1

«Τα δικαιώματά μας είναι αδιαπραγμάτευτα. Ούτε βήμα πίσω»

Φεµινιστικές και λοατκια+ κινητοποιήσεις ενάντια στο ακροδεξιό Vox

Της Κικής Σταματόγιαννη

Η επανεµφάνιση της ακροδεξιάς απειλής στο ισπανικό κράτος, µε την είσοδο του Vox στο τοπικό κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας, δεν αφήνει την παραµικρή πολυτέλεια για «κινηµατικό µούδιασµα». Με 12 έδρες και ποσοστό 11%. Με στήριξη της τοπικής κυβέρνησης συµµαχίας του δεξιού Λαϊκού Κόµµατος µε το ακραίο κέντρο των Σιουδαδάνος και µε µια σεξιστική, ρατσιστική ατζέντα που γυρίζει τους δείχτες του ρολογιού δεκαετίες πίσω είναι «σκληροί καιροί για πρίγκιπες». Γι’ αυτό και αποφάσισαν να αναλάβουν δράση οι «πριγκίπισσες». Γυναίκες από φεµινιστικές και λοατκια+ συλλογικότητες, εργαζόµενες και άνεργες, µετανάστριες και ροµά.

Την ηµέρα της ψήφισης της κυβέρνησης από το τοπικό κοινοβούλιο, σε περισσότερες από 100 πόλεις σε ολόκληρο το ισπανικό κράτος πολλές χιλιάδες βγήκαν στους δρόµους. Μια κινητοποίηση που οργανώθηκε µέσα από τη συνάντηση 140 συλλογικοτήτων. Στη Σεβίλλη, την πρωτεύουσα της αυτόνοµης Περιφέρειας της Ανδαλουσίας περισσότερες από 50 συλλογικότητες 3.000 ανθρώπων είχαν καταλάβει τους δρόµους έξω από το τοπικό κοινοβούλιο. Ίδια εικόνα στη Μαδρίτη, τη Βαλένθια, τη Βαρκελώνη. Ήταν η πρώτη κινητοποίηση, που ήρθε ως απάντηση στο σοκαριστικό γεγονός της εισόδου των ακροδεξιών στο τοπικό κοινοβούλιο της Ανδαλουσίας. Παρά το γεγονός ότι οι οργανώσεις της Αριστεράς στην Ισπανία -και ιδιαίτερα στην Ανδαλουσία- είναι σε βαθιά κρίση, φεµινιστικές και λοατκια+ συλλογικότητες παίρνουν την πρωτοβουλία για δράση. Προειδοποιούν ότι θα υπάρξουν πολλές ακόµη κινητοποιήσεις αν διανοηθεί η νέα κυβέρνηση να αγγίξει έστω κι ένα από τα κατακτηµένα δικαιώµατά τους. Σε µια χώρα µε υψηλά ποσοστά γυναικοκτονιών οι δρόµοι ήχησαν από το σύνθηµα «δεν είναι θάνατοι, είναι δολοφονίες».

Οι ακροδεξιοί του Vox επέλεξαν να κάνουν σηµαία και σφραγίδα τους τον αγώνα ενάντια στα δικαιώµατα των γυναικών, βάζοντας στο στόχαστρο το ξήλωµα της προστατευτικής έµφυλης νοµοθεσίας. Στις «100 θέσεις» τους για όλη την Ισπανία, απαιτούν την κατάργηση του νόµου περί έµφυλης βίας, τη µεταρρύθµιση της νοµοθεσίας για την ενδοοικογενειακή βία, την αυστηροποίηση της νοµοθεσίας περί αµβλώσεων και λοατκια+ δικαιωµάτων. Και ασφαλώς την απόρριψη του οµόφυλου γάµου, την πυρίτιδα στα θεµέλια της παραδοσιακής ετεροκανονικής οικογένειας.

Σύµφωνα µε το ακροδεξιό Vox, η ισχύουσα νοµοθεσία «ποινικοποιεί αδικαιολόγητα» τους άντρες κάνοντας διακρίσεις σε βάρος τους. Πλήρης διαστρέβλωση της πραγµατικότητας σε µια χώρα, όπου οι έρευνες αποκαλύπτουν ότι οι γυναίκες αµείβονται κατά 13% λιγότερο σε σχέση µε τους άντρες για εργασία ίσης αξίας. Μία στις τρεις γυναίκες οµολογεί ότι έχει δεχθεί σεξουαλική παρενόχληση. Οι γυναικοκτονίες από το 2003 µέχρι σήµερα έχουν αγγίξει τις 1.000. Γυναίκες-θύµατα ενός βίαιου συζύγου/συντρόφου, µε 50 δολοφονίες γυναικών να καταγράφονται κάθε χρόνο.     

Κι επειδή οι προγραµµατικές θέσεις του Vox φαντάζουν µάλλον ήπιες για τους ηγέτες του, έρχονται αυτοί να δυναµιτίσουν την κατάσταση ακόµα περισσότερο µε τις δηλώσεις τους. Ο Φρανσίσκο Σεράνο, ένας εκ των τριών ηγετών του Vox στην Ανδαλουσία, αποκαλεί τις αντισεξιστικές κινητοποιήσεις ως βίαιες τροµοκρατικές ενέργειες. Ο χαρακτηρισµός «kale borroka» που χρησιµοποιεί, κάνει αυτόµατα τη σύνδεση µε τις οµάδες αυτονοµιστών, που υποστήριζαν την ΕΤΑ στη χώρα των Βάσκων. Ο Σεράνο, ένας δικαστικός που παύθηκε για 2 χρόνια όταν σε µια υπόθεση κηδεµονίας άλλαξε τη ρύθµιση επίσκεψης των παιδιών υπέρ του πατέρα, χωρίς να καλέσει καν τη µητέρα στην ακρόαση. Ο Σεράνο, ο σταυροφόρος της ισπανικότητας και των παραδοσιακών οικογενειακών αξιών, που του αρέσει να αυτοπροσδιορίζεται «ως θύµα ενός έµφυλου τζιχαντισµού».     

∆ίπλα σ’ αυτόν, και µε παρόµοια ασφαλώς ρητορική, ο έτερος ηγέτης του Vox, ο Σαντιάγο Αµπασκάλ κάνει δραµατική έκκληση να µπει επιτέλους ένα τέρµα στο «δράµα των εκτρώσεων». Υπέρτατος σκοπός και πρώτη προτεραιότητα, σύµφωνα µ’ αυτόν και το κόµµα του, αναδεικνύεται η «υπεράσπιση της οικογένειας». Απαιτεί να τερµατιστεί η δικτατορία της πολιτικής ορθότητας, ενώ δεν χάνει ευκαιρία να δηλώνει ότι ο  αγώνας για τα δικαιώµατα των γυναικών δεν είναι τίποτα λιγότερο από τη «µάχη για την επικράτηση του ολοκληρωτισµού των γυναικών».

Το 2004, η Ισπανία ήταν η πρώτη χώρα στην Ευρώπη, που κάτω από την πίεση ενός πολύ ισχυρού φεµινιστικού κινήµατος, είχε ψηφίσει οµόφωνα στη βουλή νοµοσχέδιο για να αντιµετωπίσει ειδικά την έµφυλη βία. Με εξασφαλισµένη δωρεάν κρατική βοήθεια για τα θύµατα και εξειδικευµένα δικαστήρια για την εκδίκαση των υποθέσεων. Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή µε τις βαθιά ριζωµένες σεξιστικές αντιλήψεις, ακόµα και στο κράτος που διαθέτει µια από τις πιο προχωρηµένες νοµοθεσίες όσον αφορά τα έµφυλα ζητήµατα, εκπρόσωποι φεµινιστικών συλλογικοτήτων κάνουν λόγο για ανεπάρκεια της υφιστάµενης νοµοθεσίας. Αυτή ακριβώς η νοµοθεσία τίθεται σε διακινδύνευση. Και όλα αυτά στην Ισπανία. Με ένα από τα µαζικότερα και δυναµικότερα αντισεξιστικά κινήµατα. Με την 8η Μάρτη το 2018 να βγάζει στους δρόµους περισσότερα από πέντε εκατοµµύρια ανθρώπους – ενάµισι εκατοµµύριο µόνο στη Μαδρίτη. Με τα µαζικότατα θεσµικά Pride σε µια σειρά µεγάλες πόλεις, αλλά και το ριζοσπαστικό/εναλλακτικό Pride της Μαδρίτης µε τις χιλιάδες συµµετέχοντες.

Όσο σοκαριστική κι αν ήταν η φασιστική αντίδραση και η στοχοποίηση γυναικών και λοατκια+ ανθρώπων, δεν ήταν ωστόσο καθόλου τυχαία. Κάθε φορά που κερδιζόταν κάτι σηµαντικό, ξεσπούσε η αντίδραση. Η ψήφιση του οµόφυλου γάµου το 2004 ή η νοµοθεσία που διευκόλυνε την πρόσβαση στις αµβλώσεις το 2010, ήρθαν αντιµέτωπες µε µαζικότατες αντιδραστικές διαµαρτυρίες, υπό την ενορχήστρωση και µε τη στήριξη ασφαλώς της Καθολικής Εκκλησίας. Ωστόσο, εδώ έχουµε να κάνουµε µε κάτι διαφορετικό. Με µιας διαφορετικής ποιότητας σεξισµό. Είναι ο σεξισµός εκείνος που θεωρεί ότι η (τυπική) έµφυλη ισότητα έχει κατακτηθεί, οπότε γιατί να υπάρχει ιδιαίτερο προστατευτικό πλαίσιο για τις γυναίκες; Οι γυναικοκτονίες, οι σεξουαλικές επιθέσεις, οι βιασµοί, οι παρενοχλήσεις στην εργασία ή στον δρόµο, ο σεξιστικός οχετός στα µέσα κοινωνικής δικτύωσης φαντάζουν ασήµαντα. Ενδεχοµένως, κι ανύπαρκτα.

Αυτή τη στιγµή η Ανδαλουσία αντιµετωπίζεται ως ένα ιδιότυπο πειραµατικό εργαστήριο. ∆ιαθέτει τη µεγαλύτερη συγκέντρωση πληθυσµού, τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας και αποτελεί ταυτόχρονα ένα από τα κύρια σηµεία εισόδου µεταναστών στο ισπανικό κράτος. Όλα αυτά συνιστούν ένα επικίνδυνο µείγµα για την επανεµφάνιση και ανάπτυξη αντιδραστικών ιδεών. Το διακηρυγµένο πλάνο είναι να µεταφερθεί «το αποτέλεσµα των δοκιµών» σε ολόκληρο το ισπανικό κράτος. Σύµφωνα µε δηµοσκόπηση, δηµοσιευµένη στην ισπανική εφηµερίδα El Mundo, εάν οι βουλευτικές εκλογές διοργανώνονταν αυτή τη στιγµή, το Vox θα εισερχόταν στο κοινοβούλιο της Ισπανίας µε ποσοστό 13%, καταλαµβάνοντας 43-45 έδρες. Η κρισιµότητα των στιγµών κάνει πιο επιτακτική την ανάγκη να µπει άµεσα ένας ισχυρός φραγµός από την αριστερά και τα κινήµατα αντίστασης απέναντι στην ακροδεξιά. Προτού µεταφυτευθεί το νοσηρό πείραµα και στις άλλες περιφέρειες του ισπανικού κράτους.    

Οι φεµινιστικές και λοατκια+ συλλογικότητες, το κίνηµα δηλαδή που για τους φασίστες αποτελεί το σύµβολο της Αριστεράς, αλλά και της πλήρους ανατροπής των παραδοσιακών αξιών, έχουν σηµειώσει ήδη στην ατζέντα τους µια ηµεροµηνία: την 8η Μάρτη. Και όλα τα σφυριά χτυπούν εκεί. Μια ηµέρα που -πέρα από την προφανή αντισεξιστική σηµασία της- θέλουν να της προσδώσουν ειδικά φέτος έντονο αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό στίγµα. Αυτό θα είναι το µεγάλο κινηµατικό στοίχηµα. Στόχος: να κάνουν τα πέντε εκατοµµύρια των κινητοποιήσεων της περασµένης χρονιάς να µοιάζουν ασήµαντα. Το οργανώνουν οι κόρες και οι εγγονές όσων έσπασαν τις κοινωνικές πατριαρχικές συµβάσεις και τα έµφυλα στερεότυπα κατά τα προηγούµενα χρόνια. Οι κόρες και οι εγγονές των γυναικών που φυλακίζονταν, δολοφονούνταν ή αναγκάζονταν να παραµένουν σιωπηλές κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Φράνκο. Τώρα, τα παιδιά τους, βγαίνουν κατά χιλιάδες στους δρόµους και δείχνουν αποφασισµένες να µη δώσουν χώρο ξανά στον φασισµό. «Είµαστε οι κόρες και οι εγγονές όσων δεν καταφέρατε να φιµώσετε». Με λάθος αντίπαλο τα ’βαλαν οι ακροδεξιοί του Vox.