Το καθεστώς των µνηµονίων θα τελειώσει µόνο µε τους αγώνες µας – χρειαζόµαστε µια κινηµατική, ταξική και διεθνιστική Αριστερά.
Του Πάνου Κοσμά
Ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνοδοιπόροι του στην αποστασία του Ιουλίου 2015 και τη µνηµονιακή µετάλλαξη πανηγυρίζουν για το «τέλος των µνηµονίων». Το ίδιο ακριβώς «τέλος» που προετοίµαζε ο Σαµαράς το 2014, αλλά αναβλήθηκε προς στιγµήν λόγω της κυβερνητικής ανόδου του αντιµνηµονιακού ακόµη τότε ΣΥΡΙΖΑ. Από τα µέσα Ιουλίου του 2015, ο νέος, µνηµονιακός ΣΥΡΙΖΑ ανέλαβε την αποστολή να ολοκληρώσει αυτός ό,τι άφησε στη µέση ο Σαµαράς. Ο απολογισµός λέει ότι τα κατάφερε περίφηµα. Το καθεστώς της µνηµονιακής λιτότητας ολοκληρώθηκε σύµφωνα µε τα πιο ακραία σενάρια και επιθυµίες της ελληνικής άρχουσας τάξης και των δανειστών. «Κόστισε κάτι παραπάνω» σε φόρους και περικοπές όχι επειδή ήταν ο πιο βολικός διαπραγµατευτής όπως ισχυρίζεται η µνηµονιακή αντιπολίτευση ούτε επειδή ο Αλέξης Τσίπρας «διαπραγµατευόταν σκληρά» ενώ οι προκαθήµενοί του µνηµονιακοί όχι, αλλά επειδή στο πρόσωπο του Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ έπρεπε να βεβαιωθεί η πλήρης και συνειδητή εγκατάλειψη του αντιµνηµονιακού παρελθόντος και να συµβολιστεί η συντριβή της Αριστεράς και του «λαϊκισµού» στην Ελλάδα.
Είναι γι’ αυτούς τους λόγους που η εκδικητικότητα του συστήµατος, εγχώριου και διεθνούς, επέβαλε 120% µνηµόνιο εκεί που ο Βαρουφάκης και η ηγεσία της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ οραµατίζονταν «µόνο» 70% µνηµόνιο.
Τα µνηµόνια «τέλειωσαν», ο ΣΥΡΙΖΑ παραµένει µνηµονιακός!
Ωστόσο, ο Αλέξης Τσίπρας και η οµάδα του δεν αποδείχτηκαν παθητική ύλη στα χέρια των νικητών: πάνω στην ίδια τους την αποστασία, εκπόνησαν ένα σχέδιο µακροηµέρευσης της µνηµονιακής τους κυβερνητικής θητείας και παραµονής τους στο παιχνίδι της εξουσίας ακόµη και ύστερα από τη διαφαινόµενη ήττα στις επερχόµενες εκλογές. Αν πράγµατι όλα όσα υπέγραψαν στα χρόνια της µνηµονιακής τους θητείας τους επιβλήθηκαν µε «το πιστόλι στον κρόταφο», γιατί τώρα δεν εξαγγέλλουν ότι όλα τα µνηµονιακά προϊόντα µιας τέτοιας βίας θα καταργηθούν; Γιατί δεν καλούν τον κόσµο της Αριστεράς και τους εργαζόµενους σε έναν τέτοιο αγώνα; Τώρα, που υπάρχουν ταµιακά διαθέσιµα τουλάχιστον µέχρι και το 2020 και η Ελλάδα δεν είναι πλέον σε πρόγραµµα; Οι λόγοι είναι προφανείς:
Πρώτο, αυτό που ξεκίνησε σαν ωµή επιβολή, έγινε πλέον η «φιλοσοφία» του ίδιου του ΣΥΡΙΖΑ. Το πολιτικό του προσωπικό πιστεύει βαθιά ότι είναι άσκοπο να τα βάζει κανείς µε τις παντοδύναµες αγορές. Ότι θα ήταν «καταστροφικό» να ξαναµπούµε σε µια «περιπέτεια». Μόνο έτσι εξηγείται ότι δεν υπάρχει ούτε µία δήλωση (πόση… γενναιότητα χρειάζεται µια δήλωση;) ενός στελέχους, έστω και… µικροµεσαίου που να υπαινίσσεται έστω την επάνοδο σε µια γραµµή ρήξης. Με τα λόγια πολλών από τα κορυφαία στελέχη της κυβέρνησης και του κόµµατος, ο ΣΥΡΙΖΑ «υιοθέτησε το πρόγραµµα προσαρµογής». Έτσι µεταφράζεται η δήλωση της κυβέρνησης ότι θα επιµείνει στο δρόµο των «µεταρρυθµίσεων». Έτσι εξηγούνται οι δηµόσιες αυτοκριτικές του Τσίπρα για τις αντιµνηµονιακές «αυταπάτες» του προ του 2015 και κατά τους πρώτους µήνες του 2015. Έτσι µεταφράζεται και η διαρκής αναφορά στις «θυσίες του ελληνικού λαού που έπιασαν τόπο»: ότι αυτές οι θυσίες δεν θα διακυβευτούν στο όνοµα ενός νέου «ροµαντισµού».
∆εύτερο, η υπογραφή του τρίτου µνηµονίου, που προβλήθηκε σαν υποχρεωτικός ελιγµός, δεν οδήγησε σε µια κατάσταση αναµονής και «ουδέτερου» χρόνου, µια ανάπαυλα για να ξεκινήσουµε κάποια στιγµή ξανά «από κει που είχαµε µείνει», αλλά σε µια αναπόφευκτη διαδικασία µνηµονιακής εξαλλαγής – προσώπων, στελεχών, της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ εν γένει. Εξαλλαγής πολιτικής, ιδεολογικής, προσωπικής, ψυχολογικής – καθολικής. Μόνος σκοπός πλέον, η παραµονή στο παιχνίδι της εξουσίας και η «µεγάλη κεντροαριστερά».
Η ανάπτυξη ήρθε επειδή ολοκληρώθηκε το πρόγραµµα «εσωτερικής υποτίµησης»
Ποιος αποφάσισε για το «τέλος των µνηµονίων»; Όχι η κυβέρνηση (αν ήταν στο χέρι της, θα το αποφάσιζε νωρίτερα), αλλά οι δανειστές. Γιατί η «δουλειά» για την οποία ανέλαβαν, δηλαδή η επιβολή του προγράµµατος «εσωτερικής υποτίµησης», ολοκληρώθηκε. Η έξοδος από την ύφεση (=ήρθε η ανάπτυξη») δεν έγινε επειδή υλοποιήθηκε κάποιο νεο-κεϊνσιανό πρόγραµµα αύξησης της ζήτησης αλλά για τον ακριβώς αντίθετο λόγο: επειδή υλοποιήθηκε µέχρι τέλους το πρόγραµµα της «εσωτερικής υποτίµησης». Επειδή το µνηµονιακό καθεστώς ολοκληρώθηκε και «κλειδώθηκε» η µακροηµέρευσή του µε υπερ-µακροχρόνιες δεσµεύσεις για θηριώδη πρωτογενή πλεονάσµατα στο διηνεκές. Επειδή συντρίφτηκαν τα δικαιώµατα των εργαζοµένων, µειώθηκαν πρωτοφανώς οι µισθοί και οι συντάξεις, επιβλήθηκε απίστευτη φορολεηλασία επί των λαϊκών στρωµάτων και οι καπιταλιστικές επιχειρήσεις πέρασαν από το καθαρτήριο της εκκαθάρισης των αδύναµων κεφαλαίων – σε πρωτοφανή διάρκεια και βάθος.
Η ανάπτυξη ήρθε επειδή συνέβησαν όλα αυτά. Ήρθε σε αυτό το έδαφος. Και γι’ αυτό είναι µια ανάπτυξη για τους καπιταλιστές, µε βασικό χαρακτηριστικό την αποσύνδεση µεταξύ κερδών (που, για τις καπιταλιστικές επιχειρήσεις οι οποίες επιβίωσαν από τη φυσική επιλογή των πιο ισχυρών κεφαλαίων, αυξάνονται) και µισθών (που µειώνονται ή στην καλύτερη περίπτωση παραµένουν σταθεροί).
Νεοφιλελεύθερη «φιλανθρωπία», επειδή έκαναν παραπανίσιες περικοπές και έβαλαν παραπανίσιους φόρους
Επειδή τα µνηµόνια «τελείωσαν» διά της… ολοκληρώσεως (τα µνηµόνια πέθαναν – ζήτωσαν τα µνηµόνια), γι’ αυτό η κυβέρνηση εξαγγέλλει µέτρα νεοφιλελεύθερης «φιλανθρωπίας». Στο συµπαγές, µνηµονιακό καθεστώς συσσώρευσης του κεφαλαίου που φέρει και τη δική της υπογραφή, δεν χωρεί παρά νεοφιλελεύθερη «φιλανθρωπία» κι όχι πολιτικές αντι-λιτότητας. Τα µέτρα για τις συλλογικές συµβάσεις είναι συµβατά µε το άκρως φιλελεύθερο πλαίσιο εργασιακών σχέσεων του ΟΟΣΑ, όπως αποτυπώνεται στις θέσεις του ∆ιεθνούς Γραφείου Εργασίας (ILO). Με την αύξηση του υποκατώτατου µισθού για τους νέους συµφωνεί και ο Μητσοτάκης και είναι βέβαιο ότι θα συµφωνήσει και µε την αύξηση του κατώτατου µισθού. Εξάλλου µε αυτή συµφωνεί και ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ και της Κεντρικής Ένωσης Επιµελητηρίων Ελλάδος Κωνσταντίνος Μίχαλος – αν δεν ενοχλεί τον Μίχαλο, γιατί να ενοχλεί τον Μητσοτάκη; Και γιατί συνολικά η αστική τάξη να έχει αντίρρηση µε την επάνοδο από τη µνηµονιακή «άγρια ∆ύση» στη νεοφιλελεύθερη έρηµο του ΟΟΣΑ, όταν έχουν προηγηθεί και παγιωθεί τόσες και τόσες κατακτήσεις γι’ αυτήν µε τη συντριβή των δικαιωµάτων των εργαζοµένων; Σε µια εργατική τάξη καθηµαγµένη, θα «επιτραπεί» να καταναλώσει λίγο περισσότερο – για το καλό των καπιταλιστικών κερδών.
Όσο για τις φορο-ελαφρύνσεις, το «κοινωνικό µέρισµα» και την υπόσχεση περί ακύρωσης των µέτρων, εκεί η αλήθεια λάµπει από µόνη της, χωρίς να χρειάζονται οι δικές µας αποδείξεις: όλα αυτά θα υπάρξουν µόνο αν επιτυγχάνεται ισόποσο υπερ-πλεόνασµα, δηλαδή πλεόνασµα παραπάνω από αυτό που προβλέπουν οι µνηµονιακές συµφωνίες. Αυτό αποτυπώνεται στο γνωστό πίνακα προβλέψεων του Μεσοπρόθεσµου Πλαισίου 2019-2022, όπου φαίνεται καθαρά ότι το παραπανίσιο πλεόνασµα (που θα γίνει «µέτρα ελάφρυνσης») οφείλεται κατά κύριο λόγο στο ότι έχουν επιβληθεί παραπανίσιες περικοπές και φόροι – σε σχέση µε όσα απαιτούνταν για την επίτευξη των θηριωδών πρωτογενών πλεονασµάτων. Αν αυτές οι προβλέψεις της κυβέρνησης αποδειχτούν σωστές, τότε θα πρόκειται για την τακτική του χότζα: έβαλαν µερικά ζώα παραπάνω στην καλύβα, ώστε να δηµιουργηθεί η αίσθηση της ανακούφισης µόλις βγάλουν ένα από αυτά έξω. Αν δεν αποδειχτούν σωστές, τότε τα περιθώρια ακόµη και της νεοφιλελεύθερης φιλανθρωπίας θα µειώνονται ανάλογα µε το εύρος της αστοχίας των προβλέψεων. Για να το πούµε αλλιώς: τα µέτρα νεοφιλελεύθερης «φιλανθρωπίας» χρηµατοδοτούνται από το «επιπλέον» 20% του υπερ-µνηµονίου 120% που υπέγραψε ο ΣΥΡΙΖΑ. Μέσω αυτού, οι µεν δανειστές και η ελληνική άρχουσα τάξη εκδικήθηκαν τον αντιµνηµονιακό «λαϊκισµό» της Αριστεράς και του κινήµατος και επέβαλαν τη βίαιη µνηµονιακή µετάλλαξη του ΣΥΡΙΖΑ, ο δε ΣΥΡΙΖΑ «αγάπησε τους βιαστές του» και εξασφάλισε τη χρηµατοδότηση της τακτικής του Χότζα…
Για µια ταξική, κινηµατική και διεθνιστική πολιτική
Οι προβλέψεις µας γι’ αυτή την ανάπτυξη στο έδαφος του µνηµονιακού καθεστώτος ακραίας εκµετάλλευσης της εργασίας είναι πώς θα είναι ασθενική και αβέβαιη, µε µόνη προοπτική µεσοπρόθεσµα (εκτός αν οι διεθνείς εξελίξεις µεταθέσουν το χρονικό ορίζοντα σε βραχυµεσοπρόθεσµο) µια νέα υποτροπή της κρίσης του ελληνικού καπιταλισµού. Αυτή η διαπίστωση, έχει το νόηµα µιας διπλής προειδοποίησης: α) Ο ελληνικός καπιταλισµός και οι κυβερνήσεις του θα έχουν ένα λόγο παραπάνω για να είναι εξαιρετικά φειδωλοί ακόµη και σε αυτό το είδος νεοφιλελεύθερης «φιλανθρωπίας» που εγκαινιάζει τώρα η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, και β) νέες θυσίες περιµένουν τους εργαζόµενους όταν το πρότζεκτ της «καθαρής εξόδου» µε τις σαθρές του βάσεις αποδειχτεί ασταθές και αδύναµο να αντιµετωπίσει τους αναπόφευκτους νέους κλυδωνισµούς στις διεθνείς αγορές.
Σε πλήρη αντίθεση όµως µε τη νεοφιλελεύθερη αντιπολίτευση τύπου Μητσοτάκη ή τις εκκλήσεις των δανειστών για επίδειξη «σοβαρότητας» και αποχή από πολιτικές παροχών, η δική µας διπλή προειδοποίηση είναι η βάση για µια διαµετρικά αντίθετη κριτική στην κυβέρνηση: από τα αριστερά, ταξική, κινηµατική και διεθνιστική.
Ταξική, σηµαίνει ότι δεν µιλούµε γενικά για την «οικονοµία» και την «ανάπτυξη», αλλά για τα κέρδη και τους µισθούς, για τα ανταγωνιστικά συµφέροντα των εργαζόµενων τάξεων και των καπιταλιστών. Οι καπιταλιστές, χάρη στα µνηµόνια και την πολιτική αποστασία της ηγεσίας Τσίπρα, κατάφεραν να τροχοδροµήσουν την αύξηση των κερδών τους αλλά και να αποσυνδέσουν αυτή την αύξηση από την αύξηση των µισθών (που παραµένουν είτε στάσιµοι είτε µειούµενοι). Μια ταξική αριστερή πολιτική σηµαίνει να διαµορφώσουµε αιτήµατα και να οργανώσουµε αγώνες που θα εµπνέονται από την αντιστροφή των όρων: Ανάπτυξη και αύξηση κερδών; Θέλουµε αποκατάσταση των απωλειών στους µισθούς! Θέλουµε αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους (αυξήσεις στις συντάξεις, αύξηση στο επίδοµα ανεργίας κ.λπ.). Θέλουµε αύξηση µισθών και αποκατάσταση του κοινωνικού κράτους εις βάρος των κερδών! Θέλουµε το πραγµατικό τέλος των µνηµονίων.
Κινηµατική, σηµαίνει πως έχουµε πλήρη συνείδηση ότι τίποτε από αυτά δεν θα επιτευχθεί χάρη στην κυβερνητική «φιλανθρωπία». Τα µνηµόνια θα τελειώσουν πραγµατικά µε τους αγώνες µας. Το δίκιο θα κριθεί στο δρόµο! ∆εν θα φτάσουµε ούτε εύκολα ούτε γρήγορα σε αυτό. Μπορούµε όµως και πρέπει, εδώ και τώρα, να οργανώσουµε και συντονίσουµε τους αγώνες, να οργανώσουµε την αλληλεγγύη, να σηκώσουµε τη σηµαία «Κανείς µόνος του στον αγώνα ενάντια στη µνηµονιακή εκµετάλλευση»! Η κουλτούρα του ενιαίου µετώπου θα είναι εδώ πολύτιµος αρωγός και αποφασιστικός µοχλός αποτελεσµατικότητας.
∆ιεθνιστική, θα πει ότι η ταξική δεν καταρρέει ούτε αυτό-ακυρώνεται µπροστά στα «εθνικά» θέµατα. Ο αγώνας ενάντια στη µνηµονιακή εκµετάλλευση και το µνηµονιακό καθεστώς θα είναι φαλκιδευµένος αν στα «εθνικά» θέµατα η Αριστερά ξεχνάει τα ταξικά της αδέρφια και τους ταξικούς της σκοπούς και βαδίζει κάτω από τις σηµαίες του αντιπάλου. Αντιµετωπίζοντας, σε διαφορετική µορφή αλλά µε παραπλήσια ένταση, τη λιτότητα, την ανεργία και τη διάλυση των κοινωνικών κατακτήσεων, η ελληνική, η µακεδονική, η τουρκική κ.λπ. εργατική τάξη θα χάσουν κατά κράτος τη µάχη µε τους Έλληνες, Μακεδόνες και Τούρκους καπιταλιστές αν βαδίσουν κάτω από τις σηµαίες τους «δικού τους» εθνικισµού και των «δικών τους» «εθνικών συµφερόντων». Καθώς η διεθνής και περιφερειακή συγκυρία συσσωρεύουν επικίνδυνα τα υλικά των «θερµών» επεισοδίων ή και νέων πολεµικών εµπλοκών, καθώς τα «εθνικά θέµατα» αποκτούν ιδιαίτερη βαρύτητα στη συγκυρία, χωρίς διεθνιστική πολιτική της Αριστεράς δεν υπάρχει ούτε συνεπής ταξική πολιτική – και τούµπαλιν.
Υποβολή απάντησης