Η εισήγηση της Π.Ο. “Κόκκινο Νήμα” στην εκδήλωση “Πλατιά Κόμματα” και “Λαϊκά Μέτωπα” ή Ανεξάρτητη Διεθνιστική Αντικαπιταλιστική Αριστερά; στην εκδήλωση

Στην εκδήλωση της 14.12.2024 “Πλατιά Κόμματα” και “Λαϊκά Μέτωπα” ή Ανεξάρτητη Διεθνιστική Αντικαπιταλιστική Αριστερά, που συνδιοργάνωσαν οι οργανώσεις ΟΚΔΕ – Σπάρτακος και η Π.Ο. “Κόκκινο Νήμα” ή εισήγηση της Π.Ο “Κόκκινο Νήμα” ήταν η εξής:

Οι εξελίξεις στη Συρία και η πτώση του μισητού καθεστώτος Άσαντ, επιβεβαιώνουν την γενίκευση της ενδοϊμπεριαλιστικής σύγκρουσης και την αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή.

Σε ΗΠΑ και Ευρώπη η οικονομική και κοινωνική κρίση οδηγεί σε μια πολιτική κρίση πρωτοφανή εδώ και δεκαετίες. Bασικά χαρακτηριστικά της κρίσης είναι η φθορά της Δεξιάς, η άνοδος της Ακροδεξιάς και η κρίση του «Κέντρου και της Κεντροαριστεράς». Στις ΗΠΑ η πολιτική των ταξικών ανισοτήτων των Δημοκρατικών είναι η αιτία της τεράστιας ταξικής και πολιτικής πόλωσης της αμερικάνικης κοινωνίας και της επανόδου του Τραμπ στην εξουσία. Στη Γερμανία έχουμε την κατάρρευση του κυβερνητικού συνασπισμού, ενώ στη Γαλλία η πρόταση μομφής ενάντια στην κυβέρνηση Μακρόν, πήρε 331 ψήφους υπέρ, η κυβέρνηση παραιτήθηκε και ο προϋπολογισμός λιτότητας έπεσε. Στην Ελλάδα, η κρίση είναι εδώ.

Την κρίση δεν φαίνεται αυτή τη στιγμή να εκμεταλλεύεται η Αριστερά σε καμία μορφή της είτε σε ΗΠΑ-ΕΕ είτε στην Ελλάδα, αντίθετα οι δυνάμεις της ακροδεξιάς προβάλλουν ως εναλλακτική σε μεγάλα κομμάτια του κόσμου σε μια σειρά ευρωπαϊκών χωρών. Και όμως το αντίπαλο δέος, τα κινήματα και οι εργατικές αντιστάσεις, εμφανίζονται στην ευρωπαϊκή ήπειρο αλλά και στην Αμερική.

Σε αυτή τη συγκυρία επιλέγουμε να κάνουμε τη σημερινή εκδήλωση με στόχο το ξεδίπλωμα της συζήτησης πάνω στο τι πρέπει να κάνει η Αριστερά σήμερα, ποια τακτική και στρατηγική ποιες μορφές πολιτικής συγκρότησης θα της επιτρέψουν να αποφύγει τα λάθη του παρελθόντος.

Απολογισμός της εμπειρίας των πλατιών κομμάτων

Τις δεκαετίες του ’90 και του 2000-2010 νέες πολιτικές οργανώσεις εμφανίστηκαν σε μια σειρά ευρωπαϊκές χώρες και στη Βραζιλία με τη συνύπαρξη ρεφορμιστών και επαναστατών ριών. Οι οργανώσεις αυτές έρχονταν να καλύψουν το έδαφος που άφηναν α) η σοσιαλδημοκρατία, που είχε πλέον μεταλλαχθεί παντού β) τα Κομμουνιστικά Κόμματα μετά από την κατάρρευση των χωρών του κρατικού καπιταλισμού.Την ίδια στιγμή, η επαναστατική Αριστερά δεν ήταν σε θέση να εμφανιστεί ως ορατή εναλλακτική, έστω στην πρωτοπορία της εργατικής τάξης, πόσο μάλλον στο σύνολο των εργατικών μαζών.

Όλα αυτά τα «πλατιά» κόμματα, Κομμουνιστική Επανίδρυση στην Ιταλία, το Κόμμα της Αριστεράς στη Γερμανία,Εργατικό Κόμμα στη Βραζιλία, είχαν κοινά χαρακτηριστικά. Ήταν όλα τους κόμματα σχετικά μαζικά και αναγνωρίσιμα από την εργατική τάξη, είχαν έναν αρκετά ριζοσπαστικό λόγο και υπήρχε στο εσωτερικό τους μια συνύπαρξη όλων των αποχρώσεων της Αριστεράς. Με εξαίρεση το Εργατικό Κόμμα στη Βραζιλία κανένα δεν διέθετε δεσμούς με την εργατική τάξη, ήταν εξαρχής πιο ευάλωτα, από τα παραδοσιακά σοσιαλδημοκρατικά και Κομμουνιστικά Κόμματα.

Πολλές οργανώσεις της τροτσκιστικής παράδοσης υποστήριξαν με ενθουσιασμό την είσοδο στα πλατιά κόμματα, ισχυριζόμενες ότι εφαρμόζουν διάφορες εκδοχές «ενιαίου μετώπου». Ωστόσο, σε αυτό το κλίμα ενότητας ο λόγος των συλλογικοτήτων της επαναστατικής Αριστεράς συχνά υποχωρούσε σε αιχμές και κριτική. Ακολουθούσαν στην πράξη μια πολιτική ουράς του ρεφορμισμού. Τα «πλατιά κόμματα» είναι αλήθεια ότι προέκυψαν μέσα σε ένα διεθνές κλίμα ανόδου αγώνων ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, τον πόλεμο και τον ρατσισμό και συσπείρωσαν μεγάλο τμήμα των προσδοκιών και των ελπίδων του κόσμου των αγώνων. Ωστόσο διεθνώς είτε έφτασαν στην κυβέρνηση είτε όχι ακολούθησαν μια συνεχή δεξιά μετατόπιση και κατέληξαν σε κρίση, φτάνοντας σε ορισμένες περιπτώσεις (ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που δοκιμάστηκαν κυβερνητικά) στον πλήρη εκφυλισμό και σε αλλεπάλληλες διασπάσεις (πχ ΣΥΡΙΖΑ, Podemos κ.ά.), ενώ και οι διασπάσεις τους αποδείχθηκαν καρικατούρες ή και δεξιότερες από το πρωτότυπο (πχ «Νέα Αριστερά», Βάγκενκνεχτ στη Γερμανία κλπ). Τη δεξιά μετατόπιση δεν απέφυγε ούτε η Αριστερά του Μελανσόν, που προβάλλει ως κυβερνητική εναλλακτική σήμερα στη Γαλλία σε συνεργασία με τους σοσιαλφιλελεύθερους Σοσιαλιστές και το δεξιό ευρωκομμουνιστικό ΚΚ Γαλλίας και ξέρουμε μάλλον τι να περιμένουμε, αν και όταν κυβερνήσουν. Σε όλα αυτά τα πειράματα οι ρεφορμιστές αναπτύχθηκαν υπέρμετρα και οι επαναστάτες όχι μόνο δεν ενισχύθηκαν αλλά αποδυναμώθηκαν και κατέληξαν σε κρίσεις και διασπάσεις. Αυτή η εκδοχή «ενιαίου μετώπου» δεν δικαιώθηκε, γιατί πολύ απλά δεν αποτελούσε τακτική ενιαίου μετώπου. Το Ενιαίο Μέτωπο αφορά τη δράση ενάντια στο σύστημα και όχι τις εκλογικές και πολιτικές συμμαχίες με τον ρεφορμισμό που υποστέλλουν την ανεξαρτησία των επαναστατών και τους καθιστούν στα μάτια του κόσμου συνυπεύθυνους με τον ρεφορμισμό για τις αποτυχίες του και τη διάψευση των λαϊκών ελπίδων.

Η εμπειρία του Σύριζα

Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε σε ποσοστά από το 2012, μέσα στα μνημόνια, πήρε στις κάλπες σχεδόν 17% και αμέσως μετά τον Ιούνη 2012 έφτασε το 27%. Αυτό δεν έγινε σε πολιτικό και κινηματικό κενό. Είχαμε την ριζοσπαστικοποίηση της εργατικής τάξης από το 2010 και 2011 και τους πρώτους μήνες του 2012, με γενικές απεργίες που άλλαξαν τη συνείδηση των μαζών. Το μεγαλειώδες κίνημα αυτό πάτησε σε αγώνες της προηγούμενης περιόδου. Την ανατροπή του νόμου Γιαννίτση με μία μόνο ημερήσια γενική κινητοποίηση, τα αντιπολεμικά συλλαλητήρια και τις μεγάλες αντινεοφιλελεύθερες διαδηλώσεις των Φόρουμ το 2001-2003, τις μεγάλες απεργίες και το φοιτητικό κίνημα ενάντια στις κυβερνήσεις Καραμανλή, τη νικηφόρα μάχη του άρθρου 16 στα πανεπιστήμια και την εξέγερση του Δεκέμβρη 2008, την αντιρατσιστική και αντιφασιστική. Αυτό ήταν το πλαίσιο που μέσα σε δύο χρόνια την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ ως κυβερνητικού διεκδικητή, που ήρθε να συναντήσει την οργή, την απαίτηση και τις ελπίδες του κόσμου για «αλλαγή» και «αριστερή-φιλολαϊκή κυβέρνηση», αν και μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι αυτό έγινε με παζάρια του Τσίπρα με την αστική τάξη και τους καπιταλιστές.

Το παράδειγμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου στη Γαλλία

Είναι μια προσπάθεια απάντησης στο τεράστιο κενό που υπάρχει στα αριστερά του Μακρόν και μπροστά στον κίνδυνο να αναλάβουν κυβερνητικά πόστα οι φασίστες της Λεπέν.

Ωστόσο, με αφορμή την πρόσφατη πολιτική κρίση είδαμε την πολιτική του ΝΛΜ να ξεδιπλώνεται. Οι σ. του του NPA -R σωστά είναι κριτικοί απέναντι στον Μελανσόν και το ΝΛΜ. Γράφουν σε ανακοίνωσή τους: «Όσο για τον Jean-Luc Mélenchon βλέπει μόνο μία λύση : την παραίτηση Μακρόν. Δίνει έμφαση Όχι στο δρόμο ή στην απεργία, αλλά στη σκιά των εκλογικών θαλάμων! Για τον Μελανσόν ο Μακρόν οδήγησε σε γενική αποδιοργάνωση τη χώρα Καλεί να «σώσουμε» τη Γαλλία, λοιπόν. Και αυτό «σε συμμόρφωση με τους κανόνες που μας επιβάλλει το Σύνταγμα, είτε συμφωνούμε είτε όχι».

Είναι λοιπόν σαφές ότι το ΝΛΜ, ορμώμενο από τις ρεφορμιστικές παραδόσεις της «φιλολαϊκής διαχείρισης», θα κινηθεί στα όρια που του επιτρέπουν οι καπιταλιστές, άρα στον νεοφιλελεύθερο μονόδρομο.

Δυστυχώς το ΝPA που συμμετέχει στο λαϊκό μέτωπο έβγαλε μια ανακοίνωση στην οποία αναφέρει περίπου ότι και το ΝΛΜ: «Οι καπιταλιστές και οι θεσμοί τους δεν έχουν πλέον τη νομιμοποίηση να οργανώνουν την κοινωνία. Για να αλλάξει αυτό, δεν υπάρχει δυνατότητα κοινοβουλευτικής συνεργασίας. Επομένως, ο Μακρόν πρέπει να φύγει, να παραιτηθεί χωρίς καθυστέρηση και οι δυνάμεις του Νέου Λαϊκού Μετώπου, τα κόμματα, αλλά κυρίως τα συνδικάτα, οι συλλογικότητες, οι από τα κάτω, πρέπει να συσπειρωθούν για να αλλάξουν τα πάντα, να προχωρήσουν σε μια συντακτική διαδικασία και να βάλουν τέλος στο προεδρικό σύστημα».

Δεν μπορούμε να μιλήσουμε εμείς για τους τις σ. αλλά υποθέτουμε ότι θεωρούν ότι κάνουν μια απόπειρα υλοποίησης του Ε.Μ., η οποία όμως έρχεται σε πλήρη ρήξη με τις αναλύσεις του Τρότσκι για τα Λαϊκά Μέτωπα στην Γαλλία και την Ισπανία του 1936 και την λογική του Ε.Μ.

Ποια είναι η διέξοδος λοιπόν;

Κατά τη γνώμη μας σήμερα ακόμα και οι πιο μικρές φιλολαϊκές κατακτήσεις απαιτούν τεράστιες πολιτικές και κινηματικές συγκρούσεις, με απεργίες, καταλήψεις, εξεγέρσεις και επαναστάσεις. Οι όποιες εργατικές-λαϊκές νίκες διεθνώς τα τελευταία 20 χρόνια έχουν επιτευχθεί από τα κάτω. Η επαναστατική στρατηγική είναι ο μόνος «άλλος δρόμος» για να δικαιωθούν οι προσδοκίες και να ικανοποιηθούν οι στοιχειώδεις ανάγκες της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων. Σήμερα για εμάς είναι ακόμα πιο σαφές ότι προτεραιότητα πρέπει να είναι η οικοδόμηση μαζικού εργατικού επαναστατικού κόμματος, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς. Η σημερινή κατάσταση κρίσης και πολυδιάσπασης της επαναστατικής Αριστεράς δεν επιτρέπει αισιοδοξία για γρήγορες εξελίξεις σε αυτή την κατεύθυνση. Ένα βήμα που θεωρούμε αναγκαίο είναι προσπάθειες μετώπων οργανώσεων της επαναστατικής Αριστεράς που θα συγκεντρώσουν δυνάμεις, θα ενισχύσουν την ορατότητα και την αναγνωρισιμότητά της και θα την καταστήσουν ικανή να δώσει από καλύτερες θέσεις τις μάχες της περιόδου (πχ ενάντια στην ακρίβεια, τις ιδιωτικοποιήσεις, για αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις, ενάντια στον πόλεμο, τον μιλιταρισμό, τον φασισμό και τον εθνικισμό). Σε αυτές τις μάχες ένα τέτοιο μέτωπο ΠΡΕΠΕΙ να έχει ενιαιομετωπική λογική στο κίνημα και στα συνδικάτα με μη επαναστατικές δυνάμεις, κρατώντας όμως την πολιτική του ανεξαρτησία και κάνοντας σκληρή κριτική στις ρεφορμιστικές ηγεσίες, προσπαθώντας να αποδεικνύει στην πράξη την ανωτερότητα των επαναστατών, ότι δηλαδή οι επαναστάτες είναι πιο ικανοί από τους ρεφορμιστές στην οργάνωση αποτελεσματικών και νικηφόρων αγώνων και έτσι να αλλάζει συνεχώς τον συσχετισμό δύναμης υπέρ των επαναστατών. Παρά τις αδυναμίες μας, την κρίση και τις δυσκολίες της επαναστατικής αριστεραάς διεθνώς, θεωρούμε ότι σήμερα αντικειμενικά υπάρχει γόνιμο έδαφος για να πείσουμε σημαντικό τμήμα της «πρωτοπορίας» για την ανάγκη ενίσχυσης των επαναστατικών δυνάμεων. Αυτό το πιστεύουμε επειδή α) η καπιταλιστική κρίση είναι δεδομένο ότι θα παράξει ξανά και ξανά κορυφώσεις της ταξικής πάλης ή φαινόμενα που θα σαρώσουν τις παλιές πολιτικές «βεβαιότητες» και «σταθερές» (πχ νέες τεράστιες οικονομικές επιθέσεις τύπου «μνημονίων», πόλεμος, φασιστικά καθεστώτα, φαινόμενα τύπου «δολοφονία Γρηγορόπουλου, έγκλημα των Τεμπών κλπ), β) επειδή οι ρεφορμιστές θα δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να ακολουθήσουν ριζοσπαστικές πολιτικές, προσαρμοζόμενοι με «ρεαλισμό» στις επιταγές του αδυσώπητου καπιταλισμού που σαπίζει πάνω στις πλάτες των εργατών και των φτωχών.

Τι αριστερά χρειαζόμαστε ;

Η συγκρότηση μαζικού μετώπου-ρεύματος της αντικαπιταλιστικής αριστεράς δείχνει την κατεύθυνση απάντησης στο ερώτημα τι Αριστερά χρειαζόμαστε. Αυτή η Αριστερά είναι συνώνυμη της ρήξης με προγραμματικούς προσανατολισμούς στη σοσιαλδημοκρατία, με το «πλατύ κόμμα», με τη συνδιαχείριση.

Αριστερά ανεξάρτητη από το ρεφορμισμό.

Διεθνώς αποδεικνύεται ότι με κλιμακούμενο τρόπο και ρυθμό, ότι ο καπιταλισμός οδηγεί παντού σε αυταρχοποίηση , οικονομική κρίση, πόλεμο, κλιματική κρίση. Δυστυχώς ενώ απέναντι σε ένα τέτοιο καπιταλισμό είναι διπλά και τριπλά απαραίτητη η επαναστατική αριστερά, αυτό δεν οδηγεί αυτόματα τις μάζες να οργανωθούν. Πέρα από τους αντικειμενικούς λόγους και αδυναμίες, χρειάζεται προσπάθεια, απολογισμός, συντροφικός διάλογος και αυτοκριτική μεταξύ των επαναστατικών οργανώσεων.

Στα σχέδια οικοδόμησης στην ελληνική επαναστατική αριστερά κυριαρχεί το δίπολο : από τη μια οργανώσεις που απέναντι στο μέγεθος της επίθεσης προσπαθούν να ανασυνταχτούν με κάποιου τύπου μέτωπο με ρεφορμιστικά υπόλοιπα και απ΄την άλλη οργανώσεις σεχταριστικές που δεν επιδιώκουν κοινή δράση σε κανένα επίπεδο. Η κατεύθυνση που πρέπει να βγει από τη σημερινή συζήτηση θα πρέπει να αποφύγει και τα δύο παραπάνω μοντέλα. Να επιλέξει τον δρόμο του χτισίματος ανεξάρτητης επαναστατικής Αριστεράς, αλλά ενιαιομετωπικής λογικής στη δράση με άλλες οργανώσεις της αριστεράς, τους ρεφορμιστές, την αυτονομία, τον αναρχισμό κλπ, ανάλογα με τα κινηματικά μέτωπα που ανοίγουν.

Διεθνιστική Αριστερά -Στη σημερινή συγκυρία του ξεσπάσματος πολεμικών συγκρούσεων ο διεθνισμός είναι η μόνη απάντηση στον πόλεμο και τους εξοπλισμούς. Καθήκον των διεθνιστών είναι να ενισχύσουμε το αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στη δική μας κυβέρνηση, να παλέψουμε ενάντια στους εξοπλισμούς, τον εθνικισμό και τον μεγαλοϊδεατισμό στην «ίδια μας τη χώρα», να συγκροτήσουμε αντιπολεμικές επιτροπές, να επανέλθουμε στις διεθνιστικές παραδόσεις. Να ψάξουμε συμμάχους στις εργατικές τάξεις γειτονικών ή πιο απομακρυσμένων χωρών (αντί να γυρεύουμε συμμαχίες με τον α’ ή τον β’ ιμπεριαλισμό πχ ΗΠΑ-ΕΕ ή Ρωσία-Κίνα). Για να σταματήσει η εμπλοκή της χώρας σε κάθε πόλεμο.

Αντικαπιταλιστική Αριστερά-Ως μέλη επαναστατικών οργανώσεων χρειάζεται μέσα στην πάλη για μεγάλες και μικρότερες κατακτήσεις της εργατικής τάξης, πχ για να διασώσουμε τη δημόσια παιδεία, τη  δημόσια υγεία τις συντάξεις και τις  κοινωνικές παροχές από τα αρπακτικά, για καλύτερους μισθούς, καλύτερες συνθήκες εργασίας, για δημοκρατικά δικαιώματα, για τα δικαιώματα των καταπιεσμένων εθνοτήτων και μειονοτήτων, για τα δικαιώματα των προσφύγων – μεταναστών, ενάντια στον πόλεμο, τον φασισμό να συνδέουμε όλα αυτά με την ανάγκη ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος που τα γεννάει, καθώς και με το χτίσιμο μιας άλλης κοινωνίας, του σοσιαλισμού. Πρέπει να εξηγούμε ότι η συγκυρία που έρχεται θα είναι ακόμα πιο σκληρή αν η εργατική τάξη δεν καταφέρει να συγκροτήσει ισχυρές πολιτικές και εργατικές οργανώσεις που να υπερασπίζουν τα δικά της συμφέροντα κόντρα στις οργανώσεις της αντίπαλης αστικής τάξης και των καπιταλιστών.