Aναδημοσίευση από https://www.elaliberta.gr
Ο «μεγάλος αδερφός» στα σχολεία;
8 κείμενα ενάντια στη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος μέσα από τις σχολικές τάξεις
Όταν η Κεραμέως έγινε Καμερέως, του Θάνου Βάλλα. Οι κάμερες είναι το πρόβλημα και όχι η λύση, της Χρυσούλας Παπαγεωργίου. Εσείς οι εμπνευστές της βιντεοσκόπησης έχετε μπει ποτέ σε τάξη; του Χρήστου Επαμ. Κυργιάκη. Και πάλι για τις κάμερες στην τάξη, του Λευτέρη Παπαθανάση. Οργουελιανές δυστοπίες, της Κατερίνα Λιάτζουρα. Για τους ανθρώπους μας που πιάστηκαν στο δόκανο, της Όλγας Τσιλιμπάρη. Ώστε οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί όλοι θα δουν τις αδυναμίες τους; Του Δημήτρη Τσιριγώτη. Από την υπουργό της φωτοτυπίας στην υπουργό της κάμερας, Θανάσης Τσιριγώτης, Χρήστος Κάτσικας.
Όταν η Κεραμέως έγινε Καμερέως
του Θάνου Βάλλα*
Λίγες μέρες πριν, η Υπουργός Παιδείας Κα Κεραμέως, κατέθεσε προς ψήφιση την τροπολογία για την εξ αποστάσεως εκπαίδευση και δυστυχώς υπερψηφίστηκε από τους βουλευτές της Κυβέρνησης η ρύθμιση με την οποία προβλέπεται η «απευθείας διδασκαλία και μετάδοση μαθήματος σε πραγματικό χρόνο από εκπαιδευτικό με τη χρήση κατάλληλων μέσων τεχνολογίας σε μαθητές της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, οι οποίοι δεν δύνανται να παρακολουθήσουν τη δια ζώσης εκπαιδευτική διαδικασία είτε λόγω αναστολής λειτουργίας της οικείας εκπαιδευτικής δομής είτε για άλλο λόγο που ανάγεται σε έκτακτο ή απρόβλεπτο γεγονός, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης».
Με απλά λόγια μπαίνει η κάμερα στην τάξη και το μάθημα μετατρέπεται σε εκπομπή reality.Βέβαια μας χρυσώνει το χάπι με τα ακόλουθα: «Αποκλειστικός σκοπός της παρεχόμενης σχετικής δυνατότητας είναι η παροχή εκπαίδευσης, η οποία ανάγεται σε δημόσιο συμφέρον και προβλέπεται, επίσης, ρητώς ότι δεν επιτρέπεται η καταγραφή και αποθήκευση του παραδιδόμενου μαθήματος σε τεχνικά μέσα, παρά μόνο η ζωντανή μετάδοση ήχου ή/και εικόνας σε πραγματικό χρόνο, και μόνον μια όσο διαρκεί η εκάστοτε διδασκαλία από τον εκπαιδευτικό, με αποκλειστικούς αποδέκτες τους μαθητές».
Κόπτεται το ΥΠΑΙΘ για την παροχή εκπαίδευσης και τη χαρακτηρίζει δημόσιο συμφέρον. Παρεχόταν εκπαίδευση όταν αφήναμε ως το Νοέμβρη τους μαθητές της Γ’ Λυκείου χωρίς καθηγητές; Μήπως όταν αφήναμε υποστελεχωμένα ΚΕΣΥ και ΣΜΕΑΕ; Παρέχεται εκπαίδευση όταν αυξάνουμε τους μαθητές ανά τάξη στα δημοτικά, ή όταν θέτουμε το ηλικιακό όριο των 17 ετών για εγγραφή στα ημερήσια ΕΠΑΛ; Παρέχεται εκπαίδευση όταν το Σχολικό Δίκτυο υπολειτουργεί;
Τώρα όμως ξαφνικά, η ηγεσία του ΥΠΑΙΘ το πονά το δημόσιο σχολείο που όλη τη χρονιά απαξίωνε και νοιάζεται για τους μαθητές. Και βάζει κάμερες για ζωντανή μετάδοση του μαθήματος, την ώρα που η Δώρα δεν μπορεί να διαχειριστεί το άγχος της και βάζει τα κλάματα, ή τη στιγμή που ο Γιώργος κάνει ένα σεξιστικό σχόλιο για την μπλούζα της Έλενας, ή το λεπτό που η Νατάσα αντιμιλά στον καθηγητή, επειδή είναι φορτισμένη από το διαζύγιο των γονιών της.
Τα εσώψυχα του κάθε μαθητή, τα προσωπικά της κάθε οικογένειας σε ζωντανή μετάδοση. Δεν υπάρχουν πλέον ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα. Μόνο η βούληση της Υπουργού για παροχή εκπαίδευσης, προφανώς με οποιοδήποτε κόστος στον ψυχισμό μαθητών και εκπαιδευτικών.
Ξεχνούν οι σοφοί του Υπουργείου ότι η τάξη μας δεν είναι ένα άψυχο δωμάτιο. Είναι ένα ζωντανό κύτταρο της κοινωνίας, είναι το δεύτερο σπίτι μας. Μέσα σε αυτήν, συζητάμε, μαθαίνουμε, διαφωνούμε, μονιάζουμε, αγαπιόμαστε, κοινωνικοποιούμαστε.
Όλα αυτά θα μας στερήσει η κάμερα αν μπει στην τάξη. Θα είμαστε όλοι, διδάσκοντες και διδασκόμενοι, υπό παρακολούθηση. Η δυναμική διαδικασία της διδασκαλίας, θα μπει σε καλούπια και στεγανά, ενώ ταυτόχρονα προσωπικές πτυχές της συμπεριφοράς, της προσωπικότητας, της ζωής τελικά του καθενός, θα αναμεταδίδονται στο όνομα της εκπαίδευσης.
Καταστρατηγούμε την ελευθερία που πρέπει να διέπει τη διδασκαλία και τις σχέσεις δασκάλου-μαθητών, και το καλύπτουμε με το βαρύγδουπο: η παροχή εκπαίδευσης ανάγεται σε δημόσιο συμφέρον.
Κι εδώ ερχόμαστε εμείς, οι διδάσκοντες, που πρέπει να προστατεύουμε τους μαθητές μας από κάθε κακοτοπιά, από κάθε έκθεση σε κίνδυνο.
Ποια στάση θα κρατήσουμε εμείς; Θα φανούμε αντάξιοι του ρόλου μας ή θα πειστούμε από την επικοινωνιακή πολιτική ενός Υπουργείου που όλη τη χρονιά μας απαξίωνε;
Θα προστατεύσουμε τις προσωπικότητες, τις ιδιαιτερότητες και τις ζωές των μαθητών μας, ή θα γίνουμε μαριονέτες στα χέρια της κυρίας Κεραμέως;
Αγαπητοί μαθητές, γονείς και συνάδελφοι. Κάθε μάχη που αφορά το σχολείο πρέπει να δίνεται από όλους μας.
Νομίζω ότι η συγκεκριμένη μάχη είναι η σημαντικότερη, είναι μια μάχη για το δικαίωμα να διατηρήσουμε την ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, μια μάχη για να μη μετατραπεί η σχολική μας καθημερινότητα σε κάτι ασφυκτικό και δυστοπικό.
Σήμερα η Κεραμέως μετατράπηκε σε Καμερέως… Ας μη μετατραπούμε κι εμείς σε κομπάρσους της εκπαίδευσης.
«Αν θέλεις μια εικόνα του μέλλοντος, φαντάσου μια μπότα να πατάει το πρόσωπο ενός ανθρώπου –για πάντα…».
Τζωρτζ Όργουελ 1984
*Ο Θάνος Βάλλας είναι αιρετός στο ΠΥΣΔΕ Δράμας εκλεγμένος με την Αυτόνομη Αγωνιστική Παρέμβαση
Οι κάμερες είναι το πρόβλημα και όχι η λύση
της Χρυσούλας Παπαγεωργίου∗
Πόσες φορές ενώ ο εκπαιδευτικός στην τάξη έκανε παράδοση το παρακάτω μάθημα μαθηματικών νιώσαμε ότι δεν καταλαβαίνουμε και πολλά και θέλαμε κάτι να ρωτήσουμε, αλλά αναρωτιόμασταν αν η ερώτηση είναι «χαζή»; Πόσους συμμαθητές και συμμαθήτριες είχαμε ή ήμασταν και εμείς ένας/μία από αυτούς/-ες που διαβάζαμε χαμηλόφωνα και μόνο μετά από παρότρυνση του δάσκαλου/-ας, ενώ κοκκίνιζαν μάγουλα και αυτιά και έτρεμε το φυλλοκάρδι μας; Πόσες φορές εξαιτίας ενός κειμένου στο ανθολόγιο ή στα λογοτεχνικά κείμενα νιώσαμε να ταυτιζόμαστε και θέλαμε να μοιραστούμε στην τάξη αυτό που μας συμβαίνει; Πόσες φορές τη Δευτέρα μας ρώτησε ο εκπαιδευτικός πώς περάσαμε το Σαββατοκύριακο και θέλαμε να πούμε στους υπόλοιπους ότι κάναμε μία ωραία εκδρομή, φάγαμε ένα τέλειο παγωτό, είδαμε μια φανταστική ταινία ή περάσαμε χάλια γιατί οι γονείς δούλευαν, δεν πήγαμε πουθενά ή ήμασταν όλη μέρα στο κρεβάτι γιατί είχαμε ακεφιές;
Θα μπορούσα να σκεφτώ άπειρες στιγμές στο δημοτικό, γυμνάσιο και λύκειο, δικές μου και συμμαθητών μου, καλές και κακές, που τελικά, είναι αυτές που διαμόρφωσαν σε μεγάλο μέρος την προσωπικότητά μου. Γιατί αυτό που λέμε «σχολείο» δεν είναι ένα δωμάτιο με τέσσερις τοίχους και έναν τύπο να μιλάει καθ’ έδρας. Αυτό μπορεί να είναι η εικόνα ενός συνεδρίου, όχι, όμως, ενός σχολείου. Και στο κάτω κάτω, ακόμα κι αν κάποιος/-α εκπαιδευτικός πλησίαζε αυτήν την εικόνα κάποια στιγμή ήταν η δυναμική της τάξης που δεν του το επέτρεπε για πολύ. Γιατί όλο και κάποιοι θα μιλούσαν από κάτω, κάποιος θα χασμουριόταν ηχηρά, κάποιος θα πετούσε ένα χαρτάκι στη διπλανή του και τότε η δυναμική της τάξης θα έδινε άλλον τόνο στην τάξη. Η τάξη δεν είναι ένα ψυχρό δωμάτιο. Είναι χώρος εκπαίδευσης, κοινωνικοποίησης, φιλοξενεί όλη εκείνη τη δυναμική διαδικασία της παιδικής και εφηβικής ηλικίας, που ορίζει ποιος/-α θα είσαι μετά, πώς διαχειρίζεσαι όσα προκύψουν στη ζωή.
Και η κάμερα στην τάξη αυτό το κόβει μαχαίρι. Γιατί η ζωή πια στην τάξη είναι υπό παρακολούθηση. Και ο μαθητής και ο δάσκαλος καλούνται να είναι «συμμορφωμένοι», όπως ο εκάστοτε επόπτης ορίζει.
Το παιδί μου στο σχολείο το στέλνω και το εμπιστεύομαι στους δασκάλους του. Δεν είναι εικόνα για κανέναν, δεν είναι το μέσο επιβολής αξιολόγησης, πειθάρχησης και εξαναγκασμού. Αρκεί να σκεφτεί καθένας και καθεμιά από εμάς ότι ακόμα και αν υπάρχουν ενημερώσεις συλλογικές, οι συναντήσεις με τον εκάστοτε εκπαιδευτικό είναι ατομικές και αφορούν μία συζήτηση για την μαθησιακή και ψυχική ανάπτυξη του παιδιού που δεν αφορά κανέναν άλλον εκτός από τα τρία μέρη της σχολικής κοινότητας, τον δάσκαλο, τον μαθητή και τον γονιό.
Και ναι, τα προσωπικά δεδομένα δεν είναι απλώς μία ξύλινη φράση. Έρχεται το ίδιο το Υπουργείο να τα νοηματοδοτήσει και να τα αμφισβητήσει με το χειρότερο δυνατό τρόπο εν μέσω μιας συνολικά δύσκολης κατάστασης που φαινομενικά δεν επιτρέπεται η αντίδραση; Ισχύει, όμως; Όχι, σε καμία περίπτωση. Αυτή τη στιγμή καλούμαστε ως γονείς να υπερασπιστούμε τα παιδιά μας και να αποδείξουμε ξεκάθαρα τι είναι αυτό που μας ενδιαφέρει. Αν πριν από λίγο καιρό σχολιάζαμε τις σχολικές γιορτές με αναπαράσταση reality shows τώρα καλούμαστε να μην επιτρέψουμε να γίνουν τα σχολεία μας reality σε μια πραγματικότητα δυστοπική.
Κάθε μάχη που αφορά το σχολείο οφείλει να δίνεται από όλους, εκπαιδευτικούς, μαθητές, γονείς. Όμως, τώρα μιλάμε, ίσως, για τη μητέρα των μαχών. Τα συλλογικά όργανα εκπαιδευτικών, γονιών και μαθητών πρέπει να συντονιστούν και να βρεθούν στο δρόμο, εκεί που τελικά φαίνεται ποιος θέλει και μπορεί.
∗Η Χρυσούλα Παπαγεωργίου είναι γονιός μαθητή Β’ δημοτικού
Εσείς οι εμπνευστές της βιντεοσκόπησης έχετε μπει ποτέ σε τάξη;
του Χρήστου Επαμ. Κυργιάκη
Είναι βέβαιο ότι όλοι εσείς που εισηγηθήκατε τη βιντεοσκόπηση των μαθημάτων και την απευθείας μετάδοσή τους, ή δεν έχετε μπει ποτέ μέσα σε σχολική αίθουσα ή έχετε ξεχάσει πώς είναι καθώς δεν θυμάστε πότε ήταν η τελευταία φορά που μπήκατε.
Ίσως να μεγαλώσατε με διαγωνισμούς καλλιστείων και σόου διαφόρων «ταλέντων» και νομίζετε πως το μάθημα είναι διαγωνισμός, οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί διαγωνιζόμενοι, εσείς οι κριτές και οι γονείς το κοινό.
Ίσως να σκέφτεστε ακόμη και να μετατρέψετε τα σχολεία σε στούντιο παραγωγής ριάλιτι για να τα κονομάτε, καθώς για σας όλα είναι κονόμα, όλα είναι μπίζνες, όλα είναι έσοδα και έξοδα, όλα είναι μετρήσιμα και όλα είναι αξιολογήσιμα.
Όλα εκτός από εσάς.
Εσείς έχετε το προτέρημα να είστε ειδικοί, σαν αυτούς που τη μια μας λένε άλφα και την άλλη ωμέγα, τη μια μας λένε βάλτε μάσκα και την άλλη όχι, τη μια μας λένε πως τα παιδιά είναι διάβολοι και την άλλη αγγελούδια.
Χορτάσαμε από δαύτους, ειδικά την τελευταία δεκαετία. Με τη «βούλα» των ειδικών και τις ψήφους των «αδιάβαστων», περάσατε ένα σκασμό μνημόνια να φάνε και τα τρισέγγονά μας.
Που λέτε, δεν ξέρετε τι χάσατε που δεν μπήκατε ποτέ σε τάξη ή που την αρνηθήκατε για να γίνετε καρεκλοκένταυροι.
Είναι ζόρικη όντως, μα είναι και μοναδικής ομορφιάς.
Μπορεί να σε καταπιεί, αυτό το γνωρίζετε, μα μπορεί να σε στείλει και στα ουράνια, αυτό δεν το ζήσατε γι΄ αυτό και τη μισείτε.
Δεν μιλήσατε ποτέ με τα μάτια σε μαθητή σας, ούτε και νιώσατε ποτέ την ευτυχία να σας ευχαριστήσει με τα μάτια κάποιος μαθητής σας.
Δεν εισπράξατε ποτέ μαθητικό χαμόγελο ως θετική αξιολόγηση που δεν συγκρίνεται με καμία αξιολόγηση κανενός αξιολογητή εσωτερικού ή εξωτερικού ή δεν ξέρω κι εγώ πώς αλλιώς θα τους βαφτίσετε.
Δεν μπήκατε ποτέ σε σχολική αίθουσα με τη λαχτάρα να δώσετε ό,τι καλύτερο έχετε στο μυαλό και την ψυχή σας, γιατί την ψυχή σας την κοστολογήσατε και την ξεπουλήσατε ως μετρήσιμο προϊόν ενώ το μυαλό σας το κάψατε με τους δείκτες, τα ποσοστά, τα κόστη και τα οικονομικά οφέλη. Τίποτα καλό δεν περίσσεψε ούτε σε μυαλό ούτε σε ψυχή.
Θέλετε να εγκαταστήσετε κάμερες, θαρρείτε πως θα το πετύχετε, για να μη στερηθεί τάχαμου, κανένα παιδί τη γνώση σε έκτακτες συνθήκες.
Ποιοι;
Εσείς που αφήνετε κάθε χρόνο χιλιάδες παιδιά χωρίς καθηγητές και δασκάλους για μήνες;
Εσείς που στοιβάξατε τους μαθητές σε τριαντάδες μέσα στις σχολικές αίθουσες;
Εσείς που έχετε να διορίσετε εκπαιδευτικούς εδώ και δέκα χρόνια;
Εσείς που κοροϊδεύετε χιλιάδες αναπληρωτές κάθε χρόνο απολύοντάς τους και προσλαμβάνοντάς τους για να αναπληρώσουν τον εαυτό τους;
Εσείς που ονειρεύεστε και νομοθετείτε παιδεία για λίγους και εκλεκτούς;
Εσείς που τόσα χρόνια συκοφαντούσατε γιατρούς, νοσοκόμους και δημόσιο σύστημα υγείας και όταν βρήκατε τα σκούρα παραδεχτήκατε αυτό που ήδη γνωρίζατε.
Φτάσατε σε τέτοια ξεφτίλα που ζητούσατε από τον κόσμο να χειροκροτήσουν αυτούς που μέχρι πρότινος λέγατε πως πρέπει να απολυθούν.
Οργή και λύπη έχω για σας.
Οργή γιατί ξεχειλίζει η υποκρισία σε κάθε τι που λέτε και κάνετε.
Λύπη γιατί δεν θα εισπράξετε ποτέ την αγάπη και την αποδοχή που εμείς εισπράττουμε από τους μαθητές.
Κάνετε όνειρα. Δεν πειράζει. Θα μείνουν όνειρα. Όχι επειδή φοβόμαστε αλλά επειδή για μας είναι θέμα αξιοπρέπειας και ευθιξίας.
Σε σχέσεις αγάπης όχι μόνο δεν χωράνε κάμερες αλλά είναι και επικίνδυνες. Οι ρουφιάνοι χρησιμεύουν για άλλες δουλειές.
Μην ψάχνετε με τις κάμερες στις σχολικές αίθουσες για να βρείτε τεμπέληδες και άθλιους.
Αν θέλετε τέτοιους, ψάξτε στο σινάφι σας ή ανοίξτε την τηλεόραση…
Και πάλι για τις κάμερες στην τάξη
του Λευτέρη Παπαθανάση*,
Είναι ο πειραματισμός του παιδιού συστατικό του μαθήματος στην τάξη; Είναι η ελεύθερη -χωρίς φόβο- περιδιάβασή του στις έννοιες του μαθήματος; Είναι το δικαίωμα στην κουταμάρα ή την αφηρημάδα; Είναι ο χρόνος που απαιτείται για να καταλαγιάσει η νέα έννοια στο μυαλό; Είναι η δυνατότητα του δασκάλου να ρισκάρει την ενστικτώδη γρήγορη εκτίμηση για τη γενική κατανόηση; είναι η ντρίπλα του να ακούσεις μια τόσο λαθεμένη απάντηση και, αντί να γκρινιάξεις, να πεις «ωραία! σ’ευχαριστώ για την απάντηση, και πάμε να τη δούμε λίγο πιο συγκεκριμένα»; Μήπως είναι εκείνο το σημείο που το μάθημα σπάει για ένα κρύο αστείο; Οι αστείες εκφράσεις της δασκάλας, το περίεργο περπάτημα του δασκάλου, αυτά που σχολιάζονται από τα παιδιά, μα συνήθως με αγάπη; Το να σταματήσεις το μάθημα για να σκύψεις πάνω από το παιδί που δεν κατάλαβε; Το να κάνεις το κορόιδο που δεν απάντησε η … γιατί έχει το νου της στον …; Μια συζήτηση με αφορμή το μάθημα, αλλά πολύ πιο πέρα απ’αυτό; Ένα σχόλιο στα όρια της ευπρέπειας από κάποιο παιδί; Ένας τσακωμός ακόμη; Είναι όλα αυτά συστατικά του μαθήματος; Τα θέλουμε;
Θυμήσου -διάολε!- ποια μαθήματα σε είχαν συγκινήσει, ποια σε είχαν κινητοποιήσει. Ποια στάση ποιου εκπαιδευτικού σε είχε συνεπάρει, σε έκανε να δεις νέους κερατένιους δρόμους στη ζωή σου. Τα θέλουμε όλα αυτά; Τα θέλουμε για όλα τα παιδιά και όχι για την κοινωνική ελίτ; Αν ναι, τότε το καθετί που προτείνουμε για τη ρημάδα την Εκπαίδευση πρέπει να τα περιλαμβάνει.
Πάμε στο ερώτημα των ημερών τώρα: Τι απ’όλα αυτά διατηρείται με το σπάσιμο της έννοιας της τάξης, τη ζωντανή αναμετάδοση του μαθήματος στον ανθηρό κήπο του www; Τίποτα! Οι δύο μήνες καμερομαθημάτων θα έπρεπε να μας βάλουν να σκεφτούμε πάνω σ’αυτό. Αντίθετα, έκαναν πολλούς ευτυχισμένους: Το υπουργείο, που ήδη νομοθετεί (με τροπολογίες, φυσικά) και σκέφτεται να καλύπτει τις ελλείψεις εκπαιδευτικών με κάμερες, τα επιθεωρητικά σώματα, που έχουν άμεση πρόσβαση στο τι λέει η δασκάλα ανά πάσα στιγμή. Τους καλοθελητές θεσμικούς και εξωθεσμικούς. Τους γονείς-επενδυτές, που δυο μήνες τώρα κρατούσαν σημειώσεις για την επίδοση της επένδυσής τους κι εκείνες των ανταγωνιστικών επενδύσεων. Τους χορηγούς, που βρήκαν στην τηλεκπαίδευση ένα δρόμο που δεν περίμεναν να ανοιχτεί τόσο εύκολα μπροστά τους.
Δεν ξέρω, καμιά φορά μου φαίνεται πως δεν μιλάμε καν την ίδια γλώσσα. Μου φαίνεται πως οι άνθρωποι επιθυμούν γρήγορα να περάσουμε σε ένα άλλο στάδιο, πως πολύ μας ανέχτηκαν, και θέλουν να σφαχτούν ελεύθερα, χωρίς ενοχές.
Επανέρχομαι στο βασικό και κλείνω: μια εκπαιδευτική πολιτική κρύβει μέσα της τις πιο βασικές αντιλήψεις μας για τον κόσμο· δεν είναι ένα καλάθι με καλές ή κακές ιδέες απ’όπου διαλέγουμε περιπτωσιακά.
Ξανά και ξανά, λοιπόν. Το «τι Εκπαίδευση θες;» σημαίνει «σε ποιον κόσμο θες να ζήσεις;».
*Αναδημοσίευση από το blog Aυθόρμητες Μεταβολές
Οργουελιανές δυστοπίες
Κατερίνα Λιάτζουρα
Τον Όργουελ και το 1984 του, τους πρωτογνώρισα στα φοιτητικά μου χρόνια και ομολογώ, πως με είχε συγκλονίσει η πλοκή του μυθιστορήματος.
Οι ήρωες του Όργουελ σε μια απόκοσμη μόνιμη απόγνωση, να ξεφύγουν από τα άγρυπνα μάτια του Μεγάλου Αδερφού, να ξεφύγουν από τις δαγκάνες του κρατικού μηχανισμού ελέγχου και καταστολής. Εκείνο όμως που πάντα με προβλημάτιζε ήταν η αχαλίνωτη, πολύμορφη και ποικιλόμορφη φαντασία του μυθιστοριογράφου. Τι φαντασία και τι πολιτικοκοινωνικά εναύσματα, πρέπει να είχε ο συγκεκριμένος συγγραφέας, που στο μακρινό 1948, χρονολογία συγγραφής του μυθιστορήματος, είχε οραματιστεί την δυστοπία των τελευταίων μας δεκαετιών. Πολλές φορές μέσα στα χρόνια που μεσολάβησαν μνημόνευσα τον Όργουελ. Άλλοτε με αφορμή κωμικών γεγονότων και άλλοτε τραγικών. Τι να πρωτοθυμηθώ; Να θυμηθώ τα copy paste αμερικάνικα reality shows Big brother στυλ; Να σκεφτώ τις κάμερες παρακολούθησης που η Τροχαία τοποθέτησε σε όλα τα μεγάλα οδικά δίκτυα, για να ρυθμίζονται, λέει, μπλοκαρίσματα και μποτιλιαρίσματα ή να σκεφτώ τις κάμερες σε κάθε σταθμό διοδίων ανά την επικράτεια, που σκοπό είχαν/έχουν να αποτρέψουν τους Δεν Πληρώνω. Μήπως να αναφερθώ στον καθ’ έναν ιδιοκτήτη μεγάλου ή μικρού ή τοσοδούλη μικρούλη εμπορικού καταστήματος που για να προφυλάξει την περιουσία του και τον κόπο του και τον ιδρώτα του και τα όνειρα (;) του από ναρκομανείς κουκουλοφόρους μπαχαλάκηδες παραβάτες περιθωριακούς πρόσφυγες και μετανάστες; ούτε βέβαια σε εκείνες τις κάμερες θα αναφερθώ, που είναι ενσωματωμένες σε κομπιούτερ, laptop, tablet, κινητά και λοιπά gadget που μας φορτώσανε και κουβαλάμε μαζί μας με ευλαβική φρενίτιδα. Μια παγκόσμια επιτήρηση και παρακολούθηση και ένας έλεγχος, τόσο καλά οργανωμένος, τόσο βαθιά ριζωμένος, που θα τον ζήλευαν ακόμη και το Υπουργείο Αλήθειας και η Αστυνομία της Σκέψης του Όργουελ.
Και αφού έκανα ως εδώ την εισαγωγή μου, ας έρθω και στο κύριο θέμα του άρθρου μου. ΚΑΜΕΡΕΣ ΕΝΤΟΣ ΣΧΟΛΕΙΟΥ. Πριν από λίγα χρόνια θα γελούσα με την ψυχή μου, αν κάποιος μου έλεγε, πως το Υπουργείου Παιδείας θα επεξεργάζονταν ένα τέτοιο σχέδιο δράσης για να προσφέρει την δυνατότητα και το δικαίωμα σε όλους τους μαθητές μας να έχουν ίδιες (;) ίσες (;) ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση. Και δεν θα επιχειρηματολογήσω εδώ πως οι κάμερες εντός του σχολείου και κατά την διάρκεια της εκπαιδευτικής διαδικασίας, παραβιάζουν κατάφωρα τα προσωπικά δεδομένα του ατόμου. Ούτε κάμερες για μαγνητοσκόπηση ούτε κάμερες για απ’ ευθείας μετάδοση των μαθημάτων. Αλλά ας τα πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Ως αποτέλεσμα της πανδημίας του covid 19 και την παγκόσμια τραγωδία της ανθρωπότητας, επλήγη και η εκπαιδευτική κοινότητα. Ως μέτρο προφύλαξης από τον κοροϊνοιό έκλεισαν όλες οι εκπαιδευτικές βαθμίδες. Ως μέτρο αντιμετώπισης της βίαιης απομάκρυνσης μαθητών και εκπαιδευτικών από στην σχολική αίθουσα, προτάθηκε η σύγχρονη ή ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση, ώστε να ενισχυθεί η υποστήριξη των μαθητών με την σχολική κοινότητα και να εμψυχωθούν από τον εκπαιδευτικό/ τους εκπαιδευτικούς που εμπιστεύονται. Και η εμπιστοσύνη, για όσους και όσες είμαστε μάχιμοι και ενεργοί εκπαιδευτικοί, γνωρίζουμε καλά με πόσο κόπο επιτυγχάνεται, πόσους σκοπέλους υπερβαίνουμε και με πόση αμφίδρομη προσπάθεια κατορθώνουμε να «λειτουργούμε» την τάξη μας. Αυτήν την εμπιστοσύνη προς το πρόσωπο του εκπαιδευτικού, προσπαθούν να κλονίσουν οι ειδήμονες του Υπουργείου. Και λέω ειδήμονες, γιατί δάσκαλοι σίγουρα δεν είναι. Γιατί αν ήταν δάσκαλοι, θα είχανε βασικές γνώσεις σύγχρονης Παιδαγωγικής. Θα ξέρανε πως η διδασκαλία εξυπηρετεί συγκεκριμένους παιδαγωγικούς σκοπούς και ότι υπερέχει ο παιδαγωγικός σκοπός του διδακτικού. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν διδάσκει σε θέση στατική και σε ορθή γωνία λήψης φωτογραφικού κάδρου με γνώμονα τον χρυσό κανόνα. Γιατί θα ξέρανε ότι ο δάσκαλος δεν φοράει προσωπείο ούτε μπορεί να λέει συνεχώς cheese. Γιατί θα ξέρανε πως ο δάσκαλος δεν γίνεται να αναιρεί τις πεποιθήσεις του, όταν έχει αφιερώσει ώρες και ώρες διδασκαλίας για να φτάσει στο πολυπόθητο εκείνο παιδαγωγικό αγαθό που λέγεται εκπαιδευτική διαδικασία. Γιατί αν ήταν ενεργοί δάσκαλοι, οι ειδήμονες του Υπουργείου, θα είχαν και βασικές γνώσεις του κανονισμού λειτουργίας των σχολείων. Θα ξέρανε πως μέχρι δυο μήνες πριν, τιμωρούνταν με αποβολή, όποιος μαθητής και όποια μαθήτρια είχε την ατυχία να κουδουνίσει το κινητό του/της εντός του σχολικού ωραρίου, καθώς απαγορεύεται ρητώς, όχι μόνο η χρήση, αλλά και η περιφορά/μεταφορά, οιοδήποτε τεχνολογικού εξοπλισμού τηλεεπικοινωνίας, τόσο από μαθητές όσο και από εκπαιδευτικούς. Γιατί θα ξέρανε, αν ήτανε δάσκαλοι, πως απαγορεύεται αυστηρώς η παραμονή ατόμου που δεν έχει άμεση σχέση με τη διδακτική διαδικασία που πραγματώνεται εντός της σχολικής αίθουσας. Απαγορεύεται δηλαδή η είσοδος και η παραμονή εντός της σχολικής αίθουσας σε γονείς ή κηδεμόνες, σε τρίτα άτομα ή ακόμη και σε μαθητές άλλων τμημάτων, διαφυλάσσοντας έτσι την εκπαιδευτική διαδικασία από παρεμβολές και εμβολές, θεωρώντας πως στο διδακτικό τρίγωνο -δασκάλου/μαθητή/μαθησιακό αντικείμενο- δεν έχουν θέση οι εκτός διαδικασίας, πόσο μάλλον το μάτι του Μεγάλου Αδερφού. Γιατί θα ξέρανε πως εκμεταλλεύονται με μια καλή πρόφαση τις δυσκολίες των περιστάσεων για να περάσουν τροπολογίες και νόμους ΑΝΤΙΔΕΟΝΤΟΛΟΓΙΚΟΥΣ και ΑΝΤΙΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟΥΣ. Επίσης, θα ξέρανε, αν, λέμε ΑΝ ήτανε δάσκαλοι, πως οι δάσκαλοι δεν είμαστε μαριονέτες να τραμπαλιζόμαστε στους ρυθμούς τους. Ούτε σε δύσκολους καιρούς ούτε σε εύκολους. Και ο κλάδος των εκπαιδευτικών έχει ζήσει και επιβιώσει και στις δυο περιπτώσεις. Επειδή όμως είναι ειδήμονες και πράττουν κάθε άλλο, πέραν από παιδαγωγικό έργο, καλύτερα να ακούσουν κι εμάς τους δασκάλους. Ας περάσει αυτός ο μήνας της εκ περιτροπής προσέλευσης των μαθητών στις σχολικές αίθουσες, πράγμα που από τη φύση του εμπεριέχει αντικανονικότητες και δυσκολίες εφαρμογής. Σε αυτόν τον μήνα θα υποδεχτούμε παιδαγωγικά τα μαθητούδια μας. Θα μιλήσουμε. Θα επικοινωνήσουμε. Θα εκτονώσουμε συναισθήματα. Θα αποσυμπιέσουμε φόβους και φοβίες. Θα ανασκουμπωθούμε και θα ξαναεμπιστευτούμε. Μέσα στα πλαίσια της εκπαιδευτικής διαδικασίας που μας είναι γνώριμη. Μέσα στα πλαίσια που προτάσσουν τα επαγγελματικά μας διαπιστευτήρια και τα παιδαγωγικά και διδακτικά μας κριτήρια. Με τα δεδομένα που θέσαμε εξ αρχής εντός της εκπαιδευτικής μας διαδικασίας και αποδεχτήκαμε μαθητές και εκπαιδευτικοί, υπογράφοντας συμβόλαιο τάξης. Δεν είναι ώρα για πειράματα και πειραματισμούς. Και δεν είναι ώρα για πιέσεις και αντιπαραθέσεις. Και για τους μαθητές μας, που δεν μπορούν να παραβρεθούν στην δεδομένη στιγμή στην σχολική αίθουσα, εξακολουθεί να λειτουργεί επικουρικά η ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση.
Και για να το δέσω το όλον με την εισαγωγή μου και την αναφορά μου στον Όργουελ, να υπενθυμίσω σε ειδήμονες και άσχετους ότι δεν πρωταγωνιστούμε στο μυθιστόρημα 1984 και ότι αρνούμαστε να πρωταγωνιστήσουμε στο νέο school reality show που ετοιμάζει το Υπουργείο. Αφού το Υπουργείο διατείνεται πως νοιάζεται τόσο, μα τόσο πολύ για την Εκπαίδευση, ας στελεχώσει από Σεπτέμβριο ΚΑΘΕ σχολική μονάδα, με ΟΛΕΣ τις ειδικότητες, με τμήματα υποδοχής, με παράλληλη στήριξη και πραγματική ενισχυτική διδασκαλία. Ας εκσυγχρονίσει με βασικό τεχνολογικό εξοπλισμό τα σχολεία, με whiteboard ας πούμε, γιατί ακόμη γράφουμε με κιμωλίες, ας στηρίξει τους μαθητές και τις οικογένειες τους με ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς και ας ενσωματώσει επιτέλους τα παιδιά των προσφύγων και των μεταναστών στην κανονική εκπαιδευτική πραγματικότητα. Γιατί ζητούμενο μας είναι να επανέλθουμε στην κανονικότητα. Σε μια κανονικότητα που στηρίζεται στις διαπροσωπικές σχέσεις. Στις ανθρώπινες σχέσεις. Που δεν στηρίζεται σε avatar, σε κλώνους και σε εικονικές πραγματικότητες. Διότι δεν ζούμε ούτε στην Ωκεανία, ούτε στην Ευρασία, ούτε και Ανατολασία και βέβαια δεν μας λένε Γουίνστον Σμιθ.
* Η Κατερίνα Λιάτζουρα είναι μάχιμη εκπαιδευτικός, εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση Ευβοίας ως Φιλόλογος της Γερμανικής Γλώσσας και είναι μέλος της ακηδεμόνευτης πολιτικής παράταξης «Καθηγητές και Καθηγήτριες εν Δράσει» στην ΕΛΜΕ Ευβοίας.
Για τους ανθρώπους μας που πιάστηκαν στο δόκανο
Γράφει η Όλγα Τσιλιμπάρη*
Δεν απευθύνομαι στους καριερίστες. Ούτε σε όποιον κυριαρχείται από το σύνδρομο του «τι θα πει η κοινωνία»- βλέπε οι μπογδάνοι, γιατί δε θα μ΄ ακούσουν.
Απευθύνομαι στην πλειοψηφία των συναδέλφων μου μάχιμων εκπαιδευτικών, όλων των ειδικοτήτων, εργασιακών σχέσεων και ηλικιών. Δεν έρχομαι να τους κουνήσω το δάχτυλο, ως εξαρχής οπαδός της σκληρής γραμμής, που προειδοποιούσε πως η όποια κατάθεση ψυχής εκ μέρους μας εν μέσω πανδημίας, για χάρη των μαθητών μας, θα σκυλευόταν από τα αδίστακτα νεοφιλελεύθερα γεράκια και τα παπαγαλάκια τους.
Μιλάω σε ανθρώπους που ξόδεψαν χρόνο και ενέργεια,χωρίς την ανταπόδοση που δίνει η ζωντανή τάξη, με τα πάνω και τα κάτω της. Που πάλεψαν όχι μόνο με τεχνικές δυσκολίες, αλλά και με μεγάλα προσωπικά διλήμματα, προσπάθησαν, βοήθησαν και συναδέλφους. Σε ανθρώπους που είχαν τη σκέψη τους στο ανήσυχο παιδί, στον αποθαρρημένο έφηβο, στον άνεργο γονιό, στη μάνα που δούλευε υπερωρίες σε σούπερ μάρκετ εν μέσω καραντίνας. Που ήξεραν ότι όλους μάς παραμονεύει η μοίρα της γυναίκας με τα τρία παιδιά, που πέθανε αβοήθητη στο σπίτι, γιατί αυτοί που περάσανε ένα σκασμό μνημόνια δε νοιάζονται για τις ζωές μας, αλλά για τη δημόσια εικόνα τους και το πολιτικό κόστος. Που αρνήθηκαν να νιώθουν ένοχοι, επειδή έπαιρναν το μισθό τους, ο οποίος, στο κάτω κάτω της γραφής, την αγορά τροφοδοτεί. Που κόντευαν να εκραγούν, όταν οι κυβερνητικοί αστέρες αρχικά τόνιζαν πόσο άριστα, καθολικά και ανεμπόδιστα προχωράει η «τηλεκπαίδευση» και στη συνέχεια «θυμήθηκαν» τις κοινωνικές ανισότητες και τις παιδαγωγικές αντενδείξεις, όταν αποφάσισαν να ανοίξουν τα σχολεία, με οριζόντιες, κάθετες και διαγώνιες μετρήσεις των μεσοθρανίων διαστημάτων και φειδωλή προσφορά αντισηπτικών εκ μέρους εθνικών ευεργετών. Και κυρίως, σε εκείνους που, με δυσβάσταχτο ψυχικό κόστος δεν επέτρεψαν στον εαυτό τους να συνηθίσει και να «προσαρμοστεί» στη συνολική εκτρωματική κατάσταση που ζήσαμε και, από ό,τι φαίνεται, θα συνεχίσουμε να ζούμε, αν δείξουμε κι άλλη ανοχή.
Θα έχουμε τη δυνατότητα να υποβάλουμε την εμπειρία μας σε συλλογική επεξεργασία, ώστε να εκτιμήσουμε όλες τις πλευρές της. Αν προσπαθήσουμε να τη δούμε στο σύνολό της, θα βελτιώσουμε τα συλλογικά μας αντανακλαστικά και την πολιτική μας αντίληψη, αναζητώντας το εκάστοτε κυρίαρχο και μη εγκλωβιζόμενοι στα επιμέρους. Ωστόσο, επειδή το άνυδρο και εφιαλτικό μέλλον που επιφυλάσσουν οι κρατούντες για τον κόσμο της εργασίας είναι ήδη εδώ, δεν έχουμε την πολυτέλεια να αναλωθούμε σε αδιέξοδες μικροψυχίες. Νομίζω ότι έχουμε κατανοήσει, με τον πιο οδυνηρό τρόπο, ότι οι συνεχείς υποχωρήσεις εν ονόματι των «ειδικών συνθηκών» μετατρέπουν τη ζωή μας σε μια μόνιμη «κατάσταση εκτάκτου ανάγκης», για χάρη του κέρδους και της εξουσίας.
Ας μην οχυρωθούμε πίσω από το κουτοπόνηρο επιχείρημα ότι «εδώ αυτά δεν γίνονται, κι ας τα έχουν νομοθετήσει». Αντί να καγχάζουμε σε επίπεδο παρέας, ας βάλουμε πλάτη, για να αντιμετωπίσουμε συλλογικά, και τώρα και το Σεπτέμβρη, τα μεγάλα θέματα υγείας, δημόσιας παιδείας, εργασίας και δημοκρατικών δικαιωμάτων, που έχουν ανοίξει όλα μαζί:
- Σχολεία ανοιχτά με πραγματική προστασία της υγείας και της ζωής όλων μας(μαθητών, οικογενειών, εκπαιδευτικών,προσωπικού φύλαξης και καθαριότητας)
• Εκπαιδευτική διαδικασία χωρίς κάμερες και ταυτόχρονη αναμετάδοση
• Προάσπιση της δημόσιας εκπαίδευσης απέναντι στο πολυνομοσχέδιο
• Προάσπιση του βιοτικού μας επιπέδου απέναντι στα νέα μνημόνια που έρχονται
Όλγα Τσιλιμπάρη, Εκπαιδευτικός, Μέλος της ΕΛΜΕ Κέρκυρας
Ώστε οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί όλοι θα δουν τις αδυναμίες τους;
Δημήτρης Τσιριγώτης
«Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης»
Οι τελάλες του κοινωνικού αυτοματισμού ξαναέπιασαν δουλειά και φώναξαν δυνατά: «οι εκπαιδευτικοί φοβούνται τις κάμερες γιατί έχουν πολλές αδυναμίες να κρύψουν και γιατί φοβούνται την αξιολόγησή τους». Η επιχείρηση απαξίωσης των εκπαιδευτικών στην κοινή γνώμη είναι ξανά στο προσκήνιο.
Μια απάντηση στο άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα»
Χαρακτηριστικό είναι το άρθρο με τίτλο: «Ο φόβος της ΟΛΜΕ μπροστά στην κάμερα» που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα Protagon.gr . Σας μεταφέρω το πιο χαρακτηριστικό απόσπασμα του άρθρου αυτού:
«Είναι και το κουμπάκι της κάμερας που θα μεταφέρει το μάθημα (και την ποιότητα της διδασκαλίας) από την τάξη στα σπίτια των συμμαθητών. Γιατί η κάμερα έχει ένα «ελάττωμα»: δείχνει τα πράγματα ακριβώς όπως είναι. Γιατί μέχρι τώρα ό,τι γίνεται στην τάξη παραμένει στην τάξη. Καλό μάθημα; Βαρετό μάθημα; Αδιάφορο μάθημα; Καθόλου μάθημα; Είναι αυτή η περίφημη «εμπιστευτικότητα» που επικαλείται και ο Νίκος Φίλης. Η «κάμερα» θα ανοίξει το μάθημα. Και υπάρχει ο κίνδυνος το μάθημα να «αξιολογηθεί». Μήπως αυτό είναι τελικά το πρόβλημα της ΟΛΜΕ;»
Η εκπαιδευτική κοινότητα ευχαριστεί θερμά την αρθρογράφο του εν λόγω άρθρου. Τέτοια στήριξη στην αρνητική θέση μας απέναντι στις κάμερες στην τάξη ομολογουμένως δεν την περιμέναμε. Είναι σαν να βρισκόμαστε σε ένα δικαστήριο και ο συνήγορος κατηγορίας να φωνάζει: «αθώος ο κατηγορούμενος». Το άρθρο ούτε λίγο ούτε πολύ θεωρεί δεδομένο και θεμιτό πως το μάθημα της τάξης που θα αναμεταδίδει η κάμερα στο σπίτι θα καθίσουν να το παρακολουθήσουν και άλλοι άνθρωποι εκτός του μαθητή, οι οποίοι μάλιστα θα μπορούν να αξιολογήσουν τον εκπαιδευτικό.
Η κάμερα θα γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης
Μα αυτό ακριβώς που υποστηρίζει η αρθογράφος προβλέπει πως θα συμβεί και η εκπαιδευτική κοινότητα. Πως εικόνες της τάξης θα είναι ορατές και σε άλλα μάτια εκτός του μαθητή. Αλήθεια, δεν γνωρίζει η αρθρογράφος πως οι εικόνες της τάξης δεν περιέχουν μόνο εκπαιδευτικούς αλλά και μαθητές; Ας μας απαντήσει λοιπόν αν είναι σύμφωνη να εκτεθούν οι μαθητές αυτοί, οι οποίοι επιπλέον είναι και ανήλικοι, σε μάτια τρίτων πλην του εκπαιδευτικού τους και των συμμαθητών τους;
Αναρωτιέμαι, τι ακριβώς προτείνει η αρθρογράφος όταν δηλώνει ευθαρσώς πως θεωρεί θεμιτό να καθίσουν να παρακολουθήσουν και τρίτα μάτια ένα μάθημα που απευθύνεται σε έναν μαθητή; Φαντάζομαι δεν εννοεί πως αυτά τα τρίτα μάτια θα είναι ορατά στην κάμερα και θα συστηθούν στον καθηγητή στην αρχή του μαθήματος. Προφανώς εννοεί στα μουλωχτά, στα σιωπηλά. Τους προτρέπει δηλαδή σε λαθρο-παρακολούθηση, σε πειρατεία. Η κάμερα δηλαδή να γίνει η κλειδαρότρυπα της τάξης. Αδιανόητο πραγματικά.
Παραβίαση και του ιατρικού απορρήτου
Δεν θα μιλήσω γενικά για την παραβίαση Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την χρήση καμερών στα σχολεία η οποία είναι προφανής. Θα μιλήσω ειδικά. Σε κάθε σχολείο υπάρχουν παιδιά με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος και Ειδικές Μαθησιακές Διαταραχές. Αυτά τα παιδιά έχουν ιατρικές διαγνώσεις και προβλέπεται για αυτά εκ του νόμου ιατρικό απόρρητο, το οποίο βέβαια θα παραβιαστεί κατάφωρα όταν εκτεθούν μέσω της κάμερας σε τρίτα μάτια.
Μαθητές με άνισες ευκαιρίες
Το υπουργείο Παιδείας για να στηρίξει το όλο εγχείρημα μιλάει για ίσες ευκαιρίες μάθησης για όλα τα παιδιά, και για εκείνα που θα βρίσκονται στις τάξεις και για εκείνα που θα βρίσκονται στο σπίτι τους. Όμως όταν θα υπάρχουν μαθητές δύο ταχυτήτων, εκείνα που θα κάνουν διαδραστικό μάθημα στην τάξη και εκείνα που ταυτόχρονα θα παρακολουθούν παθητικά από σπίτι για ποιες ίσες ευκαιρίες μπορούμε να μιλάμε; Απλά κάποια παιδιά θα παρακολουθούν κάποια άλλα που θα κάνουν μάθημα. Ο ορισμός των άνισων ευκαιριών.
Περί «εμπιστευτικότητας» ο λόγος
Ας πάρουμε τώρα την «εμπιστευτικότητα» που όπως αναφέρει η αρθρογράφος επικαλέστηκε και ο κ. Φίλης. Μόνο που η αρθρογράφος άλλαξε και παραχάραξε το περιεχόμενο της δήλωσης. Η δήλωση του κ. Φίλη περί «εμπιστευτικότητας» δεν εννοεί πως η ποιότητα της διδασκαλίας δεν πρέπει να βγαίνει έξω από την τάξη αλλά την σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ εκπαιδευτικού και μαθητή που δεν επιτρέπεται να βγει από την τάξη. Σας μεταφέρω αυτολεξεί την δήλωση του κ. Φίλη: «Μάθημα με ανοιχτές κάμερες, δηλαδή μάθημα που σπάει το δεσμό εμπιστοσύνης και εμπιστευτικότητας του καθηγητή με τον ανήλικο μαθητή, δεν έχει διανοηθεί να κάνει κανένας υπουργός Παιδείας, σε καμία ελληνική κυβέρνηση, υπό οποιεσδήποτε συνθήκες».
Προφανώς η αρθρογράφος αγνοεί ακόμα και τα βασικά περί εκπαιδευτικής διαδικασίας. Πως οι μαθητές κατά την διάρκειά της πρέπει να ανοιχτούν, να ξεγυμνώσουν τις αδυναμίες τους όσον αφορά τις γνώσεις τους και τη συμπεριφορά τους και για να το κάνουν αυτό πρέπει να νιώσουν εμπιστοσύνη πως ό, τι δείξουν θα μείνει ιερά προστατευμένο μέσα στην τάξη. Δεν μπορεί να προσφέρεται βορά στην περιέργεια τρίτων ματιών.
Γιατί αυτό ακριβώς συμβαίνει στην διδασκαλία: οι μαθητές δείχνουν τις αδυναμίες τους και μέσα από αυτές μαθαίνουν και δυναμώνουν. Το απαραβίαστο της ιεροτελεστίας της τάξης είναι υπαρξιακής αξίας για την ίδια την μάθηση. Αν οι μαθητές αλλά και οι εκπαιδευτικοί νιώθουν πως τους παρακολουθούν κρυμμένα μάτια δεν μπορεί να υπάρχει άνοιγμα μυαλών και ψυχών, αφαιρείται το οξυγόνο της παιδαγωγικής ελευθερίας και κυριαρχεί φόβος για να αφεθούν στον «παιδαγωγικό τους έρωτα». Υπάρχει μόνο η αγωνία τους για την εικόνα τους, μήπως κάνουν λάθη και τι θα πει ο κόσμος. Το άβατο της τάξης δεν θέλει να κρύψει τις τυχόν αδυναμίες του εκπαιδευτικού (που ως άνθρωπος δικαιούται να έχει) αλλά να προστατέψει τις αδυναμίες των μαθητών ώστε αυτές να καταστούν παιδαγωγικά αξιοποιήσιμες όταν ο μαθητής νιώσει εμπιστοσύνη να τις αποκαλύψει. Ο κύκλος του απορρήτου της τάξης είναι σύμφυτος με την ουσία της εκπαιδευτικής διαδικασίας.
School Big Brother
Η αρθρογράφος λέει πως ο φόβος των εκπαιδευτικών είναι ότι «η κάμερα θα ανοίξει το μάθημα». Στην πραγματικότητα το αποτέλεσμα θα ήταν ακριβώς το αντίθετο: «η κάμερα θα παραμόρφωνε το μάθημα και τελικά θα το έκλεινε τελείως». Αυτό που θα έφτανε στο κάθε σπίτι θα ήταν μια ψευδής εικόνα της τάξης με μαθητές και εκπαιδευτικούς χωρίς καμία φυσικότητα, που δεν θα ήταν οι εαυτοί τους αλλά που θα υποδύονταν ρόλους πρωταγωνιστών σε ένα ιδιότυπο reality show τύπου School Big Brother.
ΥΓ. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουμε πάση θυσία να διαφυλάξουμε τον έρωτα-αγάπη μας για τους μαθητές μας και την αξιοπρέπεια όλων μας. Και θα το κάνουμε.
Από την υπουργό της φωτοτυπίας στην υπουργό της κάμερας
Θανάσης Τσιριγώτης, Χρήστος Κάτσικας
Η κ. Κεραμέως θέλει να αποσαθρώσει, να θρυμματίσει και να σταυρώσει το δημόσιο και δωρεάν σχολείο και να το παρουσιάσει ως σφάγιο στην αγορά που περιμένει να το καταπιεί.
Απ’ ό,τι φαίνεται η πολιτική ανοησία από την αστική πολιτική σκοπιμότητα απέχει ελάχιστα – λιγότερο από μία ίντσα. Του λόγου το αληθές έρχεται να επιβεβαιώσει η πρόσφατη ανακάλυψη της -εξόχως αγαπημένης στην αγορά και την αγοραία συνείδηση- υπουργού Παιδείας Ν. Κεραμέως πως τα σχολεία πρέπει να ξανανοίξουν, οι εκπαιδευτικοί και οι μαθητές να επιστρέψουν, το μάθημα να γίνεται ανά 2-3 τετραγωνικά και ένας μαθητής(!) και η όλη εργασία να γίνει κυρίως από την τηλε-εκπαίδευση. Τι του λείπει του ψωριάρη, φούντα με μαργαριτάρι, θα χλεύαζαν οι παλαιότεροι, διότι οι νεότεροι είναι πιο πρακτικιστές και αποδείχνουν ότι ούτε τα μεγάλα θέατρα δεν θα μπορούσαν να στοιβάξουν τον μαθητικό πληθυσμό.
Έχουν γραφεί και ακουστεί πολλά για την ανοησία της υπουργού Παιδείας και έχουν μιλήσει αρχιτέκτονες, τηλεσχεδιαστές, μαθητές και σοβαροί άνθρωποι. Εμείς κυρίως θέλουμε να θίξουμε την παιδαγωγική πλευρά του σχολείου. Δηλαδή τον άνθρωπο που διδάσκει με τις γνώσεις του, το σώμα του, τη φωνή του και, κυρίως, τη στάση ζωής και το παράδειγμά του. Γεμάτοι κούφια επίδειξη οι υπέρμαχοι της τεχνολογίας προσπαθούν να αποδείξουν ότι η πληροφορία ταξιδεύει «με την ταχύτητα του φωτός», απ’ άκρη σ’ άκρη, σ’ όλο τον κόσμο, μη γνωρίζοντας φυσικά και κοινωνικά τείχη. Φαίνεται πως το σχολείο και ο δάσκαλος, όπως τον γνωρίσαμε, πεθαίνει σ’ ένα βουητό από τις σάλπιγγες της Ιεριχούς και κανένας δεν μπορεί να εμποδίσει την προέλαση του «τηλε». (Παρεμπιπτόντως σημαίνει στα αρχαία ελληνικά μακρυά, πχ Τηλέμαχος = αυτός που αγωνίζεται από μακρυά).
Αναμφίβολα υπάρχει ένας σπόρος αλήθειας στο κήρυγμα των οπαδών της τεχνολογίας, που κανείς δεν μπορεί να μηδενίσει. Αλλά όταν μιλάμε για το σχολείο και τη σχέση δασκάλου-μαθητή εννοούμε κάτι πολύ περισσότερο από την έκσταση μπροστά στην οθόνη και την απόλαυση μπροστά στην εικόνα. Το σχολείο είναι κάτι πολύ περισσότερο. Είναι η ομαδικότητα της σχολικής τάξης που θέλει η κ. Κεραμέως να την αντικαταστήσει με λίθους, πλίνθους, κέραμους στο «μένουμε σπίτι». Είναι η συντροφικότητα της παρέας των συνομιλητών που διαπληκτίζονται και αγαπιούνται, που μοιράζονται στιγμές και κάποτε κάνουν «μπούλινγκ», που καυγαδίζουν και ερωτεύονται.
Είναι η α-πορία των ανθρώπων που μοιράζονται την άγνοια και την γνώση σαν αντίδωρο και δεν πληκτρολογούν τον άψυχο υπολογιστή. Είναι ο δάσκαλος-άνθρωπος που κουβαλάει πληροφορίες και γνώσεις και δημιουργεί έλξη ή άπωση, πράγματα όμως οικεία στην ομάδα των ανθρώπων που μιμείται ή απωθείται από τον «δάσκαλό μας» και που πάντοτε θα κουβαλάει μαζί της παλιές αναμνήσεις, όπως κουβαλάμε τα πολυκαιρισμένα άλμπουμ. Είναι το παράδειγμα του δασκάλου που ζει τα καθημερινά πράγματα, οδηγεί, φωτίζει ή ρίχνει αποσκόταδο.
Όλοι μας θυμόμαστε τους δασκάλους παραδείγματα σε δύσκολες εποχές και βάλαμε σε μία γωνία του είναι μας την καλύτερη ομάδα των ανθρώπων που τιμούσαν το έργο τους. Είναι η αυλή, η εκδρομή, η «κοπάνα», η καλύτερη μέρα, ο αποθησαυρισμένος πλούτος, διότι ο άνθρωπος είναι το σύνολο των κοινωνικών του σχέσεων και όχι το σύνολο των τελευταίων παρουσιάσεων στα κομπιούτερ.
Μέσω της «ζωντανής αναμετάδοσης», με οποιοδήποτε μέσο (κάμερα, laptop, tablet, κινητό τηλ κλπ) από τη μια επιβάλλεται η πιο αποκρουστική μορφή εποπτικού ελέγχου, χειραγώγησης, πειθάρχησης και τρομοκράτησης του εκπαιδευτικού, στη θεσπισμένη πια διαδικασία της αξιολόγησης, που ακυρώνει κάθε μορφή πνευματικής και παιδαγωγικής ελευθερίας, και από την άλλη κατεδαφίζονται οι εργασιακές σχέσεις μονίμων και αναπληρωτών, στο πλαίσιο της εισαγωγής των ιδιωτικό-οικονομικών κριτηρίων στη λειτουργία των σχολείων.
Το σχολείο πλέον ως ..μονάδα με ανταγωνιστικά κριτήρια μετρήσιμης απόδοσης και με αποκεντρωμένη δομή (διευθυντή manager-εκπρόσωποι Τοπικής Αυτοδιοίκησης, γονέων, μαθητών κλπ) δομείται στη βάση της προσαρμογής στους αγοραίους νόμους , της αποψίλωσης των εκπαιδευτικών από κάθε κατάκτηση και δικαίωμα και της μορφωτικής απόρριψης των φτωχών.
Μας απασχολεί ότι η Κεραμέως έχει κι άλλα πράγματα στην πίσω πλευρά του κεφαλιού της. Θέλει να αποσαθρώσει, να θρυμματίσει και να σταυρώσει το δημόσιο και δωρεάν σχολείο και να το παρουσιάσει ως σφάγιο στην αγορά που περιμένει να το καταπιεί. Μπροστά της όμως στέκονται σαν γιγάντια φαντάσματα όλοι οι δάσκαλοι που διαβάσαμε, ακούσαμε ή γνωρίσαμε. Είναι όλοι αυτοί που φωνάζουν: Δε θα περάσει!
Υποβολή απάντησης