ας πούμε, «φιλελεύθερη», «πιο δημοκρατική» Ευρωπαϊκή Ένωση ενάντια στις  «ημιφασιστικές», υπερ-αντιδραστικές ΗΠΑ. Ο σοσιαλ-πατριωτισμός γνωρίζει πολλούς διαφορετικούς δρόμους, αλλά όλοι καταλήγουν στο στρατόπεδο υπεράσπισης της ιμπεριαλιστικής πατρίδας. Ή για να το θέσουμε στη φόρμουλα του Τρότσκι: “Ο σοσιαλ-πατριωτισμός είναι μόνο μια μάσκα για τον σοσιαλ-ιμπεριαλισμό.” [10]

Η θεωρητική του ρίζα είναι η χτυπημένη από τη μοίρα θεωρία του «σοσιαλισμού σε μια χώρα», η οποία ακυρώνει τη διεθνή φύση της εργατικής τάξης και τη διεθνιστική ουσία της ταξικής πάλης που συμπυκνώνεται στο πρόγραμμα του επαναστατικού ντεφετισμού.

«Η θεωρία που αναγνωρίζει τη δυνατότητα πραγματοποίησης του σοσιαλισμού σε μια χώρα καταστρέφει την εσωτερική σχέση ανάμεσα στον πατριωτισμό του νικηφόρου προλεταριάτου και τον ντεφετισμό του  προλεταριάτου των αστικών χωρών. Το προλεταριάτο των προηγμένων καπιταλιστικών χωρών εξακολουθεί να ταξιδεύει στο δρόμο προς την εξουσία ». [11]

Η καταστροφική σταλινική θεωρία του «σοσιαλισμού σε μια χώρα» δεν σχετίζεται μόνο με το ζήτημα του επαναστατικού αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Έχει επίσης τεράστια επίδραση στα ζητήματα του προγράμματος και της οικοδόμησης κόμματος. “Σοσιαλισμός σε μια χώρα” σημαίνει να δώσουμε προτεραιότητα στην ταξική πάλη στη δική μας χώρα και να θέσουμε σε δεύτερη μοίρα  τον ταξικό αγώνα σε άλλες χώρες. Κατά συνέπεια, σημαίνει επίσης να δοθεί προτεραιότητα στην οικοδόμηση ενός κόμματος στη δική του χώρα και να μπει σε δεύτερη προτεραιότητα η οικοδόμηση σε άλλες χώρες. Επιπλέον, συνήθως πηγαίνει χέρι-χέρι με την αγνόηση ή και μια σοσιαλσοβινιστική στάση απέναντι στις εθνικές μειονότητες και τους μετανάστες στη χώρα τους. Εν ολίγοις, ο «σοσιαλισμός σε μια χώρα» οδηγεί σε εθνο-επικέντρωση και σε  εθνικό- ρεφορμισμό σε θεωρητικό, προγραμματικό και οργανωτικό επίπεδο.

Στην πραγματικότητα, βλέπουμε πολυάριθμες οργανώσεις που είναι πρόθυμες να ενεργήσουν ως επαναστατικές αλλά οι οποίες, ασυνείδητα, έχουν μολυνθεί από τις ιδέες του “σοσιαλισμού σε μια χώρα”, δεδομένου ότι δίνουν μεγάλη προτεραιότητα στην εθνική δουλειά σε αντίθεση με τη διεθνή δουλειά. Ως αποτέλεσμα, αρνούνται να ασχοληθούν όσο πρέπει με θέματα της διεθνούς ταξικής πάλης και της οικοδόμησης του Παγκόσμιου Επαναστατικού Κόμματος.

Ο Τρότσκι εξήγησε το 1928 στην κριτική του για το σταλινικό πρόγραμμα ότι ένα διεθνές πρόγραμμα δεν είναι σημαντικό μόνο για ένα παγκόσμιο κόμμα αλλά και για κάθε εθνικό οργανισμό, αφού η εθνική πολιτική δεν μπορεί να γίνει κατανοητή χωρίς το διεθνές πλαίσιο:

«Στην εποχή μας, που είναι η εποχή του ιμπεριαλισμού, δηλαδή της παγκόσμιας οικονομίας και της παγκόσμιας πολιτικής κάτω από την ηγεμονία του οικονομικού κεφαλαίου, κανένα κομμουνιστικό κόμμα δεν μπορεί να καταρτίσει το πρόγραμμά του, προχωρώντας μόνο ή κυρίως με βάση τις συνθήκες και τις τάσεις των εξελίξεων  στη χώρα του. Αυτό ισχύει εξίσου για το κόμμα που ασκεί την κρατική εξουσία στα όρια της ΕΣΣΔ.  Στις 4 Αυγούστου 1914, ο θάνατος σήμανε για τα εθνικά προγράμματα για πάντα. Το επαναστατικό κόμμα του προλεταριάτου μπορεί να βασίζεται μόνο σε ένα διεθνές πρόγραμμα που αντιστοιχεί στον χαρακτήρα της σημερινής εποχής, την εποχή της υψηλότερης ανάπτυξης και κατάρρευσης του καπιταλισμού. Ένα διεθνές κομμουνιστικό πρόγραμμα δεν είναι σε καμία περίπτωση το σύνολο των εθνικών προγραμμάτων ή ένα αμάλγαμα των κοινών χαρακτηριστικών τους. Το διεθνές πρόγραμμα πρέπει να προχωρά άμεσα με βάση την ανάλυση των συνθηκών και των τάσεων της παγκόσμιας οικονομίας και του παγκόσμιου πολιτικού συστήματος που γίνονται αντιληπτές στο σύνολό τους με όλες τις συνδέσεις και αντιφάσεις τους, δηλαδή με την αμοιβαία ανταγωνιστική αλληλεξάρτηση των ξεχωριστών τμημάτων του. Στην παρούσα εποχή, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό από ό, τι στο παρελθόν, ο εθνικός προσανατολισμός του προλεταριάτου πρέπει και μπορεί να απορρέει μόνο από έναν παγκόσμιο προσανατολισμό και όχι το αντίστροφο. Εδώ έγκειται η βασική και πρωταρχική διαφορά ανάμεσα στον κομμουνιστικό διεθνισμό και όλες τις ποικιλίες του εθνικού σοσιαλισμού ». [12]

Για τον ίδιο λόγο, μια επαναστατική οργάνωση δεν μπορεί να οικοδομηθεί μόνο στο εθνικό της έδαφος. Πρέπει να οικοδομηθεί ταυτόχρονα ως διεθνής οργάνωση.  Ο Τρότσκι απαντούσε σε εκείνους τους επαναστάτες που θεωρούσαν την κατασκευή μιας διεθνούς οργάνωσης  “πρόωρη” τα εξής:

“Η αντίληψη σας για τον διεθνισμό μου φαίνεται λανθασμένη. Σε τελική ανάλυση, παίρνετε τη Διεθνή ως σύνολο των εθνικών τμημάτων της ή ως προϊόν της αμοιβαίας επιρροής των εθνικών τμημάτων της. Αυτό είναι, τουλάχιστον, μια μονόπλευρη, αντιδιαλεκτική και ως εκ τούτου λανθασμένη αντίληψη της Διεθνούς. Αν η Κομμουνιστική Αριστερά σε όλο τον κόσμο αποτελούνταν μόνο από πέντε άτομα, και πάλι θα ήταν υποχρεωμένη να οικοδομήσει μια διεθνή οργάνωση ταυτόχρονα με την οικοδόμηση ενός ή περισσοτέρων εθνικών οργανώσεων.

Είναι λάθος να βλέπετε την εθνική οργάνωση ως το θεμέλιο και τη διεθνή ως την σκεπή. Η αλληλεξάρτηση εδώ είναι εντελώς διαφορετικού τύπου. Ο Μαρξ και ο Ένγκελς ξεκίνησαν το κομμουνιστικό κίνημα το 1847 με ένα διεθνές κείμενο και με τη δημιουργία μιας διεθνούς οργάνωσης. Το ίδιο πράγμα επαναλήφθηκε και με τη δημιουργία της Α’ Διεθνούς. Το ίδιο ακριβώς μονοπάτι ακολουθήθηκε από την Αριστερά του Τσίμερβαλντ για την προετοιμασία της Τρίτης Διεθνούς. Σήμερα ο δρόμος αυτός υπαγορεύεται πολύ πιο επιθετικά από ό, τι στις μέρες του Μαρξ. Είναι φυσικά δυνατόν στην εποχή του ιμπεριαλισμού να δημιουργηθεί μια επαναστατική προλεταριακή τάση στη μια ή την άλλη χώρα, αλλά δεν μπορεί να εξελιχθεί και να ανθήσει σε μια απομονωμένη χώρα. Την επόμενη μέρα από τη δημιουργία της, πρέπει να αναζητήσει ή να δημιουργήσει διεθνείς δεσμούς, μια διεθνή πλατφόρμα, μια διεθνή οργάνωση. Η εγγύηση της ορθότητας της εθνικής πολιτικής βρίσκεται μόνο σε αυτόν τον δρόμο. Μία τάση που παραμένει περιορισμένη σε εθνικό επίπεδο για ένα διάστημα ετών, καταδικάζεται αμετάκλητα σε εκφυλισμό.

Αρνείστε να απαντήσετε στην ερώτηση ως προς το χαρακτήρα των διαφορών σας με τη Διεθνή Αντιπολίτευση με το σκεπτικό ότι απουσιάζει ένα διεθνές κείμενο αρχών. Θεωρώ ότι μια τέτοια προσέγγιση στο ερώτημα είναι καθαρά τυπική, άψυχη, μη πολιτική και μη επαναστατική. Μια πλατφόρμα ή ένα πρόγραμμα είναι κάτι που έρχεται ως αποτέλεσμα μαζικών εμπειριών από κοινές δραστηριότητες με βάση ένα ορισμένο αριθμό κοινών ιδεών και μεθόδων. Η πλατφόρμα σας του 1925 δεν δημιουργήθηκε την πρώτη μέρα της ύπαρξής σας ως φράξια. Η Ρωσική Αντιπολίτευση δημιούργησε μια πλατφόρμα στο πέμπτο έτος του αγώνα της- και παρόλο που αυτή η πλατφόρμα εμφανίστηκε δυόμισι χρόνια μετά την δική σας, έχει ξεπεραστεί από πολλές απόψεις ». [13]

Συνοψίζοντας, ο καπιταλισμός και ο ιμπεριαλισμός υπάρχουν και μπορούν να υπάρξουν μόνο ως ένα παγκόσμιο σύστημα. Ο αγώνας εναντίον του πρέπει να πάρει τον δρόμο της διεθνούς ταξικής πάλης και ο στόχος του πρέπει να είναι η δημιουργία μιας παγκόσμιας σοσιαλιστικής οικονομίας και μιας παγκόσμιας ομοσπονδίας εργατοαγροτικών δημοκρατιών. Ένας τέτοιος αγώνας απαιτεί ένα παγκόσμιο κόμμα, δηλαδή μια διεθνή οργάνωση και όχι εθνικά απομονωμένες ομάδες.

 

[1] O καπιταλισμός σήμερα κι ο νόμος της ανισόμερης ανάπτυξης We have dealt with this issue in more detail in an essay by Michael Pröbsting: Capitalism Today and the Law of Uneven Development: The Marxist Tradition and its Application in the Present Historic Period, in: Critique: Journal of Socialist Theory, Vol. 44, Issue 4, 2016, http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/03017605.2016.1236483

[2] Καρλ Μαρξ Karl Marx: Grundrisse [Outlines of the Critique of Political Economy (Rough Draft of 1857-58)]; in: MECW 28, p. 98

[3] Η Διαρκής Επανάσταση του Τρότσκι  Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 146

[4] Ο ιμπεριαλισμός κι η παρακμή του καπιταλισμού, See Michael Pröbsting: Imperialism and the Decline of Capitalism (2008), in: Richard Brenner, Michael Pröbsting, Keith Spencer: The Credit Crunch – A Marxist Analysis (2008), http://www.thecommunists.net/theory/imperialism-and-globalization/

[5] Περί παγκοσμιοποίησης,  Michael Roberts: A world rate of profit. Globalisation and the world economy (2012), p. 2, http://thenextrecession.files.wordpress.com/2012/07/roberts_michael-a_world_rate_of_profit.pdf

[6] Η ανάπτυξη των αναπτυσσόμενων οικονομιών είναι το κλειδί, The super-cycle lives: EM growth is key, Standard Chartered Bank, Special Report, 06 November 2013, p. 13

[7]  Η Διαρκής Επανάσταση, Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, p. 255

[8] Όπως πριν, Leon Trotsky: The Permanent Revolution (1929), Pathfinder Press, New York 1969, pp. 267-268

[9] Η Τρίτη Διεθνής μετά τον Λένιν, του Τρότσκι Leon Trotsky: The Third International After Lenin. The Draft Program of the Communist International: A Criticism of Fundamentals (1928), Pathfinder Press, New York 1970, p. 73

[10] Η Δεύτερη Διεθνής στο κατώφλι του νέου πολέμου, Τρότσκι, Leon Trotsky: Progressive Paralysis. The Second International on the Eve of the New War (1939), in: Writings of Leon Trotsky, 1939-40, p. 37

[11] Leon Trotsky: The Third International After Lenin. The Draft Program of the Communist International: A Criticism of Fundamentals (1928), Pathfinder Press, New York 1970, p. 72

[12] Η Τρίτη Διεθνής μετά τον Λένιν, του Τρότσκι , Leon Trotsky: The Third International After Lenin (1928), Pathfinder Press, New York 1970, p.4

[13] Τρότσκι προς τη Συντακτική Επιτροπή του “Prometeo”  Leon Trotsky: To the Editorial Board of Prometeo (1930); in: Writings 1930, pp. 285-286

 

https://www.thecommunists.net/theory/anti-imperialism-in-the-age-of-great-power-rivalry/chapter-14

 




«Απορίες» – για τα όσα γράφει ο Ριζοσπάστης με αφορμή τους 2 Έλληνες στρατιωτικούς…

του Θοδωρή Μαράκη

Με αφορμή την απελευθέρωση των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στη στήλη του «Ριζοσπάστη» (17\8\18) «Η ΑΠΟΨΗ ΜΑΣ» –άρα άποψη της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ– με τίτλο «Κανένας εφησυχασμός» γράφονται πράγματα που προξενούν «απορίες»…

Γράφει ο Ριζοσπάστης (Οι υπογραμμίσεις δικές μας):

«…πέρα από την προσπάθεια να εξαργυρώσει πολιτικά την απελευθέρωση των δύο στρατιωτικών, η κυβέρνηση συνεχίζει να καλλιεργεί εφησυχασμό για την τούρκικη επιθετικότητα και θολώνει τα νερά για τον επικίνδυνο ρόλο των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ στην περιοχή, την κλιμάκωση των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων με άμεση εμπλοκή της Ελλάδας».

Παρακάτω επισημαίνει ότι

«…Κανένας εφησυχασμός δεν πρέπει να υπάρχει στο λαό. Οι εξελίξεις στην περιοχή μυρίζουν μπαρούτι και απαιτούν ένταση της πάλης ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς και την εμπλοκή της Ελλάδας».

Στις 5\9\18 ο Ριζοσπάστης, με τίτλο «Επικίνδυνη η κατάσταση στην περιοχή, ο λαός να είναι σε ετοιμότητα», παραθέτει την ανακοίνωση του γραφείου τύπου της ΚΕ του ΚΚΕ, όπου αναφέρεται:

«Το ΚΚΕ εκφράζει την έντονη ανησυχία του για τις εξελίξεις σε Ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή…

»…Η κατάσταση είναι επικίνδυνη, συνδέεται με τους ιμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς στα Βαλκάνια, την ένταξη των Δυτικών Βαλκανίων στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, για αλλαγή συνόρων ανάμεσα π.χ στη Σερβία και το Κόσσοβο, αλλά και την ένταση της επιθετικότητας της Τουρκίας…».

Γι’ αυτό:

«Το ΚΚΕ καλεί το λαό σε ετοιμότητα…

»Να κλιμακώσει τον αγώνα ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους…

»Να παλέψει μαζικά ενάντια στην αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που είναι σημαιοφόρος των συμφερόντων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην περιοχή και να απαιτήσει να μην υπάρξει εμπλοκή στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς. Καμιά συμμετοχή στην ΑμερικανοΝΑΤΟϊκή άσκηση ”Bright star 2018” και στις άλλες στρατιωτικές ασκήσεις. Να κλείσουν τώρα η βάση-ορμητήριο Σούδας και οι άλλες στρατιωτικές βάσεις».

«Εφησυχασμός»; Κάθε άλλο!

Συμμεριζόμαστε την ανησυχία της ΚΕ του ΚΚΕ για τις εξελίξεις στην περιοχή ότι «μυρίζουν μπαρούτι», ότι η κατάσταση είναι επικίνδυνη, κλπ.

Αλλά είναι «απορίας άξιον» σε ποια στοιχεία στηρίζει η Κεντρική Επιτροπή (ΚΕ) του ΚΚΕ την άποψη ότι:

«η κυβέρνηση συνεχίζει να καλλιεργεί τον εφησυχασμό για την τουρκική επιθετικότητα».

Το αντίθετο συμβαίνει.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, που είναι κυβέρνηση του ελληνικού καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού, απαντάει με επιθετικότητα στην επιθετικότητα του τούρκικου ιμπεριαλισμού!

Αυτό, στην πραγματικότητα, το παραδέχεται η ίδια η ΚΕ του ΚΚΕ όταν θεωρεί και ως ένα βαθμό σωστά την κυβέρνηση «σημαιοφόρο των συμφερόντων του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στην περιοχή»!

Μόνο που –και αυτό δεν μας το λέει η ΚΕ– η κυβέρνηση δεν είναι σημαιοφόρος μόνο για τα συμφέροντα του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, αλλά πάνω απ’ όλα για τα συμφέροντα του ελληνικού καπιταλισμού-ιμπεριαλισμού που ταυτίζονται με του ΝΑΤΟ των ΗΠΑ και της ΕΕ.

Και για να γίνουμε συγκεκριμένοι: Η συγκρότηση του άξονα Ελλάδα-Ισραήλ-Αίγυπτος-Κύπρος, με τις ευλογίες των ΗΠΑ (και την υποστήριξη του Αμερικανικού 6ου στόλου) είναι στοιχείο εφησυχασμού;

Υπάρχει η επιθετικότητα της Τουρκίας, ασφαλώς, αλλά από πλευράς Ελλάδας δεν υπάρχει εφησυχασμός, υπάρχει αντεπίθεση, την οποία οι Μαρξιστές έχουν καθήκον να αποκαλύπτουν.

Χρειάζονται δύο για να τσακωθούν, δεν γίνεται να είσαι σημαιοφόρος του ΝΑΤΟ και καλό παιδί των ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα να καλλιεργείς εφησυχασμό και να στερείσαι επιθετικότητας!

Για να γίνουμε πάλι συγκεκριμένοι, στην Ελλάδα των μνημονίων το χρήμα για εξοπλισμούς ρέει άφθονο! Είναι και αυτό σύμπτωμα της καλλιέργειας εφησυχασμού;

Ενίσχυση εθνικισμού

Κάτι άλλο, επίσης «απορίας άξιον», είναι πώς δεν αντιλαμβάνεται η ΚΕ του ΚΚΕ ότι με απόψεις όπως αυτές που εκφράζει ενισχύει τον εθνικισμό σε Ελλάδα και Τουρκία και κάθε άλλο παρά βοηθάει «στην κοινή πάλη των λαών της περιοχής ενάντια στην εξουσία του κεφαλαίου, που “ταΐζει” την εκμετάλλευση και τον πόλεμο, “σπέρνει” φτώχεια και προσφυγιά».

Αν –πράγμα που δεν ισχύει– η κυβέρνηση καλλιεργεί εφησυχασμό απέναντι στην τούρκικη επιθετικότητα, τότε, η ΚΕ του ΚΚΕ, μ’ αυτές τις απόψεις καλλιεργεί εφησυχασμό για το ρόλο του ελληνικού ιμπεριαλισμού στην κλιμάκωση της έντασης στην περιοχή και αυτό είναι εξαιρετικά πιο επικίνδυνο!!!

Ποια ετοιμότητα, ποια κλιμάκωση;

Ας πάμε πάρα κάτω:

«Το ΚΚΕ καλεί το λαό σε ετοιμότητα»…

Δηλαδή τι ακριβώς να κάνει ο λαός για να τεθεί σε ετοιμότητα; Υποθέτουμε πως η ΚΕ δεν εννοεί να πάμε όλοι στο Μοναστηράκι να αγοράσουμε στολές παραλλαγής και τα συναφή…

«Να κλιμακώσει τον αγώνα του ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και πολέμους…».

Ποιον αγώνα; Γίνεται αγώνας ενάντια στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και δεν τον πήραμε χαμπάρι; Κάνει αγώνα ο λαός από μόνος του – πότε έγινε αυτό; Και χρειάζεται να τον κλιμακώσει – πώς θα τον κλιμακώσει;

Είναι καιρός να σταματήσει αυτή η κοροϊδία, με την ηγεσία του ΚΚΕ να πετάει αντιιμπεριαλιστικές-αγωνιστικές κορώνες που για τα λαϊκά στρώματα δεν έχουν καμία πρακτική αξία! Τελικά ο μόνος ρόλος που παίζουν αυτού του είδους τα καλέσματα είναι να αξιοποιούνται από την ηγετική ομάδα για να καθιστά υπεύθυνα για ότι πρέπει να γίνει τα λαϊκά στρώματα απαλλάσσοντας την ηγεσία από τις δικές της ευθύνες.

Αν η Αριστερά (ειδικά το ΚΚΕ) θέλει, τότε μπορεί!

Ο αγώνας που πρέπει να γίνει είναι υπόθεση του ΚΚΕ και των οργανώσεων της Αριστεράς. Αν η  ΚΕ του ΚΚΕ θέλει να ασχοληθεί σοβαρά με το να μπει ο λαός στην αντεπίθεση, οφείλει να οργανώσει την πάλη του σε μαζικό επίπεδο – πράγμα εντελώς διαφορετικό από το να καλεί σε κομματικές στην ουσία συγκεντρώσεις, όπως συνηθίζει να κάνει την ίδια στιγμή που καταγγέλλει όποιον διαφωνεί μαζί του σαν όργανο της άρχουσας τάξης.

Αυτό σημαίνει να μπει επικεφαλής του αγώνα ενάντια στον πόλεμο και τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, σε κοινό μέτωπο δράσης με ΑΝΤΑΡΣΥΑ- ΛΑΕ και κάθε άλλη κίνηση και κινηματική πρωτοβουλία.

Αγώνα πολύμορφο και συνεχή, με διαδηλώσεις, απεργίες, συγκεντρώσεις, κεντρικές και κατά συνοικία, σε εργοστάσια, επιχειρήσεις κοκ.

Κανείς δεν διαφωνεί με την ΚΕ του ΚΚΕ για την αναγκαιότητα της κοινής πάλης των λαών της περιοχής.

Αυτό όμως σημαίνει ότι είναι αναγκαίος ο συντονισμός με τις όποιες αριστερές οργανώσεις και κινήματα των χωρών της περιοχής, με διεθνιστικό προσανατολισμό.

Χωρίς τέτοιου είδους προτάσεις για ενωτική δράση όλα τα άλλα είναι λόγια και κοροϊδία.

Ακόμα, σήμερα περισσότερο από ποτέ, οι συνθήκες επιβάλουν την αναγκαιότητα και το χτίσιμο μια νέας Διεθνούς πάνω στην παράδοση των 4ων πρώτων συνεδρίων της 3ης, Κομμουνιστικής Διεθνούς, το έργο που ξεκίνησε ο Μαρξ και συνέχισε ο Λένιν αλλά κατέστρεψε ο Στάλιν «κλείνοντας» την Κομουνιστική Διεθνή το 1943.

Μια διεθνής οργάνωση των εργαζομένων είναι η δύναμη (και η μόνη δύναμη) που μπορεί να πείσει τους λαούς ότι δεν έχουν τίποτα να χωρίσουν – και πάνω σ’ αυτή τη βάση θα γίνει δυνατή η κοινή πάλη των λαών.




Τουρκία: Οι εργάτες στην Barilla ξεκίνησαν απεργία

Στην περιοχή της Μπόλου, 160 εργάτες στην Barilla – μέλη του συνδικάτου Τροφίμων Tek Gida-IS, κατέβηκαν σε απεργία εφόσον δεν κατέληξαν σε συμφωνία οι συλλογικές διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν επί ένα εξάμηνο ανάμεσα στους εργάτες και τα αφεντικά της επιχείρησης. Στις διαπραγματεύσεις τα αφεντικά επέμεναν στην αύξηση μισθού κατά 15% έναντι του 20% που διεκδικούσαν οι εργάτες.

Στο εργοστάσιο που βρίσκεται στην Οργανωμένη Βιομηχανική Ζώνη της Μπόλου, οι εργάτες συγκεντρώθηκαν στις 8 το πρωί και κρέμασαν πανώ «Σε αυτό τον χώρο εργασίας γίνεται απεργία» και στις δύο εισόδους του εργοστασίου. Το αξιοσημείωτο είναι ότι η αστυνομία έφερε στο χώρο της απεργίας την ΤΟΜΑ, δηλαδή μονάδες καταστολής με τις δολοφονικές «αύρες» που χρησιμοποιήθηκαν κατά του αγωνιζόμενου πλήθους στην εξέγερση του Γκεζί και αλλού.

Έξω από το εργοστάσιο ακούστηκαν τα συνθήματα «Ενωμένοι θα νικήσουμε», «Η νίκη θα είναι των εργατών που αντιστέκονται» και μετά την ομιλία του Turkel, πρόεδρου της ομοσπονδίας Turk-IS, οι απεργοί έστησαν χορό, ενώ μέλη της Turk Metal επισκέφτηκαν τους εργάτες της Barilla για να τους μεταφέρουν την συμπαράστασή τους.

Η Turk-IS  είναι συντηρητική εργατική Ομοσπονδία στην οποία ανήκει το Tek Gida, με τον Πρόεδρό της να απολογείται στα αφεντικά πως η απεργία ήταν το «ύστατο μέσο» μετά από 6 μήνες διαπραγματεύσεων. Αυτό σημαίνει ότι η απεργία σε μεγάλο βαθμό καθορίστηκε από την εργατική πίεση της βάσης του συνδικάτου. Η δυναμική της απεργίας μένει να φανεί. Από τώρα όμως πρέπει να έχουν την αμέριστη αλληλεγγύη μας, από τώρα πρέπει να αντλήσει η ελληνική εργατική τάξη από το αγωνιστικό παράδειγμα των Τούρκων απεργών, ενάντια στους Έλληνες καπιταλιστές που ξεσαλώνουν και τις επερχόμενες νέες μνημονιακές (της …”εξόδου από τα μνημόνια”) κυβερνητικές επιθέσεις.

 


Πηγή: https://www.evrensel.net/haber/356306/barilla-iscileri-greve-cikti




Αλληλεγγύη στην τουρκική εργατική τάξη

Ένας υποδειγματικός αγώνας εργατριών:
η ταξική πάλη συνεχίζεται και… στην Τουρκία

του Αλέξη Λιοσάτου

Όπως είδαμε και το τελευταίο διάστημα με το Μακεδονικό και την όξυνση των ελληνοτουρκικών σχέσεων, οι πιο διαδεδομένες αριστερές αναλύσεις στην Ελλάδα, με πιο χαρακτηριστικές αυτές του ΚΚΕ και του Αρ. Ρεύματος-ΛΑΕ, χάνουν τα ταξικά γυαλιά τους όταν αφορά τα «εθνικά θέματα». Στο Μακεδονικό απαίτησαν ακόμα μεγαλύτερη «εθνική» πυγμή από την κυβέρνηση Τσίπρα που επέβαλε ταπεινωτική συμφωνία στο κράτος και τους κατοίκους της Δ.τ.Μακεδονίας. Απέναντι στην Τουρκία επιδόθηκαν στην υποστήριξη διαχρονικών θέσεων του ελληνικού αστικού κράτους, όπως στην υπεράσπιση βραχονησίδων, ΑΟΖ και -επί της ουσίας- πολυεθνικών γεωτρυπάνων. Στο όνομα του αντι-ιμπεριαλισμού παρακάμπτουν την ελληνική αστική τάξη που απολαμβάνει τις πλάτες ΕΕ, ΗΠΑ και Ισραήλ, και μέσα από τους παραμορφωτικούς φακούς του «πατριωτισμού» βλέπουν μόνο «σουλτάνο φασίστα Ερντογάν», «Γκρίζους λύκους», νεοθωμανισμό και τουρκικό ιμπεριαλισμό. Είναι αναλύσεις που καθιστούν την ελληνική Αριστερά ουρά του ελληνικού εθνικισμού και επεκτατισμού, δεν συγκρούονται με τις εθνικές-αστικές προκαταλήψεις που διαπερνούν και τα λαϊκά στρώματα και δυσκολεύουν περισσότερο αντί να διευκολύνουν τη σύνδεση με την τουρκική εργατική τάξη.

Την περασμένη Κυριακή ολοκληρώθηκε η εκλογική διαδικασία στην Τουρκία και επαναλήφθηκε το ίδιο φαινόμενο. Οι δυο μεγάλες δυνάμεις της Αριστεράς υποβάθμισαν τη μεγάλη επιτυχία του HDP να ξεπεράσει το 10% κάτω από πολύ σκληρές συνθήκες καταστολής και αυταρχισμού. Για την Iskra και τον Π. Λαφαζάνη αυτό που είχε σημασία είναι η νίκη Ερντογάν, που αποτελεί «πρόκληση για την Ελλάδα» και που απαιτεί «προοδευτική ανατροπή» για να προστατευτεί η «χώρα» από τους «δουλόφρονες» πολιτικούς,1 ενώ και το ΚΚΕ περιορίζεται να σχολιάσει τη νίκη του AKP (βλέπε σχετικά ρεπορτάζ σε 902 και Ριζοσπάστη) και όχι την επιτυχία HDP, και να εστιάσει στα συγχαρητήρια ευρωπαϊκών χωρών και ΗΠΑ στον Ερντογάν – υπονοώντας βεβαίως τη στήριξη αυτών των χωρών στον «σουλτάνο».

Η μεγαλύτερη ίσως υπηρεσία που μπορεί να προσφέρει η διεθνιστική Αριστερά γύρω από τα «εθνικά θέματα» (ελληνοτουρκικά-μακεδονικό) αυτή τη στιγμή στην ελληνική εργατική τάξη είναι να δημοσιεύει τις μάχες της τουρκικής εργατικής τάξης. Για να θυμίσει ότι και στην Τουρκία υπάρχει καπιταλισμός, εργάτες, αφεντικά και ταξική πάλη, να εξηγήσει ότι η μάχη είναι «τάξη εναντίον τάξης» εδώ και στην Τουρκία, ότι εδώ και στη γειτονική χώρα απευθυνόμαστε στις εργατικές τάξεις και όχι σε κυβερνήσεις και αφεντικά, ότι ο δικός μας «πόλεμος» δεν αφορά τον ανταγωνισμό Ελλάδας-Τουρκίας, αλλά Ελλήνων και Τούρκων εργατών σε αλληλεγγύη μεταξύ τους κόντρα στους Έλληνες και Τούρκους καπιταλιστές και το διεθνή ιμπεριαλισμό.

Ως RedTopia-Kόκκινο Νήμα μένουμε ανοιχτοί στη δημοσίευση κάθε σχετικής πληροφορίας για να υπηρετήσουμε όπως μπορούμε αυτή την υπόθεση οικοδόμησης δεσμών μεταξύ των λαών στην ευρύτερη περιοχή.

Στην προκείμενη περίπτωση, εδώ και πάνω από 40 μέρες (από τις 15 Μαΐου) μαίνεται καθημερινά ένας μικρός αλλά σημαντικός ταξικός αγώνας εργατριών σε εργοστάσιο στην Τουρκία, κι ακόμα δεν έχει πάρει δημοσιότητα στην Ελλάδα. Οι εργάτριες σε έναν σκληρό χώρο του ιδιωτικού βιομηχανικού τομέα -και μάλιστα σε έναν πολυεθνικό κολοσσό- τόλμησαν να γραφτούν στο συνδικάτο και να διεκδικήσουν καλύτερες συνθήκες ζωής κι εργασίας, αποπειράθηκαν να οργανώσουν απεργιακή κινητοποίηση με τη βοήθεια του συνδικάτου τους, απολύθηκαν, προσπάθησαν να βρουν τρόπους επικοινωνίας και να χτίσουν την αλληλεγγύη με τις εργαζόμενες μέσα στο εργοστάσιο, επιχείρησαν να πάρουν με το μέρος τους τις εργολαβικές εργαζόμενες που μετέφεραν στο εργοστάσιο τα αφεντικά προς αντικατάσταση των απολυμένων. Συγκεντρώνονται καθημερινά έξω από το εργοστάσιο και διεκδικούν συμπαράσταση στον αγώνα τους. Η αφορμή είναι η απόλυση εργαζομένων γιατί έκαναν το «έγκλημα» να γραφτούν στο συνδικάτο. Τα αιτήματά τους να επαναπροσληφθούν οι απολυμένες εργάτριες, να αυξηθούν οι μισθοί, να βελτιωθούν οι εργασιακές συνθήκες. Τα συνθήματά τους: «Το συνδικάτο θα μπει σε αυτό το εργοστάσιο», «Η ενότητα των εργατών θα νικήσει το κεφάλαιο», «Ζήτω η ταξική αλληλεγγύη», «Ενωμένες θα νικήσουμε».

Οι εργάτριες στη Flormar αγωνίζονται με τις μαντίλες τους, χτυπώντας τα ισλαμοφοβικά στερεότυπα που αγγίζουν συχνά και αριστερές αναλύσεις: πίσω από τις μαντίλες και τις προσευχές στα τεμένη, βρίσκεται η εργατική τάξη που δίνει τους δικούς της αγώνες απέναντι στα αφεντικά. Γυναίκες εργάτριες με μαντίλες μπαίνουν σε κίνηση για να διεκδικήσουν ίση αμοιβή για ίση εργασία με τους άντρες συναδέλφους τους. Ο δρόμος του αγώνα είναι ο μόνος τρόπος να χειραφετηθεί η μουσουλμανική (όπως και η χριστιανική) εργατική τάξη, να πετάξει τις μαντίλες και να σταματήσει τις προσευχές. Η ενότητα των καταπιεσμένων των δυο φύλων και η χειραφέτηση των γυναικών περνάνε μέσα από αγώνες τέτοιου είδους.

Οι αγωνιζόμενες στη Flormar δίνουν μια μάχη που πρέπει να έχει και τη δική μας υποστήριξη, για να τα καταφέρουν καλύτερα. Αν δεν νικήσει η εργατική τάξη στην Ανατολή, δυσκολεύουν οι όροι για να νικήσει και στη Δύση – και το αντίστροφο.

Οι εργάτριες καλούν σε μποϊκοτάζ των προϊόντων της πολυεθνικής Flormar και ήδη έχουν πετύχει πλήγμα στις πωλήσεις της.

Μια ενωτική καμπάνια ενημέρωσης έξω από τα καταστήματα της Flormar και ένα κάλεσμα σε μποϊκοτάζ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη δεν θα ήταν άσχημη ιδέα. Στην πραγματικότητα ένας τέτοιος ταξικός προσανατολισμός είναι πιο αποτελεσματικός, τόσο ενάντια στον Τσίπρα όσο κι ενάντια στον Ερντογάν…

Ακολουθεί μεταφρασμένο άρθρο από την International Socialist League.

«Οι γυναίκες μπορούν να νικήσουν μόνο αν θέλουν!»,
Υποστηρίξτε τις εργάτριες στην τουρκική
Flormar, μποϊκοτάρετε τα προϊόντα της Flormar και της Yves Rocher (Canan Sagar, 14/6/2018)

Η διάσημη εταιρεία καλλυντικών Flormar απέλυσε 120 (κυρίως) γυναίκες εργάτριες από τις δουλειές τους στην περιοχή Kocaeli Gebze της Τουρκίας. Οι εργαζόμενες είχαν αρχίσει να συνδικαλίζονται, εντασσόμενες στο PetrolIS, το συνδικάτο Εργατών σε εργοστάσια Χημικών και Καουτσούκ στις αρχές του 2018, για να παλέψουν για καλύτερο μισθό και εργασιακές συνθήκες και για να καταργηθεί η μισθολογική διαφορά μεταξύ των δυο φύλων. Όταν το συνδικάτο «έπιασε» τον απαιτούμενο αριθμό μελών, αναγνωρίστηκε επίσημα από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, αλλά τότε η Flormar άρχισε να απολύει τους εργαζόμενους που εντάχθηκαν στο συνδικάτο. Αρχικά απέλυσαν 85 εργαζόμενες, και έπειτα ο αριθμός τους έφθασε τους 115, καθώς απολύθηκαν κι άλλοι για την υποστήριξη των απολυμένων συναδέλφων τους! Οι ιδιοκτήτες περιέφραξαν με συρματόπλεγμα το εργοστάσιο και από τη δεύτερη εβδομάδα αντίστασης έφεραν 50 εργολαβικούς εργαζόμενους για να δουλέψουν εκεί.

Οι εργαζόμενες ξεκίνησαν να διαδηλώνουν μπροστά στο εργοστάσιο και οι πράξεις τους έγιναν πρώτο θέμα στις ειδήσεις, ενώ οι διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν και σε άλλα εργοστάσια. Μεγάλος αριθμός ανθρώπων στα social media στήριξε την αντίσταση της Flormar, ενώ πολλοί καλλιτέχνες επισκέφθηκαν επίσης τους διαδηλωτές και εξέφρασαν τη συμπαράστασή τους μέσω των σελίδων τους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

Πολλές εργάτριες μίλησαν για την σκληρή εκμετάλλευσή τους, για το γεγονός ότι δεν έχουν κανένα εργασιακό δικαίωμα.

Η εργάτρια Zuhal Aktas μίλησε στο τουρκικό BBC και είπε: «Έγινα μέλος του συνδικάτου λόγω των αδικιών που βιώναμε στο εργοστάσιο».

Άλλη εργάτρια, η Ayse Ozturk, εξήγησε ότι εντάχθηκαν στο συνδικάτο λόγω του χαμηλού μισθού που λαμβάνουν. «Όταν τους παραδώσαμε τα αιτήματά μας, μας είπαν«Τότε να φύγετε! Αν βρείτε καλύτερη αμοιβή, να πάτε εκεί!» Μόλις ανακάλυψαν ότι 120 εργαζόμενες έγιναν μέλη του συνδικάτου, μας έδειξαν την πόρτα».

Η Ayse Guldal είπε: “Εργάζομαι εδώ επί 11 χρόνια και κερδίζω 1900 τουρκικές λίρες (στΜ περίπου 400 ευρώ). Θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας, αλλά ζητάμε από τις γυναίκες να μην αγοράζουν προϊόντα της Flormar για να μας στηρίξουν“.

Η Νurhan Guler, που εργάζεται εδώ και 15 χρόνια στη Flormar, δήλωσε: «Όταν άρχισα να δουλεύω εδώ, η εταιρεία είχε μόλις ανοίξει … η θέρμανση δεν είχε ακόμα εγκατασταθεί και η οροφή του εργοστασίου ακόμα δεν είχε ολοκληρωθεί … Τότε είχαμε διοργανώσει εκστρατεία και συλλογή υπογραφών καθώς κρυώναμε και θέλαμε να λυθεί το θέμα. Τότε η διεύθυνση μας κατηγόρησε ότι είμαστε τρομοκράτες! Αυτά πριν από 15 χρόνια … Θέλουν να κουβαλάμε κιβώτια που ζυγίζουν 100 κιλά και αυτό έχει προκαλέσει δισκοκήλες σε πολλούς συναδέλφους»

Ένας εργάτης, οTuncay Sonmez, δήλωσε: “Η καταπίεση αυξήθηκε όταν έμαθαν ότι οργανωνόμαστε. Προσπάθησαν να μας διώξουν». Ο Sonmez ανέφερε ότι οι εργοστασιάρχες περιέφραξαν με πανιά το σημείο που πραγματοποιούνται οι συγκεντρώσεις (σ.τ.Μ. πιθανότατα για να αποκόψουν τους διαδηλωτές από το οπτικό πεδίο των εργατών μέσα στο εργοστάσιο καθώς και από τον «έξω κόσμο») και διέταξαν τα οχήματα υπηρεσίας να κινηθούν πάνω στους διαδηλωτές!

“Οι εργοδότες μας φοβούνται και γι αυτό μας προκαλούνε. Έχουν βάλει ακόμη και κάμερες στα δέντρα και μας παρακολουθούν από παντού. Αν προσπαθήσουμε να κάνουμε οτιδήποτε, θα το κομίσουν στο δικαστήριο ως απόδειξη. Ξέρουμε πολύ καλά τι προσπαθούν να κάνουν.”

Η Kosan Cosmetics, στην οποία ανήκει η Flormar, αρνήθηκε να δώσει συνέντευξη στο τουρκικό BBC. Σε μια γραπτή απάντηση στο BBC, η εταιρεία εξήγησε: “Χωρίς καμία νομική βάση και σε αντίθεση με όσα προβλέπει το εργατικό δίκαιο, οι εργαζόμενοι σταμάτησαν να εργάζονται, σταμάτησαν την παραγωγή, ενθάρρυναν τους εργαζόμενους στο εργοστάσιο να προχωρήσουν σε παράνομες ενέργειες και ακόμη και να χρησιμοποιήσουν βία”. Η εταιρεία κατέθεσε επιπλέον ότι “Επιτέθηκαν και χτύπησαν τους συναδέλφους τους κατά τη διάρκεια της απεργιακής κινητοποίησης, και τα γεγονότα αυτά έχουν βιντεοσκοπηθεί”. Ωστόσο, η εταιρεία δεν έχει ακόμα ανταποκριθεί στο αίτημα του BBC να παραλάβει αυτά τα βίντεο-αποδεικτικά στοιχεία.

Το κύριο σύνθημα της διάσημης εταιρείας καλλυντικών Flormar είναι: “Οι γυναίκες μπορούν να κερδίσουν μόνο αν θέλουν!” Είναι ένα ισχυρό μήνυμα που ενθαρρύνει τις γυναίκες να αγοράζουν καλλυντικά προϊόντα της εταιρείας. Η Flormar είναι μια εταιρεία καλλυντικών με εργοστάσια σε όλο τον κόσμο. Στην Τουρκία ξεκίνησε την παραγωγή το 1970. Είναι πλέον μια από τις κορυφαίες εταιρείες καλλυντικών στον κόσμο. Διαθέτει 650 εργοστάσια σε 250 πόλεις και 104 χώρες και 40.000 καταστήματα λιανικής πώλησης. Ωστόσο, αυτό το άρθρο δεν αφορά τα μεγάλα κέρδη της εταιρείας, αλλά τους εργαζόμενους που έχουν απολυθεί από την εργασία τους και αγωνίζονται εδώ και σχεδόν έναν μήνα (στΜ το άρθρο είναι γραμμένο στις 14/6/2018).

Οι στοχοποιημένες εργάτριες της Flormar χρειάζονται την υποστήριξή σας. Σας παρακαλούμε στείλτε κείμενα αλληλεγγύης και μποϊκοτάρετε τα προϊόντα της Flormar.

Kείμενα αλληλεγγύης αποστείλετε εδώ: #FlormarDeğilDirenişGüzelleştirir

 

  1. Για παράδειγμα, https://iskra.gr/%CE%B7-%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7-erdogan-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%AC%CE%B3%CE%BA%CE%B7-%CE%B4%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BA%CF%81%CE%B1%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AE%CF%82-%CF%80%CF%81%CE%BF%CE%BF/

 

Πηγές

https://internationalsocialistleague.org/womencanwinonlyiftheywantto/

https://www.youtube.com/watch?v=MKGy_gVBugU

https://www.evrensel.net/haber/355419/flormarda-direnis-suruyor-dayanisma-buyuyor

https://news.sol.org.tr/flormar-tries-prevent-workers-seeing-each-other-174746

https://news.sol.org.tr/flormar-yves-rocher-workers-continue-struggle-174893