Του Βαγγέλη Λιγάση
Οι δαπάνες για δημόσια υγεία στον καπιταλισμό είναι απλά δαπάνες αναπαραγωγής. Σε περιόδους ανάπτυξης (όπως το μεταπολεμικό 30ετές οικονομικό «μπουμ») και ως μέρος των διεκδικήσεων του εργατικού κινήματος (όπως εκφράστηκαν και πολιτικά με σοσιαλδημοκρατικές ή «λαϊκοδεξιές» κυβερνήσεις) επενδύθηκαν πόροι στα δημόσια συστήματα υγείας. Ακόμη και σήμερα, στους αναπτυσσόμενους οικονομικούς γίγαντες (BRICS), όπου το «ζωντανό» κεφάλαιο είναι η σημαντικότερη προϋπόθεση για διευρυμένη αναπαραγωγή (συσσώρευση), η επένδυση σε δαπάνες «επιδιόρθωσης» της σημαντικότερης «εργαλειομηχανής» είναι απαραίτητη για την δραστική ελάττωση των χαμένων από ασθένεια εργατοωρών. Έτσι εξηγείται και η άμεση και αποτελεσματική αντιμετώπιση του covid-19 στην Άπω Ανατολή και τα αυστηρά lockdown στην Κίνα (που συνετέλεσαν στο τελευταίο εξεγερσιακό τσουνάμι σε Σαγκάη, Γκουανγκζού κ.λπ.).
Αντίθετα, στην «ανεπτυγμένη Δύση» των (γερασμένων) «καταναλωτών» και στις πρώην κρατικοκαπιταλιστικές χώρες της ανατ. Ευρώπης, τα δημόσια συστήματα υγείας αποδομούνται συστηματικά τις τελευταίες 10ετίες. Το περίφημο NHS (Βρετανικό ΕΣΥ), το «διαμάντι του στέμματος», έχει «θαμπώσει» από καιρό, ενώ δεκαετίες διακυβέρνησης των Δημοκρατικών στις ΗΠΑ δεν προσπάθησαν καν για μια στοιχειώδη δημόσια υγεία πέρα από «φτωχοκομεία» και νοσοκομεία «επειγόντων». Η υγεία-εμπόρευμα και όχι καθολικό ανθρώπινο δικαίωμα, πριν γίνει γραπτό «δίκαιο», εμπεδώνεται ως κατεστημένη αντίληψη.
Καταστρέφοντας το ΕΣΥ πριν ωριμάσει
Στην γωνία της «Δύσης» που κατοικούμε, την Ελλάδα, το όψιμο ΕΣΥ της δεκαετίας του ’80 δεν πρόλαβε καν να ωριμάσει. Ανύπαρκτη ουσιαστικά πρωτοβάθμια περίθαλψη (τα πολυιατρεία ΙΚΑ – ΕΟΠΥΥ, ΤΟΜΥ κ.λπ. ήταν ανέκαθεν ιλαροτραγικά ανεπαρκή), χωρίς δημόσια οδοντιατρική φροντίδα, χωρίς δημόσιο Κέντρο Αποκατάστασης (!) και με τους πανεπιστημιακούς (και κληρονομικούς) «καθηγητές» να χρησιμοποιούν τα δημόσια νοσοκομεία σαν τσιφλίκι (αφού άλλωστε είναι και οι συντάκτες νομοσχεδίων, κανονισμών, αλλά και… προσοδοφόρων τεχνικών προδιαγραφών κ.λπ.).
Τα Νοσοκομεία Ν.Π.Ι.Δ. με θετικά «αποτελέσματα χρήσης» (κέρδη) είναι το διακηρυγμένο ιδανικό. Managers, «διπλογραφικό», ΣΔΙΤ, DRGs (διογκωμένος τρόπος τιμολόγησης) κ.λπ. υιοθετούνται στην υπηρεσία του «ιδανικού» της κερδοφορίας.
Ωστόσο, επειδή σε μια ολοένα και πιο φτωχοποιημένη και «ανθυγιεινή» χώρα, ο λεηλατημένος ασφαλιστικός κουμπαράς δεν μπορεί να στηρίξει «κερδοφόρα» δημόσια νοσοκομεία (ο ΕΟΠΥΥ υπάρχει μόνο για να συντηρεί τον ιδιωτικό τομέα υγείας: κλινικές, διαγνωστικά, φαρμακέμπορους), απομένει η συρρίκνωση – αποδόμηση και λεηλάτηση από ό,τι έχει απομείνει. Στη «μεταμνημονιακή» Ελλάδα της επιχειρηματικότητας, της «ανάπτυξης» και των «αρίστων», οι ετήσιοι προϋπολογισμοί του υπουργείου «Υγείας & Κοινωνικής Αλληλεγγύης» παραμένουν «μνημονιακοί». Οι 10.000+ γιατροί «πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης» και οι 70.000+ «λοιποί» μόνιμοι εργαζόμενοι στο ΕΣΥ αντικαθίστανται διαρκώς από λογής συμβασιούχους, «συνεργάτες» και «εκπαιδευόμενους». 30.000 είναι πλέον οι εργαζόμενοι με ελαστικές σχέσεις εργασίας (και δικαιώματα) και 45.000 οι κενές οργανικές θέσεις. Το «ξεζούμισμα» δεν μένει στην υποστελέχωση – εντατικοποίηση, αλλά και στο μίσθωμα της (ειδικευμένης) εργατικής δύναμης. Οι μισθοί υπολείπονται σημαντικά, ακόμη και ονομαστικά, από τα προ 10ετίας επίπεδα.
Το νομοσχέδιο Πλεύρη – Γκάγκα που κατατέθηκε προς ψήφιση την 1η Δεκεμβρίου είναι σημαντικό γιατί καταργεί (και νομικά) έναν πραγματικό «θεμέλιο λίθο» για το ΕΣΥ, που είναι η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση σε αυτό: επιτρέπει στους «Εσύτες» γιατρούς να απασχολούνται ιδιωτικά και επιτρέπει σε ιδιώτες γιατρούς να απασχολούνται μερικώς στο ΕΣΥ (άρθρα 7 & 10).
Άλλα σημεία του Ν/Σ, όπως η ανάθεση των δευτερογενών διακομιδών σε ιδιώτες (που θα επιβαρύνουν δημόσιο και ασθενείς) κ.λπ., είναι μεν αντιδραστικά μέτρα αλλά με δευτερεύουσα βαρύτητα. Τα νοσοκομεία είναι και επίσημα πεδίο άγρας «πελατών» με τον πιο ξεδιάντροπο τρόπο. Άλλωστε φρόντισαν προηγούμενα να νομοθετήσουν τα «απογευματινά» χειρουργεία επί πληρωμή (τοις μετρητοίς).
Όπως «Αμερική», ή όπως στην προ ΕΣΥ εποχή των «ευαγών» ιδρυμάτων, για να «γιατροπορευτείς» θα πρέπει «να έχεις τον τρόπο σου» ή να πουλήσεις κανένα χωράφι (;) ή να ψάξεις για πολιτικό (ή εκκλησιαστικό) μέσο…
Καμία έκπληξη για την κυβέρνηση των δεκάδων χιλιάδων θανάτων επί covid (σύμφωνα με τα ληξιαρχεία της προηγούμενης διετίας επιπλέον 50.000, οι 20.000 από τον covid και οι περισσότεροι λόγω αναστολής τακτικών ιατρείων και χειρουργείων), που πρέπει να έχει την παγκόσμια πρωτοτυπία ότι εν μέσω πανδημίας μείωσε (με μηδαμινές προσλήψεις και την «αναστολή εργασίας» των ανεμβολίαστων) αντί να αυξήσει το υγειονομικό προσωπικό.
Όλες οι συνδικαλιστικές ενώσεις των γιατρών (παρότι εργατική αριστοκρατία), προς τιμήν τους, δεν «τσίμπησαν» το δόλωμα και μαζί με την ομοσπονδία των εργαζομένων στα νοσοκομεία, την ΑΔΕΔΥ κ.λπ. διοργάνωσαν 24ωρη απεργία και σχετικά μαζικές κινητοποιήσεις την 1η Δεκεμβρίου.
Ωστόσο, για να μην μείνουν οι κινητοποιήσεις ακόμη μια «αεροτουφεκιά», θα χρειαστούν περισσότερες δυνάμεις και περισσότερη αποφασιστικότητα για αληθινές (και «άγριες») απεργίες. Άρα βαρύτερα καθήκοντα για την Αριστερά γενικώς και περισσότερη δουλειά από την αντικαπιταλιστική – επαναστατική αριστερά.
Υποβολή απάντησης