1

Συμφωνία των Πρεσπών: Ποια η αριστερή απάντηση στον εθνικισμό και την ακροδεξιά;

 Ανακοίνωση της πολιτικής οργάνωσης «Κόκκινο Νήμα» για τη «συμφωνία των Πρεσπών»

Δεν υπάρχει ειρήνη και φιλία χωρίς ισοτιμία και δημοκρατία

Οι ιμπεριαλιστές υπέρμαχοι της Συμφωνίας των Πρεσπών άλλαξαν το όνομα της Δημοκρατίας της Μακεδονίας σε «Βόρεια Μακεδονία», καταφέρνοντας τον «άθλο» αμφότεροι οι δυο λαοί να αισθάνονται κατά πλειοψηφία, δικαίως ή αδίκως, παραμερισμένοι. Η Συμφωνία πέρασε από τα δύο κοινοβούλια κόντρα στην εκφρασμένη βούληση του γειτονικού λαού, αγνοώντας επιδεικτικά το δημοψήφισμα του Σεπτέμβρη. Από την άλλη, στην Ελλάδα, η κυβέρνηση στάθηκε ανίκανη να ανασκευάσει τα ψέματα των «μακεδονομάχων», υιοθετώντας μάλιστα τα πιο βασικά από αυτά για να υποστηρίξει την αναγκαιότητα της Συμφωνίας. Έτσι δεν είναι τυχαίο που αντίθετα με τις αντιδεξιές κυβερνητικές κορώνες κερδισμένες ένθεν και ένθεν βγήκαν η καχυποψία μεταξύ των λαών και η ακροδεξιά.

Η Συμφωνία φέρνει την μετατροπή και της Μακεδονίας σε βάση του ΝΑΤΟ με ό,τι αυτό σημαίνει για τις γύρω χώρες, συμπεριλαμβανόμενης της Ελλάδας. Επίσης κλιμακώνει ακόμα πιο προκλητικά την ελληνική διείσδυση στη χώρα, τόσο οικονομικά όσο και πολιτικά, αφού – μεταξύ άλλων – θεσμοθετούνται (άρθρο 6) αφορμές για επιπρόσθετες ελληνικές παρεμβάσεις στα εσωτερικά της γείτονος στο μέλλον. Αυτοί άλλωστε ήταν οι βασικοί στόχοι της Συμφωνίας, με προμετωπίδα την αλλαγή του ονόματος.

Χρησιμοποιώντας εξαγορές και εκβιασμούς διαφθαρμένων μακεδόνων βουλευτών, όπως καταγγέλλει η μακεδονική αριστερά (Levica), με πολιτικό μέσο την ταπείνωση των εθνικά μακεδόνων, αμφισβητώντας την εθνική τους υπόσταση και νομιμοποιώντας, στο διηνεκές, την ελληνική επιβολή και με απώτερο σκοπό τις μπίζνες των εκεί καπιταλιστών με τους δυτικούς άσπονδους συμμάχους (Ελλάδα, ΕΕ, ΗΠΑ), όπως και τις νεοφιλελεύθερες, αντεργατικές «μεταρρυθμίσεις» που τις συνοδεύουν· γίνεται φανερό ότι οι Πρέσπες δεν έχουν καμία σχέση με «φιλία των λαών».

Στην Ελλάδα ο ΣΥΡΙΖΑ επιχαίρει ότι η Συμφωνία φέρνει ειρήνη και συνεργασία των λαών, παρασύροντας ειλικρινείς αντιφασίστες και αντι-εθνικιστές! Μα πώς είναι δυνατό να εξασφαλίζεται η συνεργασία των λαών ερήμην τους, όταν ο εθνικισμός κερδίζει επιρροή; Πώς είναι δυνατό εγγυητές αυτής της ειρήνης και συνεργασίας να είναι η … πολεμική μηχανή του ΝΑΤΟ ή το ελληνικό πολιτικό και οικονομικό σύστημα, που έχει αναλάβει το ρόλο του τοποτηρητή; Εγγυώνται φιλία και ισοτιμία μεταξύ λαών ή μήπως ιμπεριαλιστική αλαζονεία οι κυβερνητικές δηλώσεις (του Κουρουμπλή) «Αν θέλουμε να διαλύσουμε τα Σκόπια τα διαλύουμε την επόμενη μέρα, αλλά δεν μας συμφέρει»;

 

Ελληνικός καπιταλισμός

Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ενδιαφερόταν πραγματικά για τη φιλία των λαών, τότε θα έπρεπε να καταπιαστεί σοβαρά για να καταρρίψει όλους τους σοβινιστικούς μύθους που έχει ποτιστεί στην ελλάδα ο λαός για το μακεδονικό. Αλλά για αυτό θα ήταν προϋπόθεση να αποκαλύψει πώς οι πιέσεις που ασκεί η Ελλάδα στη Μακεδονία με αφορμή το όνομα είχαν ανέκαθεν πραγματικό σκοπό τα κέρδη ελλήνων μεγαλοκαρχαριών. Να αποκαλύψει πώς με όπλο τον οικονομικό αποκλεισμό, ή και τα απειλητικά σενάρια στρατιωτικής εισβολής στη γείτονα (που αντάλλασσαν στις αρχές της δεκαετίας του 90 ο τέως ΥΠΕΞ Σαμαράς με τον τέως σέρβο πρόεδρο Μιλόσεβιτς), ο ελληνικός καπιταλισμός στη γείτονα:

  • αγόρασε μπιτ-παρά δημόσιες και ιδιωτικές επιχειρήσεις

  • επέβαλε αποικιοκρατικούς όρους «επενδύσεων» με Ειδικές Οικονομικές Ζώνες

  • επέβαλε μισθούς των 230 ευρώ και μηδενική φορολογία.

Πώς το ελληνικό κεφάλαιο – με ΑΕΠ υπερδιπλάσιο όλων μαζί των υπόλοιπων Βαλκανικών χωρών – από τα ΕΛΠΕ και τις τράπεζες μέχρι τα Goodies και τον Βερόπουλο, έφτασε να ελέγχει το 20% της γειτονικής οικονομίας. Πώς πίσω από τις σημερινές τριβές για το όνομα κρύβονται –ξανά!- τα ποσοστά που διεκδικούν έλληνες (και άλλοι δυτικοί) καπιταλιστές στις νέες «δουλειές» που ανοίγονται στην Μακεδονία και τα Βαλκάνια, όπως οι αγωγοί αερίου από το Ισραήλ προς την ΕΕ. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ ενδιαφερόταν πραγματικά για τη φιλία των λαών, θα καλούσε τους εργαζόμενους και στις δυο χώρες να παλέψουν από κοινού τους ίδιους επιχειρηματίες που κρατούν τους μισθούς χαμηλά και στις δυο μεριές των συνόρων, γιατί αυτή θα ήταν η αποτελεσματικότερη διεθνιστική αλληλεγγύη κόντρα στα εθνικιστικά παραμύθια.

Τέλος, θα έπρεπε εξηγώντας όλα αυτά να πείσει τον ελληνικό λαό ότι δεν έχει δικαίωμα να αποφασίζει αυτός για την ταυτότητα και το όνομα άλλων λαών, όπως εμείς δεν θέλουμε να αποφασίζουν ισχυρότερες χώρες (ΗΠΑ, Γερμανία κ.α.) για τα δικά μας ζητήματα. Και επομένως ότι το όνομα της γειτονικής χώρας ήταν και έπρεπε να παραμείνει Δημοκρατία της Μακεδονίας χωρίς καμία ιμπεριαλιστική Συμφωνία να το αλλάζει με πικρούς εκβιασμούς.

Όμως, αντί ο ΣΥΡΙΖΑ να υπερασπιστεί την αρχή της ισότητας των εθνών, ενσωμάτωσε, όπως μεγάλο μέρος και της Αριστεράς, βασικά ακροδεξιά επιχειρήματα. Ότι τάχα… απειλούμαστε από κάποιον «μακεδονικό αλυτρωτισμό», που, άκουσον-άκουσον, συνίστατο στο ενδιαφέρον του μακεδονικού Συντάγματος για τους απόδημους (όπως αντίστοιχα αναφέρει και το ελληνικό Σύνταγμα!). Ή ότι τάχα δεν υπήρξε ποτέ μακεδονική μειονότητα στην Ελλάδα. Υπηρετώντας το ντόπιο κεφάλαιο στην βαλκανική του επέκταση, τον διεθνή ιμπεριαλισμό και τα ιερά αστικά ιδεολογήματα που μακιγιάρουν την επιθετικότητά τους, ο ΣΥΡΙΖΑ φέρθηκε για άλλη μια φορά σαν αστικό κόμμα, νομιμοποιώντας την ακροδεξιά.

Άλλωστε, πέρα από προεκλογικές κορώνες, δεν είναι η πρώτη φορά που η πεπατημένη του ΣΥΡΙΖΑ ευνοεί την ακροδεξιά. Ας θυμηθούμε:

  • την συνέχιση της ακροδεξιάς αντιμεταναστευτικής πολιτικής, που συμπλήρωσε τις Αμυγδαλέζες του Δένδια με κολαστήρια hotspot στα νησιά και φονικές επαναπροωθήσεις στον Έβρο και το Αιγαίο
  • την συγκυβέρνηση με τους Καμμένους και την υπουργοποίηση Παπακώστα

  • την υπηρέτηση του ιμπεριαλιστικού ανταγωνισμού στην περιοχή με την Τουρκία για τις ΑΟΖ
  • τις ανίερες συμμαχίες με τα ακροδεξιά και δικτατορικά καθεστώτα του Ισραήλ και της Αιγύπτου

Μέχρι και τις φωτογραφήσεις με τους Κασιδιάριδες στη νήσο Ρω και την πλήρη κάλυψη του ακραίου εθνικιστή πιστολέρο Κατσίφα. Τόση αντιδεξιά ευαισθησία… Για να μην μιλήσουμε για την ανύπαρκτη πίεση της κυβέρνησης σε αστυνομία και δικαιοσύνη μέχρι τώρα, προκειμένου να δεήσουν να τελειώσουν την δίκη της ΧΑ ή να φυλακίσουν τις φασιστικές συμμορίες που επιτίθενται τα τελευταία χρόνια σε μετανάστες και αναρχικούς και που τα έσπασαν πρόσφατα στο Σύνταγμα…

Βέβαια, ένα κόμμα πλέον ταγμένο να υπηρετεί το ελληνικό κεφάλαιο μέσα κι έξω από τα σύνορα, δεν το αποκαλύπτει ούτε καλεί σε αγώνες εναντίον του. Γι’ αυτό, οι αντιδεξιές κορώνες στοχεύουν μόνο σε άγρα ψήφων ενόψει εκλογών.

Στην πραγματικότητα, μια Συμφωνία που υπηρετεί τα κέρδη του ελληνικού κεφαλαίου στην γείτονα και τα γεωπολιτικά συμφέροντα του ΝΑΤΟ, δεν αποδυναμώνει αλλά ενισχύει τους εθνικισμούς. Μάλιστα σε σημείο να παρασύρει σε πατριωτική ρελάνς ένα μεγάλο τμήμα της εγχώριας αριστεράς στην Ελλάδα, που σφυρίζει αδιάφορα για τα συμφέροντα του ελληνικού καπιταλισμού στα Βαλκάνια, αναγνωρίζει κινδύνους μόνο από την πλευρά του ΝΑΤΟ, αποτιμά τη συμφωνία ως προϊόν …υποταγής μας στα ξένα αφεντικά, ανακαλύπτει αλυτρωτισμούς μόνο στην απέναντι πλευρά και αξιώνει ακόμα περισσότερες αλλαγές του Συντάγματος των γειτόνων. Μιας «πατριωτικής» αριστεράς που στην καλύτερη περίπτωση μιλά γενικόλογα ενάντια στον εθνικισμό στα Βαλκάνια, παρακάμπτοντας δια του …αντι-ιμπεριαλισμού, σαν να’ταν πανάκεια, το βασικό καθήκον: Την πάλη ενάντια στο σύστημα και στον εθνικισμό στην ίδια μας τη χώρα.

 

Απέναντι στον ενθαρρυμένο εθνικισμό και την ακροδεξιά χρειάζεται να απαντήσουμε:

– Η Συμφωνία των Πρεσπών εξυπηρετεί τόσο τον μεγάλο ιμπεριαλισμό του ΝΑΤΟ όσο και τον μικρό ιμπεριαλισμό του ελληνικού κεφαλαίου στα Βαλκάνια – όχι την φιλία και την ειρήνη.

– Όλοι οι λαοί είναι ίσοι, να πάψουν οι παρεμβάσεις στα εσωτερικά των γειτονικών χωρών και οι εκβιασμοί με τις πλάτες του ΝΑΤΟ.

– Κοινοί αγώνες Ελλήνων, Μακεδόνων και Αλβανών εργατών ενάντια στους μισθούς πείνας, την ανεργία και τις ιδιωτικοποιήσεις.

– Συνεχής αγώνας ενάντια στον εθνικισμό και τον ελληνικό επεκτατισμό, από την Ανατολική Μεσόγειο μέχρι τα Βαλκάνια.

Πολιτική Οργάνωση “Κόκκινο Νήμα”




Επίθεση της ακροδεξιάς στο μπλοκ του NPA: Δεν θα τρομοκρατηθούμε!

Το Σάββατο, κατά την 11η Πράξη των Κίτρινων Γιλέκων στο Παρίσι, το μπλοκ του NPA δέχτηκε δύο φορές επίθεση από 50 ακροδεξιούς. Οργανωμένοι και χρησιμοποιώντας ακραία βία, η φασιστική ομάδα «Les Ζouaves» (που ανέλαβε την ευθύνη), στοχοποίησε σκόπιμα το μπλοκ μας, τραυματίζοντας πολλούς συντρόφους μας.

Αυτή η ομάδα δεν έχει καμία σχέση με το κί­νη­μα των Κί­τρι­νων Γι­λέ­κων, στο πλευ­ρό των οποί­ων δια­δη­λώ­νου­με εδώ και αρ­κε­τές εβδο­μά­δες χωρίς να υπάρ­ξει κα­νέ­να πρό­βλη­μα. Οι ομά­δες των Κί­τρι­νων Γι­λέ­κων που ήταν πα­ρού­σες κατά τις εφό­δους του Σαβ­βά­του σο­κα­ρί­στη­καν από τις επι­θέ­σεις και κά­ποιοι δια­δη­λω­τές πα­ρε­νέ­βη­σαν στο πλευ­ρό μας για να απο­κρού­σου­με τους φα­σί­στες.

Δεν θα τρο­μο­κρα­τη­θού­με! Το NPA θα συ­νε­χί­σει να χτί­ζει με απο­φα­σι­στι­κό­τη­τα το κί­νη­μα ενά­ντια στον Μα­κρόν και τις αντι­κοι­νω­νι­κές του πο­λι­τι­κές, και θα είναι παρόν στις επό­με­νες κι­νη­το­ποι­ή­σεις της 12ης Πρά­ξης των Κί­τρι­νων Γι­λέ­κων το επό­με­νο Σάβ­βα­το.

Η πα­ρου­σία της ακρο­δε­ξιάς στις δρά­σεις των Κί­τρι­νων Γι­λέ­κων είναι ένα δη­λη­τή­ριο για το κί­νη­μα: η επί­θε­ση που δε­χτή­κα­με είχε στόχο να δια­λύ­σει την κι­νη­το­ποί­η­ση, να την απο­δυ­να­μώ­σει και προ­φα­νώς εξυ­πη­ρε­τεί την εξου­σία.

Σύ­ντο­μα θα επι­κοι­νω­νή­σου­με με τις ορ­γα­νώ­σεις της κοι­νω­νι­κής και της πο­λι­τι­κής Αρι­στε­ράς, όπως και με τις διά­φο­ρες ομά­δες των Κί­τρι­νων Γι­λέ­κων, για να συ­ζη­τή­σου­με από κοι­νού μια απά­ντη­ση στις δρά­σεις αυτών των ακρο­δε­ξιών ομά­δων, ώστε να πά­ψουν να επι­τί­θε­νται σε κοι­νω­νι­κές κι­νη­το­ποι­ή­σεις.

Nouveau Parti Anticapitaliste
26 Γενάρη 2019

 

αναδημοσίευση από internationalviewpoint.org




Me Too: Ένα κίνημα (και) για τις εργαζόμενες!

Από το μοναχικό «Και εγώ» στο συλλογικό «Και Εμείς»

της Σόνιας Μητραλιά

Πάνω από δυο χρόνια έχουν περάσει από την γέννηση του κινήματος #MeToo που φανέρωσε την τρομακτική έκταση της σεξουαλικής παρενόχλησης στο χώρο εργασίας και της σεξουαλικής βίας λόγω φύλου σε όλο τον κόσμο! Κάθε άλλο από εφήμερο, το κίνημα αυτό δεν παύει κάθε τόσο να μας επιφυλάσσει εκπλήξεις! Ολοζώντανο, όχι μόνο διαρκεί και απλώνεται σε όλες τις ηπείρους, αλλά και εξελίσσεται από εικονικό φαινόμενο στο διαδίκτυο σε ένα πραγματικό πρωτόγνωρο κοινωνικό κίνημα του 21ου αιώνα. Και κυρίως, γίνεται σημαία των εργαζόμενων γυναικών προκαλώνταςμάλιστα ιστορικές και νικηφόρες κινητοποιήσεις ενάντια σε δυο γιγάντιες πολυεθνικές του πιο αδίστακτου κεφαλαίου…

Όμως, δυστυχώς στην Ελλάδα οι ίδιες/ίδιοι που έχουν υποστεί κακοποίηση και σεξουαλική βία σπάνια μιλούν, σιωπούν δημόσια! Αλλά ως πότε;

Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να κάνει έναν απολογισμό για τις εμπειρίες του κινήματος MeToo μήπως και αποδειχτούν χρήσιμες για να γεννηθεί και στην Ελλάδα κάτι παρόμοιο, ένα κίνημα αναγκαίο περισσότερο από ποτέ!

Αλλά πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.

 

Όταν άνοιξε ο ασκός του Αιόλου…

2019 01 24 02 me too 02Όλα άρχισαν τον Οκτώβρη του 2017 στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής με το σκάνδαλο σεξουαλικής παρενόχλησης με πρωταγωνιστή τον μεγάλο παραγωγό ταινιών του Χόλυγουντ H. Γουάινστιν, και αφού η ηθοποιός Alyssa Milano κυκλοφόρησε στο παγκόσμιο δίκτυο ένα Twitter που το ονόμασεMe Too. Η ιδέα ήταν απλή. Ανέβασε ένα μικρό μήνυμα: “Εάν έχετε κακοποιηθεί σεξουαλικά, γράψτε Me Too ως απάντηση σε αυτό το ‘tweet”. Δηλαδή, «Και Εγώ», εγώ επίσης.

Μέσα σε μόλις 24 ώρες, 12 εκατομμύρια σε όλο το κόσμο, στη συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες, κατάγγειλαν δικά τους περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης από ισχυρούς αρσενικούς της βιομηχανίας του κινηματογράφου , του χώρου της μόδας, της πολιτικής σκηνής, της εκπαίδευσης, των επιχειρήσεων, των ΜΜΕ, διαφόρων διεθνών οργανισμών, της εκκλησίας ακόμα και από τον άνδρα της διπλανής πόρτας…

Οι υπογράφουσες, μερικές διάσημες, άλλες ανώνυμες, περιγράφανε με λίγα λόγια τα βιώματα τους στην εργασία αλλά επίσης και στην παιδική ηλικία, στην οικογένεια, στο σχολείο, στο δημόσιο χώρο…

Με πρωτόγνωρο τρόπο μέσα από την έκφραση εκατομμύριων μαρτυριών, το κίνημα Με Τοο, χρησιμοποιώντας τα τεχνολογικά εργαλεία της εποχής, αποκάλυψε μια κρυμμένη, τραγική, μαζικότατη πραγματικότητα σε όλο τον κόσμο. Προκάλεσε σοκ στις κοινωνίες αποκαλύπτοντας το τεράστιο μέγεθος και την εξάπλωση των σεξουαλικών επιθέσεων και βιαιοπραγιών.

Είναι γεγονός πως το MeToo πήρε θεαματική ορατότητα και τράβηξε την προσοχή της δημόσιας γνώμης μόνον όταν πολλές διάσημες σταρ του Χόλυγουντ τόλμησαν να μιλήσουν δημόσια. Όμως, όσα λέγονται ότι το MeToo ξεκίνησε από τις διάσημες και αφορά μόνο αυτές είναι ιστορικά λάθος.

Σε αντίθεση με ό,τι μπορεί να νομίζει κανείς, το MeToo δεν γεννήθηκε το 2017, αλλά προϋπήρχε! Γεννήθηκε πριν από ένδεκα χρόνια στη Νέα Υόρκη με πρωτοβουλία της γεννημένης στο Harlem, στη γνωστή φτωχογειτονιά της Νέας Υόρκης, αφροαμερικανίδας ακτιβίστριας Tarana BurkeΈχοντας η ίδια υποστεί σεξουαλική κακοποίηση, η Tarana Burke βρέθηκε σαν κοινωνικός λειτουργός για χρόνια σε επαφή με τους περιθωριοποιημένους ανθρώπους και δραστηριοποιήθηκε στο θέμα της σεξουαλικής κακοποίησης. Το 2006 ίδρυσε την Just Be Inc μια συλλογικότητα που στηρίζει νέες γυναίκες σε θέματα υγείας και ευεξίας. Ένα χρόνο μετά, η TaranaBurke λανσάρει το ” «Me Too Movement» ως λαϊκή πρωτοβουλία για την υποστήριξη θυμάτων σεξουαλικής κακοποίησης στις φτωχογειτονιές.

2019 01 24 03 me too 03Η Burke ορίζει τον εαυτό της ως «επιζήσασα» μιας σεξουαλικής επίθεσης. Το MeToo, μας λέει, δημιουργεί μια διαδικασία αλληλεγγύης μεταξύ εκείνων που «επιβίωσαν» που μπορούν έτσι να ανοίγουν την καρδιά τους, να μιλούν για αυτά που δεν λέγονται, να ακούει η μια γυναίκα τη άλλη. Αυτό βοηθά να ξεπεραστεί το αίσθημα ενοχής, η θυματοποίηση και η μοναξιά.

Πράγματι, η Tarana Burke πρότεινε το Me Too σαν μέσον απελευθέρωσης για να αποδεχτούν οι ίδιες οι «επιζήσασες» τον εαυτό τους ώστε να ξεπεράσουν το βαθύ ψυχολογικό τραύμα, για να ξυπνήσει η βούληση τους για δράση, για να ενεργήσουν. Το πιστεύω της είναι: «Ενδυνάμωση μέσω της αλληλοκατανόησης». Σε ένα βίντεο εξήγησε: «Ξόδεψα πολύ χρόνο στα 20 μου, ψάχνοντας να βρω πώς μπορώ να θεραπευτώ. Μίλησα με φίλους, με την κοινότητά μου, αλλά εκεί που βρήκα πραγματική επικοινωνία ήταν με ανθρώπους που συμπάσχουν. Οι επιζήσαντες είναι οι μόνοι που μπορούν πραγματικά να καταλάβουν τους άλλους «επιζήσαντες».

Tο κίνημα του #MeToo έφερε κάτι τελείως καινούργιο στον αγώνα των φεμινιστικών κινημάτων: Μέσω του Διαδικτύου δημιούργησε έναν χώρο παγκόσμιας αυτογνωσίας, κάτι που εμείς οι φεμινίστριες της δεκαετίας του 70 επιτύχαμε δημιουργώντας μικρές ομάδες μεταξύ μας που ονομάστηκαν τότε «ομάδες αυτοσυνείδησης». Αλλά αυτές λειτουργούσαν μόνο σε πολύ μικρή κλίμακα.

Το πρωτόγνωρο κατόρθωμα του Me Τοο συνίσταται στο γεγονός πως απευθύνεται πρωτίστως στις ίδιες /ους που έχουν υποστεί σεξουαλική κακοποίηση. Ταυτόχρονα δημιουργεί μια σπουδαία δυναμική γιατί διαλύοντας το αίσθημα του πόνου, της ντροπής, της μοναξιάς, της απομόνωσης δημιουργεί προϋποθέσεις για να γεννηθεί μια συλλογική φεμινιστική συνείδηση, αυτεπίγνωση και άμεση δράση ενάντια στην σεξιστική βία και στο μισογυνισμό!

 

Έτσι έσπασε το φράγμα της σιωπής!

2019 01 24 04 me too 04 mee tooΓιατί όμως το κίνημα MeToo πήρε έκταση μόνο το φθινόπωρο του 2017 και όχι όταν λανσαρίστηκε από την Tarana Burke το 2007; Μα, επειδή τότε το φεμινιστικό αμερικανικό κίνημα είχε πάρει τα πάνω του καθώς είχε προηγηθεί η μεγάλη «Πορεία των Γυναικών κατά την ενθρόνιση στην προεδρία των ΗΠΑ του σεξιστή Donald Trump που κατεδαφίζει τα δικαιώματα που είχε κερδίσει το φεμινιστικό κίνημα.

Ήταν η μεγαλύτερη διαδήλωση που έγινε ποτέ στην ιστορία των Η.Π.Α. καθώς συσπείρωσε πλήθος κοινωνικών κινημάτων και ενδυνάμωσε αφάνταστα όλο το φεμινιστικό αμερικανικό κίνημα. Τον ίδιο χρόνο συνεχίστηκαν οι φεμινιστικές κινητοποιήσεις με την πρωτόγνωρη μεγάλη διεθνή απεργία των γυναικών στις 8 του Μάρτη του 2017.Ήταν λοιπόν μέσα σε ένα τέτοιο κλίμα που οι γυναίκες πήραν θάρρος για να πάνε παραπέρα.

Έξαλλου δεν μας κάνει εντύπωση ότι ήσαν οι “επιζήσασες” αστέρες του Χόλιγουντ και πολλές άλλες «ξεχωριστές γυναίκες» που έσπασαν το απόστημα. Αυτές τις «ξεχωριστές γυναίκες» τις κατακρίνουν μερικοί/ες άδικα και κακόβουλα σαν καριερίστες, υποκρίτριες γυναίκες με φήμη, με λεφτά, της αυλής της αστής και νεοφιλελεύθερης Hillary Clinton, που χρησιμοποιούν συχνά το Με Τοο για να επιδείξουν το πρόσωπό τους και να παραμείνουν στον αφρό της δημοσιότητας.

Για μας η εξήγηση είναι άλλη. Πιστεύουμε πως αυτές οι «ξεχωριστές» γυναίκες έσπασαν το απόστημα ενός αδύναμου κρίκου. Δουλεύουν στην καρδιά του κτήνους, στην καρδιά ενός χώρου όπου συναναστρέφονται με παντοδύναμα αρσενικά της παγκόσμιας ελίτ της «upper class», όπου η σεξουαλική βία και η παρενόχληση συνηθίζονται! Kαι υπάρχει και κάτι πολύ χειρότερο! Σε αυτό το χώρο της κοινωνίας της κορυφής των από πάνω, η σεξουαλική παρενόχληση είναι όχι μόνο αποδεκτή, αλλά και αποτελεί “αξία” σχεδόν επιβεβλημένη, ένα “must” που χαίρει απόλυτης ασυλίας. Γιατί; Ακριβώς επειδή συμβολίζει το κύρος και την δύναμη ενός επιτυχημένου και φτασμένου αρσενικού αρπακτικού της εξουσίας που ηδονίζεται έχοντας απόλυτη εξουσία πάνω στο σώμα και την ζωή των “υποτακτικών” του…

 

 

Το φράγμα της σιωπής σπάζει, αλλά…

2019 01 24 05 me too 04«Ναι», λένε μερικοί /ές , «αλλά οι καταγγελίες περιορίζονται σε καταγγελίες σεξουαλικής βίας ενάντιων κάποιων προσώπων, στοχεύουν μεμονωμένα άτομα και επομένως δεν είναι παρά εξατομικευμένες υποθέσεις”! “Και το χειρότερο”, λένε, “είναι ότι λειτουργούν πάνω από το νόμο, άρα είναι άκρως επικίνδυνες, μια και μπορούν να οδηγήσουν στην αυτοδικία, στο ρεβανσισμό και στο λιντσάρισμα».

Όμως, το κίνημα Me Τοο γεννήθηκε ακριβώς ενάντια στην υποκριτική σιωπή της κοινωνίας που ανέχεται συστηματικά αυτά τα εγκλήματα καθώς βασικοί θεσμοί της όπως η αστυνομία, τα δικαστήρια, η οικογένεια κλείνουν τα μάτια και σφυρίζουν αδιάφορα… Είναι αλήθεια πως οι φεμινίστριες δεν πρέπει να περιορίσουν τον αγώνα τους μόνο στην καταγγελία μερικών απεχθών αρσενικών αρπακτικών, έστω και αν η καταδίκη τους δεν είναι καθόλου αμελητέα υπόθεση.

Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, η βία λόγω φύλου έχει τόσο βαθιές ρίζες στην πατριαρχική κοινωνία και είναι τόσο δεμένη με τις κοινωνικές ανισότητες όλων των ειδών, ώστε να απαιτεί συλλογική απάντηση ….ενάντια στην απομόνωση που παράγει η βία λόγω φύλου.

Εξάλλου το κίνημα Με Τοο πυροδότησε από την αρχή εκδηλώσεις συλλογικής αντίστασης και μάλιστα στην αληθινή κοινωνική ζωή. Και αυτό επειδή το ταμπού της υποκριτικής ανοχής δεν σπάζει με τις διαμαρτυρίες στο Διαδίκτυο. Δεν είναι μια απλή εικονική πραγματικότητα, όπως λένε μερικοί/ες, καθώς παράγει δημόσιο κοινωνικό διάλογο, ενθαρρύνει τις καταγγελίες στα δικαστήρια, έχει εκπαιδευτικό ρόλο δηλαδή, φεμινιστικοποιεί.

Και επίσης, όταν στο όνομά του στήνονται διεθνώς ομάδες και δίκτυα « Με Τοο», όταν στην Αμερική φτάνει να επηρεάζει τα συνδικάτα, και ενθαρρύνει καινούργιες μελέτες που εξερευνούν τις μορφές βίας λόγω φύλου οι οποίες εξάλλου σημειώνουν εκρηκτική αύξηση …

 

Το κίνημα «Με Τοο» στις εργαζόμενες :

Ιστορικές κινητοποιήσεις στο McDonald’s και στην Google!

2019 01 24 06 me too 06Toν περασμένο Σεπτέμβρη στις ΗΠΑ, χιλιάδες κυρίως αφρόαμερικάνες και λατίνες, πάμφτωχες εργαζόμενες της πολυεθνικής αλυσίδας των φαστφουντάδικων Mc Donald έκαναν στάση εργασίας και κατέβηκαν σε διαδηλώσεις σε δέκα αμερικανικές πολιτείες απαιτώντας να σταματήσει η εργοδοσία την υποκριτική σιωπή της και την συστηματική κάλυψη των βίαιων σεξουαλικών επιθέσεων που υφίστανται οι εργαζόμενες από τους προϊσταμένους, τους διαχειριστές αλλά και τους πελάτες των καταστημάτων της!(1)

Επρόκειτο για ένα ιστορικό γεγονός παγκόσμιας εμβέλειας καθώς το κίνημα MeToo χτύπησε τον δεύτερο μεγαλύτερο εργοδότη στον κόσμο, και συνάμα ένα από τα χειρότερα εργασιακά κάτεργα, τα φαστφουναδικα Mac Donald’s. Σε αυτά, το 42% των εργαζομένων, κυρίως γυναίκες, αντιμετωπίζουν συστηματική καθημερινή σεξουαλική παρενόχληση στα περισσότερα από … δεκατέσσερις χιλιάδες καταστήματά τους ανά τον κόσμο, καθώς η σεξιστική βία είναι ένα όπλο που χρησιμοποιεί η εργοδοσία για να υποτάσσει τις εργαζόμενες.

Φυσικά, δεν ήταν τυχαίο ότι τις κινητοποιήσεις στα Mc Donald’s στήριξε με όλες τις δυνάμεις του ένα από τα μεγαλύτερα και πιο μαχητικά ανεξάρτητα εργατικά κινήματα των ΗΠΑ, το κίνημα Fight for 15$ που αγωνίζεται εδώ και 6-7 χρόνια για την αύξηση στα 15 δολάρια της κατώτατης ωριαίας αμοιβής των εργαζομένων που είναι σήμερα καθηλωμένη στα 7,5 δολλάρια. Και δεν είναι επίσης τυχαίο ούτε ότι αυτό το μικτό και πολυεθνικό εργατικό κίνημα αγκάλιασε από την αρχή το κίνημα Me Too, ούτε ότι τα πανό των διαδηλωτών/τριών υπογράφονταν από κοινού από το Fight for 15$ και το Me Too!

Σαν να μην έφτανε όμως αυτή η ιστορική κινητοποίηση στα μεγαλύτερα φαστφουντάδικα του κόσμου,στις αρχές Νοεμβρίου χιλιάδες hightech υπάλληλοι της Google, περίπου 20.000, έκαναν απεργία με αφορμή το υποκριτικό χειρισμό εκ μέρους της Google, πολλών περιπτώσεων σεξουαλικών παρενοχλήσεων από ανώτερα στελέχη, όπως του διαβόητου Andy Rubin του εφευρέτη του τηλεφώνου Android. Η εταιρία όχι μόνο τον κάλυψε, αλλά και τον αντάμειψε όταν εγκατέλειψε την Google, με εφάπαξ “δώρο” 90 εκατομμυρίων δολαρίων,… σαν να μην τρέχει τίποτε!

Με τις εργαζόμενες μπροστά, οι υπάλληλοι έκλεισαν τους χώρους εργασίας της Google και κατέβηκαν στους δρόμους από το Τόκιο και την Καλιφόρνια, μέχρι τη Νέα Υόρκη, το Λονδίνο, το Δουβλίνο, την Ζυρίχη και το Βερολίνο… Και αυτή η απεργία έγραψε ιστορία: Ήταν μία από τις μεγαλύτερες διεθνείς στάσεις εργασίας στη σύγχρονη εργασιακή ιστορία, και χαρακτηρίζεται επιπλέον από πρωτότυπη και πολύ σπάνια ταυτόχρονη παγκόσμια κινητοποίηση. Ήταν επίσης η μεγαλύτερη κινητοποίηση μισθωτών στην ιστορία της hightech βιομηχανίας.

Το συμπέρασμα είναι προφανές: Το Me Too και το κίνημά του δεν είναι φτιαγμένα από τις πλούσιες και διάσημες… για τις πλούσιες και διάσημες. Είναι για τη συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών και κυρίως για τις απόκληρες και τις εργαζόμενες, δηλαδή για εκείνες που βρίσκονται κατά κύριο λόγο στο στόχαστρο όλων των αδικιών και των καταπιέσεων της καπιταλιστικής και πατριαρχικής κοινωνίας. Και όχι μόνον αυτό.

Όπως το δείχνουν περίτρανα τα χειροπιαστά παραδείγματα των ιστορικών -και νικηφόρων- κινητοποιήσεων στα Mc Donald’s και στην Google, το κίνημα Me Too πρέπει και μπορεί να γίνει αληθινή ατμομηχανή που ανατρέπει σεξιστικά και αντεργατικά εμπόδια, σπάζει εργοδοτικά φράγματα, ενώνει την εργατική τάξη και τους από κάτω ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει την αλληλεγγύη, την ισότητα και την ταξική τους συνείδηση!

Το κίνημα « Με Τοο» μας διδάσκει λοιπόν πολλά. Στο χέρι μας να τα αξιοποιήσουμε και να τα κάνουμε πράξη!

 

Σημειώσεις

1. Βλέπε το βίντεο: https://www.facebook.com/Fightfor15/videos/2082587251765741

 

Πηγή: contra-xreos.gr




Πραξικόπημα της δεξιάς στη Βενεζουέλα

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΩΝ ΗΠΑ ΤΡΑΜΠ ΚΑΙ Ο ΦΑΣΙΣΤΑΣ ΜΠΟΛΣΟΝΑΡΟΥ ΤΗΣ ΒΡΑΖΙΛΙΑΣ ΣΤΗΡΙΖΟΥΝ ΟΛΟΘΕΡΜΑ ΤΟΝ ΑΥΤΟΑΝΑΚΗΡΥΧΘΕΝΤΑ «ΠΡΟΕΔΡΟ» ΧΟΥΑΝ ΓΟΥΑΪΔΟ

του Χάρη Παπαδόπουλου

Τίποτε καλό δεν μπορεί να προκύψει για τον λαό της Βενεζουέλας από την κίνηση του Γουάϊδο, προέδρου της Εθνοσυνέλευσης της χώρας, να αυτοανακηρυχθεί «πρόεδρος» του κράτους.

Ο Χουάν Γκουάϊδο, είναι επικεφαλής της Δεξιάς της Βενεζουέλας, που προσδοκά να επανέλθει στην εξουσία και να επιβάλει το πιο σκληρό και εκδικητικό πρόγραμμα λιτότητας ενάντια στην εργατική τάξη και τους φτωχούς, περικόπτοντας ριζικά κάθε κοινωνική δαπάνη. Ο Γκουάϊδο είναι ξεκάθαρα η επιλογή του κεφαλαίου της Βενεζουέλας και ο πρόεδρος που στηρίζει με ενθουσιασμό ο Τραμπ, ο φασίστας Μπολσονάρου της Βραζιλίας και οι σκληρά δεξιές κυβερνήσεις της Κολομβίας και της Χιλής. Είναι ξεκάθαρο πως πίσω από τον Γκουάϊδο συσπειρώνεται ολόκληρο το στρατόπεδο της αντεπανάστασης.

Τον πρόεδρο της Βενεζουέλας Μαδούρο, σύσσωμη η παγκόσμια Δεξιά με επικεφαλής τον Τραμπ και τον Μπολσονάρου, τον κατηγορεί ως «δικτάτορα».

Όμως, ο Μαδούρο είναι εκλεγμένος πρόσφατα και με ξεκάθαρη πλειοψηφία στις εκλογές του Μάη 2018. Σ΄ αυτές τις εκλογές συμμετείχε και ένα τμήμα της δεξιάς αντιπολίτευσης, ενώ ένα άλλο απείχε. Αλλά ακόμη και με βάση το συνολικό εκλογικό σώμα της χώρας, ο Μαδούρο εκλέχτηκε με τις ψήφους του 1/3 των ψηφοφόρων. Αντίστοιχα, για να κάνουμε τη σύγκριση, ο Τραμπ έχει εκλεγεί Πρόεδρος των ΗΠΑ με τις ψήφους μόνο του 25% του συνολικού εκλογικού σώματος της χώρας του.

Τα επιχειρήματα της Δεξιάς για τον δήθεν αντιδημοκρατικό τρόπο εκλογής του Μαδούρο καταρρέουν αν εξετάσουμε συγκεκριμένα το ποιος κόσμος απείχε στις βενεζολάνικες πρόσφατες εκλογές. Παρά τα καλέσματα για αποχή τμήματος της Δεξιάς, είναι ξεκάθαρο πως η μεγάλη πλειοψηφία όσων δεν πήγαν να ψηφίσουν είναι απογοητευμένοι από την κυβέρνηση, δεν επιθυμούν όμως σε καμιά περίπτωση την επιστροφή της Δεξιάς. Το ίδιο ακριβώς αισθάνονται και πάρα πολλοί ψηφοφόροι που τελικά στήριξαν ακόμη μια φορά τον Μαδούρο.

Η κίνηση των ΗΠΑ και των ακολούθων τους στη Νότια Αμερική να αναγνωρίσουν ως νόμιμο πρόεδρο της Βενεζουέλας τον εκλεκτό της Δεξιάς, είναι η αρχή μιας πολύ επικίνδυνης επέμβασης των ιμπεριαλιστών στη χώρα. Οι ΗΠΑ, επί προεδρίας Μπους, ήδη είχαν στηρίξει με ενθουσιασμό το πραξικόπημα του Απρίλη 2002 στη Βενεζουέλα, όταν ανατράπηκε για λίγες μέρες και συνελήφθη από τον στρατό ο εκλεγμένος Πρόεδρος Ούγο Τσάβες. Τότε, είχε αναλάβει επικεφαλής του πραξικοπήματος ο Πέδρο Καρμόνα, βιομήχανος και πρόεδρος της Ένωσης Εργοδοτών της χώρας, ενώ το σύνολο της αστικής τάξης και της Δεξιάς τον στήριξε φανατικά, με πιο χαρακτηριστική περίπτωση όλα τα ΜΜΕ της Βενεζουέλας. Τότε, το πραξικόπημα κατέρρευσε σε τρεις μέρες, κάτω από την πίεση των εξεγερμένων μαζών και ο Ούγο Τσάβες επέστρεψε ελεύθερος στο Προεδρικό Μέγαρο.

Σήμερα, η κυβέρνηση των ΗΠΑ και οι δορυφόροι της προχωρούν στην αναγνώριση ως νόμιμου προέδρου του εκλεκτού της Δεξιάς και αφήνουν όλα τα ενδεχόμενα για τη συνέχεια ανοιχτά, ακόμη και αυτό της στρατιωτικής επέμβασης υπέρ του Χουάν Γκουάϊδο.

Στο πανώ των Marea Socialista υπάρχουν συνθήματα ενάντια στο Κεφάλαιο και ενάντια στη Γραφειοκρατία, ενάντια στο MUD (τον συνασπισμό της ρεβανσιστικής Δεξιάς) και ενάντια στο PSUV (το κυβερνητικό) “Ενιαίο Σοσιαλιστικό” κόμμα της γραφειοκρατίας

Ενάντια στη Δεξιά και την επέμβαση των ΗΠΑ, αλλά ο Μαδούρο δεν αποτελεί τη σοσιαλιστική εναλλακτική

Η Δεξιά απουσιάζει 20 χρόνια από την κυβέρνηση. Βρήκε τώρα αφορμή για να επιχειρήσει ξανά την επιστροφή της, χάρη στην άθλια οικονομική κατάσταση της χώρας. Στη Βενεζουέλα το βιοτικό επίπεδο των εργαζομένων καταρρέει και οι μισθοί δεν μπορούν να εγγυηθούν ούτε την απλή επιβίωση του πληθυσμού.

Η κυβέρνηση Μαδούρο, όπως και η προηγούμενη του Ούγο Τσάβες, καλούν σε μόνιμη βάση τον λαϊκό κόσμο να στρατευτεί για την πολιτική απόκρουση της Δεξιάς.

Αλλά ποτέ αυτές οι κυβερνήσεις δεν τόλμησαν να «κόψουν το κεφάλι της Δεξιάς», απαλλοτριώνοντας το μεγάλο κεφάλαιο. Αντίθετα, τα 20 χρόνια που κυβερνά η παράταξη του Τσάβες, το μοντέλο διακυβέρνησης ήταν: λαϊκές παροχές, ιατρική περίθαλψη κλπ. αλλά χωρίς να πειραχθούν, κατά κανόνα, οι κεφαλαιοκράτες.

Το μοντέλο αυτό παραδόξως δούλεψε για αρκετά χρόνια, χάρη στις εξαγωγές πετρελαίου. Η Βενεζουέλα τυχαίνει να είναι η χώρα με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου στον κόσμο. Περισσότερα και από τη Σαουδική Αραβία. Οι υψηλές τιμές που πετύχαινε το πετρέλαιο στην παγκόσμια αγορά έδωσαν την ευκαιρία στο καθεστώς Τσάβες να καταφέρει να ανεβάσει την ποιότητα της ζωής των ανθρώπων, χωρίς να αγγίξει τους πλούσιους.

Όμως, οι τιμές του πετρελαίου έχουν πέσει σημαντικά, ενώ η παραγωγή της κρατικής εταιρείας πετρελαίου της Βενεζουέλας κατρακυλά: Η εταιρεία αυτή, όπως και το σύνολο κρατικού τομέα της χώρας, είναι παγκόσμια παραδείγματα -προς αποφυγήν- σε ό,τι αφορά τη γραφειοκρατική κακοδιαχείριση, τη σπατάλη και τη διαφθορά.

Πανό απεργιακής κινητοποίησης που ζητά εργατικό έλεγχο

Στη Βενεζουέλα υπάρχουν τα τελευταία χρόνια πάρα πολλές εργατικές κινητοποιήσεις, με πολύ χαρακτηριστική περίπτωση πέρυσι τον ξεσηκωμό του προσωπικού στα νοσοκομεία, ενάντια στους μισθούς πείνας. «Θέλουμε μισθούς όπως των αξιωματούχων του στρατού» απαιτούσαν οι νοσοκόμες, επισημαίνοντας πως τα στελέχη του στρατού απολαμβάνουν αξιοσημείωτα υψηλό επίπεδο ζωής σε μια χώρα που λιμοκτονεί.

Οι εργατικές κινητοποιήσεις στηρίζονται από δυνάμεις της Αριστεράς, όπως το Κομμουνιστικό κόμμα και το αντικαπιταλιστικό «Μαρέα Σοσιαλίστα». Αυτή η Αριστερά κρατά αποστάσεις από το κυβερνητικό κόμμα, το «Ενιαίο Σοσιαλιστικό», κόμμα που, πολύ συχνά, δεν ξεχωρίζει από τον κρατικό μηχανισμό και που τα στελέχη του δείχνουν πολλά δείγματα αυθαιρεσίας και αναισθησίας στις λαϊκές ανάγκες.

Όμως οι άνθρωποι που σάρωσαν το πραξικόπημα της Δεξιάς το 2002 ήταν οι εργάτες και οι εργάτριες, που πάλεψαν σώμα με σώμα με τον στρατό και την αστυνομία στο δρόμο.

Οι ίδιοι μπορούν να συντρίψουν το σημερινό πραξικόπημα και την ιμπεριαλιστική επέμβαση. Όχι οι χορτασμένοι στρατηγοί και οι απόμακροι γραφειοκράτες.

Ο μόνος τρόπος να ανατραπεί το πραξικόπημα του ιμπεριαλισμού και της Δεξιάς είναι η ανεξάρτητη δράση και πρωτοβουλία των εργατικών μαζών. Και η μόνη έξοδος από την οικονομική κρίση για την Βενεζουέλα είναι η απαλλοτρίωση του Κεφαλαίου.

Την οικονομία της χώρας μπορούν να τη διαχειριστούν μόνο οι εργάτες και οι εργάτριες. Αυτοί και αυτές, δηλαδή, που παράγουν τον πλούτο. Ούτε οι καπιταλιστές ούτε οι γραφειοκράτες, που μονάχα παρασιτούν πάνω στην παραγωγή της εργατικής τάξης. Γι αυτό και πρέπει, αφού πρώτα συντριβεί το πραξικόπημα της Δεξιάς, να ακολουθήσει έπειτα το ξεκαθάρισμα των λογαριασμών της εργατικής τάξης με την ανίκανη και παρασιτική γραφειοκρατία του Μαδούρο.




Ένα λεωφορείο που πάει ανάποδα…

Σκέψεις από την προχθεσινή μέρα (20/1) και τα εθνικιστικά συλλαλητήρια

Του Αλέξη Λιοσάτου

«Ο αγώνας του ανθρώπου ενάντια στην εξουσία, είναι ο αγώνας της μνήμης ενάντια στη λήθη» (Μίλαν Κούντερα)

Το προχθεσινό εθνικιστικό συλλαλητήριο στο Σύνταγμα αποδεικνύει ότι ο ελληνικός εθνικισμός δεν είναι τόσο ισχυρός όσο θα θέλανε οι εκπρόσωποί του. Οι 60.000 σύμφωνα με την αστυνομία (και μάξιμουμ 100.000 διαδηλωτές, σύμφωνα με αρκετούς αυτόπτες μάρτυρες, νούμερο που δεν αλλάζει τα συμπεράσματα) αποτελεί α) αφενός αποκλιμάκωση του μακεδονοφάγου κλίματος και πράσινο φως στον Τσίπρα να ολοκληρώσει την ψήφιση της Συμφωνίας, έχοντας εξασφαλίσει «αντάρτες βουλευτές» άλλων κομμάτων και προβάλλοντας ως ο απόλυτος ηγεμόνας στο «προοδευτικό στρατόπεδο», ένα στοίχημα που είχε βάλει ο Τσίπρας και που δείχνει να κερδίζει. Ο ΣΥΡΙΖΑ μόνο ευχαριστημένος μπορεί να είναι με το χθεσινό συλλαλητήριο και τη (μη) δυναμική του, β) αδυναμία του εθνικισμού να καθορίσει αποφασιστικά τις εξελίξεις ανατρέποντας την κυβέρνηση ή τη Συμφωνία.

Για άλλη μια φορά μια κινητοποίηση που είχε χορηγούς τη συντριπτική πλειονότητα των ΜΜΕ και της Εκκλησίας, όλα τα κοινοβουλευτικά κόμματα πλην ΣΥΡΙΖΑ αγκαλιά με τους δολοφόνους Ναζί της ΧΑ, στρατιωτικές οργανώσεις, τμήματα της αστυνομίας, καλλιτέχνες (ακόμα κι αυτούς που πρόσκεινται στην Αριστερά, όπως ο Β. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος καταγράφεται στο ΚΚΕ), η συντριπτική πλειονότητα δήμων και περιφερειών, ποδοσφαιρικές ομάδες (π.χ. Ολυμπιακός-Μαρινάκης), πάσης φύσεως αθλητικές εκπομπές, πάσης φύσεως συλλόγους κ.ά. μαζί με τμήματα του κεφαλαίου έπιασε το «ταβάνι» των 100.000. Παρά τα μεγάλα λόγια για τα 3.000 λεωφορεία απ’ όλη την Ελλάδα για τη -δωρεάν!- μετακίνησή τους στην Αθήνα, κατάφεραν να κινητοποιήσουν μόνο 300. Τα «εκατοντάδες χιλιάδες», «εκατομμύρια», «θα βουλιάξει η Αθήνα» έμειναν στα χαρτιά και η εκ των υστέρων γκεμπελικού τύπου προπαγάνδα δεν πείθει κανέναν – η χθεσινή συγκέντρωση (η μεγαλύτερη όλων σύμφωνα με την Ακροδεξιά) ήταν μάξιμουμ υποδεκαπλάσια απ’ ό,τι οι κινητοποιήσεις του 1992.

 

1992 – 2018-19: Ειδοποιός διαφορά

Είναι αλήθεια ότι τώρα υπάρχει μια ειδοποιός διαφορά: σήμερα, σε αντίθεση με το 1992, οι ισχυρότερες μερίδες του ελληνικού κεφαλαίου (όπως και το ΝΑΤΟ και η ΕΕ) επιθυμούν τη συμφωνία. «Η Συμφωνία των Πρεσπών σημαίνει αναβάθμιση της Ελλάδας και της διπλωματίας της και ανάδειξή τους σε πρωταγωνιστή στην ευρύτερη περιοχή. Σημαίνει τη δυνατότητα δημιουργίας στρατηγικών σχέσεων με τους γείτονές μας και διαμόρφωση κλίματος εμπιστοσύνης μαζί τους», δήλωνε προχθές ο αρχιτέκτονας της συμφωνίας, Ν. Κοτζιάς. Το 1992 η Ελλάδα εκβίαζε με πόλεμο τη Δημοκρατία της Μακεδονίας, σε μια εποχή που προμηνύονταν μείζονες ανακατατάξεις και αστάθεια στην ευρύτερη περιοχή, όχι μόνο για να «ανοίξει» τις αγορές της στο ελληνικό κεφάλαιο αλλά και αφήνοντας ανοιχτό κάθε ενδεχόμενο για τη συμμετοχή της ελληνικής αστικής τάξης στη διαφαινόμενη βαλκανική «λεία». Μην ξεχνάμε ότι ήταν η εποχή που τα ελληνικά μίντια, με την «επιστημονική» συνδρομή γλωσσολόγων, ιστορικών κ.λπ., ανακάλυπταν μαζικές ελληνικές μειονότητες σχεδόν παντού στα Βαλκάνια… Σήμερα το ελληνικό κεφάλαιο διαδραματίζει κυρίαρχο ρόλο στη γειτονική χώρα και ο εκβιασμός για το όνομα δεν είναι εξίσου χρήσιμος. Επιπλέον, υπάρχει ύστερα από δεκαετίες «θετικό φεγγάρι» στις σχέσεις με το δυτικό ιμπεριαλισμό ενώ η Τουρκία έχει περιπέσει σε δυσμένεια και εχθρότητα με τη Δύση. Οι καιροί άλλαξαν, και το ελληνικό κράτος εκτιμά ότι θα διευρύνει την κυριαρχία του στα Βαλκάνια με τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και της ΕΕ.

 

Η «αναγκαιότητα» του εθνικισμού

Ωστόσο, ότι οι κυρίαρχες μερίδες του ελληνικού κεφαλαίου θέλουν τη συμφωνία είναι η μισή αλήθεια. Η άλλη μισή αλήθεια είναι ότι το κεφάλαιο χρειάζεται τον εθνικισμό για πολλούς λόγους και σιγοντάρει την ενίσχυσή του. Γιατί το κεφάλαιο χρειάζεται τον κόσμο ντοπαρισμένο εθνικά σε μια περίοδο κρίσης, οξυμένων διακρατικών ανταγωνισμών και αυξημένων διαθέσεων να αβγατίσουν τα κέρδη τους με γεωπολιτικές -ακόμη και με το ρίσκο να γίνουν πολεμικές- περιπέτειες. Γιατί το κεφάλαιο εξακολουθεί να κάνει τον νταή στα Βαλκάνια και δη στο γειτονικό κράτος, για να εκβιάζει οικονομικές συμφωνίες προς όφελός του, αξιοποιώντας την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική υπεροχή του. Γι αυτό, την κυρίαρχη εθνικιστική προπαγάνδα στον «ορθολογικό» της πυρήνα υιοθετεί κι ο ΣΥΡΙΖΑ, όταν μιλά για παράδειγμα για αλυτρωτισμό των γειτόνων ο οποίος υπέστη ήττα από τη συμφωνία. Ή όταν αξιώνει να επιβάλει αλλαγές στην ονοματοδοσία μιας άλλης χώρας. Πράγματι, όπως έχουμε ξαναγράψει, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ επιβάλλει οριστική αλλαγή ονόματος («Βόρεια Μακεδονία») τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό αλλά και στο Σύνταγμά της (ανατρέποντας το «Δημοκρατία της Μακεδονίας»), ανατρέποντας την έως τώρα διεθνή της αναγνώριση ως Δημοκρατία της Μακεδονίας από 140 κράτη και μετατρέποντας τον όρο «Μακεδονία» από εθνικό (που εμπεριείχε και το «πΓΔΜ») σε γεωγραφικό. Επιβάλλει αλλαγή ονομάτων κρατικών οργάνων μέχρι και πολιτιστικών οργανώσεων και επιγραφών αγαλμάτων. Επιβάλλει αλλαγές στο Σύνταγμα, πράγμα πρωτοφανές για οποιαδήποτε διεθνή συμφωνία, όπως καμαρώνει το Μαξίμου. Ακόμη χειρότερα, αναγνωρίζει μόνιμο δικαίωμα παρέμβασης του ελληνικού κράτους στα εσωτερικά της «Β. Μακεδονίας». Ώστε αλυτρωτισμό έχουν οι γείτονες, επειδή θέλουν να ονομάζονται όπως ονομάζονταν τα προηγούμενα 150 χρόνια. Ώστε η Ελλάδα κινδυνεύει από το όνομα των Μακεδόνων και πρέπει να τους ξαναβαφτίσει – κινδυνεύει από το μακεδονικό κράτος που διαθέτει το 1/20 του ΑΕΠ της Ελλάδας, το 1/60 των στρατιωτικών δαπανών της και το 1/30 των πολεμικών αεροσκαφών της. Η χώρα «μας» έχει σχεδόν δεκαπλάσιο αριθμητικά στρατό από τη ΔτΜ και μάλιστα διαθέτει μεγαλύτερη αεροπορική δύναμη απ’ ότι όλες οι άλλες χώρες των Βαλκανίων μαζί, ενώ οι ελληνικές Άμεσες Ξένες Επενδύσεις ανέρχονταν σε 463,4 εκατομμύρια ευρώ, το 10% του συνόλου, και περίπου το 5% του ΑΕΠ της γείτονος. Κι όμως, τα περί αλυτρωτισμού υιοθετεί ο «προοδευτικός» ΣΥΡΙΖΑ, νομιμοποιώντας την κυρίαρχη εθνικιστική ρητορεία κι οδηγώντας σε εθνικιστική πλειοδοσία από τα δεξιά. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ανίκανος να απαντήσει ακόμα και στο αντιδραστικό-εθνικιστικό αίτημα των αστικών κομμάτων για δημοψήφισμα για το όνομα: δημοψήφισμα εδώ για να βαφτίσουμε εμείς έναν άλλο λαό! Ο ορισμός της ιμπεριαλιστικής επιβολής… Κι όμως ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να απαντήσει, γιατί αποδέχεται το δικαίωμα της Ελλάδας να επιβάλει βαφτίσια στη γειτονική χώρα, και μάλιστα τα επέβαλε το ίδιο το κυβερνών κόμμα…

 

Άλλοι ευχαριστημένοι, άλλοι υπό διάλυση…

ΠΑΣΟΚ (ΚΙΝΑΛ) και ΝΔ συμφωνούν επί της ουσίας με την Συμφωνία αλλά δημαγωγικά κάνουν κριτική στον ΣΥΡΙΖΑ για «προδοσία», μετακινούμενοι στις θέσεις της Χρυσής Αυγής, για να ψαρέψουν εκλογική επιρροή στο κυρίαρχο εθνικιστικό ρεύμα. Μέχρι στιγμής τα μεγάλα κόμματα της δεξιάς-ακροδεξιάς συνιστώσας του αστικού μπλοκ είναι κι αυτά ευχαριστημένα, διότι το εθνικιστικό ρεύμα παραμένει ελεγχόμενο, μειώνεται ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας (που φοβούνται όπως ο διάολος το λιβάνι), η συμφωνία θα περάσει όπως επιθυμούν κεφάλαιο-ΕΕ-ΝΑΤΟ και ταυτόχρονα οι διαδηλωτές και υποστηρικτές των εθνικιστικών συλλαλητηρίων θα ψηφίσουν αυτά τα δεξιά και ακροδεξιά κόμματα (κυρίως ΝΔ και ΧΑ).

Παράλληλα τα μικρότερα κόμματα συμπιέστηκαν μεταξύ δεξιάς και κεντρώας πολυκατοικίας. Ποτάμι, Κόμμα Λεβέντη και ΠΑΣΟΚ γνώρισαν κλυδωνισμούς, πιεζόμενοι από τη μια πλευρά από το φλερτ με το δεξιό εθνικιστικό παραλήρημα και από την άλλη από «κεντροαριστερά» στελέχη τους, ενώ παίζουν σοβαρό ρόλο και οι υπολογισμοί του κάθε βουλευτή-τριας ατομικά, καθώς Ποτάμι-Λεβέντης φαίνεται να μην μπαίνουν καν στη Βουλή. Ο τελευταίος παράγοντας φαίνεται να έπαιξε ρόλο στο κόμμα του υπερπατριώτη Καμμένου, που είχε την ατυχία να είναι «αντιμνημονιακό ακροδεξιό» και να συμμαχήσει με το… κόμμα των προδοτών, χάνοντας από δεξιά κι αριστερά και εβρισκόμενο στα όρια της διάλυσης.

Το γεγονός ότι η δυναμική του εθνικιστικού ρεύματος είναι ελεγχόμενη και σχετικά περιορισμένη, το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ ελέγχει τις πολιτικές εξελίξεις, δεν σημαίνουν ότι το κίνημα και η Αριστερά πρέπει να επαναυπαυθούν. Ιστορικά έχει φανεί η δυνατότητα του φασισμού να ηγεμονεύσει μέσα στο κυρίαρχο εθνικιστικό ρεύμα, να αυτονομηθεί μερικώς και να σφραγίσει τις πολιτικές εξελίξεις, αποσπώντας τελικά τη συναίνεση της αστικής τάξης, ιδιαίτερα ως χρήσιμο όπλο απέναντι στο κίνημα και την Αριστερά (αυτή για παράδειγμα είναι η ιστορία του Μεσοπολέμου), ενώ και η ευρύτερη εθνικιστική «μαγιά» είναι απαραίτητη σε κάθε αστικό κράτος και μπορεί να αναζωπυρωθεί ταχύτατα σε περιόδους κρίσης ως όπλο για νέες «Μεγάλες Ιδέες» και πολέμους που θα πληρώσουν οι φτωχοί με το αίμα τους (για να επιχειρήσει ο ελληνικός καπιταλισμός μέσα από τα αδιέξοδά του να αρπάξει π.χ. κομμάτια της ΔτΜακεδονίας ή της Αλβανίας ή για να επιβάλει τα συμφέροντά του στο Αιγαίο – βλέπε δήλωση του σημερινού υπουργού Άμυνας ότι … θα ισοπεδώσει τις βραχονησίδες που θα «πατήσουν οι τούρκοι».)

Μεσοπρόθεσμα η αυξανόμενη ηγεμονία των ακροδεξιών ιδεών στην κοινή γνώμη, καθώς υιοθετούνται όλο και περισσότερο από τα αστικά κόμματα και τμήματα του κράτους, μετατοπίζει τον πολιτικό άξονα όλο δεξιότερα και κάνει πιο εφικτό να κυριαρχήσουν ακροδεξιές και φασιστικές δυνάμεις, όπως η Χρυσή Αυγή κι ενδεχόμενα νέα κόμματα-εκδοχές της «σοβαρής ΧΑ». Η συμμετοχή της νεολαίας και η ανάδυση ενός νέου ακροδεξιού ριζοσπαστισμού ξαναφάνηκε και προχθές (συγκρούσεις με την αστυνομία) και οι ναζιστικές συμμορίες αποδεδειγμένα βγαίνουν ενισχυμένες από τέτοιου είδους ιστορίες, ερχόμενες σε επαφή με μαζικά ριζοσπαστικοποιημένα δεξιά ακροατήρια, όπως έγινε και μετά το 1992. Η κλιμακούμενη αποθράσυνση κι οι επιθέσεις των ναζί της ΧΑ -παρόλο που εκκρεμμεί η δίκη τους ως εγκληματικής οργάνωσης- αποδεικνύουν πόσο βολικά αισθάνεται η χιτλερική συμμορία επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.

 

Ο ΣΥΡΙΖΑ σαν «προοδευτικός πόλος» και η Αριστερά

Στην εδραίωση του ΣΥΡΙΖΑ ως «προοδευτικού πόλου» αλλά και του εθνικιστικού κλίματος συνέβαλε η ρεφορμιστική και η πάλαι ποτέ Αριστερά. Το ΚΚΕ βγήκε με εξώφυλλο Σαββατοκύριακου «ΟΧΙ στη συμφωνία, στον αλυτρωτισμό και τον εθνικισμό». Με αυτή τη σειρά.

Αντικειμενικά αυτά τα συνθήματα λειτουργούσαν ενισχυτικά στο δεξιό συλλαλητήριο, όπως και το «βέτο στο ΝΑΤΟ» του 2008 λειτουργούσε αντικειμενικά σαν ενίσχυση του βέτο του Καραμανλή (ΝΔ) για το όνομα, που μπλόκαρε την ένταξη της ΔτΜακεδονίας στο ΝΑΤΟ. «Όχι στη συμφωνία και τον αλυτρωτισμό», λένε η Δεξιά κι η Ακροδεξιά (αφήνουμε κατά μέρος τα περί «όχι στο ΝΑΤΟ», που από μόνα τους είναι… αντιμπεριαλιστικό άλλοθι και προκάλυμμα της ευθυγράμμισης του κόμματος με την αστική τάξη και τα «εθνικά δίκαια»). Όσο για την υποσημείωση στο τέλος «όχι στον εθνικισμό», δεν τολμά καν να αναφερθεί σε ποιον «εθνικισμό» αναφέρεται. Αν ήθελε να διαχωριστεί το ΚΚΕ, έπρεπε να κάνει σαφές ότι ανοίγει πρωτίστως σαφές μέτωπο με τον ελληνικό υποϊμπεριαλισμό (που θεωρητικά αναγνωρίζει) και τον ελληνικό εθνικισμό, σαφές μέτωπο με τα συλλαλητήρια καλώντας σε αντισυγκέντρωση, να κάνει σαφές ότι «στην ίδια μας τη χώρα είναι ο εχθρός» κι όχι σε ένα ανίσχυρο γειτονικό κρατίδιο, και όχι να αναμασά τα παραμύθια περί αλυτρωτισμού, φτύνοντας την ίδια του την ιστορία.

Η ίδια και χειρότερη στάση υπήρχε από τη ΛΑΕ, που διά της ιστοσελίδας Iskra, πριν το συλλαλητήριο (όπου αναρτούσε μεταξύ άλλων κείμενο του πάλαι ποτέ αριστερού, νυν «αδέρφια μου χρυσαυγίτες» Μίκη Θεοδωράκη ενάντια στην «προδοσία») και μετά το συλλαλητήριο (όπου διαμαρτυρόταν για τη διάλυση του συλλαλητηρίου από τη «χούντα» του Τσίπρα – μάλιστα άγγιξε τα όρια της παράνοιας γράφοντας για συνεργασία ακροδεξιάς-ΣΥΡΙΖΑ απέναντι στο …αγνό πατριωτικό συλλαλητήριο, κλείνοντας τα μάτια στη συστηματική συνεργασία Δεξιάς-Ακροδεξιάς εδώ και έναν χρόνο πάνω στο ζήτημα.)

Όσο για την Πλεύση της Ζωής Κωνσταντοπούλου και πάλι καλούσε στα εθνικιστικά συλλαλητήρια, μαζί με το ΕΠΑΜ και τις λοιπές «δημοκρατικές-πατριωτικές» δυνάμεις με τις οποίες η ΛΑΕ επιδιώκει συνεργασία.

 

Αντέχοντας στα δύσκολα…

Ζώντας στην Πτολεμαΐδα, είχα την τύχη τη χθεσινή μέρα να συμμετάσχω σε μια εκδρομή οργανωμένη από την Κινηματογραφική Ομάδα Πτολεμαΐδας, αφιερωμένη στον σκηνοθέτη Θ. Αγγελόπουλο, στο πλαίσιο της οποίας «ξεναγηθήκαμε» (με τη βοήθεια του βοηθού σκηνοθέτη του Θ.Α. τότε, σκηνοθέτη σήμερα, Αλ. Λαμπρίδη) στα μέρη των γυρισμάτων των περισσότερων ταινιών του σκηνοθέτη, στην περιοχή Αμυνταίου-Φλώρινας, βλέποντας και συζητώντας αποσπάσματα από τα γυρίσματα και τις ταινίες του. Γνωρίσαμε ή θυμηθήκαμε το βαθιά διεθνιστικό και αντιρατσιστικό πνεύμα του Θ. Αγγελόπουλου, την επιθυμία του να προβάλλει την «άλλη Ελλάδα» των παθών και των πόθων των απλών ανθρώπων, την επιδίωξη του σκηνοθέτη να πρωταγωνιστούν οι απλοί άνθρωποι-«κομπάρσοι» στις ταινίες του κι όχι οι «φίρμες», τις αντιδράσεις του παπαδαριού της περιοχής (με επικεφαλής τον ακροδεξιό ταλιμπάν μητροπολίτη Α. Καντιώτη) εναντίον του και τη στοχοποίησή του σαν «σκοπιανού πράκτορα», τη συμπαράσταση του σκηνοθέτη στα προβλήματα των σλαβόφωνων Μακεδόνων της περιοχής από την καταπίεση του ελληνικού κράτους για δεκαετίες, το μετεμφυλιακό καθεστώς που δήμευσε περιουσίες των εθνικά Μακεδόνων (που έγιναν πρόσφυγες στη Γιουγκλοσλαβία) αλλά και το σύγχρονο «δημοκρατικό» κράτος του ΠΑΣΟΚ που απέκλεισε από τη δυνατότητα επιστροφής στη χώρα τους τους «μη Έλληνες το γένος» πρόσφυγες του εμφυλίου, δηλαδή τους εθνικά Μακεδόνες (αυτός ο νόμος ισχύει μέχρι σήμερα). Σε αυτό το μετεμφυλιακό τραύμα αφιερώνει τη σκηνή με τον γάμο στο ποτάμι ο σκηνοθέτης στην ταινία «Το Μετέωρο Βήμα του Πελαργού». Ήταν η καλύτερη δυνατή εμπειρία που θα μπορούσα να έχω τη χθεσινή μέρα, όντας υπερασπιστής του δικαιώματος του γειτονικού λαού στον αυτοπροσδιορισμό. Όπως είπε κι ένας συνοδοιπόρος μας, «αισθάνομαι πολύ χαρούμενος που το δικό μας λεωφορείο είναι το μοναδικό που δεν κατευθύνεται προς το Σύνταγμα». Για να πάρει την απάντηση-συμπλήρωση από τον σκηνοθέτη: «ένα λεωφορείο που πηγαίνει ανάποδα…». Αυτή η φράση τυπώθηκε αμέσως στο μυαλό μου ως πολλαπλό μήνυμα αντίστασης στην αντίδραση , το σκοταδισμό, τον εθνικισμό. Από τη μια πλευρά, η εκδρομή μας ξεπρόβαλε πιο ξεκάθαρα ως η πιο ουσιαστική πρωτοβουλία που θα μπορούσε να παρθεί στην περιοχή κόντρα στο δεξιό-ακροδεξιό παραλήρημα. Από την άλλη πλευρά, τον καιρό της ρωσικής

επανάστασης, αφίσες παρομοιάζανε την επανάσταση με ένα άλλο μεταφορικό μέσο, το τρένο. Σκέφτηκα τη μοναξιά που αισθάνονταν οι διεθνιστές τον πρώτο καιρό του εθνικιστικού παροξυσμού σε καιρό πολέμου, όπως αμέσως μετά τον Α’ ΠΠ, το 1915, όταν «όλοι οι διεθνιστές» (όσοι πίστευαν ότι πρέπει να ηττηθεί ο εθνικισμός στην δική «τους» χώρα κι ότι ο πόλεμος θα λήξει με την επανάσταση ενάντια στην δική «τους» αστική τάξη) «χωρούσαν σε 4 άμαξες», όπως έγραφε ο Τρότσκι. Κι όμως, σε δυο χρόνια γίνανε εκατομμύρια και τα κατάφεραν: ο πόλεμος έληξε μέσα από ένα διεθνές επαναστατικό κύμα και την πρώτη νικηφόρα εργατική επανάσταση, στη Ρωσία.

Το «λεωφορείο που πηγαίνει ανάποδα» ήταν μια ωραία λογοτεχνική μεταφορά για το τιτάνιο έργο που έχει να διεκπεραιώσει η διεθνιστική Αριστερά, για τα καθήκοντα των αγωνιστών-αγωνιστριών που θέλουν να παλέψουν απέναντι στο σκοτάδι σήμερα, για ειρήνη στα Βαλκάνια, για καλύτερη ζωή των εργατών και των φτωχών στην Ελλάδα και στις γύρω χώρες, απέναντι στο κεφάλαιο, το κράτος και τις υπερεθνικές ιμπεριαλιστικές ολοκληρώσεις. Μια ενθάρρυνση στους λίγους που πηγαίνουν «κόντρα στο ρεύμα», μια υπενθύμιση πως όποιος παραιτηθεί από τη μάχη έχει ήδη χάσει, ενώ το να αντέξει κανείς στα δύσκολα μπορεί να τον καταστήσει ικανό όχι απλά να δικαιωθεί αλλά να πρωταγωνιστήσει και να γράψει ιστορία. Μια ενθάρρυνση γενικά να μη διστάζουμε να αγωνιζόμαστε «κόντρα στο ρεύμα», κόντρα στις κυρίαρχες ιδέες, αλλά και κόντρα στο ρεύμα της απογοήτευσης, της κρίσης της Αριστεράς, την ανυπαρξίας οραμάτων, της απόλυτης έλλειψης πίστης των από κάτω ότι «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός» αν γκρεμίσουμε τον καπιταλισμό. Και μια υπόμνηση ότι έχουμε να «χτίσουμε» βήμα-βήμα την αντίσταση, την ανατροπή, την οργάνωση της τάξης μας, κάνοντας τα «λεωφορεία που πηγαίνουν ανάποδα» περισσότερα. Έχει σημασία λοιπόν έστω κι ένα λεωφορείο που πηγαίνει ανάποδα, έχει σημασία να πείσουμε κι άλλους να ταξιδέψουν μαζί μας.

 

Αντί επιλόγου

Η Συμφωνία των Πρεσπών αποτελεί επίδειξη δύναμης από το ελληνικό κράτος, και μάλιστα για θρασύδειλη εκδοχή της-«μαγκιά» εκεί που την παίρνει, στον αδύναμο, ενώ οι δυνάμεις στα δεξιά του ΣΥΡΙΖΑ μαζί με τις δυνάμεις της ρεφορμιστικής Αριστεράς πλειοδοτούν σε αυτή την επίδειξη θρασύδειλης μαγκιάς απαιτώντας περισσότερο μπούλινγκ… Και παρόλο που όπως φαίνεται η Συμφωνία θα εγκριθεί από την ελληνική Βουλή, το Μακεδονικό θα συνεχίσει να αποτελεί μια από τις αιχμές του ελληνικού εθνικισμού, ενώ η Συμφωνία ρίχνει λάδι στη φωτιά και του μακεδονικού εθνικισμού. Η καλλιέργεια κλίματος φόβου και μίσους απέναντι στους γειτονικούς λαούς θα επιστρατεύονται διαρκώς κατά το δοκούν, εφόσον οι εθνικοί ανταγωνισμοί είναι σύμφυτοι με τον καπιταλισμό, κι ο εθνικισμός αυξομειώνεται ανάλογα με τις οικονομικές επιδιώξεις του κεφαλαίου και τις πολιτικές σκοπιμότητες των εκπροσώπων του.

Η πάλη για «ειρήνη στα Βαλκάνια, πόλεμο στα αφεντικά μας», ενώ δεν ξεκίνησε τώρα, βρίσκεται ακόμα σε πολύ πρώιμα στάδια. Αλλά είναι μια μάχη που αξίζει να δοθεί, ας την προετοιμάσουμε με τους καλύτερους δυνατούς όρους.




Η Ημέρα Πριν από την Επανάσταση – Ursula K. Le Guin

Εισαγωγή-μετάφραση: Μάριος Αυγουστάτος

Ένα χρόνο μετά τον θάνατό της Ούρσουλα Κ. Λε Γκεν, μεταφράζουμε* το διήγημά της «Η Μέρα Πριν από την Επανάσταση», το οποίο θεωρούμε ένα πολύ χαρακτηριστικό δείγμα του τρόπου γραφής και σκέψης της. Η Λε Γκεν, η συγγραφέας που έφερε λογοτεχνικό βάθος, μια δυναμικότατη φεμινιστική αλλά και γενικότερη κοινωνικοπολιτική ευαισθησία στην επιστημονική φαντασία, καθώς και το φάνταζυ. H Λε Γκεν μίλησε για καταπίεση, ελευθερία και για το πώς η μυθοπλασία μπορεί να διευρύνει το πεδίο των δυνατοτήτων μας.

Γεννήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1929 στο Μπέρκλεϋ και πέθανε τη Δευτέρα 22 Γενάρη 2018 στο σπίτι της στο Πόρτλαντ. Ήταν γνωστή για την πολιτική της στράτευση στην αριστερά. Είχε εκφράσει μέσα από το έργο της, ακόμη και το καθαρά λογοτεχνικό, προβληματισμούς για την κοινωνική δομή, τις σχέσεις των φύλων και την πολιτική.

Με βιβλία, όπως το «Αριστερό Χέρι του Σκότους» (σε έναν πλανήτη όπου δεν ισχύουν διακρίσεις φύλου, απλώς σκεφτείτε το…), ο «Αναρχικός των δύο κόσμων» («The Dispossessed» ο πρωτότυπος τίτλος) και η σειρά «Το έπος της Γαιοθάλασσας» («Earthsea») και πολλά άλλα. Ακόμα και οι ψευδο-επιστημονικές της ανακαλύψεις (βλ. π.χ. ansible: ένα μέσο με το οποίο μπορούσε να επικοινωνήσει κανείς με οποιονδήποτε στο σύμπαν χωρίς χρονική υστέρηση [συντομογραφία του answerable. Η ίδια λάτρευε τις λέξεις και όλα τα παιχνίδια τους, όπως ο ξυλουργός το ξύλο]) ήταν με επίκεντρο τον άνθρωπο, τα πάθη, τα λάθη, αλλά και τις δυνατότητές του, ατομικές και συλλογικές. Αγαπούσε όλα τα πλάσματα και τη φύση, αλλά ιδιαίτερα τις γάτες («η γάτα είναι η ψυχή του σπιτιού», έλεγε ο Jean Cocteau, αλλά και η ίδια). Μαζί με τον Philip Roth ήταν οι μοναδικοί εν ζωή συγγραφείς, που εκδόθηκε το έργο τους από τη Library of America.

Τον Φεβρουάριο του 2017, σε μια επιστολή της στην εφημερίδα The Oregonian, η Λε Γκεν απέρριπτε τις συγκρίσεις ανάμεσα στα «εναλλακτικά γεγονότα», (τον νεολογισμό που χρησιμοποίησε η Kellyanne Conway, συνεργάτιδα του Ντόναλντ Τραμπ) και την επιστημονική φαντασία.

Είχε εκφράσει μέσα από το έργο της, ακόμη και το καθαρά λογοτεχνικό, προβληματισμούς για την κοινωνική δομή, τις σχέσεις των φύλων και την πολιτική. Σε συνέντευξή της στην εφημερίδα El País, όταν ρωτήθηκε αν είναι φεμινίστρια, είχε απαντήσει: «Αν φεμινίστρια σημαίνει έναν άνθρωπο που πιστεύει ότι το φύλο είναι σε μεγάλο βαθμό μια κοινωνική κατασκευή και πως τίποτα δεν αιτιολογεί την κοινωνική υπερίσχυση του ενός φύλου πάνω στο άλλο, τότε ναι, είμαι φεμινίστρια».

Η Λε Γκεν που αγκάλιασε με αγάπη και κοινωνική ευαισθησία στα γραπτά της τη μαγεία και τους δράκους, τα διαστημόπλοια και τις διαπλανητικές συγκρούσεις. Ακόμα και όταν οι πρωταγωνιστές της είναι αρσενικοί, (συνήθως) αποφεύγουν τη macho στάση αντίστοιχων άλλων αρσενικών χαρακτήρων. Οι συγκρούσεις που διαδραματίζονται είναι συνήθως κοινωνικές-ταξικές, πολιτισμικές και επιλύονται συνήθως με διαλλακτικότητα -αλλά και πολλές φορές με αυτοθυσίες- παρά με σπαθιά, διαστημικές μάχες και αίμα.

Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες και έχουν διαβαστεί από εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Εκτός από περισσότερα από 20 μυθιστορήματα, έγραψε δώδεκα βιβλία ποίησης, περισσότερα από 100 διηγήματα, πολλά δοκίμια, 13 βιβλία για παιδιά (ψάξτε τις «Φτερόγατες»!), πέντε τόμους μετάφρασης, καθώς και επιλεγμένα ποιήματα της Χιλιανής λογοτέχνιδας και φεμινίστριας, Gabriela Mistral.


Το κύκνειο άσμα της είναι το «No Time to Spare: Thinking About What Matters», μια συλλογή κειμένων που πρωτοδημοσίευσε στο ίντερνετ εν είδει μπλογκ -στα 80+ παρακαλώ- εμπνευσμένη από τον Jose Saramago, που έκανε το ίδιο στα 85 χρόνια του. Βαθιά προσωπικά κείμενα-δοκίμια, ελάχιστα πριν από τη δύση της ζωής της, συμπληρωματικά στο ήδη πλούσιο έργο της.

Ελπίζουμε να μεταφραστεί σύντομα και στα ελληνικά, αν και θεωρούμε ότι είναι δύσκολο (αν όχι αδύνατο) να αποδώσει κανείς σε άλλη γλώσσα πέρα απ’ το πρωτότυπο, όλες τις λεξιπλασίες και τα κομψοτεχνήματα του λόγου της.

Εισαγωγή στο διήγημα

Στο «The Dispossessed», ένα βαθιά πολιτικό και φιλοσοφικό βιβλίο, η Λε Γκεν κατασκευάζει ουσιαστικά δύο κόσμους.

Κεντρικός ήρωας είναι ο Σεβέκ, ένα αγόρι στην αρχή κι έπειτα άντρας, που ζει στην ιδανική αταξική κοινωνία του Ανάρες. Ο Ανάρες είναι ο δορυφόρος του Γιουράς, ενός φεουδαρχικού, βαθιά συντηρητικού πλανήτη κοινωνικοπολιτικά. Οι κάτοικοι του Ανάρες έχουν αποκοπεί από τον Γιουράς εκατόν πενήντα χρόνια, στον άγονο και αφιλόξενο δορυφόρο, παλεύοντας να ζήσουν την Οντονιανή τους ουτοπία.

Ο όρος οικογένεια είναι τελείως διαφορετικός απ’ ό,τι γνωρίζουμε στον Ανάρες. Όλοι ζουν σε υπνωτήρια και τρώνε στα κοινά εστιατόρια. Η πυρηνική οικογένεια έχει εκλείψει. Τα παιδιά μεγαλώνουν όλα μαζί, χωρίς τους γονείς, σε κοινόβια.

Ο Σεβέκ νιώθει πνιγμένος μέσα σε όλο αυτό. Θα πάει να βρει στον Γιουράς εφάμιλλούς του επιστήμονες, ώστε να μπορέσει να φτιάξει κάτι το «μεγαλειώδες», τη Γενική Θεωρία της Συγχρονικότητας. Μόλις όμως περνάει ο πρώτος ενθουσιασμός, που επιτέλους βρίσκεται ανάμεσα σε «ίσους» -τουλάχιστον ως προς τις δυνατότητες στη φυσική-, συνειδητοποιεί την πολιτική κατάσταση στον Γιουράς, τι σημαίνει πλούτος και φτώχεια, πόλεμος, χρήμα, εξουσία και εκμετάλλευση. Και σαν βαθιά κοινωνικό και πολιτικό ον παρεμβαίνει αντιδρώντας.

Η ιστορία που ακολουθεί είναι ουσιαστικά prequel του Dispossessed. Πρωταγωνίστρια είναι η Όντο, η θεμελιώτρια της θεωρίας την οποία εφάρμοσαν οι εξόριστοι Επαναστάτεςστον Ανάρες για να χτίσουν την αταξική κοινωνία που οραματιζόντουσαν. Ζούμε μαζί της την τελευταία μέρα πριν την Επανάσταση. Τη μέρα μιας γυναίκας ανθρώπινης, με όλες τις αντιφάσεις της, τα πάνω και τα κάτω, όπως όλοι μας. Μια μέρα της γυναίκας που προκάλεσε την Επανάσταση.

(Η «Ημέρα πριν από την Επανάσταση» κέρδισε το βραβείο Nebula καλύτερου διηγήματος το 1974. Το The Dispossessed της Ursula κέρδισε το βραβείο Nebula και το βραβείο Hugo για το καλύτερο μυθιστόρημα του 1974)

Η Ημέρα Πριν από την Επανάσταση

Η φωνή του ομιλητή ήταν δυνατή σαν ένα φορτηγό γεμάτο άδεια μπουκάλια μπύρας σε πλακόστρωτο και οι άνθρωποι στη συγκέντρωση ήταν στριμωγμένοι στα καλντερίμια, με τη δυνατή φωνή να τους δονεί τα αυτιά.

Ο Ταβιρι ήταν κάπου στην άλλη άκρη. Έπρεπε να τον φτάσει.

Σούρθηκε και έσπρωξε στον δρόμο της ανάμεσα στους σκουροντυμένους, συνωστισμένους ανθρώπους. Δεν άκουγε τα λόγια ούτε έβλεπε τα πρόσωπα: μόνο την αίσθηση που ανέδυαν, όντας ο ένας πίσω από τον άλλο.

Δεν μπορούσε να δει τον Ταβιρι, ήταν πολύ κοντούλα. Μια φαρδιά μαύρη κοιλιά και ένα στήθος μπλόκαραν τον δρόμο της. Πρέπει να φτάσει στον Ταβιρι.

Ιδρώνοντας, προσπάθησε να ανοίξει δρόμο με τη γροθιά της στον πρώτο που βρέθηκε μπροστά της. Ήταν σα να χτύπαγε πέτρες, ο τύπος δεν κουνήθηκε καν, αλλά οι τεράστιοι πνεύμονές του έκαναν ακριβώς πάνω από το κεφάλι της έναν ιδιαίτερο θόρυβο, σα βέλασμα. Δείλιασε.

Τότε κατάλαβε ότι το βέλασμα δεν ήταν προς αυτήν. Όλοι μαζί φώναζαν. Ο ομιλητής είπε κάτι, κάτι καλό για φόρους ή… σκιές. Ενθουσιασμένη, ένωσε κι αυτή τη φωνή της -«Ναι! Ναι!»- και σπρώχνοντας, βγήκε εύκολα στην ανοιχτή έκταση του Πάρκου Δραστηριοτήτων του Παρχεο.

Από πάνω τους ο βραδινός ουρανός κειτόταν βαθύς και άχρωμος, και γύρω της τής έγνεφαν τα ψηλά ζιζάνια με τα ξερά, λευκά, ανθισμένα τους κεφάλια.

Ψηλά ζιζάνια. Δεν ήξερε πώς τα λέγανε.

Τα λουλούδια σειόντουσαν πάνω από το κεφάλι της, κινούνταν με το αεράκι που πάντα φύσαγε στα χωράφια το σούρουπο. Καθώς έτρεξε ανάμεσα τους, τη μαστίγωναν αρχικά και στεκόντουσαν ταλαντευόμενα, σιωπηλά. Ο Ταβιρι βρισκόταν ανάμεσα στα ψηλά ζιζάνια με το καλό του κοστούμι, το σκούρο γκρι, που τον έκανε να μοιάζει με καθηγητή ή ηθοποιό, σκληρά κομψό.

Δεν φαινόταν χαρούμενος, αλλά γελούσε και της έλεγε κάτι… Ο ήχος της φωνής του την έκανε να κλάψει και τεντώθηκε για να φτάσει το χέρι του χωρίς να σταματήσει. Δεν μπορούσε να σταματήσει. «Ω, Ταβιρι», είπε, «είναι ακριβώς εκεί!». Η γοητευτική γλυκιά μυρωδιά των λευκών λουλουδιών ήταν βαριά, καθώς προχωρούσε. Υπήρχαν αγκάθια, μπερδεμένα κάτω από τα πόδια της, υπήρχαν υψωματάκια και κοιλότητες. Φοβήθηκε ότι θα πέσει…

Σταμάτησε.

 

Ήλιος, λαμπερή πρωινή λάμψη, κατευθείαν στα μάτια, αμείλικτη.

Είχε ξεχάσει να κλείσει τις γρίλιες χθες το βράδυ. Γύρισε την πλάτη της στον ήλιο, αλλά η δεξιά πλευρά δεν τη βόλευε. Μάταια.

Ημέρα.

Αναστέναξε δύο φορές, ανακάθισε, έβγαλε τα πόδια της στην άκρη του κρεβατιού και κάθισε καμπουριάζοντας μέσα στο νυχτικό της, κοιτάζοντας τα πόδια της.

Τα δάχτυλα των ποδιών της, καταπιεσμένα μια ζωή από φθηνά παπούτσια, τετράγωνα, σχεδόν κολλημένα μεταξύ τους και πρησμένα με κάλλους. Τα νύχια ήταν αποχρωματισμένα και άμορφα.

Μεταξύ των οστών του αστραγάλου έτρεχαν λεπτές, ξηρές ρυτίδες. Η μικρή καμπύλη στη βάση των δαχτύλων είχε κρατήσει τη χάρη της, αλλά το δέρμα ήταν το χρώμα της λάσπης, και φλέβες γεμάτες κόμπους το διέσχιζαν.

Αηδιαστική. Λυπημένη, καταθλιπτική. Μίζερη. Οικτρή. Όλες οι λέξεις και όλα ταιριάζουν, σαν βδελυρά μικρά καπέλα. Βδελυρή: ναι, και αυτό ήταν. Το να κοιτάξει τον εαυτό της και να τον βρει βδελυρό, μεγάλη υπόθεση! Αλλά κάποτε, όταν δεν ήταν βδελυρή, καθόταν και κοίταζε τον εαυτό της έτσι; Όχι πολύ!

Ένα σώμα δεν είναι: αντικείμενο, δεν είναι εργαλείο, δεν είναι κτήμα για να θαυμάζεται, είναι απλά εσύ, ο εαυτός σου. Μόνο που, όταν δεν είναι πλέον εσύ, αλλά «δικό σου», ένα πράγμα που έχει ιδιοκτήτη, τότε ανησυχείτε για αυτό…

– Είναι σε καλή κατάσταση; Θα τους κάνει; Θα διαρκέσει;

«Ποιός νοιάζεται;» είπε δυνατά η Λαϊα και σηκώθηκε.

Σηκώθηκε απότομα κι αυτό τη ζάλισε. Έβαλε το χέρι της στο κομοδίνο, γιατί φοβόταν μην πέσει. Σκέφτηκε: «όπως όταν προσπαθούσε να φτάσει τον Ταβιρι, στο όνειρο».

Και τι είπε ο Ταβιρι; Δεν μπορούσε να θυμηθεί. Δεν ήταν σίγουρη αν είχε προλάβει ν’ αγγίξει το χέρι του. Συνοφρυώθηκε, προσπαθώντας να ζορίσει τη μνήμη της. Πέρασε τόσος καιρός από τότε που ονειρευόταν τον Ταβιρι. Και τώρα ούτε καν να θυμάται τι είπε!

Έφυγε, έφυγε. Στάθηκε εκεί, κρεμασμένη στο νυχτικό της, συνοφρυωμένη, με το ένα χέρι στο κομοδίνο. Πόσος καιρός πέρασε από τότε που τον είχε σκεφτεί -πόσο μάλλον τον ονειρευόταν- ακόμα σκεφτόταν αυτόν, ως «Ταβιρι»; Πόσος καιρός πέρασε από τότε που είπε το όνομά του;

Ο Ασιαο είπε. Όταν ο Ασιαο και εγώ βρισκόμασταν στη φυλακή στον Βορρά. Πριν να συναντήσω τον Ασιαο. Η θεωρία της «Αμοιβαιότητας» του Ασιαο.

Ω ναι, μίλησε γι’ αυτόν, μιλούσε γι’ αυτόν πάρα πολύ, χωρίς αμφιβολία, παραληρούσε, τον ξαναέφερνε στη σκέψη της. Αλλά ως «Ασιαο», το επώνυμο, ο δημόσιος άνθρωπος. Ο ιδιώτης έφυγε, έφυγε εντελώς. Ήταν τόσο λίγοι που τον γνώριζαν. Κι όλοι από τον καιρό που ήταν μαζί στη φυλακή.

Κάποιος γέλασε για εκείνη την εποχή την τόσο μακρινή, για όλους τους φίλους σε όλες τις φυλακές. Αλλά αυτοί δεν ήταν καν εκεί πια, αυτές τις μέρες. Ήταν στα Νεκροταφεία της Φυλακής. Ή στους μαζικούς τάφους.

«Ω, ω αγαπημένε μου», είπε η Λαϊα δυνατά και βυθίστηκε πάλι στο κρεβάτι, γιατί δεν μπορούσε να σταθεί καν με την ανάμνηση των πρώτων εβδομάδων στο Φρούριο, στο κελί, εκείνες τις πρώτες εβδομάδες των εννέα χρόνων το Φρούριο στο Δρέο, στο κελί, εκείνες τις πρώτες εβδομάδες μετά που της είπαν ότι ο Ασιαο είχε σκοτωθεί στις μάχες στην πλατεία του Καπιτώλιου και είχε θαφτεί με τους Δεκατέσσερις Εκατοντάδες στις Ασβεστολιθικές τάφρους πίσω από την Πύλη Ορινγκ. Στο Κελί. Τα χέρια της έπεσαν στην αγαπημένη παλιά θέση στην αγκαλιά της, το αριστερό σφιγμένο και κλειδωμένο μέσα στη λαβή του δεξιού, ο δεξιός αντίχειρας να πιέζει και να τρίβει τον πρώτο άξονα του αριστερού δείκτη.

Ώρες, ημέρες, νύχτες. Τους είχε σκεφτεί όλους αυτούς, καθέναν και καθεμία, καθέναν και καθεμία από τους Δεκατέσσερις Εκατοντάδες, που βρίσκονταν, πώς τους έκαιγε ο ασβέστης τη σάρκα, πώς τα κόκαλα αγγιζόντουσαν στο καυτό σκοτάδι. Ποιος τον άγγιξε αυτόν; Πού να κείτονται τα λεπτά κόκαλα τού χεριού του τώρα; Ώρες, χρόνια.

«Ταβιρι, δεν σε ξέχασα ποτέ!» ψιθύρισε και νιώθοντας κάπως χαζή απευθυνόμενη σε έναν νεκρό, επανήρθε στο φως του πρωινού και στο ζαρωμένο της κρεβάτι. Φυσικά δεν τον είχε ξεχάσει. Αυτά τα πράγματα είναι αυτονόητα μεταξύ συζύγων. Εκεί ήταν και τα άσχημα γέρικα πόδια της, φαρδιά πλατιά στο πάτωμα ξανά, όπως και πριν. Δεν είχε πάει πουθενά, είχε απλά κάνει έναν κύκλο. Άρχισε με μια απότομη προσπάθεια και αποδοκιμασία και πήγε στο ντουλάπι να πάρει τη ρόμπα της.

Οι νέοι κυκλοφορούσαν στις αίθουσες του Οίκου τις περισσότερες φορές γυμνοί, αλλά ήταν πολύ γριά για κάτι τέτοιο. Δεν ήθελε να χαλάσει το πρωινό των νεαρών με τη θέα της. Εκτός αυτού, όλες κι όλοι είχαν μεγαλώσει με την Αρχή της Ελευθερίας στην Εμφάνιση και στον Έρωτα και όλα τα υπόλοιπα, αλλά αυτή όχι. Η ίδια, όμως, το μόνο που είχε κάνει ήταν να το εφεύρει. Δεν είναι το ίδιο.

Όπως όταν αναφερόταν στον Ασιαο ως «ο σύζυγός μου» και τους τάραζε. Η λέξη που θα έπρεπε να χρησιμοποιήσει ως καλή Οδονιανή, φυσικά, ήταν «σύντροφος». Αλλά γιατί στην ευχή έπρεπε να είναι καλή Οδονιανή;

Σύρθηκε κάτω από την κεντρική αίθουσα προς τα μπάνια. Η Μαϊρο ήταν εκεί, πλένοντας τα μαλλιά της σε έναν νιπτήρα. Η Λαϊα κοίταξε τη μακριά, κομψή, υγρή κόμη με θαυμασμό. Έβγαινε από τον Οίκο τόσο σπάνια πλέον που δεν ήξερε πότε είδε για τελευταία φορά ένα αξιοσέβαστα ξυρισμένο κεφάλι, αλλά ακόμα το βλέμμα μιας πλήρους μακρύμαλης αλογοουράς τής έδινε ευχαρίστηση, έντονη ευχαρίστηση. Πόσες φορές είχε χλευαστεί: «μωρή μακρυμάλα», της τραβούσαν τα μαλλιά μπάτσοι ή φασίστες, πόσες φορές της είχαν ξυρίσει σαδιστικά το κεφάλι σε κάθε νέα φυλακή; Και έπειτα τα ξανάφηνε να μακρύνουν, ξεκινώντας από χνούδι, σε φράντζες και μετά μπούκλες και χαίτη… Στα παλιά τα χρόνια.

Γαμώτο, δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτα, σήμερα ειδικά, παρά μόνο τις παλιές ημέρες;

Ντύθηκε, έστρωσε το κρεβάτι της, κατέβηκε στα κοινά. Είχαν ένα καλό πρωινό, αλλά δεν ποτέ δεν είχε ξαναεπιστρέψει η όρεξή της μετά από το καταραμένο εγκεφαλικό. Ήπιε δύο φλιτζάνια τσάι βοτάνων, αλλά δεν μπορούσε να τελειώσει τα φρούτα που είχε πάρει. Πώς λαχταρούσε τα φρούτα όταν ήταν παιδί, τόσο ώστε να τα κλέβει. Και… «τελικά, για τ’ όνομα του Θεού, κοφ’το!».

Χαμογέλασε και απάντησε στους χαιρετισμούς και τα φιλικά ερωτήματα των συντρόφων και του μεγαλόσωμου Αεβι, ο οποίος είχε βάρδια στον πάγκο αυτό το πρωί. Ήταν αυτός που την έβαλε σε πειρασμό με ένα ροδάκινο, «Κοίτα αυτό, το κράτησα για σένα» και «πώς θα μπορούσε να αρνηθεί»;

Τέλος πάντων, αγαπούσε πάντα τα φρούτα και ποτέ δεν τα χόρτασε. Μια φορά όταν ήταν έξι ή επτά είχε κλέψει ένα από το καλάθι ενός πωλητή στην οδό Ρίβερ.

Αλλά ήταν δύσκολο να φάνε, όταν όλοι μιλούσαν τόσο ενθουσιασμένοι. Υπήρχαν νέα από το Θου, πραγματικά νέα.

Όσο καλά κι αν ήταν τα νέα, είχε την τάση να κρατάει απόσταση στην αρχή, να είναι προσεκτική και όχι ενθουσιώδης. Αλλά αφού είχε διαβάσει το άρθρο στην εφημερίδα και διάβασε μεταξύ των γραμμών, σκέφτηκε, με ένα περίεργο είδος βεβαιότητας, βαθιά και ψυχρά: «Αυτό είναι, Έχει Έρθει».

Και στο Θου, όχι εδώ. Το Θου θα σπάσει πρώτο σε όλο τον πλανήτη. Η Επανάσταση θα κυριαρχήσει πρώτα εκεί. Δεν έχει καμία σημασία αυτό! Δεν θα υπάρχουν πλέον έθνη.

Και όμως την ένοιαζε κάπως, την έκανε να είναι κάπως ψυχρή και ένιωσε ελαφρώς μια αδιόρατη ζήλεια, στην πραγματικότητα. Μια από τις άπειρες χαζομάρες της κι αυτό. Δεν συμμετείχε πολύ στη συζήτηση και σύντομα σηκώθηκε για να επιστρέψει στο δωμάτιό της και να λυπηθεί για τον εαυτό της. Δεν μπόρεσε να μοιραστεί τον ενθουσιασμό τους. Ήταν έξω από αυτό, πραγματικά έξω από αυτό. Δεν είναι εύκολο, είπε για να το δικαιολογήσει στον εαυτό της, ανεβαίνοντας τα εφτά σκαλοπάτια, το να αποδεχτείς ότι είσαι έξω απ’ αυτό, όταν έχεις υπάρξει μέσα σ’ αυτό, στο κέντρο του, για πενήντα χρόνια.

Για τ’ όνομα του Θεού, κλαψούρισε.

Ανέβηκε τις σκάλες με την αυτολύπησή της χέρι-χέρι, μπαίνοντας στο δωμάτιό της. Ήταν ένα καλό δωμάτιο, και ήταν καλό να είναι μόνη της. Μεγάλη ανακούφιση. Ακόμα κι αν δεν ήταν αυστηρά δίκαιο. Μερικά από τα παιδιά στις σοφίτες ζούσαν πέντε σε ένα δωμάτιο, όχι μεγαλύτερο απ’ αυτό. Υπήρχαν πάντα περισσότεροι άνθρωποι που ήθελαν να ζήσουν σε Οδονιανό σπίτι, από όσους θα μπορούσαν να φιλοξενηθούν σωστά.

Έχει αυτό το μεγάλο δωμάτιο μόνο για τον εαυτό της, μόνο και μόνο επειδή είναι μια γριά γυναίκα που είχε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Και ίσως επειδή ήταν η Οντο. Αν δεν ήταν η Οντο, αλλά απλώς η γριά με ένα εγκεφαλικό, θα το είχε; Μάλλον όχι. Στην τελική, ποιός θα ήθελε να συγκατοικήσει με μια σαλιάρα γριά; Αλλά ήταν δύσκολο να είσαι σίγουρος. Ο ευνοϊτισμός, ο ελιτισμός, η λατρεία της ηγεσίας, σούρνονταν και έσκαγαν παντού.

Αλλά, ούτως ή άλλως, δεν είχε ελπίσει ποτέ να το δει να εξαλειφθούν στη διάρκεια της ζωής της, μέσα σε μια γενιά. Μόνο ο Χρόνος δουλεύει για τις μεγάλες αλλαγές. Εν τω μεταξύ, αυτό ήταν ένα ωραίο, μεγάλο, ηλιόλουστο δωμάτιο, κατάλληλο για μια σαλιάρα γριά γυναίκα που είχε ξεκινήσει μια παγκόσμια επανάσταση.

Ο γραμματέας της θα ερχόταν σε μια ώρα για να την βοηθήσει να διεκπεραιώσει το έργο της ημέρας. Πήγε στο γραφείο, ένα όμορφο, μεγάλο κομμάτι, δώρο από το Συνδικάτο των Εργατών Επίπλου του Nιo, επειδή κάποιος την είχε ακούσει να λέει μια φορά ότι το μοναδικό έπιπλο που πραγματικά λαχταρούσε, ήταν ένα γραφείο με συρτάρια και αρκετό χώρο… Γαμώτο, το πάνω μέρος ήταν πρακτικά καλυμμένο με χαρτιά με σημειώσεις, κυρίως με το σαφή γραφικό χαρακτήρα του Νοϊ: Επείγοντα. – Βόρειες επαρχίες.

Ο δικός της γραφικός χαρακτήρας δεν ήταν ποτέ ο ίδιος μετά τον θάνατο του Ασιαο. Ήταν παράξενο, αν το σκεφτεί κανείς. Τελικά, μέσα σε πέντε χρόνια από τον θάνατό του είχε γράψει ολόκληρη την «Αναλογία». Και ήταν εκείνα τα γράμματα, τα οποία ο ψηλός φρουρός με τα υδατώδη γκρίζα μάτια -πως τον λέγανε άραγε;- χωρίς να τα πειράξει, τα έβγαζε έξω παραβιάζοντας το Φρούριο. Τα «Γράμματα της Φυλακής» τα λένε τώρα, κυκλοφορούν σε δώδεκα διαφορετικές εκδόσεις.

Όλα αυτά, τα γράμματα που οι άνθρωποι τής έλεγαν ότι ήταν τόσο γεμάτα «πνευματική δύναμη» -που βέβαια είχε μελανιάσει όταν τα έγραφε απ’ τα βασανιστήρια και προσπαθούσε παρόλα αυτά να κρατήσει το ηθικό της ψηλά- και την «Αναλογία», που ήταν σίγουρα το ισχυρότερο έργο που είχε γράψει ποτέ. Όλα αυτά είχαν γραφτεί στο Φρούριο στο Δρεο, στο κελί, μετά το θάνατο του Ασιαο. Κάποιος έπρεπε να κάνει κάτι, και στο Φρούριο τής επέτρεψαν, μολαταύτα, χαρτί και στυλό…

Αλλά όλα είχαν γραφτεί με το βιαστικό, καλικαντζουριαστό χέρι που δεν είχε αισθανθεί ποτέ δικό της, όπως δικά της ήταν πχ τα στρογγυλά, μαύρα και γάργαρα γράμματα του χειρόγραφου «Κοινωνία Χωρίς Κυβέρνηση», σαράντα πέντε χρόνια πριν.

Ο Ταβιρι είχε πάρει μαζί του όχι μόνο την επιθυμία της για το σώμα και την καρδιά του, αλλά και τον καλό, σαφή, γραφικό της χαρακτήρα.

Αλλά της είχε αφήσει την Επανάσταση.

Πόσο γενναίο ήταν να συνεχίσει, να εργάζεται, να γράφει, στη φυλακή, μετά από μια τέτοια ήττα για το Κίνημα, μετά τον θάνατο του συντρόφου της, οι άνθρωποι είχαν συνηθίσει να λένε. Καταραμένοι ανόητοι. Τι άλλο θα μπορούσα να κάνω;

Γενναιότητα, θάρρος -τι ήταν το θάρρος άραγε; Δεν είχε ποτέ καταλάβει. Δεν φοβόμαστε, κάποιοι είπαν. Φοβόμαστε ακόμα να συνεχίσουμε, είπαν άλλοι.

Αλλά τι θα μπορούσε να κάνει κανείς πέρα απ’ το να συνεχίσει; Είχε κάποια πραγματική επιλογή ποτέ;

Ακόμα και το να πεθάνει, ήταν απλώς το να συνεχιστεί προς μια άλλη κατεύθυνση ο Αγώνας.

Αν ήθελες να γυρίσεις σπίτι, έπρεπε να συνεχίσεις. Αυτό σήμαινε όταν έγραψε: «Το πραγματικό ταξίδι είναι η επιστροφή», αλλά δεν ήταν ποτέ περισσότερο από μια διαίσθηση και ήταν πιο μακριά από ποτέ τώρα το να το εξορθολογίσει.

Έσκυψε πολύ ξαφνικά, έτσι ώστε να βογκήξει λίγο στο τρίξιμο των οστών της και άρχισε να ψαχουλεύει στο κάτω συρτάρι του γραφείου. Το χέρι της ένιωσε έναν φάκελο, μαλακό από την τριβή του χρόνου, και τον τράβηξε έξω, αναγνωρίζοντάς τον με το άγγιγμα πριν επιβεβαιώσει το βλέμμα: το χειρόγραφο του «Η Συνδικαλιστική Οργάνωση στην Επαναστατική Μετάβαση».

Είχε τυπωμένο τον τίτλο στον φάκελο και έγραφε το όνομά του κάτω από αυτό, Ταβιρι Οντο Ασιαο, IX 741. Ήταν κομψός ο γραφικός χαρακτήρας, κάθε γράμμα καλά σχηματισμένο, τολμηρό και ξεκάθαρο. Αλλά αυτός προτιμούσε να χρησιμοποιεί φωνητικό εκτυπωτή. Το χειρόγραφο ήταν όλο σε φωνητική αποτύπωση, σε υψηλή ποιότητα επίσης, με τους δισταγμούς κομμένους και τις ιδιοσυγκρασίες της ομιλίας ομαλοποιημένες. Δεν θα μπορούσατε να δείτε εκεί πώς έλεγε το «o» βαθιά στον λαιμό του, όπως έκαναν στη Βόρεια Ακτή. Δεν υπήρχε τίποτα από αυτόν. Μόνο το μυαλό του.

Η ίδια δεν είχε τίποτε απ’ αυτόν, εκτός από το όνομά του. Στον φάκελο. Δεν είχε κρατήσει τα γράμματά του, ήταν συναισθηματικό να κρατάει κανείς γράμματα. Εκτός αυτού, ποτέ δεν κρατούσε τίποτα. Δεν μπορούσε να σκεφτεί τίποτα που να κατείχε ποτέ για περισσότερα από μερικά χρόνια. Εκτός από αυτό το ετοιμόρροπο γέρικο σώμα της φυσικά, που ήταν ένα με αυτό…

Διπλάριζε πάλι. «Η» και «αυτό». Η ηλικία και η ασθένεια έκαναν έναν δυϊσμό, το μυαλό επέμεινε, γινόταν φυγάς. Δεν είμαι εγώ, δεν είμαι εγώ. Αλλά ήταν. Ίσως κάποιοι μυστικιστές να μπορούν να αποσπάσουν το μυαλό από το σώμα, πάντα μάλλον θορυβώς τους ζήλευε γι’ αυτό, χωρίς ελπίδα να τους μιμηθεί.

Η διαφυγή δεν ήταν ποτέ το παιχνίδι της, όμως.

Είχε διεκδικήσει σε όλη της τη ζωή την ελευθερία εδώ και τώρα, σώμα τε και ψυχή.

Πρώτα αυτο-λύπηση, μετά αυτοέπαινος, και εδώ ακόμα καθόταν, για τ’ όνομα του Θεού, κρατώντας το όνομα του Ασιαο στα χέρια της, γιατί; Λες και δε γνώριζε το όνομά του χωρίς να το βλέπει; Τι είχε πάθει;

Ανέβασε το φάκελο στα χείλη της και φίλησε το χειρόγραφο όνομά του σταθερά και τετράγωνα, επέστρεψε τον φάκελο στο πίσω μέρος του κάτω συρταριού, έκλεισε το συρτάρι και ισιώθηκε στην καρέκλα.

Το δεξί της χέρι την έτσουζε. Το έξυσε και έπειτα το τίναξε στον αέρα πεισματάρικα. Ποτέ δεν είχε πάρει αρκετά τα πάνω της μετά το εγκεφαλικό. Ούτε το δεξί της πόδι, το δεξιό μάτι, ούτε η δεξιά γωνία του στόματος. Ήταν υποτονικές, ανάρμοστες, την έκαιγαν. Την έκαναν να νιώθει σαν ρομπότ με βραχυκύκλωμα.

Και η ώρα προχωρούσε, ο Νοϊ θα ερχόταν και τι είχε κάνει μετά το πρωινό;

Σηκώθηκε τόσο βιαστικά που έγειρε και άρπαξε την καρέκλα από πίσω για να σιγουρευτεί ότι δεν θα πέσει. Κατέβηκε στο μπάνιο και κοίταξε στον μεγάλο καθρέφτη εκεί. Ο γκρίζος κότσος της ήταν χαλαρός και έπεσε, δεν τον είχε φτιάξει καλά πριν από το πρωινό. Αγωνίστηκε με αυτό για λίγο. Ήταν δύσκολο να κρατήσει τα χέρια της ψηλά. Η Αμαϊ, μπαίνοντας για να κατουρήσει, σταμάτησε και είπε: «Επιτρέψτε μου να το κάνω!» και τον έσφιξε τακτοποιημένα σε χρόνο μηδέν, με τα στρογγυλά, δυνατά, όμορφα δάχτυλά της, χαμογελαστά και σιωπηλά.

Η Αμαϊ ήταν είκοσι, λιγότερο από το ένα τρίτο της ηλικίας της Λαϊας. Οι γονείς της ήταν και οι δύο μέλη του Κινήματος, ο ένας σκοτώθηκε στην εξέγερση του ’60, ο άλλος ακόμα δρούσε στρατολογώντας στις νότιες επαρχίες. Η Αμαϊ μεγάλωσε στα Οδονιανά σπίτια που γεννήθηκαν στην Επανάσταση, μια αληθινή κόρη της Επανάστασης. Και τόσο ήσυχο και ελεύθερο και όμορφο σαν παιδί, αρκετό για να σε κάνει να κλαις όταν σκέφτεσαι: αυτό είναι το έργο μας, αυτό είναι αυτό που εννοούσαμε! Είναι εδώ, είναι εδώ, ζωντανό, το ευγενικό, υπέροχο μέλλον!

Στο δεξί μάτι της Λαϊα Οσαϊεα Οντο έτρεξαν αρκετά μικρά δάκρυα, καθώς στεκόταν ανάμεσα στην τουαλέτα και τους νιπτήρες, με τα μαλλιά της να τα φτιάχνει η κόρη-που-δεν-είχε-γεννήσει. Αλλά το αριστερό της μάτι, το δυνατό, δεν κοίταζε, ούτε ήξερε καν τι έκανε το δεξί μάτι.

Ευχαρίστησε την Αμαϊ και επέστρεψε στο δωμάτιό της. Είχε παρατηρήσει, στον καθρέφτη, έναν λεκέ στο κολάρο της. Χυμός ροδάκινου, πιθανώς. Είχε την κατάρα της μόνιμα νικήτριας. Δεν ήθελε να μπει ο Νοϊ και να τη βρει με τον λεκέ στο κολάρο.

Καθώς το καθαρό πουκάμισο πέρασε πάνω από το κεφάλι της, σκέφτηκε: «Τι είναι τόσο ξεχωριστό με τον Νοϊ;».

Έσφιξε αργά με το αριστερό της χέρι το κολάρο.

Ο Νοϊ ήταν τριάντα περίπου, ένας λεπτός αλλά μυώδης σύντροφος με απαλή φωνή και μαύρα μάτια. Αυτό ήταν το ιδιαίτερο για τον Νοϊ. Ήταν τόσο απλό. Καλό παλιό σεξ. Ποτέ δεν την είχε τραβήξει ένας φουσκωτός ή ένας παχύς άνδρας ούτε οι ψηλοί με τους μεγάλους δικέφαλους μυς, ποτέ, ούτε όταν ήταν δεκατεσσάρων και ερωτευόταν κάθε κλανιά που περνούσε. Σκούρος, διαθέσιμος και φλογερός, αυτή ήταν η συνταγή. Ο Ταβιρι, φυσικά. Αυτό το αγόρι δεν ήταν υποκατάστατο στον Ταβιρι ούτε στο μυαλό ούτε στην εμφάνιση, αλλά εκεί ήταν: Δεν ήθελε να τη δει με λεκέ στο κολάρο της και τα μαλλιά της άφτιαχτα.

Τα λεπτά, γκρίζα μαλλιά της.

Ο Νοϊ μπήκε, διστάζοντας μπροστά στην ανοιχτή πόρτα – Θεέ μου, δεν είχε κλείσει ούτε την πόρτα αλλάζοντας το πουκάμισό της … Τον κοίταξε και είδε στα μάτια της τον εαυτό της. Τη γριά.

Θα μπορούσε να βουρτσίσει τα μαλλιά της και να αλλάξει το πουκάμισό της ή θα μπορούσε να φορέσει το πουκάμισο της περασμένης εβδομάδας και τις πλεξούδες της περασμένης νύχτας ή θα μπορούσε να βάλει χρυσό ρούχο και διαμαντόσκονη έχοντας ξυρισμένο σκαλπ. Κανένα απ’ αυτά δεν θα έκανε την παραμικρή διαφορά. Η γριά θα φαινόταν, λίγο λιγότερο ή λίγο περισσότερο, γκροτέσκα.

Διατηρώ τον εαυτό μου τακτοποιημένο από απλή ευπρέπεια, απλή λογική, σκεφτόμενη τους άλλους ανθρώπους. Και τελικά, ακόμη και αυτό το ξεπερνάς και προχωράς χωρίς ντροπή.

«Καλημέρα», είπε ο νεαρός με την ήπια φωνή του.

«Γεια σου, Νοϊ.»

Όχι, για τον Θεό, όλο αυτό δεν ήταν από απλή ευπρέπεια. Η δεξιοτεχνία είναι καταδικασμένη. Γιατί ο άντρας που αγαπούσε και για τον οποίο η ηλικία της δεν είχε σημασία, επειδή ήταν νεκρός, πρέπει να προσποιηθεί ότι δεν είχε σεξ; Πρέπει να καταστείλει την αλήθεια, όπως ένας καταδικασμένος αυταρχικός γραφειοκράτης; Ακόμα και πριν από έξι μήνες, πριν από το εγκεφαλικό επεισόδιο, έκανε τους άντρες να την κοιτάζουν. Και τώρα, αν και δεν μπορούσε να τους δώσει καμία ευχαρίστηση, θα μπορούσε να ευχαριστήσει όμως τον εαυτό της.

Όταν ήταν έξι χρονών κι ερχόταν ο φίλος του μπαμπά, ο Γκαντεο, που συνήθιζαν να μιλάνε για τα πολιτικά μετά το δείπνο, έβαζε το χρυσαφί περιδέραιο που είχε βρει η μαμά σ’ έναν σωρό σκουπιδιών και της το έφερε. Ήταν τόσο κοντό, που πάντα κρύβονταν κάτω από τον γιακά της, όπου κανείς δεν μπορούσε να το δει. Της άρεσε έτσι. Ήξερε ότι το φορούσε. Κατέβαινε στο κατώφλι και τους άκουγε να μιλάνε και ήξερε ότι ήταν ωραία για τον Γκαντεο, ήταν σκούρος, με λευκά δόντια που έλαμπαν. Και μερικές φορές την έλεγε «όμορφη Λαϊα». Πριν από 66 χρόνια.

«Δεν άκουσα, το κεφάλι μου είναι θολό, είχα μια φοβερή νύχτα». Ήταν αλήθεια. Είχε κοιμηθεί ακόμα λιγότερο από το συνηθισμένο.

«Ρώτησα αν είχατε δει τις πρωινές εφημερίδες».

Κούνησε το κεφάλι.

«Ευχαριστημένος για τη Σοϊνεχε;».

Η Σοϊνεχε ήταν επαρχία του Θου, η οποία είχε διακηρύξει την απόσχισή της από το Θουβιανό κρατίδιο χθες το βράδυ. Ήταν ευχαριστημένος γι’ αυτό. Τα λευκά του δόντια έλαμψαν στο σκοτεινό κι έτοιμο για δράση πρόσωπό του. Όμορφη Λαϊα.

«Ναι, αν και παίζονται όλα ακόμα».

«Ξέρω, αλλά είναι αληθινό αυτή τη φορά. Είναι η αρχή του τέλους της κυβέρνησης στο Θου. Δεν έχουν καν προσπαθήσει να στείλουν στρατεύματα στη Σοϊνεχε, ξέρετε, αυτό θα προκαλούσε απλώς τους στρατιώτες να εξεγερθούν νωρίτερα, και το ξέρουν».

Συμφώνησε μαζί του. Η ίδια είχε αισθανθεί αυτή τη βεβαιότητα. Αλλά δεν μπορούσε να μοιραστεί τη χαρά του. Ζώντας μια ζωή με την ελπίδα, επειδή δεν υπάρχει τίποτε άλλο παρά ελπίδα, είχε γίνει υπερβολικά δύσπιστη για να χαρεί τη νίκη.

Η πραγματική αίσθηση του θριάμβου «πρέπει» να προηγείται από πραγματική απόγνωση. Είχε ξεχάσει την απόγνωση εδώ και πολύ καιρό. Δεν υπήρξαν άλλοι θρίαμβοι. Και ο Νοϊ συνέχισε.

«Θα γράψουμε αυτές τις επιστολές σήμερα;».

«Εντάξει, ποιες επιστολές;».

«Στον λαό του Βορρά», είπε χωρίς καθόλου ανυπομονησία.

«Στον Βορρά;».

«Παρχεο, Οαϊντουν».

Είχε γεννηθεί στο Παρχεο, αυτή τη βρώμικη πόλη, στο βρώμικο ποτάμι.

Δεν είχε έρθει εδώ στην πρωτεύουσα μέχρι που έγινε είκοσι δύο και ήταν πλέον έτοιμη να σηκώσει την Επανάσταση. Αν και εκείνη την εποχή, πριν αυτή και οι άλλοι να το σκεφτούν, ήταν πολύ πρώιμη, στα σπάργανα επανάσταση. Απεργίες για καλύτερους μισθούς, εκπροσώπηση γυναικών. Ψήφοι και μισθοί -εξουσία και χρήμα, για τ’ όνομα του Θεού! Λοιπόν, κάτι λίγα μάθαμε, μετά από όλα αυτά, μετά από πενήντα χρόνια.

Αλλά μάλλον πρέπει να ξεχάσουμε όλα.

«Ξεκινήστε με τον Οαϊντουν», είπε, καθισμένη στην πολυθρόνα. Ο Νοϊ ήταν στο γραφείο, έτοιμος να εργαστεί. Της διάβασε αποσπάσματα από τις επιστολές που έπρεπε να απαντήσει. Προσπάθησε να δώσει προσοχή και το κατάφερε αρκετά καλά, υπαγορεύοντας μια ολόκληρη επιστολή και ξεκίνησε σε μια άλλη. «Θυμηθείτε ότι σε αυτό το στάδιο η συντροφικότητά σας είναι ευάλωτη στην απειλή… όχι, στον κίνδυνο… να…», και κοίταξε μέχρι να της προτείνει ο Νοϊ, «ο κίνδυνος της λατρείας του ηγέτη;».

«Έτσι. Και ότι η συντροφικότητα διαφθείρεται τόσο γρήγορα από την αναζήτηση της εξουσίας. Όχι. Και ότι τίποτα δεν διαφθείρει τη συντροφικότητα… Όχι. Ω, για τ’ όνομα του Θεού, καταλαβαίνεις τι προσπαθώ να πω, Νοϊ, γράψτο. Κι αυτοί το ξέρουν, επίσης, είναι ακριβώς τα ίδια που λέμε από παλιά, ας διαβάσουν τα βιβλία μου!».

«Συγκινητικό» είπε ο Νοϊ απαλά, χαμογελώντας, αναφέροντας ένα από τα κεντρικά Οδονιανά θέματα.

«Εντάξει, αλλά έχω κουραστεί να συγκινώ. Αν γράψεις την επιστολή, θα την υπογράψω, αλλά δεν μπορώ να πολυσκοτίζομαι αυτό το πρωί».

Την κοίταξε ερωτηματικά, με νοιάξιμο όμως. Είπε, ενοχλημένη, «Υπάρχει κάτι άλλο που πρέπει να κάνω!».

Όταν ο Νοϊ έφυγε, κάθισε στο γραφείο και μετέφερε τα χαρτιά γύρω-γύρω, προσποιούμενη ότι έκανε κάτι, γιατί είχε τρομάξει, φοβισμένη με τα λόγια που είπε.

Δεν είχε τίποτα άλλο να κάνει.

Ποτέ δεν είχε τίποτα άλλο να κάνει. Αυτή ήταν η δουλειά της: το έργο της ζωής της.

Οι περιοδείες, οι συνελεύσεις κι οι δρόμοι μπορεί να φάνταζαν μακρινά γι’ αυτήν τώρα, αλλά μπορούσε ακόμα να γράψει και αυτό ήταν η δουλειά της. Και ούτως ή άλλως, αν είχε κάνει κάτι άλλο, ο Νοϊ θα το γνώριζε. Κρατούσε το πρόγραμμά της και της υπενθύμισε με διακριτικότητα πράγματα, όπως η επίσκεψη των αλλοδαπών φοιτητών σήμερα το απόγευμα.

Να πάρει. Της άρεσαν οι νέοι και υπήρχε πάντα κάτι να μάθει από έναν ξένο, αλλά ήταν κουρασμένη από νέα πρόσωπα και κουρασμένη με το να τη βλέπουν.

Μάθαινε από αυτούς, αλλά δεν μάθαιναν από αυτήν. Είχαν μάθει όλα όσα έπρεπε να διδάξουν εδώ και πολύ καιρό, από τα βιβλία της, από το Κίνημα.

Ήρθαν απλώς για να τη δουν, σα να ήταν ο Μεγάλος Πύργος στο Ρονταρεντ ή το Φαράγγι του Τουλαεβεα. Ένα φαινόμενο, ένα… μνημείο. Ένοιωθαν δέος, λατρεία.

Τους γρύλισε:

Σκεφτείτε τις δικές σας σκέψεις! Αυτό δεν είναι ελευθερία, αυτό είναι ξερός σκοταδισμός.

– Δεν νομίζετε ότι η ελευθερία και η πειθαρχία είναι ασυμβίβαστες, έτσι;

Δεχόντουσαν το μαστίγωμα από τη γλώσσα της σαν παιδιά, με ευγνωμοσύνη, σαν να ήταν κάποια αγία-μητέρα, το είδωλο της Μεγάλης Μήτρας-καταφύγιο.

Αυτή! Αυτή που είχε ανατινάξει τα ναυπηγεία του Σεσσεϊρο και είχε κράξει τον πρωθυπουργό Ινοϊλτε κατάμουτρα, μπροστά σε ένα πλήθος επτά χιλιάδων. Λέγοντας του ότι θα του έκοβε τα αρχίδια, θα τα επιχάλκωνε και θα τα πούλαγε σαν αναμνηστικά. Εκείνη που έκραζε και κλώτσαγε μπάτσους και έφτυνε τους παπάδες. Αυτή που κατούρησε δημόσια τη μεγάλη ορειχάλκινη πλάκα στην πλατεία του Καπιτωλίου, λέγοντας: «ΕΔΩ ΙΔΡΥΘΗΚΕ ΤΟ ΚΥΡΙΑΡΧΟ ΕΘΝΟΣ ΤΟΥ Α-ΙΟ ΤΣΕΠ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ Α-ΙΟ κλπ εμ πςςςςςς τα κατουράω όλα αυτά!»

Και τώρα είχε γίνει η γιαγιά ολωνών, η αγαπητή γριούλα κυρία, το γλυκό παλιό μνημείο, ελάτε να λατρέψετε τη Μήτρα.

Η φωτιά είναι έξω, αγόρια, μη φοβάστε, να πάτε κοντά.

«Όχι, δεν θα το κάνω», είπε η Λαϊα δυνατά. «Δεν θα το κάνω.» Δεν είχε τη συνείδηση ότι μιλάει στον εαυτό της, γιατί πάντα μιλούσε στον εαυτό της.

«Το αόρατο ακροατήριο της Λαϊα», είχε πει κάποτε ο Ταβιρι, καθώς περνούσε από το δωμάτιο και μουρμούριζε.

«Δεν χρειάζεται να έρθετε, δεν θα είμαι εδώ», είπε τώρα στο αόρατο ακροατήριο. Είχε μόλις αποφασίσει τι έπρεπε να κάνει. Έπρεπε να βγει. Να πάρει τους δρόμους.

Ήταν απερίσκεπτη η απογοήτευση των ξένων φοιτητών. Ήταν αλλοπρόσαλλο, τυπικά γεροντικό. Ήταν μη-Οδονιανό. Πςςςςςςςςς σε όλα αυτά. Τι νόημα είχε να δουλεύεις για την ελευθερία μια ζωή και να καταλήγεις χωρίς καθόλου ελευθερία; Θα έβγαινε για μια βόλτα.

«Τι είναι ένας επαναστάτης; Αυτός που, επιλέγοντας, αποδέχεται την ευθύνη της επιλογής».

Στον δρόμο κάτω, αποφάσισε σκοντάφτοντας, να μείνει και να δει τους ξένους φοιτητές. Αλλά μετά θα πήγαινε έξω.

Ήταν πολύ νεαροί φοιτητές, πολύ ένθερμοι: μάτια κοφτερά, μαλλιαρά πλάσματα, γοητευτικά από το δυτικό ημισφαίριο, το Μπενμπιλι και το βασίλειο του Μαντ, τα κορίτσια με λευκά παντελόνια, τα αγόρια με μακριές φουστανέλες, πολεμοχαρείς και αρχαϊκές.

Μιλούσαν για τις ελπίδες τους. «Εμείς στο Μαντ είμαστε τόσο μακριά από την Επανάσταση, που ίσως είμαστε πολύ κοντά», είπε ένα από τα κορίτσια, θορυβώδικα και χαμογελαστά: «Ο Κύκλος της Ζωής!» και έδειξε τη συνάντηση των άκρων, κάνοντας έναν κύκλο με τα λεπτά, σκουρόχρωμα δάχτυλά της.

Η Αμαϊ και ο Αεβι τούς πρόσφεραν λευκό κρασί και μαύρο ψωμί, η φιλοξενία του Οίκου. Όμως οι επισκέπτες, απροσδιόριστοι, σηκώθηκαν για να φύγουν λιγότερο από μισή ώρα μετά.

«Όχι, όχι, όχι,» είπε η Λαϊα, «μείνετε εδώ, να τα πείτε με τον Αεβι και την Αμαϊ. Απλώς πιάνομαι, όταν κάθομαι τόση ώρα, βλέπετε, και πρέπει να κινηθώ. Ήταν τόσο ωραία που σας συνάντησα, θα ξανάρθετε να με δείτε, αδέλφια μου, σύντομα;».

Η καρδιά της ανοίχτηκε σ’ αυτά τα παιδιά και η δική τους σ’ αυτήν. Κι αντάλλαξαν απανωτά φιλιά γελώντας, γεμάτοι με χαρά από τα σκουρόχρωμα νεαρά μάγουλα, τα στοργικά μάτια, τα αρωματισμένα μαλλιά, προτού να σηκωθεί να φύγει.

Ήταν πραγματικά λίγο κουρασμένη, αλλά το να ανεβεί και να πάρει έναν υπνάκο θα ήταν μια ήττα. Ήθελε να βγει. Να πάει έξω. Δεν είχε βγει μόνη της σε εξωτερικούς χώρους, από πότε; Από τον χειμώνα! Πριν από το εγκεφαλικό επεισόδιο. Δεν είναι περίεργο ότι άρχισε να γίνεται αρρωστιάρα. Σαν να έκτιε τακτική ποινή φυλάκισης.

Το λοιπόν, έξω στους δρόμους, εκεί έζησε.

Πήγε ήσυχα έξω από την πλαϊνή πόρτα του Οίκου, περνώντας από το λαχανόκηπο, έξω στον δρόμο. Η στενή λωρίδα της ξινής ακαθαρσίας της πόλης είχε φροντιστεί και παρήγαγε μια λεπτή ποικιλία φασολιών και δημητριακών, αλλά η Λαϊα με τα γεωργικά δεν τα πήγαινε και τόσο καλά. Φυσικά, ήταν σαφές ότι οι Κοινότητες, ακόμη και κατά τη μετάβαση, πρέπει να εργάζονται για να έχουν τη βέλτιστη αυτάρκεια, αλλά πώς αυτό θα έπρεπε να το διαχειριστεί κάποιος δεν ήταν η δουλειά της. Υπήρχαν αγρότες και γεωπόνοι γι’ αυτό. Η δουλειά της ήταν οι δρόμοι, οι θορυβώδεις, βρώμικοι δρόμοι της πέτρας, όπου μεγάλωσε και έζησε όλη της τη ζωή. Εκτός από τα δεκαπέντε χρόνια της φυλακής.

Κοίταξε με χαρά την πρόσοψη του Οίκου. Είχε κατασκευαστεί αρχικά για να στεγάσει μια τράπεζα κι αυτό έδινε μια άγρια ικανοποίηση στους σημερινούς ενοίκους. Κρατούσαν τους σάκους με το γεύμα τους στο αδιάρρηκτο θόλο-θησαυροφυλάκιο και πάλιωναν τον μηλίτη τους σε βαρελάκια μέσα στα χρηματοκιβώτια.

Πάνω από τις ματαιόσχολες στήλες που έβλεπαν τον δρόμο, τα σκαλισμένα γράμματα εξακολουθούν να διαβάζονται στη μαρκίζα, «ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΝΔΥΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΓΡΟΤΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΝΩΣΗ». Η ονοματοδοσία δεν είναι και το φόρτε του Κινήματος. Δεν είχαν ούτε σημαία.

Τα συνθήματα ερχόντουσαν και έφευγαν, κατά πως χρειαζόταν.

Υπήρχε πάντα ο Κύκλος της Ζωής για να κατεδαφίσει τους τοίχους και να ξηλώσει τα πεζοδρόμια, όπου θα έπρεπε να αναμετρηθούν με τις Αρχές.

Αλλά όταν χρειάστηκε να ασχοληθούν με τα ονόματα, ήταν αδιάφοροι, δέχονταν και αγνοούσαν για το πώς τους ονόμαζαν, φοβούμενοι ότι θα καρφωνόντουσαν, χωρίς να φοβούνται να ακούγονται παράλογοι. Έτσι, αυτός ο πιο γνωστός και ο δεύτερος παλαιότερος από όλους τους συνεργατικούς Οίκους δεν είχε κανένα όνομα εκτός από… «Τράπεζα».

Βρισκόταν σε έναν φαρδύ και ήσυχο δρόμο, αλλά μόνο ένα τετράγωνο μακριά ξεκινούσε το Τεμεμπα, μια ανοιχτή αγορά, κάποτε γνωστή ως μαυραγορίτικο κέντρο ψυχογένεσης και τερατογένεσης, που πλέον πωλούνταν λαχανικά, ρούχα δεύτερο χέρι συν μίζερη και φτηνή διασκέδαση. Η εξοργιστική ζωτικότητα του παζαριού είχε εξαφανιστεί, αφήνοντας μόνο μισοπαραλυμένους αλκοολικούς, εθισμένους, ακρωτηριασμένους, γυρολόγους και πόρνες, ενεχυροδανειστήρια, γωνιές για τζόγο, μάντεις και μάντισσες, γλύπτες σώματος και φθηνά ξενοδοχεία. Η Λαϊα πήγε προς το Τεμεμπα, όπως το νερό επιδιώκει το επίπεδό του στα συγκοινωνούντα δοχεία.

Ποτέ δεν φοβήθηκε ούτε περιφρονούσε την πόλη. Ήταν η γειτονιά της. Δεν θα υπάρχουν πια φτωχογειτονιές σαν αυτή, όταν επικρατήσει η Επανάσταση. Αλλά θα υπάρχει δυστυχία. Θα υπάρχει πάντα δυστυχία, σπατάλη, σκληρότητα. Ποτέ δεν είχε προσποιηθεί ότι θα αλλάξουν οι ανθρώπινες καταστάσεις, ότι θα γίνει η Μαμά που θα τραβάει μακριά την τραγωδία από τα παιδιά, ώστε να μην κάνουν κακό στον εαυτό τους. Κάθε άλλο. Όσο οι άνθρωποι ήταν ελεύθεροι να επιλέξουν, αν επέλεγαν να πίνουν flybane (*σ.τ.μ.: μανιτάρι) και να ζουν σε υπονόμους, είναι υπ’ ευθύνη τους. Εφόσον δεν είναι πηγή κέρδους και μέσο εξουσίας και εκμετάλλευσης προς άλλους ανθρώπους.

Τα είχε αισθανθεί όλα αυτά πριν από οτιδήποτε. Πριν γράψει καν την πρώτη παμφλέτα, πριν φύγει από το Παρχεο, πριν καν να καταλάβει τι σημαίνει «Κεφάλαιο», προτού να βρεθεί μακρύτερα από την οδό Ριβερ, εκεί που έπαιζε μακριά γαϊδούρα, γονατίζοντας με τα ματωμένα ψωραλέα πόδια της στα πεζοδρόμια με τα άλλα εξάχρονα. Το γνώριζε: ότι η ίδια και τα άλλα παιδιά, οι γονείς τους και οι γονείς των γονιών τους, οι αλκοολικοί και οι πόρνες και όλη η οδός Ριβερ ήταν ο πάτος -ήταν το θεμέλιο, η πραγματικότητα, η πηγή.

«Αλλά τι; Θα σύρετε τον πολιτισμό κάτω στη λάσπη;», κραύγαζαν οι σοκαρισμένοι αξιοπρεπείς νοικοκυραίοι χρόνια αργότερα. Και προσπαθούσε επί σειρά ετών να τους εξηγήσει ότι, αν το μόνο που είχες ήταν λάσπη, τότε -αν είσαι Θεός- την μορφοποιείς σε ανθρώπινες υπάρξεις και αν είσαι άνθρωπος θα την κάνεις σπίτια όπου οι ανθρώπινες υπάρξεις μπορούν να ζήσουν.

Αλλά, όλοι όσοι πίστευαν ότι ήταν καλύτεροι από τη λάσπη δεν καταλάβαιναν.

Τώρα, το νερό που ψάχνει το επίπεδό του στα συγκοινωνούντα δοχεία, λάσπη στη λάσπη, η Λαϊα ανακατεύτηκε μέσα στον βρωμερό, θορυβώδη δρόμο και όλη η άσχημη αδυναμία της ηλικίας της έμεινε πίσω στο σπίτι.

Οι νυσταγμένες πόρνες, τα λακαρισμένα χτενίσματά τους, σαραβαλιασμένα και λοξά, η μονόφθαλμη γυναίκα κουρασμένα διαλαλώντας τα λαχανικά της για να τα πουλήσει, ο σαλεμένος ζητιάνος που βαράει μύγες, αυτές ήταν τα συντρόφια της. Της έμοιαζαν, ήταν όλοι λυπημένοι, αηδιαστικοί, σκληροί, οικτροί, βδελυροί. Ήταν οι αδελφές της, οι δικοί της άνθρωποι!

Ξαφνικά δεν αισθάνθηκε πολύ καλά. Είχε περάσει καιρός από τότε που είχε περπατήσει τόσο μακριά, τέσσερα ή πέντε μπλοκ, τελείως μόνη της, με τον θόρυβο και το σπρωξίδι και τη δυσώδη θερινή ζέστη των δρόμων. Ήθελε να φτάσει στο Πάρκο Κολυ, στο τρίγωνο με το χνουδωτό γρασίδι στο τέλος του Τεμεμπα και να καθίσει εκεί. Να νιώσει πώς θα ήταν να κάτσει εκεί, τώρα στα γεράματα.

Αλλά ήταν πάρα πολύ μακριά.

Αν δεν γυρνούσε τώρα, θα μπορούσε να την πιάσει ζαλάδα, και είχε τον φόβο ότι θα έπεφτε κάτω και θα χρειαζόταν να ξαπλώσει εκεί και να κοιτάει τους ανθρώπους να έρχονται να κοιτάξουν μια γριά σε παροξυσμό.

Έκανε μεταβολή και ξεκίνησε τον δρόμο για το σπίτι, κατσουφιάζοντας με την προσπάθεια που χρειαζόταν και αηδίασε με τον εαυτό της. Ένιωθε το πρόσωπό της να κοκκινίζει και μια αίσθηση ναυτίας την κυρίεψε ξεκινώντας από τα αυτιά της. Κρατήθηκε λίγο παραπάνω, φοβόταν πραγματικά ότι θα μπορούσε να πέσει κάτω. Βλέποντας μια πόρτα με μπόλικη σκιά, κινήθηκε προς τα κει, και άφησε τον εαυτό της κάτω προσεκτικά, κάθισε, αναστέναξε.

Σε κοντινή απόσταση βρισκόταν ένας πωλητής φρούτων, καθισμένος σιωπηλός πίσω από το σκονισμένο, μαραμένο εμπόρευμά του. Οι άνθρωποι περνούσαν και τον αγνοούσαν. Κανείς δεν αγόραζε από αυτόν. Όπως και κανείς δεν την κοίταζε. Η Οντο, ποια ήταν η Οντο; Διάσημη επαναστάτρια, συγγραφέας της Κοινότητας, η «Αναλογία», κλπ. κλπ.

Αυτή, ποια ήταν; Μια γριά με γκρίζα μαλλιά και ένα κόκκινο πρόσωπο, που καθόταν πάνω σε ένα βρώμικο κατώφλι σε μια παραγκούπολη, που μουρμούριζε στον εαυτό της.

Αλήθεια; Ήταν αυτή; Σίγουρα αυτό ήταν ό,τι έβλεπε καθένας που περνούσε. Αλλά ήταν αυτή, η ίδια, περισσότερο από τη διάσημη επαναστάτρια κλπ., ήταν; Όχι, δεν ήταν. Αλλά, ποια ήταν αυτή;

Αυτή που αγαπούσε τον Ταβιρι.

Ναι. Αρκετά αληθινό. Αλλά, όχι αρκετό. Αυτό είχε φύγει. Αυτός είχε πεθάνει εδώ και καιρό.

«Ποιά είμαι;» η Λαϊα μουρμούρισε στο αόρατο ακροατήριό της και γνώριζαν την απάντηση και της το είπαν με μια φωνή. Ήταν το κοριτσάκι με τα ψωραλέα γόνατα, που κάθεται στο κατώφλι, κοιτάζοντας κάτω από τη βρώμικη χρυσή ομίχλη της οδού Ριβερ, στη ζέστη του αποκαλόκαιρου, η εξάχρονη, η δεκαεξάχρονη, η άγρια, η δύστροπη, το ονειροπαρμένο κορίτσι, άθικτο, ανέγγιχτο.

Ήταν ο εαυτός της. Πράγματι, υπήρξε ακούραστη εργάτρια και στοχάστρια, αλλά ένας θρόμβος αίματος σε μια φλέβα κάποια στιγμή είχε πάρει εκείνη τη γυναίκα μακριά από αυτήν. Πράγματι ήταν η εράστρια, η κολυμβήτρια που βούταγε στη ζωή, αλλά ο Ταβιρι, πεθαίνοντας, την είχε πάρει αυτή τη γυναίκα μαζί του. Δεν έχει μείνει τίποτα, πραγματικά, παρά τα θεμέλια.

Είχε επιστρέψει σπίτι. Δεν είχε αφήσει ποτέ το σπίτι.

«Το πραγματικό ταξίδι είναι η επιστροφή». Σκόνη και λάσπη κι ένα κατώφλι στις φτωχογειτονιές. Και πέρα απ’ αυτό, στην άκρη του δρόμου, το χωράφι είναι γεμάτο από τα ψηλά ξηρά ζιζάνια, που φυσούσαν στον άνεμο, όπως ερχόταν η νύχτα.

«Λαϊα, τι κάνεις εδώ; Είσαι καλά;».

Ένας από τους ανθρώπους από τον Οίκο φυσικά, μια ωραία γυναίκα, λίγο φανατική και πάντα λαλίστατη. Η Λαϊα δεν μπόρεσε να θυμηθεί το όνομά της, αν και την γνώριζε εδώ και χρόνια. Άφησε τον εαυτό της να τη γυρίσει σπίτι η γυναίκα, η οποία μιλούσε σε όλη τη διαδρομή. Στο μεγάλο δροσερό κοινόχρηστο δωμάτιο (κάποτε κατειλημμένο από καταμετρητές που μετράγανε χρήματα πίσω από γυαλισμένα γκισέ, εποπτευόμενοι από ένοπλους φρουρούς) η Λαϊα κάθισε σε μια καρέκλα. Δεν μπορούσε ακόμα να αντιμετωπίσει τις σκάλες, αν και θα προτιμούσε να είναι μόνη στο δωμάτιό της.

Η γυναίκα συνέχισε να μιλάει και έφτασαν κι άλλοι, ενθουσιασμένοι. Απ’ ό,τι φαίνεται σχεδίαζαν μια διαδήλωση. Τα γεγονότα στο Θου κινούνταν τόσο γρήγορα, ώστε η διάθεση εδώ είχε πάρει φωτιά και κάτι έπρεπε να γίνει.

Μεθαύριο, όχι, ΑΥΡΙΟ, έπρεπε να γίνει μια πορεία, μια μεγάλη πορεία, απ’ την Παλιά Πόλη μέχρι την πλατεία του Καπιτωλίου -από την παλιά διαδρομή.

«Άλλη μια Εννιάμηνη Εξέγερση», είπε ένας νεαρός άνδρας, φλογερός και γελώντας, κοιτάζοντας τη Λαϊα. Δεν είχε καν γεννηθεί την εποχή της Εννιάμηνης Εξέγερσης, αυτά ήταν ιστορία για τον ίδιο. Τώρα ήθελε να φτιάξει τη δική του ιστορία.

Το δωμάτιο ήδη είχε γεμίσει.

Μια γενική συνέλευση θα πραγματοποιηθεί εδώ, αύριο, στις οκτώ το πρωί. «Πρέπει να μιλήσεις, Λαϊα».

«Αύριο, δεν θα είμαι εδώ αύριο», είπε σύντομα. Όποιος της το είχε πει αυτό, χαμογέλασε, ένας άλλος γέλασε, αν και η Αμαϊ την κοίταξε με μια αμηχανία.

Συνέχισαν να μιλάνε και να φωνάζουν. Η επανάσταση.

Τι στο καλό τής ήρθε και το είπε αυτό; Τι ήταν κι αυτό που είπε την παραμονή της Επανάστασης, ακόμα κι αν ήταν αλήθεια.

Περίμενε τον χρόνο της, κατάφερε να σηκωθεί και, μέσα σε όλη της την αδεξιότητα, να ξεφύγει απαρατήρητα ανάμεσα στους ανθρώπους που ήταν απασχολημένοι με τον προγραμματισμό και τον ενθουσιασμό τους.

Βγαίνοντας από την αίθουσα, ανεβαίνοντας τα σκαλιά, ένα προς ένα.

«Η Γενική Απεργία!», μια φωνή, δύο φωνές, δέκα φωνές έλεγαν στο δωμάτιο κάτω, πίσω της.

«Η Γενική Απεργία», μουρμούρισε η Λαϊα, ρίχνοντάς τους ένα βλέμμα, αναπαυόμενη για μια στιγμή στην κουπαστή της σκάλας.

Πάνω, μπροστά, στο δωμάτιό της, την περίμενε: το τελικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Αυτό θα ήταν σχεδόν αστείο, τη μέρα πριν την Επανάσταση…

Ξεκίνησε τη δεύτερη προσπάθεια ανάβασης των σκαλοπατιών, ένα προς ένα, ένα πόδι τη φορά, σαν ένα μικρό παιδί. Ήταν ζαλισμένη, αλλά δεν φοβόταν πια να πέσει.

Μπροστά, τα ψηλά ξηρά άσπρα λουλούδια έγνεφαν τα κεφάλια τους και ψιθύριζαν στα ανοιχτά χωράφια του απόβραδου.

Εβδομήντα δύο χρόνια και δεν είχε ποτέ τον χρόνο να μάθει πώς ονομάζονταν…

  • Η μετάφρασή μας δεν διεκδικεί δάφνες, είναι σαφέστατα ερασιτεχνική, την κάναμε ωθούμενοι καθαρά από την αγάπη μας για το έργο της. Τα κύρια ονόματα και τα περισσότερα τοπωνύμια επιλέξαμε να τα «μεταφράσουμε» χωρίς τόνο, όπως άτονα είναι και στο πρωτότυπο αγγλικό κείμενο. Επιλογή που εξάπτει τη φαντασία για το πού μπορούν να τονιστούν…




Πρόσκληση σε σύσκεψη συνδικαλιστών του ΜΕΤΑ | Κυριακή 27 Γενάρη

Την Κυριακή, 27 Ιανουαρίου 2019, από ώρα 10:30 μέχρι 15:00, στα γραφεία της ΠΟΕ-ΟΤΑ(Καρόλου 24, 3ος όροφος), πλατεία Καραϊσκάκη, στάση «Μεταξουργείο» του μετρό, θα γίνει ευρεία σύσκεψη συνδικαλιστών, μελών και φίλων του ΜΕΤΑ, από τον Δημόσιο και Ιδιωτικό Τομέα.

Στη σύσκεψη θα γίνει απολογισμός της δράσης και των αγώνων της προηγούμενης περιόδου, από το Σεπτέμβρη του 2018 μέχρι σήμερα, και θα συζητηθούν τα θέματα και οι παρεμβάσεις της επόμενης περιόδου, μέχρι και το Μάη.

Παρέμβαση στη σύσκεψη θα κάνει ο Γιώργος Ρωμανιάς, όπου θα αναφερθεί στα θέματα τις κοινωνικής ασφάλισης, τις ανατροπές που έχουν συμβεί και στην προοπτική του Ασφαλιστικού Συστήματος στη χώρα μας.

Η περίοδος αυτή, έτσι κι αλλιώς, θα είναι προεκλογική, μιας και υπάρχουν οι προγραμματισμένες Ευρωεκλογές και Αυτοδιοικητικές Εκλογές, για τις 26 Μάη 2019. Βεβαίως δεν αποκλείονται και οι πρόωρες Βουλευτικές Εκλογές, που, αν γίνουν, θα αλλάξει εντελώς και ο προγραμματισμός μας, αλλά και ο προγραμματισμός των συνδικάτων.

Εμείς πάντως, ως ΜΕΤΑ, πρέπει να επιμείνουμε η επόμενη περίοδος να μην είναι μια περίοδος αναμονής, αλλά μια περίοδος που το συνδικαλιστικό κίνημα θα αναδείξει τα προβλήματα που απασχολούν την Εργατική Τάξη και όλους τους εργαζόμενους, τους άνεργους, τους συνταξιούχους και τους αυτοαπασχολούμενους και θα βάλει τη δικιά του σφραγίδα στις πολιτικές εξελίξεις.

Η συμμετοχή όλων είναι όχι μόνο απαραίτητα, αλλά και ιδιαίτερα χρήσιμη για να συνδιαμορφώσουμε τα μέτωπα πάλης της επόμενης περιόδου.

Για το λόγω αυτό παρακαλούμε σε περίπτωση κωλύματος να ενημερώσουμε σχετικώς!

ΥΓ: Υπενθυμίζουμε ότι το Μάρτη του 2019 γίνεται το συνέδριο της ΓΣΕΕ και το Νοέμβρη της ΑΔΕΔΥ.




Ουτε λέξη παραπάνω δεν χρειάζεται

Γιώργος Νικολάου
(Καθηγητής και Πρόεδρος του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης Πάτρας)

Το πτυχίο των Π.Τ.Δ.Ε. εγγυάται την επάρκεια των αποφοίτων τους να ασκήσουν το επάγγελμα του δασκάλου. Στην οποία επάρκεια προστίθεται και η εμπειρία από την προϋπηρεσία.
Τα μεταπτυχιακά και τα διδακτορικά στοχεύουν στην εξειδίκευση και την ερευνητική ικανότητα του κατόχου τους. Άλλο όμως ειδικός, άλλο ερευνητής και άλλο δάσκαλος.
Οι αναπληρωτές εκπαιδευτικοί κλήθηκαν όλα αυτά τα χρόνια να “κλείσουν τις τρύπες” της πολιτικής των “μηδενικών διορισμών” που ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις της κρίσης. Από την Ορεστιάδα έως τη Γαύδο και από την Κέρκυρα έως το Καστελόριζο, με μια βαλίτσα στο χέρι και μισθό της πείνας, άνοιγαν τα σχολεία μας και εκπαίδευαν τα παιδιά μας, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα και την πολυτέλεια να κάνουν μεταπτυχιακό ή να εκπονήσουν διατριβή.
Ποιος αλήθεια δίνει το ηθικό δικαίωμα στο κράτος να αγνοήσει τους εκπαιδευτικούς οι οποίοι επί χρόνια ταλαιπωρούνται στις εσχατιές της χώρας μας για να προσλάβει άλλους, οι οποίοι θεωρούνται – χωρίς να είναι στην πραγματικότητα – πιο προσοντούχοι για τη δουλειά που θα κληθούν να κάνουν ;
Αλλά και οι τελευταίοι είναι επίσης θύματα μιας στρεβλής αντίληψης που τους ωθεί στη συλλογή τίτλων σπουδών, οι οποίοι δεν τους κάνουν απαραίτητα καλύτερους εκπαιδευτικούς, αλλά τους δημιουργούν την προσδοκία για πιο σύντομο διορισμό. Χώρια που στρέφει τη μία κατηγορία εκπαιδευτικών απέναντι στην άλλη, διαρρηγνύοντας την αλληλεγγύη και τη συνοχή τους.
Τη στιγμή που η πραγματοποίηση μεταπτυχιακών ή διδακτορικών σπουδών απαιτεί οικονομική επιβάρυνση και αποκλειστική διάθεση χρόνου, το νέο σύστημα διορισμών καθίσταται αυτομάτως απολύτως ταξικό και αυτό είναι το τελευταίο που θα περιμέναμε από μία αριστερή κυβέρνηση.




Η κόκκινη Ρόζα έπεσε στο πόστο της

100 χρόνια από τη δολοφονία της Ρόζα Λούξεμπουργκ και την ήττα της «εξέγερσης του Σπάρτακου» στη Γερμανία

του Χάρη Παπαδόπουλου

“Δεν είναι η πλειοψηφία που μας οδηγεί στην επαναστατική τακτική. Είναι η επαναστατική τακτική που μας οδηγεί στην πλειοψηφία”

Ρόζα Λούξεμπουργκ

01 Δεκ 1918, Βερολίνο, Γερμανία – Σπαρτακιστές κυματίζουν την κόκκινη σημαία στους δρόμους του Βερολίνου, καλώντας σε επανάσταση.

Η σημασία των επαναστατικών γεγονότων στη Γερμανία το 1919

Τον Γενάρη του 1919, στα γεγονότα που έγιναν γνωστά ως «η εξέγερση του Σπάρτακου», δολοφονήθηκαν τα πιο σημαντικά στελέχη της επαναστατικής Αριστεράς στη Γερμανία. Η Ρόζα Λούξεμπουργκ, ο Καρλ Λήμπνεχτ, ο Λέο Γιόγκισες. Τις ίδιες μέρες πέθανε από τη στεναχώρια του για τον χαμό της Ρόζας ο εβδομηντάχρονος συγγραφέας Φραντς Μέρινγκ, ο βιογράφος του Καρλ Μαρξ. Κυριολεκτικά αφανίστηκε όλη η ηγεσία της γερμανικής επανάστασης.

Όλοι αυτοί ήταν η καθοδήγηση του Κομμουνιστικού Κόμματος Γερμανίας, που είχε ιδρυθεί ως κόμμα μόλις εκείνο τον Γενάρη, ελάχιστες μέρες πριν από τη δολοφονία των βασικών στελεχών του. Η κυριότερη από τις ομάδες που συσπειρώθηκαν στο νέο κόμμα ήταν η ομάδα του «Σπάρτακου». Ήταν η επαναστατική πρωτοπόρα οργάνωση που, μέσα στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο τόλμησε να οργανώσει τον αγώνα ενάντια στον πόλεμο και την κυβέρνηση του Κάιζερ. Μαζί τους ενοποιήθηκαν στο ίδιο συνέδριο οι μαχητικοί «σοσιαλιστές της Βρέμης» του Πάουλ Φρέλιχ και κάποιοι από τους ακροαριστερούς «εργατικούς αντιπροσώπους» του βερολινέζικου προλεταριάτου.

Η εξόντωση της ηγεσίας τον Γενάρη του 1919 στη Γερμανία δεν ήταν ένα απλώς αιματηρό επεισόδιο ανάμεσα σε άλλα στις ευρωπαϊκές χώρες, που τραντάζονταν από τον επαναστατικό πυρετό του τέλους του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. Χωρίς πραγματική ηγεσία η επαναστατική αριστερά στη Γερμανία έχασε την ευκαιρία να πάρει την εξουσία στην τρομερή κρίση του 1923 και παρέλυσε από σαστιμάρα. 10 χρόνια μετά ήρθε η τιμωρία της Ιστορίας με την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία.

Δεν ήταν δεδομένο πως η ανθρωπότητα έπρεπε να περάσει τη φρίκη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με τη ναζιστική κατοχή στην Ευρώπη, με τα Άουσβιτς και τα Νταχάου και την εξόντωση 60 εκατομμυρίων ανθρώπων.

Η ιστορία θα μπορούσε να εξελιχθεί σε ολότελα διαφορετική κατεύθυνση. Το 1918-1923 η Γερμανία ζούσε σε υψηλό επαναστατικό πυρετό. Το καθεστώς του Κάιζερ είχε καταρρεύσει. Η εργατική τάξη και οι στρατιώτες είχαν τα όπλα στα χέρια τους και ήταν οργανωμένοι σε συμβούλια εργατών και στρατιωτών σε όλη τη χώρα. Η Γερμανία ήταν η βιομηχανική καρδιά της Ευρώπης. Διέθετε τις δυνατότητες να γίνει η Κόκκινη παγκόσμια Μητρόπολη της εργατικής επανάστασης. Η Ρωσία του 1917 θα έπαιρνε θέση στην ιστορία ως απλώς ο προπομπός της γερμανικής σοσιαλιστικής επανάστασης.

Αυτή ήταν η προοπτική την κρίσιμη πενταετία 1918-1923. Η προλεταριακή γερμανική επανάσταση δεν κατάφερε να επικρατήσει. Το αντίτιμο ήταν η άνοδος του Χίτλερ στην εξουσία 10 χρόνια αργότερα, το 1933.

Η Ρόζα κάπου μεταξύ 1907 και 1908

«Η επανάσταση είναι αναπόφευκτη»

Ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος είχε τελειώσει όχι με κάποια διπλωματική πρωτοβουλία, αλλά με εξέγερση των ναυτών στο Κίελο στις 4 Νοέμβρη του 1918. Ο ξεσηκωμός μεταδόθηκε σαν πυρκαγιά σε όλη τη Γερμανία. Στις 9 Νοέμβρη η επανάσταση είχε καταλύσει κάθε εξουσία στο Βερολίνο και τη χώρα.

Τα συμβούλια των εργατών και των στρατιωτών ήταν η μοναδική εξουσία στις πρώτες μέρες της επανάστασης στη Γερμανία. Και η μόνη τάξη που ήταν ένοπλη μαζικά, ήταν η εργατική.

Όμως, την κυβέρνηση της χώρας δεν τη σχημάτισαν τα εργατικά συμβούλια, αλλά τα δύο βασικά κόμματα της Αριστεράς το Σοσιαλδημοκρατικό (SPD) και το Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό (USPD). Το δεύτερο, το USPD, διέθετε μια αρκετά αμφίβολη ηγεσία, αλλά συγκέντρωνε στις γραμμές του τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία μέσα στην εργατική τάξη και τους στρατιώτες. Αλλά το πρώτο, το SPD, ήταν το μαζικότερο εργατικό κόμμα πανεθνικά. Η επαναστατική Αριστερά της εποχής ήταν κυρίως η Ένωση Σπάρτακος (Spartacusbund), με επικεφαλής τη Ρόζα Λούξεμπουργκ και τον Κάρλ Λήμπκνεχτ. Η οργάνωση δρούσε ως ανεξάρτητο τμήμα μέσα στο USPD.

Η Ρόζα συγκαταλέγεται ανάμεσα στα κορυφαία επαναστατικά μυαλά όλης της Ιστορίας. Τα βιβλία και τα άρθρα της πάνω στη μαρξιστική οικονομία και τη δράση της εργατικής τάξης παραμένουν κλασικά κείμενα απίστευτης δύναμης και ζωντάνιας. Η Ρόζα ήταν ο «αετός της επανάστασης», σύμφωνα με τον Λένιν, και η συμβολή της στη μαρξιστική θεωρία υπήρξε καθοριστική. Δυστυχώς, το μέγεθος της οργάνωσης του Σπάρτακου ήταν αναντίστοιχα μικρό σε σχέση με την ηγέτιδά του.

Πριν από τον πόλεμο ολόκληρη η Αριστερά ήταν ενωμένη στο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα. Οι Σοσιαλδημοκράτες μέχρι το 1914 είχαν καταφέρει να διαθέτουν το ένα τρίτο των εδρών στο κοινοβούλιο της Γερμανίας και πανίσχυρα συνδικάτα. Το SPD ήταν πραγματικά ένα «κράτος εν κράτει». Ανάλογη ήταν η δύναμη των Σοσιαλιστικών κομμάτων στην Αυστροουγγρική αυτοκρατορία και σε άλλες χώρες. Οι Σοσιαλδημοκράτες προπαγάνδιζαν το σοσιαλιστικό μέλλον της ανθρωπότητας με επαναστατική κατάληψη της εξουσίας. Ήταν αντίθετοι στον πόλεμο και καλούσαν σε γενική απεργία σε περίπτωση που θα ξεσπούσε πόλεμος.

Όμως, τίποτε από όλα αυτά δεν έγινε πράξη, όταν ξέσπασε ο Πρώτος Παγκόσμιος Πόλεμος το 1914. Πουθενά δεν οργανώθηκε απεργία κατά του πολέμου. Παντού σχεδόν, τα σοσιαλιστικά κόμματα συντάχθηκαν με τις κυβερνήσεις των χωρών τους. Οι ηγεσίες των κομμάτων που λίγο πριν ορκίζονταν στη διεθνιστική αλληλεγγύη των λαών, ανακάλυπταν τώρα μαρξιστικοφανή επιχειρήματα υπέρ του «δίκαιου της πατρίδας» του κάθε αντίστοιχου κόμματος. Έτσι, οδήγησαν με «πατριωτικές εκκλήσεις» τους προλετάριους της κάθε χώρας στα χαρακώματα για να σφάξουν ο ένας τον λαιμό του άλλου.

Οι σοσιαλδημοκράτες της Γερμανίας στη διάρκεια του πολέμου στήριξαν ουσιαστικά κάθε μέτρο των γερμανικών κυβερνήσεων υπέρ του πολέμου και κατά της αντιπολεμικής και διεθνιστικής διαμαρτυρίας μέσα στη χώρα. Το 1918, ελάχιστα πριν καταρρεύσει το καθεστώς του Κάιζερ και ξεσπάσει η επανάσταση, ο Έμπερτ, επικεφαλής του SPD, δήλωσε στον πρίγκιπα Μαξ, πρωθυπουργό της Γερμανίας: «Η επανάσταση είναι αναπόφευκτη! Όμως, δεν πρόκειται να την αφήσω να συμβεί! Τη μισώ σαν αμαρτία!».

Λίγες μέρες μετά, τον Νοέμβρη του 1918, ο πρίγκιπας παρέδωσε την πρωθυπουργία στον πιστό Έμπερτ, για να σώσει το σύστημα από την Επανάσταση.

Ένα μεγάλο μέρος του στελεχικού δυναμικού του SPD είχε αποχωρήσει το 1917, ιδρύοντας το Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (USPD). Ήταν ένα κόμμα σχετικά μαζικό, με ενστάσεις απέναντι στη συμμετοχή στον πόλεμο. Όμως, δεν τολμούσε να οργανώσει καμπάνιες κατά του πολέμου.

Οι κοινοβουλευτικοί ρήτορες του SPD, αλλά και του USPD, δεν τόλμησαν ποτέ να αντιταχθούν στα νομοσχέδια που οργάνωναν τη συμμετοχή της Γερμανίας στο παγκόσμιο σφαγείο του πολέμου.

Με εξαίρεση έναν: Τον Καρλ Λήμπκνεχτ, που τόλμησε από την αρχή να μην ψηφίσει τις πολεμικές πιστώσεις. Για τη στάση του αυτή ο Λήμπκνεχτ θα τιμωρηθεί με στράτευση, αν και βουλευτής, σε τάγμα εργασίας. Οι Γερμανοί στρατοκράτες δεν του εμπιστεύονταν ούτε καν όπλο. Λίγες βδομάδες μετά την ιστορική ψήφο του, ο Λήμπκνεχτ θα προσχωρήσει στην «Ένωση Σπάρτακος», που είχε ξεκινήσει να οργανώνει η Ρόζα Λούξεμπουργκ από την πρώτη μέρα του πολέμου. Η ομάδα συγκέντρωνε τα πιο αριστερά στελέχη του SPD, εξαιρετικά λίγα σε αριθμό, αποφασισμένα όμως «να πολεμήσουν κατά του πολέμου».

Την Πρωτομαγιά του 1916 στο Βερολίνο, ο «Σπάρτακος» κατάφερε να συγκεντρώσει 10.000 εργάτες σε συλλαλητήριο ενάντια στον πόλεμο. Ομιλητής ήταν ο Λήμπκνεχτ. Ανέβηκε στο βήμα φορώντας τη στρατιωτική του στολή. Πρόλαβε να φωνάξει μόνο μία φράση: «Κάτω ο πόλεμος, κάτω η κυβέρνηση, ο εχθρός είναι στην ίδια μας τη χώρα», πριν τον αρπάξει η αστυνομία, που διέλυσε με μανία τους διαδηλωτές. Λίγο μετά, ο Λήμπκνεχτ μπροστά στους στρατοδίκες δήλωνε: «Κανείς στρατηγός δεν ήταν ποτέ τόσο περήφανος για την στολή του, όσο εγώ με αυτά τα ρούχα του κατάδικου».

Όλη η ηγεσία του Σπάρτακου, με πρώτη τη Ρόζα Λούξεμπουργκ, θα οδηγηθούν τις επόμενες μέρες στη φυλακή. Θα απελευθερωθούν από την επανάσταση τον Νοέμβρη 1918, για να δολοφονηθούν μόλις δύο μήνες μετά, από την αντεπανάσταση.

«Κάποιος πρέπει να κάνει το κυνηγόσκυλο»

Οι υπουργοί της νέας κυβέρνησης, με επικεφαλής τον Έμπερτ, ονομάστηκαν «επίτροποι του λαού», όπως ακριβώς και στη Ρωσία η κυβέρνηση των μπολσεβίκων.

Μα οι επίτροποι του Έμπερτ δεν είχαν σκοπό να βασιστούν στη δύναμη και στην αυτενέργεια των γερμανικών σοβιέτ. Αντίθετα, στηρίχτηκαν στο κατακάθι της γερμανικής κοινωνίας για να αντιμετωπίσουν την επανάσταση: στα «Ελεύθερα Σώματα» (Freikorps). Τα αποτελούσαν εθελοντές στρατιωτικοί αποφασισμένοι για κάθε έγκλημα προκειμένου να συντρίψουν την Αριστερά και τις εργατικές οργανώσεις. Τα Freikorps ήταν αυτά που πρωτοχρησιμοποίησαν τη σβάστικα ως σύμβολό τους. Αρκετοί από τα εγκληματικά στοιχεία που συσπείρωσαν, αποτέλεσαν αργότερα τη ραχοκοκαλιά του ναζιστικού κόμματος.

Οι δολοφόνοι της Ρόζα Λούξεμπουργκ γιορτάζουν το ίδιο βράδυ το κατόρθωμά τους στο ξενοδοχείο Έντεν στο Βερολίνο. Ο δεύτερος από δεξιά, με το μουστάκι α λα Στάλιν, είναι ο Όττο Ρούγκε που έλιωσε το κεφάλι της Ρόζας με τον υποκόπανο του όπλου του.
Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στη Ρότε Φάνε (Κόκκινη Σημαία) από τον Λέο Γιόγκισες κεντρικό στέλεχος του νεαρού Κομμουνιστικού Κόμματος και πρώην συντρόφου της ζωής της Ρόζας. Πριν κλείσει ο Γενάρης θα δολοφονηθεί από τα Freikorps και ο Λέο.

Έτσι, συνέβη το παράδοξο: Η κυβέρνηση Έμπερτ έχαιρε της εμπιστοσύνης της μεγάλης πλειοψηφίας της εργατικής τάξης. Όμως, αυτή η τάξη ήταν ένοπλη. Και ακριβώς τον αφοπλισμό και την υποταγή της προσπαθούσε να πετύχει η «σοσιαλιστική» κυβέρνηση. Και ακόμη, την εξόντωση του «Σπάρτακου», που απειλούσε να συσπειρώσει γύρω του τους εργάτες όσο είχαν ακόμη όπλα και οργάνωση. Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση έπρεπε να οργανώσει άμεσα μια αιματηρή προβοκάτσια για να αποκεφαλίσει τον «Σπάρτακο».

Τον Γενάρη του 1919, η κυβέρνηση απάλλαξε από τα καθήκοντά του τον Άιχορν, διοικητή της Αστυνομίας του Βερολίνου. Ο Άιχορν ήταν ένθερμος και μαχητικός επαναστάτης, μέλος των Ανεξάρτητων Σοσιαλδημοκρατών, που τοποθετήθηκε στο πόστο του από τα εργατικά συμβούλια του Βερολίνου. Ο διοικητής Άιχορν δήλωσε πως μόνο τα εργατικά συμβούλια θα μπορούσαν να τον καθαιρέσουν.

Οι φονιάδες στη φωτογραφία με το τανκ που έχει ζωγραφισμένη νεκροκεφαλή είναι μονάδα των Freikorps που κατέβηκαν να αντιμετωπίσουν τους Σπαρτακιστές στο Βερολίνο.

Η κυβέρνηση Έμπερτ εύκολα θα μπορούσε να αποσπάσει μια τέτοια απόφαση από τα εργατικά συμβούλια της πόλης. Αλλά, επέλεξε την πυγμή. Οι διαδηλώσεις υπέρ του Άιχορν μεταβλήθηκαν σε συμβολικές καταλήψεις γραφείων εφημερίδων, με σκοπό τη διαμαρτυρία για τον αυταρχισμό της κυβέρνησης. Η κυβέρνηση έστειλε τα Freikorps καταπάνω στους καταληψίες. Στις οδομαχίες που ακολούθησαν πάνω από 150 επαναστάτες έχασαν τη ζωή τους. Ανάμεσά τους, ο Καρλ Λήμπκενχτ και η Ρόζα Λούξεμπουργκ που δολοφονήθηκαν εν ψυχρώ στις 15 Γενάρη 1919, μέσα στα σπίτια που διέμεναν. Η γερμανική επαναστατική Αριστερά έμεινε ακέφαλη την ώρα που χρειαζόταν περισσότερο από ποτέ μια έμπειρη ηγεσία.

Το ίδιο με την παραπάνω φωτογραφία και η μονάδα με το τανκ μετά του σιδηρού σταυρού.

Η περίφημη «εξέγερση του Σπάρτακου στη Γερμανία» δεν οργανώθηκε ποτέ από τον Σπάρτακο. Ο Σπάρτακος, προς τιμήν του, δεν εγκατέλειψε τις χιλιάδες αγωνιστές που υπεράσπιζαν στο δρόμο τη θέση του Άιχορν, μια θέση που είχε κατακτήσει η επανάσταση. Η μόνη ευθύνη του Σπάρτακου είναι που δεν μπόρεσε να πείσει τους πιο ανυπόμονους μαχητές και μαχήτριες του προλεταριάτου, που δεν κατάφερε να κρατήσει τον αμυντικό χαρακτήρα της σύγκρουσης και, στην ανάγκη, να υποχωρήσει συντεταγμένα περιορίζοντας τις απώλειες.

Τέτοιες υποχωρήσεις, σε ανάλογες στιγμές, ήταν σε θέση να κάνουν οι μπολσεβίκοι στη Ρωσία. Και αυτό, επειδή είχαν σφυρηλατήσει από πριν ένα πραγματικό κόμμα με οργανική σχέση με τα πιο πρωτοπόρα στοιχεία της εργατικής τάξης. Έτσι μπορούσαν να αντιμετωπίσουν ήττες, χωρίς να υποστούν πανωλεθρίες.

Αλλά η σφυρηλάτηση του κόμματος είχε καθυστερήσει δραματικά στη Γερμανία και το κενό δεν μπορούσε να αναπληρωθεί τις μέρες των οδομαχιών. Αυτό το μάθημα της Ιστορίας πληρώθηκε με το με το πιο βαρύ τίμημα.




Κίτρινα Γιλέκα: Η εξέγερση που έρχεται από μακριά και υπόσχεται να πάει ακόμα μακρύτερα!

Του Γιώργου Μητραλιά

Παρά τις 6.000 προσαγωγές, τις 4.000 συλλήψεις και τους 1.600 τραυματίες του. Παρά τη μαζική χρήση εναντίον του δεκάδων χιλιάδων δακρυγόνων και πλαστικών σφαιρών, και την εξαγγελία νέων δρακόντιων κατασταλτικών και αντιδημοκρατικών μέτρων. Παρά την πρωτοφανή εκστρατεία τρομοκράτησης και δυσφήμισής του από τα τηλεοπτικά κανάλια και τα περισσότερα ΜΜΕ, και παρά την έντονη ψυχική και σωματική κούραση μετά από δυο μήνες σκληρών αγώνων και μπλόκων σε πάνω από 2.500 κυκλικούς κόμβους και άλλα σημεία της χώρας. Παρόλα αυτά και πολλά άλλα, το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων όχι μόνο συνεχίζει και απλώνει βαθειές ρίζες αλλά και ριζοσπαστικοποιεί το λόγο, τα αιτήματά και τις μορφές δράσης του, έχοντας πάντα την υποστήριξη της μεγάλης πλειοψηφίας των Γάλλων πολιτών! (1)

Ακριβώς όμως επειδή συμβαίνουν όλα αυτά που δίκαια πανικοβάλουν πια όχι μόνο το καθεστώς Μακρόν αλλά και όλο το γαλλικό κομματικό και οικονομικό αστικό κατεστημένο, για αυτό και γινόμαστε τώρα μάρτυρες της εξής ιδιαίτερα επίφοβης εξέλιξης: Να παραβιάζονται καθημερινά στην πράξη από την κυβέρνηση Μακρόν και τις κατασταλτικές της δυνάμεις τα πιο στοιχειώδη δημοκρατικά δικαιώματα και ελευθερίες, ενώ ταυτόχρονα εξαγγέλλεται ένα ολάκερο νομοθετικό οπλοστάσιο που θα μετατρέψει τη Γαλλία σε αστυνομικό κράτος! Το συμπέρασμα βγάζει μάτια και είναι εξαιρετικά ανησυχητικό για τους μεν και άλλο τόσο ελπιδοφόρο για τους δε: Η παρατεταμένη σύγκρουση των από πάνω με τους εξεγερμένους από κάτω της Γαλλίας δεν έχει πια την παραμικρή σχέση με τα διεκδικητικά κινήματα ή ακόμα και με τις μικρές ή μεγαλύτερες περιοδικές κοινωνικές εκρήξεις στις οποίες μας είχαν συνηθίσει οι ευρωπαϊκές κοινωνίες στην εποχή του θριαμβεύοντα νεοφιλελευθερισμού. Είτε λόγω της πρωτοφανούς μαζικότητας και της ακόμα μαζικότερης υποστήριξης που διαθέτει, είτε επειδή στα “κλασικά” υλικά αιτήματα για αύξηση των μισθών και των συντάξεων ή ακόμα και για παραίτηση ή αποπομπή του Μακρόν και της κυβέρνησής του προσθέτει -στο όνομα της δημοκρατίας- όλο και περισσότερο το “ηθικό” αίτημα της ολοκληρωτικής απόρριψης του κυρίαρχου συστήματος και της αντικατάστασής του από ένα άλλο ριζικά διαφορετικό, το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων γίνεται σαφέστατα ταξικό και ανατρεπτικό και συνιστά μια ιστορική καμπή στην ιστορία των κοινωνιών μας στην Ευρώπη αλλά και πέρα από αυτήν!

2019 01 10 03 franceΚαι αυτός είναι βέβαια ο λόγος που τα γαλλικά Κίτρινα Γιλέκα εμπνέουν μέσα αλλά και έξω από τη Γαλλία. Ακριβώς όπως είχαν εμπνεύσει και οι επαναστάτες προπάτορές τους -στους οποίους εξάλλου αναφέρονται δημόσια- του 1789 καθώς και εκείνοι του 1848, του 1871, του 1936 ή του 1968. Καμιά λοιπόν έκπληξη που Κίτρινα Γιλέκα εμφανίζονται πια σε δεκάδες χώρες σε Βορρά και Νότο, σε Ανατολή και Δύση,από την Ταϊβάν μέχρι την Μπουρκίνα Φάσο και από την Βουλγαρία και το Βέλγιο μέχρι τον Λίβανο! Απλώς μιμητισμός ή μήπως κάτι άλλο πολύ πιο σημαδιακό και γειωμένο στη σημερινή νεοφιλελεύθερη βαρβαρότητα;

Την απάντηση την δίνουν τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, το όραμα και η δυναμική του ίδιου του κινήματος των Κίτρινων Γιλέκων, που θα πρέπει να αρχίσουν να μπαίνουν στο μικροσκόπιο και να μελετιούνται σε βάθος το ταχύτερο δυνατό. Και πριν από όλα η σύνθεση και η δομή τους που δεν έχουν προηγούμενο.Κίνημα “οριζόντιο” και αποκεντρωμένο που κάνει ευρεία χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, τα Κίτρινα Γιλέκα απεχθάνονται τον παλιό πολιτικό και συνδικαλιστικό κόσμο επειδή στα μάτια τους αυτός έχει ταυτιστεί ή έχει συνδέσει το λόγο ύπαρξής του με το νεοφιλελεύθερο αντιδημοκρατικό τέρας στο οποίο τα ίδια οφείλουν τη δυστυχία και την περιθωριοποίησή τους. Για αυτό και πειραματίζονται με τις διάφορες μορφές άμεσης δημοκρατίας, με σημαία τους πάντα την αναζήτηση της μέγιστης δυνατής ισότητας και δημοκρατίας, ενώ έχουν μόνιμα στο στόχαστρό τους τις συνεχώς διευρυνόμενες κοινωνικές ανισότητες. Και είναι αυτές ακριβώς οι ιδιαίτερες αμεσοδημοκρατικές “ευαισθησίες” τους που, σε συνδυασμό με την αδράνεια του οργανωμένου εργατικού κινήματος αλλά και με την εξαφάνιση των μεγάλων εργατικών συγκεντρώσεων του παρελθόντος, τους κάνουν να συναντιούνται, να οργανώνονται και να παλεύουν εκτός των χώρων εργασίας, στα μπλόκα και στους κυκλικούς κόμβους, στα διόδια ή στις πλατείες των πόλεων και των χωριών. Δηλαδή, σε σημεία που εγγυώνται τόσο τη μέγιστη αποτελεσματικότητα στον αγώνα τους (τα μπλόκα “πονάνε” τον αντίπαλο) όσο και τη μέγιστη κοινωνική δημοσιότητα και ορατότητα στη δράση τους, ενώ ταυτόχρονα γίνονται σημεία όχι μόνο συνάντησης -σε 24ωρη βάση- τόσο των ενεργών μελών τους όσο και των πολύ περισσότερων και κάθε λογής συμπαθούντων που τους ενισχύουν με κάθε τρόπο, αλλά και πραγματικά σχολεία ταχείας μαζικής πολιτικοποίησης και επιμόρφωσης!…

2019 01 10 04 france trakterΣυνέπεια αλλά ταυτόχρονα και αιτία όλων των παραπάνω “δομικών” χαρακτηριστικών των Κίτρινων Γιλέκων είναι και η εντελώς διαφορετική -σε σχέση με τα κοινωνικά κινήματα του παρελθόντος- κοινωνική, έμφυλη και ηλικιακή σύνθεση των μελών τους. Αν και οι μισθωτοί είναι πλειοψηφία στα Κίτρινα Γιλέκα, στο κίνημά τους εκπροσωπούνται επίσης όλες οι κοινωνικές κατηγορίες που έχουν υποστεί τις καταστροφικές συνέπειες των νεοφιλελεύθερων πολιτικών, από τους αγρότες και μαγαζάτορες της επαρχίας μέχρι ακόμα και τους αυτοαπασχολούμενους ή μικρούς επιχειρηματίες που φτωχοποιούνται ταχύτατα.

Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι σχεδόν το 50% των ενεργών Κίτρινων Γιλέκων είναι γυναίκες,γεγονός που θα αρκούσε από μόνο του για να ξεχωρίσει ποιοτικά το κίνημά τους από όλα τα προηγούμενα. Αν προσθέσουμε μάλιστα ότι αυτές οι γυναίκες έχουν πρωταγωνιστικό και όχι -όπως συνέβαινε στο παρελθόν- βοηθητικό ρόλο, καθώς και ότι η τελευταία έβδομη σαββατιάτικη κινητοποίηση των Κίτρινων Γιλέκων έγινε μάρτυρας σε δεκάδες γαλλικές πόλεις των… πρώτων αμιγώς γυναικείων διαδηλώσεων τους με καθαρά γυναικεία αιτήματα (ίσες αμοιβές, ενάντια στη σεξουαλική παρενόχληση, κλπ), τότε μπορούμε να αντιληφτούμε την τεράστια σημασία αυτού του νεωτερισμού που σηματοδοτεί το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων.

2019 01 10 05 je suis ta mamieΤέλος, είναι επίσης τεράστιας σημασίας και πρόκειται προφανώς και για …σημείο των καιρών, το γεγονός ότι το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων διακρίνεται για την πολύ μεγάλη και μάλιστα ενεργό συμμετοχή των ηλικιωμένων, των κάθε λογής συνταξιούχων και των δυο φύλων, που είναι κυρίως αυτοί που κρατάνε τις βάρδιες στα μπλόκα των κυκλικών κόμβων! Αν μη τι άλλο, έχουμε και εδώ έναν ακόμα νεωτερισμό των Κίτρινων Γιλέκων που έρχεται όχι από το παρελθόν αλλά από το μέλλον…

 

Φυσικά, όλα τα παραπάνω δεν έχουν καμιά σχέση και δεν παραπέμπουν…στην άκρα δεξιά, με την οποία θέλει -μάταια- να ταυτίσει τα Κίτρινα Γιλέκα η μακρόνια προπαγάνδα που άκριτα αναμασούν και κάποιοι ανόητοι της αριστεράς. Εξάλλου, αν δεν τους πείθουν τα αναρίθμητα χειροπιαστά γεγονότα, υπάρχουν και οι επιστημονικές έρευνες και λοιπές δημοσκοπήσεις για τα Κίτρινα Γιλέκα που πληθαίνουν τελευταία, και που δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία: Ενώ η σχετική πλειοψηφία τους (33%) δηλώνει απολίτικη και χωρίς κομματική προτίμηση, η πλειοψηφία των υπόλοιπων κλίνει προς τα αριστερά (42,6%) και προς την άκρα αριστερά (15%), με μια μικρή μειοψηφία να πρόσκειται στη δεξιά (12,7%), στην άκρα δεξιά (5,45%) και στο κέντρο (6%). Όσο για τους περισπούδαστους σχολιαστές που έσπευσαν να διακρίνουν δεξιά και ακροδεξιά ίχνη στα αιτήματα των Κίτρινων Γιλέκων που έχουν να κάνουν με την εξοντωτική άμεση και έμμεση φορολόγηση, ο αντίλογος είναι μάλλον αποστομωτικός: Πολλές από τις μεγάλες κοινωνικές και εργατικές επαναστάσεις και εξεγέρσεις του παρελθόντος, από τη Γαλλική του 1789 μέχρι τη Ρωσική του 1905 ή ακόμα και την αγγλική του 1989 ενάντια στον Poll-Tax της Κας Θάτσερ, πυροδοτήθηκαν από τη λαϊκή αντίδραση στην επιβολή … άδικων φόρων!

2019 01 10 06 franceΌλα αυτά δεν σημαίνουν βέβαια ότι το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων δεν έχει αδυναμίες και προβλήματα, ότι είναι δια παντός θωρακισμένο ενάντια σε λαϊκίστικους, ακροδεξιούς και ρατσιστικούς πειρασμούς ή ότι έχει εξασφαλίσει -ως δια μαγείας- την απρόσκοπτη και γραμμική του εξέλιξη μέχρι το αίσιο τέλος του αγώνα του. Σημαίνουν όμως απλούστατα ότι αυτό το κίνημα έρχεται από πολύ μακριά και μπορεί να πάει ακόμα μακρύτερα. Ότι εκφράζει όσο κανένα άλλο την εποχή μας και μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω και μάλιστα σε διεθνές επίπεδο.Ότι μπορεί να αποδειχθεί σωτήριο για τους μισθωτούς, για τα κοινωνικά κινήματα και την αριστερά όλων των ευαισθησιών που σήμερα φυτοζωεί. Υπό έναν όμως όρο: Ότι αυτή η πολιτική και κοινωνική αριστερά δεν θα περιοριστεί να παρακολουθεί αμήχανη ή παθητική τα Κίτρινα Γιλέκα να παλεύουν μόνα τους, και ότι θα σπεύσει σε βοήθειά τους επειδή είναι τώρα που θα κριθεί το μέλλον όλων μας. Τα μηνύματα που έρχονται από τη Γαλλία δείχνουν ότι αυτή η διαδικασία αφύπνισης της αριστεράς έχει αρχίσει αν και με αργούς ρυθμούς. Απέναντι σε ένα νεοφιλελεύθερο τέρας σε κρίση, που αναζητάει στηρίγματα αν όχι σωτηρία στην επιστροφή στους εφιαλτικούς δαίμονες του μεσοπολέμου, η επέκταση αυτής της αφύπνισης και αλλού στην Ευρώπη και στο κόσμο είναι πια καθήκον ζωτικής σημασίας για όλους και όλες…

Σημειώσεις

1. Βλέπε και τα προηγούμενα κείμενά μας για το ίδιο θέμα:

https://www.contra-xreos.gr/arthra/1356-macron-kitrina-gileka.html

https://www.contra-xreos.gr/arthra/1347-o-makron-me-kitrina-gileka.htm

 

Πηγή: www.contra-xreos.gr