Η νέα, συντηρητική ταξική συµµαχία, οι ενδείξεις αφύπνισης των κοινωνικών αντιστάσεων και η Αριστερά
Του Ηλία Ιωακείμογλου
Η διαρθρωτική κρίση του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος που ξεκίνησε το 2008, εισήλθε µε τις εκλογές του 2019 σε νέα φάση: Με την νίκη της Ν∆ του Κυριάκου Μητσοτάκη, η αστική τάξη ανέκτησε την ικανότητά της να διατυπώνει και να εκφωνεί δηµόσια ένα πολιτικό σχέδιο για την οικονοµία και την κοινωνία το οποίο ενώνει σε συµµαχία, την ίδια την αστική τάξη, µεγάλο µέρος των µικροαστικών στρωµάτων, και µερίδες των υποτελών κοινωνικών τάξεων που στηρίζουν παραδοσιακά την αστική εξουσία.
Η νέα, συντηρητική ταξική συµµαχία
Για πολλά χρόνια, µέσα από µια µακρόσυρτη διαδικασία κοινωνικού και πολιτικού εκφασισµού, της οποίας το σηµείο εκκίνησης ήταν τα εθνικιστικά συλλαλητήρια του 1992, σηµαντικό µέρος των µικροαστικών στρωµάτων, ιδιαίτερα από την παραδοσιακή µικροαστική τάξη των µικρών µεταποιητικών επιχειρήσεων και του εµπορίου, αλλά και ένα µέρος των λαϊκών τάξεων και του υποπρολεταριάτου, αποσπάστηκαν δυσαρεστηµένοι από το κοινωνικό µπλοκ εξουσίας και συγκρότησαν σχετικά αυτόνοµες πολιτικές οργανώσεις, όπως η Χρυσή Αυγή και οι παρόµοιοι. Οι εκλογές του 2019 αποτέλεσαν από την άποψη αυτή (της διαδικασίας εκφασισµού) ένα σηµείο καµπής: Η αστική τάξη και το πολιτικό προσωπικό της στάθηκαν ικανοί να ξαναβάλουν κάτω από την οµπρέλα τους τις ακροδεξιές ορδές και να ανασυγκροτήσουν έτσι τον ενιαίο Λαό της ∆εξιάς· έναν λαό όπου συναντώνται σε ταξική συµµαχία οι µεγάλοι και οι µικροί κεφαλαιοκράτες της βιοµηχανίας και των υπηρεσιών, οι τραπεζίτες και τα στελέχη τους, οι ένστολοι και οι οικονοµολόγοι, οι διαφηµιστές, οι κληρικοί, οι καθεστωτικοί δηµοσιογράφοι και άλλοι επαγγελµατίες της αστικής ιδεολογίας, µερίδες ανέργων που αντιλαµβάνονται την ανεργία ως ατοµική υπόθεση και την ταξική αλληλεγγύη ως ανοησία, µερίδες συνταξιούχων που γαντζώνονται στην µικρο-ιδιοκτησία τους όπως οι ναυαγοί από µια σανίδα, τα µεγάλα και µεσαία στελέχη των ιδιωτικών επιχειρήσεων, οι µπράβοι του σκοινιού και του παλουκιού, οι θρησκόληπτοι και οι καθεστωτικοί λογοτέχνες, τα υψηλόβαθµα στελέχη του δηµόσιου τοµέα, οι νοικοκυραίοι και άλλοι.
Η νέα συντηρητική ταξική συµµαχία βασίζεται στο µίσος για τον µετανάστη, στον εθνικισµό και την επιστροφή στις παραδοσιακές αξίες της αστυνοµίας, του στρατού, της πατρίδας, της θρησκείας και της οικογένειας, της µηδενικής ανοχής και της συντριβής των πιο αδύναµων, της συντριβής των αριστερών και των αναρχικών· βασίζεται επίσης και πρωτίστως στην ιδέα ότι την οικονοµία µπορεί και πρέπει να την ρυθµίζει η αγορά, αφού όµως πρώτα η πολιτική εξουσία θέσει µε τον πιο ωµό και βίαιο τρόπο το πλαίσιο και τους όρους της λειτουργίας της. Αγορά, Πατρίς, Θρησκεία, Αστυνοµία, για να υπάρχει Κέρδος, Ησυχία, Τάξη και Ασφάλεια είναι οι θεσµοί και οι αξίες της νέας πολιτικής συµµαχίας στην σηµερινή Ελλάδα όπου ο νεοφιλελευθερισµός και ο φασισµός ενώνονται σε µια πανίσχυρη συµµαχία υπό την ηγεµονία του νεοφιλελευθερισµού και όπου προς το παρόν ο Λαός της ∆εξιάς χορεύει µόνος ή σχεδόν µόνος στην πολιτική σκηνή, στις τηλεοράσεις, στα σχολεία, στις επιχειρήσεις, στα νησιά εγκλεισµού των µεταναστών, σε κάθε δηµόσιο χώρο.
Λειψή ηγεµονία
Αυτά όµως δεν είναι αρκετά για να έχει η αστική τάξη την πολιτική ηγεµονία· είναι αρκετά µόνο για να έχει την πολιτική ηγεµονία επάνω στους δικούς της και στα λαϊκά στηρίγµατά της. Για να έχει την πολιτική ηγεµονία µε την αυστηρή έννοια του όρου θα χρειαζόταν για αυτό κάτι επιπλέον: θα έπρεπε και οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις να αναγνώριζαν στο πολιτικό σχέδιο της αστικής τάξης το δικό τους συµφέρον, έστω σε βάθος χρόνου· και αυτό δεν συµβαίνει. Όσο είναι αλήθεια όµως ότι οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις δεν αναγνωρίζουν στο πολιτικό σχέδιο της αστικής τάξης το δικό τους συµφέρον, και εποµένως η αστική ηγεµονία είναι λειψή, άλλο τόσο είναι αλήθεια ότι στην παρούσα ιστορική στιγµή οι υποτελείς τάξεις δεν διαθέτουν δικό τους ηγεµονικό λόγο, δηλαδή έναν λόγο που θα συγκέντρωνε σε ταξική συµµαχία τους καταπιεζόµενους και τους εκµεταλλευόµενους επειδή θα εξέφραζε το δικό τους αυτόνοµο ταξικό πολιτικό σχέδιο· γι’ αυτό και στην παρούσα συγκυρία οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις, µερίδες τάξεων και κοινωνικές οµάδες µένουν προς το παρόν στο πεδίο των κοινωνικών αντιστάσεων. Ωστόσο, υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι σε αυτή τη νέα φάση της κρίσης του νεοφιλελευθερισµού, οι υποτελείς κοινωνικές τάξεις θα έχουν την δύναµη και το κουράγιο να αντισταθούν στην πολιτική του µετώπου του νεοφιλελευθερισµού και του φασισµού.
Ο ρόλος της Αριστεράς
Καθώς βγαίνουµε τώρα από το πρώιµο στάδιο ανάπτυξης των αντιθέσεων υπό την νέα κυβέρνηση, αποµένει να δούµε εάν αυτές οι αντιστάσεις που ήδη αναπτύσσονται θα αποδώσουν τελικά ισχυρούς κοινωνικούς αγώνες· αυτό όµως εξαρτάται και από τις οργανωµένες πολιτικές δυνάµεις. Εξαρτάται από την ικανότητά τους να ξαναπιάσουν τα σπασµένα νήµατα της επαναστατικής µας παράδοσης σε µια δουλειά αναθεµελίωσης της αντίληψής µας για την πολιτική, για τις οργανώσεις µας, για την πολιτική δράση, για τις έννοιες που χρησιµοποιούµε προκειµένου να κατανοήσουµε την κεφαλαιοκρατική κοινωνία, για την ηθική υπόσταση των αγώνων των καταπιεσµένων, για την θέληση να αλλάξουµε ριζικά τον κόσµο, για τις διαιρέσεις της κοινωνίας σε τάξεις και για την φύση της αντιπαλότητάς τους, για τον τρόπο που ξεχωρίζουµε τους φίλους από τους εχθρούς, για τον τρόπο µε τον οποίο κάνουµε συµµαχίες· και πάνω από όλα, αν οι αντιστάσεις θα εξελιχθούν τελικά σε µεγάλους κοινωνικούς αγώνες εξαρτάται από την ικανότητα των οργανωµένων πολιτικών δυνάµεων να διαµορφώσουν ένα ηγεµονικό σχέδιο, δηλαδή ένα πολιτικό σχέδιο στο οποίο οι καταπιεσµένοι και οι εκµεταλλευόµενοι να αναγνωρίζουν το συµφέρον τους, τις αξίες τους και την ηθική τους ως στοιχεία αντίπαλα προς το συµφέρον, τις αξίες και την ηθική της αστικής τάξης και των συµµάχων της.
Είναι αµφίβολο δε εάν αυτά µπορούµε πλέον να τα βλέπουµε ως πιθανές επιλογές· εµφανίζονται περισσότερο ως µονόδροµος καθώς το Κεφάλαιο στη σηµερινή συγκυρία δεν επιζητά απλώς την υποταγή µας, επιζητά όλο και µεγαλύτερη υποταγή σε µια διαδικασία χωρίς τέλος· διότι στους ταξικούς αγώνες, όπως και στον πόλεµο, οι κυρίαρχοι χρησιµοποιούν χωρίς οίκτο την δύναµή τους, που δεν περιορίζεται παρά µόνο από την ισχύ των κυριαρχούµενων.
Υποβολή απάντησης