Του Χρήστου Βαγενά*
Μετά από πολλά χρόνια οι απεργίες είναι στο προσκήνιο στις Ηνωµένες Πολιτείες, µε τις πολυήµερες κινητοποιήσεις των εργαζοµένων στις αυτοκινητοβιοµηχανίες, τους σεναριογράφους και τους ηθοποιούς να δίνουν τον τόνο. Οι απεργίες στις ΗΠΑ το 2023 είναι οι µεγαλύτερες σε συµµετοχή και διάρκεια τουλάχιστον από το 2000.
Μετά από τέσσερις µήνες απεργίας, οι ηθοποιοί ήρθαν σε συµφωνία στις αρχές Νοέµβρη µε τις µεγάλες εταιρείες και τα στούντιο του Χόλιγουντ. Η νέα τριετής σύµβαση περιλαµβάνει αυξήσεις στους κατώτατους µισθούς και προστασία των ηθοποιών από τη χρήση της τεχνητής νοηµοσύνης (ΑΙ). Επίσης, η συµφωνία θα ενισχύσει τις εισφορές στα προγράµµατα υγείας και συνταξιοδότησης του συνδικάτου. Μπορεί η SAG-AFTRA (οµοσπονδία εργαζοµένων) να µην πέτυχε όλες τις διεκδικήσεις της, ωστόσο πέτυχε το µεγαλύτερο µέρος τους.
Η Απεργία της Ένωσης Αµερικανών Σεναριογράφων σταµάτησε την Τρίτη 26 Σεπτεµβρίου 2023, µετά από 146 ηµέρες, αφού συµφώνησαν σε αυξήσεις για τα τρία χρόνια της συλλογικής σύµβασης, αυξηµένες (εργοδοτικές) ασφαλιστικές εισφορές για υγεία και σύνταξη, καθώς και εγγυήσεις για την τεχνητή νοηµοσύνη. Οι ελάχιστες αµοιβές θα αυξηθούν περισσότερο από 12% σε διάστηµα τριών ετών. Για την έναρξη της απεργίας ψήφισε το 90% περίπου των µελών της Ένωσης Σεναριογράφων και από αυτούς υπέρ της απεργίας είχε ψηφίσει το 98%!
Με αντίστοιχα σχεδόν ποσοστά είχαν συµφωνήσει σε κήρυξη απεργία διαρκείας οι εργαζόµενοι σε εργοστάσια των αυτοκινητοβιοµηχανιών Ford, General Motors και Stellantis, µε αιτήµατα για αυξήσεις ύψους 45%!
Μετά από 41 ηµέρες απεργίας οι τρεις µεγάλες εταιρείες αυτοκινήτων παραχώρησαν αυξήσεις 25%. Παράλληλα, προβλέπονται επιπλέον αυξήσεις ανάλογα µε την άνοδο του κόστους ζωής, κάτι που µπορεί να µεταφραστεί σε συνολική αύξηση λίγο πάνω από 30% µέχρι τη λήξη της συλλογικής σύµβασης.
Στην απεργία της συνδικαλιστικής οµοσπονδίας UAW (United Auto Workers – Ενωµένοι Εργάτες Αυτοκινητοβιοµηχανίας) συµµετείχαν, σύµφωνα µε την ηγεσία της, περίπου 50.000 µέλη της (σε σύνολο 150.000). Ταυτόχρονα, υπάρχουν πάνω από ένα εκατοµµύριο εργαζόµενοι στην κατασκευαστική πτέρυγα της αυτοκινητοβιοµηχανίας που θα µπορούσαν να γίνουν µέλη της συνδικαλιστικής οργάνωσης ώστε να αυξηθεί η αποτελεσµατικότητα και να µπορέσουν να οργανώσουν ακόµα πιο µεγάλες κινητοποιήσεις.
Στήριξη στους απεργούς και νίκες
Η πλειονότητα των Αµερικανών στήριξε τους εργαζόµενους στο Χόλιγουντ και στις αυτοκινητοβιοµηχανίες κατά τη διάρκεια των κινητοποιήσεών τους. Σύµφωνα µε δηµοσκόπηση του Reuters/ Ipsos, το 55% των Αµερικανών στηρίζει τους απεργούς της United Auto Workers µε αίτηµα καλύτερους µισθούς και συνθήκες εργασίας, ενώ το 32% ήταν κατά των κινητοποιήσεων.
Παράλληλα, δηµοσκόπηση της Gallup στο τέλος Αυγούστου έδειξε ότι οι Αµερικανοί είναι υπέρ των απεργών και όχι µε τα στούντιο παραγωγής του Χόλιγουντ, µε το 72% να στηρίζει τους συγγραφείς και το 67% τους ηθοποιούς.
Το 2023 έχουν γίνει 312 απεργίες στις ΗΠΑ στις οποίες συµµετείχαν περίπου 453.000 εργαζόµενοι. ∆ιάφοροι κλάδοι όπως οδηγοί της UPS, πιλότοι αεροπορικών εταιρειών και υπάλληλοι της αεροδιαστηµικής κατασκευής, που πίεσαν και µε την απειλή προκήρυξης πολυήµερων κινητοποιήσεων, κέρδισαν υψηλότερους µισθούς.
Οι πιλότοι διεκδίκησαν και πέτυχαν σωρευτικές αυξήσεις αµοιβών που κυµαίνονται από 34,5% έως 40,2% ανάλογα µε τον τύπο του αεροσκάφους και την εταιρία αεροµεταφορών, ενώ αύξηση 30% στους µισθούς πέτυχαν οι εργαζόµενοι στα δηµόσια σχολεία του Λος Άντζελες.
Το σωµατείο Teamsters χρησιµοποίησε την απειλή µιας απεργίας-ρεκόρ από 340.000 µέλη της UPS για να επιτύχει τους περισσότερους από τους στόχους του, συµπεριλαµβανοµένης της σηµαντικής βελτίωσης των µισθών για τους εργαζόµενους µερικής απασχόλησης, που αποτελούν το µεγαλύτερο µέρος των µελών της Teamster στην εταιρεία. Επίσης επιβλήθηκε η ισότητα στις αµοιβές µε την εξίσωση προς τα πάνω στους µισθούς των νεοπροσλαµβανοµένων.
Τον Ιούνιο επιτεύχθηκε επίσης συµφωνία για 22.000 µέλη της International Longshore and Warehouse Union που εργάζονται σε 29 λιµάνια της ∆υτικής Ακτής. Κέρδισαν αύξηση των αποδοχών κατά 32% και εξαετή συλλογική σύµβαση εργασίας.
Το σωµατείο εργαζοµένων σε καζίνο στο Λας Βέγκας κέρδισε αύξηση µισθών 32% για τα µέλη του σε διάστηµα πέντε ετών, µε τους εργαζοµένους να λαµβάνουν αύξηση 10% στους µισθούς κατά τον πρώτο χρόνο της νέας τους σύµβασης. Οι συµβάσεις καλύπτουν περισσότερους από 35.000 υπαλλήλους και επιτεύχθηκαν αφού το σωµατείο είχε απειλήσει µε µαζική απεργία σε 18 ξενοδοχεία-καζίνο.
∆εκάδες χιλιάδες εργαζόµενοι ακόµη βρίσκονται σήµερα σε κινητοποιήσεις, όπως στον κλάδο της ιδιωτικής Υγείας, οι εργαζόµενοι στα Starbucks που πραγµατοποίησαν απεργία µε το νεοσύστατο συνδικάτο τους, οι δάσκαλοι του Πόρτλαντ απεργούν από την 1η Νοεµβρίου, επιστηµονικό και διδακτικό προσωπικό σε πανεπιστήµια, νοσηλευτικό προσωπικό νοσοκοµείων κ.ά.
Ευκαιρίες για κατακτήσεις και πολιτικοποίηση
Παρά τον αυξανόµενο αριθµό απεργιών το 2022 και κυρίως το 2023, οι απεργιακές κινητοποιήσεις είναι πολύ µικρότερες από τη δεκαετία του 1970. Όπως και η πολιτικοποίηση.
Στις ΗΠΑ εκτιµάται ότι το 2020 14,3 εκατοµµύρια εργαζόµενοι (ή λίγο λιγότερο από το 11% του εργατικού δυναµικού) ήταν µέλη εργατικών συνδικάτων. Η συρρίκνωση στη συνδικαλιστική εκπροσώπηση στην ισχυρότερη οικονοµία του κόσµου ξεκίνησε µετά το 1981. Τότε ο πρόεδρος Ρόναλντ Ρίγκαν έδωσε εντολή για την απόλυση σχεδόν 13.000 ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, καθώς η απεργία τους είχε οδηγήσει στη µαταίωση περίπου 7.000 πτήσεων στις ΗΠΑ.
Το εργατικό κίνηµα δεν κατάφερε να απαντήσει σε αυτή την επίθεση και τη νεοφιλελεύθερη επιδροµή που ξεκίνησε τότε στις ΗΠΑ και ακολούθως στη Βρετανία, µε την Θάτσερ να επιβάλλει τη θέλησή της κατά της πολύµηνης απεργίας των ανθρακωρύχων.
Κυριάρχησαν δεκαετίες στάσιµων µισθών για τους εργαζόµενους χαµηλού και µεσαίου εισοδήµατος, ενώ οι πλουσιότεροι Αµερικανοί επέκτειναν τον πλούτο τους σε πρωτοφανή επίπεδα. Τα εταιρικά κέρδη έχουν εκτοξευθεί πάλι στα ύψη µετά την πανδηµία και οι εργαζόµενοι θέλουν µεγαλύτερο ποσοστό του πλούτου που παράγουν.
Οι ανισότητες, οι χαµηλοί µισθοί, ο υψηλός πληθωρισµός, η επισφάλεια και οι κακές συνθήκες εργασίας οδήγησαν µεγάλα κοµµάτια της εργατικής τάξης στη ριζοσπαστικοποίηση και στον µαχητικό συνδικαλισµό.
Βέβαια, τα συνδικάτα εξακολουθούν να ταλαιπωρούνται από τη συνδικαλιστική γραφειοκρατία, αλλά χτίζονται από τα κάτω νέα και µαχητικά συνδικάτα, όπως στην Amazon, στη Google και την Starbucks. Ταυτόχρονα µεγάλες κινητοποιήσεις γίνονται για το Παλαιστινιακό, ειδικά στα πανεπιστήµια, δείχνοντας το κλίµα της εποχής.
Μια τέτοια περίοδος µπορεί να ωθήσει σε πολιτικά ερωτήµατα και πολιτικές αναζητήσεις τα εργατικά στρώµατα, και είναι πολύ σηµαντικό να υπάρξουν απαντήσεις από την πλευρά της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς. Η συγκρότησή της σε ορατή πολιτική παρέµβαση και πρόταση είναι ζωτικής σηµασίας για την εµβάθυνση του ριζοσπαστισµού και την πολιτικοποίηση των εργατικών µαζών.
Το σίγουρα πάντως είναι ότι οι κατακτήσεις των εργατικών συνδικάτων στις ΗΠΑ είναι από τις µεγαλύτερες επιτυχίες του εργατικού κινήµατος τα τελευταία χρόνια και δείχνουν τον δρόµο που πρέπει να ακολουθήσουµε!
*Μέλος στο ∆Σ της ΠΟΣΕ-ΕΦΚΑ
Υποβολή απάντησης