H μάχη για το Σουδάν

Κατά ένα μεγάλο μέρος ο πόλεμος στο Σουδάν είναι άμεσο αποτέλεσμα της απόλυτης δύναμης και κλιμάκωσης των κοινωνικών, τοπικών και εθνικών διαιρέσεων από την έναρξη της “επανάστασης” το 2018. Ένας από τους κύριους παράγοντες πίσω από τις λαϊκές διαμαρτυρίες που ανέτρεψαν το αυταρχικό καθεστώς του Omar Al Bashir ήταν η απόσχιση του Νότιου Σουδάν στις 9 Ιουλίου του 2011. Μετά από περισσότερο από μία δεκαετία σχετικής οικονομικής ανάπτυξης , η απόσχιση του Ν.Σουδάν έκοψε τα περισσότερα έσοδα από το πετρέλαιο, αφού τα 2/3 των πετρελαϊκών πηγών του Σουδάν είναι στο Νότο, οδηγώντας στο βάθεμα της οικονομικής κρίσης. Ανάμεσα στο 2000 και το 2009, το πετρέλαιο αναλογούσε στο 86% των εσόδων από τις εξαγωγές. Η απόσχιση του Νότου οδήγησε στην απώλεια του 75% των πετρελαϊκών εσόδων του Χαρτούμ.
Η απουσία των πετρελαϊκών εσόδων διέβρωσε την υποστήριξη των δικτύων του πρώην καθεστώτος, δυναμώνοντας τις αντιπαλότητες ανάμεσα στην ηγεσία του κυβερνώντος κόμματος του Εθνικού Κογκρέσου του Al Bashir. Επίσης εκτράχυνε τις κοινωνικές και οικονομικές αδικίες σε ένα μεγάλο φάσμα της σουδανέζικης κοινωνίας, τόσο στις αστικές όσο και στις αγροτικές περιοχές, βάζοντας το υπόβαθρο για την λαϊκή εξέγερση τον Δεκέμβρη του 2018.
Oι διαμαρτυρίες ξεκίνησαν από την εργατική πόλη Atbara στην πολιτεία του ποταμού Νείλου, περίπου 200 μίλια βόρεια του Χαρτούμ, καθοδηγούμενη από μαθητές γυμνασίων, που γρήγορα ενώθηκαν με χιλιάδες κατοίκους της πόλης.
Η αρχική σπίθα ήταν ο τριπλασιασμός της τιμής του ψωμιού. Αλλά στις περιφέρειες όπου ξεκίνησε η εξέγερση, οι οικονομικές αδικίες είχαν προηγηθεί της απώλειας των κρατικών εσόδων από το πετρέλαιο. Κατά την περίοδο της πετρελαϊκής οικονομικής άνθησης, παρόλο που η επίσημη οικονομία του Σουδάν εξαπλωνόταν, τα οφέλη ήταν μοιρασμένα άνισα. Η κατανομή των υπηρεσιών, η απασχόληση και τα έργα υποδομής παρέμειναν συγκεντρωμένα στην πολιτεία του Χαρτούμ και ήταν σχεδιασμένα να ξεγελούν τις αστικές εκλογικές περιφέρειες. Όπως σημείωσε μια μελέτη, κατά τη διάρκεια δύο δεκαετιών πριν από την επανάσταση, περίπου πέντε μεγάλα έργα στο κεντρικό τρίγωνο του βορρά, αναλογούσαν στο 60% των κεφαλαίων ανάπτυξης.
Κατά την διάρκεια της πετρελαϊκής οικονομικής άνθησης, παρόλο που η επίσημη οικονομία του Σουδάν αναπτυσσόταν, τα οφέλη ήταν άνισα μοιρασμένα. Καθώς από το 2009 (μια δεκαετία πριν την εξέγερση) η επίπτωση της φτώχειας στον αγροτικό πληθυσμό ήταν 58%,συγκρινόμενο με το 26% στον αστικό πληθυσμό. Επιπλέον οι αριθμοί της περιόδου δείχνουν ότι τα επίπεδα φτώχειας ήταν πολύ υψηλότερα στο Νταρφούρ και στα ανατολικά, παρά στο Χαρτούμ και τις κεντρικές πολιτείες. Η ανισότητα στις περιοχές και ανάμεσα στο κέντρο και τις περιφέρειες της χώρας εξηγούν μερικώς γιατί οι αρχικές διαμαρτυρίες που οδήγησαν στην λαϊκή εξέγερση το 2018, ξέσπασαν για πρώτη φορά στην ιστορία του Σουδάν στην περιφέρεια της χώρας, παρά στην πρωτεύουσα.
Σε ελάχιστες μέρες, όμως, αντικυβερνητικές διαδηλώσεις εξαπλώθηκαν σε ένα ευρύ φάσμα από μικρές και μεγάλες πόλεις σε ολόκληρη την βόρεια περιοχή και στην πρωτεύουσα, το Χαρτούμ. Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως το πολύ γνωστό στις αραβικές εξεγέρσεις: al-sha’ab yurid isqat al-Nizam, “ο λαός θέλει να πέσει το καθεστώς”

Ακολουθώντας τις πόλεις της περιφέρειας, οι διαδηλώσεις ξεκίνησαν στο Χαρτούμ σαν διαμαρτυρίες ενάντια σε μια βαθιά οικονομική κρίση, συνδεδεμένες με την αύξηση του ψωμιού και των καυσίμων και με μια σοβαρή κρίση ρευστότητας. Αλλά τα αιτήματα τους γρήγορα εξελίχτηκαν σε κάλεσμα για να διώξουν τον Al Bashir. Στο διάστημα πριν την επανάσταση, οι νεαροί ηγέτες συνδέθηκαν με τα συνδικάτα των γιατρών, φαρμακοποιών, δικηγόρων και καθηγητών μέσης εκπαίδευσης. Η Σουδανική Επαγγελματική Ένωση (SPA), ένα δίκτυο από παράλληλα (ή ανεπίσημα) συνδικάτα εμπορίου και επαγγελματικά αποτελούμενα από γιατρούς, μηχανικούς, δικηγόρους κ.α. πήραν την ηγεσία στην οργάνωση και τον προγραμματισμό των διαμαρτυριών. Στα τέλη του Δεκέμβρη του 2018 κάλεσαν σε πορεία στην βουλή στο Χαρτούμ, ζητώντας από την κυβέρνηση αύξηση στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων και νομιμοποίηση των ανεπίσημων συνδικάτων. Μετά από χρήση βίας από τις δυνάμεις ασφάλειας ενάντια σε ειρηνικούς διαδηλωτές, τα αιτήματα τους κλιμακώθηκαν σε κάλεσμα για την απομάκρυνση του κυβερνώντος κόμματος Εθνικού Κογκρέσου (NCP), την δομική μετατροπή της διακυβέρνησης στο Σουδάν και στη μετάβαση στην δημοκρατία.
Τα αιτήματα τους ηχούσαν αυτά των προηγούμενων λαϊκών διαμαρτυριών, που περιλαμβάνουν αυτές του 2011, του 2012 και του 2013. Αλλά οι διαμαρτυρίες το 2018-19 ήταν χωρίς προηγούμενο, όσον αφορά το γεωγραφικό τους μήκος και εύρος. Επίσης ακολούθησαν μια αξιοσημείωτη, καινούργια, νεωτεριστική και συνεχή διαδικασία. Οι διαδηλωτές έμαθαν από τα λάθη των προηγούμενων διαμαρτυριών, οι οποίες ήταν πολύ κεντρικοποιημένες, περισσότερο περιορισμένες στη μέση σουδανέζικη τάξη και με έλλειψη στρατηγικής για να αντιμετωπίσουν τις απανταχού παρούσες δυνάμεις ασφαλείας.
Καθοδηγούμενες από το SPA και οργανωμένες στο δρόμο από νεολαιίστικες επιτροπές αντίστασης στις γειτονιές (NRC), oι διαδηλώσεις ήταν συντονισμένες, προγραμματισμένες και ουσιαστικά σχεδιασμένες να δίνουν έμφαση στην βιωσιμότητα παρά στους σκέτους αριθμούς. Οι διαμαρτυρίες ήταν επίσης εξαπλωμένες μέσα στην μεσαία τάξη, εργατική τάξη και φτωχογειτονιές και υπήρχε συντονισμός με διαδηλωτές από περιοχές απομακρυσμένες από το Χαρτούμ, περιλαμβάνοντας τις πολιτείες της Ερυθράς Θάλασσας, στην ανατολή και στο Νταρφούρ, στην μακρινή δύση της χώρας.
Πέρα από την τοπική κλίμακα, οι διαδηλωτές ξεχώριζαν επίσης από άνευ προηγουμένου επίπεδα αλληλεγγύης μέσα στις ταξικές και εθνικές γραμμές. Νεαροί ακτιβιστές και μέλη επαγγελματικών ενώσεων, όχι μόνο προκάλεσαν την πολιτική συζήτηση του ισλαμικού κράτους αλλά έπαιξαν κι έναν σημαντικό ρόλο στο να πετύχουν διαταξικές συμμαχίες στο περιεχόμενο αυτών των διαδηλώσεων. Τα συνθήματα που χρησιμοποιούσαν σχεδιάστηκαν για να αντηχήσουν και να κινητοποιήσουν την υποστήριξη πέρα από εθνικές, φυλετικές και τοπικές διαιρέσεις.
Κατά την διάρκεια των εξάμηνων διαμαρτυριών, απεργίες, στάσεις εργασίας και καθιστικές διαμαρτυρίες διοργανώθηκαν, όχι μόνο στις φοιτητικές εστίες και τα σχολεία, αλλά και ανάμεσα στους εργαζομένους στον ιδιωτικό και τον δημόσιο τομέα. Ανάμεσα στα πιο σημαντικά παραδείγματα ήταν οι απεργίες των εργατών του Port Sudan (λιμάνι) στην Ερυθρά Θάλασσα, απαιτώντας την ακύρωση της πώλησης του νότιου λιμανιού μια ξένη εταιρεία και αρκετές στάσεις εργασίας και διαμαρτυρίες από τους εργαζόμενους των πιο σημαντικών τραπεζών, παρόχων τηλεπικοινωνιών και άλλων ιδιωτικών εταιρειών.
Ενώ πολλοί επικεντρώθηκαν σωστά στον κεντρικό ρόλο των διαδηλωτών στον δρόμο, οι επιτροπές και το SPA, τα σουδανέζικα κόμματα της αντιπολίτευσης έπαιξαν επίσης ρόλο: όχι μόνο οργανώνοντας διαμαρτυρίες, αλλά και παρέχοντας θεωρητική υποστήριξη στα αιτήματα των διαμαρτυριών. Τα πολιτικά κόμματα καθοδήγησαν τον σχεδιασμό της “Διακήρυξης της Ελευθερίας και Αλλαγής” τον Ιανουάριο του 2019, στο αποκορύφωμα των διαμαρτυριών. Μαζί με το SPA οι συνασπισμοί των πιο σημαντικών πολιτικών του Σουδάν, πιο σημαντικές οι Εθνικές Δυνάμεις Συναίνεσης και η Φωνή του Σουδάν (Nida Al-Sudan), oδήγησαν στον σχηματισμό ενός ευρέως δικτύου αντιπολίτευσης, το οποίο ενώθηκε κάτω από την σημαία των Δυνάμεων Ελευθερίας και Αλλαγής (FFC). To FFC ήταν πρωταρχικό υπεύθυνο για τον συντονισμό ανάμεσα στις κοινωνικές τάξεις, συμπεριλαμβάνοντας εκείνους που δουλεύουν στον ανεπίσημο τομέα..
Στην πραγματικότητα το FFC έκανε να ενδιαφερθούν, όχι μόνο νεολαιίστικες ενώσεις της μεσαίας τάξης, αλλά και ομάδες, ανεπίσημα οργανωμένες επιτροπές αντίστασης στις γειτονιές – κάποιες από τις οποίες αντιπροσώπευαν τις φτωχότερες αστικές περιοχές. Αυτές οι NRC είχαν τις ρίζες τους στην αστική ανυπακοή ενάντια στον Al-Bashir και χρησίμευσαν σαν εργάτες – στρατιώτες των διαδηλώσεων. Πήραν την ηγεσία στο να ανακατευθύνουν τους διαδηλωτές μακριά από τις Δυνάμεις Ασφαλείας κι έπαιξαν κεντρικό ρόλο. Κράτησαν τις διαμαρτυρίες παρά τη βαναυσότητα των Δυνάμεων Ασφαλείας και των παραστρατιωτικών που προσπάθησαν να καταστείλουν την εξέγερση.
H σχετική δύναμη και η αρχική νομιμότητα των κύριων αντιπολιτευτικών κομμάτων και ο συντονισμός τους με τους διαδηλωτές στο δρόμο και τις ανεπίσημες ενώσεις έπαιξαν τον κυριότερο ρόλο στο να κρατάνε τις διαμαρτυρίες που έδιωξαν το Al-Bashir. Ακολουθώντας την επανάσταση, οι επιτροπές αντίστασης θα αναλάμβαναν έναν πιο άμεσο πολιτικό ρόλο, δουλεύοντας για να κτίσουν την συναίνεση του απλού λαού γύρω από ένα σχέδιο με μια νόμιμη και με λαϊκή βάση μετάβαση σε δημοκρατία των πολιτών, σε συμφωνία με τους στόχους της επανάστασης.

Μετά την πτώση του Omar Al-Bashir τον Απρίλη του 2019, όμως, το Σουδάν παρέμεινε ένα απόλυτα υβριδικό, αυταρχικό καθεστώς. Αρχικά ο Al-Bashir αντικαταστάθηκε από μια στρατιωτική χούντα στην μορφή του Μεταβατικού Στρατιωτικού Συμβουλίου (TMC). Στο TMC ηγούνταν ο στρατηγός Burham του σουδανέζικου στρατού (SAF) και ο αναπληρωτής αρχηγός ήταν ο Dagalo, ο διοικητής του RFS. Σε απάντηση στην ανάληψη της εξουσίας από τον στρατό, οι διαμαρτυρίες συνεχίστηκαν απαιτώντας τη μετάβαση στην πολιτική εξουσία.
Στις 3 Ιουνίου 2019, οι δυνάμεις ασφαλείας του TMC, που περιλάμβαναν την RFS πολιτοφυλακή, διέλυσαν βίαια μία καθιστική διαμαρτυρία, σκοτώνοντας εκατοντάδες και τραυματίζοντας χιλιάδες. Το γεγονός αυτό έγινε γνωστό ως η Σφαγή του Χαρτούμ.
Η πολιτική ηγεσία που αντιπροσωπευόταν από το FFC, τελικά συμφώνησε με τον στρατό τον Ιούλιο. Μέχρι τον Αύγουστο του 2019 τα κόμματα είχαν υπογράψει μια προσχηματική συμφωνίας μοιράσματος της εξουσίας στην μορφή ενός συνταγματικού καταστατικού χάρτη και το FFC τοποθέτησε τον Abdalla Hamdok για πρωθυπουργό. Αυτό το καταστατικό τροποποιήθηκε με την συμφωνία Juba του 2020 που υπογράφτηκε ανάμεσα στην μεταβατική κυβέρνηση και αρκετές αντιπολιτευτικές ομάδες.
Η μεταβατική κυβέρνηση, όμως, δεν εγκαθίδρυσε ποτέ ένα ξεκάθαρο διαχωρισμό των τομέων. Πλέον του καταστατικού, ο στρατός διατήρησε το δικαίωμα να απορρίπτει οποιαδήποτε θέματα που έθεταν οι πολιτικοί ηγέτες στον συνασπισμό.
Επιπλέον είχαν αμνηστία από την έρευνα των προηγούμενων εγκλημάτων (που περιλάμβανε και τη Σφαγή του Χαρτούμ), είχαν δικαίωμα βέτο ενάντια στον διορισμό κρατικών λειτουργών, όπως του Προέδρου του Ανωτάτου Δικαστηρίου και του Γενικού Εισαγγελέα.
Η μεταναστική κυβέρνηση έτσι λειτουργούσε με μια σημαντική ανισορροπία ανάμεσα στην εξουσία του στρατού και της πολιτικής ηγεσίας.
Από την πλευρά τους, οι επιτροπές αντίστασης στις γειτονιές και το γενικό κίνημα διαμαρτυρίας συνέχισαν (και το κάνουν ακόμα και τώρα) να πιέζουν για πέντε βασικές προτεραιότητες. Η πρώτη είναι η μετάβαση σε πολιτικό καθεστώς, που βασίζεται στην απόρριψη άλλης συνεργασίας με στρατιωτικούς (σκιαγραφημένο από τα “Τρία Όχι” – όχι διαπραγματεύσεις, όχι συνεργασία, όχι νομιμότητα για τον στρατό). Δεύτερον καλούν για τον επανασχηματισμό της Συμφωνίας Juba, έτσι ώστε να την κάνουν πιο συμπεριλιπτική απο αυτούς που έχουν υποστεί άμεσα τον αντίκτυπο του πολέμου του απλού λαού. Τρίτον απαιτούν συζητήσεις για συνταγματικές μεταρρυθμίσεις, για να προετοιμάσουν ένα καταστατικό συνέδριο που θα λάβει υπ’ όψιν τις δομικές και εθνικές ανισότητες του παρελθόντος και θα προβλέπει απόλυτα ελεύθερες και δίκαιες εκλογές. Τέταρτον θέλουν ανάληψη ευθυνών των κρατικών λειτουργών που συμμετείχαν στη βία ενάντια στους πολίτες, που περιλαβάνει την Σφαγή του Χαρτούμ. Και τελικά θέλουν την γρήγορη εγκαθίδρυση ενός νομοθετικού συμβουλίου, ακολουθούμενο από τερματισμό των εχθροπραξιών.
Ανάμεσα σε αυτό το δίκτυο των οργανώσεων υπάρχουν ομάδες που είχαν υποστηρίξει με όλες τους τις δυνάμεις την πολιτική κυβέρνηση, που περιλαμβάνουν την Ένωση Σουδανών Επαγγελμαατιών (SPA) και τις δύο κύριες νεολαιίστικες οργανώσεις ( Gifirna, Sudan Change Now). Τελικά η αποτυχία του μέρους του Hambok και της πολιτοφυλακής της μεταβατικής κυβέρνησης να ενωματώσουν τις σημαντικές διεκδικήσεις και τη συμμετοχή των επιτροπών αντίστασης, υπονόμευσαν την πραγματική πρόοδο, όσον αφορά στις λαϊκές διεκδικήσεις για απονομή ευθυνών και δικαιοσύνη. Περιόρισε την λαϊκή βάση και υποστήριξη στην πολιτική ηγεσία. Η καθυστέρηση στην εγκαθίδρυση νομοθετικού συμβουλίου για να προετοιμάσει εκλογές, υπονόμευσε επιπλέον την δημοτικότητα και την νομιμοποίηση του Hamdok και των πολιτικών κομμάτων γενικότερα.Η στρατιωτική ηγεσία που ήταν τότε μια δυνατή συνεργασία ανάμεσα στον Burham και τον Dagalo, επιδέξια εκμεταλλεύτηκαν αυτές τις διαιρέσεις, ανοίγοντας τον δρόμο για το πραξικόπημα του Οκτώβρη.
Στις 25 Οκτωβρίου 2021 ο στρατηγός Βurham από το SAF και ο διοικητής του SRF Dagalo από κοινού ξεκίνησαν πραξικόπημα ενάντια στον Hamdok. Ακολούθησαν άμεσα επίμονες, εκτεταμένες διαμαρτυρίες που καλούσαν για επιστροφή στην πολιτική διακυβέρνηση. Αυτές οι διαμαρτυρίες καθοδηγούμενες από τις λαϊκές επιτροπές αντίστασης, ανάγκασαν το SAF και το RSF να συμφωνήσουν σε διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση. Οι διαπραγματεύσεις άνοιξαν το δρόμο για την συμφωνία και αυτό ήταν το έναυσμα σφοδρής αντιπαλότητα μεταξύ του Burham και του Dagalo. Πιο συγκεκριμένα, το SAF και το RSF διαφώνησαν δριμύτατα στο θέμα της συγχώνευσης του τελευταίου στον εθνικό στρατό. Επιπλέον και οι δύο δυνάμεις απέρριψαν τις προσπάθειες να αποποιηθούν τις περιουσίες τους, γεγονός που ήταν από τα βασικά αιτήματα της επανάστασης.Η διαφωνία ανάμεσα στους δύο στρατηγούς για μεταρρύθμιση του τομέα Ασφαλείας και η αμοιβαία φιλοδοξία να κρατήσουν τον έλεγχο πάνω σε τεράστιες περιοχές του πλούτου της χώρας ήταν δύο από τους πιο σημαντικούς παράγοντες που οδήγησαν το Σουδάν στον πόλεμο.

Εάν η αντιπαλότητα μεταξύ των αξιωματικών του σουδανέζικου στρατού, υποστηριζόμενων από τους ισλαμιστές και την πολιτοφυλακή RSF τώρα απειλεί να καταστρέψει το κράτος, είναι η μακριά ιστορία της συνεργασίας που βρίσκεται πίσω από τον παρόντα πόλεμο.
Η εμφάνιση του RSF χρονολογείται από τον πόλεμο του Νταρφούρ των αρχών της δεκαετίας του 2000. Ανταποκρινόμενοι στην ανταρσία που ξεκίνησε στο Νταρφούρ το 2003, το καθεστώς του Βashar έκανε ένα πόλεμο καταστολής εξέγερσης αφήνοντας πίσω καμένη γη που κατέληξε στο θάνατο παραπάνω από 200.000 πολιτών.
Ο πόλεμος διεξαγόταν αρχικά από τους λεγόμενους Janjaweed militias που είχαν δημιουργηθεί, χρηματοδοτηθεί και ελέγχονταν από το καθεστώς του Χαρτούμ. Ο τωρινός διοικητής του RSF, Dagalo, ο ίδιος υπηρέτησε σαν διοικητής του. Κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων επίσης είχε βάση στο Νταρφούρ, έτσι ώστε ο SAF να μπορεί να συντονίζει τις προσπάθειες καταστολής της εξέγερσης εκ μέρους του Χαρτούμ.
Το 2013, με την αναδιάρθρωση του στρατού του ισλαμικού καθεστώτος, οι Janjaweed μετατράπηκαν στον RSF υπό την ηγεσία του Dagalo. Ανησυχώντας και για την απειλή που έθεταν oι στασιαστές του Νταρφούρ και κύκλοι των διαδηλωτών της Δημοκρατίας στο Χαρτούμ, ο Al-Bashir κατέστησε το RSF σαν ένα στρατό καταστολής εξεγέρσεων, τμήμα του σουδανέζικου στρατού. Επιπλέον παρατάσσοντας την πολιτοφυλακή ενάντια στην λαϊκή εξέγερση και τις λαϊκές διαμαρτυρίες, ένας τρίτος στόχος ήταν να αποδυναμώσουν τον εθνικό στρατό για να προλάβουν οποιεσδήποτε προσπάθειες των μέσων σε βαθμό αξιωματικών να εκδιώξουν το κόμμα του Αl Bashir (το καθεστώς τιου NCP), μέσω ενός στρατιωτικού πραξικοπήματος. O Αl Bashir έδωσε στον Dagalo το περιβόητο ψευδώνυμο του (“Hemedti”) “o προστάτης μου”.
Το 2017 ο κυβερνήτης νομιμοποίησε το RSF μέσω ενός εκτελεστικού διατάγματος, εγκαθιστώντας επίσημα την πολιτοφυλακή σαν ανεξάρτητη δύναμη ασφάλειας η οποία από τότε δρα σαν μια κρατική παραστρατιωτική πολιτοφυλακή.
Μετά την επανάσταση του 2019 ο Burhan επέτρεψε την εξάπλωση του RSF στις κατοικημένες περιοχές του Χαρτούμ, έτσι ώστε να γίνει η πρωτεύουσα το επίκεντρο της βίας με την έναρξη του πολέμου. Είναι η τραγική ειρωνεία της σουδανέζικές ιστορίας ότι το RSF, η φαινομενικά πιστή πολιτοφυλακή του προηγούμενου ισλαμιστικού καθεστώτος NCP, θα έπαιρνε τον Απρίλη του 2023, τα όπλα ενάντια στον πρώην ευεργέτη του. Οι πρωταρχικές αιτίες για να γίνει αυτό ήταν διττές: η επιμονή του στην διοικητική και ελεγκτική αυτονομία και η ανάγκη να πραγματοποιήσει την αυξανόμενη φιλοδοξία του να κερδίσει οικονομική και πολιτική κυριαρχία στην χώρα.
Ένας πόλεμος ενάντια στην “παράνομη” οικονομία
Η εξουσία του σουδανέζικου στρατού, ειδικά ανάμεσα στους υψηλόβαθμους αξιωματικούς, έχει τις ρίζες της στην ίδρυση του σημερινού σουδανέζικου βαθέος κράτους και την σύνδεση της οικιακής οικονομίας με στρατιωτικά συμφέροντα και με θέματα Ασφάλειας.
Μετά από το πραξικόπημα του 1989 που έφερε το ισλαμικό στρατιωτικό καθεστώς του Al-Bashir στην εξουσία, η κυβέρνηση προχώρησε σε μια οικονομική στρατηγική ενδυνάμωσης tamkeen. Αυτή η πολιτική καθιέρωσε την πολιτική και οικονομική ηγεμονία των ισλαμιστών ελίτ που ήταν οργανωμένες γύρω από τον Εθνικό Ισλαμιστικό Μέτωπο (ISF) και αργότερο γύρω από το κόμμα του Εθνικού Κογκρέσου (NCP). Κάτω από μια φαινομενικά νεοφιλελεύθερη πολιτική μεταρρυθμίσεων υπέρ της αγοράς, κρατικές επιχειρήσεις ξεπουλήθηκαν στους συμμάχους του καθεστώτος. Επιχειρηματίες αναγκάστηκαν να παραχωρήσουν μετοχές των επιχειρήσεων στους πιστούς του NCP, ενώ γίνονταν μειώσεις φόρων, ακόμη και απαλλαγή, στις φιλικές προς το καθεστώς επιχειρήσεις. Επιπλέον για να εξαγοράσουν την πίστη στο καθεστώς, το κράτος απομάκρυνε τους αντιπάλους από την κυβέρνηση και την πολιτική. Το ισλαμιστικό καθεστώς απέλυσε χιλιάδες στρατιωτικούς και πολιτικούς υπαλλήλους. Σε ένα μοτίβο που θυμίζει τον παρόντα πόλεμο, οι ισλαμιστές αρχηγοί άρχισαν να μαζεύουν και να μοιράζουν επιλεκτικά αγαθά όπως σιτάρι, αλεύρι και πετρέλαιο. Το πετρέλαιο ειδικά έπαιξε κεντρικό ρόλο στην αντοχή του αυταρχικού ισλαμικού καθεστώτος μέχρι την απόσχιση του νότου το 2011. Το καθεστώς του Αl_Bashir με την άνθηση των εσόδων από το πετρέλαιο, τα οποία τάιζαν κατευθείαν τα ταμεία του κράτους, χρησιμοποίησε αυτά τα έσοδα για να δυναμώσει και να εξαπλώσει δίκτυα πατροναρίσματος σε όλη τη χώρα, διοχετεύοντας κεφάλαια στους πιστούς του καθεστώτος και στις περιφέρειες τους. Αλλά αν η οικονομική πολιτική του tamkeen οδήγησε στην ισλαμική μονοπώληση και του επίσημου και του ανεπίσημου οικονομικού τομέα στο Σουδάν, δυνάμωσε παράλληλα και το ρόλο του στρατού στην οικονομία. Η δημιουργία της Στρατιωτικής Βιομηχανικής Εταιρείας (MIC) στις αρχές της δεκαετίας του 1990 έδωσε τη δυνατότητα στον SAF να ελέγχει δεκάδες εταιρείες που παρήγαγαν στρατιωτικό εξοπλισμό. Οι οικονομικές τους δραστηριότητες αργότερα μεγάλωσαν πέρα από το ΜΙC και περιλάμβαναν ένα εύρος πολιτικών επιχειρήσεων.
Είναι ενάντια σε αυτό το υπόβαθρο που η οικονομία έγινε η κεντρική αρένα του πολιτικού ανταγωνισμού, που ακολούθησε την εξέγερση του 2018 – 2019. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης που ακολούθησε την επανάσταση δύο ελίτ παρατάξεις αναδύθηκαν στο επίκεντρο. Τα απομεινάρια της ισλαμιστικής συμμαχίας NIF, συνδεδεμένα με μέλη του NCP, που ήταν αρχικά υπεύθυνα για το χτίσιμο του βαθέος κράτους το 1990 και το Μεταβατικό Στρατιωτικό Συμβούλιο (TMC) αποτελούμενο από ηγέτες του SAF και της RSF πολιτοφυλακής. Ενώ στο παρελθόν οι ισλαμιστές αντιπροσώπευαν μια σχετικά συνεκτική ομάδα, στην μετάβαση αναδείχτηκαν ρωγμές ανάμεσα στους στρατιωτικούς ηγέτες, επικεφαλής του ΤΜC και της αναγεννημένης ισλαμιστικής ομάδας, ασκώντας σημαντικό έλεγχο πάνω στις κρατικές δυνάμεις Ασφαλείας, που περιλάμβανε και την διαβόητη και μαχητική kattayid-al-zil ή “ταξιαρχίες σκιών”. Σε απάντηση το TMC αναλαμβάνει τον έλεγχο σε πολλές επιχειρήσεις ισλαμιστών και περικόπτει την δύναμη των Σουδανικών Μυστικών Υπηρεσιών. Αποξήλωσαν και αρκετές δυνάμεις της πολιτοφυλακής κατάσχοντας περιουσιακά στοιχεία και κλείνοντας τραπεζικούς λογαριασμούς.