Γράμμα εργαζόμενης σε πολυεθνική εταιρεία
«Ο πεθερός σου το ξέρει πως είσαι νοικιασμένος;» Κάπως έτσι, σπάει η μονοτονία του γραφείου κι όλος ο όροφος λύνεται στα γέλια. Η αλήθεια είναι πικρή και μας συντονίζει όλους σε βαθιά αμηχανία. Η νοικιασμένη εργασία στην πολυεθνική εταιρεία είναι πλέον θεσμός. Βολική κι ωφέλιμη για την εταιρεία, άδικη και πιεστική για όλους εμάς τους εργαζομένους.
Δεκαπέντε χρόνια πριν, οι καινούριοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονταν σε ένα καθεστώς δοκιμής, με σύμβαση είτε ορισμένου είτε αορίστου χρόνου, μέσω διαφόρων εταιρειών ενοικίασης υπαλλήλων. Σε λίγο χρονικό διάστημα, που κυμαινόταν από 6 μήνες ως 2 χρόνια, οι συμβάσεις μετατρέπονταν σε σχέση εργασίας αορίστου χρόνου απευθείας με την εταιρεία. Στους λίγους υπαλλήλους που κάποτε η σύμβασή τους μετατράπηκε από αορίστου χρόνου με την εταιρεία σε θέση νοικιασμένου, έδωσαν σχετικά μεγάλες αποζημιώσεις και τη διαβεβαίωση πως το ζήτημα είναι τεχνικό. Τους είπαν: «Έχει ζητηθεί από το εξωτερικό να αλλάξει η σύμβαση σε ορισμένους κλάδους. Η δουλειά σας θα παραμείνει ως έχει, με τον ίδιο μισθό». Απέκρυψαν τότε πως τα προνόμια που έχουν κατακτηθεί για τους αορίστου χρόνου (ιδιωτικό συνταξιοδοτικό και ασφαλιστικό πρόγραμμα, ημερήσια σίτιση, περιοδικά μπόνους κ.λπ.) δεν θα ισχύουν πια. Και φυσικά, δεν αντέδρασε κανείς. Μάλιστα το σωματείο τότε μακάριζε την τύχη όσων άλλαζε η σύμβαση. Το επιχείρημα απλό, μασημένη τροφή από το στόμα της διοίκησης: «θα πάρετε νωρίτερα το εφάπαξ, κρατώντας τη θέση σας με τις ίδιες συνθήκες εργασίας».
Τα χρόνια της κρίσης, ιδιαίτερα μετά το 2012, οι προσλήψεις προσωπικού με συμβάσεις αορίστου χρόνου έχουν παγώσει. Σπανιότατα προκηρύσσεται θέση για απευθείας πρόσληψη και βεβαίως πάντα αφορά υψηλόβαθμα στελέχη. Η αναλογία μεταξύ αορίστου χρόνου και νοικιασμένων, από 5% που ήταν, ξεπερνά τώρα το 30%.
Θέσεις υπάρχουν…
Ανάγκες για πρόσληψη προσωπικού φυσικά και υπάρχουν: Projects που τρέχουν, συνάδελφοι που συνταξιοδοτούνται, άδειες μητρότητας. Όπως είναι φυσικό, ανάγκες για την πρόσληψη εργαζομένων υπάρχουν πάντα. Είναι όμως πιο συμφέρον για την εταιρεία οι βασικές θέσεις να καλύπτονται εκ των ενόντων, και οι δευτερεύουσες από ενοικιαζόμενους. Οι λόγοι είναι άλλοι λιγότερο κι άλλοι περισσότερο προφανείς:
- Οι νοικιασμένοι συνάδελφοι θεωρούνται έξοδο, αλλά δεν καταγράφονται ως εργαζόμενοι. Ως γνωστόν, η κερδοφορία της εταιρείας υπολογίζεται με το λόγο κερδών προς τον αριθμό των υπαλλήλων. Μειώνοντας τον παρονομαστή εμφανίζει μεγαλύτερα κέρδη.
- Οι νοικιασμένοι υπάλληλοι κοστίζουν πολύ λιγότερο από τους αορίστου χρόνου. Κάθε θέση αορίστου χρόνου, βάσει διεθνούς πολιτικής της εταιρείας, αμείβεται με συγκεκριμένο ποσό. Αν όμως αυτή η θέση καλυφθεί από νοικιασμένο, η πολιτική παύει να ισχύει. Επιπλέον, δεν έχουν κανένα από τα προνόμια που έχουν κατακτηθεί για τους αορίστου χρόνου υπαλλήλους.
- Οι νοικιασμένοι υπάλληλοι δεν εγγράφονται στο σωματείο των υπαλλήλων. Πρακτικά θεωρούνται υπάλληλοι μιας τρίτης εταιρείας, που δεν προβλέπεται να εγγραφούν στο σωματείο των υπ-αλλήλων της εταιρείας. Έτσι, αυτό κινδυνεύει με διάλυση, καθώς τα μέλη μειώνονται. Αφενός γιατί οι μόνιμοι υπάλληλοι είναι σχεδόν αποκλειστικά μεγαλοστελέχη και αφετέρου γιατί οι νέοι εργαζόμενοι που ενδεχομένως θα ήταν πρόθυμοι να συμμετάσχουν, δεν μπορούν. Επιπλέον, δεν καλύπτονται σε περίπτωση απεργίας, παρά μόνο από τη ΓΣΕΕ.
Υπάρχει όμως κι ο ηθικός λόγος, που είναι σοβαρότερος όλων, καθώς μας αφορά και μας επηρεάζει όλους, αορίστου και μη. Αναπτύσσεται υπέρμετρος ανταγωνισμός μεταξύ των δυο πλευρών. Οι αορίστου φοβούνται, γνωρίζοντας πως στοιχίζουν συχνά 2- 5 φορές περισσότερο, ενώ συνήθως έχουν μόνο εφόδιο την εμπειρία τους, ενάντια σε νέους πτυχιούχους, συχνά με μεταπτυχιακό, ασύγκριτα καλύτερο επίπεδο ξένων γλωσσών και τεχνικών γνώσεων (Η/Υ κ.λπ.). Απ’ την άλλη, το προφίλ των νοικιασμένων δε βοηθά στην επίγνωση της κατάστασης: Συνήθως πρόκειται για νέα παιδιά, χωρίς πολιτική συγκρότηση, χωρίς διάθεση αλληλεγγύης, με προσέγγιση ανθρωποφαγική. Το μείγμα είναι εκρηκτικό. Μια υπόκωφη ένταση διαπερνά τις σχέσεις όλων, ανεξαρτήτως προθέσεων.
Οι Εβραίοι
Εσχάτως η εταιρεία, που δαπανά χρόνο και χρήμα κάνοντας εκδηλώσεις και υποχρεωτικά διαδικτυακά σεμινάρια κατά των διακρίσεων στο χώρο της εργασίας, έχει προβεί και σε μια άλλη, ακόμα πιο προσβλητική, παγκόσμια πολιτική. Οι ηλεκτρονικές διευθύνσεις των νοικιασμένων έχουν σημανθεί με το διακριτικό CW (contingent worker), ώστε να ξεχωρίζουν. Οι νοικιασμένοι το φέρουν βαρέως. Συχνά προσφωνούνται μεταξύ τους αξιοποιώντας το διακριτικό, ή ακόμα χειρότερα αναφέρονται στους εαυτούς τους ως «οι Εβραίοι».
Τα αστεία πάντως συνεχίζονται:
«Τον χώρισε η γυναίκα του. Γιατί; Της είχε πει πως δούλευε στην εταιρεία, όχι πως ήταν CW»…
Και αργότερα, το χιούμορ γίνεται ακόμα πικρότερο:
«Ο γιος του όταν γίνει 15 ετών, θα φύγει από το σπίτι, γιατί θα μάθει την αλήθεια που του έκρυβαν τόσα χρόνια: Ο πατέρας του ήταν νοικιασμένος».
Παρά τις δυσκολίες, μια δυνατή αριστερά μπορεί να ανατρέψει το συσχετισμό. Με μια αριστερά που σέβεται τον εαυτό της και τους αγώνες της, οι κουβέντες ανοίγουν ευκολότερα, οι συνειδήσεις αφυπνίζονται. Για μια τέτοια αριστερά, δηλώνουμε παρούσες και παρόντες.
Ε.Κ., εργαζόμενη σε πολυεθνική εταιρεία
Υποβολή απάντησης