Της Γεωργίας Μπαλτατζή

Με αίτηµα την επιστροφή των χρηµάτων που τους παρακρατήθηκαν κατά την περίοδο της διαθεσιµότητας, καθώς και τον υπολογισµό τους στις συντάξιµες αποδοχές τους, οι καθηγητές των ΕΠΑ.Λ που τέθηκαν σε διαθεσιµότητα τον Ιούλιο του 2013, µετά από την κατάργηση τεχνικών ειδικοτήτων των ΕΠΑ.Λ, ξεκινούν νέο γύρο κινητοποιήσεων και διεκδικήσεων.

Τα αιτήµατα έχουν επανειληµµένα τεθεί ως διεκδικήσεις από την ΟΛΜΕ και την Α∆Ε∆Υ.

Η επαναφορά τους στα σχολεία και η επαναλειτουργία των ειδικοτήτων τους αποτέλεσαν µία από τις µεγάλες νίκες του εκπαιδευτικού κινήµατος και του επί δύο χρόνια ανυποχώρητου αγώνα που δόθηκε ενάντια στην πολιτική  των διαθεσιµοτήτων – απολύσεων και της συρρίκνωσης της δηµόσιας εκπαίδευσης.

Ο αγώνας ξεκίνησε µε παραστάσεις διαµαρτυρίας στο Υ.ΜΑ.Θ και στο Υπ. Παιδείας. Στη συνέχεια και στο πλαίσιο της κλιµάκωσης πραγµατοποιήθηκε  την Παρασκευή στις 30 /11 µαζική πανελλαδική κινητοποίηση µε τη συµµετοχή εκπαιδευτικών από πολλές πόλεις της χώρας και µέλη του ∆.Σ της ΟΛΜΕ, πολλών ΕΛΜΕ της Αττικής και της επαρχίας καθώς και αντιπροσώπου των πρώην «διαθέσιµων» εργαζοµένων στα ασφαλιστικά ταµεία.

Μετά από πορεία και συγκεντρώσεις διαµαρτυρίας στο Υπ. Οικονοµικών, το Υπ. Οικονοµίας και το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όπου αντιµετώπισαν την αδιάφορη έως και απαξιωτική στάση εκ µέρους των ηγεσιών των υπουργείων, η πορεία κατέληξε στο Υπ. Παιδείας. Η συνάντηση µε εκπροσώπους του γραφείου της Υφ. Παιδείας κ. Τσούφη δεν κατέληξε σε καµία δέσµευση πολιτικής αντιµετώπισης του προβλήµατος, αλλά περιορίστηκε σε απλή αναγνώριση του δίκαιου των αιτηµάτων…

Οι εκπαιδευτικοί δηλώνουµε αποφασισµένοι ότι δεν θα αποδεχθούµε τον εµπαιγµό της κυβέρνησης, η οποία ενώ ευαγγελίζεται το τέλος των µνηµονίων και τη δηµιουργία τεράστιων πλεονασµάτων, ταυτόχρονα υπεκφεύγει  επικαλούµενη τη µνηµονιακή πολιτική δέσµευση.

∆ηλώνουµε ότι, όπως τότε, έτσι και τώρα θα αγωνιστούµε για την άρση της διαιώνισης των επιπτώσεων της διαθεσιµότητας και την ικανοποίηση των πάγιων αιτηµάτων όλων όσων βίωσαν την ολέθρια πολιτική της διαθεσιµότητας.

Του Θανάση Κούρκουλα
  

Στις αρχές ∆εκέµβρη δηµοσιεύτηκε η έκθεση τριών ΜΚΟ (Ελληνικό Συµβούλιο για τους Πρόσφυγες, Άρσις και Human Rights 360) µε συγκλονιστικά στοιχεία για δεκάδες περιπτώσεις παράνοµων επαναπροωθήσεων προσφύγων από την ελληνική πλευρά του Έβρου προς την Τουρκία. Πρόκειται για 39 πρόσφυγες που αφού συνελήφθησαν, ξυλοκοπήθηκαν, ληστεύθηκαν, ξεγυµνώθηκαν και εξευτελίστηκαν, εντέλει υποχρεώθηκαν να διασχίσουν τα σύνορα πίσω στην τουρκική πλευρά. Η έκθεση αποκαλύπτει επαναπροωθήσεις «στο σωρό» προσφύγων µε τουρκική, αλγερινή, κουρδική, αφγανική, αιγυπτιακή, συριακή, ιρακινή, πακιστανική και παλαιστινιακή προέλευση. Το ζήτηµα δεν είναι άγνωστο, αλλά η κυβέρνηση και τα καθεστωτικά ΜΜΕ κάνουν συστηµατικές και «φιλότιµες» προσπάθειες να αποκρύψουν τα γεγονότα γύρω από αυτό, µιλώντας γενικά για «αυξανόµενες ροές στον Έβρο». Είναι λογικό: στον Έβρο ο κρατικός ρατσισµός προσλαµβάνει τις πιο ακραίες του µορφές, ξεπερνώντας και τα αίσχη της Μόριας και των άλλων «κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης». Μια ρατσιστική «άγρια ∆ύση» κατά των προσφύγων µε συστηµατική δράση οµάδων «κυνηγών κεφαλών»!

Αν κανείς επιχειρήσει µια προσεχτική µελέτη των αφηγήσεων των προσφύγων, τα στοιχεία είναι εντυπωσιακά πανοµοιότυπα: Πρώτα οι πρόσφυγες συλλαµβάνονται σε κάποια από τις παραµεθόριες περιοχές του Έβρου, αφού έχουν περάσει σε ελληνικό έδαφος. Οι συλλήψεις γίνονται από ένστολους Έλληνες αστυνοµικούς από άνδρες µε πολιτικά που φέρουν όπλα και κλοµπ ή από άνδρες µε στρατιωτικές στολές χωρίς διακριτικά, µε καλυµµένα τα χαρακτηριστικά του προσώπου τους! Οι αστυνοµικοί/στρατιωτικοί µιλούν ελληνικά, σε αρκετές όµως περιπτώσεις υπάρχουν µαρτυρίες για συµµετοχή ανδρών µε στρατιωτικού τύπου περιβολή που µιλούν… γερµανικά. Στη συνέχεια τούς µεταφέρουν σε αστυνοµικά κρατητήρια ή σε απόµερους εγκαταλελειµµένους χώρους κράτησης στην ελληνική πλευρά. Εντός λίγων ωρών µεταφέρονται στο ποτάµι µε οχήµατα τύπου βαν, φορτηγά ή πούλµαν. Επιβιβάζονται µε τη βία σε φουσκωτές βάρκες και οδηγούνται στις τουρκικές όχθες του Έβρου, όπου µετά από λίγο τους εντοπίζει η τουρκική αστυνοµία, τους συλλαµβάνει και τους οδηγεί σε κέντρα κράτησης. Σε αρκετές περιπτώσεις, µετά την απελευθέρωσή τους από τις τουρκικές αρχές, οι πρόσφυγες επιχειρούν εκ νέου να εισέλθουν σε ελληνικό έδαφος και επαναπροωθούνται µε πανοµοιότυπο τρόπο ξανά πίσω στην Τουρκία.

Η «αλληλέγγυα» κυβέρνηση δηλώνει «άγνοια»

Η νέα έκθεση-κόλαφος για τις ελληνικές αρχές και για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ, δεν είναι η πρώτη καταγγελία για τέτοιου τύπου περιστατικά, που λαµβάνουν χώρα παρά και ενάντια σε κάθε διεθνή συνθήκη, πέρα και έξω από κάθε νοµότυπη διαδικασία απόρριψης ασύλου, απέλασης ή επαναπροώθησης. Οι πρόσφυγες αυτοί δεν καταγράφονται επίσηµα ούτε δακτυλοσκοπούνται. Από τα τέλη του 2016 µέχρι σήµερα, πολλές κινήσεις δικαιωµάτων, δικηγόροι της περιοχής, ακτιβιστές και Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις καταγγέλλουν σωρεία παράνοµων επαναπροωθήσεων στον Έβρο, πολλές απόλυτα τεκµηριωµένες µε λεπτοµερείς αφηγήσεις, φωτογραφίες και βίντεο από τα κινητά των προσφύγων. Προφανώς αυτός είναι ο λόγος που το πρώτο πράγµα που κάνουν οι (παρα)στρατιωτικές οµάδες όταν συλλαµβάνουν τους πρόσφυγες, είναι να κατάσχουν ή να καταστρέφουν τα κινητά τους τηλέφωνα.

Στην τουρκική πλευρά η δηµοσιότητα που παίρνουν οι ιστορίες των προσφύγων που επαναπροωθούνται είναι πολύ µεγαλύτερη από τα περιορισµένα ρεπορτάζ ορισµένων ελληνικών ΜΜΕ. Η τουρκική εφηµερίδα Daily Sabah σε πρόσφατο ρεπορτάζ της ισχυρίζεται -επικαλούµενη πληροφορίες από τις τουρκικές αρχές ασφαλείας- πως µόνο το Νοέµβριο του 2018 έγιναν συνολικά 2.490 παράνοµες επαναπροωθήσεις προς την Τουρκία! Αν ισχύει -έστω σε ένα βαθµό- µια τέτοιας τάξης µεγέθους πρακτική, µιλάµε για µια εντυπωσιακά εκτεταµένη και οργανωµένη δολοφονική ρατσιστική επιχείρηση, που συνιστά βασική -και όχι απλά συµπληρωµατική προς τα hot-spot του Αιγαίου- µέθοδο αποτροπής νέων αφίξεων προσφύγων προς το έδαφος της ΕΕ µέσω της Ελλάδας. Και µάλιστα µε την ανοχή και πιθανότατα την έµπρακτη συνεργασία ευρωπαϊκών δυνάµεων (της FRONTEX ή άλλων), που δρουν στον Έβρο.

Παρ’ όλα αυτά, αρµόδιοι κυβερνητικοί αξιωµατούχοι όπως ο Π. Καµµένος ή πρόσφατα η Ό. Γεροβασίλη, όταν ερωτώνται από Έλληνες και ξένους δηµοσιογράφους σε συνεντεύξεις Τύπου, επίµονα αρνούνται πως υπάρχει περίπτωση οι ελληνικές αρχές να µετέρχονται τέτοιου τύπου πρακτικές. ∆εν κάνουν, όµως, τον κόπο καν να δηλώσουν πως θα διερευνήσουν τις καταγγελίες… Αποµένει, λοιπόν, να υποθέσουµε πως εκατοντάδες καταγγέλλοντες πρόσφυγες, δικηγόροι και οργανώσεις δικαιωµάτων απλώς φαντάζονται και κατασκευάζουν ιστορίες, τερατολογώντας για να σπιλώσουν την αλληλέγγυα προς τους πρόσφυγες κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ… Ή αλλιώς, ότι ένας τόσο εκτεταµένος ρατσιστικός παρακρατικός µηχανισµός είναι δυνατόν να δρα στην περιοχή του Έβρου κάτω από τη µύτη και παντελώς ανεξάρτητα από τις ελληνικές αστυνοµικές και στρατιωτικές αρχές της περιοχής…

Ελληνο-τουρκικός ανταγωνισµός µε θύµατα τους πρόσφυγες

Για να προσεγγίσουµε καλύτερα το θέµα, αξίζει τον κόπο να ξαναθυµηθούµε κάποιες λεπτοµέρειες: Τον Απρίλιο του 2018, ο αρµόδιος υπουργός ∆. Βίτσας δηλώνει «Στον Έβρο µε ανησυχεί η κατάσταση. Η Τουρκία οφείλει να κρατάει τους ανθρώπους στο έδαφός της και να εµποδίζει την πρόσβασή τους στις γειτονικές χώρες. ∆εν υπάρχουν αντίστοιχες εισροές προσφύγων από την Τουρκία στη Βουλγαρία». Στις αρχές του περασµένου Οκτώβρη, ο ίδιος υπουργός διαµαρτυρόταν πως µόλις στο πρώτο εννεάµηνο του 2018, 12.000 νέες αφίξεις προσφύγων καταγράφηκαν στον Έβρο (σ.σ. ανθρώπων που καταφέρνουν να διαφύγουν από τις παράνοµες επαναπροωθήσεις), έναντι 3.300 για όλο το 2016 και 5.500 για όλο το 2017.

Ας σηµειωθεί πως το 2016-2017 ήταν ήδη περίοδοι αυξηµένης εισόδου Τούρκων πολιτικών προσφύγων στον Έβρο ύστερα από το αποτυχηµένο πραξικόπηµα και την εκτεταµένη καταστολή του τουρκικού καθεστώτος. Ας θυµηθούµε επίσης πως η περιοχή του Έβρου εξαιρείται από τη ρατσιστική συµφωνία ΕΕ-Ελλάδας-Τουρκίας. Εξαιρείται, δηλαδή, από το γεωγραφικό περιορισµό (σ.σ. εγκλωβισµό) των προσφύγων στα hot-spot του Αιγαίου και την τουρκική υποχρέωση «επανεισδοχών» προσφύγων και ελέγχου των παραλίων της, έναντι ευρωπαϊκής ενίσχυσης από την οποία έχουν µέχρι στιγµής εκταµιευθεί πάνω από 3 δισ. ευρώ. Ας θυµηθούµε ακόµα πως στην περίοδο του οργίου παράνοµων επαναπροωθήσεων που συζητάµε, εκτραχύνθηκαν οι σχέσεις Ελλάδας-Τουρκίας µε επίκεντρο τη διαµάχη για την ΑΟΖ της Κύπρου, ενώ ένα σηµαντικό επεισόδιο της έντασης διαδραµατίστηκε στον Έβρο µε το σίριαλ της σύλληψης και κράτησης για 6 µήνες των 2 Ελλήνων στρατιωτικών που κυνηγούσαν πρόσφυγες εντός τουρκικού εδάφους.

Μέχρι πρόσφατα η περιοχή του Έβρου ήταν ελεγχόµενη από τη στενή συνεργασία ελληνικών και τουρκικών αρχών, από διµερείς συνεργασίες νοµότυπων επαναπροωθήσεων Ελλάδας-Τουρκίας, από φράχτες και θερµικές κάµερες της ελληνικής πλευράς που αδιαµαρτύρητα αποδέχεται η τουρκική πλευρά να εντοπίζουν πρόσφυγες σε βάθος χιλιοµέτρων εντός του τουρκικού εδάφους πριν ακόµη αυτοί περάσουν στην Ελλάδα. Οι καιροί, όµως, άλλαξαν. Στις 8 Ιούνη 2018 η Τουρκία διά του πρωθυπουργού της ανακοίνωσε πάγωµα της διµερούς συµφωνίας Παπανδρέου-Τζεµ για επαναπροωθήσεις προσφύγων µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας (που αφορούσε την περιοχή του Έβρου και χρονολογούνταν από το 2001) ως απάντηση στην απελευθέρωση και µη έκδοση στην Τουρκία των 8 υψηλόβαθµων πραξικοπηµατιών στρατιωτικών που είχαν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα. Τότε, ελληνικές διπλωµατικές πηγές µιλούσαν για «ατυχή» δήλωση, προσθέτοντας πως «αυτό που προαναγγέλλει ο κ. Τσαβούσογλου το έχει ήδη πράξει από το 2017»…

Επιθετική εξωτερική πολιτική

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ φιλοδοξεί µε τις πλάτες του άξονα ΗΠΑ-Ισραήλ-Αιγύπτου-Κύπρου να ανατρέψει το υπάρχον στάτους κβο Ελλάδας-Τουρκίας, αποκόπτοντας την Τουρκία από κοιτάσµατα και αγωγούς στη νοτιοανατολική Μεσόγειο. Η πρόσδεση της Ελλάδας στον άξονα ΗΠΑ-ΝΑΤΟ περιλαµβάνει φιλόδοξες επιθετικές κινήσεις, όπως την πρόσφατη απέλαση Ρώσων διπλωµατών ή τις δηλώσεις περί δικαιώµατος επέκτασης των 12 µιλίων των χωρικών υδάτων της Ελλάδας στα νησιά του Αιγαίου (που θα καθιστούσε το Αιγαίο κλειστή ελληνική λίµνη) µετά την αντίστοιχη επέκταση στο Ιόνιο. Η κυβέρνηση Ερντογάν απαντά µε τα «όπλα» που διαθέτει. Ένα από αυτά είναι η «πίεση» σε Ελλάδα και ΕΕ µέσω της χαλάρωσης των ελέγχων στα καραβάνια απελπισµένων προσφύγων στον Έβρο. Η κατά τα άλλα «ανθρωπιστική» κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ ανταπαντά στήνοντας έναν άνευ προηγουµένου µηχανισµό παράνοµων επαναπροωθήσεων στον Έβρο, που παρόµοια έκταση δεν είχε ποτέ ως τώρα.

Μέχρι και ο αλήστου µνήµης υπουργός Ναυτιλίας της Ν∆ Μ. Βαρβιτσιώτης, πασίγνωστος από τη ρατσιστική κάλυψη που παρείχε στο Λιµενικό στην υπόθεση δολοφονίας προσφύγων στο Φαρµακονήσι, εµφανίστηκε τον Ιανουάριο του 2018 να ενοχλείται, δηλώνοντας πως «οι καταγγελίες που είδαν το φως της δηµοσιότητας και αφορούν παράνοµες επαναπροωθήσεις µεταναστών και προσφύγων στην περιοχή του Έβρου θέτουν υπό αµφισβήτηση τη διεθνή αξιοπιστία της χώρας µας, καθιστώντάς την υπόλογη για την παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωµάτων και διεθνών συµβάσεων». Αντίστοιχες ερωτήσεις στη Βουλή έκαναν εκείνη την περίοδο ο Σ. Θεοδωράκης από το Ποτάµι και ο Θ. Παπαθεοδώρου από τη ∆ηµοκρατική Συµπαράταξη. ∆εν επέµειναν όµως στη συνέχεια, κάνοντας «γαργάρα» τις συνεχιζόµενες καταγγελίες, προφανώς χάριν του υπέρτερου «εθνικού συµφέροντος». Οι µόνοι που δεν ασχολούνται µε τις καταγγελίες για τις παράνοµες επαναπροωθήσεις στον Έβρο είναι, φυσικά, οι Χρυσαυγίτες. Αυτοί µάλλον συµφωνούν και επαυξάνουν και δεν είναι διατεθειµένοι να… γυαλίσουν τα ρατσιστικά παράσηµα των Τσίπρα-Καµµένου.

Απάντηση

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έχει εκτεθεί ανεπανόρθωτα. Εφαρµόζει ένα γαϊτανάκι επιθετικής εξωτερικής πολιτικής, που συµπεριλαµβάνει τη ρατσιστική εκδοχή «by all means necessary» στις πλάτες των προσφύγων και µεταναστών, που έχουν γίνει για άλλη µια φορά σάκος του µποξ. Τα αλλεπάλληλα αυτοκινητικά «δυστυχήµατα» προσφύγων, που χάνουν τη ζωή τους στη Βόρεια Ελλάδα, καθώς µεταφέρονται µε βαν από διακινητές εξαιτίας του ανελέητου κυνηγητού από περιπολικά της αστυνοµίας και οι πρόσφατοι πνιγµοί στο ποτάµι, συµπληρώνουν το πάζλ ρατσιστικής βαρβαρότητας. Στη «ζούγκλα» του Έβρου ευδοκιµεί κάθε είδος εγκληµατικής συµπεριφοράς, όπως η φρικτή δολοφονία των τριών µεταναστριών κοντά στο χωριό Πραγγί.

Χρέος κάθε συλλογικότητας, που στοιχειωδώς εννοεί να υπερασπιστεί τις ζωές και τα δικαιώµατα των θυµάτων της φτώχειας και του πολέµου, είναι να καταγγείλει µε κάθε δυνατό τρόπο το ρατσιστικό έγκληµα που συντελείται στον Έβρο.

Να διεκδικήσουµε την ασφαλή πρόσβαση των προσφύγων στη διαδικασία ασύλου και την ανθρώπινη εγκατάστασή τους σε αξιοπρεπείς δοµές φιλοξενίας.

Να µπει τώρα τέλος στην οµερτά των παράνοµων επαναπροωθήσεων. Γιατί όπως φαίνεται, οι απάνθρωπες συνθήκες εγκλεισµού των προσφύγων στα hot-spot τύπου Μόριας συνιστά µόνο το ήµισυ της ρατσιστικής απανθρωπιάς. Το άλλο ήµισυ στον Έβρο διαδραµατίζεται.

Του Πάνου Κοσμά
  

Οι φήµες λένε πως η Τερέζα Μέι κατά την πρόσφατη επίσκεψή της στη Γερµανία περίµενε επί ώρες στην πρωθυπουργική της λιµουζίνα στο Βερολίνο µε την ελπίδα να τη δεχτεί η Άνγκελα Μέρκελ, αλλά επί µαταίω. Η διαχείριση του Brexit εξελίσσεται σε πολιτική κρίση ολκής µε επίκεντρο το κόµµα των Τόρηδων, µε άδηλη και «σκοτεινή» συνέχεια και µε πολλές «καραµπόλες» πολύ πέρα από τα βρετανικά σύνορα. Η ίδια η Μέρκελ είναι αναµφίβολα σε καλύτερη θέση από την Τερέζα Μέι, αλλά είχε σοβαρούς λόγους για να προαναγγείλει το τέλος της πολιτικής της διαδροµής και να δροµολογήσει τις διαδικασίες της πολιτικής διαδοχής – µια εντελώς άδοξη «υποστολή σηµαίας» µπροστά στην κλαγγή των «όπλων» του ακροδεξιού AfD το οποίο δεν υπήρχε σαν πολιτική δύναµη µέχρι πριν τρία µόλις χρόνια. Η τύχη του κ. Μακρόν είναι ακόµη χειρότερη: το πολιτικό του βιογραφικό σαν επίδοξου αποτελεσµατικού διαχειριστή των υποθέσεων του γαλλικού καπιταλισµού «αµαυρώθηκε» για τα καλά από την κινητοποίηση των κίτρινων γιλέκων – ανεξάρτητα από το αν αυτό το κίνηµα θα έχει άµεσα κάποια συνέχεια ή όχι. Σε πλήρη αντίστιξη, στην Ιταλία ο ακροδεξιός, ρατσιστής και εθνικιστής Σαλβίνι απολαµβάνει το στάτους του πολιτικού ηγεµόνα, ενώ τα «αδέρφια» του σε όλη την Ευρώπη κατάγουν τη µία εκλογική νίκη µετά την άλλη…

Το ερώτηµα «πού βαδίζει η Ευρώπη» (και ο κόσµος…) τίθεται εν µέσω κρισιακής «ατµόσφαιρας» που δηλητηριάζει τα πάντα και παρέχει το έδαφος για κάθε είδους προφητείες.

Η προφητεία της Κριστίν Λαγκάρντ…

Η προφητεία της γενικής διευθύντριας του ∆ΝΤ διατυπώθηκε στις 4 ∆εκεµβρίου, κατά τη διάρκεια οµιλίας της στη βιβλιοθήκη του αµερικανικού Κογκρέσου στην Ουάσινγκτον. Περιλάµβανε δραµατικές εκτιµήσεις-προβλέψεις: Ότι έρχεται νέα «εποχή οργής», κατά την οποία οι ανισότητες θα ξεπερνούν τις αντίστοιχες της «χρυσής εποχής» του καπιταλισµού του 19ου αιώνα. Ότι σε αυτή τη νέα εποχή αδύναµα κράτη θα είναι αντιµέτωπα µε πανίσχυρα µονοπώλια και ότι τα προνοµιούχα κοινωνικά στρώµατα «θα µπορούν να ζουν ως τα 120 ενώ εκατοµµύρια άλλοι θα υποµένουν τη φτώχεια». Προειδοποίησε ότι «το χάσµα ανάµεσα στις επιθυµίες και την πραγµατικότητα υπάρχει κίνδυνος να δηµιουργήσει µια εποχή ‘‘οργής και πίκρας’’».

Ωστόσο, η κ. Λαγκάρντ διακρίνεται από την παράδοξη επιµονή να πιστεύει πως αυτό που είναι προφανές προϊόν της «παγκοσµιοποίησης», δηλαδή του συγκεκριµένου µοντέλου συσσώρευσης που στηρίζεται σε κάθε είδους «απελευθέρωση» (του εµπορίου, του χρηµατοπιστωτικού συστήµατος, των αγορών, του ανταγωνισµού κ.λπ.), µπορεί να πάψει να υπάρχει αν η παγκοσµιοποίηση λειτουργήσει καλύτερα. Έχει λοιπόν µερικές… λαµπρά ανεφάρµοστες ιδέες: ότι όλες οι «απελευθερώσεις» πρέπει να συνεχίσουν να ισχύουν και µάλιστα να ενδυναµωθούν και σε καµία περίπτωση να αποδυναµωθούν (να υπάρξει «ανανεωµένη πολυµερής συνεργασία στο εµπόριο», να µην αµφισβητηθεί η «απελευθέρωση» των αγορών, να βαθύνει η «απελευθέρωση» της αγοράς εργασίας κ.λπ.), αλλά ταυτόχρονα και µε κάποιο µαγικό τρόπο «τα οικονοµικά οφέλη της παγκοσµιοποίησης να τα µοιράζονται όλοι και όχι µόνο ορισµένοι», «να µειωθούν οι κοινωνικές ανισότητες», να πάψουν να φοροδιαφεύγουν τα πανίσχυρα µονοπώλια κ.λπ. κ.λπ.

Και ενώ οι υποστηρικτές της παγκοσµιοποίησης όπως η κ. Λαγκάρντ θέλουν να… πατάξουν τη φοροδιαφυγή των πανίσχυρων µονοπωλίων, οι πολέµιοι της παγκοσµιοποίησης όπως ο «αντισυστηµικός» Ντόναλντ Τραµπ (αλλά και ο Σαλβίνι και ο Μπολσονάρου κ.λπ.) σηκώνουν τη σηµαία της µείωσης των φόρων για τα πανίσχυρα µονοπώλια. Μήπως όµως και ο κ. Μακρόν ή ακόµη και ο δικός µας «αριστερός» πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας δεν είναι υπέρ της φοροελάφρυνσης του κεφαλαίου; Φοροελάφρυνση του κεφαλαίου, ναι, αλλά όχι φοροκλοπή, λένε οι υποστηρικτές της παγκοσµιοποίησης. Και φοροελάφρυνση και φοροκλοπή, λένε οι… αντισυστηµικοί πολέµιοί της.

…και τα «κίτρινα γιλέκα»

Ύστερα από το «ξέσπασµα οργής και πίκρας» µε τις κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων, οφείλουµε να παραδεχτούµε ότι η προφητεία της κ. Λαγκάρντ µόνο άστοχη δεν ήταν… Η οργή και η πίκρα συσσωρεύονται σε µεγάλες ποσότητες και τροµερή έκταση στη βάση των ευρωπαϊκών -και όχι µόνο- κοινωνιών. Και είναι ο βασικός λόγος που το πολιτικό εποικοδόµηµα βρίσκεται σε συνεχή αστάθεια και παραφθορά. Υπέρµαχοι και πολέµιοι της παγκοσµιοποίησης, δηλαδή του µοντέλου συσσώρευσης που βασίζεται στη γενικευµένη «απελευθέρωση» όχι µόνο κάθε είδους οικονοµικού προστατευτισµού αλλά και κάθε είδους κοινωνικού «προστατευτισµού» (κοινωνικό κράτος στις διάφορες εκδοχές του), δεν διαφωνούν για την ανάγκη κατάργησης αυτών των προστατευτισµών. Ιδιαίτερα συµφωνούν για την κατάργηση των προστατευτισµών που αφορούν τα εργατικά δικαιώµατα και κατακτήσεις. ∆ιαφωνούν για την παγκοσµιοποίηση επειδή οι υπέρµαχοί της βλέπουν τη λύση σε µια δικαιότερη προσαρµογή της ενώ οι πολέµιοί της δεν πιστεύουν σε αυτήν αλλά αντίθετα µάχονται για µια ρεαλιστική αναθεώρησή της µε βάση τις εθνικές προτεραιότητες. «Όλοι µπορούµε να ωφεληθούµε», φωνάζουν οι µεν, «αν διορθώσουµε τα κακώς κείµενα». «Η παγκοσµιοποίηση παράγει µικρή ‘‘πίτα’’ που δεν φτάνει για να είναι όλοι ευχαριστηµένοι», λένε οι δε, σηκώνοντας τις σηµαίες των εθνικών προτεραιοτήτων. Γι’ αυτό, από όλες τις «απελευθερώσεις», διαφωνούν ρητά µόνο για την «απελευθέρωση» του παγκόσµιου εµπορίου και τους όρους «απελευθέρωσης» των συνόρων για τους πρόσφυγες και µετανάστες.

Υπάρχει και µια άλλη µεταξύ τους «ενότητα µέσα στη διαφορά»: Ενώ και οι δύο πιστεύουν και είναι έτοιµοι να χρησιµοποιήσουν όλα τα µέσα (whatever it means) για την επιβολή της «απελευθέρωσης» µε την οποία αµφότεροι συµφωνούν, δηλαδή της ακραίας λιτότητας και της διάλυσης των εργασιακών σχέσεων, οι υπέρµαχοι της παγκοσµιοποίησης αυταπατώνται πως αυτό µπορεί να γίνει µε σχετικά ήπια µέσα, διασώζοντας κάποια ίχνη από την τιµή της αστικής δηµοκρατίας. Οι «αντισυστηµικοί» πολέµιοί της δεν διακρίνονται από τέτοιες αυταπάτες…

Οι πρώτοι, όπως ο κ. Μακρόν, είναι ικανοί να φτάσουν την πολιτική της έκτακτης ανάγκης µέχρις ενός σηµείου – περνώντας µια νοητή κόκκινη γραµµή, γίνονται απλώς «ακατάλληλοι». Ο Μακρόν πέρασε ήδη αυτή τη νοητή κόκκινη γραµµή – τον εξώθησε πέρα από τα όρια της «καταλληλότητας» η κινητοποίηση των κίτρινων γιλέκων. Μπορεί η Λεπέν να µην είναι (ακόµη…) η βασική επιλογή για τα ισχυρότερα τµήµατα του γαλλικού κεφαλαίου, αλλά το ίδιο δεν ίσχυε και µε τον Σαλβίνι µέχρι πριν λίγους µήνες; Το «µικρόβιο» της πολιτικής κρίσης, που υποτίθεται ότι ήταν ο Μακρόν ο οποίος το εξεδίωξε από τη γαλλική πολιτική σκηνή, τώρα επανέρχεται ακριβώς εξαιτίας του Μακρόν.

Όµως, το σηµαντικότερο που συνέβη στη Γαλλία µε τα κίτρινα γιλέκα είναι ότι εµφανίστηκε δυνητικά ένας «τρίτος δρόµος»: η εκδήλωση της «πίκρας και οργής» του σύγχρονου προλεταριάτου µε µια κοινωνική-ταξική και όχι εθνική ατζέντα.

Οι ευρωεκλογές σαν «δείκτης» των πολιτικών εξελίξεων

Οι κυρίαρχες συστηµικές δυνάµεις δείχνουν -και είναι- τροµοκρατηµένες στην προοπτική ενός ακροδεξιού εκλογικού big bang στις ευρωεκλογές του Μαΐου. Οι εξακολουθητικές εκλογικές επιτυχίες της ακροδεξιάς σε πολλές χώρες της Ε.Ε. δείχνουν ότι αυτό είναι πλέον πολύ πιθανό. Αν κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί, όχι µόνο θα πάει στα αζήτητα το ήδη ηµιθανές σχέδιο «εµβάθυνσης της ευρωπαϊκής ενοποίησης» που θα στηριζόταν και θα προωθούνταν από τον υποτίθεται κραταιό «άξονα» Μέρκελ – Μακρόν, αλλά θα ανοίξει µια νέα σελίδα για τις ευρωπαϊκές πολιτικές -και όχι µόνο- εξελίξεις µε χαρακτηριστικά αποσύνθεσης του λεγόµενου «ευρωπαϊκού κεκτηµένου» και της µεταπολεµικής αστικής δηµοκρατίας, δηλαδή των βάθρων της «ευρωπαϊκής ενοποίησης».

Μια τέτοια προοπτική µπορεί να ενισχυθεί από τη «νευρικότητα» που αυξάνεται ξανά στους κόλπους µερίδων των αρχουσών τάξεων σε όλες τις χώρες από τα προδροµικά σηµάδια της επερχόµενης οικονοµικής επιβράδυνσης.

Ενόψει µιας τέτοιας προοπτικής, ευτυχώς δεν έχουµε πλέον µόνο το success story της επελαύνουσας ακροδεξιάς, αλλά και το ζωντανό παράδειγµα του «άλλου δρόµου» που µας έδωσε η αγωνιστική κινητοποίηση του γαλλικού προλεταριάτου µε τα κίτρινα γιλέκα: η εξέγερση ενάντια στο καθεστώς της ακραίας λιτότητας και τους εκάστοτε πολιτικούς του διαχειριστές µε µια κοινωνική-ταξική και όχι εθνική ατζέντα. Οι δυνάµεις της επαναστατικής αριστεράς έχουν να κάνουν πολλή δουλειά ώστε να βοηθήσουν στη νικηφόρα επανεµφάνιση στην ιστορική σκηνή του κοινωνικά πλειοψηφικού, «πικραµένου και οργισµένου» ευρωπαϊκού προλεταριάτου, κάτω από ταξικές και διεθνιστικές σηµαίες.

Του Αλέξη Λιοσάτου

«∆ιεθνισµός» παρέα µε τον σφαγέα Νετανιάχου, επίδειξη ηγεµονικού ρόλου στα Βαλκάνια, νεκρανάσταση της «µεγάλης ιδέας» του Σηµίτη, «πάρτι» για τους καπιταλιστές και σκληρότερο µνηµόνιο-εργασιακή «γαλέρα» για τους εργαζοµένους.

Νέα «εθνική» πρωτοβουλία πήρε ο Αλ.Τσίπρας σε τετραµερή συνάντηση των πρωθυπουργών Σερβίας, Ρουµανίας, Βουλγαρίας και Ελλάδας στις 2 Νοέµβρη στη Βάρνα της Βουλγαρίας. Ο Έλληνας πρωθυπουργός φέρεται να έριξε την ιδέα για τη συνδιοργάνωση µε τις τρεις άλλες χώρες του Μουντιάλ του 2030 (µε εναλλακτική, τη διοργάνωση του Euro). Η αποκάλυψη έγινε σε κοινή συνέντευξη Τύπου στη Βάρνα στη διάρκεια της 5ης Τετραµερούς Συνόδου Κορυφής και, όπως φαίνεται επ’ αυτού, έχει «κλειδώσει» συµφωνία.^1,2,3

Στις 23 Νοεµβρίου υπήρξε νέα τετραµερής των υπουργών Αθλητισµού στο Βελιγράδι, όπου η κοινή βούληση επιβεβαιώθηκε. Στην κοινή συνέντευξη Τύπου ο υφυπουργός Αθλητισµού Γιώργος Βασιλειάδης, δήλωσε: «Θέλουµε να κάνουµε κάτι που θα έχει θετικό αντίκτυπο στους λαούς µας και στις οικονοµίες των χωρών µας». Στη συνάντηση των τεσσάρων υπουργών συµφωνήθηκε να γίνει λεπτοµερής καταγραφή των αναγκών κάθε χώρας (εγκαταστάσεις, υποδοµές), οι οποίες θα συζητηθούν σε νέα συνάντηση που θα γίνει σε ένα µήνα και στην οποία θα καθοριστούν τα επόµενα βήµατα.⁴

«∆ιεθνισµός» µε… Νετανιάχου

Φυσικά ο Τσίπρας πλασάρει την ιδέα µε… διεθνιστικό περιτύλιγµα, ώστε να αναγνωρίζονται στον κόσµο τα Βαλκάνια ως «µια περιοχή συνεργασίας, φιλίας, ευγενούς άµιλλας». Ως αντίπαλες υποψηφιότητες πλασάρονται η κοινή υποψηφιότητα Αργεντινής, Παραγουάης και Ουρουγουάης, η Ιρλανδία από κοινού µε Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία και Βόρεια Ιρλανδία, όπως και από κοινού οι Αλγερία, Τυνησία και Μαρόκο ή η τριπλέτα Μαρόκο-Ισπανία-Πορτογαλία^.1,2,3,5,6

Το χαρακτήρα της πρότασης και της συνάντησης φωτίζει καλύτερα το γεγονός ότι αυτές πραγµατοποιήθηκαν παρουσία του ακροδεξιού σφαγέα Αράβων φτωχών, του Μπ. Νετανιάχου, πρωθυπουργού του Ισραήλ. Οι 4 πρωθυπουργοί προχώρησαν σε κοινές δηλώσεις µε τον ηγέτη του κράτους-τροµοκράτη στη Μέση Ανατολή. Ο Τσίπρας επιβεβαίωσε τη στενή συνεργασία µε τον «φίλο του», όπως χαρακτήρισε τον κατά συρροήν δολοφόνο, τονίζοντας πως τα Βαλκάνια έχουν µεγάλη στρατηγική σηµασία και ειδικότερα για το µεγάλο πρότζεκτ του Eastmed για το οποίο υπάρχει στενή συνεργασία ανάµεσα στην Ελλάδα και το Ισραήλ.

Ηγεµονικός ρόλος

Μέσω άλλης µιας «πρωτοβουλίας», ο ελληνικός καπιταλισµός κάνει επίδειξη του ηγεµονικού του ρόλου στα Βαλκάνια, προωθώντας παράλληλα «την ενταξιακή πορεία όλων των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης, αλλά ειδικότερα της Σερβίας» στην ΕΕ και το ΝΑΤΟ, όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της Τετραµερούς Συνόδου. Η Ελλάδα κλείνει τις εκκρεµότητες στα Βαλκάνια κάνοντας επίδειξη δύναµης στην Αλβανία και τη ∆τΜακεδονίας και οδηγώντας τες µε τους δικούς της όρους στην αγκαλιά της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, ενώ ταυτόχρονα προβάλλει σαν παράγοντας που εγγυάται τη σταθερότητα για τη διεύρυνση της επιρροής του δυτικού ιµπεριαλισµού σε βάρος του κινδύνου εξ ανατολών (Ρωσία-Κίνα).

Το ελληνικό κεφάλαιο έχει συγκεκριµένες φιλοδοξίες: «Η Συµφωνία των Πρεσπών (…) µπορεί να συνεισφέρει στην αναβάθµιση της Βόρειας Ελλάδας και ειδικότερα της Μακεδονίας, µετατρέποντάς τη σε σηµαντικό περιφερειακό ενεργειακό, εµπορικό, ναυτιλιακό και µεταφορικό διαµετακοµιστικό κόµβο.Μιλήσαµε για τις µεγάλες δυνατότητες που υπάρχουν µέσα από τη συνεργασία των χωρών µας για επένδυση στην ενεργειακή ασφάλεια στην περιοχή», είπε ο Τσίπρας, χαρακτηρίζοντας τον αγωγό IGB (Ελλάδας-Βουλγαρίας) έργο υψηλής σηµασίας. Πρόσθεσε ότι µε τον Νετανιάχου συζήτησαν «ένα έργο µεγάλης γεωπολιτικής σηµασίας όχι µόνο για τις χώρες µας, αλλά ευρύτερα για την Ανατολική Μεσόγειο, που είναι ο East med. «Ο Eastmed, ο αγωγός που θα µεταφέρει φυσικό αέριο από την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη, να έχει τη δυνατότητα να πάει και προς τα Βόρεια µέσω των ήδη υπαρχουσών υποδοµών στην Ελλάδα».^7,8

Πολύ απλά, ο Τσίπρας διαφηµίζει την προνοµιακή «πραµάτεια» (υποδοµές) της «πατρίδας» και τη «φιλία» µε το πανίσχυρο κράτος-απαρτχάιντ και το δυτικό ιµπεριαλισµό για να θυµίσει ποιος είναι το αφεντικό στη βαλκανική ιεραρχία.

Η «ισχυρή Ελλάδα»  το 2004 και σήµερα

Εν τω µεταξύ, η µέχρι τώρα ευθυγράµµιση της Ελλάδας µε ΕΕ/ΝΑΤΟ κι η συγκριτική αναβάθµιση του  ρόλου του ελληνικού κεφαλαίου στα Βαλκάνια κάνει ισχυρή την υποψηφιότητα για το 2030.

Τι σηµαίνει όµως η διοργάνωση ενός τέτοιου «τετραµερούς» Μουντιάλ στα Βαλκάνια; Για να το φανταστούµε, αρκεί να ανατρέξουµε λίγα χρόνια πριν, στην «ισχυρή Ελλάδα» των Ολυµπιακών Αγώνων του 2004. Κατασπατάληση άπειρου δηµόσιου χρήµατος, µίζες και σκάνδαλα, τεράστια περιουσία που έπειτα σαπίζει ή δίνεται τσάµπα προς «αξιοποίηση» στους ιδιώτες, καταστροφή του περιβάλλοντος, αστυνοµοκρατία,  αυταρχισµός και συνεργασία µε µυστικές υπηρεσίες άλλων χωρών, λιτότητα για τους φτωχούς για να επιτευχθούν οι στόχοι του «έθνους» (δηλαδή για να µπουκώσουν οι πλούσιοι µε επιπλέον δισεκατοµµύρια). Να θυµηθούµε το πάρτι των αναβολικών που συνέτριψε τότε την «εθνική υπερηφάνεια» της Ελλάδας – πίσω από την… ευγενή άµιλλα των «εθνών» ανταγωνίζονται παράλληλα και ιατροφαρµακευτικά teams που προσπαθούν να αποδείξουν την ανωτερότητα της «πατρίδας» τους µε την τελευταία λέξη στη µόδα του ντόπινγκ για να αποφεύγουν την ανίχνευση των ουσιών… Ή να θυµηθούµε την Ολυµπιάδα και το Μουντιάλ στη Βραζιλία, τη µαζική εκτόπιση πληθυσµών, τη σύγκρουση και τις µαζικές δολοφονίες κατοίκων που διαµαρτύρονταν για την υποβάθµιση της ζωής τους και για τις προκλητικές δαπάνες που κατευθύνονταν στις φιέστες και τους χορηγούς τους, την υποβάθµιση των εργατικών συµφερόντων για τη «µεγάλη εθνική ιδέα». Αυξήσεις στις τιµές δηµόσιων αγαθών, περικοπές κοινωνικών δαπανών, εκκενώσεις καταλήψεων στέγης από αστέγους, εκδίωξη των ήδη εξαθλιωµένων κατοίκων των παραγκουπόλεων, παιδική και καταναγκαστική πορνεία. Μουντιάλ και Ολυµπιάδα, µεταξύ άλλων, γονάτισαν µια από τις µεγαλύτερες οικονοµίες του πλανήτη. ∆ιοργανώσεις που πάντα οδηγούν σε υπερκέρδη που τσεπώνουν οι ιδιώτες καπιταλιστές, µε ζηµία ωστόσο για τα δηµόσια οικονοµικά και για τα λαϊκά στρώµατα. Άλλη µια «µεγάλη ιδέα» έρχεται, λοιπόν, για να καταλήξει όπως συνήθως σε νέα µεγάλη τραγωδία για τους φτωχούς.

«Πάρτι» για τους καπιταλιστές, σκληρότερο µνηµόνιο για τους εργαζοµένους

Ταυτόχρονα έτσι «δένει» καλύτερα ο Τσίπρας τις συµµαχίες του µε την ελληνική αστική τάξη, αφού έχει µοιράσει ήδη απλόχερα υποσχέσεις, άδειες, χρηµατοδότηση και εκτάσεις για γήπεδα: Γήπεδο στον Μελισσανίδη (ΑΕΚ), γήπεδο στον Σαββίδη (ΠΑΟΚ), γήπεδο στον Μαρινάκη (ΟΣΦΠ), γήπεδο στον Αλαφούζο (ΠΑΟ). Γήπεδα που σχεδιάζεται να αξιοποιηθούν από «µεγάλες διοργανώσεις» για να πλουτίσουν, χωρίς να βάλουν το χέρι στην τσέπη οι ολιγάρχες του ποδοσφαίρου.

Σε µια εποχή κρίσης και φτώχειας, ο Τσίπρας σχεδιάζει για την ήδη γονατισµένη από τη λιτότητα ελληνική κοινωνία άλλο ένα «event» που θα επιβαρύνει ακόµα περισσότερο το ελληνικό χρέος και έλλειµµα (στο όνοµα των εξόδων του 2004 ο Καραµανλής εξαπέλυσε επίθεση σκληρής λιτότητας στους εργαζόµενους), έστω και µοιρασµένο µε τις άλλες χώρες (δύσκολοι καιροί για πρίγκιπες…), επιβαρύνοντας µε νέα λιτότητα τους λαούς των Βαλκανίων.

Πόσο κοστίζουν, όµως, τα Μουντιάλ; Πολύ περισσότερο από ό,τι αρχικά κοστολογούνται: 11 δισ. κόστισε το Μουντιάλ στη Ρωσία, 14-20 στη Βραζιλία και τα έξοδα ακολουθούν συνεχώς ανοδική πορεία. Στο Κατάρ (το 2020) τα «έργα υποδοµής» υπολογίζεται ήδη να φτάσουν µέχρι τα… 200 δισ.! Να θυµηθούµε ότι η Ολυµπιάδα του 2004 κόστισε 15 δισ., κι ήταν η πιο ακριβή διοργάνωση… µέχρι την επόµενη: Κίνα 44 δισ. (2008), Ρωσία (χειµερινή ολυµπιάδα) 51 δισ. (2014).

Υπάρχουν τέτοια ποσά, έστω µοιρασµένα «διά του τέσσερα»; Κι αν υπάρχουν, γιατί δεν δίνονται για τις λαϊκές ανάγκες; Μουντιάλ σηµαίνει τεράστια και άχρηστα κατασκευαστικά έργα µαζί µε τα ανάλογα κέρδη, επιπλέον έξοδα για αστυνοµοκρατία και εξοπλισµούς (για να διασφαλίσουν οι καπιταλιστές την «ασφάλειά» τους από τον εχθρό λαό), όργια στις στοιχηµατικές µπίζνες (5 δισ. το χρόνο ο τζίρος στην Ελλάδα), νέες µεθόδους καταστολής των αντιστάσεων, νέα ενίσχυση των µεγάλων πολυεθνικών-χορηγών, ντόπιων και ξένων. Μόνο η ίδια η FIFA έβγαζε στο Μουντιάλ της Βραζιλίας περίπου 166 εκατοµµύρια την ηµέρα (τα «νόµιµα» καθαρά κέρδη). Επιπλέον, για να πάρει τη διοργάνωση, η Ελλάδα θα πρέπει να «λαδώσει» γενναία τη  FIFA, ως είθισται, µε δεκάδες σκάνδαλα να έχουν ήδη αποκαλυφθεί σε παρόµοιες διοργανώσεις. Αν η Ολυµπιάδα έπαιξε σηµαντικό ρόλο στην έλευση των µνηµονίων, καταλαβαίνουµε τι θα σηµάνει η διοργάνωση ενός Μουντιάλ στη «µεταµνηµονιακή» περίοδο των θηριωδών πρωτογενών πλεονασµάτων: µνηµόνιο στο τετράγωνο…^{9,10,11,12,13,14,15,16}

Μουντιάλ και εργασιακή γαλέρα

Στήσιµο µιας παγκόσµιας διοργάνωσης σηµαίνει επίσης και νέες εργασιακές γαλέρες, παρόλο που το χρήµα πέφτει άφθονο: το κεφάλαιο βρίσκει την ευκαιρία να αποµυζήσει τους εργαζόµενους για το µέγιστο κέρδος στον ελάχιστο χρόνο, µε το ελάχιστο κόστος και τις ελάχιστες συνθήκες ασφάλειας για τους εργάτες. Να θυµηθούµε ότι ο εργασιακός µεσαίωνας, οι κάµερες και τα άλλα «αντιτροµοκρατικά» µέτρα στην Ελλάδα ήρθαν για να µείνουν και να γενικευτούν µετά το 2004. Οι νεκροί εργάτες από «εργατικά ατυχήµατα» µετρήθηκαν 1 στην Ολυµπιάδα του Σίδνεϊ, αλλά τουλάχιστον 18 στα έργα για την Ολυµπιάδα της Αθήνας, πολλοί από αυτούς  µετανάστες. Οι πραγµατικοί αριθµοί των νεκρών είναι κατά κανόνα µεγαλύτεροι, µε πολλά «ατυχήµατα» να αποκρύπτονται. Στα κάτεργα της Βραζιλίας επίσης υπήρξαν αρκετοί νεκροί εργάτες, ενώ πάνω από 1.200 εργάτες έχουν χάσει ήδη τη ζωή τους στις εργασίες για το Μουντιάλ του Κατάρ, µε κόσµο να δουλεύει 6ήµερο µε 50 βαθµούς Κελσίου για 180 ευρώ, πολλές φορές µάλιστα απλήρωτοι για µήνες. Φυσικά οι πραγµατικοί εγκληµατίες, οι εργοδότες, ούτε αναλαµβάνουν τις ευθύνες τους ούτε τιµωρούνται ποτέ.^17,18,19

Αυτός είναι ο λόγος που κατά τη διάρκεια της προετοιµασίας τέτοιου είδους διοργανώσεων ξεσπούν συνήθως απεργίες και κινητοποιήσεις. Χαρακτηριστική ήταν η εξέγερση µεγάλου τµήµατος των Βραζιλιάνων φτωχών: καταλήψεις, απεργίες και διαδηλώσεις επί 2 χρόνια ενάντια στην «εργατική» κυβέρνηση, από µαθητές, εργάτες, ακτήµονες, ιθαγενείς, που απαιτούσαν λεφτά για την υγεία, την παιδεία και την ασφάλιση αντί για άχρηστα γήπεδα και κτήρια. Είναι χαρακτηριστικό ότι 22% των Βραζιλιάνων δύο χρόνια πριν δήλωνε βέβαιο πως θα υποστηρίξει την εθνική οµάδα, αλλά ένα 34% δήλωνε πως εύχεται την αποτυχία της, ενώ στις κινητοποιήσεις εκατοντάδες έπεσαν νεκροί από τα πυρά της αστυνοµίας.

Ο ΣΥΡΙΖΑ που κάποτε αµφισβητούσε το «εθνικό όραµα των Ολυµπιακών Αγώνων», σήµερα ως κυβέρνηση φέρνει νέο «εθνικό όραµα» που -αν υλοποιηθεί- θα γονατίσει ακόµα περισσότερο τις εργαζόµενες τάξεις.

Η µόνη διεθνιστική προσέγγιση του Μουντιάλ είναι να συντονιστούµε µε τις εργατικές τάξεις των άλλων βαλκανικών χωρών για να αποτύχουν να το αναλάβουν οι κυβερνήσεις τους. Με µαζικές κινητοποιήσεις όπως στη Βραζιλία, για να αποτρέψουµε άλλη µια «εθνική επιτυχία» που θα την πληρώσουµε µε εξαθλίωση και αίµα. Να πούµε όχι στις φιέστες των χορηγών, των εθνικών ανταγωνισµών και της µαζικής αποχαύνωσης. Αλλά και να διεκδικήσουµε χρηµατοδότηση για τις ανάγκες µας, περικοπές στο κεφάλαιο, όχι στον πόλεµο, τον εθνικισµό και το ρατσισµό. Έχουµε βέβαια παράλληλα καθήκον να φτιάξουµε µια ισχυρή επαναστατική Αριστερά που θα οδηγήσει αυτούς τους αγώνες στη νίκη, και δεν θα αφήσει τη βέβαιη παρακµή του ΣΥΡΙΖΑ (όπως του Εργατικού Κόµµατος στη Βραζιλία) να τη διαδεχτεί κάποιος επίδοξος Έλληνας Μπολσονάρου…

Σηµειώσεις:

1. https://ioanninabars.gr/4574/

2. https://24live.gr/%CE%BF-%CF%80%CF%81%CF%89%CE% B8%CF%85%CF%83.

3. https://hellasjournal.com/2018/11/ti-diorganosi-toy-moyntial-2030-me-servia-voylgaria-kai-roymania-proteinei-o-tsipras/

4. https://www.dikaiologitika.gr/eidhseis/kosmos/234659/mountial-2030-einai-episimo-to-diekdikei-i-ellada-mazi-me-servia-voulgaria-roumania

5. https://www.ethnos.gr/athlitismos/2265_protasi-tsipra-gia-syndiorganosi-toy-moyntial-2030

6. https://rproject.gr/article/enantion-toy-moyntial-toy-2030

7. https://www.iefimerida.gr/news/455705/tetrameris-synodos-sti-varna-synantisi-tsipra-netaniahoy

8. https://www.iefimerida.gr/news/455737/tsipras-i-symfonia-ton-prespon-mporei-na-syneisferei-stin-anavathmisi-tis-v-elladas

9. https://rproject.gr/article/o-tsipras-kai-moyntial-toy-2030

10. https://rproject.gr/article/enantion-toy-moyntial-toy-2030

11. https://rproject.gr/article/ohi-sto-moyntial-sklavias-toy-katar

12. https://www.msn.com/el-gr/sports/olympics/%CE%BF%CE%BB%CF%85%CE%BC%CF%80%CE%B9%CE%B1%CE%BA%CE%BCE%B1%CE%B3%CF%8E%CE%BD%CE%B5%CF%82-%CF%83%CE%B5-%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%B1-%CF%87%CF%8E%CF%81%CE%B1-%CE%BA%CF%8C%CF%83%CF%84%CE%B9%CF%83%CE%B1%CE%BD-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF/ss-BBrnxKD#image=9

13. https://rproject.gr/article/moyntial-anamesa-stis-mazes-tis-symmories-kai-hrima

14. https://analitis.gr/tessera-xronia-prin-to-moyntial-2022-twn-200-dis-dolariwn-o-infantino-piezei-gia-48-omades/

15. https://rproject.gr/article/i-exegersi-enantia-sto-moyntial-kai-ta-egklimata-kyvernisis-kai-fifa-se-varos-ton-ftohon

16. https://rproject.gr/article/anakoinosi-neolaias-syriza-gia-moyntial-sti-vrazilia

17. http://www.iospress.gr/ios2004/ios20040502a.htm

18. https://rproject.gr/article/ohi-sto-moyntial-sklavias-toy-katar

19. https://www.contra.gr/Soccer/World/WorldCup/oi-ekatontades-nekroi-kai-oi-ekseytelistikes-amoives-toy-katar-2022.5369103.html

Το σχέδιο της κυβέρνησης να αλλάξει το καθεστώς των διορισµών – συµβάσεων των αναπληρωτών εκπαιδευτικών, βάζοντας πλαφόν στην προϋπηρεσία, που έχει αποκτηθεί µε χρόνια εργασίας µακριά από τον τόπο κατοικίας και εισάγοντας τα κριτήρια-προσόντα, είναι απειλή για τα εργασιακά δικαιώµατα όλων των συµβασιούχων-αναπληρωτών, νέων και παλιών. 

Ο στόχος της κυβέρνησης είναι απλός: από τη µία, να ανακυκλώνει την ανεργία, όπως κάνει άλλωστε και µε τα πεντάµηνα του ΟΑΕ∆. Και από την άλλη, να µεταφέρει τις ευθύνες της χρόνιας αδιοριστίας που έφεραν τα µνηµόνια, στις πλάτες των ίδιων των θυµάτων της πολιτικής της. ∆ηλαδή υπεύθυνη για την ανεργία µας δεν θα είναι η πολιτική της λιτότητας, αλλά οι εργαζόµενοι που δεν συγκεντρώσαµε αρκετά «προσόντα».

Η καθιέρωση των κριτηρίων (διδακτορικά, µεταπτυχιακά, επιµορφώσεις) θα φέρει «εµφύλιο» στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς. Θα είναι αναγκασµένοι/ες κάθε χρόνο για να δουλέψουν, να κυνηγάνε και νέα χαρτιά και προσόντα – επιµορφώσεις – µε όποιο οικονοµικό κόστος αυτό συνεπάγεται. Η ανατροπή των πινάκων κατάταξης προσλήψεων εποµένως, θα φέρει την ανασφάλεια σε όλους και όλες.

Η λογική που λέει ότι το βασικό πτυχίο δεν είναι προϋπόθεση για την εργασία των αναπληρωτών στα σχολεία, είναι επόµενο ότι θα επηρεάσει και τους µόνιµους. Οι όποιες προσλήψεις γίνουν στο µέλλον, θα έχουν προϋπόθεση την πέραν του βασικού πτυχίου εξειδίκευση.

Απαιτούµε οι οµοσπονδίες ∆ΟΕ και ΟΛΜΕ να πάψουν να παριστάνουν το γραφείο Τύπου του Γαβρόγλου και να προκηρύξουν άµεσα απεργία και κινητοποιήσεις. Χρειάζεται το εκπαιδευτικό κίνηµα µονίµων και συµβασιούχων να επιβάλει τη µονιµοποίηση όλων των αναπληρωτών που έχουν δουλέψει έστω και µία φορά, επειδή τα σχολεία τούς χρειάζονται.

Κάτω τα χέρια από την προϋπηρεσία – Καµία αµφισβήτηση του βασικού πτυχίου – Η σταθερή δουλειά είναι δικαίωµα!

Σ.Χ.

 του Γιάννη Νικολόπουλου

Με αφορμή τον θάνατο του Θέμη Μαρίνου ξαναβγήκαν στην πιάτσα οι πλαστογράφοι της δεκαετίας του ΄40.

Ανακοίνωση της Πρωτοβουλίας Ανεξάρτητων Εκπαιδευτικών Π.Ε.

Θα υπάρχουμε στην εκπαίδευση, όσο αγωνιζόμαστε!

Όλοι στον αγώνα, μέχρι να αποσυρθεί το προσοντολόγιο των απολύσεων!

Το νέο νομοσχέδιο για τις προσλήψεις έχει και τη βούλα των απολύσεων και του εμφυλίου για τους αναπληρωτές.

Είναι ένα σκληρό νεοφιλελεύθερο προσοντολόγιο που κουρελιάζει τα πτυχία μας και πετάει σα στυμμένες λεμονόκουπες εκπαιδευτικούς που μάζεψαν την προϋπηρεσία τους μήνα, μήνα , χρόνο το χρόνο, σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της χώρας.

Φαίνεται ότι είναι εναντίον μας, μόνο κι από το ότι δόθηκε στην δημοσιότητα μία μέρα πριν κλείσουν τα σχολεία.

Ζητάει έναν διαρκή ανταγωνισμό μεταξύ μας πάνω στην απόκτηση τίτλων για την προσωρινή κατάκτηση μιας από τις ελάχιστες θέσεις εργασίας, ώστε να χάσουμε την δυνατότητα να διεκδικούμε συλλογικά τους μαζικούς μόνιμους διορισμούς που έχει ανάγκη η εκπαίδευση.

Έτσι την επόμενη σχολική χρονιά, αν περάσει το νέο σύστημα, επιδιώκουν κανείς να μην αντιδράσει εάν ο αριθμός των αναπληρωτών όλων των ειδικοτήτων είναι μικρότερος από τον φετινό. Γιατί θέλουν όλοι πια να σκεφτόμαστε σαν μονάδες.

Κάποιοι ίσως ωφεληθουν, αλλά πρόσκαιρα. Για παράδειγμα, η κατάργηση των ΚΕΔΥ και η απαξίωση του θεσμού της παράλληλης στήριξης θα φέρει την ίδια την κατάργηση αυτού του θεσμού, με συνέπεια: Πολλές χιλιάδες δάσκαλοι λιγότεροι!

Δεν πρέπει, όμως, να συνηθίσουμε την ανθρωποφαγία, τα σχολεία μας χρειάζονται όλους κι όλες! Κι ακόμα περισσότερους! Θα δώσουμε την μάχη για την υπεράσπιση της εργασίας και της αξιοπρέπειας μας κρατώντας πρώτα από όλα τη συναδελφική αλληλεγγύη.

Χθες και σήμερα, στις καταλήψεις των Περιφερειακών Διευθύνσεων και στη συγκέντρωση στο Υπουργείο, υπήρξε η αρχή των αντιδράσεων μας . Τα σχολεία με το που θα ανοίξουν από τις γιορτές να γίνουν κέντρα αγώνα . Τα πρωτοβάθμια σωματεία, οι επιτροπές αγώνα και το συντονιστικό αναπληρωτών, ας μη χάσουν ούτε στιγμή! Συνελεύσεις παντού την πρώτη βδομάδα μετά τις γιορτές, ενημερώσεις, συντονισμός και πολύμορφη δράση. Η πρόταση: Από Δευτέρα 14 Γενάρη κλείνουμε τα σχολεία, μέχρι να αποσυρθεί το προσοντολόγιο των απολύσεων!

ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΕΣ ΑΠΟ ΤΗΝ

ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ

Του Αλέξη Λιοσάτου

Στις 6 Δεκεμβρίου 2008 δολοφονείται ο μαθητής Αλέξης Γρηγορόπουλος από τον αστυνομικό Επαμεινώνδα Κορκονέα. Η επίσημη εκδοχή του κράτους είναι «εξοστρακισμός της σφαίρας», ενώ υπήρχαν δεκάδες μάρτυρες και στοιχεία, που έδειχναν εν ψυχρώ προσχεδιασμένη δολοφονία. Ένα κύμα καταλήψεων (ακόμα και στα πιο μικρά και απομακρυσμένα χωριά της Ελλάδας), απεργιών και διαδηλώσεων, οδοφραγμάτων κι επιθέσεων σε αστυνομικά τμήματα ξέσπασε με κέντρο τη νεολαία και πλατιά τμήματα των εργαζομένων να στηρίζουν ενεργά. Τα συνθήματα της Αριστεράς και των αντιεξουσιαστών φωνάζονταν από δεκάδες χιλιάδες ανένταχτους, με πρώτους τους μαθητές και τις μαθήτριες, πολλοί από τους οποίους διαδήλωναν για πρώτη φορά στη ζωή τους. Στο στόχαστρο των εξεγερμένων διαδηλωτών μπήκαν εκφράσεις και σύμβολα εξουσίας: οι τράπεζες, τα αστυνομικά τμήματα, οι κάμερες, τα μεγάλα εμπορικά καταστήματα. Καταλήφθηκαν δημαρχεία και δημόσια κτήρια και οργανώθηκαν λαϊκές συνελεύσεις για να συντονιστεί καλύτερα η αναμέτρηση με τους κατασταλτικούς μηχανισμούς του κράτους. Οι συγκρούσεις στο δρόμο, οι συλλήψεις διαδηλωτών και οι μαζικοί ξυλοδαρμοί και ψεκασμοί με χημικά έγιναν καθημερινότητα. Όλες αυτές οι εμπειρίες έφεραν την πλειονότητα του κόσμου αντιμέτωπη με τη σκληρή πραγματικότητα: Αστικά κόμματα, αστυνομία, στρατός, δικαστήρια και ΜΜΕ συνεργάζονταν αρμονικά από κοινού για να κουκουλώσουν το έγκλημα και να καταστείλουν την εξέγερση, βλέποντας να αμφισβητείται το ίδιο το σύστημά τους.

Η κινητήρια δύναμη της εξέγερσης ήταν η μαζική άμεση δράση δεκάδων χιλιάδων νεολαίων σε όλη την Ελλάδα. Ταυτόχρονα είχε τη στήριξη από τη συντριπτική πλειονότητα των συνδικάτων και της κοινωνίας, όπως αποτυπωνόταν εκείνες τις μέρες σε σχετικά γκάλοπ, παρά την ιδεολογική αστική τρομοκρατία. Μεγάλο τμήμα της κοινωνίας ενέκρινε ακόμα και τις επιθέσεις σε τράπεζες και αστυνομικά τμήματα. Η πρόσφατη τότε εμπειρία του φοιτητικού κινήματος (2006-7) μετέτρεψε άμεσα τις σχολές σε κέντρα αγώνα, αντίστασης, οργάνωσης, αλλά και συντονισμού. Το μαθητικό κίνημα ήταν το μεγαλύτερο «νομιμοποιητικό όπλο», παρασύροντας στις διαδηλώσεις τεράστιο ποσοστό των γονιών-εργαζομένων. Αυτή η «από τα κάτω» πίεση οδήγησε τις ΓΣΕΕ-ΑΔΕΔΥ σε κάλεσμα σε γενική απεργία την Τετάρτη 10/12. Ήταν η κορυφαία στιγμή της εξέγερσης, με εκατοντάδες χιλιάδες να απεργούν και να διαδηλώνουν σε όλη τη χώρα. Η πλατιά κοινωνική συμπαράσταση περιόρισε την καταστολή, κι έβαλε πάγο σε φωνές του καθεστώτος που απαιτούσαν ακόμα και να βγει ο στρατός στους δρόμους. Η φαινομενική «παράλυση» της κυβέρνησης Καραμανλή οφειλόταν στην εκτίμηση ότι μια απόπειρα γενικευμένης καταστολής μπορεί να οδηγούσε στη γενίκευση της εξέγερσης. Στη μετατροπή της σε εργατική εξέγερση.

Οι βαθύτερες αιτίες

Το κλασικό σύνθημα, που έχει μείνει στην ιστορία και φωνάζεται ακόμα από τότε, είναι το «Στις τράπεζες λεφτά, στη νεολαία σφαίρες, ήρθε η ώρα για τις δικές μας μέρες». Πράγματι, οι βαθύτερες αιτίες αυτής της κοινωνικής εξέγερσης ήταν η οικονομική-κοινωνική, αλλά και πολιτική κρίση του καθεστώτος στην Ελλάδα. Σε αντίθεση με αυτά που έλεγε η καπιταλιστική προπαγάνδα, οι μανάδες και οι πατεράδες των διαδηλωτών του Δεκέμβρη είχαν πίσω τους 25 χρόνια νεοφιλελεύθερης λιτότητας. Τα δημόσια σχολεία και νοσοκομεία είχαν μπει σε κρίση πριν από τα μνημόνια, από τις μέρες του Σημίτη (ΠΑΣΟΚ) και του Καραμανλή (ΝΔ). Το δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα είχε αρχίσει να ξηλώνεται. Η ελαστικοποίηση των εργασιακών σχέσεων, ιδιαίτερα της νεολαίας, τσάκιζε κόκαλα. Η ανεργία των νέων ήταν πάνω από 30%. Τότε καθιερώθηκε ο όρος «η γενιά των 700 ευρώ», η «πρώτη γενιά που θα ζούσε χειρότερα απ’ την προηγούμενη»…

Ενώ συνέβαιναν όλα αυτά, εκείνες τις μέρες ο πρωθυπουργός Καραμανλής, που ισχυριζόταν ότι «δεν έχει λεφτά» για τις κοινωνικές ανάγκες και γονάτιζε την εργατιά και τη νεολαία, ανακοίνωσε ότι προσφέρει 28 δισ. στις τράπεζες. Η εξέγερση ήταν απάντηση σε όλα αυτά. Κατάφερε να φέρει μαζί στους δρόμους όλους αυτούς που μέχρι τότε δεν είχαν φωνή και εκπροσώπηση: μαθητές, φοιτητές, ανέργους, μετανάστες.

Οι νέοι και οι νέες, ήδη αισθανόμενοι-ες πως περιθωριοποιούνται και πως οι «από πάνω» τούς στερούν το μέλλον, με τη δολοφονία του Αλέξη ένιωσαν όλοι-ες στοχοποιημένοι και δυνητικά θύματα μιας κρατικής καταστολής, που είχε την πολιτική ελευθερία να δολοφονεί με το «έτσι θέλω». «Εκείνη η σφαίρα δεν ήταν τυχαία», κι αυτό γινόταν μαζική συνείδηση: της σφαίρας του Κορκονέα είχε προηγηθεί η «υπόθεση της ζαρντινιέρας» (αναίτιος βάναυσος ξυλοδαρμός Κύπριου φοιτητή στη Θεσσαλονίκη), η σύλληψη και φυλάκιση χωρίς λόγο του φοιτητή Π.Κ. με τα πράσινα σταράκια και σωρεία ακόμα περιστατικών αστυνομικής βίας κι αυθαιρεσίας.

Η εξέγερση του Δεκέμβρη του ’08 ήταν μια μεγάλη προειδοποίηση κι ένα μεγάλο τεστ στην αυγή της καπιταλιστικής κρίσης. Τόσο για τους «από πάνω» όσο και για τους «από κάτω». Ήδη πριν από το 2008 η αστική τάξη είχε βρεθεί αντιμέτωπη με ένα μαζικό ξέσπασμα διαρκείας της νεολαίας γύρω από τη μεταρρύθμιση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, σπάζοντας τα μούτρα της στην προσπάθεια αναθεώρησης του άρθρου 16 του Συντάγματος. Ήταν η περίοδος που στελέχη της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ έλεγαν και ξανάλεγαν πως πρέπει «να τελειώνουμε με την παράδοση του Πολυτεχνείου», ενώ ο Σαρκοζί ξόρκιζε την παράδοση του Μάη του ’68. Ήταν η περίοδος που για τα αφεντικά τελείωνε η συναίνεση και οι διαπραγματεύσεις για παραχωρήσεις στους εργαζόμενους. Ήταν οι μέρες που έγινε η επίθεση με βιτριόλι στη μαχητική εργάτρια-συνδικαλίστρια του σωματείου καθαριστριών Κωνσταντίνα Κούνεβα. Οι μπράβοι προσπάθησαν να την κάψουν, να την τυφλώσουν και να την φιμώσουν, επειδή ήταν πολύ ικανή στην οργάνωση του κλάδου της και στη διεκδίκηση μισθολογικών αυξήσεων και καταβολής των δεδουλευμένων.

Η αστική τάξη μαθαίνει από την εξέγερση

Η ελληνική αστική τάξη πήρε έγκαιρα το μάθημα του 2008: πρώτη φορά επιστράτευσε τη ΧΑ ως παρακρατικό βραχίονα καταστολής και τη διαφήμιζε στα ΜΜΕ ως υποστηρικτή των «τίμιων νοικοκυραίων που προστατεύουν τις περιουσίες τους». Μπροστά στην ανεξέλεγκτη ριζοσπαστικοποίηση της νεολαίας προς τα αριστερά χρειαζόταν ένα αντίπαλο δέος, ένα φόβητρο και πόλο ακροδεξιάς ριζοσπαστικοποίησης. Έτσι, ενισχύθηκαν οι κατασταλτικοί μηχανισμοί (με την προσθήκη των ΔΕΛΤΑ και ΔΙΑΣ) και μπήκε μπροστά το ναζιστικό σχέδιο «Άγιος Παντελεήμονας» και η πανελλαδική προβολή των μαχαιροβγαλτών ως «αγανακτισμένων κατοίκων». Η αστική τάξη προετοιμαζόταν για τις σκληρές μάχες με την ελληνική εργατική τάξη – σύντομα θα έφερνε τα βάρβαρα μέτρα που έμειναν στην ιστορία ως «μνημόνια» και πετσόκοψαν στο μισό κοινωνικές κατακτήσεις δεκαετιών.

Από την άλλη, η εξέγερση αποκτούσε ρόλο-κλειδί σε μια περίοδο που η μαχητικότητα της νεολαίας αυξανόταν διεθνώς, απέναντι σε αντιδραστικές εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, στην ανεργία και την επισφάλεια. Λίγες μέρες μετά την εξέγερση, ο πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί ανακοίνωνε ότι αναβάλλει την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση στη Γαλλία, υπό τον φόβο να επεκταθεί στη γαλλική νεολαία η εξέγερση! Ήταν μια διεθνιστική νίκη της ελληνικής εξέγερσης.

Η έκρηξη, η ορμητικότητα, η διάρκεια της εξέγερσης έβαλε τις βάσεις για τη μεγαλύτερη πολιτική κρίση στη μεταπολίτευση και προετοίμασε τον πανεργατικό ξεσηκωμό του 2010-2012. Όμως, η εξέγερση δεν πέτυχε τους στόχους της. Η αστυνομία δεν αφοπλίστηκε. Η κυβέρνηση Καραμανλή δεν ανατράπηκε άμεσα. Δεν επιβλήθηκαν από τα κάτω μεγάλες κοινωνικές κατακτήσεις. Δεν έχει καν οριστικοποιηθεί η ποινή του Κορκονέα, καθώς εκκρεμεί η έφεση. Για να νικήσει η εξέγερση, απαιτούνταν η επέκταση του «Δεκέμβρη» στο εργατικό κίνημα.

Η Αριστερά χωρίς σχέδιο κλιμάκωσης

Το 2008 ούτε η συνδικαλιστική γραφειοκρατία ούτε η ρεφορμιστική Αριστερά (ΚΚΕ και ΣΥΝασπισμός-η μεγαλύτερη συνιστώσα του ΣΥΡΙΖΑ) επιδίωξαν αυτή την προοπτική. Ένα τμήμα του ΣΥΝ (με εκπρόσωπο τον Αλ. Αλαβάνο) στήριξε την εξέγερση φραστικά (πολύ σημαντικό στοιχείο εκείνη τη στιγμή), αλλά τελικά σκεπάστηκε από το υπόλοιπο τμήμα του ΣΥΝ που ζητούσε «νόμο και τάξη» και βαρούσε προσοχή στο σύστημα. Η στάση αυτή του ΣΥΡΙΖΑ εμπόδισε τότε τη διαμόρφωση «εθνικής ενότητας» πάνω στο αίτημα της καταστολής, κι ο ίδιος ο Αλαβάνος στοχοποιήθηκε από κράτος και παρακράτος. Η επιλογή της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ πληρώθηκε βραχυπρόθεσμα δημοσκοπικά. Μεσοπρόθεσμα, όμως, εμπέδωσε τα ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά ΣΥΡΙΖΑ κι έθεσε τα θεμέλια για την εκτίναξη της πολιτικής επιρροής της Αριστεράς λίγο καιρό αργότερα, όταν η Σοσιαλδημοκρατία θα κατακρημνιζόταν το 2010-12. Παράλληλα όμως, η ηγεσία του ΣΥΝ υπέκυψε στο «μπούλινγκ» της αστικής τάξης. Άφησε κατά μέρος τα πειράματα της ριζοσπαστικοποίησης και προσαρμόστηκε σταδιακά στον αριστερό κυβερνητισμό. Επιδίωξε και τελικά κατάφερε να εκτρέψει το μεγαλειώδες κινηματικό 2010-12 σε κατεύθυνση εκλογικής ανάθεσης, εξέλιξη που οδήγησε στο Μνημόνιο 3 και την προδοσία του δημοψηφίσματος.

Το ΚΚΕ κατήγγειλε την εξέγερση ως «έργο κουκουλοφόρων». Επιχειρηματολογούσε πως «στην πραγματική επανάσταση δεν θα σπάσει ούτε μία βιτρίνα». Επιτίθονταν στον ΣΥΝ-ΣΥΡΙΖΑ και έπαιρνε συγχαρητήρια από τους καπιταλιστές και το πολιτικό προσωπικό τους, με αποτέλεσμα την απαξίωσή του από μεγάλα τμήματα της νεολαίας και την καθίζηση της εκλογικής επιρροής του το 2012 (που ακόμα δεν έχει επανέλθει).

Ο αναρχικός/αντιεξουσιαστικός χώρος ξεχώρισε μέσα στην εξέγερση με την έμφαση και την τεχνογνωσία του στον «πόλεμο» με την αστυνομία, υποτιμώντας όμως τη σύνδεση με τα ευρύτερα στρώματα της εργατικής τάξης. Αυτή η τακτική πρακτικά σήμαινε την υπόκλισή του στο «αυθόρμητο» της εξέγερσης. Οδήγησε στην εύκολη περιθωριοποίησή του μετά την εκτόνωση της εξέγερσης, χωρίς να καταφέρει ούτε να την πάει ένα βήμα παρακάτω ούτε να βγάλει τα συμπεράσματα της εκτόνωσης και της ήττας. Μόνο ένα κομμάτι της μικρής επαναστατικής Αριστεράς κατάφερε να μην παρασυρθεί απλώς από τη μαγεία του αυθόρμητου και της «βίας», διεκδικώντας την πτώση της κυβέρνησης και γενική απεργία διαρκείας, που θα γκρέμιζε το καθεστώς και θα άνοιγε το δρόμο για μια μεγάλη κοινωνική αλλαγή. Η επαναστατική Αριστερά, όμως, πιάστηκε επίσης απροετοίμαστη: δεν είχε ούτε τις δυνάμεις ούτε «τεχνογνωσία» και σχέδιο. Ενδεχομένως δεν είχε ούτε διάθεση για να παίξει ουσιαστικό ρόλο στα μεγάλα αυτά γεγονότα, και ο χρόνος δεν ήταν αρκετός να καλύψει το κενό, καθώς η εξέγερση ξεθύμανε σταδιακά μετά τις πρώτες 4 μέρες.

Ο Δεκέμβρης ήταν η καλύτερη επιβεβαίωση ότι η πολιτική είναι αναποτελεσματική χωρίς το κίνημα. Αλλά και αντίστροφα: το κίνημα δεν μπορεί να νικήσει χωρίς την πολιτική. Η ειλικρινής απεύθυνση στην κοινωνία, η κινητοποίηση της εργατικής τάξης, η γενίκευση των αιτημάτων και η κλιμάκωση των αγώνων στην κατεύθυνση μιας ευρύτερης ανατροπής και μιας ριζικής κοινωνικής αλλαγής είναι απαραίτητες προϋποθέσεις για να νικήσουν οι μεγάλοι αγώνες των από κάτω το κεφάλαιο και το κράτος. Για να νικήσει μια εξέγερση δεν αρκεί να περιορίζεται σε σχολεία και σχολές, αλλά να πραγματοποιείται με γενικές απεργίες σε εργατικούς χώρους κατειλημμένους από την πλειοψηφία των εργαζομένων, και σε γεμάτους δρόμους. Ο Δεκέμβρης, τελικά, έδειξε ότι χρειάζεται μια νέα μαζική επαναστατική Αριστερά, η οποία όμως πρέπει να είναι συνδεδεμένη με σημαντικά τμήματα των φτωχών και των καταπιεσμένων πριν από την κρίσιμη ώρα της αποφασιστικής αναμέτρησης.

Σήμερα ζούμε 8 χρόνια λαίλαπας μνημονίων, φτώχειας, τεράστιας ανεργίας, περικοπών, φόρων. Μια κυβέρνηση, που παριστάνει την «αριστερή», παίρνει με πλειστηριασμούς τα σπίτια των φτωχών, γίνεται ο καλύτερος συνεργάτης των ΗΠΑ που ευθύνονται για μαζικές δολοφονίες σε μια σειρά περιοχές του πλανήτη, αφήνει τους πρόσφυγες και μετανάστες να πεθαίνουν από τις κακουχίες ή να αυτοκτονούν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, ενώ χτυπάει όποιον αντιστέκεται. Η γενιά των 700 ευρώ σήμερα έχει γίνει γενιά των 300 ευρώ, με την ανεργία των νέων να έχει εκτιναχτεί πάνω από 60%. Αυτή η κατάσταση είναι βέβαιο ότι επωάζει στο βυθό της κοινωνίας εκρήξεις ακόμα πιο μαζικές και ισχυρές.

Με αυτή την έννοια, ο «Δεκέμβρης» παραμένει βασικό τμήμα της απάντησης που απαιτείται σήμερα απέναντι στο «κόμμα του μνημονίου» το οποίο μας κυβερνά, που περιλαμβάνει όχι μόνο τις δυνάμεις ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, αλλά σύσσωμο το αστικό κοινοβουλευτικό σύστημα. Ταυτόχρονα όμως, και απέναντι στην αναζωπύρωση των εθνικισμών, της ενίσχυσης του ρατσισμού, του φασισμού, της καταστολής και του περιορισμού των δημοκρατικών δικαιωμάτων, του ενδεχομένου για πολεμικές περιπέτειες στο άμεσο μέλλον, της συντηρητικοποίησης της κοινωνίας. Η εποχή που ζούμε είναι διαφορετική. Φυσάει αντιδραστικός αέρας κι η ακροδεξιά ενισχύεται διεθνώς. Στην Ελλάδα οι μεγάλοι αγώνες του 2008-2012 ηττήθηκαν κι η Αριστερά έχει απαξιωθεί σχεδόν ολοκληρωτικά μετά τις αθλιότητες της κυβέρνησης Τσίπρα. Η κοινωνία όχι μόνο παρακολούθησε σχεδόν απαθής τη δολοφονία του Ζακ από φασίστες και μπάτσους, αλλά ενοχοποίησε σε μεγάλο βαθμό το θύμα. Ένας ένοπλος φασίστας ηρωοποιήθηκε (Κατσίφας), ενώ γίνονται διαδηλώσεις και καταλήψεις για το Μακεδονικό, απέναντι σε μια χώρα (ΔτΜακεδονίας) που «μας απειλεί» έχοντας το 1/60 των στρατιωτικών δαπανών της Ελλάδας και το 1/30 των πολεµικών αεροσκαφών της. Κι όμως, η εξέγερση του 2008 εμπνέει και μας «μιλάει» ακόμα. Διότι, όπως έγραφε ένα σύνθημα, ο Δεκέμβρης ήταν η «ερώτηση» ή ένα άλλο «εικόνα από το μέλλον». Ήταν η εξέγερση που τρόμαξε το σύστημα, έδωσε αυτοπεποίθηση στους εργάτες και τη νεολαία, οδήγησε τον δικομματισμό στην κατάρρευση, τους αστικούς θεσμούς στην απαξίωση και τον «πρωθυπουργό δεκαετίας» Καραμανλή σε πρόωρη απόσυρση. Μια εξέγερση που προετοιμάστηκε υπόγεια και έσκασε απρόσμενα, όταν όλοι οι «αναλυτές» εξηγούσαν περισπούδαστα ότι οι εξεγέρσεις έχουν πεθάνει. Επέτρεψε στον κόσμο να ελπίσει και να ονειρευτεί μαζικά ότι μπορεί να αλλάξει η κοινωνία με τη συλλογική δράση. Μια εξέγερση που ήρθε από τους ίδιους νέους, που η «διανόηση» ονόμαζε «γενιά του καναπέ και του φραπέ».

Κι αυτές τις υπόγειες διαδρομές και τα ξαφνικά ξεσπάσματα, αυτή τη μηχανική της ταξικής πάλης είναι όσα αξίζει να κρατήσουμε από τον Δεκέμβρη, 10 χρόνια μετά. Δεν αξίζει να τον αναπολούμε απλώς ως ανάμνηση του «ένδοξου κινηματικού παρελθόντος», σε μια περίοδο που δείχνει να έχει κυριαρχήσει η απελπισία. Αλλά κυρίως σαν οδηγό για δράση και βάση για συμπεράσματα απέναντι στην καπιταλιστική επιθετικότητα, που κλιμακώνεται όλο και πιο απειλητικά απέναντί μας.

Οι πολιτικές προοπτικές πέρα από το κλισέ «Τσίπρας ή Μητσοτάκης»

Το κεντρικό άρθρο της εφημερίδας «Κόκκινο Νήμα» νο7 που κυκλοφορεί

Του Πάνου Κοσμά

Όλα τα βασικά συστατικά του πολιτικού σκηνικού έλκουν την καταγωγή τους από την περίοδο µεταξύ των εκλογών του Ιανουαρίου 2015 και των εκλογών του Σεπτεµβρίου 2015. Χωρίς ένα ερµηνευτικό πλαίσιο όσων συνέβησαν τότε, είναι αδύνατο να αποκωδικοποιήσουµε την «πολιτική µηχανική» των πολιτικών εξελίξεων αλλά και τη σηµερινή τους δυναµική.

Οι «υποθήκες» του 2015

Στο άρθρο αυτό το «τι συνέβη το 2015» µας αφορά µόνο από την άποψη των δοµικών χαρακτηριστικών της συγκυρίας που δροµολογήθηκαν ύστερα από το πρώτο εννεάµηνο εκείνου του έτους. Αυτά τα δοµικά χαρακτηριστικά ήταν/είναι βασικά, σε πολύ αδρές γραµµές, τέσσερα:

1. Η ήττα της Αριστεράς και του κινήµατος:

Το καλοκαίρι του 2015 δεν ηττήθηκε µόνο ο ΣΥΡΙΖΑ ως τέτοιος, ως κόµµα και πολιτικό σχέδιο, αλλά συνολικότερα τα κινήµατα αντίστασης και η Αριστερά. Ηττήθηκε το πολιτικό σχέδιο της ανατροπής του µνηµονιακού καθεστώτος που θα άνοιγε δρόµους για συνολικότερες ανατροπές. Το γεγονός ότι η ήττα συντελέστηκε µε την εξευτελιστική «κωλοτούµπα» του καλοκαιριού του 2015, διά της φυγοµαχίας και χωρίς καν να δοθεί η κρίσιµη µάχη που θα άφηνε αγωνιστικές εµπειρίες και παρακαταθήκες, είχε/έχει ένα διπλό και αντιφατικό αποτέλεσµα: Από τη µια, οι τάσεις της ρήξης και της υποταγής/συναίνεσης δεν διαχωρίστηκαν στη δράση και τη µάχη, αφήνοντας µια υποθήκη όχι µε τη µορφή αγωνιστικών εµπειριών σύγκρουσης χρήσιµων για έναν επόµενο «γύρο» αλλά µε τη µορφή «συλλογικού απωθηµένου» για τη µάχη που δεν δόθηκε. Από την άλλη, αυτή η «ήττα χωρίς µάχη» δηµιούργησε γενικευµένα χαρακτηριστικά εκφυλισµού και αναξιοπιστίας της Αριστεράς σαν ηγεσίας του αγώνα.   

2. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, ηττηµένη και ταυτόχρονα νικήτρια:

Το καλοκαίρι του 2015 δεν ηττήθηκε έτσι απλά, µονοδιάστατα και καθαρά η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ. Η πραγµατικότητα είναι αντιφατική: Πρώτον, η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ πέτυχε µια διπλή νίκη: τόσο απέναντι στις παλιές µνηµονιακές δυνάµεις όσο και απέναντι στις διαθέσεις της ρήξης και τα διαφορετικά πολιτικά σχέδια µέσα στην Αριστερά. ∆εύτερον, την ίδια στιγµή ηττήθηκε η ίδια κατά κράτος από το σύστηµα, εγχώριο και διεθνές. Αυτή η διπλή και αντιφατική πραγµατικότητα εξηγεί πολλά: Γιατί, παρά την «κωλοτούµπα», θριάµβευσε στις εκλογές του Σεπτεµβρίου 2015, κερδίζοντας ξανά τη µαζική υποστήριξη των λαϊκών στρωµάτων. Γιατί, παρά το προφανές της πολιτικής του «προδοσίας» το καλοκαίρι του 2015, δεν πιέστηκε σοβαρά από τα αριστερά, ούτε στις εκλογές του Σεπτεµβρίου του 2015 ούτε στη διάρκεια της µνηµονιακής του κυβερνητικής θητείας µέχρι σήµερα. ∆ιότι οι άλλες αριστερές ηγεσίες και σχέδια, έξω από αλλά και µέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, είχαν ήδη χάσει τη µάχη και την αξιοπιστία τους ως οργανωτών της προοπτικής της ρήξης πριν ή και πολύ πριν µπούµε στο κρίσιµο 2015, γεγονός που «επιβεβαιώθηκε» στις εξελίξεις του πρώτου εννεαµήνου του 2015 και αποτυπώθηκε στις εκλογές του Σεπτεµβρίου.     

3. «Αριστερή» µνηµονιακή κυβέρνηση, σαν προ-στάδιο για την έλευση µιας ρεβανσιστικής ∆εξιάς:

Ωστόσο, η νίκη της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε πύρρεια: δεν κατάφερε ούτε πρόκειται να καταφέρει να αλλάξει πραγµατικά «στάτους» και να γίνει «κανονική» επιλογή της αστικής διαχείρισης. Θα έχει τη µοίρα του «αναλώσιµου» της αστικής-µνηµονιακής διακυβέρνησης. Έχοντας επιλέξει ένα σχέδιο τύπου Λούλα αλλά στο πολύ πιο δυσµενές πεδίο της Ευρωζώνης και σε πολύ πιο δυσµενή χρόνο (µεσούσης της κρίσης που ξέσπασε το 2008), αλλά έχοντας ταυτόχρονα προλάβει να «θίξει» και «ερεθίσει» τα ανακλαστικά της αστικής τάξης και του διεθνούς ιµπεριαλισµού, έγινε αποδεκτή σαν µνηµονιακός κυβερνήτης µόνο υπό τους όρους µιας πολύ σκληρής επιτροπείας και µόνο υπό προθεσµίαν. Η πολιτική της λειτουργία θα είναι ανάλογη αυτής του Λούλα: θα εξαντλήσει τα περιθώρια να κάνει αναξιόπιστη την Αριστερά και θα προσφέρει πολύτιµες υπηρεσίες στο σύστηµα, αλλά µόνο για να «προετοιµάσει» την πολιτική της διαδοχή από µια ρεβανσιστική ∆εξιά. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης πρωθυπουργός θα ήταν απλώς ένα ανέκδοτο χωρίς την «προεργασία» της µνηµονιακής κυβερνητικής θητείας του ΣΥΡΙΖΑ. Κατ’ αναλογία µε τη Βραζιλία αλλά σε πολύ πιο συµπυκνωµένο χρόνο, το «σχέδιο τύπου Λούλα» θα έχει τα ανάλογα αποτελέσµατα: το γάντζωµα στην κυβερνητική εξουσία µέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο κι ύστερα µια σκληρή αποκαθήλωση – ενδεχοµένως και µε άλλες αναλογίες µε τη Βραζιλία όπως δικαστικές διώξεις κ.λπ.

Οι δηλώσεις Βέµπερ ότι η νίκη Μητσοτάκη θα είναι νίκη ενάντια στο λαϊκισµό είναι προάγγελος αυτής της αποκαθήλωσης: ευχαριστούµε για τις υπηρεσίες σας, αλλά η φυσική σας θέση είναι «αλλού»…

4. Η άνοδος της ακροδεξιάς σαν «δείκτης» της δυναµικής των πολιτικών εξελίξεων:

Όµως, δεν πρόκειται µόνο για την «αριστερή» µνηµονιακή διακυβέρνηση που προετοιµάζει την επάνοδο µιας ρεβανσιστικής δεξιάς: παρόλο που ο ελληνικός καπιταλισµός διάγει περίοδο σχετικής «ηρεµίας του τρόµου» και βολεύεται µια χαρά µε την «αριστερή» µνηµονιακή διαχείριση, οι πολιτικές διεργασίες έχουν όλα τα προδροµικά σηµάδια µιας µελλοντικής επιτάχυνσης. Ο µηχανισµός της δεξιάς µετατόπισης, τυπικός πλέον διεθνώς σε πολλές και σηµαντικές χώρες, έχει µπει κι εδώ σε λειτουργία, αν και σε αργή ταχύτητα – προς το παρόν. Όπως και µε τις κεντροαριστερές κυβερνήσεις της Λ. Αµερικής, η «αριστερή» µνηµονιακή διακυβέρνηση προετοιµάζει την έλευση µιας ρεβανσιστικής δεξιάς, αλλά η δύναµη που «ρυµουλκεί» τις πολιτικές εξελίξεις δεξιά, είναι η ακροδεξιά – που βάζει υποθήκες να διαδεχτεί µε τη σειρά της τη ρεβανσιστική δεξιά αν αυτή αποδειχτεί αναποτελεσµατική να επιβάλλει το «νόµο» και την «τάξη» που απαιτεί το κεφάλαιο.     

Η δυναµική αυτή των πολιτικών εξελίξεων όχι µόνο δεν µπορεί να κατανοηθεί εις βάθος αλλά διακωµωδείται αν γίνει προσπάθεια να περικλειστεί στο δίληµµα «Τσίπρας ή Μητσοτάκης».

Ο ΣΥΡΙΖΑ: «φιλάνθρωπα» µνηµονιακός

Το βασικό άλλοθι της «κωλοτούµπας» του καλοκαιριού του 2015 ήταν τούτο: Μια ρήξη µε τους δανειστές θα είναι ακόµη χειρότερη από τα µνηµόνια. Η υποταγή στα µνηµόνια είναι αναπόφευκτη, ώστε να κερδίσουµε χρόνο µένοντας στην κυβερνητική εξουσία µέχρι η δαµόκλειος σπάθη της χρεοκοπίας να πάψει να σφυρίζει πάνω από τα κεφάλια µας. Τότε, έχοντας ανακτήσει την οικονοµική κυριαρχία, θα µπορέσουµε σιγά-σιγά να εφαρµόσουµε το πρόγραµµά µας. Ιδού λοιπόν, η υποτιθέµενη ανάκτηση της «οικονοµικής κυριαρχίας» ήρθε µε την «καθαρή έξοδο από τα µνηµόνια», αλλά όπως αναµενόταν και ήταν βέβαιο ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε ξανά αντι-µνηµονιακός. Ούτε καν στα λόγια! Στις θριαµβολογίες των κυβερνητικών στελεχών, που βρίθουν µεγαλοστοµιών, δεν υπάρχει ούτε ίχνος αντι-µνηµονιακού λόγου.

Είναι απόλυτα φυσικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ παραµένει µνηµονιακός µε την πιο ουσιαστική έννοια του όρου: όχι µόνο δεν αµφισβητεί αλλά κινείται συνειδητά και µε απόλυτο σεβασµό εντός των σκληρών καταναγκασµών που επιβάλλει το καθεστώς συσσώρευσης και εκµετάλλευσης που οικοδοµήθηκε µε τα αλλεπάλληλα µνηµόνια – το τελευταίο από τα οποία έχει τη δική του υπογραφή. Όλο το σχέδιο για την υποτιθέµενη «επούλωση των πληγών» στηρίζεται στο µοίρασµα των υπερ-πλεονασµάτων, δηλαδή του τµήµατος του πρωτογενούς πλεονάσµατος που υπερβαίνει το θηριώδες 3,5%!

Πού οφείλεται αυτό το υπερ-πλεόνασµα; Σίγουρα όχι σε κάποιο αναπτυξιακό «µπουµ» του ελληνικού καπιταλισµού – η ανάκαµψη είναι µάλλον αναιµική και κινείται διαρκώς κάτω από τις κάθε φορά αρχικές προβλέψεις. Η λογική λέει, λοιπόν, πως είτε τα µνηµονιακά µέτρα για µυστηριώδεις λόγους υπεραποδίδουν είτε είχαν επιβληθεί… προληπτικά βαρύτερα µέτρα απ’ ό,τι ήταν αναγκαίο, σαν διπλή διασφάλιση για την επίτευξη των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασµα.

Αυτό το «ασφαλιστήριο συµβόλαιο» της υπερ-λιτότητας είναι που εξασφάλισε έως σήµερα τα υπερ-πλεονάσµατα. Μέρος αυτού του συµβολαίου είναι και η περικοπή των συντάξεων που ανεστάλη για το 2019 (και δεν καταργήθηκε σε µόνιµη βάση όπως ψευδώς ισχυρίζονται τα κυβερνητικά στελέχη) καθώς και η µείωση του αφορολόγητου ορίου (για την οποία έχουµε µόνο κυβερνητικές εικασίες αλλά καµιά επίσηµη δήλωση από τις Βρυξέλλες ότι µπορεί να ανασταλεί).

Ποια ισχυρίζεται λοιπόν ότι είναι η διαφορά του από τη Ν∆; Όχι ότι το πρόγραµµά του αποσκοπεί στο σταδιακό «ξήλωµα» του µνηµονιακού οικοδοµήµατος, αλλά η διαχείριση µε «κοινωνική ευαισθησία» των υπερ-πλεονασµάτων που παράγονται λόγω του «ασφαλιστήριου συµβολαίου» της υπερ-λιτότητας!

Έστω κι έτσι, όµως, το «ασφαλιστήριο συµβόλαιο» παραµένει ακέραιο και οι «ασφαλιστικές ρήτρες» (για νέες περικοπές στις συντάξεις, µείωση του αφορολόγητου) µπορούν µόνο να αναβάλλονται για µικρό χρονικό διάστηµα. Καθώς η «ανάπαυλα» της ανοδικής φάσης του οικονοµικού κύκλου διεθνώς θα βαίνει προς το τέλος της, τα υπερ-πλεονάσµατα θα µειωθούν ή και θα εξαφανιστούν εντελώς, µαζί µε αυτά τα µικρά περιθώρια για κυβερνητική φιλανθρωπία.

Γιατί όµως ο ΣΥΡΙΖΑ εµφανίζεται τόσο τυπικός στις µνηµονιακές του υποχρεώσεις και µάλιστα σε  ντε φάκτο προεκλογική περίοδο, όταν θα δικαιούνταν κάποιες, έστω λεκτικές, αντιµνηµονιακές… υπερβάσεις; ∆ιότι απλούστατα θέλει να µείνει απόλυτα µέσα στο παιχνίδι της αστικής διαχείρισης. Τα κορυφαία του -και όχι µόνο- στελέχη δεν µπορούν ούτε να διανοηθούν την επιστροφή στα «µολυβένια χρόνια» της κοινωνικής αντιπολίτευσης και των µικρών εκλογικών ποσοστών. Η «κυβερνώσα Αριστερά» του Κώστα Σκανδαλίδη… κυβερνάει πλέον τις προθέσεις, το θυµικό και τα πολιτικά τους σχέδια. Η µνηµονιακή προσαρµογή δεν ήταν «τακτική υποχώρηση», µια παρένθεση µέχρι να ανακτηθεί η δυνατότητα για επιστροφή σε αντιµνηµονιακές πολιτικές: ήταν βαθιά µνηµονιακή µετάλλαξη και εθισµός στο αστικό πολιτικό παιχνίδι. Το πολιτικό σχέδιο της ηγεσίας Τσίπρα είναι να παραµείνει, έστω και αν χάσει τις εκλογές, στο αστικό-µνηµονιακό πολιτικό παιχνίδι σαν δεύτερος ισχυρός πολιτικός πόλος δίπλα και ενάντια στη Ν∆.

Η Ν∆: ο «κεντρώος» Μητσοτάκης επικεφαλής εθνικιστικής στροφής

Η απορία κάποιων δηµοσιολογούντων «πώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ένας φιλελεύθερος κεντρώος, ηγείται µιας τέτοιας εθνικιστικής στροφής και µετέρχεται εµφυλιοπολεµικού πολιτικού λόγου» δηλώνει επιφανειακή προσέγγιση των πολιτικών εξελίξεων και αδυναµία κατανόησης των πολιτικών διεργασιών, στην Ελλάδα και διεθνώς. Όλα ξεκινούν από το γεγονός ότι το ξεπέρασµα της κρίσης του 2008 ήταν ασταθές και αδύναµο να δηµιουργήσει µια νέα δυναµική. Αντίθετα, κατά παραδοχή των ίδιων των αναλυτών του συστήµατος, ξανάστησε στα πόδια του το µοντέλο συσσώρευσης που µπήκε σε κρίση το 2008, σε ακόµα πιο ασταθή και κρισιακή µορφή.

. Η κρίση πολιτικής ηγεµονίας των κυρίαρχων αστικών δυνάµεων σε συνθήκες που οι πολιτικές ακραίας λιτότητας γενικεύονται και βαθαίνουν, η γενικευµένη αίσθηση ότι η κρίση θα επανέλθει και αυτή τη φορά η διαχείρισή της από τις κυρίαρχες ιµπεριαλιστικές δυνάµεις δεν θα είναι συναινετική αλλά ανταγωνιστική και η -ανεξάρτητα και από την κρίση- τάση ανατροπής των συσχετισµών δύναµης στην κορυφή της ιµπεριαλιστικής πυραµίδας ισχύος (ΗΠΑ-Κίνα, ∆ύση-Ανατολή), σε συνδυασµό µε την ήττα της Αριστεράς και των κινηµάτων αντίστασης της προηγούµενης δεκαετίας, εξηγούν τη γενικευµένη φθορά των κυρίαρχων έως σήµερα συστηµικών δυνάµεων, τη γενικευµένη φθορά της µεταπολεµικής αστικής δηµοκρατίας, την ανάδυση πολιτικών κράτους «έκτακτης ανάγκης», την ανάδυση της «λαϊκής», εθνικιστικής και ρατσιστικής (ακρο)δεξιάς.

Σε τέτοιες συνθήκες, η ∆εξιά, ακόµη και του τύπου της Ν∆, αντιπροσωπεύει ένα µοντέλο διαχείρισης που εµπνέεται από την πεποίθηση ότι λίαν προσεχώς θα απαιτηθούν πολιτικές διαχείρισης σκληρές, όχι απλά «του νόµου και της τάξης», αλλά του ροπάλου και της «έκτακτης ανάγκης». Επιπλέον, κάθε αστική τάξη διαπερνιέται πλέον από την ανασφάλεια της γενίκευσης των πολιτικών «εθνικής προτεραιότητας».

Η «Αριστερά» µετατοπίζεται στο µνηµόνιο, η ∆εξιά µετατοπίζεται προς την ακροδεξιά, η ακροδεξιά ανεβαίνει και καθαρά ναζιστικά κόµµατα (όπως η Χρυσή Αυγή) ενισχύονται και νοµιµοποιούν την παρουσία τους στο πολιτικό παιχνίδι: Τίποτε από όλα αυτά δεν µπορεί να ερµηνευτεί από µόνο του: καθένα από αυτά συµβαίνει για τους ίδιους λόγους που συµβαίνουν και όλα τα υπόλοιπα. Είναι η ενότητα των πολιτικών διεργασιών σε συνθήκες ανάπαυλας και αναµονής της νέας κρίσης.

Η «αναβληθείσα» µάχη θα δοθεί σε άλλο έδαφος

Ο ελληνικός καπιταλισµός ζει τη δική του ανάπαυλα, αλλά όλοι ετοιµάζονται για το τέλος της. Ο µνηµονιακά εξαλλαγµένος ΣΥΡΙΖΑ έπαιξε το δικό του κοµβικό ρόλο σε αυτή την «ανάπαυλα» και τα χαρακτηριστικά που πήρε. Όµως αυτή η πολιτική ανάπαυλα τελειώνει µε τις επερχόµενες εκλογές, και µάλιστα σε συνθήκες που εξαντλείται ο κύκλος της διεθνούς ανάκαµψης που ακολούθησε  την κρίση του 2008…

Ο ελληνικός καπιταλισµός χρωστάει πολλά στον ΣΥΡΙΖΑ για τη σχετική του σταθεροποίηση µετά το καλοκαίρι του 2015, αλλά οι εξελίξεις θα απαιτήσουν σκληρές διαχειρίσεις για τις οποίες ο ΣΥΡΙΖΑ θα είναι εντελώς ακατάλληλος. Η Ν∆ θα έρθει για να συνεχίσει τη δουλειά από κει που θα την αφήσει το κόµµα του Αλ.Τσίπρα.

Και αν οι συνθήκες το απαιτήσουν, αν ούτε µια σκληρή ∆εξιά τύπου Ν∆ δεν είναι «αρκετή», µια καθαρόαιµη ακροδεξιά θα αναδυθεί – τα προδροµικά της στοιχεία τα βλέπουµε ήδη.   

Πού βαδίζουµε λοιπόν; Σε µια µακρόχρονη µνηµονιακή προσαρµογή µε δικοµµατισµό Ν∆ και ΣΥΡΙΖΑ, µε συµπληρωµατικούς ρόλους και διαφορές στα σηµεία; Ή στο τέλος της ανάπαυλας, επάνοδο βραχυµεσοπρόθεσµα των κρισιακών φαινοµένων και νέα σκληρή στροφή στη διαχείριση του συστήµατος; Πιστεύουµε ότι οι εξελίξεις θα κινηθούν στη δεύτερη κατεύθυνση. Οι εκλογές είναι ένα ορόσηµο πουν σηµατοδοτεί την αλλαγή φάσης. Όµως, αυτή η αλλαγή δεν θα κριθεί από το αποτέλεσµά τους, αλλά από τις βαθύτερες δυναµικές της περιόδου στην Ελλάδα και διεθνώς.

Για να ξαναγυρίσουµε εκεί απ’ όπου ξεκινήσαµε: Τι απέγιναν οι αγωνιστικές διαθέσεις και η «συλλογική ευφυΐα» της περιόδου 2010-2015; Καταστράφηκαν εξαιτίας της µνηµονιακής προσαρµογής του ΣΥΡΙΖΑ και της συνακόλουθης ήττας; Η µάχη που δεν δόθηκε το 2015 µαταιώθηκε ή είναι «υπό αναστολή»; Ύστερα από όσα είπαµε, η δική µας απάντηση είναι η εξής:

Το κινηµατικό και ριζοσπαστικό κεφάλαιο της περιόδου 2010-2015 δεν ακυρώθηκε στο σύνολό του. Το 2015 η ήττα διά της φυγοµαχίας εξασφάλισε τη διατήρηση των «στρατευµάτων» της Αριστεράς άθικτων, αλλά της επέβαλε ποινή βαριάς αναξιοπιστίας. Στις εξελίξεις των επόµενων χρόνων, όµως, η νίκη ή η ήττα θα κριθούν στη µάχη – περιθώρια για νέα φυγοµαχία δεν θα υπάρξουν! Η «αναβληθείσα» µάχη θα δοθεί, αλλά σε νέο έδαφος και σε δυσκολότερες συνθήκες. Όχι όµως από «µαζικά πολιτικά εργαλεία» τύπου ΣΥΡΙΖΑ (πολύ περισσότερο που και ο «παλιός-καλός» αντιµνηµονιακός ΣΥΡΙΖΑ αποδείχτηκε εργαλείο άχρηστο την πιο κρίσιµη στιγµή) ή ΚΚΕ (πουν σε όλες τις κρίσιµες καµπές έπαιξε το ρόλο του αριστερού εγγυητή σταθερότητας για το σύστηµα). Οι ελπίδες µας είναι να µετουσιώσουµε το συλλογικό «απωθηµένο» του 2015 σε σχέδιο µάχης και να ανασυγκροτήσουµε και ενισχύσουµε ταχύτατα τις δυνάµεις της επαναστατικής αριστεράς, ώστε να µπορέσει να βγει στο φως ο «άδηλος» συσχετισµός δύναµης, δηλαδή οι αγωνιστικές διαθέσεις των εργαζόµενων, των φτωχών, των ανέργων, της νεολαίας.

Του Βασίλη Μορέλλα

Στις 25 Νοέµβρη η FSB, οι ρωσικές µυστικές υπηρεσίες που έχουν και καθήκοντα συνοροφυλάκων, εµβόλισαν, άνοιξαν πυρ και τελικά κατέλαβαν τρία ουκρανικά πολεµικά που κατευθύνονταν από την Οδησσό προς τη Μαριούπολη, στην Αζοφική Θάλασσα, µέσω των Στενών του Κερτς. Είκοσι τέσσερις Ουκρανοί στρατιώτες αιχµαλωτίστηκαν και µεταφέρθηκαν στη Μόσχα, όπου θα δικαστούν για «παραβίαση των ρωσικών συνόρων». Στην πραγµατικότητα, µε αυτό το θερµό επεισόδιο η Ρωσία υπενθυµίζει ποιος κάνει κουµάντο στην περιοχή τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Η Ρωσία

Για τις θαλάσσιες µεταφορές, µέχρι πρότινος εφαρµοζόταν µια συνθήκη που είχαν υπογράψει οι δυο εµπόλεµες χώρες το 2003. Η συνθήκη επέτρεπε την ελεύθερη διέλευση ρωσικών και ουκρανικών πλοίων από τα Στενά. Όµως µετά την κατάκτηση της Κριµαίας το 2014, η Ρωσία προσπαθεί να αποκόψει από τη Μαύρη Θάλασσα τα ουκρανικά λιµάνια που βρίσκονται στην Αζοφική θάλασσα, όπως η Μαριούπολη και το Μπερντιάνσκ. Αυτό γινόταν µε πολυήµερες καθυστερήσεις «για έλεγχο» στα ουκρανικά εµπορικά φορτία που διέρχονταν από τα Στενά του Κερτς µε µεγάλες επιπτώσεις στην ουκρανική οικονοµία, αφού π.χ. από τη Μαριούπολη εξάγεται το 25% των ουκρανικών µεταλλευµάτων. Τώρα φαίνεται ότι η θηλιά σφίγγει κι άλλο. Εννιά µέρες µετά την επίθεση στα τρία πολεµικά, η Ρωσία διατεινόταν ότι ξανάνοιξε τα Στενά, αλλά οι «έλεγχοι» που επιβάλλει είναι τέτοιοι, ώστε στις 7 ∆εκέµβρη το ουκρανικό υπουργείο Άµυνας κατήγγειλε ότι έχει δηµιουργηθεί ουρά 140 πλοίων, που περιµένουν να περάσουν για µέρες από και προς την Αζοφική θάλασσα.

Όλα αυτά τα χρόνια, ο πόλεµος εξακολουθεί στην περιοχή του Ντονµπάς, στην ανατολική Ουκρανία, αν και µε µειωµένη ένταση. Κάθε τόσο οι δύο πλευρές αναλαµβάνουν στρατιωτικές επιχειρήσεις η µια εναντίον της άλλης, µε βοµβαρδισµούς, µυστικές επιχειρήσεις, µικρές εισβολές κ.λπ. Πρόκειται για µια περιοχή µε πληθυσµό γύρω στα έξι εκατοµµύρια και σηµαντικές βιοµηχανίες, που ελέγχεται από τα ρωσικά στρατεύµατα και τις αποσχιστικές πολιτοφυλακές που αυτά εξοπλίζουν. Ο πόλεµος έχει επιφέρει ως τώρα περίπου 10.000 νεκρούς, περισσότερους τραυµατίες και δύο εκατοµµύρια πρόσφυγες. Η στάση της Ρωσίας δείχνει ότι δεν µπορεί να αρκεστεί στην προσάρτηση της Κριµαίας. Είτε επιδιώκει το οικονοµικό σαµποτάζ της Ουκρανίας είτε απαντά «απλώς» στη δυτική στήριξη προς την Ουκρανία είτε σχεδιάζει την οριστική νίκη στο Ντονµπάς και νέα εδαφική επέκταση, όλες οι εκδοχές παραπέµπουν σε νέα κλιµάκωση της σύγκρουσης τα επόµενα χρόνια – παρόλο που το τρέχον επεισόδιο φαίνεται µεµονωµένο και όχι κρίσιµο.

Η Ουκρανία

Από τη µεριά της, η Ουκρανία δεν µπορεί να κάνει πολλά πράγµατα µόνη της απέναντι στη πυρηνοκίνητη «αρκούδα». Οι απειλές του υπουργού Άµυνας για στρατιωτική ναυτική αποστολή στα Στενά αν δεν αρθεί ο άτυπος ρωσικός αποκλεισµός, πιθανά θα µείνουν απειλές. Αλλά αν, µία στις δέκα, υλοποιηθούν έστω για εσωτερική κατανάλωση, η κατάσταση θα ξεφύγει από τον έλεγχο. Πέραν τούτου, το σίγουρο είναι ότι η ρωσική επιθετικότητα προσφέρει συνεχώς την πρωτοβουλία κινήσεων στους ακροδεξιούς κυβερνήτες της Ουκρανίας. Ο δίκαιος φόβος του κόσµου για έναν νέο πόλεµο βρίσκει εύκολο καταφύγιο στον εθνικισµό. Είναι η βασική αιτία που η κυβέρνηση συνεργάζεται µε νεοναζί, στηρίζει ακροδεξιές παραστρατιωτικές πολιτοφυλακές για να πολεµούν στο Ντονµπάς και βέβαια εµπεδώνει τον αυταρχισµό και την καταστολή κατά του «εσωτερικού εχθρού».

Έτσι και κατά το πρόσφατο θερµό επεισόδιο, ο Ουκρανός «ολιγάρχης» και πρόεδρος Ποροσένκο προσπάθησε να το εκµεταλλευτεί πολιτικά, προτείνοντας να κηρυχθεί στρατιωτικός νόµος σε όλη τη χώρα για 60 µέρες, ενώ επίκεινται προεδρικές εκλογές τον ερχόµενο Μάρτη. Η απαγόρευση των πολιτικών συγκεντρώσεων θα τον βόλευε σε µια περίοδο που τα γκάλοπ τον βγάζουν δεύτερο µετά την -επίσης φιλοδυτική- Τιµοσένκο… Ωστόσο, η Βουλή δεν ενέκρινε τον ελιγµό και κήρυξε στρατιωτικό νόµο µόνο στους συνοριακούς νοµούς της χώρας (10 από τους συνολικά 27) για 30 µέρες, ώστε να µην επηρεαστεί ιδιαίτερα η προεκλογική περίοδος. Πάντως, ο Ποροσένκο χρησιµοποίησε τον πολεµικό συναγερµό για να αφαιρέσει υποδοµές από τις φιλορωσικές εκκλησίες της χώρας. Με στόχο να ανακηρυχθεί σύντοµα το αυτοκέφαλο της ουκρανικής Εκκλησίας, κάτι στο οποίο έχει δώσει «πράσινο φως» και ο πατριάρχης Κωνσταντινούπολης Βαρθολοµαίος…

Οι ∆υτικοί ιµπεριαλιστές

Από τη µεριά τους, οι ∆υτικοί ιµπεριαλιστές και σύµµαχοι της Ουκρανίας δεν σχεδιάζουν να ξεκινήσουν πόλεµο µε τη Ρωσία για τα µάτια της Ουκρανίας. Η Γερµανία, παρά την καταδίκη της ρωσικής ενέργειας, ξεκαθάρισε ότι δεν ακυρώνεται επ’ ουδενί η «µπίζνα» του αγωγού Nord Stream 2, που θα µεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη παρακάµπτοντας Πολωνία και Ουκρανία. Οι ΗΠΑ, για την ώρα περιορίζονται σε συµβολικές απαντήσεις. Στον απόηχο των γεγονότων, πραγµατοποίησαν κατασκοπευτική πτήση πάνω από την Ουκρανία και δήλωσαν ότι ίσως στείλουν στη Μαύρη Θάλασσα ένα δικό τους πολεµικό ως βοήθεια. Ωστόσο, µεσοπρόθεσµα, είναι σαφής στόχος η αναβάθµιση της νατοϊκής παρουσίας στα ρωσικά σύνορα. Τους προηγούµενους µήνες, µε αφορµή διάφορες υποθέσεις, οι οικονοµικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, το κλείσιµο των ρωσικών προξενείων σε Σιάτλ και Σαν Φρανσίσκο, η δικογραφία για 12 Ρώσους πράκτορες που ενεπλάκησαν στις αµερικανικές εκλογές του 2016, η τοποθέτηση αµυντικών βαλλιστικών πυραύλων στη Ρουµανία, τα νατοϊκά αεροπλάνα που αναχαιτίζουν ρωσικά πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα, η υπόσχεση Τραµπ και Κογκρέσου για παροχή πρόσθετου «φονικού» εξοπλισµού στην Ουκρανία από το νέο έτος, συνιστούσαν τα βήµατα της µιας πλευράς προς την κλιµάκωση.

Ρωσικός ιµπεριαλισµός

Από την πλευρά της Ρωσίας, οι 1.500 στρατιώτες στη βάση της στη Μολδαβία, στα δυτικά σύνορα µε την Ουκρανία, ο ακαθόριστος αριθµός στρατιωτών στο Ντονµπάς (ίσως 2.000) στα ανατολικά σύνορα, η κατασκευή της γέφυρας που ένωσε την Κριµαία µε τη ρωσική ενδοχώρα και το µπλοκάρισµα της ουκρανικής ναυσιπλοΐας, δίνουν αντίστοιχο τόνο. Ο ρωσικός καπιταλισµός, τόσο στην περίπτωση της Ουκρανίας όσο και της Γεωργίας ^[1], έχει δείξει «ικανός» για παρακινδυνευµένες ενέργειες (περιφερειακούς πολέµους και προσαρτήσεις), όταν το ΝΑΤΟ επεκτείνεται σε αυτό που θεωρεί εκείνος δική του «γειτονιά».

Αυτή η πολιτική ανήκει στην ίδια κατηγορία µε την πολιτική της παλιάς αποικιοκρατίας ή του δόγµατος Μονρόε που µετέτρεψε τη Λατινική Αµερική σε «πίσω αυλή» των ΗΠΑ ή του γερµανικού «ζωτικού χώρου» ή της «εξαγωγής δηµοκρατίας» του ΝΑΤΟ στη Μέση Ανατολή: πολύ απλά είναι ιµπεριαλισµός, επέκταση και µε στρατιωτικά µέσα σε τρίτες χώρες που κάθε ιµπεριαλιστής κατατάσσει στη δική του «σφαίρα». Το ότι πολλοί στη λεγόµενη «πατριωτική αριστερά» δεν µπορούν να αναγνωρίσουν το στοιχειώδες, ανταλλάσσοντας την ταξική ανάλυση µε την αστική γεωπολιτική και τη ρωσοφιλία, είναι αποκαλυπτικό για το είδος του «µαρξισµού» που πρεσβεύουν…

Στη συνολική εικόνα, η Ρωσία έχει κερδίσει, µε παράτολµα µέσα, δύο µάχες στη «γειτονιά» της απέναντι στο ΝΑΤΟ, τόσο στην Ουκρανία όσο και στη Γεωργία (όπως εν πολλοίς και στη Συρία). Ποια πλευρά, όµως, έχει περισσότερο δίκιο; Μα φυσικά καµία! Η συντήρηση της έντασης σε αυτές τις περιοχές, οι εκατέρωθεν ορέξεις για νέες επεκτάσεις ή για ρεβάνς, δηµιουργούν το πολιτικό και στρατιωτικό υπόβαθρο για το ξέσπασµα µεγαλύτερων πολεµικών κρίσεων στο κοντινό µέλλον. Ειδικά αν η θερµοκρασία του ανταγωνισµού ανέβει µε µια νέα κρισιακή υποτροπή διεθνώς. Από τη µεριά τους, όσοι αγωνίζονται ειλικρινά για ειρήνη και κοινωνική δικαιοσύνη, άρα και για την ανατροπή του συστήµατος που παράγει τον πόλεµο και την εξαθλίωση, πρέπει να ξεκαθαρίζουν στους εργαζόµενους και το λαό πως όλοι οι ιµπεριαλιστικοί πόλοι ανεξαιρέτως είναι το ίδιο ένοχοι και επικίνδυνοι. Ότι δεν διστάζουν να προκαλέσουν ατέλειωτες συµφορές για τα συµφέροντα των «ολιγαρχών» τους. Και ότι στην Ελλάδα οφείλουµε να καταδικάζουµε και να αφοπλίζουµε τη δική µας άρχουσα τάξη, όταν συνεργάζεται είτε µε το ΝΑΤΟ είτε µε τη Ρωσία, όταν οργανώνει τις δικές της επεκτατικές εξορµήσεις για τις ΑΟΖ και τα «12 ναυτικά µίλια».

Σηµειώσεις:

[1] Στην Γεωργία, µετά τον πόλεµο των δέκα ηµερών και των 850 νεκρών το 2008, ο ρωσικός στρατός κατέκτησε το 20% της χώρας. Από τότε η Γεωργία τον καταγγέλλει ότι µετακινεί αυθαίρετα και σιγά-σιγά, κατά λίγες εκατοντάδες µέτρα τη φορά, τα συνοριακά συρµατοπλέγµατα των «αυτονοµηµένων» κρατών-δορυφόρων (Ν. Οσετία, Αµπχαζία) εις βάρος της Γεωργίας…