Αφιερώστε 10 λεπτά και ακούστε το ειδικά οι συνάδελφοι-σες εκπαιδευτικοί και στείλτε το και σε άλλους συναδέλφους: Η σχολική τάξη δεν είναι δημόσιος χώρος. Η παιδαγωγική σχέση στηρίζεται στην εμπιστοσύνη. Πολύ καλός, όπως πάντα ο Γιώργος Τσιάκαλος.

Δρ Γεώργιος Νακρατζάς

Ιατρός – Συγγραφέας

Τα τελευταία χρόνια ακούγονται εκκωφαντικοί θόρυβοι αναφορικά με την υποτιθέμενη Γενοκτονία που υπέστησαν το 1922 οι Έλληνες της Ιωνίας και του Πόντου από τους Τούρκους.

Σχετικά με την Γενοκτονία των Ελλήνων της Ιωνίας ευτύχημα αποτέλεσε το γεγονός ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, ο Πρωθυπουργός της χώρας κύριος Σημίτης απέσυρε από το εθνικό τυπογραφείο το διάταγμα, που είχε ήδη υπογραφεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σύμφωνα με το οποίο θα καθιερώνονταν μια συγκεκριμένη ημερομηνία ως επέτειος της λεγόμενης Γενοκτονίας.

Όσον αφορά την Γενοκτονία των Ποντίων ο εκκωφαντικός αυτός θόρυβος εξακολουθεί να συνεχίζεται προερχόμενος από εκείνη την μερίδα των Ποντίων, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από άκρως εθνικιστικά στοιχεία και οι οποίοι σε ένα σημαντικό ποσοστό είναι επαγγελματίες πατριώτες.

Δυστυχώς μέχρι σήμερα ουδείς ειδήμων ασχολήθηκε αντικειμενικά με την ιστορική ανάλυση της άλλης πλευράς της αλήθειας, στο θέμα του ελληνισμού του Πόντου.

Η επιχειρηματολογία των εθνικιστών Ποντίων, σε σχέση με αυτά που υπέφερε ο Ποντιακός λαός από το 1915 έως το 1924, αναφέρεται πράγματι σε πολλές αλήθειες, ταυτόχρονα όμως δεν διστάζει να χρησιμοποιεί μισές αλήθειες, να αποκρύπτει άλλες αλήθειες, και να διαδίδει πολλά ψεύδη.

Από κοινωνικής και πολιτικής σκοπιάς το πιο αναληθές κατασκεύασμα είναι η θεωρία του λεγόμενου επαναστατικού αγώνα προς απελευθέρωση του Πόντου από τον τουρκικό ζυγό και την εγκαθίδρυση μιας ελληνικής Ποντιακής Δημοκρατίας.

Θεωρητικά ο ορισμός απελευθέρωση έχει ρεαλιστικό περιεχόμενο μόνο όταν αφορά σε μια σχετικά μεγάλη εδαφική περιοχή όπου η φίλια εθνική ομάδα αποτελεί την πληθυσμιακή πλειοψηφία. Στην προκειμένη περίπτωση ο ελληνικός πληθυσμός των τριών νομών ή Βιλαετίων του Πόντου αποτελούσε μια σημαντική, μια μικρή ή μια εντελώς ασήμαντη μειοψηφία.

Τα στατιστικά στοιχεία, που αφορούν στο έτος 1912, προέρχονται από τον καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Σωτηριάδη. Τα στοιχεία αυτά υιοθέτησε και χρησιμοποίησε η κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου στις διάφορες διεθνείς συνδιασκέψεις, προς υποστήριξη των εθνικών επιδιώξεων, (5).

Λεπτομερώς στο νομό δηλαδή στο Βιλαέτι της Τραπεζούντας οι Έλληνες ανέρχονταν στο 25.9% του συνολικού πληθυσμού, συγκεκριμένα οι Τούρκοι αριθμούσαν 957.866 άτομα ενώ οι Έλληνες ανέρχονταν μόνο σε 353.533.

Στον νομό ή Βιλαέτι της Κασταμονής ο ελληνικός πληθυσμός ανερχόμενος στο 2,5% του πληθυσμού αποτελούσε στατιστικά μια αριθμητικά ασήμαντη εθνική ομάδα και τέλος στο νομό ή Βιλαέτι της Σεβάστειας (Σίβας) οι Έλληνες ανέρχονταν στο 8.9% του πληθυσμού.

Εάν ο αγώνας για την απελευθέρωση του Πόντου, όπως τον ονομάζουν οι εθνικιστές, είχε τυχόν επιτυχία αυτό θα μπορούσε να επιτευχθεί μόνο με την στρατιωτική κυριαρχία της ελληνικής μειοψηφίας πάνω στην γιγαντιαία τουρκική πλειοψηφία, βέβαια η κυριαρχία αυτή αναγκαστικά θα συνοδεύονταν από την εγκαθίδρυση μιας στυγνής δικτατορίας, όπως την δοκιμάσαμε στην Ελλάδα, με τον καταδικασθέντα για εσχάτη προδοσία Παπαδόπουλο.

Η εθνικιστική αγωγή του ελληνικού πληθυσμού του Πόντου, η οποία τελικά απέβη και η αιτία της καταστροφής του, πραγματοποιήθηκε σταδιακά μέσω του μειονοτικού ελληνικού εκπαιδευτικού συστήματος της Τραπεζούντας.

Η εθνικιστική λοιπόν αυτή προπαγάνδα άρχισε το 1870, με κλασσικό παράδειγμα την εργασία του Σ. Ιωαννίδη, δάσκαλου στο Φροντιστήριο της Τραπεζούντας, οπότε ο εν λόγω δάσκαλος δημοσίευσε το βιβλίο του με τον τίτλο «Ιστορία και Στατιστική της Τραπεζούντας και της Γύρω περιοχής».

Στο έργο αυτό αναφέρονται ιστορικά ψεύδη με κλασικό παράδειγμα το εξής κείμενο του :

Κατά την εποχή του φιλέλληνα Μιθριδάτη ΣΤ! (63 π.Χ) εκατομμύρια κατοίκων της Ελλάδας πλημμύρισαν τη Μικρά Ασία, φέρνοντας την ελληνική φυλή στον Πόντο.

Σε άλλο σημείο ο ίδιος συγγραφέας αναφέρει:

Γιατί, ο Μιθριδάτης αυτός, που έγινε ο έκτος κατά σειρά βασιλιάς του Πόντου μετά τον πρώτο Μιθριδάτη, ο οποίος όμως ήταν μεν Πέρσης στην καταγωγή αλλά στρατηγός και φίλος του Μ.Αλεξάνδρου,
(3, σελ 20).

Η μετανάστευση εκατομμυρίων Ελλήνων στον Πόντο το 63 π.χ είναι αποκύημα της φαντασίας του συγγραφέα, με σκοπό να παρουσιάσει την μη ελληνική ασιατική καταγωγή των Ποντίων ως αρχαιοελληνική, το δε γελοιωδέστερο είναι η αναφορά στον Μ. Αλέξανδρο ο οποίος είχε πεθάνει 50 χρόνια πριν από την ανακήρυξη του Μιθριδάτη Α! σαν βασιλιά του Πόντου.

Ακόμη και σήμερα οι Πόντιοι εθνικιστές παρουσιάζουν κατά έναν ανεπίτρεπτο τρόπο το έργο του Ιωαννίδη ως μια σοβαρή βιβλιογραφική πηγή, η οποία μεταλαμπαδεύεται στα παιδιά, τα οποία βέβαια παιδιά δεν είναι σε θέση να ασκήσουν μια οποιαδήποτε κριτική.

Όσον αφορά τις πράξεις που αναφέρονται σε αυτήν την εργασία, σχετικά με το λεγόμενο Απελευθερωτικό Αντάρτικο του Πόντου, αυτές προέρχονται από συγγράμματα Ποντίων εθνικιστών και από δημοσιεύσεις της βιβλιοθήκης της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης, μια Εταιρεία η οποία άνετα μπορεί να χαρακτηρισθεί ως το προπύργιο του ελληνικού εθνικισμού στην Βόρεια Ελλάδα.

Στρατιωτική δράση του ποντιακού αντάρτικου έλαβε χώρα σε δύο περιοχές του Πόντου και μάλιστα στη Μπάφρα της Σαμψούντας, και στη Σάντα της ορεινής Τραπεζούντας.

Συγκεκριμένα στη Μπάφρα μετά το 1914, έτος έναρξης του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, εμφανίστηκαν χριστιανοί λιποτάκτες του τουρκικού στρατού ή ανυπότακτοι, οι οποίοι επιβίωναν με ληστείες ζώων και τροφίμων, προσβάλλοντας κυρίως τουρκικά χωριά.

Στα εθνικιστικά βιβλία περιγράφεται απαγχονισμός ορθοδόξων λιποτακτών ως μια συστηματική προσπάθεια εξόντωσης του ελληνικού στοιχείου, γεγονός ψευδές.

Στο άκρως εθνικιστικό σύγγραμμα του Βαλαβάνη αναφέρεται επί λέξει το εξής κείμενο:

Τούρκοι λιποτακτήσαντες τριακοντάκις απηγχονίζοντο ομού με Χριστιανούς αδήλωτους, (2 σελ 63).

Δηλαδή η τιμωρία για το παράπτωμα της λιποταξίας ή ανυποταξίας αφορούσε τόσο τους Τούρκους λιποτάκτες όσο και τους Έλληνες, σε περίοδο δε πολέμου εφαρμόζονταν σε όλα τα κράτη της Ευρώπης.

Το πραγματικό αντάρτικο άρχισε μόλις το 1916, όταν οι Ρώσοι κατέλαβαν την πόλη της Τραπεζούντας μεταφέροντας το ρωσο-τουρκικό πολεμικό μέτωπο στην περιοχή της Τραπεζούντας.

Οργανωτής του ελληνικού αντάρτικου ήταν ο «στρατηγός» Γερμανός Καραβαγγέλης ο οποίος ήρθε στην Σαμψούντα το 1908 ως μητροπολίτης.

Τα κατορθώματά του αυτά τα περιγράφει στα απομνημονεύματά του ο αιμοσταγής ιερωμένος με το εξής κείμενο :

«Αυτές τις μικρές και άτακτες στην αρχή ομάδες άρχισα να οργανώνω σε τακτικά και αξιόμαχα ανταρτικά σώματα με την μακρά πείρα που είχα αποκτήσει απ΄ τον αγώνα μας στην Μακεδονία. Τα σώματα αυτά πολλαπλασιάστηκαν. Κι αφού απέκτησαν άξιους κι εμπειροπόλεμους αρχηγούς που ο ίδιος τους έδινα το χρίσμα, εξελίχθηκαν σε πραγματικά στρατιωτικά σώματα που είχε το καθένα υπό την προστασία του και την απόλυτη δικαιοδοσία του, ένα τμήμα της επαρχίας.» (1 σελ 227).

Μετά την δημιουργία των ανταρτικών σωμάτων με χρήματα και πολεμοφόδια που πήρε ο μητροπολίτης από τους Ρώσους, τα εξαπέλυσε να προσβάλουν τον τουρκικό στρατό στα μετόπισθέν του, την στιγμή κατά την οποίαν οι Τούρκοι πολεμούσαν τον ρωσικό στρατό στο μέτωπο της Τραπεζούντας.

Οι ταλαίπωροι Μπαφραλήδες αντάρτες, το πλείστον τουρκόφωνοι και αναλφάβητοι, έπεσαν στην παγίδα του αιμοσταγούς αυτού παπά χωρίς να αναλογιστούν τις συνέπειες του λεγόμενου απελευθερωτικού αγώνα, δηλαδή δεν συνειδητοποίησαν καν το τι θα απογίνονταν αυτοί μετά το τέλος του πολέμου, όταν ο μεν παπάς θα εξαφανιζόταν για να σωθεί, όπως και έγινε , αυτοί όμως θα παρέμεναν.

Το ότι δεν έμειναν στον Πόντο οι Μπαφραλήδες το χρωστούν στην κυβέρνηση του Ελευθερίου Βενιζέλου η οποία τους ανάγκασε μαζί με τους άλλους πρόσφυγες να έρθουν στην Ελλάδα βάσει της συνθήκης της Λοζάννης, σύμφωνα με την οποία η ανταλλαγή των πληθυσμών ήταν υποχρεωτική, πράγμα το οποίο, σύμφωνα με την βιβλιογραφία, επεδίωκε ο Βενιζέλος από το 1915.

Ένα κάποιο ελαφρυντικό των Μπαφραλίδων ανταρτών για τις πράξεις τους ήταν ότι δεν είχαν επικοινωνία με τον έξω κόσμο, όντας έρμαιοι των πληροφοριών που τους έδινε ο αιμοσταγής μητροπολίτης. Οι αντάρτες, ή τουλάχιστον οι ηγέτες των ανταρτών, δεν θα μπορούσαν καν να φαντασθούν ότι μετά το πόλεμο θα πάθαιναν αυτά που έπαθαν το 1945-46 στην Ελλάδα εκείνοι οι σλαβόφωνοι Μακεδόνες ή λατινόφωνοι Βλάχοι, οι οποίοι κατηγορήθηκαν από την ελληνική κυβέρνηση για εσχάτη προδοσία και εκτελέσθηκαν.

Ο λόγος που το ελληνικό κράτος κατηγόρησε για εσχάτη προδοσία την προαναφερ-θείσα μερίδα των υπηκόων του, δηλαδή τους σλαβόφωνες Μακεδόνες και Βλάχους, ήταν ο ίδιος λόγος για τον οποίον και η τουρκική κυβέρνηση κατηγόρησε για εσχάτη προδοσία τους χριστιανούς αντάρτες της Μπάφρας και της Σάντας, οι οποίοι ήταν τούρκοι υπήκοοι.

Οι αντάρτες του Πόντου συντάχθηκαν κατά την διάρκεια του πολέμου με τα εχθρικά κατοχικά στρατεύματα της Ρωσίας, καταπολέμησαν τον στρατό του κράτους του οποίου ήταν υπήκοοι, καταπιέζοντας και σκοτώνοντας αλλόθρησκους συμπολίτες τους.

Σε αντίθεση με την εγκληματική δράση του Καραβαγγέλη οι Έλληνες της περιοχής της Τραπεζούντας δεν υπέφεραν σχεδόν τίποτε κατά την δύσκολη αυτή περίοδο. Το ότι στην Τραπεζούντα δεν μάτωσε ούτε μύτη την εποχή αυτή οφείλονταν σε δύο παράγοντες.

Ο πρώτος παράγοντας ήταν ότι οι Τραπεζούντιοι είχαν την τύχη να έχουν ως ποιμενάρχη τον Χρύσανθο Φιλιππίδη, ένα ποιμενάρχη που ήταν λαμπρό παράδειγμα ανθρωπισμού, ο οποίος αργότερα έγινε Αρχιεπίσκοπος πάσης Ελλάδος.

Ο δεύτερος και σπουδαιότερος παράγοντας ήταν ότι το πολιτιστικό επίπεδο των κατοίκων της Τραπεζούντας το οποίο ήταν υψηλό.

Ο άκρως εθνικιστής Βαλαβάνης περιγράφει στο σύγγραμμα του τους Τραπεζούντιους με το εξής κείμενο :

Οι Έλληνες της Τραπεζούντας, άνθρωποι του εμπορίου και της επιστήμης, δεν έχουν τόσον ανεπτυγμένον το αίσθημα του ακράτου ενθουσιασμού, ο οποίος χαρακτηρίζει τους λοιπούς Έλληνες Ποντίους ….. Υπό την πίεσιν της αναμνήσεως τόσων φρικιαστικών γεγονότων των Αρμενίων και περισσότερον χαλιναγωγημένοι εις τας εθνικάς εκδηλώσεις, δέχονται τον Ελληνικόν Ερυθρόν Σταυρόν, χωρίς συγκλονιστικούς θορύβους, και προκαλούν με την τοιαύτην σώφρονα στάσιν των, την ευλαβή των Τούρκων προς την Ανατολήν πολιτείαν, ευθύς εξ αρχής. (2 σελ 76).

Ο μητροπολίτης Τραπεζούντας Χρύσανθος δεν μιμήθηκε τον Καραβαγγέλη ούτε δημιούργησε αντάρτικα σώματα στην περιοχή του, αντιθέτως το 1916, κατά την διάρκεια της ρωσικής κατοχής της Τραπεζούντας, προστάτεψε τους Τούρκους από την εκδικητική μανία των Αρμενίων και τις υπερβάσεις των Ελλήνων.

Εκτός αυτού ο Χρύσανθος δημιούργησε συσσίτια για τους άπορους Τούρκους

Πρόσφυγες και αργότερα όταν οι σουλτανικές αρχές επέστρεψαν στην Τραπεζούντα αναγνώρισαν τις υπηρεσίες του και τον παρασημοφόρησαν.

Όσον αφορά τις αναμνήσεις των Τραπεζούντιων σχετικά με τα φρικιαστικά γεγονότα των Αρμενίων αυτές αναφέρονται στα τρομερά συμβάντα του Βαν. Συγκεκριμένα κατά την διάρκεια του πρώτου παγκοσμίου πολέμου και διαρκούντων των μαχών ανάμεσα στο τουρκικό και στο ρωσικό στρατό στον Καύκασο, στην περιοχή της λίμνης του Βαν, που βρίσκονταν πίσω από τις γραμμές του τουρκικού στρατού, εξερράγη τον Φεβρουάριο του 1915 αρμενική επανάσταση.

Στις 17 Μαΐου 1915 οι Αρμένιοι επαναστάτες υποχρέωσαν την μικρή τουρκική φρουρά να εγκαταλείψει την πόλη, και αφού ανακήρυξαν την Αρμενική Δημοκρατία του Βαν, έβαλαν φωτιά στον τουρκικό τομέα της πόλης φονεύοντας σε τρεις μέρες 30.000 αμάχους Τούρκους. Στις 22 Ιουλίου 1915 ο τουρκικός στρατός ανακατέλαβε την πόλη φονεύοντας για εκδίκηση 20-25.000 Αρμενίους. (2, σελ 81).

Παρόμοια εγκλήματα Γενοκτονίας που διέπραξαν οι Έλληνες αντάρτες στον Πόντο, αφορούσαν κυρίως στην Σάντα και στην Πάφρα.

Ο πληθυσμός των επτά χωριών της Σάντας αποτελούνταν από σκληροτράχηλους ορεσίβιους και ταυτόχρονα ιδιαίτερα φιλοπόλεμους χριστιανούς, οι οποίοι ήταν εγκαταστημένοι σε ένα οροπέδιο ύψους 2.500 μέτρων όντας ανέκαθεν οπλισμένοι. Όταν το 1916 η περιοχή της Σάντας περιήλθε προσωρινά στην κυριαρχία του ρωσικού στρατού οι Σανταίοι εκδηλώθηκαν με ενθουσιασμό υπέρ των κατοχικών ρωσικών στρατευμάτων, επιτιθέμενοι σε γειτονικά τουρκικά χωριά.

Το 1920 το τουρκικό κράτος προσέφερε αμνηστία στους Σανταίους, τους όρους της οποίας, όπως αναφέρεται, παραβίασαν οι ίδιοι οι Σανταίοι, αρνούμενοι κάθε συμβιβασμό (1, σελ 373).

Εκεί που χύθηκαν ποταμοί αίματος ήταν η περιοχή ης Μπάφρας και αυτό κάτω από την πατρική καθοδήγηση του Γερμανού Καραβαγγέλη, κύριο συντελεστή της εξαχρείωσης των ηθών του τοπικού πληθυσμού, τόσο ελληνικού όσο και του τουρκικού.

Χαρακτηριστικά θα αναφερθούν ορισμένα μόνο από τα επεισόδια, τα οποία χαρακτήριζαν την συμπεριφορά των χριστιανών Μπαφραλήδων απέναντι στους μουσουλμά- νους συντοπίτες τους, με τους οποίους ζούσαν για αιώνες ειρηνικά.

Κάτω από την εγκληματική καθοδήγηση του Καραβαγγέλη οι χριστιανοί άρχισαν να πυκνώνουν τις τάξεις των ανταρτών χτυπώντας πισώπλατα τον τουρκικό στρατό και ληστεύοντας κυρίως τουρκικά χωριά, για να μπορέσουν να επιβιώσουν.

Λόγω των πράξεων αυτών ο τουρκικός στρατός άρχισε στην περιοχή της Μπάφρας το κυνήγι εναντίον των ανταρτών, οι οποίοι τον Απρίλιο του 1917, για να γλιτώσουν την καταδίωξη των Τούρκων, κατέφυγαν σε μια σπηλιά, γνωστή ως σπηλιά της Παναγίας, κοντά στο χωριό Οτ Καγιά το οποίο βρίσκονταν στους πρόποδες του βουνού Νεπιέν Νταγ.

Οι αντάρτες αριθμούσαν 80 άτομα και είχαν μαζί τους περίπου 700 γυναικόπαιδα, τα τουρκικά στρατεύματα κυρίεψαν τη σπηλιά, σκότωσαν τους τραυματισμένους αντάρτες και κακοποίησαν τους άμαχους.

Δύο χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα στις 15 Αυγούστου 1919 ανήμερα του πανηγυριού της Παναγίας του Οτ Καγιά 12.000 αντάρτες συνοδευόμενοι και αυτή την φορά από τα γυναικόπαιδα τους, για να παραπλανήσουν τους Τούρκους, επιτέθηκαν την νύχτα στην γειτονική τουρκική κωμόπολη Τσασούρ όπου διέπραξαν σοβαρές εγκληματικές πράξεις με θύματα όχι μόνο ένοπλους Τούρκους αλλά και άοπλους συμπατριώτες τους. Συγκεκριμένα οι χριστιανοί σκότωσαν 1000 στρατιώτες, 400 γυναικόπαιδα και έκαψαν 400 σπίτια, εκτός αυτού τραυμάτισαν 800 στρατιώτες, χωροφύλακας και αμάχους (1 σελ 410).

Επικεφαλής αυτού του εγκλήματος Γενοκτονίας εναντίον του τουρκικού πληθυσμού ήταν ο Επίσκοπος Μπάφρας Ζήνωνας Αγριτέλης, δεξή χέρι του Καραβαγγέλη.

Λόγω της τρομερής καταστροφής η κωμόπολη έμεινε ακατοίκητη για πολλά χρόνια.

Επειδή γίνεται συνεχής αναφορά στις πράξεις Γενοκτονίας που διέπραξαν οι Τούρκοι εναντίον των Ελλήνων στον Πόντο, παρασιωπώντας συστηματικά τις εγκληματικές πράξεις των Ελλήνων ανταρτών, θα αναφερθούμε μόνο σε ένα τμήμα αυτών των εγκλημάτων, όπως τα παρουσιάζει στην εργασία του ο εθνικιστής Πόντιος συγγραφέας Ανθεμίδης.

Ο εν λόγω συγγραφέας στο κεφάλαιο του βιβλίου του με τον τίτλο Επαναστατική τρομοκρατία – Αντίποινα των Ελλήνων κατά του τουρκικού πληθυσμού αναφέρεται συν τοις άλλοις και στα εξής :

Το Δεκέμβριο του 1922, οι Έλληνες αντάρτες επιτέθηκαν κατά των Τούρκων ατάκτων τσετέδων και πυρπόλησαν σε μια μόνο επιχείρηση οκτώ τουρκοχώρια. […] Στο πέρασμα λοιπόν των ελληνικών ανταρτικών συγκροτημάτων, ερημώνονταν στην κυριολεξία τα τουρκικά χωριά. Τα αντίποινα των ανταρτών εναντίον των αμάχων τουρκικών πληθυσμών, ήταν σύμφωνα με το δίκαιο του πολέμου και μάλιστα με το δίκαιο του ανταρτοπολέμου της εποχής εκείνης.

Σε άλλο σημείο ο ίδιος συγγραφέας αναφέρεται επίσης στα εξής :

Οι κύριες πηγές για την επιμελητεία τους ήταν πλέον τα τουρκοχώρια. […] Το Σεπτέμβριο 200 περίπου αντάρτες κυρίεψαν το τουρκικό χωριό Σιβασλή, το οποίο είχε 150 οικογένειες και το έκαψαν ολοκληρωτικά, αφού πήραν 200 ζώα και τρόφιμα, μετά πέντε μέρες κυρίεψαν το χωριό Κουτετί με 70 οικογένειες , στη συνέχεια το χωριό Ταϊπλί με 50 οικογένειες και το χωριό Κάρογλαρ.

Μετά από ανάπαυλα είκοσι μερών 500 Έλληνες αντάρτες και 1000 άοπλοι κυρίεψαν το Σεχρί, που είχε 600 οικογένειες, πήραν όλα τα ζώα και τα τρόφιμα με την βοήθεια των αμάχων και έκαψαν το χωριό Αστραπιαία μαθεύτηκε στα λιμέρια των βουνών του Πόντου ότι τραυματίστηκε ο καπετάνιος. Έτρεξαν όλοι μαζί κοντά του να τον περιποιηθούν. Στο χωριό Τσαμιλήκιοϊ, ύστερα από διαταγή του ίδιου του καπετάνιου, οι αντάρτες ως αντίποινα δεν άφησαν τίποτε όρθιο. (1, σελ 340).

Το παράξενο είναι ότι ακόμα και κατά την εποχή μας ορισμένοι Πόντιοι συγγραφείς περιγράφουν με υπερηφάνεια τα εγκλήματα γενοκτονίας του διέπραξαν οι Πόντιοι αντάρτες. Ταυτόχρονα οι Πόντιο εθνικιστές καταδικάζουν με θορυβώδη και ταυτόχρονα υστερικό τρόπο τα εγκλήματα Γενοκτονίας που διέπραξε η τουρκική πλευρά απαιτώντας διεθνή αναγνώριση Γενοκτονίας, χωρίς φυσικά να ζητούν συγνώμη από τους Τούρκους για παρόμοια εγκλήματα που έκανε η δική μας πλευρά.

Όπως φαίνεται στους επαγγελματίας αυτούς πατριώτες ούτε στιγμή δεν πέρασε από το μυαλό το να ζητήσουν και οι δύο πλευρές συγνώμη για το κακό που έκανε η μία στην άλλη, κοιτώντας πλέον όχι στο παρελθόν αλλά στο μέλλον.

Οι πληροφορίες αυτές προσφέρονται κυρίως στην ελληνική νεολαία και ιδιαίτερα στην ελληνική νεολαία ποντιακής καταγωγής, ώστε ακούγοντας και μια άλλη άποψη να βγάλει τα δικά της συμπεράσματα.

Ρότερνταμ Ολλανδίας 4 Ιουλίου 2004

Βιβλιογραφία

1) Ανθεμίδης, Α,Σ., (1998): Τα Απελευθερωτικά Στρατεύματα του Ποντιακού

Ελληνισμού (Ανταρτικά Σώματα στον Πόντο) 1912-1924,

Εκδόσεις Ευσταθίου Γ. Γιαλτουρίδη, Κατερίνη.

2) Βαλαβάνης, Γ,Κ., (1925): Σύγχρονος Γενική Ιστορία του Πόντου,

Επανέκδοση 1995, Εκδόσεις Αφων Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.

3) Ιωαννίδης, Σ., (1870): Ιστορία και Στατιστική της Τραπεζούντας και της Γύρω

Περιοχής, Επανέκδοση 1988, Εκδόσεις Αφων Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη.

4) Νακρατζάς, Γ., (2001): Η ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΓΩΓΗ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

Η ιμπεριαλιστική ελληνική πολιτική του 1922 και η Μικρασιατική Καταστροφή

Εκδόσεις Μπατάβια, Θεσσαλονίκη.

5) Sotiriadis, G., (1918): Am ethnological map illustrating Hellenism in the Balkan

Peninsula and Asia Minor, London, Edward Stanford, Ltd

Πηγη:aformi.gr

Aναδημοσίευση από https://www.elaliberta.gr

Ο «μεγάλος αδερφός» στα σχολεία; 

8 κείμενα ενάντια στη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος μέσα από τις σχολικές τάξεις

Όταν η Κεραμέως έγινε Καμερέως, του Θάνου Βάλλα. Οι κάμερες είναι το πρόβλημα και όχι η λύση, της Χρυσούλας Παπαγεωργίου. Εσείς οι εμπνευστές της βιντεοσκόπησης έχετε μπει ποτέ σε τάξη; του Χρήστου Επαμ. Κυργιάκη. Και πάλι για τις κάμερες στην τάξη, του Λευτέρη Παπαθανάση. Οργουελιανές δυστοπίες, της Κατερίνα Λιάτζουρα. Για τους ανθρώπους μας που πιάστηκαν στο δόκανο, της Όλγας Τσιλιμπάρη. Ώστε οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί όλοι θα δουν τις αδυναμίες τους; Του Δημήτρη Τσιριγώτη. Από την υπουργό της φωτοτυπίας στην υπουργό της κάμερας, Θανάσης Τσιριγώτης, Χρήστος Κάτσικας.

Όταν η Κεραμέως έγινε Καμερέως

του Θάνου Βάλλα*

Λίγες μέρες πριν, η Υπουργός Παιδείας Κα Κεραμέως, κατέθεσε προς ψήφιση την τροπολογία για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και δυστυχώς υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές της Κυβέρνησης η ρύθμιση με την οποία προβλέπεται η «απευθείας διδασκαλία και μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό με τη χρήση κατάλληλων μέσων τεχνολογίας σε μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι δεν δύνανται να παρακολουθήσουν τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία είτε λόγω αναστολής λειτουργίας της οικείας εκπαιδευτικής δομής είτε για άλλο λόγο που ανάγεται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης».

Με απλά λόγια μπαίνει η κάμερα στην τάξη και το μάθημα μετατρέπεται σε εκπομπή reality.Βέβαια μας χρυσώνει το χάπι με τα ακόλουθα: «Αποκλειστικός σκοπός της παρεχόμενης σχετικής δυνατότητας είναι η παροχή εκπαίδευσης, η οποία ανάγεται σε δημόσιο συμφέρον και προβλέπεται, επίσης, ρητώς ότι δεν επιτρέπεται η καταγραφή και αποθήκευση του παραδιδόμενου μαθήματος σε τεχνικά μέσα, παρά μόνο η ζωντανή μετάδοση ήχου ή/και εικόνας σε πραγματικό χρόνο, και μόνον μια όσο διαρκεί η εκάστοτε διδασκαλία από τον εκπαιδευτικό, με αποκλειστικούς αποδέκτες τους μαθητές».

Κόπτεται το ΥΠΑΙΘ για την παροχή εκπαίδευσης και τη χαρακτηρίζει δημόσιο συμφέρον. Παρεχόταν εκπαίδευση όταν αφήναμε ως το Νοέμβρη τους μαθητές της Γ’ Λυκείου χωρίς καθηγητές; Μήπως όταν αφήναμε υποστελεχωμένα ΚΕΣΥ και ΣΜΕΑΕ; Παρέχεται εκπαίδευση όταν αυξάνουμε τους μαθητές ανά τάξη στα δημοτικά, ή όταν θέτουμε το ηλικιακό όριο των 17 ετών για εγγραφή στα ημερήσια ΕΠΑΛ; Παρέχεται εκπαίδευση όταν το Σχολικό Δίκτυο υπολειτουργεί;

Τώρα όμως ξαφνικά, η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ το πονά το δημόσιο σχολείο που όλη τη χρονιά απαξίωνε και νοιάζεται για τους μαθητές. Και βάζει κάμερες για ζωντανή μετάδοση του μαθήματος, την ώρα που η Δώρα δεν μπορεί να διαχειριστεί το άγχος της και βάζει τα κλάματα, ή τη στιγμή που ο Γιώργος κάνει ένα σεξιστικό σχόλιο για την μπλούζα της Έλενας, ή το λεπτό που η Νατάσα αντιμιλά στον καθηγητή, επειδή είναι φορτισμένη από το διαζύγιο των γονιών της.

Τα εσώψυχα του κάθε μαθητή, τα προσωπικά της κάθε οικογένειας σε ζωντανή μετάδοση. Δεν υπάρχουν πλέον ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Μόνο η βούληση της Υπουργού για παροχή εκπαίδευσης, προφανώς με οποιοδήποτε κόστος στον ψυχισμό μαθητών και εκπαιδευτικών.

Ξεχνούν οι σοφοί του Υπουργείου ότι η τάξη μας δεν είναι ένα άψυχο δωμάτιο. Είναι ένα ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας, είναι το δεύτερο σπίτι μας. Μέσα σε αυτήν, συζητάμε, μαθαίνουμε, διαφωνούμε, μονιάζουμε, αγαπιόμαστε, κοινωνικοποιούμαστε.

Όλα αυτά θα μας στερήσει η κάμερα αν μπει στην τάξη. Θα είμαστε όλοι, διδάσκοντες και διδασκόμενοι, υπό παρακολούθηση. Η δυναμική διαδικασία της διδασκαλίας, θα μπει σε καλούπια και στεγανά, ενώ ταυτόχρονα προσωπικές πτυχές της συμπεριφοράς, της προσωπικότητας, της ζωής τελικά του καθενός, θα αναμεταδίδονται στο όνομα της εκπαίδευσης.

Καταστρατηγούμε την ελευθερία που πρέπει να διέπει τη διδασκαλία και τις σχέσεις δασκάλου-μαθητών, και το καλύπτουμε με το βαρύγδουπο: η παροχή εκπαίδευσης ανάγεται σε δημόσιο συμφέρον.

Κι εδώ ερχόμαστε εμείς, οι διδάσκοντες, που πρέπει να προστατεύουμε τους μαθητές μας από κάθε κακοτοπιά, από κάθε έκθεση σε κίνδυνο.

Ποια στάση θα κρατήσουμε εμείς; Θα φανούμε αντάξιοι του ρόλου μας ή θα πειστούμε από την επικοινωνιακή πολιτική ενός Υπουργείου που όλη τη χρονιά μας απαξίωνε;

Θα προστατεύσουμε τις προσωπικότητες, τις ιδιαιτερότητες και τις ζωές των μαθητών μας, ή θα γίνουμε μαριονέτες στα χέρια της κυρίας Κεραμέως;

Αγαπητοί μαθητές, γονείς και συνάδελφοι. Κάθε μάχη που αφορά το σχολείο πρέπει να δίνεται από όλους μας.

Νομίζω ότι η συγκεκριμένη μάχη είναι η σημαντικότερη, είναι μια μάχη για το δικαίωμα να διατηρήσουμε την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, μια μάχη για να μη μετατραπεί η σχολική μας καθημερινότητα σε κάτι ασφυκτικό και δυστοπικό.

Σήμερα η Κεραμέως μετατράπηκε σε Καμερέως… Ας μη μετατραπούμε κι εμείς σε κομπάρσους της εκπαίδευσης.

«Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος, φαντάσου μια μπότα να πατάει το πρόσωπο ενός ανθρώπου –για πάντα…».

Τζωρτζ Όργουελ 1984

*Ο Θάνος Βάλλας είναι αιρετός στο ΠΥΣΔΕ Δράμας εκλεγμένος με την Αυτόνομη Αγωνιστική Παρέμβαση

 https://selidodeiktis.edu.gr/

Οι κάμερες είναι το πρόβλημα και όχι η λύση

της Χρυσούλας Παπαγεωργίου∗

Πόσες φορές ενώ ο εκπαιδευτικός στην τάξη έκανε παράδοση το παρακάτω μάθημα μαθηματικών νιώσαμε ότι δεν καταλαβαίνουμε και πολλά και θέλαμε κάτι να ρωτήσουμε, αλλά αναρωτιόμασταν αν η ερώτηση είναι «χαζή»; Πόσους συμμαθητές και συμμαθήτριες είχαμε ή ήμασταν και εμείς ένας/μία από αυτούς/-ες που διαβάζαμε χαμηλόφωνα και μόνο μετά από παρότρυνση του δάσκαλου/-ας, ενώ κοκκίνιζαν μάγουλα και αυτιά και έτρεμε το φυλλοκάρδι μας; Πόσες φορές εξαιτίας ενός κειμένου στο ανθολόγιο ή στα λογοτεχνικά κείμενα νιώσαμε να ταυτιζόμαστε και θέλαμε να μοιραστούμε στην τάξη αυτό που μας συμβαίνει; Πόσες φορές τη Δευτέρα μας ρώτησε ο εκπαιδευτικός πώς περάσαμε το Σαββατοκύριακο και θέλαμε να πούμε στους υπόλοιπους ότι κάναμε μία ωραία εκδρομή, φάγαμε ένα τέλειο παγωτό, είδαμε μια φανταστική ταινία ή περάσαμε χάλια γιατί οι γονείς δούλευαν, δεν πήγαμε πουθενά ή ήμασταν όλη μέρα στο κρεβάτι γιατί είχαμε ακεφιές;

Θα μπορούσα να σκεφτώ άπειρες στιγμές στο δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, δικές μου και συμμαθητών μου, καλές και κακές, που τελικά, είναι αυτές που διαμόρφωσαν σε μεγάλο μέρος την προσωπικότητά μου. Γιατί αυτό που λέμε «σχολείο» δεν είναι ένα δωμάτιο με τέσσερις τοίχους και έναν τύπο να μιλάει καθ’ έδρας. Αυτό μπορεί να είναι η εικόνα ενός συνεδρίου, όχι, όμως, ενός σχολείου. Και στο κάτω κάτω, ακόμα κι αν κάποιος/-α εκπαιδευτικός πλησίαζε αυτήν την εικόνα κάποια στιγμή ήταν η δυναμική της τάξης που δεν του το επέτρεπε για πολύ. Γιατί όλο και κάποιοι θα μιλούσαν από κάτω, κάποιος θα χασμουριόταν ηχηρά, κάποιος θα πετούσε ένα χαρτάκι στη διπλανή του και τότε η δυναμική της τάξης θα έδινε άλλον τόνο στην τάξη. Η τάξη δεν είναι ένα ψυχρό δωμάτιο. Είναι χώρος εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης, φιλοξενεί όλη εκείνη τη δυναμική διαδικασία της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, που ορίζει ποιος/-α θα είσαι μετά, πώς διαχειρίζεσαι όσα προκύψουν στη ζωή.

Και η κάμερα στην τάξη αυτό το κόβει μαχαίρι. Γιατί η ζωή πια στην τάξη είναι υπό παρακολούθηση. Και ο μαθητής και ο δάσκαλος καλούνται να είναι «συμμορφωμένοι», όπως ο εκάστοτε επόπτης ορίζει.

Το παιδί μου στο σχολείο το στέλνω και το εμπιστεύομαι στους δασκάλους του. Δεν είναι εικόνα για κανέναν, δεν είναι το μέσο επιβολής αξιολόγησης, πειθάρχησης και εξαναγκασμού. Αρκεί να σκεφτεί καθένας και καθεμιά από εμάς ότι ακόμα και αν υπάρχουν ενημερώσεις συλλογικές, οι συναντήσεις με τον εκάστοτε εκπαιδευτικό είναι ατομικές και αφορούν μία συζήτηση για την μαθησιακή και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού που δεν αφορά κανέναν άλλον εκτός από τα τρία μέρη της σχολικής κοινότητας, τον δάσκαλο, τον μαθητή και τον γονιό.

Και ναι, τα προσωπικά δεδομένα δεν είναι απλώς μία ξύλινη φράση. Έρχεται το ίδιο το Υπουργείο να τα νοηματοδοτήσει και να τα αμφισβητήσει με το χειρότερο δυνατό τρόπο εν μέσω μιας συνολικά δύσκολης κατάστασης που φαινομενικά δεν επιτρέπεται η αντίδραση; Ισχύει, όμως; Όχι, σε καμία περίπτωση. Αυτή τη στιγμή καλούμαστε ως γονείς να υπερασπιστούμε τα παιδιά μας και να αποδείξουμε ξεκάθαρα τι είναι αυτό που μας ενδιαφέρει. Αν πριν από λίγο καιρό σχολιάζαμε τις σχολικές γιορτές με αναπαράσταση reality shows τώρα καλούμαστε να μην επιτρέψουμε να γίνουν τα σχολεία μας reality σε μια πραγματικότητα δυστοπική.

Κάθε μάχη που αφορά το σχολείο οφείλει να δίνεται από όλους, εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς. Όμως, τώρα μιλάμε, ίσως, για τη μητέρα των μαχών. Τα συλλογικά όργανα εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών πρέπει να συντονιστούν και να βρεθούν στο δρόμο, εκεί που τελικά φαίνεται ποιος θέλει και μπορεί.

∗Η Χρυσούλα Παπαγεωργίου είναι γονιός μαθητή Β’ δημοτικού

 https://selidodeiktis.edu.gr/

Εσείς οι εμπνευστές της βιντεοσκόπησης έχετε μπει ποτέ σε τάξη;

του Χρήστου Επαμ. Κυργιάκη

Είναι βέβαιο ότι όλοι εσείς που εισηγηθήκατε τη βιντεοσκόπηση των μαθημάτων και την απευθείας μετάδοσή τους, ή δεν έχετε μπει ποτέ μέσα σε σχολική αίθουσα ή έχετε ξεχάσει πώς είναι καθώς δεν θυμάστε πότε ήταν η τελευταία φορά που μπήκατε.

Ίσως να μεγαλώσατε με διαγωνισμούς καλλιστείων και σόου διαφόρων «ταλέντων» και νομίζετε πως το μάθημα είναι διαγωνισμός, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί διαγωνιζόμενοι, εσείς οι κριτές και οι γονείς το κοινό.

Ίσως να σκέφτεστε ακόμη και να μετατρέψετε τα σχολεία σε στούντιο παραγωγής ριάλιτι για να τα κονομάτε, καθώς για σας όλα είναι κονόμα, όλα είναι μπίζνες, όλα είναι έσοδα και έξοδα, όλα είναι μετρήσιμα και όλα είναι αξιολογήσιμα.

Όλα εκτός από εσάς.

Εσείς έχετε το προτέρημα να είστε ειδικοί, σαν αυτούς που τη μια μας λένε άλφα και την άλλη ωμέγα, τη μια μας λένε βάλτε μάσκα και την άλλη όχι, τη μια μας λένε πως τα παιδιά είναι διάβολοι και την άλλη αγγελούδια.

Χορτάσαμε από δαύτους, ειδικά την τελευταία δεκαετία. Με τη «βούλα» των ειδικών και τις ψήφους των «αδιάβαστων», περάσατε ένα σκασμό μνημόνια να φάνε και τα τρισέγγονά μας.

Που λέτε, δεν ξέρετε τι χάσατε που δεν μπήκατε ποτέ σε τάξη ή που την αρνηθήκατε για να γίνετε καρεκλοκένταυροι.

Είναι ζόρικη όντως, μα είναι και μοναδικής ομορφιάς.

Μπορεί να σε καταπιεί, αυτό το γνωρίζετε, μα μπορεί να σε στείλει και στα ουράνια, αυτό δεν το ζήσατε γι΄ αυτό και τη μισείτε.

Δεν μιλήσατε ποτέ με τα μάτια σε μαθητή σας, ούτε και νιώσατε ποτέ την ευτυχία να σας ευχαριστήσει με τα μάτια κάποιος μαθητής σας.

Δεν εισπράξατε ποτέ μαθητικό χαμόγελο ως θετική αξιολόγηση που δεν συγκρίνεται με καμία αξιολόγηση κανενός αξιολογητή εσωτερικού ή εξωτερικού ή δεν ξέρω κι εγώ πώς αλλιώς θα τους βαφτίσετε.

Δεν μπήκατε ποτέ σε σχολική αίθουσα με τη λαχτάρα να δώσετε ό,τι καλύτερο έχετε στο μυαλό και την ψυχή σας, γιατί την ψυχή σας την κοστολογήσατε και την ξεπουλήσατε ως μετρήσιμο προϊόν ενώ το μυαλό σας το κάψατε με τους δείκτες, τα ποσοστά, τα κόστη και τα οικονομικά οφέλη. Τίποτα καλό δεν περίσσεψε ούτε σε μυαλό ούτε σε ψυχή.

Θέλετε να εγκαταστήσετε κάμερες, θαρρείτε πως θα το πετύχετε, για να μη στερηθεί τάχαμου, κανένα παιδί τη γνώση σε έκτακτες συνθήκες.

Ποιοι;

Εσείς που αφήνετε κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά χωρίς καθηγητές και δασκάλους για μήνες;

Εσείς που στοιβάξατε τους μαθητές σε τριαντάδες μέσα στις σχολικές αίθουσες;

Εσείς που έχετε να διορίσετε εκπαιδευτικούς εδώ και δέκα χρόνια;

Εσείς που κοροϊδεύετε χιλιάδες αναπληρωτές κάθε χρόνο απολύοντάς τους και προσλαμβάνοντάς τους για να αναπληρώσουν τον εαυτό τους;

Εσείς που ονειρεύεστε και νομοθετείτε παιδεία για λίγους και εκλεκτούς;

Εσείς που τόσα χρόνια συκοφαντούσατε γιατρούς, νοσοκόμους και δημόσιο σύστημα υγείας και όταν βρήκατε τα σκούρα παραδεχτήκατε αυτό που ήδη γνωρίζατε.

Φτάσατε σε τέτοια ξεφτίλα που ζητούσατε από τον κόσμο να χειροκροτήσουν αυτούς που μέχρι πρότινος λέγατε πως πρέπει να απολυθούν.

Οργή και λύπη έχω για σας.

Οργή γιατί ξεχειλίζει η υποκρισία σε κάθε τι που λέτε και κάνετε.

Λύπη γιατί δεν θα εισπράξετε ποτέ την αγάπη και την αποδοχή που εμείς εισπράττουμε από τους μαθητές.

Κάνετε όνειρα. Δεν πειράζει. Θα μείνουν όνειρα. Όχι επειδή φοβόμαστε αλλά επειδή για μας είναι θέμα αξιοπρέπειας και ευθιξίας.

Σε σχέσεις αγάπης όχι μόνο δεν χωράνε κάμερες αλλά είναι και επικίνδυνες. Οι ρουφιάνοι χρησιμεύουν για άλλες δουλειές.

Μην ψάχνετε με τις κάμερες στις σχολικές αίθουσες για να βρείτε τεμπέληδες και άθλιους.

Αν θέλετε τέτοιους, ψάξτε στο σινάφι σας ή ανοίξτε την τηλεόραση…

 https://selidodeiktis.edu.gr/

Και πάλι για τις κάμερες στην τάξη

του Λευτέρη Παπαθανάση*,

Είναι ο πειραματισμός του παιδιού συστατικό του μαθήματος στην τάξη; Είναι η ελεύθερη -χωρίς φόβο- περιδιάβασή του στις έννοιες του μαθήματος; Είναι το δικαίωμα στην κουταμάρα ή την αφηρημάδα; Είναι ο χρόνος που απαιτείται για να καταλαγιάσει η νέα έννοια στο μυαλό; Είναι η δυνατότητα του δασκάλου να ρισκάρει την ενστικτώδη γρήγορη εκτίμηση για τη γενική κατανόηση; είναι η ντρίπλα του να ακούσεις μια τόσο λαθεμένη απάντηση και, αντί να γκρινιάξεις, να πεις «ωραία! σ’ευχαριστώ για την απάντηση, και πάμε να τη δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα»; Μήπως είναι εκείνο το σημείο που το μάθημα σπάει για ένα κρύο αστείο; Οι αστείες εκφράσεις της δασκάλας, το περίεργο περπάτημα του δασκάλου, αυτά που σχολιάζονται από τα παιδιά, μα συνήθως με αγάπη; Το να σταματήσεις το μάθημα για να σκύψεις πάνω από το παιδί που δεν κατάλαβε; Το να κάνεις το κορόιδο που δεν απάντησε η … γιατί έχει το νου της στον …; Μια συζήτηση με αφορμή το μάθημα, αλλά πολύ πιο πέρα απ’αυτό; Ένα σχόλιο στα όρια της ευπρέπειας από κάποιο παιδί; Ένας τσακωμός ακόμη; Είναι όλα αυτά συστατικά του μαθήματος; Τα θέλουμε;

Θυμήσου -διάολε!- ποια μαθήματα σε είχαν συγκινήσει, ποια σε είχαν κινητοποιήσει. Ποια στάση ποιου εκπαιδευτικού σε είχε συνεπάρει, σε έκανε να δεις νέους κερατένιους δρόμους στη ζωή σου. Τα θέλουμε όλα αυτά; Τα θέλουμε για όλα τα παιδιά και όχι για την κοινωνική ελίτ; Αν ναι, τότε το καθετί που προτείνουμε για τη ρημάδα την Εκπαίδευση πρέπει να τα περιλαμβάνει.

Πάμε στο ερώτημα των ημερών τώρα: Τι απ’όλα αυτά διατηρείται με το σπάσιμο της έννοιας της τάξης, τη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος στον ανθηρό κήπο του www; Τίποτα! Οι δύο μήνες καμερομαθημάτων θα έπρεπε να μας βάλουν να σκεφτούμε πάνω σ’αυτό. Αντίθετα, έκαναν πολλούς ευτυχισμένους: Το υπουργείο, που ήδη νομοθετεί (με τροπολογίες, φυσικά) και σκέφτεται να καλύπτει τις ελλείψεις εκπαιδευτικών με κάμερες, τα επιθεωρητικά σώματα, που έχουν άμεση πρόσβαση στο τι λέει η δασκάλα ανά πάσα στιγμή. Τους καλοθελητές θεσμικούς και εξωθεσμικούς. Τους γονείς-επενδυτές, που δυο μήνες τώρα κρατούσαν σημειώσεις για την επίδοση της επένδυσής τους κι εκείνες των ανταγωνιστικών επενδύσεων. Τους χορηγούς, που βρήκαν στην τηλεκπαίδευση ένα δρόμο που δεν περίμεναν να ανοιχτεί τόσο εύκολα μπροστά τους.

Δεν ξέρω, καμιά φορά μου φαίνεται πως δεν μιλάμε καν την ίδια γλώσσα. Μου φαίνεται πως οι άνθρωποι επιθυμούν γρήγορα να περάσουμε σε ένα άλλο στάδιο, πως πολύ μας ανέχτηκαν, και θέλουν να σφαχτούν ελεύθερα, χωρίς ενοχές.

Επανέρχομαι στο βασικό και κλείνω: μια εκπαιδευτική πολιτική κρύβει μέσα της τις πιο βασικές αντιλήψεις μας για τον κόσμο· δεν είναι ένα καλάθι με καλές ή κακές ιδέες απ’όπου διαλέγουμε περιπτωσιακά.

Ξανά και ξανά, λοιπόν. Το «τι Εκπαίδευση θες;» σημαίνει «σε ποιον κόσμο θες να ζήσεις;».

*Αναδημοσίευση από το blog Aυθόρμητες Μεταβολές

Οργουελιανές δυστοπίες

Κατερίνα Λιάτζουρα

Τον Όργουελ και το 1984 του, τους πρωτογνώρισα στα φοιτητικά μου χρόνια και ομολογώ, πως με είχε συγκλονίσει η πλοκή του μυθιστορήματος.

Οι ήρωες του Όργουελ σε μια απόκοσμη μόνιμη απόγνωση, να ξεφύγουν από τα άγρυπνα μάτια του Μεγάλου Αδερφού, να ξεφύγουν από τις δαγκάνες του κρατικού μηχανισμού ελέγχου και καταστολής. Εκείνο όμως που πάντα με προβλημάτιζε ήταν η αχαλίνωτη, πολύμορφη και ποικιλόμορφη φαντασία του μυθιστοριογράφου. Τι φαντασία και τι πολιτικοκοινωνικά εναύσματα, πρέπει να είχε ο συγκεκριμένος συγγραφέας, που στο μακρινό 1948, χρονολογία συγγραφής του μυθιστορήματος, είχε οραματιστεί την δυστοπία των τελευταίων μας δεκαετιών. Πολλές φορές μέσα στα χρόνια που μεσολάβησαν μνημόνευσα τον Όργουελ. Άλλοτε με αφορμή κωμικών γεγονότων και άλλοτε τραγικών. Τι να πρωτοθυμηθώ; Να θυμηθώ τα copy paste αμερικάνικα reality shows Big brother στυλ; Να σκεφτώ τις κάμερες παρακολούθησης που η Τροχαία τοποθέτησε σε όλα τα μεγάλα οδικά δίκτυα, για να ρυθμίζονται, λέει, μπλοκαρίσματα και μποτιλιαρίσματα ή να σκεφτώ τις κάμερες σε κάθε σταθμό διοδίων ανά την επικράτεια, που σκοπό είχαν/έχουν να αποτρέψουν τους Δεν Πληρώνω. Μήπως να αναφερθώ στον καθ’ έναν ιδιοκτήτη μεγάλου ή μικρού ή τοσοδούλη μικρούλη εμπορικού καταστήματος που για να προφυλάξει την περιουσία του και τον κόπο του και τον ιδρώτα του και τα όνειρα (;) του από ναρκομανείς κουκουλοφόρους μπαχαλάκηδες παραβάτες περιθωριακούς πρόσφυγες και μετανάστες; ούτε βέβαια σε εκείνες τις κάμερες θα αναφερθώ, που είναι ενσωματωμένες σε κομπιούτερ, laptop, tablet, κινητά και λοιπά gadget που μας φορτώσανε και κουβαλάμε μαζί μας με ευλαβική φρενίτιδα. Μια παγκόσμια επιτήρηση και παρακολούθηση και ένας έλεγχος, τόσο καλά οργανωμένος, τόσο βαθιά ριζωμένος, που θα τον ζήλευαν ακόμη και το Υπουργείο Αλήθειας και η Αστυνομία της Σκέψης του Όργουελ.

Και αφού έκανα ως εδώ την εισαγωγή μου, ας έρθω και στο κύριο θέμα του άρθρου μου. ΚΑΜΕΡΕΣ ΕΝΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Πριν από λίγα χρόνια θα γελούσα με την ψυχή μου, αν κάποιος μου έλεγε, πως το Υπουργείου Παιδείας θα επεξεργάζονταν ένα τέτοιο σχέδιο δράσης για να προσφέρει την δυνατότητα και το δικαίωμα σε όλους τους μαθητές μας να έχουν ίδιες (;) ίσες (;) ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση. Και δεν θα επιχειρηματολογήσω εδώ πως οι κάμερες εντός του σχολείου και κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, παραβιάζουν κατάφωρα τα προσωπικά δεδομένα του ατόμου. Ούτε κάμερες για μαγνητοσκόπηση ούτε κάμερες για απ’ ευθείας μετάδοση των μαθημάτων. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας του covid 19 και την παγκόσμια τραγωδία της ανθρωπότητας, επλήγη και η εκπαιδευτική κοινότητα. Ως μέτρο προφύλαξης από τον κοροϊνοιό έκλεισαν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες. Ως μέτρο αντιμετώπισης της βίαιης απομάκρυνσης μαθητών και εκπαιδευτικών από στην σχολική αίθουσα, προτάθηκε η σύγχρονη ή ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ώστε να ενισχυθεί η υποστήριξη των μαθητών με την σχολική κοινότητα και να εμψυχωθούν από τον εκπαιδευτικό/ τους εκπαιδευτικούς που εμπιστεύονται. Και η εμπιστοσύνη, για όσους και όσες είμαστε μάχιμοι και ενεργοί εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε καλά με πόσο κόπο επιτυγχάνεται, πόσους σκοπέλους υπερβαίνουμε και με πόση αμφίδρομη προσπάθεια κατορθώνουμε να «λειτουργούμε» την τάξη μας. Αυτήν την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του εκπαιδευτικού, προσπαθούν να κλονίσουν οι ειδήμονες του Υπουργείου. Και λέω ειδήμονες, γιατί δάσκαλοι σίγουρα δεν είναι. Γιατί αν ήταν δάσκαλοι, θα είχανε βασικές γνώσεις σύγχρονης Παιδαγωγικής. Θα ξέρανε πως η διδασκαλία εξυπηρετεί συγκεκριμένους παιδαγωγικούς σκοπούς και ότι υπερέχει ο παιδαγωγικός σκοπός του διδακτικού. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν διδάσκει σε θέση στατική και σε ορθή γωνία λήψης φωτογραφικού κάδρου με γνώμονα τον χρυσό κανόνα. Γιατί θα ξέρανε ότι ο δάσκαλος δεν φοράει προσωπείο ούτε μπορεί να λέει συνεχώς cheese. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν γίνεται να αναιρεί τις πεποιθήσεις του, όταν έχει αφιερώσει ώρες και ώρες διδασκαλίας για να φτάσει στο πολυπόθητο εκείνο παιδαγωγικό αγαθό που λέγεται εκπαιδευτική διαδικασία. Γιατί αν ήταν ενεργοί δάσκαλοι, οι ειδήμονες του Υπουργείου, θα είχαν και βασικές γνώσεις του κανονισμού λειτουργίας των σχολείων. Θα ξέρανε πως μέχρι δυο μήνες πριν, τιμωρούνταν με αποβολή, όποιος μαθητής και όποια μαθήτρια είχε την ατυχία να κουδουνίσει το κινητό του/της εντός του σχολικού ωραρίου, καθώς απαγορεύεται ρητώς, όχι μόνο η χρήση, αλλά και η περιφορά/μεταφορά, οιοδήποτε τεχνολογικού εξοπλισμού τηλεεπικοινωνίας, τόσο από μαθητές όσο και από εκπαιδευτικούς. Γιατί θα ξέρανε, αν ήτανε δάσκαλοι, πως απαγορεύεται αυστηρώς η παραμονή ατόμου που δεν έχει άμεση σχέση με τη διδακτική διαδικασία που πραγματώνεται εντός της σχολικής αίθουσας. Απαγορεύεται δηλαδή η είσοδος και η παραμονή εντός της σχολικής αίθουσας σε γονείς ή κηδεμόνες, σε τρίτα άτομα ή ακόμη και σε μαθητές άλλων τμημάτων, διαφυλάσσοντας έτσι την εκπαιδευτική διαδικασία από παρεμβολές και εμβολές, θεωρώντας πως στο διδακτικό τρίγωνο -δασκάλου/μαθητή/μαθησιακό αντικείμενο- δεν έχουν θέση οι εκτός διαδικασίας, πόσο μάλλον το μάτι του Μεγάλου Αδερφού. Γιατί θα ξέρανε πως εκμεταλλεύονται με μια καλή πρόφαση τις δυσκολίες των περιστάσεων για να περάσουν τροπολογίες και νόμους ΑΝΤΙΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΥΣ και ΑΝΤΙΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥΣ. Επίσης, θα ξέρανε, αν, λέμε ΑΝ ήτανε δάσκαλοι, πως οι δάσκαλοι δεν είμαστε μαριονέτες να τραμπαλιζόμαστε στους ρυθμούς τους. Ούτε σε δύσκολους καιρούς ούτε σε εύκολους. Και ο κλάδος των εκπαιδευτικών έχει ζήσει και επιβιώσει και στις δυο περιπτώσεις. Επειδή όμως είναι ειδήμονες και πράττουν κάθε άλλο, πέραν από παιδαγωγικό έργο, καλύτερα να ακούσουν κι εμάς τους δασκάλους. Ας περάσει αυτός ο μήνας της εκ περιτροπής προσέλευσης των μαθητών στις σχολικές αίθουσες, πράγμα που από τη φύση του εμπεριέχει αντικανονικότητες και δυσκολίες εφαρμογής. Σε αυτόν τον μήνα θα υποδεχτούμε παιδαγωγικά τα μαθητούδια μας. Θα μιλήσουμε. Θα επικοινωνήσουμε. Θα εκτονώσουμε συναισθήματα. Θα αποσυμπιέσουμε φόβους και φοβίες. Θα ανασκουμπωθούμε και θα ξαναεμπιστευτούμε. Μέσα στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας που μας είναι γνώριμη. Μέσα στα πλαίσια που προτάσσουν τα επαγγελματικά μας διαπιστευτήρια και τα παιδαγωγικά και διδακτικά μας κριτήρια. Με τα δεδομένα που θέσαμε εξ αρχής εντός της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας και αποδεχτήκαμε μαθητές και εκπαιδευτικοί, υπογράφοντας συμβόλαιο τάξης. Δεν είναι ώρα για πειράματα και πειραματισμούς. Και δεν είναι ώρα για πιέσεις και αντιπαραθέσεις. Και για τους μαθητές μας, που δεν μπορούν να παραβρεθούν στην δεδομένη στιγμή στην σχολική αίθουσα, εξακολουθεί να λειτουργεί επικουρικά η ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση.

Και για να το δέσω το όλον με την εισαγωγή μου και την αναφορά μου στον Όργουελ, να υπενθυμίσω σε ειδήμονες και άσχετους ότι δεν πρωταγωνιστούμε στο μυθιστόρημα 1984 και ότι αρνούμαστε να πρωταγωνιστήσουμε στο νέο school reality show που ετοιμάζει το Υπουργείο. Αφού το Υπουργείο διατείνεται πως νοιάζεται τόσο, μα τόσο πολύ για την Εκπαίδευση, ας στελεχώσει από Σεπτέμβριο ΚΑΘΕ σχολική μονάδα, με ΟΛΕΣ τις ειδικότητες, με τμήματα υποδοχής, με παράλληλη στήριξη και πραγματική ενισχυτική διδασκαλία. Ας εκσυγχρονίσει με βασικό τεχνολογικό εξοπλισμό τα σχολεία, με whiteboard ας πούμε, γιατί ακόμη γράφουμε με κιμωλίες, ας στηρίξει τους μαθητές και τις οικογένειες τους με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς και ας ενσωματώσει επιτέλους τα παιδιά των προσφύγων και των μεταναστών στην κανονική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Γιατί ζητούμενο μας είναι να επανέλθουμε στην κανονικότητα. Σε μια κανονικότητα που στηρίζεται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Στις ανθρώπινες σχέσεις. Που δεν στηρίζεται σε avatar, σε κλώνους και σε εικονικές πραγματικότητες. Διότι δεν ζούμε ούτε στην Ωκεανία, ούτε στην Ευρασία, ούτε και Ανατολασία και βέβαια δεν μας λένε Γουίνστον Σμιθ.

* Η Κατερίνα Λιάτζουρα είναι μάχιμη εκπαιδευτικός, εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ευβοίας ως Φιλόλογος της Γερμανικής Γλώσσας και είναι μέλος της ακηδεμόνευτης πολιτικής παράταξης «Καθηγητές και Καθηγήτριες εν Δράσει» στην ΕΛΜΕ Ευβοίας.

https://www.alfavita.gr/

Για τους ανθρώπους μας που πιάστηκαν στο δόκανο

Γράφει η Όλγα Τσιλιμπάρη*

Δεν απευθύνομαι στους καριερίστες. Ούτε σε όποιον κυριαρχείται από το σύνδρομο του «τι θα πει η κοινωνία»- βλέπε οι μπογδάνοι, γιατί δε θα μ΄ ακούσουν.

Απευθύνομαι στην πλειοψηφία των συναδέλφων μου μάχιμων εκπαιδευτικών, όλων των ειδικοτήτων, εργασιακών σχέσεων και ηλικιών. Δεν έρχομαι να τους κουνήσω το δάχτυλο, ως εξαρχής οπαδός της σκληρής γραμμής, που προειδοποιούσε πως η όποια κατάθεση ψυχής εκ μέρους μας εν μέσω πανδημίας, για χάρη των μαθητών μας, θα σκυλευόταν από τα αδίστακτα νεοφιλελεύθερα γεράκια και τα παπαγαλάκια τους.

Μιλάω σε ανθρώπους που ξόδεψαν χρόνο και ενέργεια,χωρίς την ανταπόδοση που δίνει η ζωντανή τάξη, με τα πάνω και τα κάτω της. Που πάλεψαν όχι μόνο με τεχνικές δυσκολίες, αλλά και με μεγάλα προσωπικά διλήμματα, προσπάθησαν, βοήθησαν και συναδέλφους. Σε ανθρώπους που είχαν τη σκέψη τους στο ανήσυχο παιδί, στον αποθαρρημένο έφηβο, στον άνεργο γονιό, στη μάνα που δούλευε υπερωρίες σε σούπερ μάρκετ εν μέσω καραντίνας. Που ήξεραν ότι όλους μάς παραμονεύει η μοίρα της γυναίκας με τα τρία παιδιά, που πέθανε αβοήθητη στο σπίτι, γιατί αυτοί που περάσανε ένα σκασμό μνημόνια δε νοιάζονται για τις ζωές μας, αλλά για τη δημόσια εικόνα τους και το πολιτικό κόστος. Που αρνήθηκαν να νιώθουν ένοχοι, επειδή έπαιρναν το μισθό τους, ο οποίος, στο κάτω κάτω της γραφής, την αγορά τροφοδοτεί. Που κόντευαν να εκραγούν, όταν οι κυβερνητικοί αστέρες αρχικά τόνιζαν πόσο άριστα, καθολικά και ανεμπόδιστα προχωράει η «τηλεκπαίδευση» και στη συνέχεια «θυμήθηκαν» τις κοινωνικές ανισότητες και τις παιδαγωγικές αντενδείξεις, όταν αποφάσισαν να ανοίξουν τα σχολεία, με οριζόντιες, κάθετες και διαγώνιες μετρήσεις των μεσοθρανίων διαστημάτων και φειδωλή προσφορά αντισηπτικών εκ μέρους εθνικών ευεργετών. Και κυρίως, σε εκείνους που, με δυσβάσταχτο ψυχικό κόστος δεν επέτρεψαν στον εαυτό τους να συνηθίσει και να «προσαρμοστεί» στη συνολική εκτρωματική κατάσταση που ζήσαμε και, από ό,τι φαίνεται, θα συνεχίσουμε να ζούμε, αν δείξουμε κι άλλη ανοχή.

Θα έχουμε τη δυνατότητα να υποβάλουμε την εμπειρία μας σε συλλογική επεξεργασία, ώστε να εκτιμήσουμε όλες τις πλευρές της. Αν προσπαθήσουμε να τη δούμε στο σύνολό της, θα βελτιώσουμε τα συλλογικά μας αντανακλαστικά και την πολιτική μας αντίληψη, αναζητώντας το εκάστοτε κυρίαρχο και μη εγκλωβιζόμενοι στα επιμέρους. Ωστόσο, επειδή το άνυδρο και εφιαλτικό μέλλον που επιφυλάσσουν οι κρατούντες για τον κόσμο της εργασίας είναι ήδη εδώ, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλωθούμε σε αδιέξοδες μικροψυχίες. Νομίζω ότι έχουμε κατανοήσει, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, ότι οι συνεχείς υποχωρήσεις εν ονόματι των «ειδικών συνθηκών» μετατρέπουν τη ζωή μας σε μια μόνιμη «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης», για χάρη του κέρδους και της εξουσίας.

Ας μην οχυρωθούμε πίσω από το κουτοπόνηρο επιχείρημα ότι «εδώ αυτά δεν γίνονται, κι ας τα έχουν νομοθετήσει». Αντί να καγχάζουμε σε επίπεδο παρέας, ας βάλουμε πλάτη, για να αντιμετωπίσουμε συλλογικά, και τώρα και το Σεπτέμβρη, τα μεγάλα θέματα υγείας, δημόσιας παιδείας, εργασίας και δημοκρατικών δικαιωμάτων, που έχουν ανοίξει όλα μαζί:

• Σχολεία ανοιχτά με πραγματική προστασία της υγείας και της ζωής όλων μας(μαθητών, οικογενειών, εκπαιδευτικών,προσωπικού φύλαξης και καθαριότητας)
  • Εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς κάμερες και ταυτόχρονη αναμετάδοση
  • Προάσπιση της δημόσιας εκπαίδευσης απέναντι στο πολυνομοσχέδιο
  • Προάσπιση του βιοτικού μας επιπέδου απέναντι στα νέα μνημόνια που έρχονται

Όλγα Τσιλιμπάρη, Εκπαιδευτικός, Μέλος της ΕΛΜΕ Κέρκυρας

http://pandiera.gr/

Ώστε οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί όλοι θα δουν τις αδυναμίες τους;

Δημήτρης Τσιριγώτης

«Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης»

Οι τελάλες του κοινωνικού αυτοματισμού ξαναέπιασαν δουλειά και φώναξαν δυνατά: «οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί έχουν πολλές αδυναμίες να κρύψουν και γιατί φοβούνται την αξιολόγησή τους». Η επιχείρηση απαξίωσης των εκπαιδευτικών στην κοινή γνώμη είναι ξανά στο προσκήνιο.

Μια απάντηση στο άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα»

Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα» που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Protagon.gr . Σας μεταφέρω το πιο χαρακτηριστικό απόσπασμα του άρθρου αυτού:

«Είναι και το κουμπάκι της κάμερας που θα μεταφέρει το μάθημα (και την ποιότητα της διδασκαλίας) από την τάξη στα σπίτια των συμμαθητών. Γιατί η κάμερα έχει ένα «ελάττωμα»: δείχνει τα πράγματα ακριβώς όπως είναι. Γιατί μέχρι τώρα ό,τι γίνεται στην τάξη παραμένει στην τάξη. Καλό μάθημα; Βαρετό μάθημα; Αδιάφορο μάθημα; Καθόλου μάθημα; Είναι αυτή η περίφημη «εμπιστευτικότητα» που επικαλείται και ο Νίκος Φίλης. Η «κάμερα» θα ανοίξει το μάθημα. Και υπάρχει ο κίνδυνος το μάθημα να «αξιολογηθεί». Μήπως αυτό είναι τελικά το πρόβλημα της ΟΛΜΕ;»

Η εκπαιδευτική κοινότητα ευχαριστεί θερμά την αρθρογράφο του εν λόγω άρθρου. Τέτοια στήριξη στην αρνητική θέση μας απέναντι στις κάμερες στην τάξη ομολογουμένως δεν την περιμέναμε. Είναι σαν να βρισκόμαστε σε ένα δικαστήριο και ο συνήγορος κατηγορίας να φωνάζει: «αθώος ο κατηγορούμενος». Το άρθρο ούτε λίγο ούτε πολύ θεωρεί δεδομένο και θεμιτό πως το μάθημα της τάξης που θα αναμεταδίδει η κάμερα στο σπίτι θα καθίσουν να το παρακολουθήσουν και άλλοι άνθρωποι εκτός του μαθητή, οι οποίοι μάλιστα θα μπορούν να αξιολογήσουν τον εκπαιδευτικό.

Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης

Μα αυτό ακριβώς που υποστηρίζει η αρθογράφος προβλέπει πως θα συμβεί και η εκπαιδευτική κοινότητα. Πως εικόνες της τάξης θα είναι ορατές και σε άλλα μάτια εκτός του μαθητή. Αλήθεια, δεν γνωρίζει η αρθρογράφος πως οι εικόνες της τάξης δεν περιέχουν μόνο εκπαιδευτικούς αλλά και μαθητές; Ας μας απαντήσει λοιπόν αν είναι σύμφωνη να εκτεθούν οι μαθητές αυτοί, οι οποίοι επιπλέον είναι και ανήλικοι, σε μάτια τρίτων πλην του εκπαιδευτικού τους και των συμμαθητών τους;

Αναρωτιέμαι, τι ακριβώς προτείνει η αρθρογράφος όταν δηλώνει ευθαρσώς πως θεωρεί θεμιτό να καθίσουν να παρακολουθήσουν και τρίτα μάτια ένα μάθημα που απευθύνεται σε έναν μαθητή; Φαντάζομαι δεν εννοεί πως αυτά τα τρίτα μάτια θα είναι ορατά στην κάμερα και θα συστηθούν στον καθηγητή στην αρχή του μαθήματος. Προφανώς εννοεί στα μουλωχτά, στα σιωπηλά. Τους προτρέπει δηλαδή σε λαθρο-παρακολούθηση, σε πειρατεία. Η κάμερα δηλαδή να γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης. Αδιανόητο πραγματικά.

Παραβίαση και του ιατρικού απορρήτου

Δεν θα μιλήσω γενικά για την παραβίαση Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την χρήση καμερών στα σχολεία η οποία είναι προφανής. Θα μιλήσω ειδικά. Σε κάθε σχολείο υπάρχουν παιδιά με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος και Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές. Αυτά τα παιδιά έχουν ιατρικές διαγνώσεις και προβλέπεται για αυτά εκ του νόμου ιατρικό απόρρητο, το οποίο βέβαια θα παραβιαστεί κατάφωρα όταν εκτεθούν μέσω της κάμερας σε τρίτα μάτια.

Μαθητές με άνισες ευκαιρίες

Το υπουργείο Παιδείας για να στηρίξει το όλο εγχείρημα μιλάει για ίσες ευκαιρίες μάθησης για όλα τα παιδιά, και για εκείνα που θα βρίσκονται στις τάξεις και για εκείνα που θα βρίσκονται στο σπίτι τους. Όμως όταν θα υπάρχουν μαθητές δύο ταχυτήτων, εκείνα που θα κάνουν διαδραστικό μάθημα στην τάξη και εκείνα που ταυτόχρονα θα παρακολουθούν παθητικά από σπίτι για ποιες ίσες ευκαιρίες μπορούμε να μιλάμε; Απλά κάποια παιδιά θα παρακολουθούν κάποια άλλα που θα κάνουν μάθημα. Ο ορισμός των άνισων ευκαιριών.

Περί «εμπιστευτικότητας» ο λόγος

Ας πάρουμε τώρα την «εμπιστευτικότητα» που όπως αναφέρει η αρθρογράφος επικαλέστηκε και ο κ. Φίλης. Μόνο που η αρθρογράφος άλλαξε και παραχάραξε το περιεχόμενο της δήλωσης. Η δήλωση του κ. Φίλη περί «εμπιστευτικότητας» δεν εννοεί πως η ποιότητα της διδασκαλίας δεν πρέπει να βγαίνει έξω από την τάξη αλλά την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή που δεν επιτρέπεται να βγει από την τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί την δήλωση του κ. Φίλη: «Μάθημα με ανοιχτές κάμερες, δηλαδή μάθημα που σπάει το δεσμό εμπιστοσύνης και εμπιστευτικότητας του καθηγητή με τον ανήλικο μαθητή, δεν έχει διανοηθεί να κάνει κανένας υπουργός Παιδείας, σε καμία ελληνική κυβέρνηση, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».

Προφανώς η αρθρογράφος αγνοεί ακόμα και τα βασικά περί εκπαιδευτικής διαδικασίας. Πως οι μαθητές κατά την διάρκειά της πρέπει να ανοιχτούν, να ξεγυμνώσουν τις αδυναμίες τους όσον αφορά τις γνώσεις τους και τη συμπεριφορά τους και για να το κάνουν αυτό πρέπει να νιώσουν εμπιστοσύνη πως ό, τι δείξουν θα μείνει ιερά προστατευμένο μέσα στην τάξη. Δεν μπορεί να προσφέρεται βορά στην περιέργεια τρίτων ματιών.

Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει στην διδασκαλία: οι μαθητές δείχνουν τις αδυναμίες τους και μέσα από αυτές μαθαίνουν και δυναμώνουν. Το απαραβίαστο της ιεροτελεστίας της τάξης είναι υπαρξιακής αξίας για την ίδια την μάθηση. Αν οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί νιώθουν πως τους παρακολουθούν κρυμμένα μάτια δεν μπορεί να υπάρχει άνοιγμα μυαλών και ψυχών, αφαιρείται το οξυγόνο της παιδαγωγικής ελευθερίας και κυριαρχεί φόβος για να αφεθούν στον «παιδαγωγικό τους έρωτα». Υπάρχει μόνο η αγωνία τους για την εικόνα τους, μήπως κάνουν λάθη και τι θα πει ο κόσμος. Το άβατο της τάξης δεν θέλει να κρύψει τις τυχόν αδυναμίες του εκπαιδευτικού (που ως άνθρωπος δικαιούται να έχει) αλλά να προστατέψει τις αδυναμίες των μαθητών ώστε αυτές να καταστούν παιδαγωγικά αξιοποιήσιμες όταν ο μαθητής νιώσει εμπιστοσύνη να τις αποκαλύψει. Ο κύκλος του απορρήτου της τάξης είναι σύμφυτος με την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας.

School Big Brother

Η αρθρογράφος λέει πως ο φόβος των εκπαιδευτικών είναι ότι «η κάμερα θα ανοίξει το μάθημα». Στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα θα ήταν ακριβώς το αντίθετο: «η κάμερα θα παραμόρφωνε το μάθημα και τελικά θα το έκλεινε τελείως». Αυτό που θα έφτανε στο κάθε σπίτι θα ήταν μια ψευδής εικόνα της τάξης με μαθητές και εκπαιδευτικούς χωρίς καμία φυσικότητα, που δεν θα ήταν οι εαυτοί τους αλλά που θα υποδύονταν ρόλους πρωταγωνιστών σε ένα ιδιότυπο reality show τύπου School Big Brother.

ΥΓ. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε πάση θυσία να διαφυλάξουμε τον έρωτα-αγάπη μας για τους μαθητές μας και την αξιοπρέπεια όλων μας. Και θα το κάνουμε.

https://www.alfavita.gr/

Από την υπουργό της φωτοτυπίας στην υπουργό της κάμερας

Θανάσης Τσιριγώτης, Χρήστος Κάτσικας

Η κ. Κεραμέως θέλει να αποσαθρώσει, να θρυμματίσει και να σταυρώσει το δημόσιο και δωρεάν σχολείο και να το παρουσιάσει ως σφάγιο στην αγορά που περιμένει να το καταπιεί.

Απ’ ό,τι φαίνεται η πολιτική ανοησία από την αστική πολιτική σκοπιμότητα απέχει ελάχιστα – λιγότερο από μία ίντσα. Του λόγου το αληθές έρχεται να επιβεβαιώσει η πρόσφατη ανακάλυψη της -εξόχως αγαπημένης στην αγορά και την αγοραία συνείδηση- υπουργού Παιδείας Ν. Κεραμέως πως τα σχολεία πρέπει να ξανανοίξουν, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές να επιστρέψουν, το μάθημα να γίνεται ανά 2-3 τετραγωνικά και ένας μαθητής(!) και η όλη εργασία να γίνει κυρίως από την τηλε-εκπαίδευση. Τι του λείπει του ψωριάρη, φούντα με μαργαριτάρι, θα χλεύαζαν οι παλαιότεροι, διότι οι νεότεροι είναι πιο πρακτικιστές και αποδείχνουν ότι ούτε τα μεγάλα θέατρα δεν θα μπορούσαν να στοιβάξουν τον μαθητικό πληθυσμό.

Έχουν γραφεί και ακουστεί πολλά για την ανοησία της υπουργού Παιδείας και έχουν μιλήσει αρχιτέκτονες, τηλεσχεδιαστές, μαθητές και σοβαροί άνθρωποι. Εμείς κυρίως θέλουμε να θίξουμε την παιδαγωγική πλευρά του σχολείου. Δηλαδή τον άνθρωπο που διδάσκει με τις γνώσεις του, το σώμα του, τη φωνή του και, κυρίως, τη στάση ζωής και το παράδειγμά του. Γεμάτοι κούφια επίδειξη οι υπέρμαχοι της τεχνολογίας προσπαθούν να αποδείξουν ότι η πληροφορία ταξιδεύει «με την ταχύτητα του φωτός», απ’ άκρη σ’ άκρη, σ’ όλο τον κόσμο, μη γνωρίζοντας φυσικά και κοινωνικά τείχη. Φαίνεται πως το σχολείο και ο δάσκαλος, όπως τον γνωρίσαμε, πεθαίνει σ’ ένα βουητό από τις σάλπιγγες της Ιεριχούς και κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει την προέλαση του «τηλε». (Παρεμπιπτόντως σημαίνει στα αρχαία ελληνικά μακρυά, πχ Τηλέμαχος = αυτός που αγωνίζεται από μακρυά).

Αναμφίβολα υπάρχει ένας σπόρος αλήθειας στο κήρυγμα των οπαδών της τεχνολογίας, που κανείς δεν μπορεί να μηδενίσει. Αλλά όταν μιλάμε για το σχολείο και τη σχέση δασκάλου-μαθητή εννοούμε κάτι πολύ περισσότερο από την έκσταση μπροστά στην οθόνη και την απόλαυση μπροστά στην εικόνα. Το σχολείο είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι η ομαδικότητα της σχολικής τάξης που θέλει η κ. Κεραμέως να την αντικαταστήσει με λίθους, πλίνθους, κέραμους στο «μένουμε σπίτι». Είναι η συντροφικότητα της παρέας των συνομιλητών που διαπληκτίζονται και αγαπιούνται, που μοιράζονται στιγμές και κάποτε κάνουν «μπούλινγκ», που καυγαδίζουν και ερωτεύονται.

Είναι η α-πορία των ανθρώπων που μοιράζονται την άγνοια και την γνώση σαν αντίδωρο και δεν πληκτρολογούν τον άψυχο υπολογιστή. Είναι ο δάσκαλος-άνθρωπος που κουβαλάει πληροφορίες και γνώσεις και δημιουργεί έλξη ή άπωση, πράγματα όμως οικεία στην ομάδα των ανθρώπων που μιμείται ή απωθείται από τον «δάσκαλό μας» και που πάντοτε θα κουβαλάει μαζί της παλιές αναμνήσεις, όπως κουβαλάμε τα πολυκαιρισμένα άλμπουμ. Είναι το παράδειγμα του δασκάλου που ζει τα καθημερινά πράγματα, οδηγεί, φωτίζει ή ρίχνει αποσκόταδο.

Όλοι μας θυμόμαστε τους δασκάλους παραδείγματα σε δύσκολες εποχές και βάλαμε σε μία γωνία του είναι μας την καλύτερη ομάδα των ανθρώπων που τιμούσαν το έργο τους. Είναι η αυλή, η εκδρομή, η «κοπάνα», η καλύτερη μέρα, ο αποθησαυρισμένος πλούτος, διότι ο άνθρωπος είναι το σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων και όχι το σύνολο των τελευταίων παρουσιάσεων στα κομπιούτερ.

Μέσω της «ζωντανής αναμετάδοσης», με οποιοδήποτε μέσο (κάμερα, laptop, tablet, κινητό τηλ κλπ) από τη μια επιβάλλεται η πιο αποκρουστική μορφή εποπτικού ελέγχου, χειραγώγησης, πειθάρχησης και τρομοκράτησης του εκπαιδευτικού, στη θεσπισμένη πια διαδικασία της αξιολόγησης, που ακυρώνει κάθε μορφή πνευματικής και παιδαγωγικής ελευθερίας, και από την άλλη κατεδαφίζονται οι εργασιακές σχέσεις μονίμων και αναπληρωτών, στο πλαίσιο της εισαγωγής των ιδιωτικό-οικονομικών κριτηρίων στη λειτουργία των σχολείων.

Το σχολείο πλέον ως ..μονάδα με ανταγωνιστικά κριτήρια μετρήσιμης απόδοσης και με αποκεντρωμένη δομή (διευθυντή manager-εκπρόσωποι Τοπικής Αυτοδιοίκησης, γονέων, μαθητών κλπ) δομείται στη βάση της προσαρμογής στους αγοραίους νόμους , της αποψίλωσης των εκπαιδευτικών από κάθε κατάκτηση και δικαίωμα και της μορφωτικής απόρριψης των φτωχών.

Μας απασχολεί ότι η Κεραμέως έχει κι άλλα πράγματα στην πίσω πλευρά του κεφαλιού της. Θέλει να αποσαθρώσει, να θρυμματίσει και να σταυρώσει το δημόσιο και δωρεάν σχολείο και να το παρουσιάσει ως σφάγιο στην αγορά που περιμένει να το καταπιεί. Μπροστά της όμως στέκονται σαν γιγάντια φαντάσματα όλοι οι δάσκαλοι που διαβάσαμε, ακούσαμε ή γνωρίσαμε. Είναι όλοι αυτοί που φωνάζουν: Δε θα περάσει!

https://www.efsyn.gr/

Mε αφορμή την παγκόσμια μέρα κατά της ομοφοβίας και της τρανσφοβίας δημοσιεύουμε ένα παλαιότερο άρθρο του Θανάση Κούρκουλα

Ολοένα περισσότεροι άνθρωποι συνειδητοποιούν την ανάγκη μαζικής κινητοποίησης για την αντιμετώπιση του ρατσισμού και της καταπίεσης σε διάφορες εκδοχές τους (ομοφοβία, σεξισμός). Όμως με ποιες ιδέες, πολιτική και στρατηγική; Τις τελευταίες δεκαετίες, έχει εμφανιστεί σε διεθνές επίπεδο η αυτοαποκαλούμενη «μετα-μαρξιστική» θεωρία της «Πολιτικής Ταυτοτήτων» (Identity Politics). Βασική της ιδέα είναι ότι μόνο όσοι βιώνουν μια συγκεκριμένη μορφή καταπίεσης μπορούν να την προσδιορίσουν, αλλά και να παλέψουν ενάντιά της, σε αντίθεση με τη μαρξιστική ανάλυση που επικεντρώνει στην ανάγκη αντιμετώπισης της καταπίεσης από την εργατική τάξη και όλους τους καταπιεσμένους. Αυτό το άρθρο σκοπεύει να υπερασπιστεί το μαρξισμό ως αναντικατάστατο θεωρητικό εργαλείο για μετανάστες και ντόπιους αγωνιστές του αντιρατσιστικού κινήματος, καθώς και της πάλης ενάντια στην καταπίεση των γυναικών και των ομοφυλόφιλων.

Καταπίεση και καταπιεσμένοι
Ο προσδιορισμός της προσωπικής ταυτότητας του καταπιεσμένου-ης, η συνειδητοποίηση από τον ίδιο-α ότι είναι μέλος ομάδας που δέχεται μια συγκεκριμένη καταπίεση, ο θυμός που συνεπάγεται αυτή η συνείδηση είναι πρωταρχικής σημασίας για την αντίσταση στην καταπίεση. Ο ρατσισμός βιώνεται σε πολύ προσωπικό επίπεδο από τους μετανάστες και τους πρόσφυγες, είτε πρόκειται για θεσμικό ρατσισμό (στη δουλειά, τις υπηρεσίες αλλοδαπών, από την αστυνομία, τους νόμους που αρνούνται χαρτιά, κλπ.) είτε για κοινωνικό ρατσισμό (βία από κάποιους ρατσιστές, ρατσιστικά αστεία, ξενοφοβία από τμήμα του ντόπιου πληθυσμού). Η προσωπική εμπειρία διαμορφώνει την πολιτική συνείδηση του καταπιεσμένου. Αντίστοιχα η εμπειρία της σεξιστικής αντιμετώπισης σε ατομικό επίπεδο βοηθάει στη διαμόρφωση πολιτικής συνειδητοποίησης από τις περισσότερες γυναίκες πως ο σεξισμός είναι μια μορφή καταπίεσης που υποβαθμίζει τη θέση όλων των γυναικών.
Είναι απόλυτα σωστό πως κανένας ντόπιος δεν μπορεί να καταλάβει ακριβώς πώς είναι να βιώνεις το ρατσισμό, όταν είσαι μετανάστης. Κανένας ετεροφυλόφιλος δεν είναι σε θέση να νιώσει στο πετσί του την ομοφοβία, κανένας άντρας το σεξισμό. Αλλά και ανάμεσα στις ομάδες των καταπιεσμένων υπάρχουν σοβαρές διαφοροποιήσεις. Αλλιώς βιώνεις το ρατσισμό όταν είσαι παιδί δεύτερης γενιάς γεννημένο στην Ελλάδα, αλλιώς όταν είσαι Αλβανός μετανάστης με χαρτιά, που ήρθε το ’90, άλλο να είσαι Αφγανός χωρίς χαρτιά, που κοιμάται κατάχαμα στον Άγιο Παντελεήμονα. Άλλα τα βιώματά σου όταν είσαι γκέι, άλλα όταν είσαι λεσβία. Επίσης, είναι διαφορετικό πράγμα η εμπειρία της καταπίεσης και διαφορετικό να την αντιμετωπίζεις. Η προσωπική ταυτότητα γίνεται αντίσταση όταν αποφασίζεις να παλέψεις. Η πάλη ενάντια στην καταπίεση εμπεριέχει επιλογή της μορφής αντίδρασης, αντιλήψεις για την αποτελεσματική αντιμετώπισή της, στρατηγικές των κοινωνικών κινημάτων ενάντια στην καταπίεση.

Υπάρχουν ξεκάθαρες διαφορές ανάμεσα στην Πολιτική Ταυτοτήτων και το μαρξισμό. Ωστόσο, πριν περάσει κανείς στην κριτική, χρειάζεται να αναγνωρίσει για ποια πράγματα υπάρχει κοινή βάση ανάμεσα στις δύο θεωρίες. Καταρχήν και οι δύο αναγνωρίζουν ότι η καταπίεση βασίζεται στην πραγματική ανισότητα που υπάρχει στην κοινωνία, στη διαφορετική θέση ανδρών και γυναικών, ντόπιων και μεταναστών, «στρέιτ» και ομοφυλόφιλων. Επίσης και οι δύο στρατηγικές αποδέχονται ότι ο αγώνας ενάντια στην καταπίεση είναι απαραίτητο να περιλαμβάνει τους ίδιους τους καταπιεσμένους. Χωρίς τις γυναίκες δεν είναι δυνατόν να υπάρξει πάλη ενάντια στο σεξισμό, χωρίς μετανάστες και πρόσφυγες δεν υπάρχει αντιρατσιστικό κίνημα. Ιστορικά οι πιο συγκλονιστικοί αγώνες ενάντια στην καταπίεση είχαν μπροστάρηδες τους ίδιους τους καταπιεσμένους, από το κίνημα για την απελευθέρωση των μαύρων στις ΗΠΑ τη δεκαετία του ‘60, τους ομοφυλόφιλους και την εξέγερση του Στόουνγουολ, ως τους αγώνες των μεταναστών για νομιμοποίηση και δικαιώματα στην Ελλάδα και την Ευρώπη τις δεκαετίες του ’90 και του 2000. Όσο αλήθεια είναι αυτό, όμως, άλλο τόσο πραγματικότητα είναι η συμμετοχή των καταπιεσμένων σε άλλα κινήματα εκτός από το «δικό τους», όπως επίσης η συμμετοχή χιλιάδων αλληλέγγυων στα κινήματα ενάντια στην καταπίεση. Ανθρώπων οι οποίοι δεν ανήκουν στη συγκεκριμένη ομάδα των καταπιεσμένων που θίγεται άμεσα.

Με ποιους να ενωθούμε;
Στον πυρήνα της θεωρίας της «Πολιτικής Ταυτοτήτων» (Π.Τ.) είναι η ιδέα ότι «μόνον εκείνοι που βιώνουν μια συγκεκριμένη μορφή καταπίεσης είναι σε θέση να παλέψουν ενάντιά της». Η αιτία της καταπίεσης -λένε- είναι μια κοινωνική δομή που ευνοεί τους ντόπιους λευκούς άνδρες και γι’ αυτό αναπαράγεται από αυτούς. Αυτό δείχνει φαινομενικά σωστό, καθώς αυτοί που έχουν δύναμη και θέσεις-κλειδιά στο σύστημα είναι κατά πλειοψηφία άνδρες, λευκοί και ντόπιοι. Όμως κάποια μέλη καταπιεσμένων ομάδων έχουν καταφέρει να ανελιχθούν στην κοινωνική και οικονομική ιεραρχία του συστήματος, με αποκορύφωμα παραδείγματα σαν τον Αφροαμερικανό Μπαράκ Ομπάμα που έγινε πρόεδρος των ΗΠΑ. Στην ιεραρχία της ελίτ των καταπιεσμένων βρίσκονται ακόμη η Αφροαμερικανίδα γυναίκα Κοντολίζα Ράις, γνωστό γεράκι του πολέμου των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή, η σιδηρά κυρία Μάργκαρετ Θάτσερ, πρώην Πρωθυπουργός της Βρετανίας, που τσάκισε τα δικαιώματα εκατομμυρίων απλών ανδρών και γυναικών τη δεκαετία του ‘80, η «δική μας» Φάνη Πάλλη Πετραλιά που πετσόκοψε τα ασφαλιστικά δικαιώματα των γυναικών, με τον πρόσφατο αντι-ασφαλιστικό νόμο της κυβέρνησης Καραμανλή.
Οι πλούσιοι Άραβες επενδυτές, που ζουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, δε νοιάζονται διόλου για τα δικαιώματα των φτωχών μεταναστών συμπατριωτών τους, παρά μόνο για τα δικά τους κέρδη. Βρίσκονται σε αγαστή συνεργασία με τις ρατσιστικές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που στρώνουν στους ίδιους χαλιά για να επενδύσουν, σε αντίθεση με τη ρατσιστική αντιμετώπιση που επιφυλάσσουν για εκατομμύρια Άραβες φτωχούς μετανάστες εργάτες. Γκέι υπουργοί και δήμαρχοι κάνουν ομοφοβικές δηλώσεις, γυναίκες, που είναι ανώτερα στελέχη επιχειρήσεων, αρνούνται να προσλάβουν παντρεμένες γυναίκες για να μη φορτωθούν οι επιχειρήσεις τους το κόστος των αδειών μητρότητας, μετανάστες εργοδότες αρνούνται να κολλήσουν ένσημα στους μετανάστες υπαλλήλους τους και κάποιοι από αυτούς δε διστάζουν να «καρφώσουν» στην αστυνομία εργαζόμενους χωρίς χαρτιά, όταν αυτοί διεκδικούν παραπάνω δικαιώματα.
Όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι οι «προνομιούχοι καταπιεσμένοι» δεν υφίστανται ρατσιστική ή σεξιστική καταπίεση. Όμως βιώνουν την καταπίεση με πολύ διαφορετικό τρόπο από τη συντριπτική πλειοψηφία των καταπιεσμένων εργατών και εργατριών, που δεν είναι τμήμα, αλλά θύματα του συστήματος. Μια πλούσια γυναίκα, που έχει τη δυνατότητα να προσλάβει υπηρέτριες, τροφούς και μάγειρες, εξακολουθεί να είναι καταπιεσμένη από το σεξισμό, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο από την οικιακή της βοηθό. Η οικιακή βοηθός, όταν γυρίσει από τη δουλειά στο σπίτι, θα πρέπει να φροντίσει τα παιδιά της και να κάνει όλες τις δουλειές, ακόμα και στην περίπτωση που καταφέρνει να μοιράζεται εξίσου τις δουλειές με τον εργάτη άντρα της. Ο Αφροαμερικανός εργάτης, για παράδειγμα, που απολύεται σήμερα στην αυτοκινητοβιομηχανία των ΗΠΑ λόγω κρίσης, έχει οπωσδήποτε πολύ περισσότερα κοινά με το λευκό Αμερικάνο απολυμένο συνάδελφό του παρά με τους επίσης Αφροαμερικανούς Μπαράκ Ομπάμα ή Κόλιν Πάουελ.

Συμπερασματικά, δεν υπάρχει κοινό ενδιαφέρον και συμφέρον από όλους τους ανθρώπους που αντιμετωπίζουν το ίδιο είδος καταπίεσης. Η καταπίεση δεν προκαλείται από το φύλο, τη φυλή, την εθνικότητα ή τη διαφορετική σεξουαλική προτίμηση των ανθρώπων που ελέγχουν το σύστημα, αλλά από το ίδιο το σύστημα, αδιάφορο ποιος βρίσκεται στις θέσεις κλειδιά.[1]
Ένα δεύτερο θεμελιώδες πρόβλημα της Π.Τ. ξεκινάει από τον ορισμό του καταπιεσμένου. Οι βασικοί εκφραστές αυτής της θεωρίας, ο Laclau και ο Mouffe, ορίζουν τον καταπιεσμένο υποκειμενικά: Καταπιεσμένος είναι όποιος πιστεύει ότι καταπιέζεται. Αντίθετα ο Μαρξ ορίζει ως αντικειμενική την καταπίεση και την εκμετάλλευση στο σύστημα (οι καταπιεσμένοι είναι αντικειμενικά καταπιεσμένοι), ενώ θεωρεί υποκειμενική μόνο τη συνείδηση των καταπιεσμένων. Η διαφορά είναι τεράστια. Για παράδειγμα, σύμφωνα με την Π.Τ. καταπιεσμένος μπορεί να είναι ένας εργαζόμενος που πιστεύει ότι αδικείται, όταν δεν προσλαμβάνεται σε μια επιχείρηση που διατηρεί ένα ποσοστό θέσεων για άτομα με ειδικές ανάγκες. Από την άλλη μεριά, ακόμα και η καταναγκαστική δουλεία δεν αποτελεί -για την Π.Τ.- πραγματική καταπίεση στο βαθμό που οι ίδιοι οι σκλάβοι δεν αναγνωρίζουν καθαρά αυτή την απλή αλήθεια.[2]
Η κοινωνία –σύμφωνα με αυτή τη θεωρία– απαρτίζεται από αυτόνομους ανταγωνισμούς και καταπιέσεις, ένα τεράστιο πλήθος αντίρροπων και αντικρουόμενων δυνάμεων, καθεμιά σε μια διαφορετική σφαίρα αυτόνομης «πάλης».[3] Στον πραγματικό κόσμο κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Πολλοί άνθρωποι ενσωματώνουν διαφορετικά στοιχεία καταπίεσης. Για παράδειγμα χιλιάδες γυναίκες είναι και μετανάστριες, κάποιες μετανάστριες είναι και μουσουλμάνες και αντιμετωπίζουν επιπλέον την ισλαμοφοβία. Αν κάθε είδος καταπίεσης έχει και ένα αυτόνομο πεδίο αγώνα, αυτό οδηγεί στην πολυδιάσπαση της πολυδιάσπασης, ω πολυδιάσπαση, των υποκειμένων που μπορούν να συγκροτήσουν το κίνημα ενάντια στη συγκεκριμένη καταπίεση. Και τελικά στην αδυναμία ύπαρξης ενοποιητικού ιστού ανάμεσα στους καταπιεσμένους ανθρώπους, που δεν μπορούν να ενωθούν και να παλέψουν μαζί αποτελεσματικά. Οι λεσβίες μετανάστριες, για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν ένα σοβαρό δίλημμα: Αν δεν μπορούν να παλέψουν ούτε μαζί με τους άντρες (επειδή οι ίδιες είναι γυναίκες), ούτε μαζί με τις ντόπιες γυναίκες (επειδή οι ίδιες είναι μετανάστριες), αλλά ούτε και μαζί με τις μετανάστριες ετεροφυλόφιλες γυναίκες (επειδή οι ίδιες είναι λεσβίες), τότε μάλλον περιορίζεται εξαιρετικά το υποκείμενο του κινήματός τους. Στον πραγματικό κόσμο, θα πρέπει να γίνουν κάποιες επιλογές.[4]
Επιπλέον το ίδιο το κράτος, σύμφωνα με την Π.Τ., δεν είναι παρά μία από τις πολλές αυτόνομες δυνάμεις της κοινωνίας και όχι, όπως λέει ο Μαρξ, «εργαλείο στα χέρια της κυρίαρχης τάξης για τη διατήρηση του συστήματος». Ακόμα παραπέρα, κάθε ξεχωριστός αγώνας -λέει η Π.Τ.- έχει ίδια σημασία, χωρίς να έχει ιδιαίτερη αξία πόσοι άνθρωποι εμπλέκονται σε αυτόν ή αν τα αιτήματά τους έρχονται σε σύγκρουση με το κράτος ή όχι. Ο ξεχωριστός αγώνας -σύμφωνα με τους Laclau και Mouffe- μπορεί σε τελική ανάλυση να διεξάγεται από έναν μοναδικό καταπιεσμένο άνθρωπο και έχει ισοδύναμη αξία με τα κινήματα εκατομμυρίων ανθρώπων, που παλεύουν ενάντια στην καταπίεσή τους. Έτσι ο προσωπικός αγώνας μπορεί εντέλει να υποκαταστήσει τον πολιτικό αγώνα, αφήνοντας το σύστημα ανέγγιχτο να διατηρεί την καταπίεση όλων των καταπιεσμένων, να την εντείνει και να κάνει τη δουλειά του.
Οι Laclau και Mouffe δεν σκοπεύουν τελικά να χτίσουν κανένα κίνημα μικρό ή μεγάλο. Προτιμούν μικρές ομάδες πεφωτισμένων, που αυτοϊκανοποιούνται με την ανωτερότητά τους σε σχέση με τις «αδαείς μάζες». Σε αντίθεση με την Π.Τ., ο μαρξισμός προσφέρει διέξοδο σε όλους όσους ενδιαφέρονται να ξεμπερδέψουν με την καταπίεση στον πραγματικό κόσμο. Όπως πολύ εύστοχα είχε πει ο Μαρξ: «Οι φιλόσοφοι απλώς εξηγούν τον κόσμο. Όμως το θέμα είναι να τον αλλάξουμε».[5]

Εκμετάλλευση και καταπίεση
Η κεντρική έννοια της πάλης των τάξεων απουσιάζει για τους «υποκειμενιστές» της Π.Τ. Η ταξική ανισότητα είναι απλώς άλλος ένας από τους πολλαπλούς ανταγωνισμούς που υπάρχουν στην κοινωνία. Αν η Π.Τ. δεν το βλέπει, όμως, το ξέρουν οι πάντες ότι οι πλούσιοι απολαμβάνουν το μεγαλύτερο μέρος του πλούτου της κοινωνίας στις πλάτες της συντριπτικής πλειοψηφίας των ανθρώπων που τον παράγουν. Αυτό με μαρξιστικούς όρους ονομάζεται εκμετάλλευση. Όσο η οικονομική κρίση βαθαίνει, η ταξική ανισότητα εντείνεται και περιθωριοποιεί ολοένα και μεγαλύτερα τμήματα του πληθυσμού. Όμως για τους υποστηρικτές της Π.Τ., η ταξική ανισότητα είναι ένα πρόβλημα προσωπικής στάσης και σνομπισμού εκείνων που έχουν τον πλούτο. Αλλά δε μας εξηγούν πώς θα αλλάξουμε το σύστημα, που βασίζεται στην εκμετάλλευση της εργατικής τάξης από τους καπιταλιστές, μέσω των άπειρων πολυδιασπασμένων αγώνων ενάντια σε κάθε διαφορετικό είδος καταπίεσης.
Σε αντίθεση με την υποκειμενίστικη Π.Τ., ο μαρξισμός είναι μια υλιστική θεωρία. Η άρχουσα τάξη έχει συλλογικά αντικειμενικό συμφέρον να διατηρεί το καπιταλιστικό σύστημα, που βασίζεται στην καταπίεση και την εκμετάλλευση των εργατών, ενώ η εργατική τάξη έχει αντικειμενικό συμφέρον να ανατρέψει αυτό το σύστημα. Η ιδιαίτερη καταπίεση των γυναικών, των ομοφυλόφιλων, των μεταναστών, των εθνικών μειονοτήτων, εξυπηρετεί την αύξηση του επιπέδου καταπίεσης και εκμετάλλευσης ολόκληρης της εργατικής τάξης, τόσο των εργατών που καταπιέζονται περισσότερο, όσο κι εκείνων που καταπιέζονται λιγότερο.

Οι καπιταλιστές χρησιμοποιούν την καταπίεση συγκεκριμένων ομάδων πληθυσμού πολλαπλά. Αφενός, για να αυξάνουν τα κέρδη τους από την εκμετάλλευση των πιο καταπιεσμένων (μετανάστες, γυναίκες κ.λ.π.), αφού η κοινωνική ανισότητα δικαιολογεί χαμηλότερα μεροκάματα και λιγότερα δικαιώματα για κείνους. Όμως την ίδια στιγμή επιχειρούν να συμπιέσουν τα μεροκάματα και τα δικαιώματα και των ντόπιων ανδρών εργατών, οι οποίοι –αν δεν παλέψουν για τα δικαιώματα των πιο καταπιεσμένων– βλέπουν τελικά και τα δικά τους εργασιακά και κοινωνικά δικαιώματα να απειλούνται, αφού υπάρχουν πάντα κάποιοι που θα βγάλουν τη δουλειά φτηνότερα για τα αφεντικά και πιο ανώδυνα για το κράτος. Από την άλλη μεριά, όσο μεγαλύτερη είναι η ιδεολογική κυριαρχία του ρατσισμού και του σεξισμού στην κοινωνία τόσο οξύτερη γίνεται η διαμάχη των καταπιεσμένων μεταξύ τους, αντί αυτοί να ενώνουν τις δυνάμεις τους ενάντια στο σύστημα. Ένα αποκαλυπτικό παράδειγμα είναι το Αμερικάνικο. Στον παραδοσιακά ρατσιστικότερο και λιγότερο συνδικαλισμένο Νότο των ΗΠΑ, οι μισθοί των λευκών εργατών είναι αρκετά μεγαλύτεροι από των μαύρων και των μεταναστών. Όμως παραμένουν χαμηλότεροι από τους μισθούς των μαύρων εργατών του Βορρά.[6]
Όλα αυτά -ασφαλώς- δεν γίνονται πάντα αντιληπτά από τους εργάτες. Πολλοί άνδρες εργάτες είναι περισσότερο ή λιγότερο σεξιστές, πολλοί ντόπιοι εργάτες κι εργάτριες έχουν ρατσιστικές ή ξενοφοβικές ιδέες, πάρα πολλοί ετεροφυλόφιλοι μετανάστες είναι ομοφοβικοί. Επίσης λευκοί μετανάστες μπορεί κάποιες στιγμές να στραφούν ενάντια σε Ασιάτες ή Αφρικανούς μετανάστες. Ωστόσο αυτές είναι υποκειμενικές συμπεριφορές, διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο και αλλάζουν ανάλογα με τις περιστάσεις. Όταν οι εργάτες και οι εργάτριες, η νεολαία, οι καταπιεσμένοι, κινούνται σε μεγάλους αριθμούς με απεργίες και διαδηλώσεις, η ταξική ενότητα τείνει να υποκαταστήσει τους διαχωρισμούς και η ταξική συνείδηση υπερισχύει της ρατσιστικής και της σεξιστικής ιδεολογίας. Αυτό έγινε σε παγκόσμιο επίπεδο τη δεκαετία του ’30 και στα μεγάλα κινήματα της δεκαετίας του ’60. Αυτή η τάση είναι εξίσου φανερή στο σημερινό νεολαιίστικο κίνημα των μαθητών, που διαδηλώνουν ενάντια στην καταστολή και καταλαμβάνουν τα σχολεία τους. Είναι παιδιά μεταναστών και ελληνόπουλα μαζί.
Η αλληλεγγύη ενισχύεται, όταν τα σωματεία υπερασπίζονται όλους τους συναδέλφους τους απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, σε κλάδους όπου ντόπιοι και μετανάστες δουλεύουν μαζί, όπως είναι η οικοδομή, τα φασονάδικα ή οι ταχυμεταφορές. Ο ρατσισμός χτυπιέται, όταν άνδρες και γυναίκες, ντόπιοι και μετανάστες βγαίνουν μαζί στο δρόμο, συμμετέχουν στις απεργία, τις πορείες της Πρωτομαγιάς και του Πολυτεχνείου, στα αντιρατσιστικά και αντιπολεμικά συλλαλητήρια. Οι κοινοί αγώνες ενάντια στην καταπίεση και την εκμετάλλευση είναι καθοριστικός παράγοντας για τις εξελίξεις, την ώρα που η καπιταλιστική οικονομική κρίση χτυπάει την πόρτα όλων.
Μια κριτική που γίνεται συχνά στο μαρξισμό είναι ότι τείνει να υποκαταστήσει τη σημασία της πάλης ενάντια στην καταπίεση με εκείνη του αγώνα απέναντι στην εκμετάλλευση. Η κριτική αυτή είναι απόλυτα λάθος. Ο εχθρός είναι κοινός: Ένα σύστημα που γεννάει και τα δύο. Στον αγώνα για τη δημιουργία ενός ενιαίου κινήματος απέναντι στον καπιταλισμό, όλοι οι εργάτες, όλοι οι καταπιεσμένοι, εκπαιδεύονται να δρουν αλληλέγγυα με όσους είναι θύματα τόσο της καταπίεσης όσο και της εκμετάλλευσης. Άλλωστε -όπως είπε ο Β.Ι.Λένιν- το μαρξιστικό όραμα της επανάστασης δεν είναι τίποτε άλλο από «το πανηγύρι των καταπιεσμένων και των εκμεταλλευόμενων». Και επίσης: «Η συνείδηση της εργατικής τάξης δεν μπορεί να είναι αυθεντική πολιτική συνείδηση μέχρις ότου οι εργάτες εκπαιδευτούν να αντιδρούν σε κάθε μορφή τυραννίας, καταπίεσης, βίας ή κατάχρησης εξουσίας, ανεξάρτητα από το ποια είναι η τάξη που τα υφίσταται».[7] Το πολυπόθητο πανηγύρι των καταπιεσμένων δεν μπορεί να γίνει πράξη παρά μόνο την ώρα που ο αγώνας ενάντια στην καταπίεση και ο αγώνας ενάντια στην εκμετάλλευση θα ενωθούν σε ένα ορμητικό ποτάμι που θα τσακίσει το σύστημα που τα γεννά. Και θα το αντικαταστήσει με μια σοσιαλιστική κοινωνία αλληλεγγύης κι ελευθερίας, που θα ικανοποιεί τις ανθρώπινες ανάγκες και όπου η διαχείριση του πλούτου θα γίνεται δημοκρατικά από όλους εκείνους που τον παράγουν.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:
1, 4. Σάρον Σμιθ, «The politics of identity», International Socialist Review, Τεύχος 57.
2, 3. Ernesto Laclau και Chantal Mouffe, «Hegemony and Socialist Strategy: Towards a Radical Democratic Politics».
5. Καρλ Μαρξ, «Θέσεις στον Φόυερμπαχ».
6. Victor Perlo, «Economics on Racism in USA: The roots on black inequality».
[7] Β.Ι.Λένιν, «Άπαντα», 5ος τόμος, Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή.

της Νάνσυ Κατσαΐτη

Η καταδικαστική απόφαση των βασανιστών και δολοφόνων της Ελένης Τοπαλούδη είναι ιστορική για τα ελληνικά δεδομένα.
Σε μια χώρα, που οι βιαστές βγαίνουν λάδι και τα θύματα διαπομπεύονται, έχει ιδιαίτερη αξία, πέραν της δικαίωσης της μνήμης αυτής της κοπέλας και των γονιών της.
Στο νου μου τριγυρίζει η Αμάρυνθος. Όπου πριν 10 χρόνια περίπου, η κοπέλα που βιάστηκε και κατήγγειλε τον βιασμό της, όχι μόνο δεν δικαιώθηκε, αλλά αναγκάστηκαν, η ίδια και η μητέρα της, να φύγουν από τον τόπο που είχαν στήσει την ζωή τους, μετά την αθώωση των βιαστών… Πάλι επρόκειτο για ‘μπουμπούκια’ προυχόντων. Του παπά, του μπάτσου…

Όμως! Αν νομίζει οποιοσδήποτε, ότι δίνει φόρο τιμής στην Ελένη, μιλώντας για εξευτελιστικούς βιασμούς στις φυλακές των δολοφόνων της, επιζητώντας την θανατική ποινή και άλλα τέτοια μελιστάλαχτα, το μόνο που μπορώ να πω είναι ότι ρίχνει νερό στον μύλο του σεξισμού και της βαρβαρότητας.

Οι φυλακές οφείλουν να είναι σωφρονιστικά ιδρύματα, και όχι χώροι βασανιστηρίων και αναπαραγωγής της βαρβαρότητας.
Αυτό είναι τώρα! Αυτό θέλουμε να αλλάξει!

Η δικαιοσύνη θέλουμε να είναι τυφλή, για να δικάζει χωρίς το περιτύλιγμα την κάθε υπόθεση. Θέλουμε καταδίκη των βιαστών είτε πρόκειται για Ελληνίδα, είτε πρόκειται για μετανάστρια, είτε πρόκειται για οποιονδήποτε.

Και τέλος
Θέλω να κυκλοφορώ ελεύθερη τη νύχτα, χωρίς να σκέφτομαι, αν θα περάσω από κει ή από αλλού, προκειμένου να μην κινδυνεύσω.
Θέλω να φορώ ό,τι θέλω, χωρίς να σκέφτομαι αν θα ‘προκαλέσω’.
Θέλω το όχι μου, να είναι όχι!
Θέλω οι γείτονες να καταγγέλλουν τα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, που ακούν και βλέπουν.
Θέλω να λαμβάνω ίσο μισθό για ίση εργασία.
Θέλω να μην με λένε πουτάνα γιατί δεν έχω σταθερή σχέση, αλλά μου αρέσει να φλερτάρω και να χαίρομαι κάθε φορά με ανθρώπους που μου αρέσουν.
Θέλω να μην με λένε αγάμητη γιατί επιθυμώ να είμαι μόνη μου.
Θέλω να μην με λένε υστερική γιατί έχω περίοδο και οι ορμόνες μου χορεύουν ταραντέλα.
Θέλω να μην με λένε προβληματική γιατί επιλέγω να μην κάνω παιδιά.
Θέλω να μην με λένε καριόλα, μιλφού, πιπίνι, τσόκαρο, κατίνα.
Θέλω να σταματήσει η στερεοτυπική κριτική για τον φεμινισμό και τις γυναίκες φεμινίστριες.

Έχουμε προσπαθήσει πολύ και θα συνεχίσουμε για περισσότερα. Να κερδίσουμε κι άλλα.
Χωρίς άλλες Ελένες σφαγιασμένες!
Ας έχουμε υπόψιν, ωστόσο, ότι ο καπιταλισμός λατρεύει το διαίρει και βασίλευε, την καταπίεση και την υποταγή.
Και γι’ αυτό αν θέλουμε να ανασάνουμε ελεύθεροι, ανεξαρτήτως φύλου, εθνικότητας, και όποιων άλλων βολικών και πολλαπλών διαχωρισμών των κατώτερων τάξεων, έχουμε να ξεριζώσουμε το σαράκι, που μας τρώει συστηματικά.

Στο μεταξύ, έχουμε να εξελισσόμαστε στην κατεύθυνση που θέλουμε να πάμε. Είναι θέμα επιλογής τρόπου ζωής και συνείδησης.

Του Αλέξη Λιοσάτου

Τρεις  εβδομάδες μετά τα στοιχεία που παρουσιάσαμε (σε κείμενο για τη θνητότητα της πανδημίας, την πολυπαραγοντικότητα της νόσου και την αποτελεσματικότητα των μέτρων διεθνώς.⁽¹⁾, αξίζει να κοιτάξουμε και πάλι πώς έχει διαμορφωθεί ο διεθνής πίνακας, με πολλές χώρες πλέον να βρίσκονται στη φάση άρσης των μέτρων καραντίνας. Άλλωστε τα ελληνικά ΜΜΕ επιμένουν ότι η Ελλάδα αποτελεί διεθνές πρότυπο για την αντιμετώπιση της πανδημίας, εξαιτίας της εξαιρετικής δεσμίδας μέτρων που πήρε ο Μητσοτάκης, του εξής ενός, καραντίνα κι απαγόρευση κυκλοφορίας, τελεία. Ας εστιάσουμε στον πιο αξιόπιστο δείκτη, τον δείκτη «νεκροί από Covid/1 εκατομμύριο πληθυσμού.⁽²⁾

Νεκροί ανά 1 εκ. πληθυσμού 14/5

• Βέλγιο 768
• Iσπανία 584
• Ιταλία 514
• Μ. Βρετανία 489
• Γαλλία 415
• Σουηδία 349
• Ολλανδία 326
• Ιρλανδία 303
• ΗΠΑ 257
• Ελβετία 216
• Καναδάς 140
• Εκουαδόρ 132
• Πορτογαλία 115
• Γερμανία 94
• Δανία 93
• Ιράν 82
• Αυστρία 70
• Περού 66
• Βραζιλία 62
• Παναμάς 59
• Ρουμανία 54
• Φινλανδία 52
• Σλοβενία 50
• Τουρκία 47
• Εσθονία 47
• Β. Μακεδονία 46
• Μολδαβία 46
• Ουγγαρία 45
• Νορβηγία 43
• Δομ .Δημοκρατία 38
• Βοσνία 37
• Μεξικό 33
• Ισραήλ 31
• Ισλανδία 29
• Τσεχία 27
• Σερβία 25 
• Πολωνία 23
• Κροατία 23
• ΗΑΕ 21
• Κουβέιτ 21
• Λιθουανία 20
• Χιλή 18
• Αρμενία 17
• Ρωσία 16
• Λευκορωσία 16
• Ελλάδα 15
• Βουλγαρία 14
• Κύπρος 14
• Μαυροβούνιο 14
• Βολιβία 12
• Αλγερία 12
• Ονδούρα 12
• Αλβανία 11
• Ουκρανία 10
• Κολομβία 10
• Λετονία 10
• Σ. Αραβία 8
• Φιλιππίνες 7
• Αργεντινή 7
• Κούβα 7
• Μπαχρέιν 6
• Ιαπωνία 5
• Κατάρ 5
• Ν. Κορέα 5
• Αίγυπτος 5
• Μαρόκο 5
• Καμερούν 5
• Σλοβακία 5 
• Ουρουγουάη 5
• Λίβανος 4
• Νέα Ζηλανδία 4
• Ινδονησία 4
• Σιγκαπούρη 4
• Ν. Αφρική 4
• Αυστραλία 4
• Τυνησία 4
• Λιβερία 4
• Κίνα 3
• Τζαμάικα 3
• Τατζικιστάν 3
• Αφγανιστάν 3
• Μαλαισία 3
• Ιράκ 3
• Ομάν 3
• Αζερμπαϊτζάν 3
• Τζιμπουτί 3
• Ελ Σαλβαδόρ 3
• Γεωργία 3
• Σομαλία 3
  Σιέρα Λεόνε 3
• Τσαντ 3
• Ινδία 2
• Σουδάν 2
• Μπαγκλαντές 2
• Αϊτή 2
• Κόστα Ρίκα 2
• Μάλι 2
• Koνγκό 2
• Γουατεμάλα 2
• Καζακστάν 2
• Παραγουάη 2
• Σενεγάλη 1
• Νικαράγουα 1
• Ακτ. Ελεφαντοστού 0,9
• Ιορδανία 0,9
• Νιγηρία 0,8
• Ταϋλάνδη 0,8
• Γκάνα 0,8
• Κένυα 0,7
• DRC 0,6
• Χονγκ Κονγκ 0,5
• Τανζανία 0,4
• Βενεζουέλα 0,4
• Παλαιστίνη 0,4
• Υεμένη 0,4
• Λιβύη 0,4
• Μαυριτανία 0,4
• Ταϊβάν 0,3
• Ουζμπεκιστάν 0,3
• Ζιμπάμπουε 0,3
• Συρία 0,2
• Μιανμάρ 0,1
• Ανγκόλα 0,06
• Αιθιοπία 0,04

216 καταγεγραμμένες χώρες περιλαμβάνει  το σάιτ, αφαιρέσαμε τις πολύ μικρές χώρες.

Νομίζουμε ότι ο διεθνής χάρτης επί της ουσίας δεν έχει αλλάξει και τα βασικά συμπεράσματα που αναφέραμε 3 βδομάδες πριν εξακολουθούν να ισχύουν. Ενώ δεν μπορεί να βγει από αυτά τα στοιχεία το συμπέρασμα ότι η καραντίνα οποιουδήποτε τύπου (τοπικά, καθολική, απαγόρευση κυκλοφορίας ή όχι, κλείσιμο μαγαζιών ή όχι, έγκαιρη ή καθυστερημένη) αποδίδει, ενώ παραμένουν υπό διερεύνηση οι παράγοντες τροποποίησης κινδύνου της νόσου και είναι σαφής η εμπλοκή πληθώρας παραγόντων, αυτό που σίγουρα καταρρίπτεται είναι ότι τα μέτρα του Μητσοτάκη καθιστούν την Ελλάδα διεθνές πρότυπο και παγκόσμια πρωτοπορία. Η Ελλάδα βρίσκεται στην 45^η θέση της διεθνούς κατάταξης, με 6 ευρωπαϊκές χώρες να παρουσιάζουν μικρότερη θνητότητα ανά πληθυσμό (δεν υπολογίζουμε τις πολύ μικρές χώρες). Έχει «βελτιωθεί» μεν το ελληνικό κράτος κατά 9 θέσεις (από την 36^η στην 45^η), αλλά συνεχίζει να βρίσκεται στο κάτω μέρος  του διεθνούς χάρτη, απέχοντας πολύ από το να αποτελεί διεθνές πρότυπο. Η Ελλάδα, όσον αφορά τα καλά σχετικά αποτελέσματα, συνεχίζει να ακολουθεί την καλή πορεία των χωρών των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης. Όσο για τα αίτια αυτής της καλής πορείας, μπορεί να ευθύνεται οτιδήποτε άλλο από τα μέτρα του Μητσοτάκη (η άνοδος της θερμοκρασίας, το υποχρεωτικό εμβόλιο κατά της φυματίωσης, η αυτοσυγκράτηση του κόσμου τον Μάρτη-Απρίλη και η ευθύνη που έδειξε ιδιαίτερα απέναντι στους ηλικιωμένους της οικογένειας –που συνήθως αντιμετωπίζονται ως μέλη της οικογένειες, ενώ σε άλλες χώρες «παρκάρονται» σε γηροκομεία- κλπ). Κυρίως χτυπημένη παρουσιάζεται η δυτική Ευρώπη και οι ΗΠΑ-Καναδάς, ενώ Κεντρική και Λ. Αμερική, Αφρική, Ασία   συνεχίζουν να έχουν σε γενικές γραμμές καλύτερα αποτελέσματα από τη «Δύση».

Κάπως πιο «αφαιρετικά», μπορούμε να διακρίνουμε μια ζώνη 13 χωρών με υψηλή θνητότητα άνω των 100 νεκρών ανά 1 εκατομμύριο πληθυσμού, μια ζώνη 16 χωρών με μέση θνητότητα (40-100/1 εκ), μία ζώνη 40 χωρών με χαμηλή θνητότητα (5-40/1 εκ), στην οποία βρίσκεται η Ελλάδα μαζί με τις περισσότερες χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Ευρώπης και μια ζώνη πολύ χαμηλής θνητότητας στην οποία συγκαταλέγονται οι υπόλοιπες (στην προκειμένη περίπτωση 54) χώρες.

Η Ελλάδα σε τεστ ανά πληθυσμό βρίσκεται στις ίδιες χώρες (αν τις μετρήσαμε σωστά) στην 57^η θέση, δηλαδή έχει χειρότερη θέση στην σχετική κατάταξη σε σχέση με τρεις εβδομάδες πριν, παρόλο που τα ΜΜΕ πασχίζουν να μας πείσουν για τις …πρωτιές της Ελλάδας σε απίθανους δείκτες όπως το «τεστ/κρούσμα» (που απλώς αποδεικνύει όχι ότι η Ελλάδα κάνει πολλά τεστ, αλλά ότι διενεργεί τεστ σε μεγάλο ποσοστό μόνο σε περιπτώσεις νοσούντων με συμπτώματα Covid19, πιθανά δε και σοβαρά νοσούντων, σε ασθενείς δηλαδή  που είναι ούτως ή άλλως πολύ πιθανό να νοσούν από κορωνοϊό, οπότε το τεστ παύει να έχει οποιαδήποτε σημασία ως μέσο απομόνωσης των κρουσμάτων και μείωσης της μεταδοτικότητας –που είναι και η μεγάλη αξία των τεστ-, ενώ ακόμα αυτή η «πρωτιά» βασίζεται σε στοιχεία «μούφα».⁽³⁾ Βλέπε:

Μια πιο επικαιροποιημένη κατάσταση για τα μέτρα που πήραν οι διάφορες χώρες του πλανήτη και για το πότε αίρονται τα μέτρα υπάρχει εδώ.⁽⁴⁾

Τέλος, είναι γεγονός ότι η Ελλάδα διακρίνεται από μια παραλίγο «πρωτιά», καθώς  κατατάσσεται προτελευταία ανάμεσα σε 24 ευρωπαϊκές χώρες, όσον αφορά τις πρόσθετες δαπάνες της για ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας σχετικά με την καταπολέμηση της πανδημίας του κορωνοϊού, αλλά χάνει αυτή την «πρωτιά» από τη Σερβία.⁽⁵⁾

Είναι κρίμα να μην αναδεικνύουν τα ΜΜΕ τις πραγματικές εθνικές μας πρωτιές χάρη στον μεγάλο νεοφιλελεύθερο «εθνικό ηγέτη».

Παραπομπές

1.  Το κείμενο εδώ: https://www.redtopia.gr/%cf%84%ce%b1-%cf%88%ce%ad%ce%bc%ce%b1%cf%84%ce%b1-%cf%84%ce%b7%cf%82-%ce%ba%cf%85%ce%b2%ce%b5%cf%81%ce%bd%ce%b7%cf%84%ce%b9%ce%ba%ce%ae%cf%82-%cf%80%cf%81%ce%bf%cf%80%ce%b1%ce%b3%ce%ac%ce%bd%ce%b4/

2.  https://www.worldometers.info/coronavirus/

3. https://thepressproject.gr/140597-2/

Τεστ ανά επιβεβαιωμένο κρούσμα: Η δημιουργική στατιστική του θανάτου

4. https://www.businessinsider.com/countries-on-lockdown-coronavirus-italy-2020-3#denmark-enacted-a-lockdown-on-march-11-it-has-now-reopened-some-schools-and-small-businesses-36

5. https://thepressproject.gr/pou-proteleftea-i-ellada-se-synolo-24-evropaikon-choron-se-prosthetes-dapanes-sto-systima-ygias-gia-tin-katapolemisi-tis-pandimias/?fbclid=IwAR2VXibRmnBm8jCbzWOmqnjz68O4PwcM4ZJexGNhm223CB6-pxrqaGQC3OI

Ο φασισµός είναι η αντιδραστικότερη µορφή διαχείρισης του καπιταλισµού. Ιστορικά, λίγες φορές τα φασιστικά κινήµατα έχουν πάρει την πολιτική εξουσία (Ιταλία 1922, Γερµανία 1933, Ισπανία 1936). Οι φασιστικές δικτατορίες  σήµαναν ολοσχερή καταστροφή για τις οργανώσεις της εργατικής τάξης και για τα πολιτικά κόµµατα της επαναστατικής και της άκρας αριστεράς αλλά και της σοσιαλδηµοκρατίας στις χώρες αυτές. Σήµαναν στρατόπεδα συγκέντρωσης και θαλάµους αερίων για ανθρώπους που ανήκαν σε υπό εξόντωση κατηγορίες (εβραίοι, οµοφυλόφιλοι, ανάπηροι, συνδικαλιστές, µαρξιστές). Παγκόσµιους πολέµους µε τις καταστροφικότερες µέχρι σήµερα συνέπειες (Β’ Παγκόσµιος πόλεµος). Για να αποφύγουµε τις συνέπειες µιας παρόµοιας  ιστορικής τραγωδίας στο µέλλον, ο φασισµός χρειάζεται να αντιµετωπίζεται έγκαιρα από την εργατική τάξη και την αριστερά, µε στόχο οι φασιστικές οργανώσεις να διαλυθούν πριν αποκτήσουν ισχύ και οπωσδήποτε πριν κατακτήσουν την πολιτική εξουσία. Η αντιµετώπιση του φασισµού στηρίζεται πλέον στην ιστορική εµπειρία, στις σωστές και τις λάθος τακτικές αντιµετώπισής του από τους επαναστάτες προηγούµενων γενιών. Για να µπορέσουµε να αντιµετωπίσουµε αποτελεσµατικά τον φασισµό χρειάζεται να έχουµε µια ανάλυση για την φύση του, τις κοινωνικές δυνάµεις που τον στηρίζουν, τις συνθήκες της ανάπτυξής του. 

Σύµφωνα µε τον Τρότσκι ο φασισµός είναι ένα αντιδραστικό κοινωνικό κίνηµα. Αναπτύσσεται σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης. Κοινωνικά στηρίζεται στα µεσοστρώµατα (εµπόρους, µικροϊδιοκτήτες, αγρότες, αυτοαπασχολούµενους µικροεπιχειρηµατίες κ.λ.π.). Έλκει τµήµατα του πληθυσµού που είναι χτυπηµένα από το σύστηµα, εξατοµικευµένα και περιθωριοποιηµένα (ανέργους, περιθωριακά και λούµπεν στοιχεία, ασυνδικάλιστους εργάτες). Η αντιδραστική ιδεολογία του φασισµού δεν είναι αυτοτελής αλλά δανεισµένη από την αστική τάξη: εθνικισµός, ρατσισµός, σεξισµός. Κατά περίπτωση παίρνει διάφορες συγκεκριµένες µορφές (π.χ. αντισηµιτισµός στον µεσοπόλεµο στη Γερµανία). Στόχος του φασισµού είναι η διάλυση των οργανώσεων της εργατικής τάξης (συνδικάτα και οργανώσεις της αριστεράς). Για να το κάνει αυτό, απαραίτητο εργαλείο του φασισµού είναι το φασιστικό κόµµα: µε οργανώσεις βάσης στις γειτονιές και µε τάγµατα εφόδου (παραστρατιωτικές συµµορίες µε στρατιωτική δοµή και οργάνωση).

Ο φασισµός στον µεσοπόλεµο, ξεπήδησε µέσα από τον µονοπωλιακό καπιταλισµό, σε µια φάση που οι κανονικές – µέχρι τότε – µέθοδοι της κοινοβουλευτικής διακυβέρνησης δεν µπορούσαν να αντιµετωπίσουν την συγκυρία. Σε µια φάση που – όπως έλεγε ο Τρότσκι – «ακόµα και η πιο περιορισµένη δυνατότητα οργάνωσης των εργατών γίνεται ανυπόφορη για τους µεγάλους καπιταλιστές». Τηρουµένων των αναλογιών αντίστοιχες οικονοµικές συνθήκες υπάρχουν σήµερα µετά τη µεγάλη κρίση του 2008 και συντηρούνται από τις αρνητικές προβλέψεις για τη διεθνή οικονοµία στο ορατό µέλλον. Όµως η οικονοµική κρίση δεν είναι η µόνη αιτία ανάπτυξης του φασισµού. Υπάρχουν πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες που παίζουν ρόλο: 1) η κατάσταση της εργατικής τάξης και της αριστεράς και οι συνεπαγόµενοι κίνδυνοι που απορρέουν για την κυριαρχία της αστικής τάξης από το εργατικό κίνηµα και 2) η πιθανότητα ύπαρξης κοινού σχεδίου ξεπεράσµατος της κρίσης τόσο για την αστική τάξη όσο και για τα φασιστικά κινήµατα.

Η αστική τάξη λοιπόν ενδέχεται να επιλέξει τον φασισµό ως µορφή διακυβέρνησης, αν εκτιµά ότι αποτελεί αποτελεσµατικό και χρήσιµο καθεστώς για τη συνέχιση και επέκταση της κυριαρχίας της. Για να συµβεί κάτι τέτοιο, χρειάζεται να συνυπάρχουν δύο προϋποθέσεις: Πρώτο, να είναι δύσκολες έως αδύνατες οι προηγούµενες µορφές διακυβέρνησης (ρεφορµιστικά και αστικά κοινοβουλευτικά κόµµατα), καθώς πλέον είναι περιορισµένες για τους αστούς οι δυνατότητες έστω και µικρών παραχωρήσεων στην εργατική τάξη ή είναι δύσκολο να παρθούν πίσω διαφορετικά κατακτήσεις και δικαιώµατα της εργατικής τάξης. Και δεύτερο, ο φασισµός να έχει ήδη αποδείξει τη χρησιµότητά του για την αστική τάξη, επικρατώντας στο δρόµο, διαλύοντας απεργίες και τροµοκρατώντας τους πολιτικούς του αντιπάλους. Με άλλα λόγια ο φασισµός δεν αποτελεί «πραξικόπηµα των καπιταλιστών», παρά το γεγονός ότι για να καταλάβει την εξουσία απαιτείται το χρίσµα της αστικής τάξης. Είναι αυτόνοµο αντιδραστικό κίνηµα που υπό προϋποθέσεις µπορεί να έχει κοινούς στόχους µε τους καπιταλιστές. ∆εν είναι όµως η πρώτη επιλογή του συστήµατος, ακόµα και σε περιόδους οικονοµικής κρίσης. Κι’ αυτό γιατί η φασιστική εξουσία συνεπάγεται και ρίσκα για τους µεγάλους καπιταλιστές, εξ’ αιτίας της πίεσης παραχωρήσεων υπέρ των µεσοστρωµάτων που εκπροσωπεί πολιτικά ο φασισµός. Για παράδειγµα στο πρόγραµµα των Ναζί στη Γερµανία υπήρχαν µια σειρά σηµεία που είχαν κόστος για το σύστηµα και τους µεγάλους καπιταλιστές, όπως «η κατάργηση της σκλαβιάς των τόκων για τους µικρέµπορους, η εθνικοποίηση πολλών επιχειρήσεων, η διανοµή µερισµάτων από τα κέρδη των µεγάλων βιοµηχανιών, η «δηµοτικοποίηση» των αποθηκών χονδρικής και η ενοικίασή τους σε χαµηλή τιµή σε µικρούς εµπόρους, η κατάργηση τόκου στις υποθήκες των αγροτών, η θανάτωση των τοκογλύφων». Βέβαια κάτω από την πίεση της αστικής τάξης τα περισσότερα από αυτά έµειναν κενό γράµµα όταν οι ναζί ανέλαβαν την κρατική εξουσία, όµως η εφαρµογή τους ή µη αποτέλεσε περιεχόµενο συνεχούς διαπραγµάτευσης του ναζιστικού κράτους µε τους καπιταλιστές.

Φασισµός και ακροδεξιά σήµερα

Σήµερα ο καπιταλισµός βρίσκεται σε διαφορετική φάση από εκείνη του µεσοπολέµου. Ήδη εδώ και πολλές δεκαετίες, η διεθνοποιηµένη του µορφή επιβάλλει υπερεθνικές αστικές οικονοµικές και πολιτικές συµµαχίες. Στο οικονοµικό πεδίο το πολυεθνικό κεφάλαιο και το χρηµατοπιστωτικό σύστηµα λειτουργούν σε διεθνές επίπεδο µε παγκοσµιοποιηµένο τρόπο. Από την άλλη µεριά η διεθνής οικονοµική κρίση έχει επανεισάγει µεθόδους εθνικού προστατευτισµού ιµπεριαλιστικών οικονοµικών µπλοκ και έντασης των στρατιωτικών ανταγωνισµών (όπως ο εµπορικός πόλεµος των ΗΠΑ κατά της Κίνας, της ΕΕ κατά της Ρωσίας, η νέα ανάφλεξη στη Μέση ανατολή µε επίκεντρο το Ιράν επιπρόσθετα της Συρίας, η ΕλληνοΤουρκική διαµάχη για τις ΑΟΖ µε διεθνείς συµµάχους, οι αλλαγές στο γεωστρατηγικό πεδίο µε ρήξη των κλασσικών συµµαχιών, η σταδιακή αυτονόµηση περιφερειακών δυνάµεων όπως η Τουρκία από τη ΝΑΤΟϊκή συµµαχία, κ.λ.π.). Η κρίση του 2008 έχει εντείνει τους ανταγωνισµούς και µια νέα επιδείνωση της κατάστασης στο ορατό µέλλον κλιµακώνει την αβεβαιότητα, παρά τη σηµερινή σχετική οικονοµική σταθεροποίηση.

Στο στρατόπεδο της ακροδεξιάς και του φασισµού, η ιδεολογία του εθνικο-σοσιαλισµού της κρατικοµονωπωλιακής δεκαετίας του ’30 έχει αντικατασταθεί από τον εθνικο-φιλελευθερισµό της παγκοσµιοποιηµένης καπιταλιστικής στασιµότητας. Σε αυτές τις συνθήκες είναι δύσκολο ο κλασσικός φασισµός να αποκτήσει σοβαρές ρίζες στην κοινωνία και κάποιο σχέδιο εξόδου από την κρίση που να βολεύει ταυτόχρονα την αστική τάξη, όπως συνέβη σε κάποιες χώρες τη δεκαετία του ‘30. Για την ακρίβεια είναι πολύ δύσκολο γενικότερα για την αστική τάξη να αποκτήσει οποιοδήποτε νέο σχέδιο διεξόδου από την κρίση και κινείται στην πεπατηµένη του ακραίου χρηµατοπιστωτικού νεοφιλελευθερισµού ενισχύοντας τους ενδοϊµπεριαλιστικούς ανταγωνισµούς και συσσωρεύοντας τα υλικά για µια νέα κρίση. Ο εθνικός προστατευτισµός της νέας ακροδεξιάς του Τραµπ, του Τζόνσον και του Σαλβίνι, λογοδοτούν στη στήριξη τµηµάτων της αστικής τάξης προς προστατευτικές (ακρο)δεξιές πολιτικές στο φόντο µιας νέας οικονοµικής επιδείνωσης. Σε καµία περίπτωση όµως δεν πρόκειται για ανάδυση φασιστικών δυνάµεων µε αξιώσεις, τέτοιων όπως η φασιστική Χρυσή Αυγή στην Ελλάδα, η Casa Pound στην Ιταλία, το Jobbik στην Ουγγαρία ή το ΕΛΑΜ στην Κύπρο. Στην Ελλάδα η Χρυσή Αυγή υποσκελίζεται από τον Βελόπουλο, στην Ιταλία η Casa Pound από τον Σαλβίνι, στην Ουγγαρία το Jobbik από τον Ορµπάν, ενώ στην Κύπρο το ΕΛΑΜ κινείται κάτω από τη σκιά του (ακρο)δεξιού κυβερνητικού ∆ΗΣΥ.

Η ήττα της µνηµονιακής διαχείρισης του ΣΥΡΙΖΑ στην Ελλάδα, η πολιτική υποχώρηση των Podemos στην Ισπανία ή η συνθηκολόγηση κυβερνήσεων τύπου Λούλα στη Βραζιλία δεν στοιχειοθετούν ιδιαίτερο κίνδυνο ανάτασης της κινητοποίησης της εργατικής τάξης τέτοιο που να απειλεί πολιτικά την αστική διαχείριση και να επιταχύνει την ανάγκη σοβαρής ενίσχυσης φασιστικών οργανώσεων και κοµµάτων από τους αστούς. Η ανάδυση νέων κινηµάτων σε µια σειρά από χώρες όπως η Χιλή, το Ιράκ, το Χονγκ Κονγκ κ.λ.π. υπογραµµίζει τα αδιέξοδα και τους κινδύνους του διεθνούς καπιταλισµού και αντιµετωπίζεται από τα καθεστώτα αυτά µε ακραίο αυταρχισµό και καταστολή, παρά µε τη µέθοδο του φασισµού. Περισσότερο ανησυχητική για το σύστηµα ήταν η απεργιακή κλιµάκωση στη Γαλλία, τη χώρα που το ακροδεξιό κόµµα της αντικοµµουνίστριας Λεπέν διατηρεί υψηλά ποσοστά. Κάτι που επιβεβαιώνει την εκτίµηση πως η ακροδεξιά µπορεί να αντλεί εκλογική πελατεία στη βάση του ρατσισµού και της εθνικής προτίµησης/εθνικισµού, παρόλα αυτά δεν είναι σε θέση να καταστείλει ή να διαβρώσει το εργατικό κίνηµα σε µεγαλύτερο βαθµό από αυτόν που τα «καταφέρνουν» οι γραφειοκρατικές συνδικαλιστικές ηγεσίες από µόνες τους τις τελευταίες δεκαετίες.

Όλα αυτά δεν σηµαίνουν πως οι φασιστικές οργανώσεις απώλεσαν τους δεσµούς που διατηρούσαν µε το βαθύ κράτος ή πως δεν αντλούν δυνάµεις στο έδαφος του εθνικισµού και του ρατσισµού που δηµιουργούν οι αστικές τάξεις και οι ακροδεξιές διαχειρήσεις. Αποτελούν χρήσιµες εφεδρείες του αστικού κράτους που συντηρούνται προληπτικά για µελλοντική χρήση παρά άµεσα για να αντιµετωπίσουν υπαρκτούς σηµερινούς κινδύνους. Η πρόσφατη επανεµφάνιση  ρατσιστικών ακροδεξιών και παραστρατιωτικών οµάδων στα νησιά του Αιγαίου και στον Έβρο υπό τη σκέπη δεξιών πολιτευτών και κυβερνητικών παραγόντων, στο έδαφος του κελισίµατος των συνόρων για τους πρόσφυγες, αναδεικνύει πως οι αιτίες ανάπτυξης του φασισµού παραµένουν ζωντανές και απειλητικές. Η αντιµετώπιση του φασισµού από το κίνηµα και την αριστερά παραµένει εποµένως επίκαιρη για να µην αποκτήσει δυναµική αντίστοιχη µε του 2010-2013 και να µην αποτελέσει όχηµα ενός νέου αντιδραστικού κύκλου επίθεσης σε δηµοκρατικές ελευθερίες και δικαιώµατα συµπληρωµατικού του αυταρχικού κράτους έκτακτης ανάγκης της Ν∆.

Φασισµός και ακροδεξιά στην Ελλάδα

Η Ελλάδα το 2015 πέρασε στην φάση της «αριστερής» µνηµονιακής διαχείρισης του ΣΥΡΙΖΑ. Οι κοινωνικές συµµαχίες του ΣΥΡΙΖΑ µε την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώµατα στο έδαφος της ανατροπής των µνηµονίων µεταλλάχθηκαν σε πελατειακές εκλογικές σχέσεις στη βάση του «µικρότερου κακού». Η πέραν του ΣΥΡΙΖΑ αριστερά απέτυχε να συγκροτήσει αξιόµαχη πολιτική δύναµη µε κοινοβουλευτική παρουσία. Το κίνηµα που είχε αναπτυχθεί για την ανατροπή του µνηµονίου υποχώρησε αισθητά στην περίοδο διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή η εξέλιξη επέτρεψε τη µερική ανάκαµψη των παλιών συστηµικών δυνάµεων της Ν∆ και του ΠΑΣΟΚ και έδωσε τη δυνατότητα στη δεξιά να ξαναγίνει κυβέρνηση το 2019. Στο δεξιό/ακροδεξιό στρατόπεδο, ο ακροδεξιός «αντισυστηµικός» ριζοσπαστισµός που είχε εκφραστεί στα εκλογικά ποσοστά και την κοινωνική δυναµική της Χρυσής Αυγής, σε συνδυασµό µε το Μακεδονικό, πριµοδότησε τη δυναµική της επανόδου της δεξιάς στην κυβέρνηση ως άµεση απάντηση στον ΣΥΡΙΖΑ, ενώ ένα άλλο τµήµα της ενίσχυσε το νέο «κόµµα» Βελόπουλου, αντίστοιχο του παλαιότερου ακροδεξιού σχηµατισµού του ΛΑΟΣ.

Η αποδυνάµωση της Χρυσής Αυγής, πέρα από την εκλογική δυναµική της Ν∆, εδράζεται στη συνεχιζόµενη δίκη της ναζιστικής συµµορίας και στην κινητοποίηση του αντιφασιστικού κινήµατος. Μπορεί η καύσιµη ύλη του εθνικισµού και του ρατσισµού να συνεχίζει να τροφοδοτεί την ακροδεξιά, όµως έχει υποχωρήσει η ελκτική δύναµη των ταγµάτων εφόδου ως όχηµα για την επιβολή φασιστικής δυναµικής που µπορεί ταυτόχρονα να µεταφράζεται σε κοινωνικές ρίζες και πολιτική επιρροή στο κεντρικό πολιτικό πεδίο. Άλλωστε η ίδια η Χρυσή Αυγή έχει αποδυναµωθεί σε µεγάλο βαθµό οργανωτικά και πολιτικά µετά τις συνεχείς της  διασπάσεις και δεν είναι προς το παρόν σε θέση να πείσει για τη χρησιµότητά της στο πεδίο του δρόµου και να ξαναγοητεύσει παλιότερους υποστηρικτές της. Επιπρόσθετα εµφανίζεται µια υποχώρηση του ακροδεξιού ριζοσπαστισµού στο έδαφος της νέας «κανονικότητας» του συστήµατος που υπόσχεται οικονοµική ανάπτυξη στο έδαφος της σχετικής σταθεροποίησης και της «µεταµνηµονιακής περιόδου». Επίσης οι αστοί δεν χρειάζονται πλέον σε τέτοιον βαθµό όπλα τύπου ΧΑ. Θυµίζουµε ότι η ΧΑ άρχισε να τροφοδοτείται από την αστική τάξη µετά το 2008 (εξέγερση ∆εκέµβρη), όταν οι αστοί τροµάξανε µπροστά στις «εικόνες από το µέλλον» και  η τροφοδότηση των Ναζί κορυφώθηκε το 2011-2012 (όταν υπήρξαν γιγάντιες απεργίες και διαδηλώσεις που αποσταθεροποίησαν το αστικό καθεστώς). Τέτοιες προϋποθέσεις για την ώρα έχουν εκλείψει.

Αυτές οι εξελίξεις µετατοπίζουν τµήµα του ακροδεξιού ακροατηρίου σε επιλογές κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης από τους φασίστες µε γραβάτα τύπου Βελόπουλου, αντί για τους φασίστες των ταγµάτων εφόδου της ΧΑ. Η παρουσία του ακροδεξιού σχηµατισµού του Βελόπουλου στο κεντρικό πολιτικό  σκηνικό επισηµαίνει τη δυναµική της ακροδεξιάς, παρά την υποχώρηση της Χρυσής Αυγής. Πρόκειται για κυριλέ φασίστες που διατηρούν όλη την ακραία εθνικιστική και ρατσιστική πολιτική επιχειρηµατολογία της ΧΑ στα δεξιά της Ν∆ και θα µετατοπίζονται σε ολοένα και πιο ακραίες θέσεις όσο δεξιότερα θα µετατοπίζεται η ρητορική και η πολιτική της Νέας ∆ηµοκρατίας. Αποτελεί επικίνδυνο  πολιτικό µόρφωµα συµπληρωµατικό στην ακροδεξιά διαχείριση της Ν∆ που είναι απαλλαγµένο από τη ρετσινιά του µαχαιροβγάλτη. Πρόκειται ωστόσο για συγκοινωνούν δοχείο τόσο µε την ακροδεξιά πτέρυγα της Ν∆ όσο και µε τη ναζιστική συµµορία. Γι’ αυτό είναι απαραίτητη η πολιτική αντιµετώπισή του ως δεκανίκι του συστήµατος στην άσκηση πολιτικών λιτότητας και καταστολής σε βάρος της εργατικής τάξης. Η ανάδειξη ενός µαζικού λαϊκού αντιρατσισµού ως ταξική επιλογή των εργατών και της νεολαίας στην πάλη τους µε το σύστηµα που παράγει λιτότητα και ρατσισµό. Χρειάζεται επίσης µε κάθε ευκαιρία η αποκάλυψη των σχέσεων του κόµµατος Βελόπουλου µε πρώην και νυν Χρυσαυγίτες σε κεντρικό και τοπικό επίπεδο.

Μπορεί η Χρυσή Αυγή να ξαναγεννηθεί από τις στάχτες της;

Η εισαγγελική πρόταση για αθώωση της Χρυσής Αυγής από την κατηγορία της εγκληµατικής οργάνωσης υπενθυµίζει πως η Χρυσή Αυγή δεν είναι ξοφληµένη. ∆ιατηρεί ακέραιες τις στενές της σχέσεις µε το βαθύ κράτος. Εξακολουθεί να συντηρείται από δυνάµεις του συστήµατος για να µπορεί να παίξει το ρόλο συµπληρωµατικής κατασταλτικής δύναµης του κρατικού µηχανισµού σε µελλοντικές συνθήκες ανάτασης του λαϊκού κινήµατος στο ενδεχόµενο µιας νέας κρίσης. Γι’ αυτό παρότι η Χρυσή Αυγή εµφανίζεται αποδυναµωµένη, θα χρειαστεί να εντείνουµε τον αντιφασιστικό αγώνα, τόσο µέχρι να τελειώσει η δίκη της εγκληµατικής οργάνωσης όσο και µετά από το δικαστήριο. Η απαίτηση να καταδικαστούν τα ηγετικά στελέχη των ναζί για διεύθυνση εγκληµατικής οργάνωσης θα είναι στο επίκεντρο του αντιφασιστικού κινήµατος τους επόµενους µήνες. Τυχόν αθώωση των πρωτοκλασσάτων στελεχών της ΧΑ θα σηµαίνει ηρωοποίησή τους στα µάτια των απογοητευµένων οπαδών της, οικονοµική ανάσα από την απόδοση της κρατικής επιχορήγησης που είχε παρακρατηθεί κατά τη διάρκεια της δίκης και πιθανή ανασυγκρότηση των ταγµάτων εφόδου της. Σε κάθε περίπτωση, είτε αθωωθεί είτε καταδικαστεί ο Μιχαλολιάκος, ο αγώνας ενάντια στο φασισµό στην Ελλάδα θα εξακολουθήσει να αφορά την περιθωριοποίηση της ΧΑ που αποτελεί τον µεγαλύτερο κίνδυνο για τις δηµοκρατικές ελευθερίες και την ασφάλεια προσφύγων/µεταναστών-τριών και ντόπιων αγωνιστώνιτριών. Η βάση της αντιφασιστικής πάλης παραµένει η ταξική απάντηση στο φασισµό που αποτελεί δεκανίκι του συστήµατος για να συγκρούονται οι φτωχοί µε τους φτωχότερους αντί για τα αφεντικά και τις κυβερνήσεις που παράγουν δεινά για όλους, ντόπιους εργάτες, πρόσφυγες και µετανάστες.

Αντιφασιστική ενότητα

Η αντιµετώπιση του φασισµού αφορά τόσο την προπαγάνδα, όσο και τη µαζική δράση στο δρόµο. Συνδέεται στενά µε την κινητοποίηση της εργατικής τάξης και της αριστεράς για να αντικρουστούν τα µέτρα λιτότητας, η καταστολή, ο πόλεµος, ο σεξισµός και ο ρατσισµός. Εµπεριέχει την καταγγελία του φασισµού ότι υπερασπίζεται τις πολιτικές λιτότητας ενάντια στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώµατα. Επίσης την καταγγελία του φασισµού για περιθωριοποίηση µεγάλων τµηµάτων του πληθυσµού, όπως οι γυναίκες, τα lgbt άτοµα, οι αναπηροι, οι µειονότητες, οι µετανάστες. Όµως εµπεριέχει επιπλέον και µια αυτόνοµη προσπάθεια να περιθωριοποιηθούν οι φασιστικές οργανώσεις. Ένα αντιφασιστικό κίνηµα είναι άρρηκτα συνδεδεµένο µε την κίνηση της εργατικής τάξης και των κινηµάτων αντίστασης και ταυτόχρονα «ειδικού σκοπού»: Αυτόν της διάλυσης των φασιστικών οργανώσεων πριν καταφέρουν να σπείρουν τον τρόµο στο δρόµο, στους κοινωνικούς και πολιτικούς τους αντιπάλους και στην πλειοψηφία της κοινωνίας.

Για να συγκροτηθεί το µεγαλύτερο δυνατό αντιφασιστικό δυναµικό, δεν αρκούν οι αντιφασιστικές και οι αντιρατσιστικές οργανώσεις, η άκρα αριστερά και οι ορκισµένοι αντιφασίστες. Απαιτείται η συσπείρωση του µεγαλύτερου δυνατού αριθµού εργαζόµενων, νεολαίων, µεταναστών και προσφύγων, αγωνιστών των κινηµάτων και των κοινωνικών χώρων. Απαραίτητη είναι η απεύθυνση σε συνδικάτα που δίνουν τη µάχη της υπεράσπισης των εργατικών κατακτήσεων µε τα πιο ενεργά από αυτά σε πρώτη προτεραιότητα. Χρειάζεται επίσης η πλατύτερη δυνατή απεύθυνση σε κόσµο της ευρύτερης κοινωνικής αριστεράς, ανεξαρτήτως των πολιτικών του προτιµήσεων, µε κριτήριο τη συµµετοχή του στην αντιφασιστική κινητοποίηση στο δρόµο. Για να γίνει αυτό εφικτό, θα χρειαστεί η αντιφασιστική απεύθυνση να είναι πλατιά και να µην αποκλείει π.χ. ψηφοφόρους της αριστεράς και της ευρύτερης κεντροαριστεράς.

Παρόλα αυτά το αντιφασιστικό ενιαίο µέτωπο στην Ελλάδα σήµερα δεν είναι πολιτικά αναγκαίο και πρακτικά αποτελεσµατικό έχει στο ρόλο συνδιοργανωτή την ηγεσία µνηµονιακών σοσιαλ-φιλελεύθερων κοµµάτων που άσκησαν αντιλαϊκές και αντι-προσφυγικές κυβερνητικες πολιτικές όπως ο ΣΥΡΙΖΑ. Πρώτο γιατί δεν υπάρχουν οργανωµένοι δεσµοί των κοµµάτων αυτών µε την εργατική βάση που τους ψηφίζει αντίστοιχοι µε τη δεκαετία του ’30 όταν η σοσιαλδηµοκρατία στη Γερµανία είχε στις τάξεις της εκατοµµύρια συνδικαλισµένους εργάτες και εκατοντάδες χιλιάδες οργανωµένα µέλη. Σήµερα πρόκειται για κόµµατα που δεν είναι σε θέση να κινητοποιήσουν τους ψηφοφόρους τους καθώς οι σχέσεις τους µε αυτούς είναι ιδιαίτερα χαλαρές και κυρίως εκλογικές. Και δεύτερο γιατί η αντικαπιταλιστική αριστερά στην Ελλάδα είναι σε θέση να κινητοποιήσει ένα πρώτο κρίσιµο δυναµικό στην αντιπαράθεση µε τον φασισµό, που µπορεί να γίνει πόλος έλξης για ευρύτερα αντιφασιστικά ακροατήρια, συµπεριλαβανόµενης της πολιτικής επιρροής της κεντροαριστεράς. Η συνέχεια θα κριθεί στους δρόµους και τα στοιχήµατα είναι ανοιχτά.

Θανάσης Κούρκουλας

Ανασημοσίευση από το περιοδικό της Κίνησης “Απελάστε τον Ρατσισμό” Τεύχος 28