Με αφορµή την Παγκόσµια Ηµέρα κατά του Ρατσισµού, ζητήσαµε από το Γιάννη Φουκαράκη, εθελοντή του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών, να γράψει τους λόγους για τους οποίους συµµετέχει στο Σχολείο. Ο ίδιος πήρε συνέντευξη από τον Ναζµούλ Μαντµπάρ, µαθητή του σχολείου.
Σε λίγο καιρό θα κλείσω δυο χρόνια στο Κυριακάτικο και ποτέ µέχρι τώρα δεν είχα βρει έναν χώρο που να νιώθω τόσο άνετα. Γιατί άραγε; Τι είναι αυτό που µε τράβηξε στο Σχολείο και δεν το βρήκα για παράδειγµα σε άλλες οργανώσεις, συλλογικότητες, παρατάξεις ή φοιτητικούς συλλόγους;
Μπαίνω αµέσως στο ψητό! Σχεδόν δύο χρόνια συµµετέχω στο Σχολείο, κυρίως στην γραµµατεία, αλλά κάποιες φορές και στη διδασκαλία. Για την ακρίβεια, προσπαθώ να «χωθώ» σε κάθε τοµέα που έχει το σχολείο και σε κάθε δράση που διοργανώνει, επειδή πραγµατικά το απολαµβάνω (Ίσως δεν θα έπρεπε να το γράφω αυτό δηµόσια, γιατί µπορεί να µε «χώσουν» να κάνω κι άλλα πράγµατα. Ας είναι…). Αυτό που λατρεύω στο Σχολείο είναι ότι µου δίνει την δυνατότητα, µέσω της λειτουργίας και των δράσεών του, να εφαρµόζω στην πράξη τις πολιτικές ιδέες µου.
Αυτό είναι σπουδαίο, για δύο λόγους: Πρώτο, επειδή ενεργοποιούµαι πολιτικά και δεν παραµένω αδρανής, χαµένος µέσα στις σκέψεις µου, και, δεύτερο, γιατί ακριβώς αυτές οι ιδέες µου προσγειώνονται µέσω µιας στρατηγικής υλοποίησης στο ανώµαλο έδαφος της πραγµατικότητας, γκρεµίζοντας αυταπάτες και εξιδανικεύσεις. Γι’ αυτό καµιά φορά νευριάζω, όταν δέχοµαι από τον ευρύτερο περίγυρό µου καλοπροαίρετα σχόλια π.χ. «Α, τι ωραία που ασχολείσαι ενεργά µε τον εθελοντισµό», λες και πρόκειται για κάτι εξ ορισµού µη πολιτικό. Για µένα όµως είναι ξεκάθαρο: Μέσω του Σχολείου οι ιδέες µου αποκτούν σάρκα και οστά. Αν µε ρωτήσει κάποιο άτοµο στο δρόµο «Πώς θα ήθελες να φτιάξεις τον κόσµο;», θα του έδειχνα το Σχολείο. Υπερβάλλω ίσως λίγο, αλλά νοµίζω καταλαβαίνει κανείς τι εννοώ.
Όλο αυτό πιστεύω ότι ισχύει, αν όχι για όλα, για τα περισσότερα άτοµα που συµµετέχουν στο Σχολείο. Και τούτο δεν θα πρέπει να το ξεχνάει το Σχολείο, ότι δηλαδή αντιπροσωπεύει για εµάς κάτι παραπάνω από ένα απλό σχολείο. Οµοίως, οι εθελόντ(ρι)ες και οι µαθητ(ρι)ές δεν θα πρέπει να σταµατήσουν να αξιώνουν από το Σχολείο να είναι κάτι παραπάνω από ένα απλό σχολείο.
Μίλησα παραπάνω για ιδέες. Ο αντιρατσιστικός χαρακτήρας του Σχολείου αποτελεί κεντρικό κοµµάτι του ιδεολογικού του πυρήνα. Εξ ου και η «Αντιρατσιστική Γιορτή» που διοργανώνει το Σχολείο από το 2007 , εξ ου και η ΚΑΡ (Κίνηση Απελάστε τον Ρατσισµό).
Ας σκεφτούµε ακόµη ότι το άρθρο αυτό γράφεται µε αφορµή την Παγκόσµια Ηµέρα Κατά του Ρατσισµού (21η Μαρτίου) στο πλαίσιο της οποίας, µε πρωτοβουλία του Σχολείου, διοργανώνεται κάθε χρόνο η αντίστοιχη συγκέντρωση και πορεία, στην οποία συµµετέχουν πολλές συλλογικότητες και οργανώσεις.
Εξυπακούεται βέβαια πως το Σχολείο εκδηλώνει αυτόν του το χαρακτήρα και µόνο µε την ύπαρξή του ως χώρος εκµάθησης ελληνικών και αγγλικών για προσφύγ(ισσ)ες και µετανάστ(ρι)ες. Το έργο αυτό δεν είναι καθόλου εύκολο, όταν µάλιστα το µεταναστευτικό-προσφυγικό είναι πολύ χαµηλά στην ατζέντα της κοινής γνώµης. Τι χαµηλά, δηλαδή, στον πάτο για την ακρίβεια. Ηγεµονικές είναι οι αντιµεταναστευτικές πολιτικές στην Ευρώπη, από την Ελλάδα (τα hotspots στα νησιά, τα pushbacks, το ναυάγιο στην Πύλο κ.λπ.) µέχρι την Αγγλία (σχέδιο Ρουάντα), την Ιταλία (συµφωνία µε την Αλβανία) και τη Γερµανία (σχέδια επαναπροώθησης µεταναστών από το ακροδεξιό AfD).
Πάντως, ο αντιρατσιστικός αυτός χαρακτήρας πηγαίνει χεράκι- χεράκι µε την αντιφασιστική ιδεολογία και δράση του Κυριακάτικου. Το Σχολείο δείχνει µε το χέρι, και καλά κάνει, του εχθρούς του! Συµµετέχοντας στον Αντιφασιστικό Συντονισµό Αθήνας-Πειραιά, το Κυριακάτικο δίνει το «παρών» σε δυναµικές αντισυγκεντρώσεις (π.χ. στα Ίµια, στην πανευρωπαϊκή συγκέντρωση νεοναζί στο Νέο Ηράκλειο, δράσεις του κόµµατος του νεοναζί Κασιδιάρη) αλλά και σε αντιφασιστικά φεστιβάλ (Αντιφασιστικός Σεπτέµβρης, Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ).Οι δράσεις του Κυριακάτικου στο πλαίσιο του Αντιφασιστικού Συντονισµού µε έκαναν µάλιστα να αναθεωρήσω κάποιες απόψεις µου για τις αντισυγκεντρώσεις. Επειδή συχνά κάποιες τέτοιες δράσεις από διάφορους χώρους έχουν έναν ας τον πούµε παρορµητικό χαρακτήρα, τις θεωρούσα επικίνδυνες εξ ου και φοβόµουν, ενώ µου θύµιζαν λίγο συµπλοκές µεταξύ «συµµοριών». Οι δράσεις του Σχολείου δεν είναι καθόλου έτσι. Υπάρχει θα λέγαµε ένας σεβασµός προς το πηγαίο, µε την έννοια ότι αυτές οι δράσεις έχουν µια ζωντάνια και µια δυναµική, αλλά δεν έχουµε υπόκλιση στο αυθόρµητο, µε την έννοια ότι παίρνουµε δυο καδρόνια και κάνουµε ό,τι να ‘ναι, όπως να ‘ναι.
Ρατσισµός, φασισµός και καπιταλισµόςΜπορούµε όµως να µιλάµε για τον ρατσισµό ή τον φασισµό χωρίς να µιλάµε για τον καπιταλισµό, σαν οι ρατσιστικές και φασιστικές ιδέες και πρακτικές να είναι κάτι ξέχωρο από το κοινωνικοοικονοµικό σύστηµα που ζούµε, σαν να προέρχονται από κάπου µακριά; Μάλλον όχι. Και το Σχολείο το ξέρει καλά αυτό. Μπορούµε να το δούµε σε όλες σχεδόν τις δράσεις του, πως το Κυριακάτικο αναγνωρίζει πως οι εργασιακές σχέσεις, η κοινωνική ανισότητα, το κυνήγι του κέρδους καθώς και οι θεσµοί που τα πλαισιώνουν όλα αυτά (ανα)παράγουν τις ρατσιστικές και φασιστικές ιδέες, ενώ ταυτόχρονα αυτές διατηρούν -σε έναν βαθµό βέβαια- την αυτονοµία τους. Και για να επανέλθω στο ζήτηµα του «εθελοντισµού» που ανέφερα στην αρχή, όπως το έθετε ο περίγυρός µου, η επιδίωξη της κοινωνικής ισότητας και της κοινωνικής δικαιοσύνης για εµάς και τους συνανθρώπους µας δεν είναι (µόνο) το ψυχολογικό αναπλήρωµα ενός κόσµου που βουλιάζει, αλλά η βάση µιας πολιτικής ανανέωσης. Μιας αντικαπιταλιστικής ανανέωσης.
Θα ήµουν άδικος βέβαια αν περίµενα από το Κυριακάτικο να µου δώσει ένα «µανιφέστο» για τον σοσιαλισµό του 21ου αιώνα, όταν η ευρύτερη Αριστερά πάσχει από κρίση περιεχοµένου. Θα ήθελα πάντως το Σχολείο να συνεχίζει να θέτει αυτά τα ζητήµατα.
Ωστόσο, το Σχολείο δεν ετεροπροσδιορίζεται µονάχα ως αντιρατσιστικό, αντιφασιστικό, αντικαπιταλιστικό, αλλά θέτει ταυτόχρονα ως κεντρικούς ιδεολογικούς του πυλώνες τη δηµοκρατία, την ισότητα και την ελευθερία. Ο τρόπος λειτουργίας του τα συµπυκνώνει όλα αυτά: οι γενικές συνελεύσεις, η συµµετοχή ατόµων από διαφορετικούς πολιτικούς χώρους, η αυτοοργάνωση-αυτοδιαχείριση, η νοµική υποστήριξη µαθητ(ρι)ών, η µηδενική ανοχή σε παραβιαστικές και σεξιστικές πρακτικές, η αλληλεπίδραση µε φεµινιστικές συλλογικότητες και οργανώσεις της ΛΟΑΤΚΙ+ κοινότητας.
Θα ήθελα, όµως, να σταθώ σε ένα βασικό χαρακτηριστικό του Κυριακάτικου, στην ενεργή συµµετοχή των µαθητ(ρι)ων στις δράσεις του (είτε µιλάµε για πολιτικές δράσεις είτε για την Αντιρατσιστική Γιορτή είτε για τις προβολές ταινιών και τα διάφορα πάρτι). Αυτή η συµµετοχή δεν είναι πάντα ούτε αυτονόητη ούτε αυτόµατη, καθώς οι δυσκολίες στην επικοινωνία λόγω γλώσσας, οι ασφυκτικές πιέσεις του εργασιακού περιβάλλοντος για καθένα/καθεµιά, η αδράνεια καµιά φορά καθώς και η αµηχανία που δηµιουργεί η αλληλεπίδραση µε πολλά άτοµα, µπορεί να οδηγήσει στην αποµόνωση. Για το ότι µπορούµε να είµαστε σε όλα αυτά µαζί, νοµίζω µας αξίζει ένα µπράβο! Για τις αµοιβαίες υποχωρήσεις που κάνουµε, για τους συµβιβασµούς, για την κατανόηση και την έµπρακτη αλληλεγγύη που δείχνουµε το ένα στο άλλο και για τη σκληρή δουλειά που ρίχνουµε ως µαθητ(ρι)ές ή εθελοντ(ρι)ες για να γεννηθούν οι δράσεις µας. Θα τολµήσω να πω ότι τα άτοµα που είναι στο Κυριακάτικο είναι «υπερσυγκλο» – αν και δεν είµαι καθόλου σίγουρος ότι τα άτοµα που θα διαβάσουν το κείµενο έχουν δει GNTM ( «υπερ-συγκλονιστικά» σε ελληνική µετάφραση). Σε κάθε περίπτωση, το Σχολείο δεν θα πρέπει να κουραστεί να παλεύει ακριβώς γι’ αυτήν την αλληλεπίδραση!
Κλείνοντας, θέλω να κάνω µια αναφορά στην καινούρια ταινία του Ken Loach «The old Oak», που προβλήθηκε πρόσφατα και στο Κυριακάτικο στο πλαίσιο των δράσεων της οµάδας προβολών (Spoiler Alert). Στην όµορφη αυτή ταινία εγώ εντοπίζω δύο ζητήµατα που αφορούν και το Σχολείο. Το πρώτο είναι το ζήτηµα του χώρου, ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη κοινωνικών δράσεων. Στην ταινία, για να βρεθεί ένας χώρος ώστε να καταφέρουν να οργανώσουν τις όµορφες δράσεις τους οι άνθρωποι της γειτονιάς, έπρεπε να καθαριστεί και να ανακαινιστεί µια σχεδόν γκρεµισµένη αποθήκη µε παλιά (και µάλλον επικίνδυνα) ηλεκτρικά και υδραυλικά συστήµατα. Όλα αυτά έγιναν γιατί ακριβώς δεν υπήρχαν διαθέσιµοι προσβάσιµοι (ασφαλείς – φθηνοί – δωρεάν) κοινωνικοί χώροι για τους ανθρώπους που ζούσαν εκεί, ενώ ταυτόχρονα κάποια άγνωστη ιδιωτική εταιρεία (από την Κύπρο µάλιστα) αγόραζε σε εξευτελιστικές τιµές ακίνητα επηρεάζοντας προφανώς και τις τιµές των ενοικίων.
Επιστρέφω στην Ελλάδα του σήµερα και αναρωτιέµαι πόσο εύκολο είναι να υπάρχουν αυτόνοµοι κοινωνικοί χώροι. Συχνά επικεντρωνόµαστε, και καλά κάνουµε, στο ζήτηµα των ενοικίων που αφορούν τις ατοµικές κατοικίες λόγω των αυξήσεων, αλλά παραβλέπουµε κάπως το ζήτηµα των κοινωνικών χώρων. Εάν οι προσβάσιµες φθηνές κατοικίες είναι µάλλον δυσεύρετες, τότε οι προσβάσιµοι-φθηνοί κοινωνικοί χώροι είναι µάλλον ανύπαρκτοι. Και λέω «αυτόνοµοι» γιατί ίσως µε την επιχορήγηση του κράτους ή της Ε.Ε θα µπορούσαν να βρεθούν λύσεις, αλλά στο πλαίσιο αυτό της εξάρτησης ο αντιρατσιστικός (κι όχι µόνο) χαρακτήρας του Σχολείου πάει περίπατο… Το Σχολείο λύνει αυτό το ζήτηµα, αφού αποτελεί έναν κοινωνικό χώρο που στηρίζεται αποκλειστικά στις οικονοµικές ενισχύσεις που προσφέρονται µέσω της Αντιρατσιστικής Γιορτής, του Ηµερολογίου και των διάφορων εκδηλώσεων. Έτσι σε αυτή τη συγκυρία το Σχολείο, ως κοινωνικό χώρο, πρέπει να το προστατεύσουµε και να το ενισχύσουµε!
Περνάω τώρα στο δεύτερο ζήτηµα που εντοπίζω στην ταινία, που είναι αυτό του χρόνου (διάρκειας), ξανά ως προϋπόθεση για την ανάπτυξη ισχυρών κοινωνικών δράσεων και δεσµών. Στην ταινία, ο ιδιοκτήτης της pub συνοµιλεί µε ένα πιτσιρίκι και στο πλαίσιο αυτής της συζήτησης ο µικρός ζητάει από τον πρωταγωνιστή να συνεχίσουν να κάνουν αυτές τις δράσεις και τα επόµενα σαββατοκύριακα. Όταν για διάφορους λόγους αυτό αρχικά δεν επιτυγχάνεται, τότε η απογοήτευση για τη βραχύβια ζωή αυτής της δράσης είναι διάχυτη. Γιατί στην τελική, και επανέρχοµαι στην ελληνική πραγµατικότητα, αυτό που µετράει είναι νοµίζω η διάρκεια. Ο χρόνος είναι αυτός που διαµορφώνει συνειδήσεις, σχηµατίζει δεσµούς και σχέσεις, καλλιεργεί την εµπιστοσύνη και γεννά προσδοκίες. Το Κυριακάτικο πετυχαίνει σε όλους αυτούς τους τοµείς επειδή ακριβώς έχει διάρκεια στις δράσεις του από το 2003 µέχρι σήµερα.
Σε αυτόν, λοιπόν, τον χωροχρόνο το Κυριακάτικο µοιάζει σαν µια φωτεινή σταγόνα ελπίδας για όλους, όλες και όλα µας σε ένα σκοτεινό ωκεανό απανθρωπιάς. Μακάρι να γίνει τσουνάµι! Να παλέψουµε να γίνει τσουνάµι!
Γιάννης Φουκαράκης
Πρώτη φορά ήρθα στο Σχολείο το Σεπτέµβριο του 2019 µε έναν φίλο µου. Αυτός µου γνώρισε το Σχολείο κι έτσι ξεκίνησα. ∆ούλευα σε µια κουζίνα και θεωρούσα ότι έπρεπε να κάνω µαθήµατα ελληνικών γιατί δυσκολευόµουν. Τότε αποφάσισα πως πρέπει να ξεκινήσω στο Σχολείο. Συνεχίζω ακόµα και σήµερα, παρόλο που κάποιες φορές, λόγω της δυσκολίας της γλώσσας, σκέφτηκα να τα παρατήσω. ∆εν τα παράτησα επειδή έβαλα στοίχηµα µε τον εαυτό µου ότι θα τα καταφέρω! Ήµουν πάντα τυπικός και προσπαθούσα να είµαι στην ώρα µου.
Λόγω του ότι υπάρχει λίστα αναµονής στο Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, αποφάσισα να µιλήσω µε άτοµα από το Μπαγκλαντές ώστε να τα προετοιµάσω για το σχολείο. Ήθελα να κάνω κάτι για αυτά τα παιδιά που διαφορετικά θα περίµεναν καιρό, χωρίς να έχουν επαφή µε τα ελληνικά. Κάποια από αυτά τα παιδιά έχουν ξεκινήσει πλέον να έρχονται στο Σχολείο, έχοντας κάποιες γνώσεις ελληνικών.
Θα ήθελα να απευθυνθώ στους µαθητές του Σχολείου και να τους τονίσω ότι είναι σηµαντικό να δείχνουν ενδιαφέρον για το Σχολείο και για τα µαθήµατα και να προσπαθούν να αφιερώσουν χρόνο. Ξέρω ότι όλοι µας δουλεύουµε, έχουµε ανάγκες, παρ’ όλα αυτά είναι κι αυτό µια ανάγκη: όσο είµαστε στη χώρα, να µαθαίνουµε ελληνικά.
Οι δάσκαλοι και οι δασκάλες έρχονται να µας βοηθήσουν και αυτό µας τιµάει! Θα ήθελα να τους ζητήσω να συνεχίσουν να διδάσκουν τους µαθητές και τις µαθήτριες από το εγχειρίδιο της κατάληψης «Σινιάλο», ώστε οι µαθητές να αποκτήσουν τις βασικές γνώσεις ελληνικών. Αυτό πιστεύω εγώ ως µαθητής, κάποιο άλλο άτοµο µπορεί να έχει διαφορετική γνώµη. Τα περισσότερα παιδιά στο Σχολείο έρχονται για τις εξετάσεις και χωρίς αυτό το εγχειρίδιο δεν θα µάθουν τα «βασικά» της γλώσσας ώστε να περάσουν τις εξετάσεις.
Αισθάνοµαι χαρούµενος. Στον χώρο του Σχολείου νιώθω πολύ άνετα. ∆εν υπάρχουν ρατσιστικές συµπεριφορές και γι’ αυτό συνεχίζω να έρχοµαι.
Το Σάββατο 16 Μάρτη, λίγες μέρες πριν από την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού (21 Μάρτη) και οχτώ χρόνια από την υπογραφή της ρατσιστικής συμφωνίας κλεισίματος των συνόρων ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας, πραγματοποιήθηκε μια μεγάλη κινητοποίηση αλληλεγγύης, ενότητας κι αντίστασης με πρωτοβουλία και συνδιοργάνωση δεκάδων αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών κινήσεων, μεταναστευτικών και προσφυγικών κοινοτήτων και οργανώσεων, σωματείων, τοπικών συλλογικοτήτων και κινήσεων αλληλεγγύης.
Σε μια περίοδο που οι επαναπροωθήσεις δεν έχουν σταματήσει ούτε μετά το έγκλημα της Πύλου, φωνάξαμε συνθήματα για “ανοιχτά σύνορα” και για κλείσιμο των ρατσιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης, αλλά και για τη νομιμοποίηση όλων των μεταναστών και μεταναστριών που ζουν στην Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις. Απαιτήσαμε ασφάλεια και σύνταξη για όλους και όλες. Τέλος την ώρα που η σιωνιστική κυβέρνηση Νετανιάχου συνεχίζει με τις πλάτες ΗΠΑ-ΕΕ την γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού στη Γάζα με δεκάδες χιλιάδες καταγεγραμμένους νεκρούς, δεν ήταν δυνατόν να μην ζητήσουμε την άμεση και πλήρη κατάπαυση του πυρός, την απόσυρση των Ισραηλινών δυνάμεων από την Γάζα και το άνοιγμα των συνόρων της ΕΕ για κάθε κατατρεγμένο πρόσφυγα πολέμου. ‘Ηταν πολύ ενθαρρυντικό ότι ο κόσμος στα πεζοδρόμια μας χειροκροτούσε.
Ο κόσμος χειροκροτάει την ώρα που ακούγονται συνθήματα για την Παλαιστίνη #16Μάρτη pic.twitter.com/6txEzMmbIc
— ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (@Ksmetanastwn) March 16, 2024
Η πορεία ξεκίνησε από την πλατεία Κοτζιά, διέσχισε την οδό Αθηνάς και ανέβηκε μέσω της οδού Ευρυπίδου, όπου βρίσκονται καταστήματα μεταναστών, και κατέληξε στη Βουλή, με τη συμμετοχή πολλών μεταναστών/ριών και αλληλέγγυων.
Με μπλοκ και πανό έδωσαν το παρών το Αντιρατσιστικό Φεστιβάλ της Αθήνας, η πρωτοβουλία Αλβανών μεταναστών/μεταναστών και αλληλέγγυων, η Ένωση Παλαιστινίων Εργαζομένων, το ΚΑΠΑ, το Πολιτιστικο Κέντρο Κουρδιστάν, η ΠΕΝΕΝ, το Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, η Κίνηση Απελαστε τον Ρατσισμό, το Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης Προσφύγων και Μεταναστών, ο ΣΥΠΡΟΜΕ, η Λαϊκή Ενότητα, η ΟΚΔΕ, η ΟΚΔΕ Εργατική Παλη, το Ξεκίνημα, η Αναμέτρηση, η ΔΕΑ το ΝΑΡ και το ΜΕΡΑ 25. Επίσης στην κινητοποίηση συμμετειχαν η Συνέλευση Αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη, η Συνέλευση των Προσφυγικών και το Solidarity with Migrants.
Κίνηση “Απελάστε τον Ρατσισμό”
Πηγή: kar.org.gr
Αντιρατσιστικό Συλλαλητήριο 16 Μάρτη 2024 στην πλατεία Κοτζιά
Ίσα δικαιώματα σε μετανάστ(ρι)ες και πρόσφυγες/ισσες – Οι ναζί στη φυλακή – Λευτεριά στην Παλαιστίνη
Το Σάββατο 16 Μάρτη στην Αθήνα και σε μια σειρά από πόλεις της Ελλάδας, κινητοποιούμαστε για τα δικαιώματα των προσφύγων και των μεταναστών, ενάντια στον φασισμό και για τον τερματισμό του πολέμου στην Γάζα. Στην Αθήνα το Αντιρατσιστικό Συλλαλητήριο γίνεται στις 2:30 μ.μ. στην πλατεία Κοτζιά και θα ακολουθήσει πορεία στη Βουλή. Η κινητοποίηση γίνεται λίγες μέρες πριν από την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού (21 Μάρτη) και οχτώ χρόνια από την υπογραφή της ρατσιστικής συμφωνίας κλεισίματος των συνόρων ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας. Με πρωτοβουλία και συνδιοργάνωση δεκάδων αντιρατσιστικών και αντιφασιστικών κινήσεων, μεταναστευτικών και προσφυγικών κοινοτήτων και οργανώσεων, σωματείων, τοπικών συλλογικοτήτων και κινήσεων αλληλεγγύης, φιλοδοξούμε η φετινή 16 Μάρτη να εξελιχθεί σε μια μεγάλη κινητοποίηση αλληλεγγύης ενότητας και αντίστασης. Ειδικά φέτος υπάρχουν πολλοί λόγοι για να συμμετέχει κανείς σ΄αυτή την κινητοποίηση.
Νομιμοποίηση
Πρώτα απ’ όλα είναι ζωτική η διεκδίκηση της νομιμοποίησης όλων των μεταναστών και μεταναστριών που ζουν στην Ελλάδα χωρίς προϋποθέσεις. Η πρόσφατη ρύθμιση “Καιρίδη” αποτελεί ένα δειλό μέτρο κανονικοποίησης της παράμονής των μεταναστών που εργάζονται εδώ, κυρίως κάτω από τις πιέσεις των εργοδοτών που ψάχνουν με το ντουφέκι να βρουν εργάτες σε κλάδους όπως οι κατασκευές, ο αγροτικός τομέας, η τουριστική βιομηχανία και η εστίαση, εν’όψει του ανοίγματος εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας σε αυτούς τους κλάδους από την ερχόμενη άνοιξη. Πρόκειται για μια αναγκαστική κίνηση της κυβέρνησης για να εξυπηρετήσει βασικές ανάγκες του κεφαλαίου παρά τις ρατσιστικές κραυγές του ακροδεξιού τμήματος της ΝΔ όσο και της εκτός των τειχών της ΝΔ ακροδεξιάς. Ακριβώς γι’ αυτό η νομιμοποίηση αυτή γίνεται με όρους που εξυπηρετούν μόνο τους εργοδότες και αφήνουν εκτεθειμένους τους μετανάστες εργάτες στις βουλές τους, καθώς απαιτεί υπεύθυνη δήλωση από τον εργοδότη που θα σε προσλάβει και προβλέπει άρση της άδειας παραμονής εάν ο εργαζόμενος μετανάστης ή μετανάστρια απολυθεί και δεν καταφέρει να επαναπροσληφθεί άμεσα από άλλον εργοδότη. Επίσης η ρύθμιση απαιτεί απόδειξη διαμονής στη χώρα τα τρία τελευταία χρόνια και δεν αποτελεί γενικό μέτρο για όλους τους μετανάστες, κάτι που αποκλείει όσους και όσες έχουν φτάσει στην ελλάδα πρόσφατα. Όσον αφορά τα συνταξιοδοτικά δικαιώματα των μεταναστών και μεταναστριών, απαιτούμε επίσης την κατάργηση της απάνθρωπης νομοθεσίας Κατρούγκαλου για τη συνταξιοδότησή τους. Δεδομένου ότι οι διαχρονικές πολιτικές του ελληνικού κράτους στερούσαν για χρόνια τη δυνατότητα να λάβουν άδεια διαμονής και έκλειναν το μάτι στους εργοδότες για την εκμετάλλευση της εργασίας των μεταναστών, η συγκεκριμένη νομοθεσία θέτει προϋποθέσεις πέρα από τα 20 χρόνια ασφαλιστικού βίου και τη νόμιμη διαμονή 40 ετών στην χώρα, με σκοπό την περικοπή ή πλήρη στέρηση από το δικαίωμα στη σύνταξη των μεταναστών, που στην καλύτερη των περιπτώσεων θα πάρουν την εθνική σύνταξη των 411 ευρώ…
Ανοιχτά σύνορα
Στις 16 Μάρτη διαδηλώνουμε επίσης ενάντια στο ρατσιστικό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου της ΕΕ και απαιτούμε την κατάργησή του. Ένα Σύμφωνο που νομιμοποιεί την άρνηση υποδοχής προσφύγων από χώρες της ΕΕ και την αντικαθιστά με οικονομική ενίσχυση των χωρών πρώτης υποδοχής που θα τους κρατούν φυλακισμένους. Ενώ αρνείται ακόμα και την παροχή διεθνούς προστασίας στα θύματα του πολέμου μέσω της επίκλησης “ανωτέρας βίας” από κυβερνήσεις όπως της Ελλάδας. Από συμπολιτευόμενους (ΝΔ) και αντιπολιτευόμενους πολιτικούς (ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ) που ακόμη περηφανεύονται και δικαιολογούν ρατσιστικά εγκλήματα όπως το περίφημο “έπος του Έβρου” του 2020. Ενώ παρόλες τις καταγγελίες και τα αδιάσειστα στοιχεία δεξιοί κυβερνητικοί παράγοντες ακόμα αρνούνται την εγκληματική κρατική τους ευθύνη σε μαζικές δολοφονίες ανθρώπων όπως στην περίπτωση των εκατοντάδων πνιγμένων προσφύγων της Πύλου. Στις 16 Μάρτη διαδηλώνουμε για ανοιχτά σύνορα για την προσφυγιά με δημιουργία ασφαλών διόδων εισόδου στην ΕΕ, ελεύθερη μετακίνηση των προσφύγων στις χώρες που εκείνοι/ες επιθυμούν, παροχή ασύλου και στέγης και κλείσιμο των απάνθρωπων στρατοπέδων συγκέντρωσης. Επιπρόσθετα στις 16 Μάρτη, διαδηλώνουμε μαζί με τα αδέλφια μας από την Παλαιστίνη ενάντια στη γενοκτονία που συντελείται στη Γάζα.Την ώρα που η σιωνιστική κυβέρνηση Νετανιάχου συνεχίζει με τις πλάτες ΗΠΑ-ΕΕ την γενοκτονία του Παλαιστινιακού λαού στη Γάζα με δεκάδες χιλιάδες καταγεγραμμένους νεκρούς, απαιτούμε την άμεση και πλήρη κατάπαυση του πυρός, την απόσυρση των Ισραηλινών δυνάμεων από την Γάζα και το άνοιγμα των συνόρων της ΕΕ για κάθε κατατρεγμένο πρόσφυγα πολέμου. Τέλος στις 16 Μάρτη απαιτούμε να παραμείνουν οι νεοναζί της Χρυσής Αυγής στην φυλακή και να τεθούν εκτός νόμου όλες οι φασιστικές συμμορίες. Να μην έχουν οι φασίστες καμία θέση στη δημόσια σφαίρα, την πολιτική ζωή και τον δημόσιο χώρο. Να κλείσουν οι γιάφκες, οι εφημερίδες και οι ιστοσελίδες των φασιστικών συμμοριών, να απαγορευτεί η διαδικτυακή φασιστική προπαγάνδα μέσα από τη φυλακή. Να τιμωρηθούν οι φασίστες δολοφόνοι του Μιχάλη Κατσούρη στην Φιλαδέλφεια και του Σιζάρ Σαφτάρ στη Ριζούπολη.
Η καμπάνια
Ήδη από τις αρχές Φλεβάρη, οι συλλογικότητες που συνδιοργανώνουν και στηρίζουν την κινητοποίηση της 16 Μάρτη έχουν ξεκινήσει αφισοκολλήσεις και μοιράσματα προκηρύξεων με τα υλικά της καμπάνιας σε γειτονιές της Αθήνας. Έχουν γίνει επί μέρους συναντήσεις με μεταναστευτικές και προσφυγικές οργανώσεις που συμμετέχουν στην καμπάνια επιχειρώντας να κινητοποιήσουν κόσμο. Το Σάββατο 9 Μάρτη, στα πλαίσια της καμπάνιας πραγματοποιήθηκε στην πλατεία Αυδή μια πολύ ενδιαφέρουσα εκδήλωση ενημέρωσης και αντίστασης για τα τρέχοντα θέματα τόσο των μεταναστών όσο και των προσφύγων. Το καρναβάλι του Μεταξουργείου ήταν ένας επιπλέον χώρος παρέμβασης του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών και της Κίνησης “Απελάστε τον Ρατσισμό”, καθώς μοιράστηκαν εκατοντάδες προκηρύξεις με το κάλεσμα της κινητοποίησης της πλατείας Κοτζιά. Επίσης σε γειτονιές μεταναστών όσο και σε μαθητές/τριες του Κυριακάτικου Σχολείου Μεταναστών και άλλων εθελοντικών σχολείων έχουν μοιραστεί εκατοντάδες ξενόγλωσσα φυλλάδια με το κάλεσμα της 16ης Μάρτη. Η συμμετοχή του κόσμου στις κινητοποιήσεις της 16ης Μάρτη θα είναι ένα σημαντικό βήμα στον αγώνα ενάντια στον ρατσισμό και τον φασισμό στηυν Ελλάδα. Η επιτυχία των κινητοποιήσεων χρειάζεται να είναι μεγάλη, ενάντια στους Μητσοτάκηδες, τους Σαμαράδες και τους Βελόπουλους, και σαφώς εναλλακτικά με την θεσμική φοβική και καθωσπρέπει – και δυστυχώς ολοένα και πιο συχνά ξενοφοβική – αντιπολίτευση του ΣΥΡΙΖΑ και του ΠΑΣΟΚ.
Συνδιοργανώνουν:
Antinazi Zone – ΥRE, Δίκτυο Ελεύθερων Φαντάρων Σπάρτακος, Δίκτυο Δράσης Κοινωνικών Λειτουργών, Δίκτυο Κοινωνικής Υποστήριξης προσφύγων και μεταναστών/τριών, Επιτροπή Αλληλεγγύης Στρατευμένων, ΚΑΠΑ (Κέντρο Αγωνιστικής και Πολιτιστικής Αλληλεγγύης των λαών Ελλάδας και Τουρκίας), Κίνηση “Απελάστε τον Ρατσισμό”, Κυριακάτικο Σχολείο Μεταναστών, Ομάδα Δασκάλων “Τα Πίσω Θρανία”, Πολιτιστικό Κέντρο Κουρδιστάν, ΠΕΝΕΝ, Πρόσφυγες από στρατόπεδα της Αττικής, Πρωτοβουλία Αλβανών μεταναστών/τριών και Αλληλέγγυων, ΠΣΣ-ΝΑΤ, Στέκι Μεταναστών-τριών, ΣΥΠΡΟΜΕ (ΣΥντονισμός για το ΠΡΟσφυγικό – Μεταναστευτικό),ΤΑΝΠΥ, ΤΕΑΥΝΤΠ.
Στηρίζουν:
Αναμέτρηση, Αναρχοσυνδικαλιστική Πρωτοβουλία Ροσινάντε, Διεθνιστική Εργατική Αριστερά, Διεθνιστική Σοσιαλιστική Οργάνωση «Ξεκίνημα», Δίκτυο για τα Πολιτικά και Κοινωνικά Δικαιώματα, Λαϊκή Ενότητα – ΑΑ, ΜΕΡΑ 25, ΟΚΔΕ, ΟΚΔΕ – Σπάρτακος, Πολιτική Οργάνωση «Κόκκινο Νήμα», ΝΑΡ για την Κομμουνιστική Απελευθέρωση, Νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση.
Με αφορμή την πρωτοφανή επίθεση ρατσιστικού όχλου ενάντια σε τρανς πρόσωπα στην πλατεία Αριστοτέλους, αποκαλύφθηκαν οι μηχανισμοί που στρατολογούν νέους στον φασισμό, αλλά και η αποφασιστικότητα της «άλλης Θεσσαλονίκης» να δώσει μαζική και μαχητική απάντηση
Του Στέλιου Φαζάκη
Το Σάββατο 9 Μάρτη, στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη, ένας όχλος δεκάδων ατόμων, ίσως περισσότεροι από εκατό και στην πλειονότητά τους ανήλικοι, επιτέθηκαν σε δύο τρανς άτομα. Ευτυχώς τα θύματα πρόλαβαν να βρουν προστασία σε ένα κατάστημα και υπέστησαν μόνο μικροτραυματισμούς. Η αστυνομία συνέλαβε είκοσι ένα άτομα και άφησε προσωρινά ελεύθερα τα δώδεκα που ήταν ανήλικα, μέχρι να γίνει δίκη για εξύβριση με ρατσιστικά κίνητρα. Στους εννέα ενήλικες ασκήθηκε ποινική δίωξη για εξύβριση κατά συρροή, με ρατσιστικά χαρακτηριστικά, ενώ σε δύο από αυτούς απαγγέλθηκε επιπλέον κατηγορία για απόπειρα απλής σωματικής βλάβης κατά συρροή, με ρατσιστικά χαρακτηριστικά.
Η επίθεση εκδηλώθηκε σε έναν ανοιχτό χώρο που αποτελεί σημείο συνάντησης για εκατοντάδες νέους και νέες καθημερινά. Αυτό που έκανε εντύπωση στα θύματα, αλλά φαίνεται και στα βίντεο που έχουν δημοσιοποιηθεί, είναι ότι η επίθεση έγινε μέσα στο πλήθος, που είτε ακολούθησε τους επιτιθέμενους, είτε παρακολουθούσε με απάθεια το γεγονός.
Επίσης, από τα στοιχεία των συλληφθέντων προκύπτει ότι πρόκειται για νεαρά αγόρια, γεωργιανής κυρίως, αλλά και αλβανικής και ελληνικής καταγωγής. Δηλαδή, παρέες φτωχών παιδιών από λαϊκές συνοικίες, θύματα της φτώχειας και τα ίδια, που ζουν την εφηβεία τους μέσα σε μια «αγέλη» και προσπαθούν να αναδειχθούν μέ «νταηλίκια» και το πρότυπο του «μάτσο» άντρα.
Όμως, δεν είναι τυχαίο που η επίθεση έγινε τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή και δεν είναι τυχαίο που έγινε στη Θεσσαλονίκη. Επίσης δεν είναι τυχαίο ότι την επόμενη μέρα στη συγκέντρωση κατά της τρανσφοβίας, στην οποία συμμετείχαν κινήματα δικαιωμάτων, πολιτικές οργανώσεις και αλληλέγγυοι, εμφανίστηκε συγκροτημένη φασιστική ομάδα που θεώρησε ότι μπορεί να επιτεθεί στους συγκεντρωμένους παρόλο που ήταν πολύ περισσότεροι. Να θυμίσουμε εδώ ότι στη Θεσσαλονίκη συνεχίζει να λειτουργεί ο χώρος της νεολαίας της Χρυσής Αυγής, με την ανοχή όλων των κρατικών φορέων.
Αγανακτισμένοι…
Στην επικαιρότητα βρίσκεται εδώ και μήνες ο ψηφισμένος πλέον νόμος για τα δικαιώματα των ομόφυλων ζευγαριών. Η συζήτηση από την αρχή μέχρι το τέλος διεξήχθη με ιδιαίτερα τοξικούς όρους. Τα τηλεοπτικά κανάλια, κυρίως, ραδιοφωνικοί σταθμοί και εφημερίδες έδιναν καθημερινά με προθυμία βήμα σε κάθε «κανιβαλική» άποψη. Άνθρωποι άσχετοι, που δε γνωρίζουν το θέμα και δεν τους αφορά, παρέλαυναν στα μέσα ενημέρωσης σκορπώντας ρατσιστικό μίσος. Παπάδες, μοναχοί, ακροδεξιοί και φασίστες… όλοι είχαν κάτι να προσθέσουν. Για άλλη μια φορά έβλεπαν μέσα από τα δικαιώματα των άλλων μια νέα «προδοσία» του τρίπτυχου «Πατρίς – Θρησκεία – Οικογένεια». Ακόμα και το ένα τρίτο των βουλευτών του κυβερνώντος κόμματος, δέσμιοι του συντηρητικού ακροατηρίου τους, συντάχθηκαν με τις ρατσιστικές, ακροδεξιές απόψεις και αγνόησαν την επίσημη κομματική γραμμή, φανερώνοντας την όλο και μεγαλύτερη ακροδεξιά διολίσθηση της ΝΔ, μέσα από μια ρητορική ρατσιστικής πλειοδοσίας.
…Βουκεφάλες
Γενικά στη βόρεια Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Θεσσαλονίκη, η προσπάθεια διάδοσης και κυριάρχησης σκοταδιστικών, εθνικιστικών και φασιστικών ιδεών είναι πιο έντονη, όχι μόνο γιατί αυτό αποτελεί μόνιμη επιδίωξη του «βαθέος» ελληνικού κράτους, αλλά και εξαιτίας μιας ιδιαίτερης βορειοελλαδίτικης, πιο εθνικιστικής, θρησκο-σκοταδιστικής και ρατσιστικής παράδοσης που κρατάει από τον εμφύλιο, τη συμβολή και άλλων «θεσμών», όπως η Εκκλησία, μεγαλοεπιχειρηματίες που καταστρώνουν τα business plan τους με εθνική «ευαισθησία» κ.λπ. Από την «απελευθέρωση» της πόλης το 1912 μέχρι σήμερα, η Θεσσαλονίκη βρίσκεται μόνιμα κάτω από την πίεση της εθνικιστικής προπαγάνδας, που επισείει τον «από Βορράν» κίνδυνο.
Το «Μακεδονικό Ζήτημα» επανεμφανίστηκε μετά τη διάλυση της Γιουγκοσλαβίας, κατά κάποιον τρόπο με τη μορφή φάρσας: ως διένεξη για το δικαίωμα της διπλανής χώρας στον αυτοπροσδιορισμό της. Τελικά, η διπλανή χώρα αναγνωρίστηκε από την Ελλάδα ως «Βόρεια Μακεδονία». Αν και η συμφωνία πληρούσε τους όρους της ελληνικής πλευράς (γεωγραφικός προσδιορισμός), αν και έγινε με την εποπτεία των «φίλων» μας Αμερικανών, στο πλαίσιο ισχυροποίησης της νοτιοανατολικής πτέρυγας του ΝΑΤΟ, για τους εθνικιστές και πάλι αποτελεί «προδοσία». Γι’ αυτούς το πρόβλημα παραμένει ανοιχτό και η ελληνική Μακεδονία εξακολουθεί να βρίσκεται υπό απειλή. Η εθνικιστική τρομολαγνεία προσφέρεται στο κοινό αφειδώς, από δεξιούς και ακροδεξιούς πολιτικούς και «παράγοντες».
Η ποικιλία των «εχθρών» διευρύνεται σε όλες της κοινωνικές ομάδες που είναι κοινοί στόχοι για τους εθνικιστές και φασίστες κάθε χώρας: Μετανάστες και πρόσφυγες, αριστεροί και αναρχικοί, συνδικαλιστές, ακτιβιστές, ομοφυλόφιλοι κ.λπ. Οι φασίστες νομίζουν ότι επαναστατούν. Στην πραγματικότητα υπηρετούν τους αστούς, πολεμώντας για εκείνους, γιατί οι αστοί είναι η τάξη που επιβάλλει τα φαντασιακά ιδανικά της κοινωνίας, για τη διατήρηση της υπεροχής της. Θύματα αρχικά, θύτες μετά αυτής της προπαγάνδας είναι και τα παιδιά που έκαναν την επίθεση στην Αριστοτέλους. Αν δεν είναι ήδη μέλη κάποιοι από αυτούς, βρίσκονται ένα βήμα μακριά από το να μπουν σε φασιστικές οργανώσεις. Πάντα και παντού η συνταγή της πολιτικής «αποπλάνησης» είναι η ίδια: Αναζήτηση λύσεων σε ένα φανταστικό, ανύπαρκτο, εξιδανικευμένο παρελθόν, πίστη σε έναν χαρισματικό αρχηγό και στην «αγέλη», εξουδετέρωση κάθε διαφορετικής άποψης, ή/και φυσική εξόντωση του «εχθρού».
«Ούτε σπιθαμή γης» στον φασισμό
«Είναι λίγοι, απλώς κάνουν θόρυβο», λένε κάποιοι καθησυχαστικά για τους φασίστες. Δεν είναι όμως έτσι. Ακόμα και λίγοι, όταν δρουν οργανωμένα, μπορούν να κάνουν εγκλήματα, όπως έχει επανειλημμένα συμβεί στο μακρινό και πρόσφατο παρελθόν. Τα χρόνια της ανάπτυξης της Χρυσής Αυγής, τα «τάγματα εφόδου» είχαν γίνει τόσο μαζικά, που ήταν ικανά να τρομοκρατούν όλη την κοινωνία. Εξάλλου, ακόμα και ένας νέος που γίνεται φασίστας, είναι απαράδεκτα μεγάλος αριθμός.
Δεν αρκεί οι πολλοί να μην είναι φασίστες. Αυτό που χρειάζεται είναι οι πολλοί να αποκτήσουν ταξική συνείδηση, για να διακρίνουν, εκτός από την εκμετάλλευση, την ύπουλη, διαρκή, εθνικιστική προπαγάνδα των αστών που οδηγεί στη μαζική υποταγή, στον φασισμό και στους πολέμους. Δεν αρκεί από το σπίτι σου να «καταδικάζεις», πρέπει να αναλάβεις δράση.
Το αισιόδοξο μήνυμα είναι ότι μια «άλλη Θεσσαλονίκη» είναι υπαρκτή, επομένως είναι και εφικτή σε πολύ μαζικότερη κλίμακα. Είναι μια πόλη με παράδοση, παρόν και μέλλον στους αγώνες. Όλοι εκείνοι και εκείνες που βγήκαν αμέσως στον δρόμο για να υπερασπιστούν τα θύματα της επίθεσης. Είναι το πιο ζωντανό και πιο μεγάλο κομμάτι της πόλης. Η επαγρύπνηση αυτού του κόσμου είναι η μεγαλύτερη παρακαταθήκη. Χρειάζεται όμως οργάνωση, κυριολεκτικά. Κάθε κοινός αγώνας και διεκδίκηση, κάθε προσπάθεια για προσωπική χειραφέτηση είναι στην πραγματικότητα κομμάτι του μεγάλου αγώνα για κοινωνική απελευθέρωση. Κανένας μόνος, καμιά μόνη!
Του Μάριου Αυγουστάτου
Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διαβουλεύσεις για την τελική έγκριση, μετά την προκαταρκτική συμφωνία που επετεύχθη από τους μόνιμους αντιπροσώπους των 27 κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Coreper), το νέο Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου. Στην ΕΕ (και) ενόψει ευρωεκλογών, οι ακροδεξιές, ρατσιστικές πολιτικές ενισχύονται για να αποφευχθούν διαρροές προς τα δεξιότερα, με πλειοψηφούσα δύναμη το «κεντροδεξιό» Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (του οποίου προεξάρχον μέλος είναι η ΝΔ του Μητσοτάκη). Το ΕΛΚ στο πρόσφατο συνέδριό του προέβη σε ακροδεξιά στροφή, τασσόμενο υπέρ της… μεταφοράς αιτούντων άσυλο σε «τρίτες χώρες», όπως η Ρουάντα, η Γκάνα ή η Μολδαβία.
Παράλληλα, η κυβέρνηση της ΝΔ, χέρι-χέρι με την ΕΕ, στριμωγμένη από διάφορα κοινωνικά μέτωπα αντίστασης (νεολαία – παιδεία, Τέμπη, Πύλος, αγρότες κ.λπ.), ψήφισε μεν τον γάμο των ομόφυλων ζευγαριών, αλλά συνεχίζει τον ρατσιστικό κατήφορο, φοβούμενη τη διαρροή ψηφοφόρων προς την ακροδεξιά. Με τον πρόφατο Κώδικα Μετανάστευσης (και όχι μόνο), που θα ισχύσει από φέτος, «ρύθμισε» τη διαμονή και το καθεστώς εργασίας εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστ(ρι)ών σύμφωνα με τα συμφέροντα των αφεντικών, καταργώντας τον προηγούμενο κώδικα του 2014.
Τι σηματοδοτεί αυτή η κλιμάκωση σε Ευρωπαϊκή Ένωση και Ελλάδα;
Μετά από πολλές διαπραγματεύσεις, το Συμβούλιο της ΕΕ και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συμφώνησαν στα τέλη του 2023 στη συνολική μεταρρύθμιση του Κοινού Ευρωπαϊκού Συστήματος Ασύλου (ΚΕΣΑ), της νομοθεσίας για το άσυλο που έχει υιοθετήσει η ΕΕ στη βάσει της Σύμβασης της Γενεύης του 1951 για το Καθεστώς των Προσφύγων, μέσα από ένα πλέγμα Κανονισμών και Οδηγιών για την «προστασία και τα δικαιώματα των προσφύγων», τις διαδικασίες αναγνώρισής τους και την κατανομή της ευθύνης για την εξέταση των αιτημάτων ασύλου.
Παρά τις κορώνες της ΕΕ περί επίτευξης «ιστορικής συμφωνίας» για το άσυλο, η συμφωνηθείσα «μεταρρύθμιση» είναι μια ανησυχητική οπισθοδρόμηση των (ήδη οπισθοδρομικών) ευρωπαϊκών κανόνων για την προστασία των προσφύγων και συνιστά μετωπική σύγκρουση με το διεθνές προσφυγικό δίκαιο και τα ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς να αντιμετωπίζει πραγματικά τα δομικά προβλήματα της κατανομής των προσφύγων μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών αλλά και της συστηματικής μη συμμόρφωσης κρατών όπως η Ελλάδα με τις στοιχειώδεις υποχρεώσεις παροχής συνθηκών αξιοπρεπούς διαβίωσης στους ανθρώπους που ζητούν προστασία και δίκαιης εξέτασης των αιτημάτων τους.
Από την πληθώρα των προβληματικών αλλαγών που φέρνει η μεταρρύθμιση της ενωσιακής νομοθεσίας, δύο τουλάχιστον σημεία είναι πολύ ανησυχητικά: η θεσμοθέτηση της αυθαίρετης στέρησης ελευθερίας στις διαδικασίες συνόρων και η διεύρυνση της έννοιας της «ασφαλούς τρίτης χώρας».
Με τον νέο Κανονισμό για τις διαδικασίες ασύλου, η διαδικασία συνόρων με μειωμένες εγγυήσεις και fast track διαδικασίες για τους πρόσφυγες, καθίσταται υποχρεωτική για τα κράτη-μέλη της ΕΕ σε ορισμένες κατηγορίες αιτήσεων ασύλου, ενώ παρέχεται «ευελιξία» για διευρυμένη εφαρμογή της κατά βούληση. Στην περίπτωση της κατά το δοκούν (βλ. «έπος του Έβρου») «εργαλειοποίησης μεταναστών», τα κράτη μπορούν να εφαρμόζουν τη διαδικασία συνόρων στο σύνολο των αιτούντων άσυλο που εισέρχονται στο έδαφός τους.
Ήδη υπό την (προαιρετική) μορφή της στην Οδηγία 2013/32/ΕΕ για τις διαδικασίες ασύλου, η «διαδικασία συνόρων» αποτελεί καθιερωμένη πρακτική στην Ελλάδα, τουλάχιστον από την υπογραφή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας του 2016 μέχρι σήμερα. Οδηγώντας στο στοίβαγμα χιλιάδων ψυχών σε καταυλισμούς στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου, υπό απολύτως ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης που μάλιστα έχουν επισύρει καταδίκες της χώρας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου για απάνθρωπη και εξευτελιστική μεταχείριση. Από τις αποφάσεις του Δικαστηρίου για τη Μόρια Λέσβου και το Βαθύ Σάμου, μέχρι την έκδοση ασφαλιστικών μέτρων για τις νεόδμητες Κλειστές Ελεγχόμενες Δομές (ΚΕΔ) των νησιών που… χρηματοδοτήθηκαν εξ ολοκλήρου από την ΕΕ.
Ωστόσο, ειδοποιό διαφορά για την Ελλάδα θα αποτελέσει η «πλασματική είσοδος» των αιτούντων άσυλο υπό το νέο ΚΕΣΑ. Αυτό που αλλάζει θεσμικά είναι ότι οι υπαγόμενοι στη διαδικασία συνόρων θα θεωρούνται ως μη εισελθόντες στην ελληνική επικράτεια καθ’όλη τη διάρκεια της διαδικασίας ασύλου τους και, σε περίπτωση απόρριψης του αιτήματός τους, μέχρι την επιστροφή τους στη χώρα καταγωγής ή σε χώρα από την οποία διήλθαν. Αυτό που επιβάλλεται είναι αδιάκριτη «αυτόματη» κράτηση, κάτι που δεν είναι μόνο σφοδρή παράβαση του αυτονόητου δικαιώματος στην ελευθερία αλλά και ανέφικτη, μη βιώσιμη και αναίτια πολιτική εγκλεισμού χιλιάδων ανθρώπων ως κρατουμένων εντός των ΚΕΔ και αντίστοιχων δομών στα νησιά και στα χερσαία σύνορα.
Επίσης αρνητικότατη εξέλιξη είναι ότι θα θεωρείται λόγος άρνησης παροχής προστασίας (πολλώ δε μάλλον ασύλου) η λεγόμενη «ασφαλής τρίτη χώρα». Επικαλούμενοι ότι μπορούν να λάβουν προστασία πριν φτάσουν στην ΕΕ, στις «ασφαλείς τρίτες χώρες», χωρίς καν να εξετάζεται στην ουσία το αίτημά τους…
Όλα αυτά επισφραγίζουν την πολιτική αποτροπής που ακολουθεί η ΕΕ τουλάχιστον την τελευταία δεκαετία, σε πλήρη αντίφαση με το πνεύμα της Σύμβασης της Γενεύης και με την πραγματική ανάγκη υποδοχής του παγκόσμιου προσφυγικού πληθυσμού σε αναπτυσσόμενες χώρες.
Οι διατάξεις του Κανονισμού για τις διαδικασίες ασύλου φέρνουν την «ασφαλή τρίτη χώρα» σε ευθεία σύγκρουση με το θεμελιώδες δικαίωμα στο άσυλο, με την αρχή της μη επαναπροώθησης και υπονομεύουν τη δίκαιη και επί της ουσίας εξέταση των αιτημάτων ασύλου. Μόνο και μόνο η ύπαρξη συμφωνίας της Χ τρίτης χώρας με την ΕΕ θα αποτελεί τεκμήριο πλήρωσης των κριτηρίων ασφαλείας, βάσει του οποίου θα μπορεί να χαρακτηρίζεται αυθαίρετα «ασφαλής τρίτη χώρα».
Η ουσία των κανονισμών του νέου Συμφώνου της ΕΕ συνοψίζεται στα εξής:
Ένταση της καταστολής, επαναπροωθήσεις με Frontex και φράχτες, εγκλωβισμός σε «σύγχρονα» στρατόπεδα συγκέντρωσης (είτε στις λεγόμενες πρώτες χώρες υποδοχής είτε σε τρίτες χώρες) και άσυλο με το σταγονόμετρο. Παράλληλα, «εργαλειοποίηση» των ξεριζωμένων στα γεωπολιτικά παζάρια, συμφωνίες σύγχρονου δουλεμπορίου για φθηνό εργατικό δυναμικό με τρίτες χώρες και πολιτικές επιλεκτικής «προσέλκυσης ταλέντων-στελεχών» για λογαριασμό του κεφαλαίου.
Οι ως τώρα αντιθέσεις των κρατών-μελών ούτως ή άλλως αφορούσαν τη βαθμονόμηση και τον «καταμερισμό» της καταστολής και της βαρβαρότητας και όχι τα ουσιαστικά δικαιώματα των κατατρεγμένων. Όλα αυτά ενώ η φωτιά του ιμπεριαλιστικού πολέμου φουντώνει σε πολλές γωνιές του πλανήτη, με αποτέλεσμα ο αριθμός των ξεριζωμένων να έχει ξεπεράσει κάθε προηγούμενο στην ανθρώπινη ιστορία.
Ο μεγαλύτερος τροφοδότης της ακροδεξιάς και του φασισμού είναι η ίδια η πολιτική των αστικών κομμάτων και της ΕΕ. Η μετατόπιση της πολιτικής τους προς την άκρα Δεξιά για να «αναχαιτίσουν», τάχα, την διαρροή ψήφων δεξιότερα -όπως επιχειρεί στην Ελλάδα η κυβέρνηση Μητσοτάκη με τους αντεργατικούς νόμους, την αστυνομοκρατία, την κρατική βία, τον θεσμικό ρατσισμό, τον στραγγαλισμό κάθε ελευθερίας, τις εθνικιστικές κορώνες κ.λπ.-, τελικά γίνεται τροφοδότης τού χωρίς προφάσεις φασισμού.
Ο μεγαλύτερος κράχτης της ξενοφοβίας, του μίσους στους πρόσφυγες, του ρατσισμού είναι το ίδιο το «Φρούριο Ευρώπη», που έχει μετατρέψει τη Μεσόγειο, το Αιγαίο και τον Έβρο στα μεγαλύτερα νεκροταφεία ανθρώπων που επιχειρούν να σωθούν από την πείνα, τους πολέμους, την κλιματική καταστροφή, από όλα τα δεινά για τα οποία ευθύνονται η ίδια η ιμπεριαλιστική Ευρώπη και η Δύση συνολικότερα. Αυτοί είναι οι φυσικοί και ηθικοί αυτουργοί των δολοφονικών push backs. Οι ίδιοι είναι οι ένοχοι του μαζικού εγκλήματος στην Πύλο και της σκανδαλώδους συγκάλυψής του. Η ΕΕ, η Frontex μαζί κι οι μηχανισμοί του ελληνικού κράτους, ανοίγουν διάπλατα την πόρτα στην ακροδεξιά και εκκολάπτουν το αυγό του φασισμού.
Η μόνη διέξοδος βρίσκεται στην διεθνιστική αλληλεγγύη και την πάλη ενάντια στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, τον πόλεμο και την πολιτική της ΕΕ.. Το ελάχιστο καθήκον μας είναι να απαιτήσουμε να σταματήσουν τα παράνομα pushbacks στα χερσαία και θαλάσσια σύνορα και να δοθεί άσυλο και στέγη σε κάθε κατατρεγμένο/η προσφυγ(ισσ)α που αναζητεί καταφύγιο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, χωρίς αστερίσκους, χωρίς «τρίτες χώρες» και χωρίς «ναι μεν αλλά». Και μαζί, ντόπιοι – μετανάστ(ρι)ες, προσφυγ(ισσ)ες να αγωνιστούμε για ένα καλύτερο αύριο ενάντια στις ρατσιστικές, απάνθρωπες πολιτικές ελληνικής κυβέρνησης και ΕΕ που μας εξαθλιώνουν όλους/ες.
Το Σάββατο 16 Μάρτη 2024, αντιρατσιστικές, αντιφασιστικές οργανώσεις προσφύγων και μεταναστών στην χώρα μας οργανώνουν μεγάλο συλλαλητήριο στο οποίο το επίκεντρο είναι ο διαρκής αγώνας κατά των φυλετικών διακρίσεων, της ξενοφοβίας, του ρατσισμού και του φασισμού.
Τα Σωματεία μας συμμετέχουν για άλλη μια χρονιά στο συλλαλητήριο και ενώνουν την φωνή τους με πρόσφυγες και μετανάστες για τα δικαιώματα τους.
Παλεύουμε:
Για την κατάργηση της ρατσιστικής συμφωνίας ΕΕ- Τουρκίας – Ελλάδας.
Τις πολιτικές των διακρίσεων σε βάρος προσφύγων – μεταναστών.
Τις παράνομες επαναπροωθήσεις στο Αιγαίο που στοιχίζουν εκατοντάδες ανθρώπινες ζωές.
Να αναγνωρισθούν και να θεσμοθετηθούν τα δικαιώματα προσφύγων – μεταναστών στην απασχόληση, στην κοινωνική ασφάλιση, στην ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κλπ.
Απαιτούμε να σταματήσουν οι δολοφονικοί βομβαρδισμοί του Ισραήλ στην μαρτυρική Γάζα.
Να τερματισθεί η κατοχή σε όλη την Παλαιστίνη.
Να σταματήσει κάθε ανάμειξη και εμπλοκή της χώρας μας στον πόλεμο στην Μέση Ανατολή και την Ερυθρά Θάλασσα.
Καλούμε τα μέλη μας να δώσουν δυναμικά το παρόν τους στο μεγάλο αντιρατσιστικό συλλαλητήριο
Οι Διοικήσεις
Πανελλήνια Ένωση Ναυτών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΝΕΝ)
Πανελλήνιος Σύλλογος Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης (ΤΕΑΥΝΤΠ)
Πανελλήνιος Σύνδεσμος Συνταξιούχων ΝΑΤ και Κατωτέρων Πληρωμάτων (ΠΣΣ – ΝΑΤ)
Πανελλήνια Ομοσπονδία Συνταξιούχων Επικουρικής Ασφάλισης (ΤΑΝΠΥ)