Τα κίτρινα γιλέκα και η κόκκινη σημαία

Δεν έχει Χριστούγεννα για τη μπουρζουαζία
image_pdfimage_print

Με αφορμή το λαϊκό ξεσηκωμό κατά του Μακρόν στη Γαλλία

Του Χάρη Παπαδόπουλου

«Η γαλλική επανάσταση είναι πιο κοντά από ό,τι νομίζετε. Το είδα με τα ίδια μου τα μάτια το απόγευμα. Είδα εκνευρισμό και οργή στα βλέμματα του κόσμου»

(Στέφανος Τσιτσιπάς, πρωταθλητής τένις, Σάββατο 1 Δεκέμβρη 2018 στο Παρίσι)


Τροφή για σκέψη

Πριν έναν περίπου αιώνα, ένας κορυφαίος Ιταλός επαναστάτης, ο Αντόνιο Γκράμσι, έγραφε πως η εργατική τάξη βιώνει στη ζωή της δύο είδη εμπειριών.

Το ένα είδος είναι οι καθημερινές εμπειρίες υποταγής. Ο εργάτης και η εργάτρια εμπεδώνουν πως πρέπει να υπομένουν κάθε είδους καταπίεση και ακόμη και εξευτελισμούς για να καταφέρουν να φέρουν στο σπίτι το μεροκάματο. Πως για να εξασφαλίσουν στα παιδιά τους τα στοιχειώδη, πρέπει υποχρεωτικά να ζουν μόνιμα στη σκιά του προϊστάμενου και του αφεντικού, ελπίζοντας με κάθε τρόπο να μην απομακρυνθούν από το μαγκανοπήγαδο της παραγωγής και πεινάσουν.

Το δεύτερο είδος εμπειριών είναι εντελώς αντίθετο: είναι οι εμπειρίες συλλογικού αγώνα και δράσης. Όταν οι εργάτες και οι εργάτριες κατεβαίνουν τελικά σε απεργία ή κινητοποίηση ανακαλύπτουν τις δικές τους δυνάμεις, ξυπνούν μέσα τους θαυμαστές ικανότητες. Συνειδητοποιούν πως τα μεγαλύτερά τους όπλα είναι η οργάνωση, η συλλογικότητα και οι καθαρές ιδέες για το τι συμβαίνει στην κοινωνία. Το αφεντικό πάντα το στηρίζει το κράτος, ενώ τους ίδιους τους σώζει μονάχα η αλληλεγγύη των υπόλοιπων εργαζομένων.

Οι εργάτες και οι εργάτριες μαθαίνουν από τις εμπειρίες τους και όχι από την κατήχηση. Και η πιθανότητα να κερδηθούν με τις επαναστατικές σοσιαλιστικές ιδέες είναι μονάχα όταν βρίσκονται σε κίνηση και μάχονται. Όχι όταν μένουν ανοργάνωτοι/ες και αποκαρδιωμένοι/ες.

Αυτά τα στοιχειώδη φαίνεται πως ξέχασαν πολλοί «έμπειροι αναλυτές» της Αριστεράς, καταξιωμένοι συνδικαλιστές αλλά και βετεράνοι επαναστάτες, μπροστά στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων στη Γαλλία. Το ίδιο και χειρότερο συνέβη με κάποιους αφηρημένους και αστόχαστους σχολιαστές στην Ελλάδα.

 

Τι είναι τα κίτρινα γιλέκα;

Πρόκειται για κίνημα που έχει ανάλογα χαρακτηριστικά με αυτά των «αγανακτισμένων» σε Ελλάδα και Ισπανία. Τα κίτρινα γιλέκα ξεκίνησαν -με αφορμή τις αυξήσεις στα καύσιμα- μια σειρά κινητοποιήσεις αρχικά στη γαλλική επαρχία και κατόπιν στο Παρίσι, απαιτώντας την κατάργηση της αύξησης 23% στην τιμή της βενζίνης, που επιβλήθηκε φέτος από την κυβέρνηση Μακρόν. Η αύξηση αυτή έφερε σε απελπιστική κατάσταση πολλούς εργαζόμενους που πληρώνουν πολύ ακριβότερα τη μεταφορά τους στη δουλειά, αλλά και μεγάλο κομμάτι των μεσαίων στρωμάτων, ιδιαίτερα στην επαρχία.

Ο πρόεδρος Μακρόν επέβαλε φέτος την αύξηση αυτή με επιχείρημα την ανάγκη χρηματοδότησης της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα στην πράσινη ενέργεια.

Όμως ταυτόχρονα με την αύξηση στα καύσιμα, η κυβέρνηση κατάργησε τον «Φόρο Αλληλεγγύης του Πλούτου», απαλλάσσοντας έτσι το πιο πλούσιο κομμάτι της κοινωνίας από την εισφορά 4 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Ταυτόχρονα αύξησε την «Έκπτωση για τις επιχειρήσεις», χαρίζοντας άλλα 41 δισεκατομμύρια ευρώ πάλι στους πλούσιους. Ενώ στον προϋπολογισμό του 2018 συρρικνώθηκε η προοδευτική φορολόγηση, με αποτέλεσμα οι πλουσιότεροι να ωφεληθούν κατά ακόμη 10 δισεκατομμύρια ευρώ. Η κυβέρνηση Μακρόν αποδείχθηκε ιδιαίτερα στοργική με τους κροίσους και ασυγκίνητη απέναντι στον κόσμο που παλεύει να επιβιώσει. Δεν είναι τυχαίο ότι τα κίτρινα γιλέκα και όσοι/ες τους υποστηρίζουν παρομοιάζουν συνεχώς τον Μακρόν με τη Μαρία Αντουανέτα, την τελευταία -και ιδιαίτερα προκλητική απέναντι στους ενδεείς- βασίλισσα της Γαλλίας, που τέλειωσε τις μέρες της στη λαιμητόμο.

Ο κόσμος που κινητοποιήθηκε γύρω από τα κίτρινα γιλέκα είναι άνθρωποι που διαμαρτύρονται για το υψηλό κόστος ζωής, τα πανάκριβα καύσιμα, τους χαμηλούς μισθούς και συντάξεις. Τα σύμβολά τους είναι τα έντονα φωτεινά γιλέκα που υποχρεωτικά έχει μαζί του στο πορτ-μπαγκάζ κάθε οδηγός αυτοκινήτου στη Γαλλία. Η σημαία που κυριαρχεί στις κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων είναι η γαλλική, αλλά κάποιες φορές υψώθηκαν και ο κέλτικος σταυρός της άκρας δεξιάς ή η σημαία με τα λευκά κρίνα, σύμβολο των βασιλοφρόνων.

Στις πρώτες κινητοποιήσεις των κίτρινων γιλέκων δεν έλειψαν και ορισμένα ρατσιστικά επεισόδια, ενάντια σε μαύρους και Άραβες. Δυστυχώς, όσοι κατεβαίνουν στο δρόμο, κουβαλούν -μαζί με την αντικυβερνητική οργή τους- και όλο το φορτίο των καθυστερημένων ιδεών τους στην αρχή τουλάχιστον. Και χρειάζεται κόπος και επιμονή για να απαλλαγούν από αυτές.

Ακόμη πιο προβληματικό στοιχείο υπήρξε η στήριξη της υποψήφιας της γαλλικής Ακροδεξιάς, της Μαρί Λεπέν, στο κίνημα των κίτρινων γιλέκων, στήριξη που ίσχυσε μέχρι πριν τις κινητοποιήσεις του προηγούμενου Σαββάτου, την 1h Δεκέμβρη. Πλέον η Λεπέν μετακινήθηκε υποστηρίζοντας το «νόμο και την τάξη», κρατώντας αποστάσεις από τις μαχητικές διαδηλώσεις και τις συγκρούσεις των κίτρινων γιλέκων με τα ΜΑΤ.

Είναι ακροδεξιό κίνημα τα κίτρινα γιλέκα;

Ένα κίνημα μαζών κρίνεται από τους πολιτικούς του στόχους, τον αντίπαλο που ορίζει και από τα μέσα πάλης του.

Τα κίτρινα γιλέκα στη Γαλλία είναι ξεκάθαρα αντικυβερνητικά με κεντρικό πλέον σύνθημα το «Μακρόν παραιτήσου». Οι εξεγερμένοι διαδηλωτές είναι αντίπαλοι των αντιλαϊκών έμμεσων φόρων -όπως αυτός στα καύσιμα- και της μείωσης της αγοραστικής δύναμης των φτωχών. Τα κίτρινα γιλέκα με τη χαλαρή τους οργάνωση έχουν πετύχει να κατεβάσουν στο δρόμο εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε όλη τη Γαλλία. Συνήθως μάλιστα πρόκειται για κόσμο που δεν έχει ιδιαίτερες εμπειρίες αγώνα και κινητοποίησης.

Τα κίτρινα γιλέκα δεν είναι σωματείο. Δεν μπορούν να κηρύξουν απεργία. Τα μέλη τους προσέρχονται στα μπλόκα και στις διαδηλώσεις τα Σάββατα. Και κάθε Δευτέρα πρωί, όταν τελειώνουν οι κινητοποιήσεις, επιστρέφουν κανονικά στις δουλειές τους. Η απεργία και η διοργάνωση της αλληλεγγύης είναι δουλειά των συνδικάτων και της οργανωμένης Αριστεράς. Και εδώ υπήρξε σημαντική ολιγωρία αρχικά, τόσο από τα οργανωμένα συνδικάτα όσο και από οργανώσεις της Αριστεράς.

Έτσι, η ηγεσία της CGT, της μεγαλύτερης αριστερής συνομοσπονδίας συνδικάτων, υποτίμησε τα αιτήματα των κίτρινων γιλέκων για κατάργηση των επιβληθέντων φόρων στα καύσιμα, αντιπροτείνοντας μαζικές αυξήσεις μισθών. Οι ηγέτες της CGT και άλλων συνδικάτων έδειχναν να κρατούν σοβαρές αποστάσεις από τα κίτρινα γιλέκα εξαιτίας της αρχικής υποστήριξης της Λεπέν σ’ αυτά. Μαζί τους και οι ηγέτες των σοσιαλιστικών συνδικάτων. Δεν είναι παράξενο που σ’ αυτό το χορό σύρθηκαν και κάποια «κουρασμένα παλικάρια», βετεράνοι με επαναστατικό παρελθόν. Όλη αυτή η παράταιρη ομήγυρη συνδικαλιστών γραφειοκρατών και πικραμένων αριστεριστών συνενώθηκε πίσω από την αναζήτηση ενός «τρίτου πόλου», γνήσια εργατικού, κόντρα και στον Μακρόν και στους απελπισμένους και οργισμένους διαδηλωτές των κίτρινων γιλέκων.

Όμως, ο τρόπος για να κερδίσεις τους ανθρώπους που κατεβαίνουν στο δρόμο για να υπερασπίσουν το δίκιο τους δεν είναι το σηκωμένο φρύδι και η κριτική από καθέδρας. Και η μέθοδος για να κερδίσεις αύξηση μισθών είναι η απεργία και η αλληλοστήριξη των κινητοποιήσεων, όχι η αντιπαράθεση ενός δίκαιου αιτήματος με ένα άλλο. Ευτυχώς, κομμάτια της βάσης της CGT αγνόησαν την ακατάδεκτη στάση της ηγεσίας τους και ενώθηκαν με τις διαδηλώσεις των κίτρινων γιλέκων το Σάββατο 1 Δεκέμβρη. Μαζί τους και οργανώσεις της επαναστατικής Αριστεράς, όπως το NPA.

Αν τα κίτρινα γιλέκα ήταν αντιδραστικό κίνημα μαζών, όπως λόγου χάρη τα φασιστικά κινήματα, θα στοχοποιούσαν τους μετανάστες, τους μουσουλμάνους ή τους Εβραίους, και θα επιχειρούσαν να κυνηγήσουν και να τρομοκρατήσουν την Αριστερά και τα κινήματα. Αν οι εξεγερμένοι με τη γαλλική σημαία ήταν αντιδραστικοί εθνικιστές, θα εξυμνούσαν τις δυνάμεις καταστολής και τον στρατό και θα επιχειρούσαν, και με τη βοήθεια του βαθέος κράτους και των μυστικών υπηρεσιών, να δεθούν μαζί τους. Σε μια τέτοια περίπτωση οι μαχητικές τους ομάδες θα στόχευαν καθαρά τις εργατικές και νεολαιίστικες κινητοποιήσεις και τις πρωτοπόρες οργανώσεις.

Αντίθετα, τα αιτήματα των κίτρινων γιλέκων είναι όλα φιλολαϊκά και ο εχθρός τους είναι η κυβέρνηση και ο Μακρόν, που κόβουν από τους φτωχότερους για να ελαφρύνουν τους πλούσιους.

Τα κίτρινα γιλέκα έχουν πολλές αδυναμίες: Η οργανωτική τους πλαδαρότητα, η έλλειψη ουσιαστικά κεντρικής ηγεσίας, η ανικανότητά τους να πουν κάτι παραπάνω από το «ως εδώ και μη παρέκει», η αδυναμία τους να συνδεθούν, με δική τους πρωτοβουλία, με τα συνδικάτα και την οργανωμένη εργατική τάξη και πρωτοπορία, δείχνουν ένα πράγμα: αυτό το παθιασμένο κίνημα που σήμερα δείχνει να εκτοξεύεται σαν πύραυλος, αύριο κινδυνεύει να σκάσει στο έδαφος σαν τούβλο.

Αυτή η εβδομάδα είναι, ενδεχομένως, η πιο κρίσιμη για τη συνέχεια του πράγματος. Ήδη ανάμεσα στα κίτρινα γιλέκα έχουν αρχίσει να εμπλέκονται σοβαρά μια σειρά σωματεία και -μαζί τους- μια κόκκινη πρωτοπορία. Στη Γαλλία έχουν πάρει φωτιά οι οδηγοί των ασθενοφόρων, σε μια σειρά σχολεία μαθητές, μαθήτριες και εκπαιδευτικοί ξεκινούν κινητοποιήσεις. Στον ίδιο δρόμο φαίνεται ακολουθούν και οι αγρότες. Και η ακροδεξιά της Λεπέν παίρνει όλο και πιο μεγάλες αποστάσεις από τα κίτρινα γιλέκα.

Αν το σενάριο της μαζικοποίησης των αγώνων επαληθευτεί, ο Μακρόν θα βρεθεί σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Και γενικευμένη κρίση στο Παρίσι σημαίνει αστάθεια σε όλη την Ευρώπη. Μέσα από αυτό το ενδεχόμενο -και μόνο- είναι δυνατόν η κόκκινη σημαία της Παρισινής Κομμούνας και του Μάη του ΄68 να ορθωθεί και πάλι σαν πρώτα και καλύτερα.

Όπως και να ‘χει, η Ιστορία θα προχωρήσει μπροστά μέσα από τον ενθουσιασμό και την ενεργητικότητα των εκατομμυρίων καταπιεσμένων, και όχι από «καθαρούτσικα» σχήματα. Η επαναστατική Αριστερά θα ισχυροποιηθεί μονάχα με την εμπλοκή της στις μάχες των «από τα κάτω». Και μονάχα θα μαραζώσει και θα αποδυναμωθεί, αν περιχαρακωθεί στην «καθαρότητά» της.

Κάντε το πρώτο σχόλιο

Υποβολή απάντησης

Η ηλ. διεύθυνσή σας δεν δημοσιεύεται.


*


Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Akismet για να μειώσει τα ανεπιθύμητα σχόλια. Μάθετε πώς υφίστανται επεξεργασία τα δεδομένα των σχολίων σας.