Γκλίτερ και απαρτχάιντ

Της Κικής Σταματόγιαννη

Το «ροζ» ξέπλυµα των εγκληµάτων του ισραηλινού κράτους

∆ύο εικόνες (σε µία)

Νάκµπα, συρµατοπλέγµατα, τσεκ πόιντς και εξευτελιστικοί σωµατικοί έλεγχοι, φυλακίσεις εφήβων, εκφοβισµός παιδιών, βοµβαρδισµοί, δολοφονίες, άθλιες συνθήκες στα κατεχόµενα παλαιστινιακά εδάφη, διακοπή ύδρευσης ή ηλεκτρισµού, έφοδοι ισραηλινού στρατού σε σπίτια πολιτών και συλλήψεις χωρίς στοιχειώδη τήρηση δικονοµικών κανόνων.

Αποποινικοποίηση οµοφυλοφιλίας -άτυπα από το 1963, επίσηµα από το 1988-, αναγνώριση του οµόφυλου γάµου, δικαίωµα παιδοθεσίας από οµόφυλα ζευγάρια, απαγόρευση των διακρίσεων σε βάρος ανθρώπων της λοατκια+ κοινότητας, πλήρης αναγνώριση της ταυτότητας φύλου χωρίς χειρουργική επέµβαση ή όποια άλλη ιατρική προϋπόθεση, θετικές διακρίσεις υπέρ των τρανς ανθρώπων, ειδικά όσον αφορά την εργασία, ελευθερία έκφρασης του σεξουαλικού προσανατολισµού σε δηµόσιους χώρους.    

Και οι δύο εικόνες αφορούν το σηµερινό Ισραήλ. Και είναι κάποιες µόνο από όσες έρχονται στο νου των περισσότερων από εµάς όταν γίνεται λόγος για αυτό.  Για ένα κράτος, δηλαδή, που οικοδοµήθηκε 70 χρόνια πριν πάνω στα συντρίµµια των παλαιστινιακών περιοχών, τις οποίες οι κάτοικοί τους εγκατέλειπαν όπως-όπως προκειµένου να γλιτώσουν τις ζωές τους. Εβδοµήντα χρόνια µετά, οι Άραβες εξακολουθούν να µην έχουν το δικαίωµα να επιστρέψουν στον τόπο τους.

Είναι πολύ ελκυστικό, εποµένως, για το Ισραήλ να προβάλλει σαν «η µόνη δηµοκρατική χώρα µέσα σε µια αραβική θάλασσα αντίδρασης». Είναι βολικό να προβάλλει τους Παλαιστίνιους -και όλους τους Άραβες εν γένει- σαν αντιδραστικούς και οπισθοδροµικούς, διατηρώντας για τον εαυτό του το ρόλο του υπέρµαχου των ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Βολικό… και εξαιρετικά υποκριτικό.

Είναι βαθιά υποκριτικό, για παράδειγµα, να γίνεται επίκληση στην αναγνώριση του δικαιώµατος σε λοατκια+ ανθρώπους να υπηρετήσουν στο στρατό ανοιχτά, χωρίς να χρειάζεται να κρύβουν την ταυτότητα φύλου ή το σεξουαλικό τους προσανατολισµό. Και την ίδια στιγµή να αποσιωπάται ότι αυτοί οι ίδιοι άνθρωποι συµµετέχουν σε έναν στρατό που δολοφονεί συστηµατικά έναν ολόκληρο λαό.

Πιο κωδικά: ∆εν µπορείς να µιλάς για αναγνώριση, νοµοθετική διασφάλιση και σεβασµό των λοατκια+ δικαιωµάτων από το Ισραήλ διαγράφοντας από την κουβέντα τρεις λέξεις: «κατοχή», «αποικιακό κράτος», «απαρτχάιντ». Αν δεν µιλήσεις ΚΑΙ γι’ αυτά, η συζήτηση είναι µισή, επειδή έχει αποκρυφθεί η µισή αλήθεια.

Πόσο ανεκτικό είναι το Ισραήλ;

Όταν γίνεται λόγος για την προοδευτική ισραηλινή κοινωνία και το σεβασµό που δείχνει στα λοατκια+ δικαιώµατα, αυτό που συνήθως αποσιωπάται είναι ένα σηµαντικό αριθµητικά, πολύ σκληρό και έντονα θρησκευόµενο κοµµάτι της δεξιάς, που δεν θέλει ούτε να ακούει για οµοφυλόφιλους, τρανς και αναγνώριση δικαιωµάτων σ’ αυτούς και αυτές. Συχνά είναι το κοµµάτι που βρίσκεται πίσω από οµοφοβικές επιθέσεις ή τις στηρίζει ανοιχτά. Τον Ιούλιο του 2015 στο Pride του Τελ Αβίβ -ένα από τα µεγαλύτερα σε ολόκληρο τον κόσµο- ένας υπερορθόδοξος εβραίος είχε µαχαιρώσει θανάσιµα µια κοπέλα τραυµατίζοντας άλλα πέντε άτοµα. Αντίστοιχη περίπτωση στο Pride της Ιερουσαλήµ το 2005, όπου είχαµε τρεις µαχαιρωµένους διαδηλωτές. Το 2006 περισσότερα από δύο χιλιάδες άτοµα, µέλη της θρησκευτικής κοινότητας των Χαρέντι, είχαν κατακλύσει τους δρόµους σε µια προσπάθεια να µπλοκάρουν το Pride στην Ιερουσαλήµ.

Παρά, λοιπόν, την -πράγµατι- προοδευτική λοατκια+ νοµοθεσία, ασφαλώς συνεχίζει να υπάρχει οµοφοβία, τρανσφοβία και συντηρητικές κραυγές µίσους στο Ισραήλ. Υπάρχουν πολλές µαρτυρίες από τους ίδιους τους γκέι εβραίους σχετικά µε το πόσο συντηρητική, θρησκευόµενη και «µάτσο» είναι η ισραηλινή κοινωνία. Είναι αυτές οι µαρτυρίες, ωστόσο, που δύσκολα δηµοσιοποιούνται ή αναπαράγονται, καθώς χαλάνε την εικόνα ενός «δηµοκρατικού, προοδευτικού και ανεκτικού Ισραήλ».

Κάτι που είναι σηµαντικό επίσης να θυµόµαστε όταν µιλάµε για αναγνώριση δικαιωµάτων, είναι ότι αναφερόµαστε στη διασφάλιση δικαιωµάτων «σε κάποιους». Στους Ισραηλινούς και στις Ισραηλινές. Ούτε κατά διάνοια στους Άραβες που διαµένουν στο Ισραήλ. Για να µη µιλήσουµε καν για τους λοατκια+ Παλαιστίνιους, για τους οποίους προφανώς δεν υπάρχει κάποια «ειδική µέριµνα» ή σεβασµός για τα δικαιώµατά τους όταν τους γίνονται οι εξευτελιστικοί έλεγχοι στους συνοριακούς σταθµούς. Πολύ περισσότερο δεν λαµβάνεται καµία ειδική πρόνοια όταν βοµβαρδίζονται οι γειτονιές, τα σχολεία και τα σπίτια τους. Οι βόµβες του ισραηλινού στρατού δεν είναι εξοπλισµένες µε τέτοιες ευαισθησίες. Σπέρνουν τον όλεθρο αδιακρίτως.

Επίσης, η δικαιωµατική ευαισθησία του Ισραήλ εξαφανίζεται όταν πρόκειται να συνεργαστεί πολιτικά, στρατιωτικά και οικονοµικά µε κράτη, που κάθε άλλο παρά ανεκτικά θα µπορούσες να τα ονοµάσεις. Έτσι, για παράδειγµα, δεν υπάρχει το παραµικρό πρόβληµα συνεργασίας µε τον κάθε δικτάτορα της Αιγύπτου, όπου ο σεβασµός των λοατκια+ δικαιωµάτων για τους Αιγύπτιους και τις Αιγύπτιες αποτελεί το πιο σύντοµο ανέκδοτο.   

Το χρώµα του χρήµατος είναι ροζ

Το Ισραήλ -και το Τελ Αβίβ πιο συγκεκριµένα- έχει προβληθεί περίπου σαν ο «παράδεισος για οµοφυλόφιλους και τρανς». «Ανεκτικό, προοδευτικό, κοσµοπολίτικο». Πάνω σε αυτό, στην υπερπροβολή της «πιο gay friendly πρωτεύουσας της Μέσης Ανατολής», έχει στηθεί µια τεράστια βιοµηχανία κέρδους σε βάρος ανθρώπων που, καταπιεσµένοι/ες στους τόπους τους, έρχονται να αναπνεύσουν για λίγες µέρες τον αέρα ελευθερίας που έχουν στερηθεί. Αν κάποιοι µπορούν να τρίβουν τα χέρια τους µε ικανοποίηση, είναι χωρίς αµφιβολία τα ταξιδιωτικά γραφεία και όσοι ασχολούνται µε τον τουρισµό, οι οποίοι ειδικά τις µέρες του Pride στο Τελ Αβίβ βλέπουν τα κέρδη τους να αυξάνουν ιλιγγιωδώς. Ακόµα και το ίδιο το ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών έχει χρησιµοποιήσει κατά καιρούς την φιλο-λοατκια+ ατζέντα στην προσπάθειά του να εξωραΐσει την αποκρουστική εικόνα του Ισραήλ εκτός συνόρων.     

Επιλεκτική επίκληση δικαιωµάτων

Τα δικαιώµατα δεν µπορούν να λειτουργούν εξισορροπητικά. Η διασφάλιση, δηλαδή, κάποιων στοιχειωδών δικαιωµάτων δεν µπορεί να αντισταθµίσει τη φρίκη των δολοφονιών. ∆εν µπορεί να ισορροπήσει το έγκληµα της µεγαλύτερης ανοιχτής φυλακής στον πλανήτη. Ας δώσουµε το λόγο σε µια Αµερικανίδα-εβραία, τη Τζούντιθ Μπάτλερ, εµβληµατική φυσιογνωµία στον λοατκια+ χώρο: «Το θέµα είναι να βεβαιωνόµαστε ότι ο αγώνας για τα δικαιώµατα µιας µειονοτικής κοινωνικής οµάδας δεν χρησιµοποιείται ώστε να στερήσει τα δικαιώµατα κάποιας άλλης».

Είναι υποκριτικό και χυδαίο να κόπτεσαι για λοατκια+ δικαιώµατα τη στιγµή που στην πράξη αµφισβητείς το δικαίωµα ακόµα και στην ίδια τη ζωή για Παλαιστίνιους και Παλαιστίνιες. ∆εν µπορείς να κλείνεις τα µάτια µπροστά στο συνεχές έγκληµα του εποικισµού των παλαιστινιακών εδαφών. Ή να µην ασκείς καν κριτική. υπό το φόβο της ρετσινιάς του «αντισηµιτισµού», επιχειρηµατολογία-καραµέλα κάθε φορά που λέγεται οτιδήποτε ενάντια στην ισραηλινή κυβέρνηση.

Ο αντισιωνισµός δεν ταυτίζεται σε καµία περίπτωση µε τον αντισηµιτισµό. ∆εν είναι αντισηµιτισµός να στηλιτεύεις την ισραηλινή κυβέρνηση για τους δεκάδες Παλαιστίνιους που δολοφόνησε τις τελευταίες µόλις ηµέρες. Ή για τη µικρή Λέιλα που δολοφονήθηκε από δακρυγόνα του ισραηλινού στρατού. Αυτή είναι η πραγµατικότητα, την οποία καλούνται να  αντιµετωπίσουν καθηµερινά οι άνθρωποι στη Γάζα. Τα καθηµερινά ατιµώρητα εγκλήµατα σε βάρος του παλαιστινιακού λαού.

Αντισηµίτες είναι όσοι στρέφονται κατά των Εβραίων συνολικά. Ο αντισηµιτισµός είναι ελεεινός ρατσισµός και µήτρα του ναζισµού. Το να είσαι ενάντια στην ύπαρξη του αποικιακού κράτους του Ισραήλ δεν ισοδυναµεί µε ρατσισµό. Είναι το αντίθετο του ρατσισµού. Σηµαίνει να παλεύεις για µια Μέση Ανατολή απαλλαγµένη από το καρκίνωµα του δυτικού ιµπεριαλισµού, από τον τοπικό αρχιτραµπούκο των ΗΠΑ στην περιοχή. Σηµαίνει τη στράτευση στον αγώνα για µια Παλαιστίνη ελεύθερη, µε ίσα δικαιώµατα για τους Άραβες και τους Εβραίους κατοίκους της.

Σηµαίνει να εκφράζεις το πιο ριζοσπαστικό κοµµάτι µέσα στο λοατκια+ κίνηµα και ταυτόχρονα να δηλώνεις ξεκάθαρα την αλληλεγγύη σου στη µαχόµενη Παλαιστίνη, όπως έκανε το Radical Pride στη Θεσσαλονίκη φέτος. ∆είχνει πως ξέρεις να ξεχωρίζεις το φίλο και τον καταπιεσµένο από τον ορκισµένο εχθρό. Χωρίς πολλά λόγια, δείχνει πως δεν αφέθηκες να µετατραπείς σε «ροζ πλυντήριο» του πιο εµβληµατικού αντίπαλου των καταπιεσµένων στην Ανατολική Μεσόγειο.