Του Αλέξη Λιοσάτου
Στην Τουρκία ήδη από τον Φλεβάρη το τουρκικό κράτος είχε εξαπολύσει ένα κύμα συλλήψεων πολιτικών στελεχών του κουρδικού κινήματος και οργανώσεων της αντικαπιταλιστικής Αριστεράς, ενώ ξεκινούσε παράλληλα μια καμπάνια ποινικών διώξεων κατά δημάρχων του CHP. Τον Μάρτιο η κυβέρνηση Ερντογάν μεθόδευσε τη σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, του δημοφιλούς δημάρχου της Κωνσταντινούπολης και υποψηφίου για επικεφαλής του κεμαλικού Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος (CHP)- της αξιωματικής αντιπολίτευσης δηλαδή-, καθώς και τη σύλληψη 100 δημοτικών συμβούλων και συνεργατών του με κατηγορίες για «διαφθορά»: εκβιασμούς, ξέπλυμα χρήματος και παρατυπίες σχετικά με διαγωνισμούς και προμήθειες.
Πρόκειται για χαρακτηριστικά που αφορούν τουλάχιστον το 99% των αστών πολιτικών και όλες οι αναλύσεις συμφωνούν ότι αυτά αποτελούν προπέτασμα καπνού. Ο Ερντογάν χάνει συνεχώς σε δημοφιλία (κυρίως) λόγω της πτώσης του βιοτικού επιπέδου του τουρκικού και κουρδικού λαού και του ολοένα αυξανόμενου αυταρχισμού και η δημοτικότητα του Ιμάμογλου καθιστούσε πιθανή μια ήττα στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση. Συνεπώς -λένε ορθώς οι «αναλυτές»- ο Ερντογάν θέλει να ξεμπερδεύει με κάθε αντιπολιτευόμενο κίνδυνο.
Επίσης o Iμάμογλου κατηγορήθηκε για σχέσεις με την «τρομοκρατία» και συμμαχίες με το κουρδικό PKK. Κι αυτό επίσης αποτελεί γνωστή «καραμέλα» και -επί της ουσίας- παραμύθι. (βλέπε και https://www.redtopia.gr/ekloges-stin-tourkia-niki-erntogan-anodos-tis-akrodexias-perissoteri-litotita-gia-ton-tourkiko-lao/). Άλλωστε κι ο Ερντογάν εσχάτως προώθησε την «ειρηνευτική διαδικασία» με το PKK και σε κάθε περίπτωση οι όποιες ευκαιριακές ή εκλογικές συμμαχίες, η εκλογική στήριξη ή ο διάλογος με το κόμμα που εκπροσωπεί τη συντριπτική πλειοψηφία του 20% του πληθυσμού της Τουρκίας δεν μπορούν να σταθούν ως αιτία για συλλήψεις αστών από αστούς.
Οπότε οι αναλύσεις περί φασιστικοποίησης και δικτατορίας του καθεστώτος Ερντογάν δίνουν και παίρνουν.
Δικτατορία;
Προφανώς δεν έχουμε λόγο να υπερασπιστούμε ως … δημοκράτη τον Ερντογάν, απλά είμαστε υποχρεωμένοι να διατηρούμε σχετικές …επιφυλάξεις στη χώρα που ζούμε. Όταν τα ελληνικά ΜΜΕ μέρα-νύχτα μιλούν για απολυταρχία και δικτατορία, ενώ λιβανίζουν μέρα-νύχτα την αυταρχική δημοκρατία του Κούλη, κάποιον λάκκο έχει η φάβα. Για όλους αυτούς ο Ερντογάν είναι μισητός γιατί επί ημερών του η Τουρκία έγινε ισχυρή περιφερειακή δύναμη, με ιμπεριαλιστικές επιτυχίες (κι αιχμή του δόρατος το μέτωπο στη Συρία, συμβάλλοντας καθοριστικά και στην πτώση Άσαντ), «πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική» (αυτή που απορρίπτουν οι αστοί στην Ελλάδα και υπερασπίζονται οι «πατριώτες») και πολύφερνη νύφη τόσο για ΗΠΑ όσο και για Ρωσία. Οπότε η άρχουσα προπαγάνδα αποσκοπεί με τον αντι-ερντογανισμό και τις α-λα-καρτ «δημοκρατικές ευαισθησίες στην αναβάθμιση του ελληνικού εθνικισμού, μιλιταρισμού και επιθετικότητας. Ο Ερντογάν απειλεί το «Αιγαίο μας» και την «Ελλάδα μας», την ώρα που Μητσοτάκης και ΕΕ εξαγγέλλουν νέες αυξήσεις των στρατιωτικών δαπανών (ενώ για τους μισθούς, τις συντάξεις και το κοινωνικό κράτος -δήθεν- δεν υπάρχουν λεφτά και επισείεται συνεχώς η απειλή του «δημοσιονομικού εκτροχιασμού» από τις προβλέψεις της …εξόδου από τα μνημόνια- δηλαδή του αιωνίου μνημονίου-αμήν).
Ο αντι-ερντογανισμός ως … αντιδικτατορικός αγώνας από τους ντόπιους «πατριώτες» κάθε είδους μας προκαλεί αλλεργία: Την πάλη ενάντια στον αυταρχισμό του Ερντογάν την διεξάγουν οι σύντροφοί μας στην Τουρκία, και με αυτούς οφείλουμε να είμαστε αλληλέγγυοι. Αντίθετα, η «γραμμή» για «σθεναρή θέση» απέναντι απέναντι στον «εθνικισμό των άλλων», εξυπηρετεί μόνο τα σχέδια του ντόπιου αντιδραστικού στρατοπέδου, τον ελληνικό εθνικισμό και υποϊμπεριαλισμό και τις βλέψεις των ΕΕ-ΝΑΤΟ στην περιοχή.
Οπότε πρέπει να ξεχωρίσουμε τη στάση μας καταρχάς απέναντι σε αυτό το αστικό συνονθύλευμα.
Πράγματι ο Ερντογάν βαδίζει συνεχώς σε μονοπάτια αυταρχικοποίησης και βοναπαρτισμού, πράγματι μπορεί να ενταχθεί στο διεθνές πλαίσιο ενίσχυσης της ακροδεξιάς και «τραμποποίησης» της πολιτικής, που δίνει «γραμμή» σε πολλά καθεστώτα στον κόσμο να προσαρμόσουν ανάλογα την πολιτική τους. Πράγματι ο Ερντογάν «εμφανίζει ορισμένα νεοφασιστικά χαρακτηριστικά, βασιζόμενος σε μια επιθετική, μαχητική κινητοποίηση της λαϊκής βάσης του» … ενσωματώνει μερικά από τα βασικά στοιχεία της ακροδεξιάς ιδεολογίας, συμπεριλαμβανομένου του εθνικισμού» κλπ (Ζιλμπέρ Ασκάρ).
Ωστόσο, για να έχουμε τη συνολική εικόνα, πρέπει να θυμόμαστε παράλληλα ότι ο Ερντογάν και το κόμμα του ψηφίζονται και εκλέγονται, το 2023 εκλέχτηκε πρώτη δύναμη στις βουλευτικές εκλογές (σε συμμαχία με ακροδεξιές δυνάμεις), έχει ακόμα μαζικά ερείσματα στον πληθυσμό της Τουρκίας. Το 2016 ο Ερντογάν επιβίωσε από ένα δυτικόφιλο στρατιωτικό πραξικόπημα, ακριβώς επειδή κινητοποιήθηκε μαζικά η λαϊκή του βάση- είχε δίκιο που το έκανε και νίκησε. Mάλιστα το CHP τότε υπερασπίστηκε τον Ερντογάν απέναντι στο πραξικόπημα.
Το CHP από την άλλη είναι ένα εξίσου αντιδραστικό, εθνικιστικό και ρατσιστικό κόμμα, με σχέσεις με το βαθύ κράτος και τον ιμπεριαλισμό και δεν υπάρχει κανένας λόγος να το βγάζουμε από το κάδρο της κριτικής. Η πολιτική σκηνή στην Τουρκία εδώ και πολλά χρόνια θυμίζει την αντίστοιχη στις ΗΠΑ, με δυο δεξιά κόμματα (Δημοκρατικοί και Ρεπουμπλικάνοι). Τους Ρεπουμπλικάνους μπορεί να αντιστοιχίσει κανείς με το κόμμα Ερντογάν. Αυτό δε σημαίνει ότι έχουν βάση οι κατηγορίες του CHP ως «αριστερού» ή «φιλοτρομοκρατικού», όπως δεν έχουν βάση οι «κατηγορίες» του Τραμπ εναντίον των Δημοκρατικών ως …αριστερούς. Αυτά μόνο ως ανέκδοτο πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.
Έχοντας πει αυτά, είναι δεδομένο ότι το AKP κι ο Ερντογάν φθείρονται επιταχυνόμενα πολιτικά κι εκλογικά τα τελευταία χρόνια. Στις δημοτικές εκλογές του 2024, το ΑΚΡ υπέστη την πρώτη του εκλογική ήττα επί ηγεσίας Ερντογάν, συγκεντρώνοντας λιγότερες ψήφους από το CHP. Ο Ιμάμογλου κυβερνά την Ισταμπούλ από το 2019 και το 2024 επανεξελέγη διευρύνοντας το χάσμα από τον υποψήφιο του ΑΚΡ -και ο Ερντογάν ξέρει (και από την προσωπική του διαδρομή) ότι «όποιος κερδίζει την Ισταμπούλ, μπορεί να κερδίσει την Τουρκία». Τους τελευταίους μήνες σχεδόν δεν υπήρχαν κλάδοι που να μην έχουν προχωρήσει σε απεργία, με τη δυσαρέσκεια εναντίον του να εκφράζεται σχεδόν σε καθημερινή βάση με διάφορες μορφές αγώνα. Ορθώς λοιπόν η σύλληψη Ιμάμογλου εκλήφθηκε από τις λαϊκές μάζες ως σφοδρό χτύπημα ενός αυταρχικού ηγέτη στη δημοκρατία. Το καθεστώς Ερντογάν έχασε σε μεγάλο βαθμό τη «νομιμοποίησή» του στα μάτια της κοινής γνώμης και φοβάται ότι το τέλος πλησιάζει. Κι οι μάζες έσπευσαν να απαντήσουν: όλοι και όλες στους δρόμους!
Το κίνημα απέναντι στον Ερντογάν πρέπει να νικήσει
Η σύλληψη Ιμάμογλου, αποτελώντας τη σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι, προκάλεσε την έκρηξη της λαϊκής οργής. Σχεδόν σε όλες τις πόλεις της Τουρκίας και του Κουρδιστάν πραγματοποιήθηκαν και πραγματοποιούνται μεγάλες και μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στην κρατική τρομοκρατία, την εκμετάλλευση, τη φτώχεια και κάθε μορφή κοινωνικής αδικίας. Το καθεστώς απάντησε με απαγορεύσεις, απειλές, καταστολή και εκατοντάδες συλλήψεις. Ωστόσο η κρατική τρομοκρατία έσπασε στις πλατείες και τους δρόμους με συνθήματα όπως «Κάτω η δικτατορία του ΑΚΡ» (και σε αυτή την περίπτωση είμαστε μαζί τους), αλλά και «ψωμί, δουλειά, ελευθερία», «γενική απεργία, γενική αντίσταση», «η ελευθερία δεν βρίσκεται στις κάλπες, αλλά στους δρόμους». Το CHP βεβαίως σύντομα στράφηκε προς τον «αυτοπεριορισμό» και την εκτόνωση του κινήματος αυτού και επί της ουσίας εναντίον του. Οι διαδηλώσεις επεκτάθηκαν στις συνοικίες και τις φτωχές γειτονιές, στα εργοστάσια, στα πανεπιστήμια. Η απαίτηση για γενική απεργία και γενική αντίσταση κερδίζει όλο και περισσότερο έδαφος και υιοθετείται από πλατύτερες μάζες. Το γεγονός της σύλληψης του Ιμάμογλου ήταν απλά η σπίθα για να πάρει φωτιά το δάσος της λαϊκής αγανάκτησης. Η ρίζα της κοινωνικής οργής και του λαϊκού ξεσπάσματος δεν έχει να κάνει με την υπεράσπιση του αντιπολιτευόμενου CHP αλλά εντοπίζεται στον πληθωρισμό, την ανεργία, τη φτώχεια, τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.
Το καθεστώς Ερντογάν δεν χαρακτηρίζεται από την αγριότητα που χαρακτήρισε την καταστολή της Εξέγερσης του Γκεζί (2013). Επίσης τον Ιμάμογλου διαδέχτηκε αντιδήμαρχος εκλεγμένος από την πλειοψηφία του δημοτικού συμβουλίου, με την κυβέρνηση να αποφεύγει τελικά τη συνήθη πρακτική του διορισμού δημάρχου απευθείας από την Άγκυρα. Ακόμα και οι (δυνητικοί ή πραγματικοί) δικτάτορες τρέμουν τη λαϊκή οργή, όταν αυτή ξεχύνεται ασυγκράτητη στους δρόμους. Περιμένουν να εκτονωθεί η μαζικότητα του κινήματος για να χτυπήσουν μετά πιο «εντοπισμένα». Και αυτό είναι κάτι που έχουν επίσης κοινό Μητσοτάκης κι Ερντογάν.
Στεκόμαστε αλληλέγγυοι με το κοινωνικό ξέσπασμα των ταξικών αδερφών μας στη γειτονική χώρα, το οποίο μπορεί να νικήσει: είτε να ανατρέψει τον Ερντογάν άμεσα, είτε να τον οδηγήσει σε πολιτική ήττα (πχ αποφυλάκιση Ιμάμογλου) που θα δώσουν στον απλό κόσμο αυτοπεποίθηση για συνολικότερες ανατροπές. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι να συνεχιστεί το κίνημα, να μεταφραστεί σε γενικές απεργίες ενάντια στο καθεστώς και να ενισχυθεί η ριζοσπαστική αριστερή του πτέρυγα, αποδυναμώνοντας τις «μετριοπαθείς» δυνάμεις του CHP που ενδιαφέρονται μόνο για τις ψήφους και την εκτόνωση του κινήματος, κινούμενες εντός αστικού πλαισίου και νομιμότητας.
Ντόμινο εξεγέρσεων: σε Ελλάδα, Τουρκία, Μακεδονία, Σερβία…
Η εξέγερση στην Τουρκία έρχεται να πάρει τη σκυτάλη από τις προηγούμενες σε Σερβία, Ελλάδα, (βόρεια) Δημοκρατία Μακεδονίας.
Στη Σερβία η κατάρρευση ενός τσιμεντένιου στεγάστρου σιδηροδρομικού σταθμού στο Νόβι Σαντ στοίχισε τη ζωή σε 15 άτομα. Ακολούθησε η νεολαιίστικη και κοινωνική έκρηξη, που κράτησε μέχρι τον Μάρτιο οδηγώντας σε παραίτηση τον πρωθυπουργό Μίλος Βούτσεβιτς.
Στην Ελλάδα έγινε η μεγαλύτερη γενική απεργία και διαδήλωση των τελευταίων δεκαετιών για το έγκλημα στα Τέμπη στις 28 Φλεβάρη. Μια υπόθεση που έχει βυθίσει τα ποσοστά Μητσοτάκη και επιφυλάσσει ακόμα περισσότερα ράμματα για τη γούνα της κυβερνώσας συμμορίας.
Στα μέσα Μαρτίου σειρά πήρε ο κοινωνικός ξεσηκωμός στη Δημοκρατία της Μακεδονίας, αφού 59 νέοι κάηκαν ζωντανοί σε νυχτερινό κέντρο διασκέδασης που λειτουργούσε χωρίς άδεια.
Τις χώρες αυτές συνδέουν η όξυνση της φτώχειας και των ανισοτήτων, οι ιδιωτικοποιήσεις, η ασυδοσία εργολάβων, μεγάλων εταιρειών και μαφιόζων της νύχτας. Σε όλες τις χώρες μεταφράζονται παρόμοια συνθήματα για τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη, τις «ζωές μας πάνω από τα κέρδη τους». Ο κόσμος πλειοψηφικά κι έχοντας συσσωρεύσει την εμπειρία δεκαετιών διαισθάνεται τη «διαφθορά» και το πάρτι εκατομμυρίων των αστών πολιτικών, των ΜΜΕ και των εταιρειών που μπουκώνονται νόμιμα και παράνομα από χίλιες μεριές, γαντζώνονται στην εξουσία, συγκαλύπτουν σκάνδαλα και αλληλοϋποστηρίζονται, την ώρα που η συντριπτική πλειοψηφία των «από κάτω» πεινάει. Διαισθάνεται πλέον ακόμα και τη διαφθορά του δικαστικού συστήματος, του οποίου τα συμφέροντα είναι μπλεγμένα με χίλια νήματα με την αστική τάξη και τους πολιτικούς της. Συσσωρεύει ταξική οργή και κατά καιρούς εισβάλλει στο πολιτικό προσκήνιο για να επιβάλει τα στοιχειώδη για τις «δημοκρατίες» (που δεν είναι καθόλου δημοκρατικές) γράφοντας ιστορία και καθορίζοντας τις πολιτικές εξελίξεις.
«Εργατικοί αγώνες, διεθνισμός – Στην ίδια μας τη χώρα είναι ο εχθρός»
Για άλλη μια φορά επιβεβαιώνεται ότι το «διεθνές ντόμινο» είναι σύμφυτο με την ταξική πάλη, δίνοντας τη δυνατότητα για τη μετάδοση του ιού της εξέγερσης και τη δυνατότητα να ανοίξει μια αντιπαράθεση σε μια χώρα και να ολοκληρωθεί σε μια επόμενη. Είναι από τις στιγμές που οι υπερασπιστές του Τρότσκι μπορούν να αισθάνονται δικαιωμένοι… Αλλά και υποχρεωμένοι να συνεχίσουν (και να συνεχίσουμε) στο χτίσιμο επαναστατικών οργανώσεων και κομμάτων, για να πάμε τον αγώνα (όπως έλεγε και το σύνθημα των «Τεμπών») «μέχρι το τέλος»: την ανατροπή του καπιταλισμού, που γεννά το αδυσώπητο κυνήγι του κέρδους σε βάρος των ζωών μας, την αδικία, την καταπίεση, τη διαφθορά και την εκμετάλλευση. Του συστήματος που μεταξύ άλλων θέλει να σπέρνει τον εθνικισμό και τις πολεμικές κραυγές στα Βαλκάνια και το Αιγαίο, ενώ μεταξύ μας οι λαοί δεν έχουμε να χωρίσουμε τίποτα. Έχουμε όμως όλο τον κόσμο να κερδίσουμε αν ενωθούμε απέναντι στους εκμεταλλευτές μας. Ας μη «χάψουμε» λοιπόν τα περί «αντιδικτατορικού αγώνα» που αξιοποιούνται από «ελληνικής πλευράς» για το ξέπλυμα της αύξησης των στρατιωτικών δαπανών, για να εξυπηρετούνται οι βιομηχανίες όπλων, τα σώματα ασφαλείας και τα ακροδεξιά κατακάθια. Γιατί στον πόλεμο το κρέας για τα κανόνια θα είμαστε εμείς, όσο αυτοί θα αράζουν στις βίλες και τα κότερά τους.
Ο δικός μας πόλεμος γίνεται εδώ: ενάντια στους εξοπλισμούς και την ελληνική επιθετικότητα στο Αιγαίο. Ενάντια στην εσπευσμένη και (ακόμα πιο) …υπερήφανη ευθυγράμμιση Κούλη με τον φασίστα Τραμπ και τον σφαγέα-γενοκτόνο Νετανιάχου, ενάντια στην ακόμα πιο πρόθυμη επίσπευση των εξορύξεων στο Αιγαίο για να φάνε οι Έλληνες καπιταλιστές με τις δυτικές πετρελαϊκές που φέρνουν το ενδεχόμενο πολέμου στην περιοχή ακόμα πιο κοντά. Και μάλιστα σε μια περίοδο που διεθνώς αυτό το ενδεχόμενο φαντάζει όλο και πιθανότερο, με την κλιμάκωση του ανταγωνισμού Κίνας-ΗΠΑ σε όλα τα επίπεδα. «Θα χυθεί αίμα» προειδοποιούν αστοί αναλυτές- και πιστεύουμε ότι κυριολεκτούν. Σε Αιγαίο και Βαλκάνια οι εργατικές τάξεις, η καθεμιά στη χώρα «της» έχουμε να παλέψουμε επαναστατικά ενάντια στους δικούς μας οικονομικούς και πολιτικούς ‘άρχοντες’ που βγάζουν δισεκατομμύρια από τον ιδρώτα μας και μας πετάνε τα αποφάγια τους. Και προτάσσοντας την αντίσταση, την αυτό-οργάνωση και την διεθνιστική αλληλεγγύη να φτιάξουμε από κοινού έναν κόσμο χωρίς φτώχεια, καταπίεση, πόλεμο και ρατσισμό, όπου θα ζούμε όλοι-ες με ένα υψηλό βιοτικό επίπεδο, καρπωνόμενοι όλοι-ες μαζί συλλογικά τον πλούτο που παράγουμε.
Πηγές:
1. https://prin.gr/2025/03/turkey-protests/
2. https://rproject.gr/article/o-xesikomos-stin-toyrkia-spaei-fragma-toy-fovoy
3. https://internationalviewpoint.org/spip.php?article89194. https://www.elaliberta.gr/%CE%B4%CE%B9%CE%B5%CE%B8%CE%BD%CE%AE/%CE%BC%CE%AD%CF%83%CE%B7-%CE%B1%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%BF%CE%BB%CE%AE-%CE%B2%CF%8C%CF%81%CE%B5%CE%B9%CE%B1-%CE%B1%CF%86%CF%81%CE%B9%CE%BA%CE%AE/10070-%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%81%CE%BA%CE%AF%CE%B1-%CE%BC%CE%B1%CE%B6%CE%B9%CE%BA%CF%8C-%CE%BA%CE%AF%CE%BD%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CE%B5%CE%BD%CE%AC%CE%BD%CF%84%CE%B9%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%80%CF%81%CE%B1%CE%BE%CE%B9%CE%BA%CF%8C%CF%80%CE%B7%CE%BC%CE%B1-%CF%84%CE%BF%CF%85-%CE%B5%CF%81%CE%BD%CF%84%CE%BF%CE%B3%CE%AC%CE%BD
5. https://internationalviewpoint.org/spip.php?article8915
6. https://rproject.gr/article/i-eyropi-paei-polemo-kai-i-ellada-exoplizetai
7. https://www.thecommunists.net/worldwide/africa-and-middle-east/turkiye-down-with-state-repression-against-the-pro-democracy-protests/
8. https://tvxs.gr/news/kosmos/chrimatistiria-se-eleytheri-ptosi-en-meso-emporikoy-polemoy-ipa-kinas-tha-chythei-aima-proeidopoioyn-analytes/?fbclid=IwY2xjawJdMCVleHRuA2FlbQIxMAABHjwArTMq5G8IIQeKVYRgP7qKTN7zoWYxjn5oRXag7BcGlkCguYq_aem_nfs1bPAgh5k9p_MwaDEVJQ
9. https://www.efsyn.gr/stiles/apopseis/466679_erntogan-olotahos-pros-fasistiki-diktatoria
Υποβολή απάντησης