Του Ελισσαίου Φάκαρου
Η Α’ Διεθνής 1864-1876 : Η μαμή του σύγχρονου εργατικού κινήματος
Η πορεία της ταξικής πάλης στην Ευρώπη (οι επαναστάσεις του 1848 στη Ευρώπη και η ήττα τους, οι απεργίες και οι λοιπές διεκδικήσεις, τα εθνικά κινήματα) οδήγησαν τα πιο πρωτοπόρα κομμάτια του εργατικού κινήματος στη σκέψη για την ίδρυση μιας διεθνούς προλεταριακής οργάνωσης.
Η Α΄ Διεθνής σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηριστεί «μαρξιστική». Θα πρέπει μάλλον να κατανοηθεί ως ένα πλαίσιο ενιαίου μετώπου που επέτρεπε σε κάθε εργατικό ρεύμα να συμμετέχει. Είχε προηγηθεί συνάντηση Γάλλων και Γερμανών εργατών με Άγγλους εργάτες στο Λονδίνο το 1862. Επίσης, το 1863 έγινε κοινό συλλαλητήριο Άγγλων και Γάλλων εργατών στο Λονδίνο, με σκοπό τη διαμαρτυρία για την κατάπνιξη της εξέγερσης στην Κρακοβία και τη χορήγηση ανεξαρτησίας στην Πολωνία.
Στο πλαίσιο της Α΄ Διεθνούς −που καθοδηγήθηκε από τον Μαρξ− πολλά ζητήματα, που σήμερα θεωρούνται προφανή, αποσαφηνίστηκαν τότε: ο ρόλος των απεργιών, οι συνεταιρισμοί κ.λπ. Σε αυτό το κίνημα, ο Μαρξ και οι οπαδοί του κυριολεκτικά διέλυσαν τις σοσιαλιστικές σέχτες που είχαν σχηματιστεί στα μέσα του 19ου αιώνα, όπως ήταν οι οπαδοί του Προυντόν κ.λπ.
Προφανώς αυτό το έργο παρέμεινε ελλιπές. Έτσι, η Διεθνής δεν μπόρεσε να παράσχει στο εργατικό κίνημα επαρκή τοποθέτηση σχετικά με θέματα π.χ όπως ο ρόλος των γυναικών ή το ζήτημα της δημόσιας εκπαίδευσης. Αλλά εξετάζοντας την εξέλιξη του εργατικού κινήματος συνειδητοποιεί κανείς ότι υπάρχει ένα «πριν» και ένα «μετά» την Α΄ Διεθνή. Η Ένωση ήταν κυριολεκτικά η μαμή του σύγχρονου εργατικού κινήματος. Τάχθηκε σταθερά ενάντια στους καπιταλιστικούς πολέμους. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος μεταξύ Αυστρίας και Πρωσίας, τον ξεσκέπασε από την πρώτη μέρα ως αντιδραστικό και από τις δυο μεριές. Πάλεψε αποφασιστικά για τη μη συμμετοχή της Αγγλίας στον αμερικάνικο εμφύλιο.
Αλλά το έργο της Διεθνούς δεν ήταν μόνο θεωρητικό. Η Α΄ Διεθνής ήταν επίσης ένα φυτώριο της διεθνούς εργατικής αλληλεγγύης, οργανώνοντας την υποστήριξη σε αμέτρητες απεργίες και αναπτύσσοντας αντίσταση στην υποταγή των προλεταρίων στο διεθνή ανταγωνισμό, ξεκινώντας από εθνική βάση. Στην εποχή της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, της υποταγής στο γενικευμένο ανταγωνισμό, οι κατακτήσεις αυτές δεν είναι καθόλου αμελητέες.
Η διάλυση της 1ης Διεθνούς 1876 δε σήμαινε και την αποτυχία της. Ο κυριότερος λόγος για τη διάλυση της Α΄Διεθνούς είναι ότι εκείνη την εποχή ο παγκόσμιος καπιταλισμός έμπαινε σε μια νέα φάση και έβαζε νέα καθήκοντα στο εργατικό κίνημα, τα οποία η Διεθνής δεν ήταν έτοιμη να εκπληρώσει. Τα νέα αυτά καθήκοντα δεν μπορούσε να τα φέρει σε πέρας εκείνη την περίοδο αφού εκτός των άλλων, ταλανιζόταν από εσωτερικές διασπάσεις και διαμάχες.
Μαρξ/Προυντόν: Οι κολεκτιβιστές απέναντι στους μουτουαλιστές
Αν λέμε σήμερα ότι οι συζητήσεις εντός της Διεθνούς έφερναν σε αντίθεση τους μαρξιστές με τους αναρχικούς, εκείνη την εποχή δεν τις βίωναν έτσι. Ο Μαρξ ήταν λίγο γνωστός έξω από τη Γερμανία, ενώ το ρεύμα των αναρχικών θα αναπτυχθεί αργότερα. Η σύγκρουση στα πρώτα χρόνια ήταν μεταξύ των ρευμάτων, των οργανώσεων και των αγωνιστών που υπερασπίζονταν τις συλλογικές λύσεις, των κολεκτιβιστών που υποστήριζαν να απαλλοτριωθούν τα μέσα παραγωγής από τους ίδιους τους εργάτες και εκείνων που υποστήριζαν την ανάπτυξη των συνεταιρισμών , των μουτουαλιστών. Αυτοί έβλεπαν σαν λύση στην καταπίεση των εργατών τις μεμονωμένες προσπάθειες των εργατών να συνεταιριστούν παράλληλα με την μονοπωλιακή ανάπτυξη του κεφαλαίου και την ύπαρξη του κράτους .
Παράλληλα διεξάγεται η συζήτηση σχετικά με τη σημασία της απεργίας, της διεθνούς αλληλοβοήθειας και του ρόλου των συνδικάτων. Οι προυντονικοί, όπως και ο ίδιος ο Προυντόν, τάχθηκαν εναντίον των απεργιών, καθώς θεωρούν ότι η μόνη σωτηρία είναι οι κοοπερατίβας. Απέναντι στις απεργίες ως μέσο βελτίωσης των συνθηκών των εργαζομένων ήταν και οι λασαλιστές με τον ίδιο τον Λασάλ να είναι στέλεχός του γερμανικού σοσιαλδημοκρατικού SPD που υποστήριζαν ότι οι όποιές αλλαγές θα γίνουν κατόπιν συνεννοήσεων με το κράτος και τους καπιταλιστές. Εντούτοις, το 1868 αναγνωρίστηκε η αναγκαιότητα της απεργίας, συμπεριλαμβάνοντας την ηθική νομιμότητα της περιφρούρησης και της συνακόλουθης βίας, όπως και η σημασία της οργάνωσης των συνδικάτων.
Η Κομμούνα 1871- η πνευματική της κόρη της Α΄Διεθνούς
Αν και, το πρόγραμμα που υλοποιήθηκε από την Κομμούνα δεν ήταν καθαυτό σοσιαλιστικό, κανείς δεν ξεγελάστηκε. Ο Καρλ Μαρξ όπως και ο Μπακούνιν υπήρξαν οι θερμότεροι υπερασπιστές του, ενώ ολόκληρη η αντίδραση στην Ευρώπη ξερνούσε το μίσος της πάνω στο πτώμα της Κομμούνας.
Η θεμελιώδης διδασκαλία της Κομμούνας –και η ουσιαστική πράξη της– είναι ότι υπήρξε «η πραγματική αντίθεση (…) στην κρατική εξουσία, στην κεντρική εκτελεστική εξουσία (…) Ως εκ τούτου, δεν ήταν μια επανάσταση ενάντια σε μια συγκεκριμένη μορφή κρατικής εξουσίας, μοναρχική, συνταγματική, δημοκρατική ή αυτοκρατορική. Ήταν επανάσταση ενάντια στο ίδιο το κράτος.
ΗΠΑ- Σικάγο 1886
Για τις ΗΠΑ, η δεκαετία του 1870 είναι μια ταραχώδης δεκαετία. Ξεκίνησε στο απόγειο της οικονομικής ανάπτυξης και του ανοίγματος νέων εμπορικών δρόμων. Τα σιδηροδρομικά δίκτυα επεκτείνονταν με φρενήρεις ρυθμούς, τόσο στα νοτιοδυτικά, όσο και στα βορειοδυτικά. Ο εμφύλιος πόλεμος είχε τελειώσει και η καπιταλιστική ανάπτυξη σάρωνε τη χώρα.
Η μεγάλη ύφεση του 1873-1879 και η χλιδή των μεγιστάνων
Την άνθηση της οικονομίας έως το 1873 ακολούθησε τρομερή ύφεση 6 χρόνων, έως το 1879. Τα δύο πέμπτα των εργαζομένων δούλευαν όχι περισσότερο από 6-7 μήνες το χρόνο, τη στιγμή που οι άνεργοι είχαν φτάσει τα 3 εκατομμύρια. Οι μισθοί είχαν μειωθεί πάνω από 45% και το μεροκάματο δεν ξεπερνούσε το 1 δολάριο στην πλειοψηφία των περιπτώσεων.
Η κατάσταση δεν ήταν βέβαια ίδια για όλους. Οι Τομ Σκοτ, πρόεδρος της Pensylvania Railroad, Τζον Ροκφέλερ (ιδρυτής της ομώνυμης τράπεζας) και Άντριου Κάρνεγκι, γνωστός και ως ο αυτοκράτορας του χάλυβα, αποτελούσαν την προσωποποίηση του «πετυχημένου επιχειρηματία» που γιγαντώθηκε στη διάρκεια της κρίσης. Η χλιδή και η πολυτέλεια που απολάμβανε αυτή η μικρή ολιγομελής ομάδα μεγιστάνων προκαλούσε το κοινό αίσθημα. Σύμφωνα με εφημερίδα της εποχής:
«Τάιζαν τα άλογά τους λουλούδια και σαμπάνια (…) δόθηκε ένα πλούσιο γεύμα προς τιμήν ενός μικρού μαύρου σκυλιού που φορούσε ένα διαμαντένιο περιλαίμιο αξίας 15.000 δολαρίων (…) σε μια δεξίωση τα τσιγάρα ήταν τυλιγμένα με χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων».
Πάρσονς-Σπάϊς-το αίτημα για το 8ωρο
Η συνεχής εκβιομηχάνιση αύξανε με γεωμετρική πρόοδο τον αριθμό του αμερικάνικου βιομηχανικού προλεταριάτου. Έτσι, οι Ιππότες της Εργασίας, η κύρια τότε οργανωμένη δύναμη εργατών, εκτοξεύτηκαν από τα 28.000 μέλη το 1880 σε 700.000 το 1886. Από το 1881 όμως, δημιουργείται η Αμερικάνικη Ομοσπονδία Εργασίας, AFL, στην αρχή σαν «Ομοσπονδία Οργανωμένων Επαγγελμάτων και Εργατικών Συνδικάτων των Ηνωμένων πολιτειών και του Καναδά».
Ο Άλμπερτ Πάρσονς μετακομίζει στο Σικάγο, λίγο πριν την κρίση του 1873. Εκεί βλέπει την εξαθλίωση, την πείνα, τις εξώσεις και τις ουρές χιλιομέτρων για λίγο ψωμί. Στη διάρκεια του βαρύ χειμώνα, ο Πάρσονς διαμόρφωσε τις πολιτικές του πεποιθήσεις, βλέποντας τον παγωμένο άνεμο από τη λίμνη Μίσιγκαν να τρυπάει τους χιλιάδες άστεγους. Η βίαιη καταστολή της αστυνομίας απέναντι στους διαδηλωτές χαράχτηκε για πάντα στη μνήμη του, η στράτευσή του στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα, που προωθούσε τότε τις ιδέες του σοσιαλισμού και της επανάστασης, και στους Ιππότες της Εργασίας το 1879, ήταν λογικό επακόλουθο.
Ο Όγκαστ Σπάϊς, γερμανικής καταγωγής, μετανάστευσε στις ΗΠΑ το 1872. Ξεκίνησε να δουλεύει στο Σικάγο ως ταπετσέρης, ενώ το 1877 εντάχθηκε στο Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα. Το 1880 ξεκίνησε να εργάζεται ως αρχισυντάκτης του γερμανόφωνου αναρχικού περιοδικού «Arbeiter Zeitung» (Εφημερίδα των Εργατών) και μαζί με τον Πάρσονς ίδρυσαν την Ένωση για το Οχτάωρο του Σικάγου.
Στο συνέδριο της AFL το 1884, υιοθετήθηκε ομόφωνα ένα ψήφισμα που πρότεινε να πραγματοποιηθεί πανεθνική συγκέντρωση ολόκληρης της εργατικής τάξης την 1η Μάη στο Σικάγο, για να καθιερώσει το 8ωρο.
Η ενέργεια αυτή και οι πρωταγωνιστές της αντιμετώπισαν λυσσαλέα επίθεση από τον αστικό τύπο, ο οποίος προμήνυε ταραχές και καταστάσεις παρισηνης κομμούνας ενώ η Chicago Tribune έγραφε πως θα πρέπει να «κρεμαστεί ένα κομμουνιστικό κουφάρι σε κάθε φανοστάτη».
1η Μάη – μια ειρηνική διαδήλωση
Οι Πάρσονς, Σπάϊς και άλλοι συνδικαλιστές ηγέτες προετοιμάζονταν πυρετωδώς για την μεγάλη μέρα, την πρωτομαγιά του 1886. Μιλούσαν σε συνελεύσεις, περιόδευαν στα μεγάλα εργοστάσια, προσπαθώντας να μαζικοποιήσουν όσο περισσότερο μπορούσαν τις κινητοποιήσεις για το 8ωρο.
Έναν μήνα πριν την πρωτομαγιά, αποφάσεις για στήριξη της απεργίας και των συγκεντρώσεων είχαν παρθεί από τα σωματεία επιπλοποιών, μηχανουργών, τουβλαδόρων, σοβατζήδων, χασάπηδων, τσαγκάρηδων και πολλών άλλων κλάδων.
Υπολογίζεται ότι 62.000 εργάτες του Σικάγου θα κατέβαιναν στην απεργία, άλλοι 25.000 διεκδικούσαν το 8ωρο αλλά χωρίς απεργία και 20.000 είχαν ήδη κατακτήσει τη μείωση των ωρών εργασίας.
Η Πρωτομαγιά του 1886 ήταν μια ηλιόλουστη μέρα, παρά το πρωινό τσουχτερό κρύο. Στο όμορφο σαββατιάτικο πρωινό, ο παγωμένος αέρας της λίμνης Μίσιγκαν είχε αντικατασταθεί από τη ζέστη του καυτού ήλιου. Παρά την ένταση των τελευταίων ημερών, η ηρεμία κυριαρχούσε στην πόλη. «Υπεύθυνη» για αυτό ήταν βέβαια η απεργία, που σημείωσε τεράστια επιτυχία. Σύμφωνα με τη Chicago Mail
Η διαδήλωσε ξεκίνησε, το τεράστιο ανθρώπινο ποτάμι κατευθυνόταν προς τη λίμνη όπου θα γίνονταν ομιλίες στα αγγλικά, τα τσέχικά, τα γερμανικά και τα πολωνικά.
Τα γεγονότα στο εργοστάσιο Μακ Κόρμικ
Στο εργοστάσιο θεριστικών μηχανών Μακ Κόρμικ όμως, το οποίο ήταν και αυτό κλειστό λόγω των κινητοποιήσεων, θα παιζόταν η επόμενη πράξη του αγώνα για το 8ωρο.
Η αστυνομία, είχε φροντίσει, κατόπιν εντολής του ίδιου του Μακ Κόρμικ, να διοχετεύσει 300 απεργοσπάστες, ώστε να σπάσει η απεργία, ελπίζοντας να ρίξει το ηθικό των απεργών σε όλη την πόλη. Οι εργάτες περίμεναν τους απεργοσπάστες την ώρα που αυτό έκλεινε. Μόλις βγήκαν, πριν προλάβουν να κάνουν το οτιδήποτε, τα όπλα των αντρών της αστυνομίας στράφηκαν εναντίον τους και άρχισαν να ρίχνουν στο ψαχνό. Έξι νεκροί ήταν ο αιματηρός απολογισμός του επεισοδίου, ανάμεσά τους δύο μικρά παιδιά.
Τα γεγονότα της πλατείας Χεϊμάρκετ
Όταν οι Πάρσονς και Σπάϊς έφτασαν στον τόπο συγκέντρωσης, αντίκρυσαν ένα μεγάλο πλήθος, που έσφυζε από αγανάκτηση και οργή για τον άδικο χαμό των 4 συντρόφων τους και των 2 μικρών παιδιών. Ο Σπάϊς μιλούσε στον κόσμο από ένα βαγόνι.
Πίσω από το δρομάκι, βρισκόταν το αστυνομικό τμήμα της οδού Ντεπλέν, Μέσα στο τμήμα βρίσκονταν και 180 αστυνομικοί σε ετοιμότητα, κάτι που οι Σπάϊς, Πάρσονς, Φίλντεν και οι υπόλοιποι διοργανωτές της συγκέντρωσης δεν ήξεραν.
Τη στιγμιαία σιωπή, έκοψε στα δύο μια κόκκινη λάμψη και μια τεράστια έκρηξη που ακολούθησε. Κάποιος είχε ρίξει μια βόμβα προς τη μεριά των αστυνομικών. Ακολούθησε πανικός. Η αστυνομία πυροβολούσε πλέον προς όλες τις κατευθύνσεις, το πλήθος έτρεχε να σωθεί ενώ δεκάδες πεσμένοι ποδοπατούνταν. Μανιασμένοι αστυνομικοί κλωτσούσαν, χτυπούσαν και σκότωναν. Ο επίσημος τελικός απολογισμός των νεκρών που δόθηκε από τις Αρχές, ήταν 8 αστυνομικοί και 4 διαδηλωτές, όμως ο πραγματικός αριθμός των νεκρών εργατών, αν συνυπολογιστούν οι βαριά τραυματίες που κατέληξαν τις επόμενες μέρες, ξεπερνά τους 30.
Πολλοί υποψιάζονταν από την πρώτη στιγμή πως η βόμβα ήταν έργο προβοκατόρων – κάτι που μετά από καιρό η πολιτειακή έρευνα το επιβεβαίωσε. Όμως, το πρωινό μετά τη σφαγή, κανείς δεν τολμούσε να ξεστομίσει κάτι τέτοιο.
Οι 7 διοργανωτές τις απεργίας συνελήφθησαν όχι με την κατηγορία της τρομοκρατικής ενεργείας αλλά ότι την παροτρύναν και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Τελικά στην αγχόνη οδηγήθηκαν τέσσερις, οι Σπάϊς, Φίσερ, Ένγκελ και Πάρσονς , ο Λινγκ «αυτοκτόνησε» ή δολοφονήθηκε στο κελί του, ενώ πριν την εκτέλεση ο κυβερνήτης μετέτρεψε τη θανατική καταδίκη των Φίλντεν και Σβαμπ σε ισόβια.
Το αίμα των εργατών του σικάτο είναι που έκανε τον αγώνα για το 8ωρο παγκόσμιο σύμβολο του εργατικού κινήματος.
Ο πρώτος παγκόσμιος εορτασμός της Πρωτομαγιάς -σημαντικές επέτειοι
Στις 14 Ιουλίου 1889 στο ιδρυτικό συνέδριο της Δεύτερης Διεθνούς στο Παρίσι η ημέρα της Πρωτομαγιάς καθιερώνεται σαν μέρα διαδήλωσης και αγώνα του διεθνούς εργατικού κινήματος.
Η Πρωτομαγιά του 1890 είναι η πρώτη που θα γιορταστεί παγκοσμίως. Πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις θα γίνουν σε πολλές πόλεις της Ευρώπης αλλά και στην Κούβα, στο Περού, στη Χιλή κ.α. Πάνω από 100.000 εργάτες θα συγκεντρωθούν στη Βιέννη. Πάνω από 50.000 στη Βουδαπέστη. Στη Βαρσοβία η πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση των 10.000 εργατών θα χτυπηθεί από την αστυνομία. Πολλοί εργάτες θα συλληφθούν και θα φυλακιστούν από 8 μήνες έως και τρία χρόνια. Το 1891 στο Παρίσι, αστυνομία και στρατός θα επιτεθούν στην πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση η οποία θα εξελιχθεί σε πραγματική μάχη σώμα με σώμα. Στο Fourmies στη Γαλλία στρατός και αστυνομία θα χτυπήσουν απεργιακή συγκέντρωση των εργατών ορυχείων. 7 εργάτες θα σκοτωθούν επιτόπου, 35 θα τραυματιστούν και δύο θα πεθάνουν αργότερα από τα τραύματα τους.
Στην πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση το 1892 στο Λονδίνο 500.000 άνθρωποι θα δώσουν το “παρών” σε μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις που έγιναν ποτέ.
Η Πρωτομαγιά του 1913 θα γιορταστεί για πρώτη φορά στο Μεξικό, στην Κόστα Ρίκα, στον Ισημερινό.
Την Πρωτομαγιά του 1916 πάνω από 100.000 εργάτες θα διαδηλώσουν στη Ν. Υόρκη με συνθήματα κυρίως ενάντια στον πόλεμο.
Το 1920 θα γιορταστεί για πρώτη φορά η Πρωτομαγιά στην Κίνα και την Ιαπωνία. Στην Κίνα πρωτομαγιάτικες συγκεντρώσεις έγιναν στη Σαγκάη, την Καντόνα, το Τιεντσίν και άλλα βιομηχανικά κέντρα, οργανωμένες από το Κομμουνιστικό Κόμμα.
Την Πρωτομαγιά του 1926, οι εργάτες της Αγγλίας σχεδίαζαν γενική απεργία συμπαράστασης, στη μεγάλη και ηρωική απεργία των εργατών ορυχείων. Πράγματι με τη συμπαράσταση των άλλων εργατών, οι εργάτες ορυχείων θα αντέξουν εφτά ολόκληρους μήνες, μέχρι το Νοέμβριο του 1926. Το 1927 θα γιορταστεί επίσημα για πρώτη φορά η Πρωτομαγιά στην Ινδία με συγκεντρώσεις στην Καλκούτα, τη Βομβάη, το Μαντράς.
Το 1936 στην πεντηκοστή επέτειο της Πρωτομαγιάς, στις ΗΠΑ θα γίνουν συγκεντρώσεις σε πολλές πόλεις. Ν. Υόρκη, Σικάγο, Σιάτλ, Ντιτρόιτ, Σαν Φρανσίσκο κ.α. Ιδιαίτερα στη Ν. Υόρκη, 300.000 εργάτες θα συμμετάσχουν σε μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις που έγιναν ποτέ.
Στη διπλανή Τουρκία η Εργατική Πρωτομαγιά εορτάσθηκε στην πλατεία Τακσίμ για πρώτη φορά στα χρονικά της Τουρκικής Δημοκρατίας το 1976 – εν μέσω των “μολυβένιων χρόνων” της γείτονος, όπου κράτος, παρακράτος, μαφία, ακροδεξιά και (ακρο)αριστερές οργανώσεις έλυναν τους λογαριασμούς τους δια των όπλων σχεδόν καθημερινά, μέχρι να έρθει το πραξικόπημα του Εβρέν το 1980.Σε αυτό το πλαίσιο, ο δεύτερος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στην πλατεία Τακσίμ το 1977 εξελίχθηκε σε πραγματικό μακελειό, όταν ελεύθεροι σκοπευτές τοποθετημένοι στο κτήριο της Εταιρείας Ύδρευσης και του ξενοδοχείου Intercontinental άρχισαν να βάλλουν κατά του πλήθους, την ώρα που στο βήμα μιλούσε ο επικεφαλής της κύριας εργατικής συνομοσπονδίας (DİSK). Ο απολογισμός ήταν 42 νεκροί και εκατοντάδες τραυματίες.
Αυτό το βεβαρυμμένο παρελθόν εξηγεί το γιατί η “ανάκτηση” της πλατείας Τακσίμ από τα συνδικάτα και τα κόμματα της αριστεράς διατηρεί τόσο μεγάλη σημασία – αλλά και γιατί το καθεστώς Ερντογάν επιμένει να την αρνείται.Είναι χαρακτηριστικό, ότι ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς στο Τακσίμ επετράπη εκ νέου το 2010 (όταν ακόμη ο Ερντογάν έδινε τη δική του μάχη με το “βαθύ κράτος”), αλλά παρεμποδίσθηκε, με την επίκληση κατασκευαστικών έργων, το 2013, δίνοντας έτσι το έναυσμα για το μεγάλο κύμα αντικυβερνητικών διαδηλώσεων του “Πάρκου Γκεζί” λίγο αργότερα.
Έκτοτε, ο εορτασμός της Πρωτομαγιάς στην Κωνσταντινούπολη είναι πάντοτε συγκρουσιακός (όπως άλλωστε και του Pride, που άλλοτε πραγματοποιούνταν ελεύθερα και τώρα έχει απαγορευθεί).
Εργατική Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Την Κυριακή 2 Μαΐου 1893 περίπου 2.000 άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στην Αθήνα και διαδήλωσαν, ζητώντας την καθιέρωση της οκτάωρης ημερήσιας εργασίας.
Την κινητοποίηση είχε οργανώσει ο Κεντρικός Σοσιαλιστικός Σύλλογος του Σταύρου Καλλέργη, ο οποίος είχε ιδρύσει τον Σύλλογο τρία χρόνια πριν, ενώ εξέδιδε παράλληλα την εφημερίδα «Σοσιαλιστής».
Στα αιτήματα προστέθηκε και η κατάργηση της θανατικής ποινής. Μετά το τέλος της εκδήλωσης, οι αρχές έκαναν συλλήψεις και ο εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς απαγορεύτηκε.
Την 1η Μαΐου του 1911, η Φεντερασιόν στη Θεσσαλονίκη, οργανώνει συλλαλητήριο. Στην Αθήνα, την ίδια μέρα, πραγματοποιείται συγκέντρωση στο Μετς. Ήταν πρωτοβουλία της σοσιαλιστικής ομάδας του Νίκου Γιαννιού και σύνθημα «8 ώρες δουλειά, 8 ώρες ανάπαυση και 8 ώρες ύπνο».
Στη Θεσσαλονίκη, επεμβαίνει η Αστυνομία και συλλαμβάνονται οι ηγέτες της Φεντερασιόν, Αβραάμ Μπεναρόγια, Σαμπετάι Λεβί και Σαμουήλ Γιονά.
Ο πρώτος μαζικός εορτασμός της Πρωτομαγιάς θα γίνει ταυτόχρονα σε δώδεκα πόλεις το 1919, ένα χρόνο μετά την ίδρυση της ΓΣΕΕ.
Ο ματωμένος Μάης του΄ 36 -Θεσσαλονίκη
Την περίοδο 1931-1936 το απεργιακό κίνημα στη χώρα μας εμφανίζει ιδιαίτερη έξαρση, εξαιτίας της μεγάλης οικονομικής κρίσης, που ακολούθησε το Κραχ του 1929 και τη στάση πληρωμών της Ελλάδας το 1932. Οι απεργιακοί αγώνες έχουν πρωτόγνωρη μαζικότητα και συχνά καταλήγουν σε αιματηρές συγκρούσεις με την αστυνομία, με νεκρούς και τραυματίες. Οι εργατικές κινητοποιήσεις φθάνουν στην κορύφωσή τους τον Μάιο του 1936 στη Θεσσαλονίκη, με τη μεγάλη απεργία των καπνεργατών, που πνίγηκε στο αίμα από την κυβέρνηση Μεταξά (12 νεκροί και πάνω από 200 τραυματίες). Στις 29 Απριλίου του 1936, οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, με την κάλυψη της «Πανελληνίου Καπνεργατικής Ομοσπονδίας» και την υποστήριξη της «Ενωτικής Γενικής Συνομοσπονδίας Εργατών Ελλάδος» (ΕΓΣΕΕ),κατέβηκαν σε απεργία διαρκείας, με κύριο αίτημα την αύξηση του ημερομισθίου από τις 75 στις 135 δραχμές,
Στις 12 Μαΐου η απεργία έληξε, καθώς έγιναν δεκτά σχεδόν όλα τα αιτήματα των καπνεργατών, ενώ η κυβέρνηση υποσχέθηκε ότι θα τιμωρήσει τους υπεύθυνους της αιματοχυσίας, υπόσχεση που τελικά δεν τήρησε..
Με αφορμή την απεργία αυτή, ο Ιωάννης Μεταξάς ζητά από τον τότε βασιλιά Γεώργιο Β’ την αναστολή των άρθρων του Συντάγματος, που προστατεύουν τις ατομικές ελευθερίες και στις 4 Αυγούστου επιβάλλει δικτατορία.
Την Πρωτομαγιά του 1944 θα επιλέξουν οι ναζί να εκτελέσουν τους 200 κομουνιστές σαν αντίποινα της δολοφονίας από τον ΕΛΑΣ του Γερμανού υποστράτηγου Φράντς Κρεχ και της συνοδείας του στην περιοχή των Μολάων Λακωνίας στις 27 Απριλίου του 1944 . οι 200 εκτελεσθέντες της 1η Μαΐου στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής ήταν και από το ΚΚΕ αλλά και από τον τροτσκιστικό χώρο , ήταν πρώην κρατούμενοι των φυλακών της Ακροναυπλία και πρώην εξόριστοι από την Ανάφη, που είχαν συλληφθεί για «κομμουνιστική δράση» πριν από την Κατοχή.
Ο 1ος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς, σε συνθήκες νομιμότητας
Ο πρώτος εορτασμός της Εργατικής Πρωτομαγιάς, σε συνθήκες αστικής νομιμότητας θα γίνει τον Μάιο του 1975. Η 1η Μάϊου συνέπιπτε με τη Μεγάλη Παρασκευή και η διοίκηση της ΓΣΕΕ με το Εργατικό Κέντρο, όρισαν σαν ημέρα του εορτασμού τις 9 Μαΐου. Η απεργιακή συγκέντρωση πραγματοποιήθηκε μπροστά από το δημαρχείο της Αθήνας και ήταν ιδιαίτερα μαζική. Ανάλογη συγκέντρωση έγινε και στη Θεσσαλονίκη μπροστά στο Εργατικό Κέντρο της Πόλης.
Από το 1976 η συγκέντρωση της Πρωτομαγιάς στην Αθήνα, πραγματοποιείται στο Πεδίο του Άρεως μπροστά από το κτίριο της ΓΣΕΕ.
Πηγές-‘Αρθρα
https://xekinima.org/kapote-stin-ameriki-i-protomagia-tou/
https://rproject.gr/article/afieroma-150-hronia-apo-tin-diethni
Υποβολή απάντησης